සමන්තකූට වර්ණනා - iv

සමන්තකූට වණණනා

ගාථා පදගතාත්ථ ර්‍

1. සත්ත විතතකිත්තං. සත්තයෙන් පතලා වු (‘ඉතිපි සො භගවා අරහං’ ආද වශයෙන් ප්රවකාශිත) කිර්ති හා; ධස්ත කන්දඉප්ප දප්පං, නසන ලද අනඞ්ගාභිමාන ඇති; තිභව හිත විධානං, භවත්ර යට හිත විධායක වු; සබ්බ ‍ලොකෙක කෙතුං, මුළු ලොවට එකධවජයකි වැනි වු; අමිතමතිං. අප්ර්මාන ප්ර්ඥ ඇති; අනග්ඝං, අනගි වු; සන්තිදං, ශානිතිය (නිවණ) දෙන්නා වුඤ මෙරුසාරං, (චතුර්විධ විය්ය්ි ධිෂ්ඨානාදි ගුණයෙන්) මහමෙර මෙන් තිරසාර වු. රුපසාරං, (දෙතිස් මහ පුරිස් ලකුණෙන් යුත) රුපයෙන් සාර (උතුම්) වු; උදාරං, (ගුණයෙන්) උදාර වු; සුගතං, සුගතයන් වහන්සෙ; අහං. මම; නමාමි. නමදිමි.

2. හත දුරිත තුසාරං, නසනලද පාප නමැති තුසර ඇති; මොහ පඞ්කොපතාපං. මොහ නමැති මඩ වියලන්නා වු, සෙසකානං, යහපත් නිවන් මඟ සොයන්නා වු; (නොහොත්) අසෙසකානං, අශෙෂ වු; ජන්තුනං, සත්වොයන්ගේ; මනකමල විකාසං, සිත් නමැති පියුම් පුබුදු කරන්නා වු; කුමති කුමුද නාසං, දුර්මනති නමැති කුමුදු නසන්නා වු; බුද්ධපුබ්බාචලග්ගා. බුද්ධ නැමති උදයගිරි මුදුනෙන්; උදිතා. පහළ වු; උදාරං. (ගුණයෙන්)) මහත් වු; ධම්මභානුං, දහම් නමැති හිරු; අහං. මම; නමාමි. නමදිමි.

3. සකල විමල සිලං, අතිපරිසුද්ද ශිලස්කන්ධහ ඇති; ධුත පාපරි ජාලං, කම්පාකෙට හරණ ලද පාප නැමති සතුරු සමුහ ඇති; සුර නර මහනියං. දෙව්මිනිසුන් විසින් පිදිය යුතු වු; පාහුනෙය්යා;හුනෙය්යංද. අමුතු පඬුරු පිදිමට හා සියළු

88 සමන්තකූට වණ්ණනා

සත්කාරයට සුදුසුවු. උජුපථ පටිපන්නං, (ආය්ය්ංදු අෂ්ටාඞ්ගික මාර්ගටසඞ්ක්යාණත) ඉදුමගට පිළි පන්නාවු; ජනානං, සත්වයයන්ට; පුඤ්ඤක්ඛෙත්තං, පින්කෙත වු; සාරදං, උතුම් පල දෙන්නා වු; ගණං; ආය්ය්ක්ඛසඞ්ගයා වහන්සේ; අහං; මම; සාදරෙන, ආදරයෙන්; අභිව‍ෙන්ද . සකසා වදිමි.

4. ඉති. මෙසේ; කළිත පණාමා. කරණ ලද ප්රපණාම හෙතු වෙන්; සබ්බොපසග්ගෙ, සියළු උවදුරු; හන්ත්වාද, නසා; සුගත විමල පාද‍ම්භොජ සම්පාත පූතං, සුගතයන් වහන්සේගේ නිර්ම්ල පාද පද්ම ය තැබිමෙන් පවිත්ර වු; සුරානං, සුරයන්ගේ; වසතිං, වාසස්ථාන වු; සුමණ සිඛරිරාජං, සමන්තකුට පර්ව්තරාජා; වණ්ණයිස්සං, (පද්යවයෙන්) වර්ණලනා කරන්නෙමි ජන්තු සත්වරයෝ; සාධු, මනාකොට (නොහොත්) සාධු ජන්තු, සජ්ජනයෝ තුමු; අතුලං අසමාන වු; ඵතං, මෙ වර්ණැනාව. සුනන්තු, අසත්වා.

5. යස්ස. යම්ප්ර්බන්ධ යක් හෝ යම්(සර්වරඥ) කෙණෙකුගේ; සවණා. (ගුණ) ශ්රාවණයෙන් ද; ලපනා වෙව. (ගුණ) කිමේන් ද; සතියා ව. (ගුණ) සිහි කිරිනේ ද; අපි, නැවත; වන්ද,නා, (සම් බුදු කෙණෙකුට) වැඳිමෙන් ද; සමමා, මනාකොට; සුඛිහොති. (යම් හෙයකින් කතෘ තෙම) සුවපත් වේ ද; නිබ්බාණඤ්ච අධිගච්ඡති. නිවණට ත් පැමිණේ ද -

6. තස්මා, එහෙයින්, තිසම්පදං, දෙව් - මිනිස් - නිවන් යන තෙවග සැප; ප‍ෙත්‍ාිෙනතහි, පතන්නා වු; සාධුහි සප්පුරිසෙහි, සාධු සත්පුරුෂයන් විසින්; ඉදං, මේ ප්රැකරණ ය; අවික්ඛිත්තෙන චෙතසා, විපිළිසර නො වු සිතින් යුක්ත ව; ස්වර්ණවයං හි , ඇසි ය යුත්ිතේ ම ය.

7. ලොක තිලකො, තුන්ලොවට තිලකයා මාන වු; යො නාතො. යම් ‍ලොකස්වාමි කෙණෙක්; දස පාරමි. දස පාරමිතාවන්; පුරෙත්වාය, පුරා; තුසිතෙ කායෙ. තුසිත දේව නිකායෙහි; ජාතො, උපන්නේ; සන්තුසිතොති, සන්තුසිත (දෙව්පුත්) ය යි; විස්සුතො, ප්ර්සිද්ධවුයේ; ආසී, වු යේ ද -

ගාථා පදගතාත්ථික 89

8-9. මාරිස, නිදුකාණෙනි! තෙ, නුඹවහන්සේට; අයංකාලො. මේ (බුදුවිමට) කාලය යි ති‍ණෙණා. සසර සයුරෙන් එතර වු යෙක් ව; ඉමං ‍ලොකං, මේ ලොකය; තාර ය, සසරින් තරණ ය කරවනු මැනව අප්පරජක්ඛකා. රාගාදි අල්ප රජස් ඇත්තේ; බහු. බොහෝ වෙති. විර, විරයන් වහන්ස! තෙ, නුමවහන්සේ විසින්; එතදත්ථා ය. මේ අත්ථිව ය පිණිස; දස පාරමි, දස පාරමිතාවෝ; පුරිතා, පුරන ලද්දා හ. පිතුස්ස බාහුං, පියා අත එල්ලෙන්නාවු; පුත්තො ඉව, පුතකු මෙන්; ලොකො, ලොකවැසිතෙම; තුවං, නුඹවහන්සේ; ආලම්බතෙ, එල් බේ ය යි; සුරාදිහි, දිව්‍යබ්ර හ්මාදින් විසින්; ආරාධිතො. ආරාධනය කරන ලද්දේ ද

10. මහාමති. මහත් මති හා; අචල විලොචනො. නිමල පැණැස් ඇති; මහා සත්තො. මහසත්තෙම; තෙසං, ඒ දෙවියන්ගේ; තං වචනං. ඒ වචනය; සුත්වා්, අසා; පඤ්චවිලොකනෙ, පස්බැලුම්; විලොකෙත්වාහ, බලා -

11. ජම්බුදිපග්ගකමලෙ, දඹදිව නමැති උතුම් පියුමෙහි; මනොරමා, සිත්කළු වු; කණ්ණිකා ඉව, කෙණියක් වැනි වු ද; සුධාසිනං, දෙවියන්ගේ; විසානා ඉව. එනම් රාජධානිය වැනි වු ද; කපිලවත්ථුු පුරි කිඹුල්වත් නම් නගරියක් ආසි වි:

12. යත්ථු, යම් පුරයෙක්හි; සිඞගිනික්කමයාභාස තුඞ්ග සඞ්ග සමඞ්ග‍ිනො. ස්වර්ණ්යෙන් කරණ ලද බබලන්නා වු උස් වු පහසුගින් යුක්ත වු; මණිසිහ පඤ්ජරාකින්නපාසාදි, මිණි සි මැඳුරෙන් ගැවසිගත් පහයෝඤ භාසරෙ. බබලත් ද.

13. යහිං, යම් පුරයෙක්හි; සඝනෙ. මෙඝ සහිත වු; ගගනෙ, අහස් තෙලෙහි; සතෙරත සත‍ානිඉව. සියගණන් විදුලි සෙයින්; අනිලෙරිත පජ්ජොත සොණ්ණකෙතු, සුලගින් සැලෙන්නා වු බබලන රන්දද; නිච්චා, නිතර; අහු, වු ද .

90 සමන්තකූට වණ්ණනා

14. යා පුරි, යම් නගරියක්; ජනානං. ජනයන‍ගේ; නිල නෙත්තෙහි, නිල්වන් නෙතින් ද; වදනෙහි තු. වතින් ද; මධු පාලි සමොනද්ධ කඤ්ජිනි සිරිං, බමරුන්ගෙන් ගැවසි ‍ගත් පද්මනි විලාසයක්; ආවහෙ, උසුලන්නි ද:

15. යා පුරී, යම් පුරියක්; රඞ්ග තුඞ්ග තුර‍ඞ්ගෙහි ව, න‍ෘතය්ර හණ ය කළා වු උස් වු අසුන් කරණකොට ගෙණ ද; ගජ්ජිතෙහි ව, හසතයාදිනිගේ ගර්ජනායෙන් ද; සඝොස උත්තුඞ්ග කල්ලොල ලොලසාගර සන්තිභා. ඝොෂණ සහිත වු උස් ව නැංගා වු රළ පතරින් කම්පිත වු සමුද්රය ය සමාන වි ද.

16. යහිං, යම් පුරයෙක් හ; දෙවානං. දෙවියන්; අව්හමානි ඉව. කැඳවන්නන් වැනි; පුරලඛ්යාෙ. නගරශ්රියයගේ; භුජා ඉව. බාහුව මෙන්; මන්දා්නිලෙරිතා. මඳ සුලඟින් කම්පිත වු; තුඞ්ග නානාරාගද්ධජා. උස් වු නන් වන් දද (බබලත් ද).

17. යස්මිං, යම් පුරයෙක් හි; නානා වෙසධරා, නන් වෙස් දරන්නෝ ද; නාන භුසන භුසිතා. නන් අබරණින් සැරසුනෝ ද; නාන සම්පත්ති සංයුත්තා, නන් සැපතින් සුත්තෝ ද; නාන විජ්ජුසු. නන් සතන්හි; පාරගා. පරතෙ ර ගියෝ ද;

18. නවයොබ්බන උද්දාම, තරුණ යොවුනයෙන් උඩඟු වු‍වෝ ද; රුපෙන, රුවින්; මනොහරා ව, මනහර වුවෝද; නිච්චං, නිරතුරුව; සච්චෙසු. සබවස්හි; නිරතා. ඇලුනො ද; අනක්කුට්ඨ කුලා. ජාති වාදයෙන් ආක්රොසෂ නො කරණ ලද කුල ඇත්තෝ ද; සියුං, වෙත් ද:

19. යා පුරි, යම් පුරියක් තොමෝ; නිච්චං. නිරන්තරයෙන්; කිළා විද්දධාහි, ක්රි,ඩාවන්හි නිපුණ වු; නර නාරිහි, තර තාරි (පුම - ඉතිරි) න් විසින් ද; මධුරාලාපිනිහි ව, මියුරු ගි කියන්නියන් විසින් ද; සෙවිතා. සෙව්නාල්ද දි, සාධු රුපා ආසි, මනහර රූ ඇත්තියක් වි ද;

ගාථා පදගතාත්ථි 91

20. තස්මිං, ඒ පුරයෙහි; සද්ධාදයොපෙතො. සැදැහැයෙන් හා දයායෙන් යුත්; ඔක්කාක කුලකෙතු‍කො. ඔකාවස් කුලයට දදක් වු; භුවන්තතයෙ, තුන් ලෙව්හි; විසුසුතො. පසඳු වු; සුද්ධොදනවහසො. සුදෙවුන් නම් නරවරයෙක්; ආසි. වි.

21. මහීතලෙ. මිහි (පො‍ළෝ) තෙලෙහි; සබ්බ භුභුජානං සියළු නිරිඳුන්ගේ; කිරිටමණි භිඞ්ගාලි, කිරුළුමිණි නමැති හාඞගශ්රේණිහු; යස්ස. යම් රජෙකුගේ; අඞ්ඝිකමලෙ, පා පියුම් හි; නිරන්තරං, නිරන්රයෙන්; කිළන්ති ඉව. ක්රිකඩාකරන්නන් මෙන් වෙත් ද:

22. අම්බරෙ. අහසෙහි; යස්ස. යමෙකුගේ; පත්ථ,ට තෙ ජෙන, පතලා වු තෙදින්; පුරන්තො. පුරතුළ වු; දිවාකරො අපි, හිරු තෙමේ ද; දිවා. දාවලිහි වු; ඔසදිපතිනො, චන්ර්ුරතයා ගේ; ලිලං, ලිලාව. වහති ඉව, උසුලන්නාක් මේන වි ද;

23. යස්ස, යමකු‍ගේ; දාන්පපවාහො තු, ‍දාන නමැති සැඬ පහර; නානා යාචක ජන්තුනං, නොයෙක් යාචක ජනයන්ගේ; මනොදධිසු. සිත් සයුරන්හි; වෙලන්තෙ, වෙරලත; සන්තතං. නිරන්තරයෙන්; අතික්කමන්තොව. ඉක්මවන්නෙක් මෙන් වි ද.

24. යො, යමෙක්; මතියා. පැනයෙන්; සුරමන්ති ඉව, සුරගුරු මෙන් ද; ධනෙන. ධනයෙන්; ධනදො විය. කුවෙරයා මෙන් ද; රුපෙන, රුපයෙන්; කුසුමෙසු ඉව, මල්සරා මෙන් ද, මහිතලෙ, මිහිතෙලෙහි; ජුම්හති. බබලා ද -

25-26. වන්දෙස්ස, චන්ර් වෙයාගේ; වන්දිතකා විය, මරිවිය වැනි ව; කපාලිනො මෙහෙසුරුගේ ගිරිජා ඉව. ගිරිදුව වැනි වු වාසුදෙවස්ස, විෂ්ණු දෙවයාගේ; ලක්ඛි ඉව, සිරිකත වැනි වු; රාම රාජිනො, රම් රජහුගේ; සිතා ඉව, සිතා (ජනකරජ දු වු) දෙවිය වැනි වු; වරාරොහා, පසස් මැද පෙදෙස් (ප්රකශස්ත නිතම්බ ප්රවදෙශ) ඇති; සුන්දවරාධරා, සොඳුරු (බිඹුපලවන්) තොල් ඇති. රජ්ජෙත රාජ්ය‍යෙන් අභිසිත්තා, අබිසෙස් කරණ

92 සමන්තකූට වණ්ණනා

ලද්දා වු; මහාමායාති විස්සුතා. මහාමායා ය යි පසිඳු වු; සුන්දලරි, සොඳුරි ය; තස්ස. ඒ සුදෙවුන් මහ රජ හට; මහෙසි ආසි, මෙහෙසි ය වී.

27. තස්සා, ඒ මායාදේවින්ගේ, කුච්ඡිකරණ්ඩමහි. කුස නමැති කරඬුයෙහි; අනග්ඝ රතනං වි. අනගි මිනි රුවනක් මෙන්. බත්තිංසාහි නිමිත්තෙහි, දෙතිස් පෙර නිමිත්තෙන්; සදෙවකං, දෙවියන් සහිත ‍ලොකයා; විම්හාපෙන්තො. විසමපත් කරවමින්;

28. සිත අමුබුජකරො. හෙල පියුමක් ගත් සොඬ ඇති; සිතෙභච්ඡාපකො විය සන්තො, සුදු ඇත්පොව්වකු මෙන් වෙමින් (සිහිනෙන් පෙන්වමින්); සො, ඒ මහසත් තෙම; මාතු, මව; පදක්ඛිණං කත්වඃි, පැදකුණු කොට; පටිසන්ධිං අගණහි. පිළිසද ගත්තේය.

29. තදා එ කල්හි; ද‍ෙසකොදස මාසෙන. දස එකඬ මසකින්; නගරං ගනත්වාධන, සිය නුවරට ගොස්; සක ඤාතිනං, සියනෑයන්; පස්සිතුං, දක්නට; තස්ස, ඒ මායා දේවින්ට; එවං, මෙසේ, චෙතනා ආසි, සිතෙක් විය.

30. තදා, එ කල්හි; සා, ඒ මහාමායා දේවි තොමෝ; රඤ්ඤො සුදෙවුන් මහරජ හට; තමත්ථංම, ඒ අදහස; තිවෙදෙත්වා , දන්වා; තෙන, ඒ රජහු විසින්; සුසජ්ජිතෙ, මනා සේ සදන ලද; මග්ගෙ, මගෙහි; සපරිච්ඡදා. සපිරිවරින්; ගච්ඡන්ති. යන්නි; අන්තරාපථෙ, අතරමග දි;

31. දෙවතානං. දෙවියන්ගේ; මනොනන්දෙකර නන්ද.න සන්නිභං, මොනනන්දිනීය නන්ද නොද්යාතනය වැනි වු; මනනන්දතනං, මනොහර වු; ලුම්බිනිං තාම, ලුම්බිනි නම් වු; උදයානං (සල්) උයන; දිස්වාන, දැක;

32. තස්මිං, ඒ සල්වෙනෙහි; කිළිතුං, ක්රි;ඩාකරන්නට, උස්සාහා, උත්සුක වු වා; තං වනං, ඒ වනයට; පවිසිත්වාි න,

ගාථා පදගතාත්ථි් 93

පිවිස; කීළන්ති ක්රි ඩා කරන්නි; මඞ්ගලං සාලපාදපං, මඟුල් සල්රුකක් වෙත; උපගනත්වාළන, පැමිණ

33. සා. ඒ මායාදේවි තෙමො; සුරත්තකර පල්ලවා, සුරත් අත්තල නමැති ලපලුපතින්; විලොලපල්ලවාකිණ්ණං, වෙසෙසින් සැලෙන ලපලුයෙන් ගැවසි ගත්තා වු; සුඵුල්ල කුසුමොනතං, සුපිප මල්බරින් නැමුනා වු, සාල සාඛං , සල් අත්තක් ; ගහෙත්වාල , ගෙණ:

34. සදෙවකෙ, දෙවියන් සහිත ලොකයා; මහමානෙ, පුජාවිධි පවත්වන කල්හි; තත්රසට්ඨා, ඒ සල් අත්ත ගෙණ සිටි යා වු; මායා, මහාමායාදේවි තොමො; දෙවෙහි, දෙවියන් විසින්; ගගිතාරක්ඛා, ගන්නා ලද අරක් ඇත්ති; ලොක ලො වනං, තුන්ලොසවට ඇසක් වැනි වු; තනයං, පුත්ර රත්න ය; ජනෙසි, ප්රඨසුත කළා ය.

35. තදා. ඒ කල්හි; බ්රතහ්මානො. බඹහු ද; ලොකපාලා ව. ලොපල් දෙවියෝ ද; මනුස්සා ච, මනුෂ්යළයෝ ද; සොණ්ණජාල අජිනාදිහි. රන් දැල් - අඳුන් දිවිසම් ආදියෙන්; කමතො, අනුක්ර්මයෙන්; ජනනන්දලනං, ජනනඳනා මහ‍සත් තෙම; ගණහිංසු. පිලිගත්තාහු ය.

36. තතො, ඉක්බිති; ධිරො, පැණැති ඒ මහ බෝසත් තෙම; මහිං, පෙලොවෙහි; පතිට්ඨි‍තො, පිහිටි‍යේ; දිසා ප සසිත්වාතන. දිගුන් බලා; උත්තරාභිමුඛො, උතුරුදිගට මුහුනලා; සත්තපදං, සත්පියවරක්; ගන්ත්වාෙ. ගොස්; අම්බුජෙ, පියුම් පිට, ර්ධ තො. සිටි සේක්:

37. සුඵුල්ල අම්බුජ ‍ලොචනො, සුපිපි නිලුපුල් වැනි නෙත් ඇති ‍මහ බොසත් තෙම; දිසන්තං. දිශාන්ත ; අචලොකෙත්වා , බලා; ‘අග්ගො සෙට්ඨො’ති ආදිනා. අග (අග්ර;) යෙමි සෙට (ශ්රෙබෂ්ඨ) යෙමි’ යි මේ ආදින්; ආසහිං වාවං, නිර්භිත වචනයක් නෙහොත්; ආසහිං වාචං, අභිත සිංහ නාදයක්; නිච්ඡාරෙසි, නිකුත් කළ සේක.

94 සමන්තකූට වණ්ණනා

38. බ්රටහ්මාමර නරාදිහි, බඹ - සුර - නර ඈ විසින්; පුජිතො ච, පුදන ලද්දේද; නමස්සිතො ච, නමදින ලද්දේ ද; පුණගප‍ෙක්ඛ, ශුකල පක්ෂේයෙහිඤ සසී යථා. චන්ර්මදියා මෙන්; කමෙන, කෙමෙන්; අභිවඩ්ඪන්තො. වැඩෙන්නේ;

39. බ්රහහ්මුනං, බ්රිහ්මයන්ගේ; ඡත්තඡායාය, (සේ) සත්සෙ වනෙහි; මන්ද;ර කුසුමන්තරෙ, මඳාරා කුසුම් අතුරෙහි; සානන්ද් අමන්දි දෙවෙහි, ඉතා සතුටු ඇති බොහෝ දෙවියන් විසින්; ධුත චාමර මජ්ඣගො. සලසන ලද වල්විදුනා මැදට ගියේ -

40 – 41. දිබ්බෙහි. දිව්ය මය වු; රුපසද්දෙහි ච. රු සදින් ද. ග‍ෙන්ධමහි ව, ගඳින් ද; රසෙහි ව. රසයෙන් ද; දබ්බෙහි, දිව්යිමය වු; ථොව්ඪබ්බෙහි ව, පහසින් ද; දිබ්බෙහි, දිව්යසමය වු; රමණියෙහි නච්චෙහි, සිත්කළු නැටුමෙන් ද; වාදිතෙහි ච, වැයිමේන ද; අනෙකධා. නන් අයුරින්; මොදමානො, තොස් වන්නේ; පදානෙක සහස්සෙහි, නොයෙක් දහස් ගණන් පද (පද්යඅ) යෙනු දු; ථුසමාන ගුණ ආකරො. තුති කරණු ලබන්නා වු ගුනයන්ට ආකර වුයේ:

42. ඤාති සඞ්ගස්ස, නෑ සමුහයාගේ; මජ්ඣගො. මැදට ගියා වු එ මහසත් තෙම; සොළසමං වස්සා පත්වා , සොළොස් හවුරුදු වයසට පැමිණ; තදා, එ කල්හි; ලොකෙ. ලෝකයෙහි; යං, යම් ශිල්පයක්; විජ්ජති. විද්යාතමාන වේ ද; තං අසෙස සිප්පං දස්සෙත්වාස, ඒ සියළු ශිල්ප දක්වා:

43. ඤාති සඞ්ඝං, නෑ සමුහයා ද; දෙවෙ ව, දෙවියන් ද; මනු ජෙපි ච, මිනිසුන් ද; පමොදෙන්තො. පොළඹව්නනේ; ජාති ජාතියං, ජාති ජාතියෙහි; අනුකූලං, චිත්තානුකූල වු; යසොද රං දෙවිං, යශොධරා දේවිත්; ලද්ධා, ලැබ (ඕ කෙබඳු ද යත්) -

44. සොණ්ණ දප්පණ සඞ්කාස සොම්ම ආතන විභුසිතං, රන් කැටපතක් බඳු සෞමය මුහුණින් වෙසෙසින් අලඞකෘත වු; නිල නිරජ සඞ්කාස විසාලායත ලොචනං, නිළුපුල් සමාන පුළුල් දික් ඇස් ඇති:

ගාථා පදගත්ත්ථිි 95

45. රුපලක්ඛියා. රූපශ්රිුය ගේ; සිඬ්ගාර මන්දි රද්වාරෙ, නෘත්ය ශාලා මණ්ඩපද්වාරයෙහි (බඳින් ලද්දා වු); ධජොපම භමුද්වයං. දක් බඳු දෙබැමක් ඇත්තා වු; ගෙමකාහල සඞ්කාස නාසිකං, රන්කාලම (හොරනෑව) කට බඳු නැහැයක් ඇත්තා වු -

46. නීලවෙල්ලිත ධම්මිල්ල ජිමුත උභයකොටියං, නිල්වන් අක්බඹුරු වු කෙශකලාප නමැති මේළයාගේ දෙකෙළවරයෙහි නිච්චං නිරන්තරයෙන් විජ්ජුලලතා වක්කමනුඤ්ඤ කණ්ණපාසකං. විදුලිය කළඹක් මෙන් මනහර කන්වැල් සඟලක් ඇති;

47. සාතකුම්භනිභ ආභාස පයොධර ඝටද්වයං, උතුම් වු රන් සමාන දිප්ති ඇති පියයුරු නමැති පුන්කලස් දෙකක් ඇත්තා වු, සුවණ්ණද්දිතට. රන් පව් තටයකින්; ආසාත, පැමිණියා වු; නිජ්ඣරාකාරහාරකං, ගඟුල් හැල්ලක් බඳු වු මුතුහර ඇත්තා වු;

48. දෙහ දෙව්ද්දුම, ශරිර නමැති දෙව්තුරෙහි; ආලම්බ එල්බෙන්නා වු; පාරොගාභ භුජද්වය. අරළු (ඇටුවන්) වැනි බාහු යුවක් ඇත්තා වු; අඞ්ගුලිපල්ලවන්න ඇඟිලි නමැති ලපලු අග ලැසි ගත්; අම්බුබින්දුු, දියබින්දුල වැනි වු; වාරු නඛා වලිං, මනහර නියපෙළ ඇත්තා වු;

49. දෙහමාලා අලිමාලාහ රොමරාජ් විරාජිතං, ශරිර නැමැති මලිදම්හි බමර මාලාවක බඳු වු රොමරාජියෙන් විරාජිත වු; රූපවණ්ණ තරඞ්ගාභ වලිතතය විචිත්තකං, රූප සාගර‍යාගේ තරඞ්ග පඞ්කතියක් වැනි වලිතුනකින් විසිතුරු වු:

50. සොණ්ණ රම්හා සාමවට්ට පීන ඌරුද්වය සුන්දංරංළු, රන් කෙසෙල් නඳක් මෙන් මනා සේ වට වු පිරුන වු ඌරු යුගලයෙන් සොඳුරු වු; සත්තිර කලිකාකාර චාරු ජඞ්ගා විභුසිතං, තැඹිලි මල් කැකුළු බඳු මනහර කෙන්ඩා යුවලයෙන් අලඞ්කෘත වු:

96 සමන්තකූට වණ්ණනා

51. පච්චක්ඛරූපලක්ඛිං ඉව, ප්රමත්යුක්ෂා (ඇසට පෙණෙන) රූප ඇති සිරිකත වැනි වු; ලීලානිවය සන්නිභං. ලීලා පුඤ්ජයක් වැනි වු; ගුණානං ආකරං, ගුණයන්ට උත්පත්ති ස්ථාන වු; රතිසාගරෙ, රති සයුරෙහි; සාධු වෙලං ඉව, යහපත් වෙරළක් වැනි වු; (යශොධරා දේවින් ලැබ) -

52. වසන්ත රාජාව. වසත් රජු මෙන්; ක‍න්තොබ කාන්ත වු; කන්‍සාප්පො ඉව. අනඞ්ගයා මෙන්; සුරූපවා. යහපත් රූප ඇත්තේ; සසි ඉව, චන්‍ද්රියා මෙන්; දස්සනියො ච, දැකුම් කටයුතු වු ද; සුරි‍යො විය, හිරු මෙන්; තෙජවා. තේජස් ඇත්තා වු;

53. අචල‍ෙතතන, නිශ්චල භාවයෙන්; මෙරු ඉව. මහ මෙර වැනි වු; ගම්භිරෙන, ගැඹුරු ගුණයෙන්; අණණවො විය, සයුර වැනි වු; බ්රවහ්මස්සරො, බඹසර (බ්ර්හ්මධවති) ඇත්තා වු; පියංවාදි, පිය තෙපුල් බණන සුළු වු; පඤ්ඤය ච; ප්රෙඥාවෙන් ද, අනුපමො, උපමා රහිත වු යේ.

54. කපිලව්හයෙ පුරස්මිං, කිඹුල්වත් පුරයෙහි; වසන්තො. වසන්තා වු; සො මහාවිරො, ඒ මහා වීර වු බෝසත් තෙම; උය්යා නගමනඤ්ජසෙ, උයන් ගමන් මගෙහි දි; චතුරො නිමිත්තෙ, (ජරා, රොග, මරණ, පැවිදි යන) සිව්වැදැරුම් නිමිති; (රුපයෙන්) දිස්වා, දැක:

55. පබබජ්ජාභිර‍තො, පැවිදි විමෙහි ඇළුනා වු; න‍ාථො, නාථ වු ඒ මහසත් තෙම; උය්යා නභුමියං, උයන් බිමෙහි රන්ත්වාහ. රමන ය කොට; සුඵුල්ල චම්පක අසොක නාග ආදි ‍අගෙහි, සුපිපි සපු හෝපලු නාගස් ආදි තුරුසමුහයෙන්; මණ්ඩිතං, හෙබියා වු

56. ඵුල්ලපඞ්කජ කල්හාර ජලාලය සතාකුලං, පිපියා වු පියුම් - හෙල්මැලි යන මෙයින් යුක්ත සියගණන් ජලාස යන්ගෙන් ගැවසුනා වු; මන්දම මන්ද නිල ආයාත නානා මො දෙහි. මද මද පවනින් පැමිණියා වු නොයෙක් පරාග (රේණු) යෙන් වාසිතං, සුවද කවන ලද්දා වු

ගාථා පදගතාත්ථිම 97

57. සරාසරං, විලින් විලට; සමායාත මධුබ්බත නිසෙ විතං, හැසිරෙන්නා වු බමරුන් සෙව්නා වු:ඵල පුප්ඵ රස උද්දාම ද්විජ සඞ්ග නිකූජිතං, මල් පලරස පානයෙන් උදම් වු සියොතුන් (පක්ෂිඋසමුහයා) විසින් රැව්පිළිරැව් දෙන ලද්දා වු

58. නිච්චං. නිරන්තරයෙන්; තච්චතං. නටන්නා වු; මත්ත මොරානං. මත් වු මොණරුන්ට; මණ්ඩප සන්නිහං, රඟ මඬුල්ලක් වැනි වු; දිබ්බතං, ක්රිොඩාකරන්නා වු; මිගසඞ්ගාතං. මෘග සමුහයන්ට; කීළාමණ්ඩප සන්නිහං, කෙළි මඬුවක් වැනි වු;

59. සමිර සිසිර උදාර ධාරා සිකර වාරිහි, මාරුතයෙන් සි හිල් වු මහත් ජල ධාරාවෙන් හා ජලකර්ණිකා ජලයෙන් ද; ධාරා මණ්ඩප පන්තිහි. ජලයන්ත්රෙ මණ්ඩප පඞ්ක්තියෙන් ද; ජනානන්දප කරං, ජනයාගේ සිත් සතුටු කරන්නා වු; වරං, උතුම් වු:

60. උය්යා න වතං, උයන් වනයට; ආගම්ම, පැමිණ; නන්දංනං, නඳුනුයනට (පැමිණියා වු); දෙව්රාජා ඉව, සක්දෙව් රජු සෙයින්; කිළෙන්තො, ක්රිපඩාකරන්නේ; නිජපුත්තස්ස, සියපුතුගේ; ජාත සාසනං, උපන් හස්න; සුත්වාමන, අසා -

61. නිව‍ෙතතා. නැවැත්තේ; විස්සකම්මෙන, විස්කම් දෙව්පුත් විසින් භූස‍ිතො. සරසන ලද්දේ; සහස්සක්ඛො ඉව, සක් දෙවිඳු ‍විලසින්; පුරං, පුරයට; පවිසමානොව. පිවිසෙන්නේම; කිසාගොතමි හාසිතං, කිසාගොතමි ය විසින් කියන ලද්දා වු :

62. තදා, එ්ස කල්හි; චිත්තානුකූලකං. චිත්තානුකූල වු; නිබ්බුත පදං, (‘නිබ්බුතා නුන සා මාතා’ යනාදින් ප්රේකාශිත) නිබ්බුත පදය; සුත්වාබන, අසා; සන්තුට්ඨො, සතුටු වු යේ; සානුරා‍ගො ච, අනුරාග සහිත සිත් ඇත්තේ; ලක්ඛග්ගං, ලක්ෂුයක් අගනා වු; තාර භාසුරං, මහත් සේ බබල්නනා වු;

98 සමන්තකූට වණ්ණනා

63. හාරං, මුතුහර; තිස්සාය, ඒ කිසාගෝතමියට; පෙසෙත්වා , යවා; සකමන්දිමරං, සියමැදුරට; ගනත්වායන, ගොස්; දෙවරාජ විලාසෙන, සක්දෙවිඳු විලසින්; පවරාසනෙ, උතුම් ආසන මස්තකයෙහි; නිසිදි, වැඩහුන්නේය.

64. අථ, ඉකිබිත්තෙන්; තදා, එ කල්හි; අනෙක නාටිකා නොයෙක් නළඟනෝ; ආගම්ම, අවුත්; පරිවාරයුං, පිරිවැරුහ; තාසු, ඔවුන් අතුරෙන්; කාචි නාරියො, ඇතැම් ස්ත්රිුහු; භෙරියො, බෙර; පග්ගය්හ, ගෙණ; වජ්ජන්ති. වයත්.

65. කාචි අපි; ඇතැම් තැනිත්තියෝද; නානාලය සමාකිණ්ණං, නොයෙක් තාලයෙන්යුක්ත වු; ගීතං, ගීතාකා; ගායන්ති. ගායනා කරත් කාචි, සමහරු; සුසිරං, කුලල්, (නළා); ධමන්ති, පිඹිත් කාචි, සමහරු; තන්තියො, තන්ත්රිමන්; වදෙන්ති. වාදනය කරත්.

66. තදා. එකල්හි; චාරුබිම්බාදරා, ම‍නොඥ වු බිම්බී ඵල (කෙමි ගෙඩි) වැනි තොල් ඇති; රම්ම පයොධර භරා, සිත් කළු පිය යුරින් බර වු; සුභා. සොහන වු; විසාල ආයත නිල අක්ඛා, විසාල දික් නිල් වන් ඇස් ඇත්තා වු; සොම සොම්ම ආන්තා, චන්ර් අකයා වැනි වු සෞමය වක්ත්ර ඇත්තා වු;

67. හෙරිමන්ඩල මජ්ඣගා. බෙරමඬුලු මැදට පැමිණි නළඟනෝ; දෙව කඤ්ඤ ඉව, දිව්යඣ කන්යාංවන් මෙන්; රඞ්ග මහි, රඟ මඬුල්ලෙහි; තස්ස ඒ මහ බෝසතුන් ගේ; පුර‍තො; ඉදිරි යෙහි; රස භාව නිරන්තරං, නාට්යක රසයෙන් හා නාටය භාවයේන නිරතුරු කොට; නච්චන්ති, නටත්.

68. තදා එ කල්හි; සො, ඒ මහසත් තෙම; තං අච්ඡරියං, ඒ ආශ්චය්ය්ාච ය; දිස්වාන, දැක; විසයෙ, කාමයෙහි; විරත්තො. නො ඇළුනේ; තං සබ්බං හෙරිතාළනං, ඒ සියළු බෙර වැයිම; උරත්තාළං ඉව, ලෙහි තැළි‍මක් මෙන්; අද්දක්ඛි, දිටි.

ගාථා පදගතාත්ථිා 99

69. ගීතං, ගීත ය; පරිදෙවං ඉව, විලාපයක් සෙයින්; උපට්ඨාසි, වැටහිනි; නායකො. ලොකනායක තෙම; නච්චං, නාත්ය ය; සංසාර සාගරෙ. සසර සයුරෙහි; වායුවෙග විකාරං ඉව, වායු වේගයෙන් හටගත් විකාරයක් මෙන්; වින්තෙසි, සිති.

70. අහං, මම; කඳා, කවදා; ඝරං ඔස්සජ්ජ, ගිහිගෙය හැර; පබ්බජ්ජාසිරිං, පැවිදි සිරිය; උබ්බහෙ, උසුල්නනෙමි දෝහෝ යි; ඉති එවං, මේ අකාරයේන; චින්තයන්තො. සිතන් නා වු; ඒ බෝසත් තෙම; සුපන්තො ඉව, නිදන්නෙක් මෙන්; තහිං, එහි; සයි, හොත්තේ යි.

71. මයං, අපි; එත්ථස. මෙහි; යං තිස්සා ය, යමෙකු නිසා; නච්චගිතෙසු, නැටිම් ගි කිම්හි; ව්යානවටා, යෙදුනෝ වෙමු ද; සො අයං, ඒ මෙ තෙම; ඉදානි, දැන්; සුපි. සයන ය කෙළේ ය. අ‍ම්හෙ, අපි; කස්ස, කවරෙක් හට; තං, ඒ නාත්යක ගිතිකා; ඉදානි, දැන්; කරොම, කරමු ද:

72. ගති, මෙ සේ; චින්තිය, සිතා; තෙ සකෙ සකෙ තුරි යෙ තු, ඒ ස්වකිය ස්වකිය තූය්ය්තිිභාණ්ඩයෙහි වානාහි; ආලම්භ, එල්බුනා වු; සුසඤ්ඤා , යහපත් සංඥ ද; අඤ්ඤං, අරමුණු දැනිම ද; අතිසසිතා. ඇසුරු නො කළා වු නොහොත් - සුසුකඤ්ඤා, තරුණ කාන්තාවෝ; අඤ්ඤමඤ්ඤං, ඔවුනොවුන්; අනිස්සිතා, නිශ්රි ත නො වුවා හු; තත්ථං, ඒ රඟමඩුල්ලෙහි; සහිතා. සයනය කළාහු යි.

73. කාවි, කිසියම් තැනැතිතායෝ; දන්තානි, දත්; ඛාදත්නි. කන්තියෝ ය; කාවි, කිසියම් තැනැත්තියෝ; ලාලා වහන්තියො; කුණුකෙළ වගුරන්නියෝ ය. කාචි, ඇතැම් තැනැත්තියෝ රුදන්තියො, හඬන්නියෝ ය; අථ, තව ද; තත්ථන, එහි; අපරා, අන් තැනැත්තියෝ; විලපන්ති, වැලපෙත්.

74. අපි; යලිත්; කාකච්ඡන්ති; (සමහරෙක්) කසිත්. සෙම්හම්පි. සෙම ද; ගිලන්ති ච, ගිලිත්, වමන්ති ව, වමාරත්.

100 සමන්තකූට වණ්ණනා

නාසාය, නැහැයෙන්; ඝරු ඉති, ‘ඝ්රෑත’ යන; නාදං ව, නාද ය ද; කරොන්ති, කෙරෙත් කිපත්ති ව. කිවිසිත්.

75. තදා. එ කල්හි; කාවි, කිසියම් තැනැත්ති’යෝ; මුත්තයන්ති. මුත්ර් කෙරෙත්. රහස්සං, රහසඟ; වවිරන්ති ව, විවා ත ද කෙරෙත්. තං ඨානං, ඒ රඟමඬල; ආමකං සුසානං යථා, අමු සොහොනක් මෙන්; දුග්ගන්ධංි වාති. දුගඳ හමයි.

76. තදා, එකල්හි; අඬ්ඪරත්තමහි. මධ්යගම රාත්රිත ය; ගතෙ, ඉක්ම ගිය කල්හි; පබුද්ධො, පිබිදියා වු ඒ මහසත් තෙම; තත්ථය, එහි; නිසිදිය, වැඩහිඳ; තහිං, ඒ රඟමඬලෙහි වු; තාසං, ඒ ස්ත්රි්න්ගේ; තෙකානි විකාරානි. නොයෙක් විකාරයන්; අද්දක්ඛි, දිටි.

77. එවං, මෙසේ; පෙක්ඛමානස්ස, බලන්නා වු; භවෙ, සංසාරයෙහි; සංවිග්ගචෙතසො. සංවේගයට පැමිණි සිත් ඇත්තා වු; තස්ස, ඒ මහ බෝසතුන්ගේ; මනෙ, සිත්හි; බවත්ත යං, තුන්ලොව; කලු, එකාන්තයෙන්; ආදිත්තං ඉව, ගිනි ඇවිලගත්තාක් මෙන්; උපට්ඨාසි, වැටහුනේය.

78. දාවානල සමාදිත්ත මහා අරඤ්ඤ ලැව්ගින්නෙන් ඇවිල ගෙන අතිශයින් දිලියෙන මහ වනයකින් (නික්මෙන් නා වු); ගජො යථා, ඇතෙකු යම් සේ ද; තථා එව, එ සේ ම; නරින්ද ස්ස, නරෙන්ර්ා වු මහ බෝසතුන්ට; ගෙහතො. ගිහිගෙයින්; ගමනෙ, නික්මයාමෙහි (මහබිණික්ම නෙහි); මති, අදහසක්; ආසි, වි.

79. ත‍තො, ඉක්බිති; සයනා උට්ඨාය, සයනයෙන් නැගිට; අභිනික්ඛමං කරොන්තො, මහබිනික්මන් කරන්නා වු; මහාරාජා, මහ රජ වු ‍බෝසත් තෙම; සකං අත්රනජං, සිය පුතු; පස්සිතුං. දක්නට; චිත‍ෙකකසි, සිතුයේ ය.

80. ත‍තො, ඉක්බිත්තෙන්; සන්තමානසො, සන්සුන් සිත් ඇති මහසත් තෙම; සනිකං, සෙමින්; ගබ්භං, සැත

ගාථා පදගතාත්ථිෙ 101

පෙන ගැබට; පවිසිත්වා0, පිවිස; පුත්තෙන සහ, පුත්රමයා සමග; නිද්දායන්තං, නිදන්ති වු; යසොධරාං, යශොධරා දේවින්; පස්සිත්වා , දැක;

81. විරාගතං, බොහෝ කලක පටන් පැවත ආවා වු; මහාපෙමං මහත් ප්රේ්මය; සක මානසෙ. සිය සිත්හි; ධාරයං, දරමින්; බුද්ධො හුත්වාි අපි. බුදුව ද; ඉමං, මේ පුත්ර යා; පස්සි තුං, දක්නට; සක්කා ඉති; හැකි ය යි; චින්තිය, සිතා;

82. බොධියා බද්ධ මානසො. සම්යරක් ස‍ම්බොධිය කෙරෙහි බැඳුනු සිත් ඇති; නාථො, නාථ (බෝසත්) තෙම; ත තො ඨානා. එ තැනින්; ගතො, ගිය සේක තදහෙව, එ දවස ම; බුද්ධො ආසි ඉති, බුදු වු සේ කැ යි; කො කාමුකො, කාවර නම් කාමුක පුරුෂ යෙක්; න වින්තයෙ, නො සිතා ද (සිතා ම ය )

83. සිනෙරුං, මහ මෙර; උද්ධරන්තො ඉව, උදුරන්නාක් මෙන්; පාදං, පය; උද්ධරිය, (පය ඔසවා) උදුරා; නික්ඛමං, මහබිනික්මන් නික්මෙන්නේ; ඡන්නං, ඡන්න නම් ඇමතියා; ආහු ය, කැඳාවා; ආනිතං, ගෙණ එන ලද; තුරගාධිපං, තුරගාධිපති වු; කන්ථයකං, කන්ථනක නම් වු -

84. තං අස්සරාජං ආරුය්හ, ඒ අස්රජු පිට නැගි; ඡන්නෙන සහ, ඡන්න ඇමතියා සමග; රත්තියං, මැදුම් යම් රෑ; දෙවෙහි, දෙවියන් විසින්; විවට්දවාරා. හළ දොරින් (නික්ම); මහාපථං, මහමගට; පටිපජ්ජි, පිළිපන්නේය.

85. අනෙකෙසු චක්කවාළෙසු. නොයෙක් සක්වළැ; දෙවතා. දෙවියෝ; සුසමාගතා, මොනවට රැස්වුවාහු; දිපධුපද්ධජෙහි එව, පහන් දුම් දදයෙන් ද; ගන්‍ධමාලෙහි, ගඳමලින් ද; පුජයුං, පිදුවාහු ය.

86. පුරතො. ඉදිරියෙහි; සට්ඨි සහස්සානි, සැට දහසක් පමණ; දණ්ඩදිපානි. දඬුවැට පහන්; ධාරසුං, දැරුහ. තථා,

102 සමන්තකූට වණ්ණනා

එසෙ ම; දක්ඛිණ පස්සම්හි, දකුණු පස ද; වාමපස්සෙ ව. වම් පස ද; පච්ඡතො, පිටිපස ද; (දඬුවැට පහන් දැරුහ)

87. ඡ දෙවතා. සදෙව්ලොව දෙවියෝ; ගගනා. අහසින්, සුගන්ධංා, සුවදින් යුත්; මංදාරං ව මදාරාය; කොකතදං, රත් පියුම් ය; චිත්තපාටලිං, චිත්රොපාටලි ය; (යන මේ) පුප්ඵවස්සානි. මල්වැසි; වස්සාපෙසුං, වැස්සුහ.

88. චම්පක අසොක පුන්නාග නාග පුග අග සම්භවං, සපු භෝපලු දෙඹ නා පුවක් යන ව‍ෘක්ෂුයන්ගෙන් හටගත්තා වු (මල් වැසි ද) මාලති වස්සිකි ආදි නානාවල්ලිහි සම්භවං, සීනිද්ද නොහොත් සමන් දැසමන් යන මේ ආදි වු නා නා ලතා‍ෙයන් හටගත්තා වු (මල්වැසි ද) -

89. සුගන්ධ් මධුමත්තාහි, සුවඳ මි බිමෙන් මත් වු; ඡප්ප දාලිහි, භාඞ්ගපංතින් විසින්; කූජිතං, නාද පවත්වන ලද; පදුමුප්පල කල්හාර කුමුද ආදි, පියුම් - උපුල් - හෙල්මැලි - හෙල උපුල් මේ ආදි වු; අම්බු සම්භවං. ජලජ වු (මල් වැසි ද) -

90. පුප්ඵවස්සං, මල්වැසි; තිසං ‍යොජනමඤ්ජසෙ, තිස් යොදුන් මාර්ගුයෙහි; පවස්සිත්ථල, වැස්සේය, තදා, එකල්හි; තුරගො. (මහසත්හුගේ) අශ්වතෙම; තත්ථප, ඒ මල්හි; පස තෙතා. එරුණේ; දුක්ඛතො, දුකින්; අගමි, ගියේ ය.

91. එවං, මෙසේ; පුජාවිධානෙහි, පුජාවිධි‍ෙයන් යුක්ත ව; සිත සෙකත සඞ්කිණ්ණං, සුදු වැල්ලෙන් ගැවසුනා වුඤ බහු මිනකුලාකුලං, බොහෝ මත්ස්ය් සමුහයාගෙන් ගැවසි; ගත්තා වු; අනොමං මහානදිං; අනොමා මහ නදියට; ගනන්නාෙ, වැඩ:

92. ධිරො, ධෘතිමත් වු; සො, ඒ මහ බෝසත් තෙම තිර‍ට්ඨො, ඉවුරෙහි සිටියේ; රසාවහං, ස්ත්රිව රස නමැති ජල වහන ය කරන්නා වු; විචි බාගාහි, තරඞ්ග නැමැති බාහුවලින්

ගාථා පදගතාත්ථිා 103

‍ඵෙණපුප්තොපහාරකාං, පෙණ නමැති මලින් අසෙනිය මල් පුජා; කරොනිති; කරන්නි වු; ගඞ්ගා නාරිං, ගඞ්ගා නමැති කාන්තාව; අපස්සි,දිටි.

93. මහාමති, මහපැණැති ඒ බෝසත් තෙම; අස්සෙන. අශ්වයා ලවා; තං මාහනොමං, ඒ අනෝමා මහගඟ; ලඞ්ඝාපෙත්වාස, පන්නවා; පරතිරෙ; පරතෙර වු; විමලෙ, නිර්මැල වු; වාලුකතලෙ, වැලිතෙලෙහිඤ පතිට්ඨසි. පිහිටියේ ය.

94. මයං. මා විසින්; එත්ථු එව, මෙහි ම; පබ්බජ්තුං, පැවිදි වන්නට; යුත්තං, යුතු ය. මෙ, මට; පපඤ්චිතුං, පමා වන්නට ; නො.යුතු නොවෙහි. ඉති. මෙසේ; සො. ඒ බෝ සත් තෙම; චින්තිය. සිතා; ධාරිතාබරණානි; දරණ ලද අබරණ; ඔහාය, මුදා;

95. හයාදිපං. තුරගාදිපති වු; කන්ථකං ව. කන්ථ;කයා ද; ඡන්නස්ස, ඡන්න ඇමතියාට; පටියාදෙත්වාය, භාරකොට; නිසි තං. තියුණු කරණ ලද; ඛග්ගං, කඩුව; උග්ගය්හ, ඔසවාගෙණ; සමොලිං. මෞලි සහිත වු; කුන්තලං, කේශ කලාප ය; ඡින්දිෙ, සින්දේ ය.

96. නාථො, නාථ වු මහබෝසත් තෙම; සවෙ, ඉදින්; අහං, මම; සුගතො භවෙ, බුදුවන්නෙමි නම්; ගගනෙ, අහස් කුස; ගන්න්නාු. ගොස්; තිට්ඨතු ඉති, සිටිව යි; එවං, මෙසේ; ආජ්ජයං; සිහිකරමින්; අම්බරං, අහසට; උක්කිපි ච, දැමි ය.

97. ත‍තො. ඉක්බිති; සක්කො, ශක්රකතෙම; මහග්ඝෙන. මාහැඟි වු; මණි වඞ්ගොටකෙන. මිණිමුවා සුමුගකින්; වරං, උතුම් වු; තා. ඒ කේශකලාප ය; සිරසා. මස්තකයෙන්; පටිග්ගහෙත්වාක, පිළිගෙණ; දෙවපුරං. දෙව්පුරට; නෙත්වාක, ගෙණ ගොස්;

98. සො. ඒ ශක්රසතෙම; මණිථුපා, මිණිසෑයක්; කාරෙත්වාු, කරවා; තං සිරොරුහං, ඒ කේශධාතුව; නිධෙත්වාග, එහි නිධාන කොට (පිහිටුවා); සහ දෙවෙහි, දෙවියන් සමග;

104 සමන්තකූට වණ්ණනා

අනෙකධා, නානාප්ර කාරයෙන්: අන්න්හං, දවස් පතා; පතිමා නෙති. පුද යි.

99. තදා, එකල්හි; මහාමති, මහපැණති බෝසත් තෙම; මහාබ්රහහ්මොපනීත අට්ඨපරික්ඛාිරං. මහබඹහු විසින් එළවන (පිළිගන්වන) ලද අටපිරිකර; පටිග්ගහෙත්වා . පිළිගෙණ; කාසාචං, කසාවත්; නිව‍ෙත්ථාං, හැන්දේ; පාරුතො, පෙරවියේ ද වි.

100. නායකො, නායක වු බෝසත් තෙම; පුබ්බෙ විය, පෙර මෙන් (සිතා)ච අම්බරං, හැඳි සළු; ගයහ, ගෙණ; අම්බරෙ. අහසෙහි; ඛිපි, දැමි ය වරං, උතුම් වු (ඒ හන්සළුව); බ්ර්හ්මා, මහා බ්රබහ්ම තෙම; පටිග්ගහෙත්වාප, පිලිගෙණ, බ්රුහ්මපුරං, බඹ ලොවට; නෙත්වාස, ගෙණ ගොස්;

101. ද්වාදස යොජනුබ්බෙධං, දොළොස් යොදුනක් උස ඇති; සුභං, මනොඥ වු; ථුපවරං, උතුම් චෛත්යමයක්; කත්වා කොට; තත්ථ;, එහි; තං, ඒ වස්ත්රු ය; නදහිත්වා, න, නිධාන කොට; සබ්බදා. හැම කල්හි; පනිපාතෙති, නමස්කාර කර යි.

102. නායකො. ලොකනායක වු බෝසත් තෙම; සම්පුණ්ණ මනසඞ්කප්පො. සම්පුර්ණ මනස් සඞ්කල්පනා ඇත්තේ; පබ්බජ්ජාසිරිං, පැවිදි සිරි ය; උබ්බහං, උසුලන්නේ; කමලෙත, පියුමකින්; මරුං, වැලිතලාව; ඡාදෙන්තො ඉව, වසන්තාකි මෙන්; වඬ්කමි. සක්මන් කළ සේක.

103. තතො, ඉක්බිති; අම්බවනං, (අනුපිය නම්) අඹ උයනට; ගන්ත්වාව, ගොස්; පිතිජං, ප්රි;තියෙන් හටගත්; සුඛං, සැප ය; වින්ද න්තො, විදිමින්; රම්මෙ, සිත්කළු වු; පාදප මණ්ඩපෙ, රුක් සෙවන මඬුයෙහි; සත්තාහං. සත්දිනක්; විතිනාමයි, ඉක්ම වි.

104. ත‍තො. ඉක්බිති; සො, ඒ මහසත් තෙම; විවරං, සිවුරු; පාරුපිත්වාන. (මනාසේ) සුපිලිසන් ව පොරවා; මණිවණණං, ඉඳුනිල්මිණිපැහැ ඇති; පත්තං, ශෛලමය පාත්රනය; කරතලම්බුජා, හස්තතල නමැති පද්මයෙන්; ගහෙත්වාස. ගෙණ; රාජගහං, රජගහ නුවරට, ගනත්වා්, වැඩ;

ගාථා පද්ගතාත්ථික 105

105. බත්තිංස ලක්ඛණ උ‍ෙපතො. දෙතිස් මහා පුරුෂ ලක්ෂ ණයෙන් යුක්ත වු; අනුඛ්යඋඤ්ජන මණ්ඩිතො, අසු අනු වයඤ්ජනයේන හෙබියා වු; බ්ර්හ්මුජ්ජුගත්තො, බ්රතහ්මකාය මෙන් ඍජු වු කයක් ඇති; භගවා. භාග්යුවත් වු (බෝසත්) තෙම; පුරසෙට්ඨං, ශ්රෙජෂ්ඨපුර ය වු රජගහ නුවරට; උපාගම, පැමිණි සේක.

106. ජනා, ජනයෝ; විසිඛන්තරෙන, විථි මද්ධ්ය්යෙන්; ගච්ඡන්තං. වඩනාහු; ලොකෙක නයනං. ලොවට අසහාය නෙත්ර, වු මහා බෝධිසත්ව.යන්; දිස්වා, දැක; යො, ‍යමෙක්; ජනාධිපො, රජ ද; සො, හෙතෙම; අයං න, මෙතෙම නොවේ ය යි. (නොහොත් ) අයං ජනාදිපො, මේ ජන‍ශ්රෙඅෂ්ඨතෙම; න යො සො. එසේ මෙසේ කෙණෙක් නොවේ ය යි; එවං, මෙසේ ; විවින්තෙසුං, සිතුහු.

107. කාමං, එකාන්තයෙන්; පුරවධු, පුරස්ත්රිොන්ගේ; සො මම, සෞමය වු. වත්ත සම්බන්ධඑ කාරණා. වක්ත්රහ සම්බන්ධේ ගෙතුවෙන්; අජ්ජ, අද; ච‍ෙන්ද , චන්ර්‍්වතෙම; සක වෙසෙන ස්වකිය විලාසයෙන්; අ‍ාගතො, ආයේ ය යි; නෙ‍ා, අපගේ; අයං මති, මේ මත ය යි.

108-109. තදා. එකල්හි; කෙචි (නරා) ඇතැම් (මනුෂයයෝ); තං වචනන්තරං, ඒ වාග්විශෙෂය; සුත්වා්න. අසා; හ සන්තා. සිනාසෙන්නාහු (මෙසේ කිවු) ; අයං. මෙතෙම; සසින, චන්රාගතො යා ද නො වන්නේ ය; සො. ඒ චන්ර්ෙසේතෙම; සසඞ්කො. සසලෙඛා ඇත්තෙක; එසො භානුමා. මේ සුය්ය්සේ තෙම; සකියෙනෙව. ස්වකිය වු ම; රුපෙන, රූ‍පයෙන් යුක්ත ව‍; පොරිමානුසෙ, පුරවැසි මිනිසුන්; විම්භයං, විස්මය ප්රාුප්ත කරමින්; කාමං, එකාන්තයෙන්; පොරිනං. පුරවස්සන්ගේ; වදනම්බුජෙ, වකත්ර පද්මයන්; බොධෙතුං. ප්රාබොධ කරන්නට; ආග‍තො ඉති. ආයේ ය යි; නො. අපගේ; මති. මත ය යි.

106 සමන්තකූට වණ්ණනා

110-111. කිං, කිමෙක් ද; භො, භවත්ති; උම්මත්ත කා අත්ථන, උම්තුවුවහු ද; එවං, මෙසේ; අධුනා, දැන්; මා වදථ, නො කියව්; න සතරංසි. සුය්ය්ුව යා ද නොවේ; සො. එතෙම; උණ්හරංසි, ‍උෂ්ණ වු රශ්මි ඇත්තෙකි; එසො, මේ; අවිග්ගහො. අතඞ්ගතෙම; කාමෙන; කාමයෙන්; අලස ජන්තු හි, මැලි වු ලොකයා සමග; කිළිතුං, රතික්රිනඩාකරණු පිණිස; සරූපෙන, ස්වකිය රුපයෙන් යුක්ත ව; පුරං, (අප) පුරයට; ආගතො. ආයේ ය; තො, අපගේ; මානසෙ, සිත්හි; ඛලු, එකාන්තයෙන්; සංසයො, ශංකාවෙක්; න අත්ථිව, නො ම ඇත්තේ ය යි (කිහු).

112. කෙවි ජන්තුනො. ඇතැම් දනෝ; තෙසං. ඔවුන්ගේ; තං වචනං, ඒ වචන ය; සුත්වාන, අසා; හස්නතා. සිනාසෙන් නාහු; තු‍ම්හෙ ඛලු, තෙපි දු; න ජානාත, නොදන්නාහු ය; හි. යම්හෙයකින්; සො, ඒ අනඞ්ගතෙම; සබාණො, ඊසහිත ද; සධනු, දුනු සහිත ද (එහෙයිනි)

113. ඉස්සරො, ඊශ්වරතෙම; කන්තරුපෙන, ම‍නොඥ වු රුපයකින්, තුඞ්ග මන්දිිරතාය, ප්රාංිහු වු ගෘහ ඇති බැවින්; කෙලාසො ඉති, කෛලාස පර්වගත ය දෝ හෝ යි; පුරං. (මේ අප) පුරයට; සම්පත්තො. පැමිණියේ යි; ඉධ, මෙහි. විමතිං, විවිධ මති ය; ජහාත, අත්හරිවි ( යි කිහු)

114 – 115. තදා. එකල්හි; එකෙ ජනා. ඇතැම් ජනයෝ; තෙසං අපි, ඔවුන්ගේ ද; වචනං, කිම; සුත්වාෘ, අසා; හසන්තා. සිනා පහළ කරන්නො; අයං, මෙතෙම; හරො න. ඊශ්වර ද නොවන්නේ ය; සො, හෙතෙම; තිනෙත්තො. නෙත් තුනක් ඇත්තෙක; එසො. මේ; කෙස‍වො; ශ්රිත විෂ්ණු තෙම; පුරසෙට්ඨං, පුරප්රොවරයට; උපාගතං. පැමිණියා වු; සිරිං, ලක්ෂ;මි ය; විචිණ‍න්තො, සොයමින්; අඤ්ඤො න වෙසෙන. අප්ර.සිද්ධ වෙශයකින්; අජ්ජ. අද; ඉධාගතො. මෙහි ආයේ ය යි; මඤ්ඤම, හඟිමුඤ; එත්ථස, මෙහි ලා; නො, අපට; සංසයෝ, සැකයක්. නත්ථිශ, නැති (යි කිහු)

ගාථා පදගතාත්ථිත 107

116 තදා. එකල්හි; කෙචි නරා, ඇතැම් මනුෂ්‍හඟයෝ; තං වචනං. ඒ වචන ය; සුත්වාත, අසා. කරං පහරිත්වා,. හස්ත සෙඵාටන ය කොට; හස්නතා, සිනාසෙන්නාහු, එවං මෙසේ; ආවොවුං, කිව; අයං, මෙතෙම; වෙ, ‍එකාන්තයෙන්; වාසු දෙවො න; විෂ්නු ද නො වන්නේ ය.

117 -118. සො ඒ විෂ්ණුතෙම; කාමං, එකාන්තයෙන්; සරොජ නාභො, පද්ම නාභි ය; වාමනො, වාමනාවතාර ඇත්තෙක හෙවත් ලකුණටක ය; කණ්හ විග්ගහො: කෘෂ්ණවණි ශරිර ඇත්තේ ය; අයං, මේ; පාක සාසනො, ශක්ර දෙවෙන්ර්ත් තෙම; එතං පුරං, මෙ නුවර; දෙවපුරං ඉති. (ඔහු‍ගේ) දිව්ය පුරය යි; මඤ්ඤමානො. ගඟනේ; මහාජුතා, මහත් වු ශොභාව; පස්සිතුං ඉති, දිකන්ට ය යි; පටිඤ්ඤතො. ප්රංතිඥකෙළේ; අඤ්ඤතර වණ්ණෙන, එක්තරා (අප්ර්සිද්ධ) විලාසයකින්; ආගතෙ; (මෙහි) ආයේ ය; හොන්තො, පින්වත්හු වෙ, එකාන්තයෙන්; මා විලපන්තු, ප්රෙලාප නොදොඩත්වා යි; (කිහු).

119. කෙචි, සමහරෙක්; තෙසං, ඔවුන් ගේ; ගිරං, (ඒ) කිම; සුත්වාන, අපා; අතෙකධා, අනෙක ප්ර,කාරයෙන්; කෙළිං කත්වාංන, පරිහාස කොට; තුම්භෙ , තෙපි; සක්කං, ශක්රරයා න ජානාථ, තොදත්තහු ද; භො, භවත්ති; සො හි, ඒ ශක්රධ තෙම වනිහි; වජිරායුධො. වජ්රා යුධයෙක් ඇත්තේ යි.

120. භො. පින්වත්නි; එසො හි මහාබ්ර හ්මා, මේ මහා බ්ර හ්මතෙම වනාහි; ඉධ පුරෙ, මේ නගරයෙහි; බ්රතහ්මබන්ධු්, බ්ර හ්ම බන්ධුම (බ්රචහ්මණයෝ); වෙදමහි, වෙද හැදැරිමෙහි; කීනනු කිමෙක් දෝ; පමත්තා, ප්රමමාදවුවාහු දැ යි; බ්රපහ්මලොකා, බඹ ‍ලොවින්; ඉධ ආගතො, මෙහි ආයේ යි (කිහු)

121. අථ, ඉක්බිත්තෙන්; කෙචි පණ්ඩිත ජාතිකා. ඇතැම් පණ්ඩිත ජාතිකයෝ; එසං වවනං, ඔවුන් ගේ වචන ය; සුත්වා්, අසා; කාමං, එ කාන්තයෙන්; එතෙ චන්ර්නංමදයෝ න, තෙල සඳ ආදිහු නොවෙත්; හො, පින්වත්නි: මොහං. මොහ යං; මා ප කාසථ, තහමක් ප්ර කාශ කරව්.

108 සමන්තකූට වණ්ණනා

122. මහාබ්රණහ්මා, මහබඹතෙම; චතුරානනො, චතුර්මුඛයක් ඇත්තේ ය; අයං, මේ තෙම; සොම, චන්ර් කයා වැනි වු; සොම්මානනො, සෞමය මුහුනක් ඇත්තේ ය; සො මහා බ්රහහ්මා, ඒ මහාබ්ර‍හ්මතෙම; මන්තපොත්‍ක්ෙකො, මන්ත්රය ප්රේස්තකධාරි ය; අයං මේ තෙම; පත්තහ‍ෙත්ථම, පාත්රකයක් ගත් අත් ඇත්තේ ය; අබ්භු‍තො, අද්භුත යි.

123. අයං, මේ තෙමේ; කාමං, ඒකාන්තයෙන්; පාරමිතා පුණ්ණ. පාරමිධර්ම යන්ගේන පිරුණා වු (නොහොත්) පිරුණු පෙරුම්දම් ඇති; පස‍ෙත්ථාය, ප්රඹශස්ත වු; පුරිසො, පුරුෂයෙකි. එතං මහාපුනිං, මේ මහාද්යු්තිමත් පුරුෂොත්තමයන් ; නිච්චං, අනවරතයෙන්; වන්දපථ, වදිව්, පුජෙථ, පුදව්; ථොමෙථ, පසසව් (යි කිහු).

124. එවං වදන්තා, මෙසේ කියන්නා වු; සබ්බෙ තෙ නාගරා. ඒ මුලුනුවර වැස්සො; තං පුරිසුත්තමං, ඒ පුරුෂොත්තමයන්; ගන්ධ.පුප්ඵෙහි. ගඳමලින්; පුජෙන්තා, පුදන්නාහු; නමස්සන්තා. නමස්කාර කරන්නාහු; අන්නඳගුං, (ඔහු) අනුව (පස්සේ) ගියාහු යි.

125. තදා, එකල්හි; ජන්තවො, ලොකවාසිහු; මුනිනො, මුනින්ර්ගදි වු බෝසතාණන් වහන්සේගේ; රූපසාගරෙ, රුප නැමැති සාගරයෙහි, මනනාවායො, සිත් නැමැති නෞකාවන්; නෙත්තාරිත්තෙහි, නුවන් නැමැති පලුපතින්; පාජෙන්තා. පදින්නාහු; පාරං, ප‍රතෙර; නො පස්සිංසු, නොම දුටු.

126. තදා. එකල්හි; ‍ෙලාකෙක නයනො, ලොවට අසහාය නෙත්රර වු බෝසත් තෙම; සපදානෙන. ගෙපිළිවෙලින්; විථියං, විථියෙහි; චරං, හැසිරෙන්නේ; යාපන මත්තං එවං, යැපෙන පමණක් වු ම ආහාර ය; ලද්ධා, ලැබ; පුරා, පුරයෙන්; බහි ආගම්ම පිටතට අවුත්

127. පුරිසා‍සභො, පුරුෂොත්තම වු; සොමුනි. ඒ මුනින්ර්ථි වු බොධිසත්ව.තෙම; පණ්ඩවං ගිරිං, පණ්ඩව නම් වු පර්විත

ගාථා පදගතාත්ථිෙ 109

ප්රා න්තයට; ආසජ්ජ, පැමිණ; තස්ස, ඒ පර්වුත‍යාගේ; ඡායා ය, සෙවෙනෙහි; සඞ්ඝාටිං, සඟළ සිවුරු; සඤ්ඤපෙත්වා න, පණවාගෙණ; නිසජ්ජ, වැඩ හිඳ - 128. ජත්තෙ, පාත්රසයෙහි; අදිට්ඨ පුබ්බා, නුදුටු විරු; මිස්සක භොජනං. මිශ්රටකාහාර ය; දිස්වා, දැක; සඤ්ජාත පටික්කු ලො, හටගත් පිළිකුල් ඇත්තේ; පච්චවෙක්ඛණා, ප්ර්ත්යුවෙක්ෂා් හෙතුවෙන්; තං, ඒ ප්රාශතිකුල්යෙ ය; නුදිත්වා; දුරුකොට-

129. තං, ඒ ඇවිලිලි ආහාරය; අමතං විය. අමෘතයක් මෙන්; භුත්වාක, වලඳා; මුඛං; මුඛ ය; දකා. පැනින්; වික්ඛාලෙත්වාහ, පවිත්රපකොට නොහොත් සෝදා; පත්තෙ, පාත්ර යෙහි; වත්තං වරිත්වාවන, වත් කොට, මුහත්තං, මුහුති කාලයක්; තත්ථ,, එහි; විස්සමි, විඩා හළ සේක.

130. බිම්බිසාරො නරිස්සරො, බිම්සර රජතෙම; තං ප වත්තිං, ඒ ප්රයවෘත්ති ය; තිසාමෙත්වාය, අසා; සිඝං, යුහු ව; තං උපගන්ත්වා,න, උන්වහන්සේ වෙත එළඹ; කතානුඤ්ඤෙ, කරණ ලද අනුඥ ඇත්තේ; නිසිදිය, හිඳ -

131. රජ්ජෙත, රාජයයෙන්; නිමන්තයිත්වාන, පවරා; යතිස්ස‍රෙ, යතිශ්වර වු බෝසත්හු; අනිච්ඡනෙත, නොකැමැති කල් හි; බුද්ධ භුතෙන, බුදු වු නුම වහන්සේ විසින්; මෙ. මට; අනුග්ගහාය, අනුග්රදහ ය පිණිස; ඉධාගමං, මෙහි ඊම; යුත්තං, යුතු වන්නේ යි (කි) .

132. තෙන, ඒ රජහු විසින්; එවං. මෙසේ; නිමන්තිතො; ආරාදනා කරන ලද්දා වු; අතුල, අසදාශ වු; උරුපරක්කමො, මහත් පරාක්රනම ඇති; මහාමති. මහා ප්රාඒඥා වු බෝසත්තෙම; අධිවාසෙත්වා්, (ඒ) ඉවසා; උරුවෙලායං, උරුවෙල් දනව්වට; අගමාසි. වැඩි සේක.

133. සො. ඒ මහබෝසත් තෙම; ජබ්බස්සං. සාවුරුද්දක් මුලුල්ලෙහි; අතිදුක්කරං, අතිශයින් දුෂ්කර වු; පධානං පද හිත්වාින, විය්ය්ිත කොට නොහොත් විය්ය්ොන් වඩා; තෙන, ඒ විය්ය්‍ාව

110 සමන්කූට වණ්ණනා

කරණයෙන්; මොක්ඛං, මොක්ෂ‍යක්; නත්ථිා ඉති, නැතැ යි; ලොකස්ස, ලොවට; පකාසෙත්වාංන, ප්රාකාශකොට -

134. ත‍තොප්පභුති, එතැන් පටන්; මජ්ඣිමප්පටිපත්තියං; මද්ධ්යිම ප්රටතිපදාවෙහි; වත්තනෙතා, පවත්නේ; කායස්ස, ශරිරයට; අනුග්ගහං කත්වාන, අනුග්රනහ කොට; තතො. එයින්; සම්පිණිත ඉන්ර්ිඇ යො, පිණාගිය ඉඳුරන් ඇත්තේ -

135. මහාමුනි. මහාතපස්වි වු බොදිසත්ව තෙම; අජපාල නිග්රො ධපාදපස්ස, අජපාල න්යබග්රොවධ වෘක්ෂායාගේ; මුලෙ, මුල (සමිපයෙහි); නිජසොභාගි, ස්වකිය හොබාවෙන්; දිසො දිසං. දිශානුදිහාවන්; ඔහාසෙන්තො. බබුලුවමින්; නිසීදි, වැඩ හුන් සේක.

136. තදා, එකල්හි; සෙනානි නිගමෙ, සෙනානි නම් නි යම් ගම්හි; සුජාති ඛිරදායිකා, සුජාතා නම් ක්ෂි්රදායිකා තොමෝ; වට දෙවතං, නුගරුක් වැසි දෙවියා; යාච්ත්වාත, යාද; සම්පුණ්ණ, පිරුණා වු; මනසඞ්කප්පා. ච්ත්ත සඞකල්පනා ඇත්ති;

137. ධිරං, ප්රාතඥ වු ඒ බෝසතානන්; දෙවො ඉති, (වෘක්ෂා දිවාසි) දෙවියා යි; මඤ්ඤන්ති. හඟනි; තුට්ඨහට්ඨ, තුටුපහටු වුවා; පමොදිතා. ප්රගමොදයට පැමිණියා; සපායාසං, කිරිපිඩු සහිත වු; හෙමපාතිං, රන්තැටි යඤ දත්වාමන, දි; ඉදං, මේ මතු කියන කාරණය; අබ්රැ වි , කි.

138. මහාදෙව, මහා දෙවයන් වහන්ස; මයහං, මාගේ; පත්ථි්ත පත්ථ‍තා. පතන ලද ප්රා්ත්ථිානාව; යථා ඉද්ධා, යම් සේ සමෘද්ධ වු වා ද, තථා එව, එ පරිද්දෙන් ම; තව, නුඹ නහන්සේගේ; සඞ්කප්පො, සඞ්කල්පනාව; ඛිප්පං එවං, වහා ම; සමිජ්ඣතු, සමෘද්ධ වේවා!

139. ඉති වත්වාින. මෙසේ කියා; නං, උන්වහන්සේ; වන්දිවත්වාප, වැඳ, පදක්කිණං ච කත්වාව, පැදකුණු ද කොට; සුජාතාය, පුජාතවන්; පක්කන්තාය, බැහැර ගිය කල්හි; ධිරො, ප්රාතඥ වු මහ බෝසත් තෙම; පාතිං, තලි ය; සමාදිය, රැගෙණ,

ගාථා පදගතාත්ථිය 111

140. සො. ඒ මහ බොසත් තෙම; ‍අතිරම්මං, ඉතා රම්යස වු; නීලවාහිනිං, නිල්දලා නම් වු; නදිං, හොස කරා; උපගන්ත්වා න, එළඹ; සුප්පතිට්ඨිත නාමම්හි. සුප්ර තිෂ්ඨිත යන නාමයක් ඇත්තා වු; තදිති‍ෙත්ථ,, ගංතොට; නිසිදිය, වැඩහිද -

141. නරාසභො, නරශ්රෙිෂ්ඨ වු මහ බෝසත් තෙම, ඌන පණ්ණාස පිණ්ඩං කත්වානන, එකුන්පණස් පිඩක් කොට; භොජනං, බොජුන; භුඤ්ජිත්වාව, වළඳා; තතො, ඉක්බිති; පාතිං, රන්තලිය; පටිසොතං, උඩුගං බලා; විස්සජ්ජෙත්වා , යවා.

142. ත‍තො, ඉක්බිති; දිවාදිනෙ, දවල් දවසැ; සාලවනු ය්යා්නෙ, ශාලවනොද්යාවනයෙහි; විස්සමන්තො. පරිශ්ර්ම ය දුරු කරන්නේ; පඤ්චසුපිනො. පඤ්ච ස්වජනයන්; දිස්වාන, දැක; තෙසං, ඒ ස්වජන්ගේ; අත්ථාු, අත්ථින ය; විචින්තිය. සිතා -

143. ආබොධිමුලතො, බොධිවෘක්ෂොමුල ය දක්වා; මණි තොරණපාලිහි. මිණි‍තොරන් පෙළින් ද; පුණ්ණකුම්භ, පුන්කලස් හා; ධජාදිහි, ධ්වජාදියෙන් ද; දෙවෙහි, දෙවියන් විසින්; සමලඞ්කතෙ, මොනට සරසන ලද්දා වු; මග්ගෙ, මාර්ගුයෙහි -

144. නාථො, ලොකස්වාමි වු ඒ මහ බෝසත් තෙම; සායණ්හසමයේ, සවස් වේලෙහි; බොධසන්තිකං, බොධිද්රැනම සමිපයට; ගච්ඡන්තො, වඩනේ; ථුයමානං, ස්තුති ගායනා කරන්නා වු; සොත්ථිතයං නාම. සොත්ථිනය නම් වු; දිපුත්තමං, බමුණු තුමන්; දිස්වාන, දැක -

145. තු, වැලි; තෙන, ඒ සොත්ථිවය නම් බමුණන් විසින්; දින්න, දෙන ලද; අට්ඨමුට්යං,අටමිට වු; නීල සද්දලං. නිල් කුසතණ, ගහෙත්වා්, ගෙණ; බොධි මුලං, බොධිවෘක්ෂැ ය සමිපයට; උපාගම්ම, පැමිණ; තං, ඒ බෝරුක; පදක්ඛිණං කත්වාථන, පැදකුණු කොට.

112 සමන්තකූට වණ්ණනා

146-147. තදා, එකල්හි; පාචිනාභි මුඛං, පැදුම් දෙසට අභි මුඛ කොට; තිණසත්ථා-රං, තණ ඇතිරියක්; අකාසි, කෙළේ ය; තතො. ඉක්බිති; මහිං, පෘතිවි ය; දවිධා කත්වාි, දෙප ලු ‍කොට; චුද්දස හ‍තෙත්ථබන. තුදුස් රියනකින්; උච්චං, උස් වු; නාන විත්ත, අනෙක ප්ර‍කාර සිතියමින්; විචිත්තිතං, විසිතුරු කරණ ලද්දා වු; මහාසතං, මහත් වු ආසනයක්; සමුට්ඨාසි, පැණනැංගේ ය; තත්රලට්ඨො, ඒ වජ්රාඇසනස්ථ වු සේක්; දළහ් මා නසො, දැඩි සිත්ඇති සේක්; ඉති එවං, මෙ චක්ය්ඒ වමානා කාරයෙන්; අධිට්ඨභිත්ථි, ඉටි,

148-149. මේ , මාගේ; ගත්තෙ, ශරිරයෙහි; තවො. සම ද, නහාරූ ව, නහර ද; අට්ඨි ච, ඇට ද; අවසිස්සතු, අවහිෂ්ට වේවා; තං සබ්බං. ඒ සියුල; මංස ලොභිතං, මස් ලේ; උප සුස්සතු. වියලී යේවා; කාමං, එකාන්තයෙන්; අබුජ්ඣිත්වාු, බුදු නො වි හෙවත් සත්යාසවබොධ ය නො කොට; න උට්ඨ හාමි, නො නැගි සිටිමි; මම, මාගේ; විරියං. විය්ය්බං ය; නජහෙ, නො හරිමි; සො, ඒ මහාබෝධිසත්වි තෙම; එවං, මෙ සේ; අධිට්ඨහිත්වාව, අධිෂ්ඨාන කොට; වජිරාසනෙ, විදුරසුන් මතුයෙහි; නිසිදි, වැඩහුන් සේක.

150. සො, ඒ මහාබොදිසත්ව්තෙම; කමලං, පද්මයක්; කමලෙන ඉව, පද්මයකින් (වසන්නාක්) මෙන්; චරණං, ශ්රි, පාදය ය, අන්තික්කමං, නො ඉක්මවමින්; වරණුපරි, ශ්රි් පාදය පිට. ඨපෙත්වාාන, තබා ගෙණ; මණිබන්ධාක, මිණිබහන් ද; විධාය; (එකිනෙක පිට) පිහිටුවා ගෙණ (එරමිණිය ‍ගොතා ගෙණ);

151. ජි‍ඨනො. ඒ මාහබොධිසත්වදයන් වහන්සේ; බාලා සොක දල. ලා හෝපලු පතෙක්හි; ආසත්ත. වැලඳුනා වු; පරං අසොක පල්ලචං ඉව, අනික් හෝපලු දළුවක් මෙන්; පාණිතලෙ, අත්ලෙහි; නයනානන්ද , නෙ‍ත්රොලනසව වු; පාණිං, ශ්රි, හස්තය; නිධාය, පිහිටුවාගෙණ:

152. සඤ්ඣාඝන, සන්යාලෙි වලියෙන්; ආලිඪ, වැලද ගත්තා වු; තුමග, ප්රාං ශු වු; කඤ්චන පබ්බතො. ස්වර්ණෙපර්විතයක්:

ගාථා පදගතාත්ථිං 113

යථා, යම් සේ ද( ඒ පරිද්දෙන්); සුරත්ත. අතිරක්ත වු; චිවරච්ඡන්න. සිවුරින් වැසුනා වු; වාරු, මනොඥ වු; ගත්ත, ශ්රිඅ ශරිරයෙන්; විරාජිතො, බබලන්නා වු -

153. උදයාවලකොටිම්හි, උදිගිරි මුදුනෙහි; දිප්පනන්නො, බබලන්නා වු; දිවාකරො ඉව, සුය්ය්ි යා මෙන්; කන්ධඅරොපරි, ග්රිවවයෙන් මත්තේහි; දිප්පන්ත, බබලන්නා වු; මුඛමණ්ඩල, මුහුනු මඬිලන්; මණ්ඩිතො, විභුෂිත වු -

154. චාමිකරබ්යබම්හෙ, ස්වර්ණඛ ප්රාෙසාදයෙක්හි; සුනීලං, ඉතා නිල් වු; සීහපඤ්ජරං, සිමැදුරක්; යථා, යම් සේ ද (එමෙන්); අසම්ප කම්පපම්හෙහි. අකම්පමාන පක්ෂ ම මාලායෙන් උපලක්ෂිබත වු; පිහිතද්ධ, අඩක් පියන ල; සුලොචනො. මනා‍ නෙත් සඟල ඇත්තා වු -

155. සො, ඒ මහාබෝධිසත්වත තෙම; සජ්ඣු දණ්ඩ සමාබද්ධ, රිදි දණ්ඩක බඳනා ලද; නිලුප්පල කලාපං ඉව, නිලුපුල් කළඹක් වැනි වු (එ හෙයින් ම); ජන, ජනයාගේ; නෙත්ත, නෙත්රු නැමැති; අලිපාතනං. භෘඞ්ඛ (ශ්රෙ.ණි) පත්නය ඇත්තාා වු; බොධික්ඛන්ධංව, සිරිමහ බොකඳට; අඵස්සි. පිටදි හුන් සේක.

156. නිසි‍න්නෙ, (බොධිසත්වුයන්) වැඩහුන් කල්හි; පවාළ තරුණඩකුරා, පබලු වැනි ලදලු; කුබුද්ධිනං. දුර්බුද්දි (මිසිදටුව) න්ගේ; තෙජං විය,තෙද මෙන්; බොදිතො, බොධිද්රැ.මයෙන්; ඡෙජ්ජ, සිඳි; ‍සමන්තා, හාත් පස; පතමානා ආසුං, හෙන්නා හු වු.

157. දස සහස්සියං. දස දහසක් ලෝදාහි; දෙවා, දෙවියෝ ද; කමලාසන, බ්රාහ්මයන් හා; උරගා‍ වෙව, නාගයෝ ද; සිද්ධ, සිද්ධ ය; විජ්ජාධර, විද්යා දර ; ආදයො, මේ ආදිහු ද; තත්ථජ, එ තන්හි; ඛිප්පා, වහා; සමාගඤජුං, රැස් වුහ.

114 සමන්තකූට වණ්ණනා

158. සහම්පති මහාබ්රුහ්මා, සහම්පති නම් මහාබ්ර හ්ම තෙ මේ ද; බ්රගහ්මසෙනා පුරක්ඛතො. බඹසෙනග පිරිවැරුයේ; සම්බුද්ද සන්තිකො. සම්බුදු වෙන බෝසතුන් වෙත; සිතාත පත්තා, ධවලච්ඡත්රම ය; ධාරෙන්තොව. දරමින්; ඨිතො, සිටි‍වයේ යි.

159. පාකස්සනො, ශක්රසදෙවෙන්ර් ුය තෙම; සාදරො, ආදර සහිත වු යෙ; වීසං රතනසතායාමං, එක්සිය විසිරිය්න අයම් වු; විජයුත්තර නාමකා. විජයොත්තර නම් වු ; සඞ්ඛං, (දක්ෂි්නා වෘත්ත ශවෙත) ශඞ්ඛ ය; ධ‍ම්මෙනතො, පිඹිමින්; අට්ඨාසි, සිටි‍යේ ය.)

160. සුයාමො. සුයාම නම් දිව්යමපුත්රල තෙම; සහ සෙනාය, සෙනාව සහග; නරාධිපං, නරෙශ්වර (වු ඒ මහාබෝධිසත්වර) යන් වහන්සේට; ථොමයන්තො, ස්තුත‍ි කරමින්; මණිතාල වණ්ටා, මිණිතල් වැට; පග්ගය්හ. රැගෙණ; මන්ද්ම‍ෙන්‍සතන, මදින් මද; වීජති, පවන් සල යි.

161. සන්තුසිතො, සන්තුෂිත නම් වු; සො, ඒ දිව්ය පුත්රහ තෙම; අස්ස, ඒ මහබෝසතාණන් ගේ; ජිත කිත්ති ලතග්ග මහි, ජයකීර්ති නැමති ලතාග්රායෙහි; පුපර්ව තං, පිපියා වු; පුප්ඵං ඉව, පුෂ්පයක් වැන් වු; වාලවිජනිං, වල්විදුනාව; උග්ගය්හ, ඔසවාගෙණ; තහිං, එ ත්න්හි; අට්ඨා, සිටියේ යි.

162. පඤ්චසිඛො. පඤ්ඡශිඛ නම් වු දිව්ය,පුත්රි තෙම; බෙලුවං වීණා, බෙලුව නම් විණාව; ආදිය, ගෙණ; නානා ලයානු ගං, අනෙකප්රුකාර ලයානුගත කොට (නොහොත්) අනේක ප්රිකාර තාලානුරුප වු; ගීතං, ගිතිකා; අනේකධා. අනෙකප්රරකාරයෙන්; ගායමානො. ගායනා කෙරෙමින්; තත්ථක, එහි; ර්ධකතො, සිටියේ යි.

163. මහාකාලො නාගි‍ෙන්ද අපි, මහාකාල නම් නාගෙන්ර්ං තෙමේ ද; නාගසඞ්ඝ පුරක්ඛ‍තො නාග සමුහයා වෙසින් පෙරටු කරණ ලද්දේ; තවාරහ ගුනාදිහි, නව අරහාදි ගුණයේන; ථොමෙන්තො, ස්තුති කරමින්; තත්ථහ, එහි; අට්ඨාසි. සිටියේ යි.

ගාථා පදගතාත්ථි‍ 115

164. රඞ්ගභුමිං, නෘතයභුමි‍යක්; මාපයිත්වා , මවා; වරඞ්ගානා, උත්තමාඞ්ගානවන්; ගගෙත්වායන, ගෙණ; උපහාරා කරොන්ති, උපහාර (පුජා) කරනිනි; තිම්බරු සුරිය වච්චසා. එ නම් දෙව් දු තොමෝ; අට්ඨා, සිටියා.

165. සිත්ඞ්ගො, ශ්වෙතවර්ණිගාත්රව ඇති; සිතභුසනො. ශ්වෙතවර්ණටභරණ ඇති; ධතර‍ට්ඨො, ධෘතරාෂ්ට්රව නම් වරම් මහරජ තෙම; සහසෙනාය, සෙනා සමග; ආගනත්වාි, අවුත්; ආරක්ඛං කුරුමාන‍නො, ආරක්ෂා් කරමින්; පුබ්බො, පුර්ව දිශා වෙහි; ර්ධාතො, සිටියේ ය.

166. නීලඞ්ගොත, නිලවර්ණත දෙහයක් ඇත්තා වු; නිලභුස නො, නීලවර්ණා.භරණයෙන් සැරසුනා වු; විරුල්හකො; විරුඪ නම් වරම් මහ රජ තෙම; සකසෙනාය, සිය සෙනගින්; පුරෙන්තො. (දිශාව) පුරවන්නේ; ආරක්ඛං කුරුමානො, ආරක්ෂාව කරමින්; දක්ඛිණස්සං. දකුණු දිග; අට්ඨා, සිටියේ ය .

167. රත්තඞ්ගාභණෛ, රක්තවර්ණර ශරිර හා ආභරණ ඇත්තා වු; වම්මි, සන්නාභ සන්නද්ධ වු; නිජසෙනා පුරක්ක තො. ස්වකිය සෙනා විසින් පෙරටු කරණ ලද්දා වු; විරුපක්ඛො අපි. විරුපාක්ෂන නම් වරම් මහරජ තෙමේ ද; පච්ඡිමං දිසං, පශ්චිම දිසාව; පාලයං, ආරක්ෂාමකරමින්; අට්ඨාසි, සිටියේ ය.

168. සොණ්ණ වණ්ණඞ්ගාභරණො, ස්වර්ණා වර්ණව ශරිර හා ආභරණ ඇති; නරවාහනො. වෛශ්ර්වණ නම් වරම් මහරජතෙම; සසෙනාය. සිය සෙනගින්; ආරක්ඛං කුරුමානකො, ආරක්ෂා් කරමින්; උත්තරස්සං, උතුරුදිග; අට්ඨාසි සිටි‍යේ ය.

169. ඵත්ථන, මෙහි ලා; බහුලාපෙන, බොහෝකොට කිමෙන්; කිං, කිම; ජාතික්ඛොත්තම්හි, ජාති‍ක්ෂයත්රබයෙහි (හෙවත් දස දහසක් සක්වල); දෙවතා දෙවියො; නාගතා. නො ආවාහු; නෙච්ච අහෙසුං, නො ම වුහ; සබ්බෙ එව, සියල්ලො ම; ඵත්ථා, මෙ තැන්හි; ඔසටා , රැස්වුහ.

116 සමන්තකූට වණ්ණනා

170. ගගනා (ගගනාතො), අහසින්; ඔතිණ්න, බටුවා වු කෙතුපාදෙහි, ධ්වජපාදයන් කරණ කොට ගෙන: පඨවිතලෙ, පෘථිවිතලයෙහි; නාග‍දයො, නාගාදිහු; න ධුතාසුං, කම්පිත නුවුහ; කෙතුනං, ධවජයන්ගේ; බහු. බහුත්වග ය; කා කථා , කියනු ම කවරේ ද?

171. වායුතො. පවන්ති; උද්දා ම වුත්තීහි, වඤ්චල වු පැවතුම් ඇති; ධජ්පාදෙහි, ධ්වජං පාදයන් කරනකොටගෙන; ගගනෙ. අහසෙහි; තාරකා, තාරකාවො‍; න ධුතා, කම්පිත නුවුහ; තත්ථහ, එහි; ධජාඵතා. ධවජ බාහුල්යන ය යි; කින්නු බ්රෑාමො, කුමට කියමු ද?

172. පුබ්බදිසා, පුර්ව දිසාවෙහි වු; චක්කවාල සිලාය, සක්වල ගලින්; උග්ගත කෙතුනං, නැංගා වු ධ්වජයන්ගේ; පා දානි. පාදයෝ; අපරභාගාදි, අවරදිගු ආදිවු; චක්කවාල සිලා. සක්වලගල දක්වා; අන්න;ගුං. ගියාහු යි.

173. චක්කවාල, චක්රජවාට පර්වවත යඤ මහාමෙරු, මහාමෙරු පර්වාත ය; යුගන්ධුර නගාදයො. යුගන්ධනර පර්ව්ත ය යනාදිහු; නානවණ්ණෙහි, අනෙකප්ර කාර වර්ණ යෙන්; සඞ්ඛතා. අබි සංස්කරණ ය කරණ ලද්දාහු; පුප්ඨාවතංසකා ඉව. පුෂ්ප ශෙඛර මෙන්; ආසුං, වුහ.

174. වාම, මනොඥ වු; අමන්ද , මඳ නොවු; මකරන්දප බින්දු‍ ස‍ෙන්දා හ, මුවරද පොදරැසින්; සුන්දරරං, සොඳුරු වු; අම්බරං, ආකාශ ය; උල්ලොල, ලෙලෙන; පදුමාකිණ්ණ, පද්මයන්ගේන් ගැවසි ගත්තා වු; විතානං ඉව, වියන්ක මෙන්; ආසි, වි.

175. තහිං, එහි; දෙවබ්ර්හ්ම දිනා. දිව්යි - බ්ර්හ්මාදි ලොකයා විසින්; ඛිත්ත, විසුරුවන ලද; සොගන්ධව චුණ්ණානි. සෞගන්ධිහ ක චුර්ණරයො; චක්කවාළග්ග මණඩපො, චක්ර;වාට නැමැති උතුම් මඩුවෙහි; විතානං ඉව. වියනක් මෙන්; ඛායන්ති. වැටහෙත්.

ගාථා පදගතාත්ථිි 117

176. තත්ථ‍ තත්ථ7, ඒ ඒ තන්හි; උග්ගතෙහි, නැංගා වු; කප්පුරාගරු දුපෙහි, කපුරු හා අගිල් දුමින්; මා, චන්ර්ෙහි තෙම; කාලබ්භකූටව්ඡන්නො ඉව, කාලාබහ්ර. කූටයකින් වැසුනාක් මෙන්; ආසි, විය අඤ්ඤං කිං කථෙමු, අනිකක් කුමට කියමු ද?

177. ජාතික්ඛෙත්තෙසු, ජාති‍ෙක්ෂිත්රවයෙහි (දසදහසක් සක්වළ වාසය කරන්නා වු) දෙවෙහි, දෙවියන් විසින්; කතගඝි කුසුමාදිනා. කරන ලද ඇගෑ කුසුම් ආදින් කරණ කොටගෙණ; භාරා. බර වු; ධරණි, පෘථිවිතොමෝ; න ඔසිනා, නො බැස්සා ය; දිසෙ’බාන. දිගැතුන්ගේ; බං. බලය; අහො, ආශ්චය්ය්; ව යි.

178. අම්බරො. ආකශයෙහි; ආලම්බමානානා. එල්බෙන්නා වු; පුප්ඵදාමානි. මාලාදාමයෝ; පඨවිතල. පෘථිවිතල ; ආකඩ්ඪනාය, ආකාෂර්ණමය කරන පිනිස. දෙවෙහි. දෙවියන් විසින්; බද්ධ, බඳින ලද; රජ්ජුව. රැහැන් මෙන්; භාසරෙ, බබලත්.

179. සුරසුන්ද්රි, දිව්යාෙප්සරාවො; අඤ්ඤාඤ්ඤකරං, ඔවුනොවුන් අත; උග්ගසිහ. අල්වාගෙණ; ගගනෙ. ආකාශයෙහි; තත්ථඅ තත්ථා, ඒ ඒ තන්හි; පරිබ්භමන්තා. පරිභ්ර්මණ ය කරන්නියෝ; මනොරමං. සිත්කලුකොට; ගායන්ති, ගායනා කෙරෙත්.

180. මණ්ඩිතා. සැරසුනා වු; සුරසුන්දසරි, දිව්යලඞ්ගනාවෝ; උභොභුජෙ, දෙ අත්; විකාසෙත්වාත, දිග හැර; අම්බරෙ, අහස් තලයෙහි; තත්ථඋ තත්ථි, ඒ ඒ තන්හි; යුගා. යුගල වුවාහු; භන්තභෙණඩුව, කරකැවෙන බඹර මෙන්; බමන්ති. භ්රාමන ය කෙරෙත්.

181. නිලුප්පල කලාපාදි. නිලුපුල් කලඹ ආදින්; ගහෙත්වාථන, ගෙණ; සුරඞ්ගනා. දිව්යාදඞ්ගානාවෝ; නරිස්සරා. නරෙ ස්වර වු මහාබොධිසත්ව යන්; පුජමානා, පුදමන්; පරිවරෙත්වාු, පිරිවරා; ර්ධතතා ආසුං, සිටියෝ වුහ.

118 සමන්තකූට වණ්ණනා

182-183. රත්තපල්ලව, රත් ලපලුයෙන් ද; කලහාර, හෙල්මැල්ලෙන් ද; කමල, පියුමෙන් ද; උප්පල, උපුලින් ද; සඞ්ගතෙ, ගැවසි ගත්තා වු; සන්නීරකුසුමා කිණ්ණෙ, සන්නිර පුෂ්පයෙන් ආකිනි වු; සොගන්ධෙවාරිහි. සුවඳ පැනින්; පුණ්ණෙ, පිරුනා වු; කඤ්චනාදි ‍ඝටෙ, ස්වර්ණවමයාදි ඝටයන්; ගය්හ. රැගෙණ; අම්බරෙ, අහසෙහි; සුරසුන්දඝරි, සුරඟනෝ; සුගතං, සුගත වු බෝධිසත්ව.යන්; මජ්ඣෙ කත්වාපන, මැදිකොට; සමන්තතො, හාත්පසින්; පුජසිංසු , පිදු.

184. කඤ්චනාදාස හත්ථා් ව, රන් කැටපත් ගත් අත් ඇත්තාවු ද; කාචි කඤ්ඤ, කිසි කන්යාාකෙණෙක්; ර්ධෙතා, සිටියාහ තථා. එ පරිද්දෙන්; කාචි දෙවතා. කිසි දෙවතාකෙණෙක් තාලවණෙට ගහෙත්වා්න, තල්වැට ගෙණ; ර්ධතතාසුං, සිටි යාහු යි.

185. කාචි, ඇතැම් දෙවඟනෝ; තව. නුඹවහන්සේගේ; පත්ථ.නා, ප්රාාත්ථිසනාව; සමිජ්ඣතුති. සමෘර්ධ වේව යි; ඝොසෙන්ති. ඝොෂා කරන්නියෝ; මඞ්ගල සංයුත්ත වවනා. මඞ්ගල සම්ප්රසයුක්ත වචන ඇත්තියෝ; ජිනං, ජින වු මහබෝසතාණන්; පරිවාරෙත්වාච, පරිවරා; ර්ධයත‍ා, සිටියාහු යි .

186. නාරි, (ඇතැම්) ස්ත්රි්හු; සිරිවච්ඡාදි, ශ්රිපවත්හිදිය ද; උත්තමං, උතුම් වු; අට්ඨමඞ්ගලං. අටමඟල ද; පග්ගය්හ, රැගෙණ; මුනිස්සරං, මුනිශ්වර වු බෝධිසත්ව;යන්; පරිවාරෙත්වාඟ, පරිවරාගෙණ; ගඟනෙ, ආකාශයෙහි; ර්ධිතාසුං, සිටියාහු ය.

187. කෙචි, කිසි කෙණෙක්; නච්චන්ති. නටති; කීලන්ති. (කිසිකෙණෙක්) ක්රි ඩා කෙරෙත්; සෙලෙන්ති, (කිසිකෙණෙක්) එවසම් ලත්; ලලන්ති ව, ලලිත ද වෙත්; කෙචි කිසිකෙණෙක්, වාදෙන්ති. වාදන ය කෙරෙත්; ගායන්ති. (සමහරු) ගායනා කෙරෙත්; වෙලුකෙඛපං ච, පිළි හිස සිසෑරිමෙ ද; කරොන්ති (ඇතැම් ඇය) කරත්.

ගාතා පදගතාත්ථිච 119

188. නෙක පුප්ඵග්ඝි පන්තී ච, නොයෙක් පුජ ඇගැ පඞ්ක්ති ද; තථා, එසේ ම; දිපග්ඝිපන්ති ව, පහන් ඇගැ පඞ්ක්තිහු ද, තථා, එසේ ම; මණි, මිණි ය; චාමිකර, රන් ය; සජ්ජු, රිදි ය (යන මෙයින් නිපදවන ලද); අග්ඝිකා පන්තියො, අග්ඝිකාජන්ති හු -

189. ජලමානායො, දිලිසෙමින්, ආබ්ර හ්ම භවනා. බඹවිමන් දක්වා; උග්ගම්ම, උස් ව ගොස්; බුද්ධස්ස, බුදුන්ගේ; මඞ්ගලු ස්සවෙ,මඞ්ගලොත්සවයෙහි දි; චක්කවාළ සමන්තතො. සක්වළගල හාත්පස; තිට්ඨන්ති, සිටිත්.

190. හෙමරම්භාමයා ච, රන්රඹ මුවා වු ද; අපි, නැවත; තථා, එසේ ම; දුස්සමයා. වස්ත්ර මය වු ද; නාන තොරණ පන්තියො, නන්වැදැරුම් තොරන් පන්තිහු; සත්ත රත්න සම්භුතා. සප්තවිධ රත්නයන් සැදුනාහු; සියුං; වු.

191. නෙකෙහි. නොයෙක්; නානා වණ්ණෙහි; නා නා ප්ර කාර වර්න ඇති; ඡත්තෙහි ව, ඡත්ර.යන්ගෙන් ද; නිරන්තරං, නිරතුරු වු; චක්කවාලොදරං, සක්වළ ගැබ; කමලාකුලං, පියුමින් ගැවසුනු; සරං ඉව, තඩාගයක් මෙන්; ආසි. වී

192. තත්ථ; තත්ථග, ඒ‍ ඒ තන්හි; උජ්ජල, උජ්වල වු; අනෙක, නොයෙක්; යන්ත දිපාවලි, යන්ත්රග ප්ර දිප පඞ්ක්ති ඇති; මහි, ප්ර තිවිතොමෝ; තාරකා ජාලකාකිණ්න, තරු රුසින් ගැවසි ගත්තා වු; ගගනඞ්ගන සන්නිභා. ආකාගාඞ්ග න ය වැන්නි ය.

193. චක්කවාළ ගිරූපරි, චක්රකවාටපර්විත මස්තකයෙහි; ධජන්තරිත ඡත්තා, ධවජානතර්ගත ඡත්රියෝ; ආසුං, වුහ; තත්ථආ එව, එහි ම; ඝටදිපා ව. පුන්කලස් හා ප්රකදිපයෝ ද; තොරණා ව, තොරන් (පන්ති) හු ද; නිරන්තරා ආසුං, නිරතුරු වු.

120 සමන්තකූට වණ්ණනා

194. නානා තුරියනාදෙහි, නොයෙක් තුය්ය්ක්රනාදයෙන් ද; නාන සඞ්ගිතිකාහි ව, නොයෙක් ගිතිකා නාදයෙන් ද; නෙකෙහි,නොයෙක්; සාධුවාදෙහි, සාධුකාර වචනයෙන් ද; චක්ක වාළො, චක්රනවාට ය; ඵුටො අහු ස්ඵුට වී.

195. තස්ස බුද්ධස්ස. ඒ සම්බුද්ධ වු මහා බෝධිසත්වකයන් වහන්සේගේ; කතමඞ්ගලෙ, කෘතමඞ්ග‍ලොත්සයෙහි; මහන්තතා. විපුලත්ව. ය; අහො, ආහ්චය්ය්ධිස ය; තං පුජාවිස්සො. ඒ පුජාවිශෙස ; කො හි, කවරෙක් නම්; එකෙන මුඛෙන, එක් මුකයකින්; භාසති. කියා ද (නොකියා ම ය) .

196. චතුම්මුඛො, මහාබ්රසහ්ම තෙමේ ද; සහස්සක්ඛො, ශක්රකදෙවෙන්ර්තස්තෙමේ ද; ද්විසහ්ස්ස නයනො. දෙදහසක් නෙත් ඇති; එණි, (අනන්ත නම්) නාගරාජතෙමේ ද; දසකණ්ඨො පි. රාවණ තෙමේ ද; තං සබ්බං, ඒ සියල්ල; භාසිතුං, කියන්ට; කෙ’වසක්කොන්ති. නොම හැකි වෙත්.

197. එවං, මෙසේ; සුර, දෙවිය; අසුර, අසුර ය, බ්ර හ්ම බ්ර හ්ම ය; වෙනතෙයය, ගරුඬ ය; උරහාදිහි. නාග ය යන මේ ආදින් විසින් ද; නිරන්තරං, අනවරතයෙන්; කතං, කරණ ලද; අනෙක, නොයෙක්; මහාමහ සමාකුලෙ, මහත් පුජොත්සවයෙන් ගැවසි ගත්තා වු-

198. තස්මින්තු වාසරෙ, එ දවසැ; මාරො, මාර නම් දිව්යි පුත්ර්තෙම; ඉදං භුවනං, මේ ලොකය; පස්සිත්වාැ, බලා; සකු තූහලො, කුහුල් සහිත වුයේ; සානුවරෙ, ස්වකිය අනුවරයන්ඤ ආමන්තෙත්වාව, ආමන්ත්ර ණය කොට; එවං, මෙසේ; ආහ. කි ය.

199. භො, භවන්ති; සබ්බෙ දිබ්බවිමානා. සියලු දිව්යලභවනයෝ; සුඤ්ඤ, ශුනය වුවාහු; ජඬ්ඩිතා , භරණ ලද්දා හු; දිස්සන්ති. පෙණෙත්; සදෙවකා. දෙවියන් සහිතවු‍වෝ; පුරපාලම්පි. නගරපාලයා ත්; අහාපෙත්වාු, තො පහා; ක්වි ගතාසුං. කොහි ගියාහු ද?

ගාථා පදගාත්ථි 121

200. භො මාරා, භවත් මාර ය; කිං, කිම; න ජානාසි, නොදන්නෙහි ද; කිං, කිම; අජ්ජ, අද; මත්තො. (ඔබ) මත් වුයෙහි ද; සුත්තොසි, සයන ය කෙළෙහි ද; මායාස, මහාමායා දෙවියගේ; තන‍යො, පුත්රො වු; අයං, මේ ; සුද්ධොදනිය සිද්ධ ‍ෙත්ථා , ශෞද්ධොදනී සිද්ධාත්ථි‍ කුමාරතෙම -

201. සබ්බා පාරමි, සියුල පාරමි ධර්මයන්; පුරෙත්වා‍, පුරණයකොට; අභිනික්කමං, මහාභිනිෂ්ක්රසමණ ය; කත්වා් න, කොට; අජ්ජ, අද: බුද්ධො භවාමි ඉති. බුදුවෙමි යි; බොධිමුලෙ, බොධිද්රැවම මුලයෙහි; නිස්න්තො ආසි, වැඩ උන්සේක් වි.

202. තස්ස, උන්වහන්සේට; පුජා විධානත්ථංධ, පුජාකරණු පිනිස; දස්සහස්සිසු. දසදහසක් ලොකධාතුවාසි වු; දෙවතා, දෙවියයෝ; සමාගතා. රැස්වුවාහු; භට්ඨතුට්ඨා, තුටුපහටු; වුවාහු; අජ්ජ, අද; මහාමහං, මහත් වු පුජාවක්; කරොන්ති, කෙරෙත්.

203. කිනනු, කිමෙක් දෝ; තෙ, ඔබගේ; සොතං, කණ බධිරං, බිහිරි ද; කිනනු. කිමෙක් ද; ලොවනං. ඇස්; පරිහායි. පිරිහිනි ද; තෙ. ඔබට; ධජග්ගා, ධවජාග්‍ෙක්යො, ත දිස්සන්ති, නොපෙණෙද් ද; තෙ, ඔබ විසින්; උල්ලොලං, උසස් වු කැලඹිම; න සුයති, අසනු නො ලැබේ ද?

204. පාපිමා, පාපිවු; අන්තකො. මාරතෙම; තෙසං, ඔවුන්ගේ; තං වචනං. ඒ කිම; සුත්වා;, අසා; ඛලු, එකාන්තයෙන්; දුක්ඛිතො, දුඃඛිත වු යේ; දුම්මනො. නොසතුටු සිත් ඇත්තේ; සොවන්තො. ශොකකරමින්; තෙසං, ඔවුන්ට; ඉදං, මෙය; අබ්රැ වි, කි.

205. අහො, ඛෙද ය; වත, එකාන්තයෙන්; සංසාරස්, සංසාරට වුයේ; අතිපරිහානි. ඉතා පිරිහිමක; සිද්ද‍ෙත්ථ්, සිද්ධාත්ථිසකුරමාරාය; විභවං ගතෙ, නිවන් ගිය කල්හි; අයං මහා සංසාරො, මේ සංසාර ය; අසාරො ඛලු, නිස්සාර මැයි.

122 සමන්තකූට වණ්ණනා

206. අහො, ඛෙද ය. වත, එකාන්තයෙන්; අතිනට්ඨම්හ, විනෂ්ට වුමු; භො, භවත්නි; පරිපුරතං, සම්පුර්න වු; නිවට්ටං, (කම්වට ආදි) ත්රි;වෘත ය; දහන, වහ්නියෙන්; දඩ්ඪ, දන ලද; වනං ඉව, වන ලැහැබක් මෙන්; අති අලක්ඛිකාං හොති, අතිශයින් ‍නිශ්ශ්රිදක වේ.

207. භො, පින්වත්ති; අසුරං, සුය්ය්ං යා නැත්තා වු; වාසරං, දවස; යථා, යම් සේ ද (එමෙන්); තිලොකං, තුන්ලොව; නිරාලොකං, ආලොක රහිත ය; ඉදං ජගත්තයං, මෙ ජගත්ත්රශ ය; පරිමොසරතනං, පැහැර ගන්නා ලද රත්ත ඇති; රජ්ජං ඉව, රාජයයක් මෙන්; හොති, වේ.

208. එසො සිද්ධත්ථංදාරකො. මේ සිද්ධාත්ථිොකුමාරතෙම; මම මාගේ; විසයං. ගොචර ය හිත්වා , හැර; යාති, යන්නේ ය; තෙත යාතෙන මග්ගෙන, ඒ ඔහු ගිය මගින්; බහුජ්ජනා, බොහෝ වු ජන‍යෝ; නික්ඛමන්ති. නික්මෙත්.

209. භො, පින්වත්නි; එසො සුද්ධොදනත්රිජො, මේ ශුද්ධොදන මහාරාජ පුත්රභතෙම; යාව, යම්තාක්; භවන්තං, භවයාගේ කෙළවර; න කරොති, නො කෙරේ ද (ඒ තාක්); එථ, එව්; ගච්ඡාම, යමු; සිද්දත්ථං , සිද්ධාත්ථි්කුමාරයා; අසිද්ධත්ථං් කරොම, නොසිදුහත් (සිද්ධ නොවු අත්ථිා ඇත්තක්හු) කරමු.

210. භෙරවං, භයානක වු; බීහච්ඡං, නොකමැති වු; දුද්ද සං. නොබැලිය හැකි වු; ඛරං, ක්රෑ්ර වු; වණ්ණං, රුප; මා පෙථ, නිර්මිත කරව්; වායුනා. වාතයෙන් (දුර ගස්න්නා වු); තුලභට්ටං ඉව, පුලුන් පෙදක් මෙන්; සද්දෙන එව, ශබ්දයෙන් ම; පල‍ාපෙථ, (උහු) පලවා හරිව් .

211. මාරසෙනා, මාරසෙනාවෝ; තස්ස, ඔහුගේ; තං වව නං, ඒ වචන; සුත්වා්, අසා; නානායුද සමඞ්ගිනො, අනෙකා යුධයෙන් යුක්ත වුවාහු; නානා වෙසධරා හුත්වාා, නානාප්ර්කාර වෙසධාරි ව; සමාගමුං රැස්වු හු

ගාථා පදගතාත්ථිර 123

212. තදා, එකල්හි; මාරො, මාරතෙම; උච්චතො, උසින් යොජනානා, යොදුන් සම්බන්ධි වු; දියවඩ්ඪසතං, යෙලසියයක් ඇත්තා වු; ගිරිමෙඛලං, ගිරිමෙඛල නම් ඇතු පිට; ආරුය්හ, නැගි; සෙනාය, සෙනහින් යුක්ත ව; සහසා. යුහු ව; ආගමි. ආයේ ය.

213. දෙවා, දෙවියෝ; සවාහිනිං, සෙනා සහිත වු; එන්තං; (දිව) එන්නා වු; මාරුං, වසවර්තිමාරයා; දුරතො, දුරින්; දිස්වා න. දැක; භයට්ටා, භයින් පෙළුනාහු; දිසො දිසං, දිශානු දිශාවන්හි; ධාවමානා, දිවන්නා හු; ඛිප්පං, වහා; අපගමුං, ප හ ව ගියාහු යි.

214. බ්රාහ්මා. මහාබ්රහහ්ම තෙම; සච්ඡත්තං, ස්වකීය ධවලා තපත්ර ය; සඞ්කිප්ප, හකුලා දමා; ඛිප්පං, වහා; පරම්මුඛො, පරාංමුක වු යේ; ධාවි, දිවි ය; සක්කො, ශක්ර;දෙවෙන්ර්යිවතෙම; සඞ්ඛං, (විජුත්තර නම්) හඞ්ක ය; පිටඨියං කත්වා න, පිටිපස කොට; විසඞ්කිතො, විශෙෂයේන ශඞ්කිත වුයේ; ධාවි, දිවි ය.

215. තදා, එකල්හි; භිරු, බානසුලු වු; මහාකාලො, මහා කාල නම් වු; නාගි‍ෙන්ර්පගම අපි, නාගෙන්ර්ොහාතෙමේ ද; මහියං, පොළොවෙහි; නිමුජ්ජ, ගැලි; වත්තදත්තකරො, මුහුණට දෙන ලද අත් ඇත්තේ; සකෙ මඤ්චකෙ, ස්වකිය මඤ්චකයෙහි; නිපති. වැතිර ගත්තේ යි.

216. සදෙවකා, දෙවියන් සහිත වුවෝ; සං සං පුජාවිධාන්නතු, තම තමන්ගේ පුජාවිධාන; ඡඩ්ඩත්වායන, හැර දමා; ගතා ආසුං, බැහැර ගි‍යෝ වු හ; තදා, එකල්හි; ඉදං චක්ක වාළං, මේ සක්වළ. සුඤ්ඤකං ආසි, ශුන්යය වි ය.

217. තං පදෙසං. ඒ ‍ප්රවදෙහ ය; අසොභං, ශොභා රහිත වුයේ; අසමඤ්චසං, සම මාර්ගඑ නැත්තේ; පතිත, වැටුනා වු; අනෙක. නොයෙක්; පුජාභාණ්ඩ සමකුලං, පුජාභාණ්ඩ යෙන් ගැවසි ගත්තේ, නිස්සිරිකං අහොසි. නිශ්ශ්රිාක වි ය.

124 සමන්තකූට වණ්ණනා

218. යුගන්ධණරෙ, යුගඳුරු මත්තෙහි; සුරියො ඉව, සුය්ය්ෙක යා මෙන්; නිජසිරියා, ස්වකිය ශ්රිායෙන්; පජ්ජලං, ප්රඅජවල වු; සුග‍තො, සුගත වු මහාබොධිසත්ව්තෙම; එකො එව, තන් ව ම; තත්ථ,, එතන්හි; වජිරාසනෙ. විදුරසුන් මත්තෙහි; නිසිදි, වැඩහුන් සේකි.

219. මිගච්ඡාපානං, මුවපොල්ලුන්ගේ; අග්ගතො. ඉදිරියෙහි; අභිතො. නිර්භිත වු; සීහරාජා ඉව. මෘගරාජ (වු සිංහ)යෙක් මෙන්; ලොමහංස විවජ්ජිතො. තොරකරණ ලද ලො මු ඩැහැගැණුම් ඇති මහාබොධිසත්වතතෙම; අකම්පො ච , නිශ්ච ලද විය; අසන්ත්රා්සි. සන්ත්රාතස රහිතයෙක් ද වි.

220. ත‍තො, ඉක්බිති; දම්මිසසරස්ස, ධර්මෙ ශ්වර වු මහා බෝධිසත්ව.යන්ගේ; අග්ගෙ, ඉදිරියෙහි; දුන්නිමිත්තා නි, දුර්නිමිත්තයෝ; ජායාරුං, උපන්නාහු ය; දිසා, චතුර්දිශාවෝ; අන්ධෙකාරා ආසුං, අඳුරු වුහ; අම්බරෙ, අහසෙහි; ධුමකෙතු ච (ආසුං) ධුමකෙතු ද ඇති වුවාහු ය.

221. දිනං, දවස, දුද්දිනකං ආසි, වලාහක ප්රතතිච්ඡාන්න දිනක් වි ය; දිවාකරො. සුය්ය්හු දිව්යදරාජතෙම; හත‍රාසි, විනෂ්ට රශ්මි ඇති වි ය; උක්කාපාතො අපි. උල්කාපාත ද; පඤ්ඤයි, පෙණින; දිසාඩාහො. දිග්දාහය ද; උපපජ්ජථ, උපන.

222. අඝනෙ. අපගත මෙඝ ඇති; ගගනෙ. ආකාශයෙහි; ඉන්ද්චාපා, ඉන්ර්ාහයචාපයෝ ද; අචිරජ්ජුති, විදුලි ද; ආසුං, වුහ; දිත්තා. දිප්තිමත් වු; අනලාසනියො ච, ගිනිහෙන ද; තත්ථජ තත්ථම, තන්හි තන්හි; පතන්ති. හෙත්.

223. කාකොල සඞ්ඝා, මහවන කවුඩු සමුහයො ද; උණ්ණා සකුණකොසියා, උණලිහිනියන් හා මහමහුනෝ ද; වස්සිංසු. (අමනොඥ) නාද කළාහු ය; අම්බරෙ, අහසෙහි; භයාවහා, බිය ඵලවන්නා වු; පෙතා. ප්රෙකතයෝ ද; කබන්ධාහ ච, හිස් සුන් රු (කවන්ධලරුප) ද; වරිංසු, හැසුරුනාහු යි.

ගාථා පදගතාත්ථිත 125

224. මාරො, වශවර්තිමාරතෙම; සෙනං ස’විදහිත්වා න. සෙනඟ සංවිධානකොට (සෙනඟ සදා); අභිද්දවි. දිවි ය; තතො, ඉක්බිතිතෙන්; ආගන්ත්වාො (පැණ) අවුත් ; ජිනං, ජින වු මහාබෝධිසත්වබයන්; උදික්ඛිය, බාලගෙණ, චක්කවාලම්හි. සක්වලගල මත්තෙහි; ර්ධවතො. සිටියේ ය.

225. එකකස්ස. හුදකලා වු; මනුස්සස්ස, මනුස්යකයෙකුගේ; සන්තිකං, සමිපයට; මම. මාගේ උපගමං. එලඹිම; න යුත්තං. නුසුදුසු ය; හි, එ එසෙ මැ යි; ගජො, හස්තියෙක්; ගජං. හස්තියෙකු කරා යාති. යෙයි; කොත්ථු,කං. ශෘගාලයෙකු කරා; නො යාති. නො ම ය යි.

226. එතං, මොහු; පලාපෙතුං, පන්නා හරින්ට; න ගරු, බර නො වේ; ඉති. මෙ සේ; කාලො. වශවර්ති මාර තෙම; (නොහොත්) කාලො ඉති. (ඊට) කලැ යි; විචින්තිය. සිතා, කුපිතො. කිපියේ; කප්පානිල සම. කල්පාන්ත මාරුත ය වැනි වු; අනිලා වාතයක්; ඛිප්පං. වහා; මාපෙසි. මැවි ය.

227. (සො. ඒ වාත ය තෙම); වනප්පති. (අශවන්ථ)දි) වනස්පති වෘක්ෂනයන්; උද්ධරිත්වාය, උදුරා; බිප්පං. වහා; ගගනෙ, අහසෙහි; ඛිපන්තො. දමන්නෙ; අස්සෙකං වනං, සියලු වන ය; උම්මුලං කත්වාංන. මුලොත්පාටන ය කොට; විද්ධං සෙන්තො. විධවංසන ය කරන්නේ -

228. තාල සාලාදිං, තල් - සල් ආදි වෘක්ෂත; වාලෙත්වා), අඹරා, ලුඤ්චිත්වා්, උදුරා; ගගනෙ ඛිපං, අහසෙහි දමන්නේ; වාජි; අශ්ව ය; සිහ, සිංහ ය; ගජදයො, හස්ති ය යනාදින්; චක්ක වාළන්තෙ. වක්රෂවාටාන්තයහි; ‍පාතෙන්තො, හෙලන්නේ -

229. ගිරිකූටානි, පවර්ති කූටයන්; උක්ඛිපං, ඔසවමින්, පහරිත්වාො, ගසා විවත්තෙත්වාො, පෙරළා; තහොමප්ඣෙ; ආකාශ මද්ධයයෙහි; භමයන්තො, (බඹර මෙන්) කරකවන්නේ; තතො තතො, ඒ ඒ තැනින්; ධාවති එව, ධාවන ය කෙරේ මැයි .

126 සමන්තකූට වණ්ණනා

230. සිලාහි, ගලින්; සිලාසඞ්ඝට්ට, පර්වධත ගල් ගැටිමෙන් වු; මහානාදං, මහත් වු ශබ්ද ය; පවත්තයං, පවත්වමින්; දහනඤ්ච, ගිනි ද; පාතෙන්තො. හෙලමින්; අපි, නැවත: ධුමං, දුම් ද; අම්බරෙ, අහසැ; උක්ඛිපං, නගන්නෙ-

231. ඡදන්ට්ඨිකා, පිසි උළු; ගහෙත්වාින, ගෙන; අම්බරො, නභස්ත‍ලයෙහි; භමයන්තො, භ්රතමණ ය කරවන්නේ; පාසාදෙ, ප්රා;සාදයන්; පරිවත්තෙත්වාඡ, පෙරලා; නගිදිසු, පර්වවතාදින්හි; පහරන්තො. ගසන්නේ -

232. පඨවිං; පෘථිවි ය; ඛනන්තො. කනින්නේ; පංසුං ගහෙත්වාමන, පස් ගෙණ; අම්බර මණ්ඩලෙ, ආකාශමණ්ඩලයෙහි; අපරං භුමිං අනය භුමියක්; බන්‍ත්න්තො ඉව, බදින්නෙක් මෙන්; තුඬ්ගපබ්බතෙ, ප්රාං ශු පර්වරතයන්; හින්ද්න්තො. බිදිමින් -

233. සො, ඒ වාතය තෙම; භායානකෙන, භය එලවන්නා වු, සද්දෙන, ශබ්දයෙන් යුක්ත ව; මහාමුනිං, මහාමුනි වු බෝධිසත්වංයන් වහන්සේ කරා; උපගම්ම, පැමිණ; චිවරෙ, සිවුරෙහි; අංසුමත්තම්පි; හුයක් පමණකුත්; චාලෙතුං, සො ලවන්ට, තෙව සක්ඛි, නො ම හැකි වි ය.

234. තදා, එ සමයෙහි; පඨමෙ මාරයුද්ධම්හි, පළමුවන මාර යුද්ධයෙහි; සිරිමතො, ශ්රි මත් වු; තස්ස සම්බුද්ධස්ස. ඒ සම්යුක් සම්බුද්දයන් වහන්සේට; විජයො ආසි. ජය වි ය; මාරස්ස, වශවර්තිමාරයාට; පරාජයො ආසි, පරාජය විය.

235. නරසිරථිං, නරදම්යආසාරථි වු මහොත්තමයන්; එවං. මෙසෙ; මහානුභාවො ඉති. මහත් ආනුභාව ඇත්තෙකැ යි, මන්ත්වාවන. දැන; නිච්චං. නිරන්තරයෙන්; වන්ද ථ, වදිවි; පුජෙත, පුදව්; සො හි. ඒ මහොත්තම තෙම වනාහි; වො. තොපට; සදා, හැම කල්හි; සරණා, පිහිට යි.

පළමුවෙනි මාරවිජය කථාව යි.

ගාථා පදගතාත්ථිජ 127

236. කොධෙන, ක්රො ධයෙන්; ආතුරමානසො. පිඩිත සිත් ඇති; නමුවි. වශවර්තිමාර තෙම; ධිරස්ස, ධෘතිමත් බෝසතාණන්ට; මාලුතෙන, වාතයෙන්; අනුපද්දවං, නිරුපද්රධව ය; දිස්වා; දැක; දුක්ඛි ව, දුක් ඇත්තේ ද; දුම්මනො ව ආසි, නො සතුටු සිත් ඇත්තේ ද වි.

237. හොතු. (එසේ) වේවා, ඉදානි, දැන්; මහාමෙඝං, මහත් මෙඝයක් ; මාපෙත්වා.න: මවා; මහොඝෙන, මහවතුරෙන්, ඉමං යතිං. මෙ තවුසා; පවාහෙමි, උල්පවා හරිමි; සොවනාය; ශොක කිරිමෙන්; මම, මට; අලං, කම් නැත.

238. සො මාරො. ඒ වශවර්ති මාර තෙම; ඉති, මෙසේ; චින්තිය. සිතා; මහාමෙඝා, මහා මෙඝයක්; අමාපයි, මැවි ය; සබ්බාදිසා. සියලු දිශාවෝ; පිහිතා ආසුං, වැසුනා හ; අන්ධයකාරො, මෙඝාන්ධිකාර ය, අවත්ථෙරි, පැතුරුණේ ය..

239. ධාරාධරා, මෙඝයෝ; උපරි උපරි. මතුමත්තෙහි; සතානි අපි. සියගණන් ද; සහස්සානි අපි, දහස් ගණන් ද; ගුණා හුත්වාම: ගුණිත ව (වැඩි ව) ; මහාධාරා, මහත් ජලධාරා; සමන්තතො, හාත්පසින්; වත්තසිංසු, පැවත් වු.

240. තභං, ආකාශ ය; සොදාමිනි සහස්සෙහි, දහස්ගණන් විදුලියෙන් ; විනද්දංව අහු, වලඳිනා ලද්දක් ම වි ය; තත්ථ; තත්ථො දිසාභාගෙ, ඒ ඒ දිසාභාගයෙහි; ඉන්දනචාපා. ඉදුසැව්; අවත්තථ, (පැතිරගෙණ) පැවැත්තාහ.

241. නිරන්තර පවත්තිහි. නිතර පවත්නා වු; ධාරාදර. මේඝයන්ගේ; උරුදාරිහා, මහත් වු ජලාධාරාවන් කරණකොට ගෙණ; නභාවනි. අහස් - පොළො දෙක; මහා රජත රජ්ජුහි, මහ රිදී රැහැණින්; සිබ්බිතා ඉව. විනන්ධිකත වුවාක් මෙනි.

242. තත්ථව තත්ථ්, ඒ ඒ තනිහි; පතන්තානි. පතිත වන්නා වු; ඝොර, දරුණු වු; අසනි සතා. සිය ගණන් හෙන; අහුං වු හ; තහිං තහිං, තන්හි තන්හි; මහාබිම. මහත් භය උපදවන්නා වු; නභො භෙරිස්සනා, ආකාශ භෙරිධවනිහු; ආසුං, වු.

128 සමන්තකූට වණ්නනා

243. මහොඝො, මහාජලොඝ ය තෙම; මහාසෙලෙ, විපුල ශෛලයන්; උද්ධරන්තො, උදුරන්නෙ; තදුබ්භවෙ, තජ්ජාත වු; කෙලාස සිඛරාකාර, කෛලාස ගිරි ශිඛරාකෘති වු; ඵෙණ පුඤ්ජෙ ච. පෙණ පිඩු ද; සමුබ්බහං, උසුලන්නේ (නගන්න) -

244. මහාථුපප්පමානාදි. මහා ස්තූප ප්රගමාණාදි වු; මහා බුබ්බුලං, මහත් බුබුලු; උබ්බහං, නගන්නේ; ගම්හිරො, ගැඹුරු වු යේ; පුථුලො. පළල වු යේ; චණ්ඩො. සැඬ වු යේ; ජිතන්තිකං, සර්වවඥයන් වහන්සේ සමිපයට; උපගම්ම. පැමිණ -

245. සරිරෙ. (උන්වහන්සේගේ) සිරුරෙහි; ලොම මත්තම්පි. ලොම මාත්රමයකු දු; තෙමෙතුං, තෙමන්ට; අසමත්ථ්කො. පොහොසත් නු වු යේ; ‍මහොඝො, මහොඝය තෙම; ගතො. (පහව) ගියේ ය; බුද්දස්ස, සම්බුද්දයන් වහන්සේ; ආනුභාව මහන්තතා. ආනුභාව මහිම ය; අහො, ආශ්චය්ය්යන්යි.

246. තදා, ඒ කල්හි; දුතියෙ, දෙවෙනි වු; මාරයුද්ධමහි, මාර සංග්රායමයෙහි දි; සිරිමතො, ශ්රි)මත් වු; තස්ස සම්බුද්ධස්ස, එ සම්බුද්ධයන් වහන්සේට; විජයො ආසි, (ශත්රැුමථනය වි මෙන්) ජ වි ය; මාරස්ස, වශවර්ති මාරයා හට. පරාජයො ආසි. පැරදි ම වි ය.

247. එවං. මෙස්; මහානුබාවො ඉති, මහානුබාව ඇත්තෙකැ යි; මන්ත්වා න, සලකා; නරසාරථිං, නරම්යහසාරථින්; නිච්චා, නිරන්තරයෙන්; වන්ද්ථ, වඳිව්; පුජෙත, පුදව්; සොහි, හෙතෙම වනාහි; වො. යුෂ්මතුන්ට; සදා, හැමකල්හි; සරණං, පිහිට යි.

දෙවෙනි මාරවිජය කථාව යි.

ගාතා පදගතාත්ථි 129

248. තදා, එ කල්හි; මාරො. වශවර්ති මාරතෙම; තස්ස, උන්වහන්සේට; වස්සොඝෙන, වර්ෂාාප්රුවාහයෙන්; උපද්දවං කා තුං, උපද්රනවයක් කරන්ට; අසක්කොන්තො. නො හැකි වන් නේ; ත‍රතො; එ හෙයින් හෝ ඉක්බිත්තෙන්; උසුයාදි, ඊර්ෂෂයා ආදියෙන් හා; කොපාකුල මනො, කෝපයෙන් අවුල් වු සිතින් යුක්ත වු යේ -

249. භවතු, වේවා; අජ්ජ, අද; එතෙන, මෙයින්; කිං, කිම; එතස්ස මාරණෙ, මොහු මැරවිමෙහි; කිං ගරු, කුමන බරක් ද; ඉදානි. දැන්, ඉමං, මොහු; අඞ්ගාර වුටධර්හි . කිහිරඟුරු වැස්සෙන්; සහසා, වහා; ඣාපෙමි, දවමි.

250. සො මාරො. ඒ වශවර්ති මා‍ර තෙම; ඉති චින්තිය, මෙ සේ සිතා; අඬ්ගාරවුට්ඨි‍යො, අඟුරු වර්ෂාජවන්; මාපෙත්වාත, නිර්මිත කොට; තස්ස සම්බුද්ධස්ස, ඒ සම්බුද්දයන් වහන්සේගේ; උපන්තිකං, සමිපයට; නහසා. අහසින්; පෙසෙසි, යැවි.

251. අචචිමන්තො. ගිනිසිළු ඇත්තා වු; මහබ්භයා, මහත් භය ඵලවන්නා වු; මහපබ්බත සඞ්කාස, මහත් පර්ව ත බඳු වු; ජලිතඞ්ගාර රාසයො. දිලියෙන අඟුරු රාශිහු; තත්ථිහ, එහි (බෝසතාණන් සමිපයෙහි); නභසා. අහසින්. ධාවිංසු. දිවුවාහු ය.

252. චිච්චිටායන සද්දෙහි, “චිච්චිට” යන අනුකරණ ශබ්දයන් කරණ කොට ගෙණ; දිසන්තරං, දිශාන්තර ය; පුරයන්තො, පුර වන්නාහු; ඵුලිඞ්ගෙහි, ගිණිකනින් යුක්ත ව; ධුපා යන්තො. දුමන්නාහු; මාරසිස අපි. වශවර්තිමාරයාට පවා; හයාවහා, භය එපවන්නා හු වු-

253. ‍සමමුඛෙ, හමු වු; මහාරුක්ඛෙ මහාවෘක්ෂමයන් ද; පබ්බතෙපි ච, පර්ව්තයන් ද; උජ්ජාලෙන්තා, දල්වන්නා හු; නරකොදර, නරකාභ්යාන්තරයෙන්; උග්ගතා, නැංගා වු; අග්ගිරාසි ඉව, වහනිරාශින් මෙන්; අතිභයා’වහා, ඉතා බිය ඵල වන්නාහු ය.

130 සමන්තකූට වණ්නනා

254. නිසින්නං, වැඩඋන්නා වු; මුනිපුඞ්ගචං, මුනිශ්රෙිෂ්ඨයන් කරා, උපගන්ත්වාම න, එළඹ; මුහුත්තෙන. මොහොතකින්; මධුමත්ත. මිපානයෙන් මත් වු; අලි; භෘඞ්ගයන්ගේ; ඣඦ්කාරනාද, ඣඞ්කාර නාදයෙන්; ආකුල, ගැවසි ගත්තා වු; දිසා මුඛා: දිශාමුඛයෙන් හෝ දිශාමුඛ ඇති -

255. සතත, නිරන්තරයෙන්; අමන්ද , මඳ නො වු; මකරන්දඛජ බින්දඋවො. මුවරදින් හටගත් මධුබින්දුින්; පාතෙන්ති; හෙලන්නා වු; තා ඒ අඞ්ගාරවෘෂ්ටිහු; මාලාවතංසකා හුත්වා , පුෂ්ප ශිරොභුෂණ ව; පාදමුලෙ.(බුදුන්ගේ) ශ්රිා පාද මුලයෙහි, පතිංසු, වැටුනාහු යි.

256 තදා, ඒ සමයෙහි; තතියෙ, තෙවැනි වු; මාරයුද්ධම්හි, මාරයුද්ධයෙහි දි; සිරිමතො, ශ්රි,මත් වු, තස්ස සම්බුද්ධස්ස, ඒ සම්බුද්ධයන් වහන්සේට; විජයා ආසි, අතිශයින් ජය විය; මාරස්ස. වශවර්ති මාරයාහට; පරාජයො ආසි. පරාජ වි.

257. එවං, මෙ‍ සේ; නරසාරථිං, නරදම්යමසාරථි වු මහා බොධිසත්වුයන්; මහානුබාවො ඉති. මහානුභාව මහිම ඇත්තෙ කැ යි; මනත්වාින, දැන; නිච්චං, සත්තයෙන්; වන්ද;ථ, වඳිව්; පුජෙථ, පුදව්; සො හි, හෙතෙම වනාහි; වො, යුෂ්මතුනට; සදා, සැමකල්හි; සරණං, පිහිට යි.

තෙවැනි මාරවිජය කථාවයි.

258. දුම්මති. දුර්බුද්දි වු; පජාපති, වශවර්තිමර තෙම; තෙන, එයින්; අනුපද්දුතං, උපද්රැාති නො වු; බුද්ධං, බොධිසත්වියන්; පසසිත්වාහන. බලා; දුක්ඛිතො. දුඃඛිත වු යේ; දුම්ම නො හුත්වාබ, අසන්තුෂ්ට සිත් ඇති ව; එවං, මෙ පරිද්දෙන්; චින්තෙසි, සිතී.

ගාථා පදගතාත්ථිම 131

259. පාසාණවස්සං, පාෂාණවර්ෂාමවක්; මාපෙත්වා,, මවා; ඉමං, යතිං, මේ යති යා; චුණ්චණෙත්වාා පත, සුණුකොට මා විද්ධං සෙමිති, විනාශ කරමි යි; වින්නෙත්වාත, (යථොක්තාකාරයෙන්) සිතා; උපල වස්සකං. පාෂාණ වර්ෂාෙවක්; මාපෙසි, මැවි.

260. තස්මිං වස්සෙ, ඒ වර්ෂාකයෙහි; අතිබිභච්ඡා, ඉතා භයානක වු; ධුමායන්තා. දුමන්නා වු; සජොතිකා. ස්වකියා ලොක ඇත්තා වු; උච්චාවචා, කුදු මහත් වු; ජලිතඞ්ගාර සඞ්කාසා, දිලෙන ගිනි අඟුරු බඳු වු; පාසාණ, පාෂාණයෝ; බහු, බොහො යි.

261. අඤ්ඤෙඤ්ඤ සඞ්ගට්ටා, ඔවුනොවුන් ගැටිමෙන්; මහන්තං, මහත් වු; භෙරවං, භයානක වු; රවං කරානා, නාද කරන්නා හු; සමන්තතො, හාත්පස; ධුමජාලිහි, දුම් දැලින්, දුද්දිනං කුරුමානා, වැලැලි දිනක් කරන්නො වුහ.

262. තෙ, ඒ පාෂානයෝ, සත්ථු , ශාස්තෘන් වහන්සේගේ; අභිමුඛං, අභිමුකයට; උපගනත්වාඒන, පැමිණ; අමන්දංා, නො මඳ වු; ආමොදවාහිනො. දුර හමන සුවඳ වහන ය කරන්නා හු; සන්ත, යහපත් වු මාලාගුලා විය. පුෂ්පපිණ්ඩයන් මෙන්; සිරිපාදෙ; ශ්රියපාද සම්පයෙහි; පතිංසු, පිතිත වුහ.

263. තදා, ඒ සමයෙහිඤ වතු‍ෙත්ථු, සිව්වෙනි වු; මාරයුදධම්හි, මාරයුද්ධයෙහි; සිරිමතො, ශ්රි,මත් වු; තස්ස සම්බුද්ධස්ස, ඒ සම්බුද්ධයන් වහන්සේට; විජයො ආසි. ජය වුයේ ය; මා ස්ස, මාරයාට; පරාජයො ආසි. පරිජය වි ය.

264. එවං, මෙ සේ; මහානුභාවො ඉති. මහදානුභාව ඇත්තෙකැ යි; නරසාරථිං. නරදම්ය සාරථින් වහන්සේ; මන්ත්වාෙන: දැන; නිච්චං, සත්තයෙන්; වන්දනථ, වඳිවි; පුජෙථ, පුදව්; සො භි, උන්වහන්සේ වනාහි; වො; තොපට; සදා. හාම කල්හි; සරණං, පිහිට යි.

සිව්වෙනි මාරවිජය කථාව යි.

132 සමන්තකූට වණ්ණනා

265. තදා, එ කල්හි; තං. ඒ උපද්රැ්ත නුවු උත්තමයන්; දිසවා, දැක; අනන්තමනො, නො සතුටු සිත් ඇත්තාෙ වු; සො මාරො. ඒ මාරදිව්යවපුත්රය තෙම; කොධග්ගි‍නා, ක්රෙ;දාග්නියෙන්; දිත්තො. දිලසුනේ; ආයුද වස්සං. ආයුද වර්ෂානවක්; මා‍පෙත්වාර, මවා; උපන්තිකං. (මහාබෝධිසත්වවයන්) සමිපයට; පෙසෙසි යැ වි.

266. තිණහධාරා, තියුණු මුවහත් ඇති; පජ්ජලිතා, විශෙෂයෙන් දිලියෙන ලද; අවිරජ්ජුති සන්නිභා, විද්යුදල්ලතා බඳු වු; නෙත්තිංස, කඩු ය; ජුරිකා. සිරි ය; සත්ති, අඩයටි ය; භෙණ්ඩිවාල, නාඩිකා ශස්ත්ර ය; ගදාදයො, ගදායුධ ය යනාදි හු -

267. පුප්ඵං, (ගෙතු නො ගෙතු) මල් ය; උපහාරා. අසෙනිය මල් ය යන මොහු; යථා, යම් සේ ද; එවං, එ පරිද්දෙන්; ගගනඞ්ගනා.ආකාශාඞ්ගනයෙන්; උපගන්ත්වා න, සමිපස්ථ ව; පරිවත්තිනතා. පෙරළියාහු; සම්බුද්ධ පාදෙසු, බුදුන් පාමුලහි; පතිංසු. හුනුවාහු යි.

268. තදා. එ සමයෙහි; පඤ්චමෙ, පස්වැනි වු; මාරයුද්ධම්හි. මරාය‍ුද්ධයෙහි දි; සිරිමතො, ශ්රි,මත් වු; තස්ස සම්බුද්ධස්ස. ඒ සම්බුද්දයන් වහන්සේට; විජයො ආසි. විශෙෂයෙන් ජය වි ය; මාරස්ස. මාරයාට; පරාජයො ආසි, පරාජය වි

269. එවං, මෙසේ; නරසාරථිං. නරදම්ම සාරථින් වහන්සේ; මහානුභාවො ඉති. මහත් ආනුබාව ඇත්තෙකැ යි; මනත්වාදන, දැන. නිච්චං, නිරන්තරයෙන්; වන්ද ථ, විදව්; පුජෙථ, පුදව්; සො හි. හෙතෙම වනාහි; වො. තොපට සදා සියලු කල්හි; සරණං, පිහිට යි.

පස්වෙනි මාරවිජය කථාව යි.

270. පාපිමා. වශවර්තිමාර තෙම, තං දිස්වා, ඒ දැක; කුද්ධො, කිපියේ; අහං, මම; යං යං, යම් යම් කර්මතයක්;

ගාථා පදගතාත්ථිප 133

කරොමි. කෙරෙම් ද; තං තං, ඒ ඒ කර්ම; තෙම; ඉදානි. දැන්; තස්ස. ඕ හට; කිඤ්චි උපක්කමං කාතුං, කිසි උපක්ර මයක් කරන්නට; න සක්කොති; නෙ හැකි වෙ යි.

271. මුනිං, මුනින්ර් උපයන්; අධුනා. දැන්; මාරෙමිති, මරමි යි; කුක්කුලං වස්සං, උණු අළු වර්ෂාරවක්; පාපෙසි. මැවි ය; සො, ඒ උණු අළු වැස්ස; සම්පදිත්තො. විශෙෂයෙන් දිලිසුනේ; පජ්ජලං, ඇවිලෙමින්; ධුමායන්තො එව, දුමන්නේ ම; ආකාසා, අහසින්; අගා. ගි‍යේ ය.

272. කුක්කුලො, උණු අළු; ජිනස්ස, ජිනෙන්ර්. ියන්ගේ; අභිමුඛං ගන්ත්වා්, අභිමුකයට ගොස්; පරිවත්තිය; පෙරළි; වන්දනනස්ස, ශ්වෙතවන්දඛන සමබන්ධා වු ද; සිතබ්බස්ස, කර්පුර සම්බන්ධප වු ද; ධුලි හුත්වා්න, දුවිලි ව; පග්ඝරි, වැගුරුණේ යි.

273. තදා. එ කල්හි; ජට්ඨො, සවැනි වු; තමුවි යුද්ධම්හි. මාර යුද්දයෙහි දි; සිරිම‍තො, ශ්රිොමත් වු; තස්ස සමබුදධස්ස, ඒ සම්බුද්ධයන් වහන්සේට; විජයො ආසි, විජය වි ය; මා - රස්ස, මාරයාට; පරාජයො ආසි. පරාජය වි.

274. නරසාරථිං, නරසාරථින් වහන්සේ; එවං, මෙ‍ සේ; මහානුබාවො ඉති, මහත් ආනුභාව සම්පන්නයෙකැයි; මන්ත්වාරන, විජානනය කොට; නිච්චං, අනවරතයෙන්; වන්ද;ත, වඳිව්; පුජෙථ, පුදව්; සො, උන්වහන්සේ; වො, තොපට; සදා, හැමකල්හි; සරණං හි, පිහිට මැ යි.

සවෙනි මාරවිජය කථාව යි.

275. ත‍තො, ඉක්බිත්තෙන්; කණහසෙනා පුරක්ඛතො, මාරවාහිනින් විසින් පිරිවරණ ලද්දා වු; සො කණ්හො, ඒ වශවර්තිමාර තෙම; තං, එය; දිස්වාන. දැක; සඞ්කුද්ධො, කිපියේ; සිකතාමය, වාලුකාමය වු; වස්සං, වැස්සක්; තත්ථව, එහි (බෝසතාණන් සමිපයෙහි); පෙසයි. යැවි.

134 සමන්තකූට වණ්ණනා

276. ගගනාගතා, ආකාශයෙන් ආවා වු; ඛදිරඞ්ගාර සඞ්කාසා. කිහිරඟුරු බඳු වු; වාලුකා. වැලි; ජිනපාදන්තෙ, ජිනෙන්ර්ු බයන් පාමුල; හස්සන්තා, බසින්නාහු; වාසවුණ්ණත්තං. සුවඳ සුණු බවට; ආගතා, පැමිණියාහු යි.

277. තදා, එ කල්හි; සත්තමෙ, සත්වෙනි වු; මාරයුද්ධම්හි, මාරයුද්දයෙහි දි; සිරිමතො, ශ්රිමමත් වු; තස්ස සම්බුදධස්ස, ඒ සම්බුද්ධයන් වහන්සේට; විජයො ආසි, ජයවි ය, මාරස්සා මාරයාට; පරාජයො ආසි, පරාජය වි.

278. නරසාරථිං. නරසාරථින් වහන්සේ; එවං, මෙ සේ; මහානුබාවො ඉති. මහත් ආනුභාව ඇත්තෙකැ යි; මනත්වාස න, විජානනය කොට; නිච්චං, නිරන්ත‍රයෙන්; වන්දයථ, වඳිව්; පුජෙථ, පුදව්; සො හි. හෙතම වනාහි; වො, තොපට; සදා, හැම කල්හි; සරණං, පිහිටයි.

සත්වෙනි මාරවිජය කථාව යි.

279. අහිරි, ලජ්ජා නැත්තා වු, කොපකෙතුකො, ක්රො.ධය ධච්ඡකොට ඇත්තා වු (මාරතෙම); තං, අපි. හෙ ද; දිස්වා, දැක; අසජ්ජන්තො. නොපැකිලෙන්නේ; ඉදානි, දැන්; පලිපං, ගොරු මහ මඬක්; මාපෙත්වාන, මවා; තං, ඔහු; තත්ථස, ඒ කළලෙහි; ඔසිදයාමි. ගල්වමි (යි)

280. ඉති, මෙසේ, චින්තිය, සිතා; ඝනං, දැඩි වු; පලපං. මහාකදිමයක්; මාපෙත්වා0, මවා; පෙසෙසි, (බෝසතානන් හමුවට) යැවි ය. සො, ඒ කර්දමයතෙම; ධුපායන්තො. දුමන්නේ; පජ්ජලන්තො, ඇවිලෙන්නේ; නභසා. ආකාශයෙන්; ලහුං, වහා; ගනත්වාස, (බෝසතුන් සමිපයට) ගොස් -

281. සම්බුද්ධසිරිපාදම්හි, බුදුන් සිරිපා වෙතට; සම්පත්තො. සම්ප්රාතප්ත වුයේ; නිබ්බුතො. නිවියේ; තතො, ඉක්බිත්තෙන්; නා නා සුගන්ධර, අනෙකප්රෙකාර සුවඳින්; සමභුත, හටගත්තා වු; ගන්ධන කද්දමතං, සුවඳ මඩ බවට; ගතො, ගියේය.

ගාථා පදගතාත්ථි් 135

282. තදා, එකල්හි; අට්ඨමෙ, අටවෙනි වු; මාරයුද්ධම්හි, මාරයුද්දයෙහි දි; සිරිමතො. ශ්රි;මත් වු; තස්ස සමබුද්ධස්ස. ඒ සම්බුද්ධයන් වහන්සේට; විජයො ආසි, විජය වි ය; මාරස්ස. මාරයාට; පරාජයො ආසි. පරාජ ය වි. 283. නරසාරථිං, නරසාරථින් වහන්සේ; එවං, මෙසේ, මහානුබාවෝ ඉති. මහත් ආනුභාව ඇත්තෙකැයි; මන්ත්වාුන; දැන; නිච්චං, නිරන්තරයෙන්; වන්දඇථ, වදිව්; පුජෙථ, පුදව්; සො හි. හෙතෙම වනාහි; වො, තොපට; සදා, හැමකල්හි; සරණං, පිහිට යි.

අටවෙනි මාරවිජ කථාව යි.

284. තතො, ඉක්බිති; මාරො, මාරතෙම; ඔලොකෙන්තො, බලන්නේ; සිරියා උජ්ජලං, ශ්රිඉ සමෘද්දියෙන් බබලන්නා වු; මාරාරිං, මාරශත්රැසවු බෝසතාණන්; දිසවා, දැක; චිත්තම්පසාදෙතුං. සිත පහදවන්ට; අසක්කොන්තො. නො හැකි වන්නේ; අති කොපව, ඉතා කොප ඇත්තේ - 285. අජ්ජ, අද; එතං, මොහු; අන්ධේකාරස්මිං, අඳුරෙහි; පක්ඛිපිත්වාර, බහා; පමොහිතුං, මුලාන්ට; මය්හං භාරොති, මට භාර ය යි; චින්තොත්වාට, සිතා; ඝනං, බහල වු; තිමිරං, අන්ධමකාරයක්; මාපෙසි, මැවි.

286. ලොකන්තරෙසු, ලොකාන්තරික නරකයන්හි; සම්භුත, හටගත්තා වු; තිමිසො ඉව. අන්ධරකාර ය වැනි වු; භයා වහො, භය ඵලවන්නා වු; සො හි. ඒ අන්ධ්කාරය වනාහි; ගගනා. ආකාශයෙන්; ගන්ත්වා න. ගොස්; මුනිසන්තිකං, මුනින්ර්ගගනයන් සම්පයට; පත්වාාන, පැමිණ -

287. යථා, යම් සේ; සුරියෙ. සුය්ය්ර් යා; උග්ගතෙ. උදාවු කල්හි; තිමිරං. අන්ධ්කාර යඤ විනාසං. විනාහයට; ආයාති. පැමිණේ ද; ජිනග්ගම්හි, බුදුන් ඉදිරියෙහි; තථා විධො අන්ධ කාරො.

136 සමන්තකූට වණ්ණනා

එබඳු (යථොක්තාකර) වු ඝනාන්ධකකාරයතෙම; එවං ආසි, එමෙන් වි.

288. තදා. එකල්හි; නව‍ෙම. නවවෙනි වු; මාරයුද්ධම්හි, මාරයුද්දයෙහිදි; සිරිම‍තො, ශ්රිෙමත් වු; තස්ස සම්බුද්ධස්ස, ඒ සම්බුද්දයන් වහන්සෙට, විජයො ආසි, විජය වි ය; මාරස්ස, මාරයාට; පරාජයො ආසි. පරාජය වි.

289. නරසාරථිං, නරසාරථින් වහන්සේ; එවං, මෙසේ; මහානුබාවො ඉති, මහත් ආනුභාව ඇත්තෙකැයි; මනත්වාින; දැන; නිච්චං, නිරන්තරයෙන්; වන්දභථ, වඳිව්; පුජෙථ, පුදෙව්; සො හි, උන්වහන්සේ නම්ඤ වො. තොපට; සදා. හැම කල්හි; සරණං, පිහිට යි.

නවවෙනි මාරවිජය කථාව යි.

290. මාරො. වසවත් මරුතෙම; එවං, මෙසේ; නවහිවුට්ඨිහි. (වාතාදි) නව වර්ෂා.වකින්; මාහ හවං කත්වා , මහත් යුද්ධකොට; තස්ස. ඒ බොධිසත්ව.යන්ට; උපද්දවං, උපද්රලවයක්; න දිස්ව, නොදැක; දිත්ත, දිලියෙන ලද; කොපානල, ක්රොංධාග්නියෙන්; ආකුලො, අවුල් වුයේ -

291. ත‍තො. ඉක්බිත්තෙන්; කුපිතො. කිපියේ; අත්ත ගුත්තයා. ආත්මාරක්ෂාව පිණිස; ඨපිතං, තැබු; මහාතෙජං, මහත් තේජස් ඇති; චක්කායුධං, චක්රාොයුධ ය; ඛිප්පං. වහා; ගහෙත්වාජන. රැගෙණ; වෙගසා, වේගයෙන්; ඛිපි. දමාගැසි ය.

292. යදි, ඉදින්, පජාපති, වශවර්තිමාරතෙම; කුද්ධො, කිපියේ; තං, ඒ චක්රානයුධ ය; උග්ගය්හ, ඔසවාගෙන; ධරා ධරං, පර්ව‍තයකට; පහරතෙ, ගසා ද; අසජ්ජන්තො, නොපැකිලෙන්නේ; කලිරං ඉව, කිලිළයක් මෙන්; විඛ‍ණ්ඩෙති. කඩ කෙරෙ යි.

ගාථා පදගතාත්ථිඩ 137

293. තථෙව, එසේ ම; සො මාරො, ඒ වසවත්ම;රුතෙම; කුද්ධො, කිපියේ; වෙගවා. වෙග ඇත්තේ; මහිං. පෘථිවියට; බිපති. (ඒ) දමා ද; ඔසධා, ඔසු ද; පානා. ප්රාසණිහු ද; න භ වන්ති. නැති වෙත්; සරාදයො; තඩාගාදි ජලාශ්ර යෝ; විසුස්සන්ති. වියලෙත්.

294. තථෙව, එසේ ම; සො, හෙතෙම; කුපිතො, කිපි යේ, තෙත, ඒ චක්රාේයුධයෙන්; මහම්බුධිං, මහාණිව ය; ඛිපතෙ; කළඹා ද; ජලජා, මත්සයයෝ; විලං යන්ති, විනාශයට යෙත්; සො මහණ්ණවො, ඒ මහාසමුද්රායතෙම; සුස්සතෙ, වියලෙන්නේ යි.

295. එවං, මෙසේ; මහානුභාවො, මහානුභාව ඇත්තා වු; සො, ඒ චක්රාත යුධය තෙම; ජලං, දිලිසෙමින්; අම්බරෙ, ආකාශයෙහි; ගච්චන්තො. යන්නේ; නාථං. නාථ වු බෝසතානන් කරා; පත්වාභන, පැමිණ; පුප්ළු චුම්බටා හුත්වාංන; මල් සුඹුලක් ව; පතිතො, හුනු යේ ය.

296. තදා, එසමයෙහි; දසමෙ, දසවැනි වු; මාරයුද්ධම්හි, මාරයුද්දයෙහි දි; සිරිමතො, ශ්රි,මත් වු; තස්ස සම්බුද්ධස්ස, ඒ සම්බුද්ධයන් වහන්සේට; විජයො ආසි, ජය වි ය; මාරස්ස, මාරයාට; පරාජයො ආයි. පරාජය වි.

297. එවං, මෙසේ; නරසාරථිං, නරසාරථින් වහන්සේ; ගොනුභාවො ඉති, මහත් ආනුභාව ඇත්තෙ කැ යි ; මන්ත්වා්න, දැන; නිච්චං, නිරන්තරයෙන්; වන්දෙථ, වඳිව්; පුජෙථ, පුදව්, සො හි, හෙතෙම වනාහි; වො, තොපට; සදා, හැම කල්හි; සරණං, පිහිට යි.

දසවෙනි මාරවිජය කථාව යි.