"මාලවිකා" හි සංශෝධන අතර වෙනස්කම්

මාලවිකා

 

 

රජතුමා. භය වෙන්නට එපා. සමහරවිට විස කොහෙත්ම නැති: වෙන්නට පුළුවන්

 

විදුෂක. බය වෙන්නෙ නැතුව කොහොම ද? මගේ සවාඬ්ගයම ම කකියනවා.

 

 

බිසව. හා! පාටත් වෙනස් වේගෙන යනාවා. මෙයාව ඉක්මනට අල්ලා ගන්න

 

විදුෂක. ( රජ දෙස බලා) මම පුංචි කාලයේ සිට ම තමුන්නාන්සේගේ යාළුවෙක්. මේ නිසාවත් මගේ අම්මා ගේ එකම පුතා නැතිවිමේ පාඩුව ඔබ පිරිමහන්න.

 

රජතුමා. භය වෙන්නට එපා. වැඩිවෙලා යන්නට පෙර විෂ වෛද්යඩවරායා ඔබ සුව කරයි. සැනසෙන්න.

 

(පිවිසෙයි)

62 මාලවිකා

 

ජයසේනා. දේවයන් වහන්ස, ඔබ වහන්සේගේ ආඥාව ලැබු ධ්රැ්වසිද්ධි “ගෞතම එහාට එක්ක යන්ට” යි කිවා.

 

රජතුමා. එහෙනම් මෙයා වෙදතුමා ළඟට ඉක්මනට එක්ක යන්න.

 

ජයසේන. හොඳයි.

 

විදුෂක. (බිසොව දෙස බලා) බිසවුන් වහන්ස, මම ජිවත් වෙන්ටත් පුළුවනි. නො වෙන්ටත් පුළුවනි. මගේ යහළුවාට සේවා කම් කරන අතර මගෙන් යම්කිසි ප්රොමාද දොෂයක් වුනා නම් මට සමා වෙන්න.

 

බිසව. ඔබට දිර්ඝායුෂ ලැබේවා

 

රජතුමා. ස්වභාවයෙන් ම බියගුළු මේ අසරණයා ධ්රැ වසිද්ධි ගැන ද විශ්වාසයක් නො කරයි.

ජයසේනා. දේවයන් වහන්සේ දිනේවා. ධ්රැ‍වසිද්ධි මේ පණිවුඩය එව්වා. මොහුට උදකුම්භ යාගය කළ යුතුය. ඒ නිසා සර්පයකුගේ ලකුණක් දරන මොකකක් හෝ ගෙනෙන්න.

 

බිසව. මෙන්න. සර්ප ලකුන ඇති මුද්දක් තියනවා. පසුව මෙය මට ම ගෙනත් දියන්.

 

රජතුමා. ජයසේනා, ඉක්මනට මට තොරතුරු දන්වාපන්.

 

ජයසේනා. එසේය, දේවයන් වහන්ස, (පිටත්ව යයි)

 

තවුසි. දේවයන් වහන්ස, මට හිතෙන හැටියට ගෞතමට විස වේගයක් වැදිල නො වෙයි.

 

රජතුමා. එය එසේ වේවා.

 

මාලවිකා 63

 

ජයසේනා. දේවයන් වහන්ස, විස පිට කළායින් පසු ගෞතමට නියම සනිපය ලැබිල තියනවා.

 

බිසව. වාසනාවකට මෙන් මම වරදින් බේරුණා

 

ජයසේනා. දේවයන් වහන්ස. වාහතව ඇමැතියා මෙසේ දන්වයි. “පාලන කටයුතු කිහිපයක් ගැන සාකච්ඡා කරන්නට තියනවා. මට දේවයන් වහන්සේ හම්බවෙන්ට ඕනෑ.”

බිසව. ස්වාමිය, තමාගේ කටයුතු සඳහා යන්න.

 

රජතුමා. දේවිය, මෙතැන අව්ව සැර වැඩියි. මේ තුවාලයට හිතකර සිතලයි. ඒ නිසා මේ යහන වෙන තැනකට ගන්න.

බිසව. කෙල්ලනේ, මේ ස්වාමි පුත්රඩයා කියන දෙය කරව්.

 

සේවිකාවෝ. එසේය, බිසවුන් වහන්ස.

 

රජතුමා. ජයසේනා, මාව උයනට රහස් පාරකින් එක්ක යන්න.

 

ජයසේනා. මෙහෙන්, මෙහෙන් එන්ඩ දේවයන් වහන්ස.

රජතුමා. (ගොස් හැරි බාල) ජයසේනා, මම හිතනවා ගෞතම කළයුතු සියල්ල ම කර අවසාන වෙන්ට ඇතැමි කියා.

 

ජයසේනා. ඔව්

 

රජතුමා. මගේ අදහස ඉෂ්ටකර ගැනිමට යොදන ලද උපාය සම්පුර්ණරයෙන් ම පරෙස්සම් සහිත වුවත් එහි සාර්ථක විම පිළිබඳව බයක් ද තිබේ.

 

 

විදුෂක. දිනේවා මහරජ. මා තමුන්නාන්සේට කරන හැම සුබ කටයුත්තක් ම ඉතා හොඳට සාර්ථක වෙනවා.

 

රජතුමා. ජයසේනා, ඔබට බාරදුන් කටයුත්ත ගැන පරෙස්සම් වන්න.

 

64 මාලවිකා

 

ජයසේනා. එසේය, දේවයන් වහන්ස.

 

රජතුමා. යාළුව, මාලවිකාට පොඩ්ඩක් වත් මොළය නෑ, මේ ගැන ඈ කිසිවක් කල්පනා කර නැත.

විදුෂක. බි‍සොවගේ මුද්රා.ව දුටුවායින් පසු ඇයි ඈ ඒ ගැන සිතන්නෙ?

 

රජතුමා. මා මුද්රා ව ගැන කථා කරනවා නො වෙයි. ඇය විසින් මෙසේ ඇසිය යුතුව තිබුණි. “ මේ දෙදෙනා ම හිරෙන් නිදහස් කරන්නේ ඇයි? බිසොවගේ සේවකයින් සිටිද්දි ඇයි ඔබ ආවේ”

 

විදුෂක. ඇත්තෙන් ම එය මගෙන් ඇහුවා, නමුත් ම එයට කල්පනාකාරි පිළිතුරක් දුන්නා.

 

රජතුමා. මට එය කියන්න.

 

විදුෂක. මම ඇයට මෙහෙම කීවා. “රජ්ජුරුවන්ට නරක නැකැත් යෝගයක් යෙදි තිබෙන බවත්, එහෙයින් සියලු ම සිරකරුවන් නිදහස් කළ යුතුබවත් නැකැත් කාරයෝ කියා තිබෙනවා. මෙය ඇසු බිසොව. ඉරාවතිගේ සිතටත් නො රිදෙන්ට මා මේ කටයුත්තෙහි යෙදුවා මහරජතුමාගේ ආඥවක් නිසා” ඇයද එය සුදුසු යයි අනුමත කොට අපේ අදහස ඒ විදියට ම ඉටු කළා.

 

රජතුමා. (විදුෂක වැළඳ ගනිමින්) යහළුව, මා ඔබට ඇත්තෙන් ම ප්රි යයි. මිනිසුන්, ඔවුන්ගේ යහළුවන්ගේ අදහස් ඉෂ්ට කරන්නේ බුද්ධියේ බලයෙන් ම නො වෙයි. ඉෂ්ටවිමේ මාර්ග්ය කො තරම් සියුම් වුවත් ආදරය නිසා ම එය සොයා ගත හැකිය.

 

විදුෂක. ඉක්මන් කරන්න මාලවිකා, ඇගේ යෙහෙළියත් සමග ජලයන්ත්ර ගෘහයන්ත්ර ගෘහයෙහි නවත්වා මම මෙතැනට ආවෙමි.

 

රජතුමා. මම ඇය පිළිගන්නම්. මට ඉදිරියෙන් ගමන් කරන්න.

 

විදුෂක. එන්ඩ, එන්ඩ, (ඉදිරියට යයි) මේකයි සමුද්රසගෘහය.

 

 

රජතුමා. (සැකයෙන් ) යහළුව, මෙන්න, ඉරාවතිගේ මෙහෙකාරිය- චන්ද්රි්කා මල් කඩ කඩා එනවා. අපි බිත්තය අස්සේ හැංගෙමු.

 

 

රජතුමා. ගෞතම, ඔ‍බේ යෙහෙලිය මා ගැන බලාපොරොත්තුව ඉන්නේ කො‍හොම ද? එන්ඩ, අපි ජනේලය අතරින් බලමු.

 

 

බකුලාවලිකා. යහළුව, අචාර කරන්න ඔබේ ස්වාමියාට,

 

මාලවිකා. මම ආචාර කරන්නම්. කොහේද ස්වාමියා ඉන්නෙ?

 

බකුලාවලිකා. ඔබ දොර ළගට ගියාම එහි පිටිපස සිටිනවා දැක්ක හැකිය.

 

රජතුමා. මට හිතෙන්නෙ ඈ මගේ පින්තුරය පෙන්වන හැඩයි.

 

මාලවිකා. (දොර ළඟ බලා කණගාටුනේ) යහළුව, ඔබ මා රවට්ටනවා?

 

රජතුමා. සගය, මේ යුවතිය ගේ ප්රි තිය හා කණගාටුව මට ප්රිවතියක්ය.

 

බකුලාවලිකා. මේ ඔබේ ස්වාමියා චිත්රදයේ ඉන්නෙ.

 

දෙදෙනම. (දණ ගසමින්) ස්වාමිය, දිනේවා

 

මාලවිකා. යෙහෙළිය, එදි මට ස්වාමිපුත්ර්ය හදිසියේ මුණ ගැසුණු අවස්ථාවේ කිසිම ප්රිමතියක් ඇතිවුණේ නෑ, හරියට ම දැන් මේ පින්තුරයේ හමුවුණා වගෙයි.

 

 

66 මාලවිකා

 

විදුෂක. ඈ කියන දෙය ඔබට ඇහුණා ද? මේ චිත්රදයේ මෙන් ඔබ එදින එතරම් ප්රිෂය නොවු බව? ඔබ ඔබේ තරුණ බව මැණික් ඇහිරූ පෙට්ටියක් මෙන් නිෂ්ඵල කර ගිනියි.

 

රජතුමා. යහළුව, ස්ත්රි න්ට කොතරම් උනන්දුව තිබුණත් ස්වභාවයෙන් පිහිටි ලජ්ජාබවකුත් තිබේ. මේ බලන්න -

 

මාලවිකා. යෙහෙළිය, රජතුමා මේ සම්පුර්ණයෙන් ම හැරි ආදරයෙන් බාල සිටින මේ ගෑ ණිය කවුද?

 

බකුලාවලිකා. මේ රජතුමා ළඟ ඉන්නෙ ඉරාවති යි.

 

මාලවිකා. යෙහෙළිය, මට පෙනෙන හැටියට නම් රජතුමා අන්තඃපුරයෙහි සියලු ම බිසෝවරුන් අත්හැර එක්කෙනකුට පමණක් ආලය කිරිම නුසුදුසු යි.

 

බකුලාවලිකා. (ඇයටම) විත්රහයෙහි දැක්වෙන රජතුමා ජිවමාන පුරුෂයා යයි සලකා ඈ ඊර්ෂ්යාර කරයි. එය එසේ වේවා. මම ඇයට කවට කමක් කරන්ට ඕනෑ. (ඇහෙන්ට ) යෙහෙළිය, මැය රජතුමාගේ ප්රිටයාව යි.

 

මාලවිකා. එහෙනම් දැන් මා මොකටද කරදර වෙන්නෙ.

 

රජතුමා. යහළුව. බලන්න-

 

විදුෂක. ඇගෙන් සමාව ඉල්ලන්ට සුදානම් වන්න.

 

මාලවිකා. පුජ්ය ගෞතම පවා මෙහිදි ඔහුට උදව් වෙයි. (ඕ නැවතත් යන්ට උත්සාහ කරයි)

 

 

බකුලාවලිකා. මාලවිකා නවත්වමින්) මා හිතනවා ඔබට කේනිති ගි‍යේ නැතෙයි කියල.

 

මාලවිකා. ඔබ මා කෝප වු තැනැත්තියක් හැටියට හිතනවා නම් මම මගේ කෝපය අත්හරිනවා

 

රජතුමා. (ළං වෙමින්) නිලුපුල් යුවළක් වැනි ඇස් ඇති සොඳුරිය. මේ චිත්ර යෙහි දැක්වෙන ක්රි.යාවකට ඇයි ඔතරම් කේනිති ගන්නෙ? මේ මම, ඔබේ සේවකයා මෙහි ජිවමානව ම සිටි.

 

බකුලිවලිකා. මහරජතුමා දිනේවා.

 

මාලවිකා. (ඇයට ම) මගේ ස්වාමියාගේ ඡායාව චිත්ර යෙක දැක මා කොතරම් ඊර්ෂ්යාි කළා ද? (ලජ්ජා සහිත මුහුණින් දෙ අත් නමා ගෞරව කරයි)

 

 

විදුෂක. ඇයි තමුන්නාන්සේ උදාසිනව ඉන්නෙ?

 

රජතුමා. ඔබේ යෙහෙළියගේ අවිශ්වාස කම නිසා.

 

විදුෂක. ඇය අවිශ්වාස කරන්ට එපා.

 

රජතුමා. මේ අහන්න-

 

බකුලාවලිකා. යෙහෙළිය, ඔබ නොයෙක් විදියෙන් රජතුමා රැවටුවා. ඒ නිසා දැන් ඔහුගේ විශ්වාසය ඇතිවන පරිදි ක්රියයා කරන්න.

 

මාලවිකා. යෙහෙළිය, මගේ අවසනාවට, මට සවාමි පුත්රතයා සමග සිහිනෙන්වත් එකතු විමට අවස්ථාව නො ලැබෙයි.

 

බකුලාවලිකා. තමුන්නාන්සේ මැයට පිළිතුරක් දෙන්න.

 

68 මාලවිකා

 

රජතුමා. පිළිතුරු දිමෙන් ඇති වැඩේ ‍මොකක් ද? මා ඇයට අනඞ්ගාය ඉදිරිපිට සම්පුර්ණයෙන් පාවා දි ඇත. මා ඇගේ සේවකයෙකි, එහෙත් ඈ එසේ නොවේ.

 

බකුලාවලිකා. මම අනුග්රනහ කරන ලද්දේ වෙමි.

 

විදුෂක. (හදිසියෙන් ඉදිරියට ගොස්) බකුලාවලිකා, මේ මුවා මේ අසෝක පැලෑටියේ ලා දළු කන්ටයි, එන්නෙ, එන්න ‍ඉක්මට එය ආරක්ෂා කරගන්ට යන්ඩ.

 

බකුලාවලිකා. හොඳයි. (පිටත් වෙයි)

 

රජතුමා. යහළුව, එසේම ඔබ අපවත් ආරක්ෂා කරගන්න.

 

විදුෂක. ගෞතමට ඕකත් කියන්ඩ එකක් ද?

 

බකුලාවලිකා. (මඳක් ගොස්) ආර්ය ගෞතම, මම සැඟවි සිටින්නම්, ඔබ දොරටුව බලා ගනින්.

 

විදුෂක. බොහොම හොඳයි. (බකුලාවලිකා පිටත්ව යයි.)

 

විදුෂක. (මඳක් දුර ගොස් බලා) මේ පලිඟු බිමකි ටිකක් ඉඳ ගන්ට ඕනෑ. (ඉඳගෙන) හෝ කොතරම් සැප පහසුද මේ පුදුම ගලෙහි ස්පර්ශිය. (ඔහු නිදාගනියි)

 

රජතුමා. සුන්දරිය, ඔබේ ආලය පතා මෙතෙක් නො ඉවසිල්ලෙන් සිටි මා හා එකතු විමෙහි බිය නො වෙන්න. මා අඹ ගහක් නම් ඔබ දෑ සමන් වැලක් මෙන් එහි පැටලෙන්න.

 

මාලවිකා. බිසොවට ඇති බිය නිසා මගෙන් ප්ර යෝජන ගැනිමට මටම බය යි.

 

රජතුමා. අපොයි බය වෙන්ට එපා

 

මාලවිකා. (උපහාසයට මෙන්) මේ බය නොවෙන තැනැත්තා ගේ ධෛය්ය්ාි යේ හැටි බිසොව ඉදිරියේ මම දැක්කා

මාලවිකා 69

 

රජතුමා. බිඹුපල වැනි යටි තොල ඇති සොඳ‍ුරිය. බිම්බ වංශයෙන් පැවැත එන්නන් සියලු ම භාය්යාපල වවන්ට සාමන ප්රෙුමයක් දැක්විම සිරිතකි. නමුත් දිගැසි ඇති ප්රිභයේ. මගේ මුළු ප්රාටණයම ඔබ කෙරහි පවත්නා බලාපොරොත්තුව උඩ තිබේ.

 

රජතුමා. (තමාට ම) අළුතෙන් බැඳි ප්රිනයාවන් හා සංගමය ඇත්තෙන්ම ප්රිනති ජනක යි.

 

ඉරාවති. නිපුණිකා. ගෞතම සමුද්රගගෘහය මිදුලෙහි තනිව ම ඉන්නවා චන්ද්රිෙකා දැක්කි යයි ඔබ කී කථාව ඇත්තක් ද?

 

නිපුණිකා. බොරු නම් මම තමුන්නාන්සේට දන්වන්නෙ කොහොම ද?

 

ඉරාවති. එහෙනම් අපි එහාට ම යමු. මගේ ස්වාමියාගේ, අන්තරායෙන් මිදුණු යහළුවා බලන්ට ත් -

 

නිපුණිකා. ස්වාමි දියණිය, ඔබේ වචනය ඉවර කෙළේ නෑ,

 

ඉරාවති. නෑ චිත්ර යේ සිටින මගේ ස්වාමියාගෙන් සමාව ඉල්ලිමට ත්

 

නිපුණිකා. ඇයි? උන්වහන්සේ සම්බවෙන්ට ගිහින් සමාව ඉල්ලන්නෙ නැත්තෙ?

 

ඉරාවති. මෝඩ කෙල්ල, පින්තුරයේ ඉන්න හැටියට නොවෙ යි. ඔහු අනිත් වෙලාවට ඔහුගෙ අදහස් නිතර ම වෙන අතකයි ගමන් කරන්නෙ. මෙය ද මා කරන්න‍මෙගේ ආචාරවත් බව පෙන්විමට යි.

 

70 මාලවිකා

 

නිපුණිකා. මෙහෙන්, මෙහෙන් එන්ඩ. (දෙදෙනම ගමන් කරති)

 

සේවිකාවක්. ආයුබෝවන් ස්වාමි දියණිය, බිසොව මේ විදයට දන්වන්ට කිවා. “ මේ ඊර්ෂ්යාණ කිරිමට කාලය නො වේ. ඔබේ අදහස් වලට එකඟ විමක් වශයෙන් පමණක් මම මාලවිකා හා ඇගේ මෙහෙකාරිය හිරේ දැම්මා. ඔබ කැමැති නම්, මගේ ස්වාමිපුත්රනයාගේ ආසාවල් ඉටුවෙනු දැකිමට මා ද කැමැතියි ඔබේ රුචියක් මට දන්වා එවන්න.

 

ඉරාවති. නාගරිකා,බිසොවට අණ දිමට අපි කවු ද? මා කෙරෙහි ඇගේ ඇති භක්තිය ඒ අයට දඩුවම් දිමෙන් ම පැහැදිලි වුණා ඇගේ අනුග්ර හයෙන් නො වෙද මා ජිවත්වන්නේ?

 

සේවිකාව. හොඳයි. (පිටවෙයි)

 

නිපුණිකා. ස්වාමිනිය, මේ ජලයන්ත්රු ගෙය ඉදිරිපිට ආය්ය්ො ව ගෞතම ඉඳගෙන ම නිදි, හරියට කඩයකට ගිය ගොනෙකු වගෙයි.

 

ඉරාවති. භයානකයි, දැනට ඔහු තුළ කිසිම විසක් නැතැයි කියා හිතෙනවා.

 

නිපුණිකා. ඔහු‍ගේ මුහුණ දැන් එලිය යි. අනිත් අතින් ඔහු සුව කෙළේ ධ්රැණවසිද්ධි නොවැ. ඒ නිසා දැන් ඔහු ‍ගැන බය වෙන්ට දෙයක් නැ.

 

විදුෂක. (හීනෙන දොඩවයි) පින්වත් මාලවිකා.

 

නිපුණිකා. ස්වාමිනිය, ඔබට, එය ඇහුණ ද? මේ කපටි කාලකණ්ණියා මොන වැඩකට ද ජිවත්වන්නේ? යාගවලට පුදන රස කැවිලි වලින් බඩ පුරවා ගේන හීනෙන් මාලවිකා කියා කෑ ගහනවා.

 

විදුෂක. ඉරාවතිය පරාජය කරන්න.

 

නිපුණිකා. ඔබට ඇහුණ ද? ඒ කැත කතාව? මම මේ කණුව අස්සේ හැංගි, නයකු වැනි මේ කෝටුව ඔහු උඩට දාමා සර්පයින්ට බය මේ ගින බමුණා බය ගන්වන්ට ඕනෑ .

 

 

ඉරාවති. මේ දුෂ්ටයාට දඬුවම් කරන්ට ඕනෑ.

 

විදුෂක. (වහා අවදි වි) අයියෝ, අයියෝ, සර්පයෙක් මා උඩ වැටුණෝ!

 

රජතුමා. (වහාම පැමිණ) භය වෙන්ට එපා.

 

මාලවිකා. (අනුව යමින්) ස්වාමිපුත්රාය, හදිසියෙන් යන්ට එපා, ‘සර්පයෙක්’ කියලයි කෑ ගැහුවෙ.

 

ඉරාවති. අපොයි. අපොයි. නින්දා වේවා. ස්වාමිපුත්රසයා මෙහි දුවගෙන එයි.

 

විදුෂක. (සිනාසෙමින්) මේක කෝටුවක් ද? මා හිතුවෙ. වැටකේ කටුවකින් මගේ ඇඟිල්ල සූරාගෙන සර්පයෙක් කෑව යයි මා කළ බොරුව ඇත්තක්ම වෙල් කියල යි.

 

බකුලාවලිකා. ස්වාමිපුත්රවයා, ඇතුල් නො වන්න. සර්පයකු ඇදෙනවා වගෙයි.

 

ඉරාවති. (හදිසියෙන් ම රජුවෙත පැමිණ) දෙදෙනාගේ දහවල් සංගමය හිතේ හැටියට සම්පුර්ණ වුණා ද?

රජතුමා. ප්රි යේ. මේ අපුරු පැමිණිමකි.

 

ඉරාවති. බකුලිවලිකා. දුතියක් හැටියට ඔබේ පොරොන්දුව වාසනාවකට මෙන් සාර්ථක වුනා?

බකුලාවලිකා. සමාවන්න. ස්වාමිදියණියෙනි. මැඩියන් කෑ ගසන නිසා පොළොවට වැහි වහි ද?

 

විදුෂක. අපොයි නෑ. මගේ යහළුවා ඔබ දුටු පමණින් ඔහු දණින් වැටි කළ යාච්ඤාව අමතක වි තිබේ. ඔබ තවමත් දයා රහිතය.

 

ඉරාවති. කුපිත වු මා දැන් මොනවා කරන්ට ද?

 

72 මාලවිකා

 

රජතුමා. නිකරුණේ ඔබ කෝප වුවාය යි කිම නුසුදුසුයි. ඇයි? ප්රිපය සොඳුරිය, එක මොහොතකට වත් නිකරුණේ ඔබේ මුහුණෙහි කෝපය රැඳුණා ය යි කෙසේ කිව හැකි ද? පසළොස්වක දවසක හැර, වෙන දිනයක රාත්රි යෙහි ග්රැහණයකින් සම්පුර්ණ චන්ද්රකයා අඳුරු වීය යි ඔබට කිව හැකි ද?

 

ඉරාවති. ස්වාමිය, ඇත්ත වශයෙන් ම ඔබ “නුසුදුසු” යි කිවේ සුදුසු ලෙසය. මගේ වාසනාව වෙනතකට මාරු වුවායින් පසු ‍මා කෝප වි නම් මම හිනාවට භාජනවිය යුත්තක් වෙමි.

 

රජතුමා. ඔබ කල්පනා කරන්නේ වෙන විදියකට යි. ඔබේ කෝපයට කරුණක් ඇත්ත වශයෙන් ම මට නො පෙනේ. ඇයි? - වැරදි සහිත වු සේවකයෙකු ද උත්සව දිනයෙහි දඩුවම් ලැබිමට නුසුදුසු . මේ අදහස පිට මම මේ දෙදෙනා මුදා හැරියෙමි. ඔවුහු මට ආචාර කිරිමට පැමිණියහ.

 

ඉරාවති. නිපුණිකා. ගිහින් බි‍සොවට දන්වන්න - “ඔබේ පක්ෂපාතිකම අද මා දැක්කා “ කියා.

 

නිපුණිකා. හොඳයි (පිටත් වෙයි)

 

විදුෂක. (තමාට ම) අපොයි. අන්තරාවක් කඩා වැටුණා. ඇති කළ පරෙවියා කූඩුවෙන් පිට වි ගොස් බැළලියට අහුවුණා.

 

නිපුණිකා. (ඉරාවතිට රහසින්) ස්වාමි දියණියනි. මට හදිසියෙන් මාධවිකා හමු වි මෙය සිදු වු හැටි මෙසේ විස්තර කළා

 

ඉරාවති. (ඇයට ම) ඇත්තයි. මෙ දුෂ්ට උපාය මේ නිවට බමුණාගේ ම එකක් වෙන්ට ඕනෑ. (විදුෂක දෙස බල, ඇසෙන සේ) මෙය නම්, ප්රෙේම කටයුතු භාර ‍මේ ඇමැතියාගේ නිතියෙකි.

 

විදුෂක. පින්වතිය, මා නීතියේ අයන්න ආයන්න හෝ ඉගෙණගෙන තිබේ නම් ඇත්තෙන්ම මට මගේ වෙද මන්ත්රිත් අමතක වෙයි.

 

රජතුමා. (තමාට ම) දැන් මේ උපද්ර වයෙන් මා ගැළවෙන්නේ කොහොම ද?

 

 

(ඇතුල් වි)

ජයසේනා. (කැළැඹිල් සහිතව) දේවයන් වහන්ස, වසුලක්ෂ්මි කුමරිය පන්දුවක් පස්සේ දුවන විට කහපාට වඳුරෙක් බය ගන්වලා තියනවා. බිසොවගේ උකුලෙහි වාඩි වි, සුළිඟින් සෙලවෙන ලා දළුවක් මේන් වෙවුල වෙවුලා ඉන්නවා. තවම හොඳ සිහිය නැ.

 

රජතුමා. අපොයි. ළදරු ජිවිතය කොතරම් බියසුළු ද?

 

ඉරාවති. (කලබලෙන්) ඉක්මන් කරන්න. ඉක්මන් කරන්න, බය වැඩිවෙන්නෙ පෙර ඈ සනසන්ට යන්න.

 

රජතුමා. මම ඉක්මනට ම ඈට ප්රරකෘති සිහිය ලබා දෙන්නම්.

 

විදුෂක. (තමාට ම) හොඳයි. පිඟුවන් වානරය. හොඳයි. ඔබේ පක්ෂයේ කෙනකු ඔබ ආරක්ෂා කර ගත්තා.

 

මාලවිකා. යෙහෙළිය, බිසොව මතක්වන විට මගේ හදවත සැලෙයි. මට තව මොනවා වෙන්ට තිබේ දැ යි නො දනිමි.

 

බකුලාවලිකා. යහළුව, සැනසෙන්න, බිසොව නිතරම පොරොන්දුව ඉටු කරන තැනැත්තියකි.

 

මාලවිකා. එහෙනම් අපි, මේ උද්යා න පාලිකාව පස්සෙන්ම යමු.

 

බකුලාවලිකා. හොඳයි.

 

 

 

 

 

 

 

 

උද්යාදනපාලිකාව. මම රන් අසෝක ගහ වටා වේදිකාවක් බැඳ එයට සත්කාර කළා. මා මෙය කළ බව බිසොව දන්වන්ට ඕනෑ. (මඳක් තැන් ගොස්) අපොයි, මාලවිකාට දෙවියො අනුකම්පා කරන්ට ඕනෑ. බිසොව ඈ කෙරෙහි ‍කොතරම් කේන්තියෙන් සිටියත් අසෝක ගහේ මල් හටග්ත බව ඇසු කෙණෙහි ප්රිේතිමත් වේවි. බිසොව දැන් කොහි ඇද්ද? (බලා) ඕ! මේ ඉන්නෙ බිසොවගේ කුදු සේවකයා - සාරසක, මුද්රාය තැබු පෙට්ට්යකුත් අරගෙන රජමිදුලෙන් එන්නෙ. මම ඔහුගෙන් අහන්ට ඕනෑ.

 

 

ද්වාරපාලිකාව. (ළඟට ගොස්) සාරසක. කොහාට ද යන්නෙ?

 

සාරසක. වෙදය උගත් බ්රාටහ්මණවරුන්ට දිනපතා තෑගිදෙන්ට ඕනෑ. එහෙයින් මම ආය්ය්වෙද පුරොහිතයාට මෙය ගිහින් දෙන්ට යනවා.

 

මධුරිකා. මොකට ද?

 

සාරසක. විරසේන සෙනෙවියා විසින් වසුමිත්රි කුමාරයා ‍යාගාශ්වයා ආරක්ෂාකරිමෙහි යොදන ලද පුවත ඇසු දින පටන් බිසොව ඔහුට දිර්ඝායුෂ ප්රායර්ථනා කරමින් දිනපතා කහවනු දහඅටක තෑග්ගක් ප්ර ධන පුරොහිතයාට දෙනවා.

 

මධුරිකා. බොහොම හොඳ යි. එහෙනම් බිසොව කොහෙද දැන්? ඈ මොකද කරන්නෙ?

 

සාරසක. මඟුල් මඩුවෙහි ඉඳගෙන, ඇය‍ගේ සහෝදර වු වීරසේන විදර්භයේ සිට එවා තිබන ලියමනකට ඇහුම්කන් දෙනවා.

 

මධුරිකා. විදර්භ රජතුමා ගැන අළුත් ආරංචි මොනවාද?

 

සාරසක. විරසේන තුමා ගේ ප්රගධානත්වයෙන් මෙහෙය වු අපේ රජතුමා ‍ගේ සේනාව විදර්භ රජු පැරැද්දුවා. ඔහුගේ නෑයකු වු මාධවසේන නිදහස් කළා. හෙතෙම, වටිනා මැණික්. අශ්වයින් හා ශිලාපිකාවන්ගේන් සැදුණු පිරිවර සේනාවක් ‍රජතුමාට තෑගි වශයෙන් එවා තිබෙනවා. දුතයෙක් හෙට රජතුමා හම‍ුවෙයි.

76 මාලවිකා

 

මධුරිකා. ඔබේ වැඩේට ඔබ යන්න. මමත් බිසොව දකින්ට යන්නම්.

 

ප්රරවේශකයයි.

 

(ද්වාරපාලිකාව පිවිසෙයි)

(ජවනිකාවට පිටිපසින්)

 

ගායකයෝ දෙදෙ‍ෙනක්. තමුන්නාන්සේගේ යුද්ධ ශක්තිය නිසා සියළු ම සතුරන් පරදවන්ට පුලුවන් වුණා.

 

පළමුවැනි ගායකයා.

 

දෙවැනි ගායකයා.

 

ද්වාරපාලිකාව. ජයඝොෂාවෙන් ප්රේකාශ කරනු ලබන පරිදි මේ එන්නේ අපේ දේවයන් වහන්සේය මම උන්වහන්සේගේ ඉදිරියෙන් ටිකක් පස්සට ගිහින් ආලින්දය කෙළවරේ ඉඳගන්ට ඕනෑ. (පැත්තකට වි හිදියි.)

 

මාලවිකා 77

 

රජතුමා. මගේ ප්රිණයාව හා සමඟ එකතුවිමේ අමාරුව නිසාත් මගේ බලහමුදාව විසින් විදර්භ රජ යටත් කර ගැනිමේ ප්ර වෘත්තිය ඇසිම නිසාත්, හිම වැස්සෙන් තැවෙන, එහෙත් ඉර අව්වෙන් සැනසෙන නෙළුම් මලකට මෙන් සෝකයක් ප්රි තියත් දෙකම ඇතිවේ.

 

විදුෂක. මට පෙනෙන විදියට තමුන්නාන්සේට ඒකාන්ත සැපතක් ලැබෙන්ට යන හැඩයි.

 

රජතුමා. කොහොමද?

 

විදුෂක. අද ධාරිණි බිසොව පුජ්යන කෞශිකිට මෙහෙම කිවා.

 

රජතුමා. යහළුව. පසුගිය දින කිහිපය තුළ ඈ මට දැක්වු ප්ර්තිපත්තියේ හැටියට ධාරිණි මගේ ආශාවට එකඟවිමක් වශයෙන් සමහරවිට දැන් ඇ‍ගේ ඊර්ෂ්යාආව අත්හැර තිබෙන්ට පුළුවන.

 

ද්වාරපාලිකාව. (ළංවෙමින්) දේවයන් වහන්සේ දිනේවා! බිසොවුන් වහන්සේ තමුන්නාන්සේට මෙසේ දන්වයි. “රන් අසෝක ගසෙහි මල් බලමින් මා බාරගත් කටයුත්තෙහි ප්රෙතිඵල බලමු”

 

රජතුමා. බිසොව එහි ද?

 

ද්වාරපාලිකාව. ඔව්. සුදුසු පරිදි ඇතොවුරෙහි බිසවුන්ට තෑගිබෝග දිමෙන් පසු බිසොවුන් වහන්සේ මාලවිකා හා පිරිවරත් සමග එහි ගොස් තමුන්නාන්සේගේ පැමිණිම බලාපොරොත්තුවෙන් සිටි.

 

රජතුමා. (ප්රිලතියෙන් විදුෂක දෙස බලා) ජයසේනා. එහෙනම් යමු.

 

ද්වාරපාලිකා. මෙහෙන්, මෙහෙන් එන්ඩ ස්වාමිනි.

 

78 මාලවිකා

 

විදුෂක. (බලා) මේ මල් උයනෙහි වසන්තය ටිකක් අළුත් වි තිබේ.

 

රජතුමා. ඒක නම් ඇත්තම යි -

 

විදුෂක. (ඉදිරියට ගොස්) මේ තියෙන්නේ මල් පොකුරු වලින් පිරුනු අසොක ගහ, බලන්න දේවයන් වහන්ස!

 

රජතුමා. මල් හටගැනිමට මෙය පමාවිම යුක්ති සහගතයි. දැන් එහි අමුතුම ලක්ෂණයක් තිබේ. බලන්න-

 

විදුෂක. සැකය දුරලන්න. අප ළඟ සිටියත් ධාරිණි මාලවිකා ඇය ළඟම තබා ගෙන සිටි,

 

රජතුමා. (ප්රිලතියෙන්) යහළුව. බලන්න:-

 

මාලවිකා. (ඇයට ම) මගේ මේ අලඞ්කාර පැළඳිමට හේතුව දැන් මම දන්නවා. එ එසේ වුවත්, නෙළුම් කොළයක දියත්තක් මෙන් මගේ හදවත ගැහෙනවා. තවත්, මගේ වම් ඇසත් නැටෙනවා.

 

විදුෂක. අපොයි, යහළුව. මේ විවාහ ඇඳුමෙන් මාලවිකා වැඩියෙන් බබලන හැටි.

 

රජතුමා. අබරණ වලින් සැරසුණු ඇය මටත් පේනවා.

 

 

බිසොව. (ළඟාවෙමින්) දිනේවා ස්වාමිය.

 

විදුෂක. ආයුබෝවන් ස්වාමි දියණියෙනි.

 

තවුසිය. වැජඹේවා දේවයන් වහන්ස.

 

රජතුමා. පින්වතිය, ඔබට නමස්කාර කරමි.

 

තවුසිය. ඔබේ ප්රානර්ථනාව සමෘද්ධ වේවා.

 

බිසොව. (මඳ සිනා සහිතව) ස්වාමිය, මේ අසෝක ගහ ඔබතුමාට යුවතියන් හමුවිමට සුදුසු තැන හඳුන්වන සළකුනක් වශයෙන් අපි වෙන්කර ගෙනයි තියෙන්නෙ.

 

විදුෂක. අපොයි! බිසොවුන් වහන්සේ තමුන්නාන්සේට උපකාර කළා නොවැ.

 

රජතුමා. (ලජ්ජාවෙන් අසෝක ගහ වටා යමින්)

 

 

විදුෂක. බය නැතිව තමුන්නාන්සේ ඇ දෙස බලන්න.

 

බිසොව. කා දෙස ද?

 

විදුෂක. රන් අසෝක ගහේ මල් දෙස.

 

රජතුමා. (මාලවිකා දෙස බලා තමාට ම) සමාගමයෙන් වෙන්විම ඇත්තෙන් ම දුකකි.

 

(ඇතුල් වි)

 

80 මාලවිකා

 

ආරක්ෂකයා. දිනේවා දේවයන් වහන්ස, ඇමතියා මෙසේ දන්වයි. විදර්භ රජතුමා විසින් තෑගි වශයෙන් එවා සිටින ශිල්පිකාවෝ දෙ‍දෙන ගමන් විඩාව නිසා තමුන්නාන්සේ හමු වි මට නො පැමිණියහ. දැන් ඔවුහු තමුන්නාන්සේ දැකිමට සුදුසුය හ. ඒ සඳහා තමුන්නාන්සේ අණ දෙන්න.

 

රජතුමා. ඔවුන් කැඳවා ගෙන එන්න.

 

ආරක්ෂකයා. තමුන්නාන්සේගේ අණ පරිදි.

 

පළමුවැන්නි. (රහසින්) ප්රි ය රඤ්ජනිකා; මෙ රජගෙදරට ඇතුල් වන පළමුවන වාරය වුව ද ම‍ගේ හෘදය සතුටින් පිරේ.

 

දෙවැන්නි. ජෙය්යායත්සනිකා. මටත් එහෙම මයි ‘විඳින්ට තිබෙන දුක හෝ සැප කල්තියා ම සිතා ගන්නවා” යන ජන කතාවකුත් තියනව නෙ?

 

පළමුවැන්නි. දැන් එය ඇත්තක් වුනාවෙ.

 

ආරක්ෂකයා. මේ ඉන්නෙ දේවයන් වහන්සේ ත්, බිසොවුන් වහන්සේ ත් ඔබ දෙ පොළ ම ළඟට යන්න.

 

දෙදෙනම. (ආචාර කරමින්) මහරජතුමා හා ‍බිසොවුන් වහන්සේ ත්, බිසොවුන් වහන්සේ ත් ඔබ දෙ පොළ ම ළඟට යන්න.

 

දෙදෙනම. (ආචාර කරමින්) මහරජතුමා හා බිසොවුන් වහන්සේ දිනේවා.

 

රජතුමා. වාඩිවෙන්න. (දෙදෙන ම වාඩිවෙති)

 

රජතුමා. දැරියෙනි, මොන ශිල්පයක් ද ඔබලා ඉගෙන ගෙන තියෙන්නෙ?

 

දෙදෙනම. සංගිතයයි. දේවයන් වහන්ස.

 

රජතුමා. දේවිය, මේ දෙ‍දෙනාගෙන් එක්කෙනකු තෝරාගන්න.

 

බිසොව. මාලවිකා, මේ බලන්න ඔබ හා සිංදු කියන්ට මේ දෙදෙනා ගෙන් ඔබ තෝරා ගන්නේ කවුද?

 

දෙදෙනම. (මාලවිකා දැක) අපොයි, රජකුමිය නොවැ! (ආචාර කරමින්) දිනේවා. දිනේවා රජ කුමරියෙනි.

 

රජතුමා. කාත්තාවෙනි. ඔබලා කවුද? මැය කවුද?

 

දෙදෙනම. ස්වාමියෙනි. මේ අපේ රාජ කුමාරිකාව යි.

 

රජතුමා. ඒ කොහොමද?

 

දෙදෙනාම. දේවයන් වහන්ස, මේ අහන්න, තමුන්නාන්සේගේ යුද්ධ හමුදාව විසින් විදර්භ රජ පරාජය කළායින් පසු නිදහස් කර හැරිය මාදවසේන කුමාරයාගේ නැගිණිය - මාලවිකා මැය යි

 

බිසව. මොනවා? ඈ රජකුමරියක් ද? සඳුන් අරටුවක් මම සෙරෙප්පුවක් මෙන් පෑගුවා නොවේ ද?

 

රජතුමා. ඉතින් මැය මේ තත්ත්වයට පැමුණුණෙ කොහොම ද?

 

මාලවිකා. (ඇයට ම) ඉරණමේ කැමැත්තෙන්

 

දෙවැනි යුවතිය. අහන්න දේවයන් වහන්ස. මාධවසේන කුමාරයා සතුරන් අතට පත්වුවායින් පසු ඔහුගේ සුමති නැමැති ඇමතියකු විසින් මැය රහසින් පිට කර ගත්තා. ඉතිරිවුයේ අප වැනි. සේවකයින් පමණ යි.

 

රජතුමා. ඒ හරිය මම අහල තියනවා. ඉතින් ඊට පස්සේ?

 

දෙදෙනම. ඊට පස්සේ වුණු දෙවල් අපි දන්නෙ නැ.

 

තවුසිය. අවාසනාවන්ත මම ඊට පසුව සිදුවු දෙය කියන්නම්

 

දෙදෙනම. ඒ කටහඩ පුජ්යම කෞශිකිගේ වගෙයි.

 

මාලවිකා. ඇත්තෙන් ම ඔව්.

 

දෙදෙනම. පුජ්යන කෞශිකි, ඇගේ පරිබ්රාටජිකා වෙශය නිසා ඇඳින ගත්තේ බොහොම අමාරුවෙන් අපි දෙදෙනම තමුන්නාන්සේට වඳිනවා.

 

82 මාලවිකා

 

තවුසිය. ඔබලා දෙදෙනාට දිර්ඝායුෂ ලැබේවා.

 

රජතුමා. මේ දෙන්නා තමුන්නාන්සේගේ යාළුවෝ ද?

 

තවුසිය. එහෙමයි. ඒ දෙන්නා මගේ යාළුවන් තමයි.

 

විදුෂක. ඉතින් මේ පිනැතියගේ කථාන්තරයෙහි ඉතිරි හරිය කියන්න.

 

තවුසිය. (මඳක් දුර්විල වි) මේ අහන්න මාධවසේනගේ ඇමැතියා වු සුමති මගේ අයියා බව දැන ගන්න.

 

රජතුමා. මම එය හිතාගත්තා. ඊට පස්සේ?

 

තවුසිය. ඇගේ සහෝදරයා එසේ ඇසුවායින් පසු ඔහු ඇය බේරාගෙන මාත් සමග තමුන්නාන්සේ වෙතට එව්වා. එසේ එන අතර විදිශාවට යන මගින් කණ්ඩායමකට එකතු වුණා.

 

රජතුමා. ඉතින්?

 

තවුසිය. බෝහෝදුර ගමන් කළායින් පසු මේ තවලම කැලයක් ළඟ නැවැත්තුවා.

 

රජතුමා. ඊට පස්සෙ?

 

විදුෂක. පින්වතිය. භයවෙන්ඩ එපා. පුජ්යය තවුසිය කියන්නේ පසුගිය සිද්ධයක්.

 

රජතුමා. ඉතින්, ඉතින්?

 

තවුසිය. ඊට පසු ටික වේලාවක් සටන් කොට සොරුන් විසින් ඒ වෙළඳ භටයෝ පැරැද්දුවා.

 

රජතුමා. පින්වතිය, මෙය ටත් වඩා අවාසනාවන්ත දේවල් තව අහන්ට තියනව ද?

 

 

 

තවුසිය. ඉන්පසු මගේ සහෝදරයා

 

පළමු යුවතිය. අයියෝ සුමති මැරුවා නොවැ!

 

දෙවැනි යුවතිය. ඒ නිසා තමයි රජකුමරිය මේ තත්ත්වයට වැටුණේ?

 

 

රජතුමා. පින්වතිය, සත්වයින්ගේ ජිවිත ගමන ඔයාකාරයි. තමාට උපකාර කළ තැනැත්තා වෙනුවෙන් දිවි පිදු ඔහු ගැන එතරම් වැළපිය යුතු නො වේ. ඉතින් ඊට පස්සේ?

 

තවුසිය. ඉන්පසු මට සිහි නැති වුණා. නැවත සිහි ලැබි බ‍ැලු විට මැය නැති වෙලා.

 

රජතුමා. පින්වතිය විඳි ගැහැට ඇත්තෙන්ම විශාල යි.

 

තවුසිය. ඉන්පසු ස‍හෝදරයාගේ මළ සිරුර ආදාහන කොට, අළුත් වු වැන්දඹු බවක් ඇති මම ඔබේ රාජධානියට පැමිණ මේ කහරෙදි පෙරවා ගතිමි.

 

රජතුමා. සුදුසු යි. එවැනි අවස්ථාවකදි කළයුත්තේ මෙය මයි ඉතින්?

 

තවුසිය. වනවාසින්ගෙන් මේ දැරිය විරසේන වෙතට පැමිණි යා ය. විරසේනගෙන් බිසොව වෙතට පැමිණියා ය. නැවත මට ඇය හමුවුයේ මා ‍බිසොව වෙතට පැමිණියායින් පසුවය. මේ ඒ කථාවෙ අවසානය යි.

 

මාලවිකා. (ඇයට ම) දැන් මගේ ස්වාමියා මොනවාද කියයි ද?

 

රජතුමා. අයියෝ, දුක් කම් කටොලු අපහාසයන් ගෙන දෙයි. ඇයි? ඔටුනු පළන් බිසවක් විමට සුදුසු මේ තැනැත්ති සේවිකාවක ලෙසට සලකනු ලැබුවාය. සුදු පට රෙද්දක් නෑමට පාවිචිච් කරන්නාක් මෙනි.

 

 

84 මාලවිකා

 

බි‍සොව. පින්වතිය, ඔබ නුසුදුසු අන්දමින් මාලවිකා‍ගේ තත්ත්වය සඟවාගෙන සිටියෙහි ය.

 

තවුසිය. සමාවන්න. සමාවන්න. මා එය සඟවා ගෙන සිටියේ යම් කිසි කාරණයක් නිසා ය.

 

බිසොව. මොකක් ද ඒ කාරණය?

 

තවුසිය. මේ අහන්න, ඇගේ පියා ජිවත්ව සිටියදි එහි පැමිණි යම්කිසි ඍෂිවරයෙක් මා ද ඉදිරිපිට ඇ පිළිබඳ මේ අනාගත වාක්යඑය කිවේය. මෑ අවුරුද්දක් මෙහෙකාර කම් කොට ඉන් පසු සුදුසු ස්වාමි‍යකු ලබන්නි ය”. මේ නො වැළැක් විය හැකි ඉරණම ඔබ පා සේවය කිරිමෙන් ඈ ලබන බව මම දැනගත්තෙමි. සුදුසු අවස්ථාව පැමිණෙන තුරු මගේ බලාපොරොත්තු විම ඇත්තෙන් ම සාධාරණ ය.

 

රජතුමා. ඔබේ නිශ්ශබ්දතාව ය ඇත්තෙන් ම සුදුසු යි.

(ඇතුල් වි)

 

ආරක්ෂකයා. දේවයන් වහන්ස, ඇමැතියාට කලින් දැනුම් දිමට අමතක වු පණිවුඩයක් මෙසේ දන්වා එවා තිබේ. විදර්භ රාජ්යැයට කළ යුතු දෙය අපි තීරණය කර ගතිමු. මෙහි ලා දේවයන් වහන්සේගේ අදහස දැනගනු කැමැත්තෙමු’

 

රජතුමා. මෞද්ගල්යහ, මේ රාජ්යඅය දෙකට බෙදා යඥසේන හා මාධවසේනට භාර දි රාජ්යෞ දෙකක් පිහිටුවිමට මම කැමැත්තෙමි

 

ආරක්ෂකයා. දේවයන් වහන්ස, මම ඇමැතිමඩුල්ලට එසේ දන්වමි.

 

 

 

පළමුවැනි යුවතිය. (මාලවිකාට රහසින්) කුමරිය, වාසනාවකට මෙන් රාජ්යැයෙන් බාගයක් කුමාරයාට බාර දෙන්ටයි යන්නේ.

 

මාලවිකා. පළමුව ඔහුගේ ජිවිතය බේරා ගැනිම ගැන ස්තුති වන්ත විය යුතුයි.

(ඇතුල් වි)

 

ආරක්ෂකයා. දිනේවා මහරජ, රජතුමාගේ අදහස ඉතා අගෙයි ඇමැති මඩුල්ලේ අදහසත් එයම යි. ඇයි?

 

රජතුමා. එසේනම්, ඒ විධියට කරන්ට යයි කියා විරසේනට දන්වා යවන ලෙස ඇමැති මඬුල්ලට දැනුම් දෙන්න.

 

ආරක්ෂකයා. තමුන්නාන්සේගේ අණ පරිදි,

 

බිසොව. (ඇයට ම) අපොයි! මගේ හිත නම් එහි යි. ඒ උතුමාණන් ගේ සුවදුක් දැන ගත්තායින් පසු මගේ වසුමිත්ර් පුතාගේ තොරතුරු අහන්ඩ ඕනෑ. සේනාපති තුමා විසින් මගේ පුතා ඉතා බැරෑරුම් කටයුත්තක යි යොදවා තිබෙන්නේ.

 

රජතුමා. (වාඩි වි ලියමන කියවයි) සියල්ලෝම සුවෙනි. යාග භුමියේ සිට සේනාපති පුෂ්පමිත්රන ඔහුගේ පුත්ර විදිශාවෙහි අග්නි මිත්රෙ ආදරයෙන් වැළඳ ගෙන මෙසේ දන්වයි. අග්නිමිත්රි සැරදේවා. මෙය දැනගනිවා. රජුසුයා ව්රසතය සමාදන් වු මා කුමාරවරුන් සියයක් පිරිවර කොට දි වසුමිත්රව යාගාශවයා

86 මාලවිකා

 

රැකිමට පත් කොට. හවුරුද්දකදි ආපසු ගෙන එන ලෙසට නියම කර මුදවා හැරිමි. මේ අශ්වයා සින්ධු ගං ඉවුරෙහි හැසිරෙන විට යවනයින් කණ්ඩායමක් විසින් අල්වා ගන්නා ලදි. එහිදි දෙපක්ෂය අතර මහා සටනක් ඇති විය.

(බිසොව කණගාටුව අගවයි)

 

රජතුමා. ඒක එහෙම වුනේ කොහොම ද? (ඉතිරිහරිය කියවයි) එවිට වසු මිත්රා ඒ අශ්වයා පැහැර ගැනිමට තැත් කළ අය දුන්නෙන් විද පළවා හැර මගේ අශ්ව රත්න ය ආපිට ගෙනාවේය.

 

බිසොව. මේ ආරංචියෙන් තමයි මගේ හිත සැනසුනේ.

 

රජතුමා. (ලිපියෙහි ඉතිරි කොටස කියවයි.) සගරගේ අශ්වයා ඔහුගේ මුනුබුරාවු අංශුමාන් විසින් ආරක්ෂා කළාක් මෙන් මගේ අශ්වයා ද මගේ මුනුබුරා විසින් ආරක්ෂා කරන ලදි. මමත් සගර මෙන්ම යාගය පැවැත්විමට කැමැත්තෙමි. එහෙයින් ඔබත් සිත සනසා ගෙන මෙයට සහභාගි විම සඳහා කාලවේලා ඇතුව පැමිණෙන්න.

 

රජතුමා. මෙය මට ආශිර්වාෙදයෙකි.

 

තවුසිය. ඔබේ පුත්රියාගේ ජයග්රතහණයෙන් මේ දෙමවුපියන්ගේ වාසනාව දියුණු වේ. ( බි‍සොව දෙස බලා)

 

 

විදුෂක. පිනැතිය, ඔහු පියාගේ අනුජාත පුතේකැයි මට ද ප්රිඔති යි.

 

රජතුමා. මෞද්ගල්යෙ, ඇත්රජා‍ගේ පියවර අනුව ඇත්පැටියා ගිහින් තියනවා.

 

ආරක්ෂකයා. මේ වික්රෙමශාලි ක්රිායාවෙන් කුමාරයා අපේ සිත් නො ගනියි. උරුජන්මන් නැමැති ඍෂිවරයාගෙන් උපන් ගින්න මහමුහුදෙහි සියලුම ජලය විනාශ කර දමන්නාක් මෙන්. ප්රමතාපවත් විරයෙකු වු ඔබගෙන් මේ කුමාරයා උපන් හෙයිනි.

 

රජතුමා. මෞද්ගල්යය, යඥසේනගේ භාය්යා් වගේ සහෝදරයා හැර සෙසු සියලු ම සිරකරුවන් මුදා හරින්න.

 

ආරක්ෂකයා. තමුන්නාන්සේගේ අණ පරිදි. (පිට වි යයි)

 

බිසොව. ජයසේනා. ඉරාවති සහ ඇතොවුරෙහි සිටින ඇගේ යෙහෙළියන් ඔවුන්ගේ පුතාගේ ජයග්රනහණය දැනුම් දෙන්න.

 

ද්වාරපාලිකාව. එහෙම යි. (පිටවි යයි)

 

බිසොව. මෙහෙ වරෙන්.

 

ද්වාරපාලිකාව. (ආපිට හැරි) මෙහි ඉන්නවා.

 

බිසොව. (රහසින්) අසෝක ගහට දෝහදය දිමට නියම කර මාලවිකාට මා දුන් පොරොන්දුව දන්වා. ඇය රාජවංශයෙහි උපන් කුමරියක් බවත් දන්වා ඉරාවති සනසන්න. එසේම මා සත්යනයෙන් බැහැර නො කළ යුතු බව ද දන්වන්න.

 

ද්වාරපාලිකාව. එසේය. දේවින් වහන්ස (පිටවි ගොස් නැවත ඇතුල් වි) දේවින් වහන්ස. කුමාරයාගේ ජයශ්රිඑයෙන් උදම් වු ඇතොවුරෙහි මෙහෙසියන් දුන් ආභරණ වලින් මාව පිරුණ.

 

බිසොව. පුදුමයක් නො වෙයි. මේ වාසනාව ඔවුන්ට ත් මටත් සාධාරණය.

 

ද්වාරපාලිකාව. (රහසින්) දේවින් වහන්ස. ඉරාවති මෙසේ දන්වයි. “තමුන්නාන්සේ ගේ අදහස ඉෂ්ටකිරිම පිණිස කලින් දි තිබෙන වචනය වෙනස් කළ යුතු නො වේ”

 

බිසොව. පින්වතිය, තමුන්නාන්සේගේ අවසරය පරිදි. පුජ්යි සුමති විසිනුදු කලින් අදහස් කළාක් මේමෙන් ම මගේ ස්වාමියාට මාලවිකාගේ අත දිමට මම යෝජනා කරමි.

 

තවුසිය. දැ නු දු ඔබ ඇය‍ගේ ස්වාමිදියණියයි.

 

බිසොව. (මාලවිකාගේ අත අල්වා ගෙන) ස්වාමිය. මේ ශුභාරංචි ඇසිමේ ප්රොතිඵලයක් වශයෙන් සුදුසු ත්යාගගයක් ව‍ු මේ අත පිළිගන්න.

 

(රජතුමා ලජ්ජා සහිතව නිශ්ශබ්ද වි සිටියි)

88 මාලවිකා

 

බිසොව. (මඳ සිනා සහිතව) මගේ ස්වාමිය, ඇයි ඔබ මගේ ඉල්ලිමට බිහිරි වුයේ?

 

විදුෂක. දේවින් වහන්ස, හැම අළුත් මනමාලයකුට ම ලජ්ජා ඇතිවන බව අපේ පොදු අත්දැකිම යි.

 

(රජතුමා විදුෂක දෙස බලයි)

 

විදුෂක. සමහරවිට මගේ යාළුවා. මාලවිකාගේ අත ගැනිමට බලාපොරොත්තු වන්නේ ‘බිසව’ යන විරුදාවලියත් සමග වෙන්ට ඇති. එය බිසොව විසින් ම කරැණා කර දිය යුතුයි.

 

බිසොව. උත්පත්තියෙන් ම ඈ ‘බිසෝ’ ශබ්දය ලබා තිබේ නැවත දෙන්නේ මොකට ද?

 

තවුසිය. නෑ. නෑ. එහෙම නො වෙයි.

 

බිසොව. (යමක් සිහිවි) පින්වතිය. මට සමාවන්න. මේ වැදගත් අවසරයෙහිදි කළයුතු නියම දෙය මට වැරදුණා. ජයසේනා ගිහින් සුදු පාට පට රෙදි දෙකක් අරන් වරෙන්.

 

ද්වාරපාලිකාව. එහෙමයි, දේවින් වහන්ස, (පිට වි ගොස් නැවත පට රෙදි දෙකක් ගෙන ඇතුල් වි) දේවින් වහන්ස. මෙන්න රෙදි.

 

බිසොව. (මාලවිකාගේ හිස රෙද්දකින් වසා) මෙන්න ස්වාමිය දැන් ඇගේ අත ගන්න.

 

රජතුමා. දේවිනි, අපට ඔබේ අණ පැහැර හැරිමට බැරිය.

 

තවුසිට. හො හෝ! ඇගේ අත පිළිගත්තා.

 

විද‍ුෂක. අපෝ බි‍සොවගේ අනුකූල බව.

 

සේවිකාවෝ. (මාලවිකාට ළංවෙමින්) දේවින් වහන්ස දිනේවා.

 

 

(බිසොව තවුසිය දෙස බලයි)

 

තවුසිය. එය ඔබ කෙරෙහි පුදුමයක් නො වේ. ඇයි?

 

නිපුණිකා. දිනේවා මහරජ; ඉරාවති මෙසේ දන්වා සිටි. “ම‍ගේ ස්වාමිය. තමුන්නාන්සේලාගේ ඇවිටිල් ප්රමතික්ෂෙප කිරිමෙන් ම කළ අයුතු ක්රිායාව මගේ කැමැත්තෙන් ම තමුන්නාන්සේ ගේ ම යහපත සඳහා කළ එකකි. දැන් තමුන්නාන්සේගේ අදහස ඉටු වි තිබෙන නිසා මා කෙරෙහි ප්ර.සාදය දක්වන්න.

 

බි‍සොව. නිපුණිකා. ස්වාමි පුත්රරයා ඇගේ ඉල්ලිම එමේ ඉටු කරයි.

 

නිපුණිකා. තමුන්නාන්සේ කියන හැටියට. (පිට වි යයි)

 

තවුසිය. තමුන්නනාන්සේ මා කෙරෙහි පැහැදි සිටි නම්, එවැනි සමගි සංධානයක් ඇතිකරගත් මාධවසේනට ආශිර්වාද කිරිමට මම කැමැත්තෙමි.

 

බි‍සොව. පිනැතිය, ඔබ අප අත් හැර යා යුතු නො වේ.

 

රජතුමා. පින්වතිය, මගේ යාළුවාට යවන ලියුම් වල ඔබ වෙනුවෙන් ද ආශිර්වාද කර යවන්නම්.

 

තවුසිය. ඔබ දෙපොල ට ඇති මගේ අචල භක්තිය නිසා ඔබ කියන දෙයකට කැමැත්තෙමි.

 

බිසොව. මගේ ස්වාමි පුත්රතය. මා විසින් ඔබට කළ යුතු මෙයට වඩා තවත් ප්රි‍ය දෙයක් තිබේ නම් දන්වන්න-

 

රජතුමා. මෙයට වඩා තමත් ප්රි ය දෙයක් මට තිබේ ද? නමුත් මෙය ද අසන්න -

 

90 මාලවිකා

 

 

 

කාලිදාස ගේ මාලවිකාග්නිමිත්රය දෘශ්යාකාව්යආයෙහි සිංහල