රාජාවලිය - පෙරවදන - ප්‍රස්තාවනාව

පෙරවදන

ශ්රිද ලංකා ඉතිහාසය පිළිබඳවත්, විශේෂයෙන් ම පෘතුගිසි යුගය පිළිබඳවත් පර්යෙශණ පවත්වන උගතුන් රාජාවලිය වැනි අනර්ඝ මූලාශ්ර්ය ග්ර්න්ථවලට වඩා යුරොපිය ඉතිහාසකාරයන්ගේ පොත්පත් තෙරෙහි සැලකිලි දැක්විම පුදුමයට කරුණකි. එහෙයින් රාජවලිය ආදි ග්රෙන්ථයන් විචාරාත්මක සංස්කරණය කරමින් එම කෘතින්හි අගය ඉස්මතු කොට ඒ උගතුන් හමුවේ තැබිම අත්යකවශ්යරය.

මේ සංස්කරණය කොටස් දෙකකක්න් යුක්තය. පළමු වන කොටස පරිච්ඡේද සයක් ඇතුළත් සංඥාපනයයි. දෙ වන කොටස නම් රාජාවලි පෙළය. පළමු වන කොටසෙහි රාජාවලි පුස්කොළ පටපත් පිළිබඳව විස්තර, විශේෂ ශුද්ධි ආදි කරුණු ද, රාජාවලියෙහි මූලාශ්ර්යයන් පිළිබඳ තොරතුරු ද, ඓතිහාසික කරුණු පිළිබඳ දිර්ෂ විමර්ශනයක් ද ඇතුළත් වන්නේය. රාජාවලියේ ඇතුළත් ඓතිහාසික තොරතුරු අනෙක් ඓතිහාසික වාර්තාවල දක්නට ලැබෙන කරුණු සමග හැකිතාක් දුර සංසන්දනය කිරිමට විශේෂ උත්සාහයක් දරන ලදි. මෑත භාගයේ ලංකා ඉතිහාසය විදේශිය ලේඛන ආශ්රැයෙන් පමණක් සම්පාදනය කළ නොහැකි බව මේ සංඥපනයෙන් පැහැදිලි වනු ඇත. රාජාවලියෙහි භාෂාව පිළිබඳ කරුණු ස වන පරිච්ඡේදයේ විස්තර කරන ලදි, එහි ඇත්තේ විශේෂ වශයෙන් සඳහන් කළ හැකි ලක්ෂණ ස්වල්පයක් පමණකි. මෙම විෂය වනාහි දිර්ඝ කාලයක් පර්යේෂණ පවත්වා සුවිශාල ග්රකන්ථයක් සම්පාදනය කිරිමට තරම් ප්රයමාණවත් එකක් බව අප අදහසයි. මේ ග්රවන්ථයෙහි දෙ වන කොටස නම් රාජාවලි සංස්කරණයයි. මෙහි ලා අපේ කාලයෙන් වැඩි කොටසක් ගත වූයේ පිටපත් සංසන්දනයට සහ පාඨ ශුද්ඨියටය. සම්මත ග්රකන්ථ සංස්කරණ ක්රදම අනුව පුස්මකොළ පිටපත් ආශ්රශයෙන් ම පෙළ සකස් කිරිමටත්, විවිධ පාථාන්තර ඇති කල්හි අධොලිපි මාර්ගයෙන් දැක්විමටත් විශේෂ පරිශ්ර මයක් දරන ලදි.

මුල් රාජාවලිය ද්විතිය විමලධර්මසූය්ය්රිශ රජුගේ රාජ්ය්පදප්රා පියෙන් අවසන් වෙයි. එහෙත් එතැන් සිට ඉතිහාස කථාව වෙනත් ලේඛකයන් විසින් කලින් කල එකතු කරනු ලැබිම නිසා ඇතැම් රාජාවලි පිටපත් වල උඩරට රාජධානියෝ අවසානය තෙක් ද කරුණු දක්නා ලැබේ. මෙසේ පුස්කොට පිටපත්වල ඇතුළත් වන අමතර කොටස් උපග්රබන්ථ වශයෙන් දක්වා ඇත. ඒ වාර්තා පරික්ෂා කිරිමෙන් ද වැදගත් ඓතිහාසික කරුණු අනාවරණය කර ගත හැකි වන්නේ වන්නේය.

මෙම ග්රවන්ථය සම්පාදන කාර්යයෙහි ලා අපට සහාය වු භවත්හු බොහෝ දෙනෙක් වෙති. මුලින් ම ඓතිහාසික් ලේඛන කෙරෙහි අප සිත් මෙහෙයවුයේ පේරාදෙණියේ ශ්රි ලංකා විශ්වවිද්යාලයේ සිංහලාංශයෙහි මහාචාර්ය ඩී. ඊ. හෙට්ටිආරච්චි මහතා ය. එතුමාණන්ගේන් නිතර නිතර ලැබුණු ගුරුපදෙශ භක්තිපුර්වක ව ස්මරණය කරමි. මෙම කාර්යයෙහි දි ගරුපදෙශකයන් වශයෙන් ක්රියා කළ අභාවප්රාප්ත මහාචාර්ය සෙනරත් පරණවිතාන මහතා සහ මහාචාර්ය පී. ඊ. ඊ. ප්රහනාන්දු මහතා ග්රතන්ථයේ පිටක් පාසා කියවා බලා නොයෙක් අඩුලුහුඞුකම් පෙන්වා දුන්හ. මේ විචාරාත්මක ග්රනන්ථය සම්පාදන කිරිමට මා සමත් වූයේ ඒ මහතුන් විසින් දෙන ලද මාහැඟි උපදෙස් නිසා ම බව සඳහන් කරනු කැමැත්තෙමි. මහාචාර්ය පරණවිතාන මහතාණන් වැනි පඬිවරයකු යටතේ මෙවැනි පර්යෙෂණයක් පවත්වන්නට ලැබිම බොහෝ දෙනෙකුට නොලැබෙන පරම භාග්යෂයක් ‍කොට සලකමි. ඒ ආචාර්යවරයන් දෙදෙනාගේ නම් මෙහි දි සිහිපත් කරන්නේ මහත් භක්ත්යාදරයකිනි. රාජකාරි කටයුතු මධයයේ වුව, අපට නොයෙක් විට උපදෙස් දුන් හිටපු පුරාවිදු අධිකාරි ආචාර්ය සී. ඊ. ගොඩකුඹු‍රේ මහතාට ද ස්තුති කරමි.

ලක්දිව නොයෙක් පළාත්වන ද බ්රිගතාන්යු කෞතුකාගාරයේ ද පුස්තකාලයන්හි තුබු අවශය පුස්කොළ පොත් සොයා දෙමින් අපට සහා වු මහාචාර්ය විමල් ජි. බගල්ලේ මහත්මාට අපේ විශේෂ ස්තුතිය හිමි වේ. අපට පුස්තකාලය පහසුකම් සලසා දිම සම්බන්ධයෙන් පේරාදෙණියේ ශ්රි ලංකා විශ්වවිද්යාලලය පුස්තකාලාධිපතිව සිටි කේ. ඩී. සෝමදාස මහතා ඇතුළු කාර්යමණ්ඩලයට ද ලංකා විද්යෝපදය විශ්වවිද්යාශල පුස්තකාලය. කොළඹ කටුගෙයි පුස්තකාලය, රජයේ ලේඛනාගාරයේ හා රාජකිය ආසායාතික සංගමයේ ලංකා ශාඛාවේ පුස්තකාලය යන පුස්තකාලවන කාය්ය්ත මණ්ඩලයන්ට ද ස්තුති කරමි. තව ද නොයෙක් අයුරින් උපකාර කළ අප හිතමිත්රස ආචාර්ය සිරිපාල ලීලාරත්න මහතාට හා මෙම කෘතිය මැනවින් ටයිප් කර දුන් ඊ. එම. ආරියසේන මහතාටත් මගේ විශේෂ ස්තුතිය හිමි වන්නේය. එසේ ම මෙම කෘතිය පළ කිරිම සඳහා මුදලින් ආධාර කළ සංස්කෘතික කටයුතු පිළිබඳ දෙපාර්තමේන්තුවටත්. ප්රුකිශන කටයුතු බාරගත් සිමාසහිත ලේක් හවුස් ඉන්වෙස්ටිමන්ට්සි සමාගමටත්, එහි කළමනාකාර එච්, අමරසිංහ මහතාට සහ මුද්රටණය සඳහා පිටපත සකස් කළ චන්ද්රාශ්රි රණසිංහ මහතා ඇතුළු කාර්යමණ්ඩලයටත් ම‍ගේ ස්තුතිය හිමි වන්නේය.

ඒ. වී. සුරවිර

1964 අ‍ගෝස්තු මස 15 වන දා

නුගේගොඩ, ගංගොඩවිල

ශ්රිග ලංකා විද්යෝදය විශ්වවිද්‍යාල මණ්ඩපයේ දි ය.

ප්රිස්තාවනා

ලංකා ඉතිහාසය, සිංහල භාෂාවේ විකාශය යනාදි විෂයයන් පිළිබඳ කරුණු සෙවිමේ දී, රාජාවලිය අව‍ශයය යෙන් ම පරිශිලනය කටයුතු කෘතියක් වන්නේය. විජයගේ පටන් පෘතුගිසි යුගයේ අවසනය පමණ වන තෙක් ලංකා ඉතිහාසය සංක්ෂේපයෙන් දක්වා ඇති රාජාවලිය දිපවංස, මහාවංස ආදි අනෙක් ඉතිහාස වාර්තාවන්ට අමතර වශයෙන් හැදෑරිය යුතු වන්නේ එහි යටකි කෘතින්හි නොමැති අමතර කරුණු රාශියක් ඇතුළත් වන හෙයින්. මේ ආදි කරුණු නිසා කලක පටන් ම රාජාවලියෝ වැදගත්කම ගැන මගේ සිත් යොමුව තිබු නමුත් එම කෘතියෙහි විශ්වාස කටයුතු ශාස්තිය සංස්කරණයක් නොමැත් වූ හෙයින් විද්යාහර්ථින්ට මුහුණ පාන්නට වන දුෂ්කරතා ගැන මම අවබෝධ කරගෙන සිටියෙමි.

1889 දී බී. ගුණසේකර වාසල මුදලිතුමන් රාජාවලිය සංස්කරණය කිරිමේ දි “ ග්රා ම්යානර්ථවාදක ශබ්ද තුබු තැන්හි අර්ථයනට හානියක් නොකර වෙනස් කරන්නට පුළුවන් විට එය හැර දමා මෙකල්හි ව්යබවහාරයට යොග්යන ශබ්ද යෙදු බව” එම කෘතියේ විඥප්තයෙහි ම දක්වා ඇත, එසේ ම ගරු වතුවත්තේ පේමානන්ද ස්ථිවිරයන් වහන්සේ 1923 වැන්නේ දි සංස්කරණය කළ රාජාවලියෙහි භාෂාව පමණක් නොව. මහාවංසයට ගැලපෙන පරිදි ඓතිහාසික ප්රාවෘත්තිය ද වෙනස් කළ බව එහි සංඥාපනය සඳහන් කරයි. මේ සංස්කාරකයන් විසින් අනුගමනය කරන ලද ක්රනමය ශාස්ත්රිනය නොවේ.

පැරණ් ග්රුන්ථයක් සංස්කරණය කිරිමේදි ඒ සංස්කාරකයාගේ උත්සාහය විය යුත්තේ සම්පූර්ණයෙන් නැතහොත් හැකිතාක් දුරට මුල් ග්රංන්ථයට සමාන වන සේ පෙළ සකස් කිරියම. ඒ සඳහා සංස්කාරකයා හැකිතාක් දුරට අත් පිටපත්හි එන පාඨයන් ම උපයෝගි කර ගත යුතු වේ. වරින් වර පොත් පිටපත් කරන්නන් අතින් සිදුවන අත් වැරදි හැරුණ විට ඒ පිටපත්වනල ඇත්තේ ග්ර්න්ථ කර්තෘවරයාගේ මුල් පිටපතහි ලියා ඇති දෑ ම වන හෙයිනි. කාලාන්තරයක් තිස්සේ පොත් ලියන්නන් අතින් සිදු වි ඇති දෝෂයන් තෝරා බේරා ඉවත් කළ විට මුල් පිටපතට සමාන. නැතහොත් බොහෝ දුරට එයට ආසන්න කෘතියක් සකස් කර ගත හැකිය. තඹ තහඩුවක ලියා ඇති ලේඛනයක් සංස්කරණය කිරිමට වඩා වගකිමකින් යුක්තව කළ යුත්තකි. රාජාවලිය වැනි ග්රවන්ථයක් සංස්කරණය කිරිම අත් පිටපත් සුලබ රාජාවලිය වැන් පොතක සියලුම පිටපත් එක් රැස් කොට සංසන්දනය කළ ‍නොහැකි බැව්න සංස්කරණ කාය්ය්ට යෙහි දී උපයෝග් ‍කොට නොගත් පොතක ඇතැම් විට සුපාඨය තිබිම හැකිය. අත් පිටපත් වැඩි වු තරමට සංස්කාරකයාගේ කාය්ය්ට ය දුෂ්කර වන්නේය. අත් පිටපත් කොපමණ ඇතත් පාඨ සංසන්දනය සඳහා සුදුසු පිටපත් තෝරා ගැනිම ද පරික්ෂාවෙන් කළ යුත්තකි. ඒ පාඨාන්තරයන් අතුරින් සුදුසු පාඨය තෝරා ගැනිමට ඊට ද වඩා කල්පනාවකින් කළ යුතුය. රාජාවලි සංස්කරණයක් කරන්නෙකු තුළ ඒ කෘතිය සම්පාදනය වු කාලයෙහි පැවති භාෂා තත්වය ගැන දැනුම මෙන් ම ලංකා ඉතිහාසය පිළිබඳ තත්වාවබෝධය ද තිබිම අවශ්යතය.

ලංකාවේ ‍හා විදේශයන්හි පුස්තකාලයවල ආරක්ෂා වී තුබූ අත් පිටපත් තෙළෙසක් ද යට කී මුද්රිත පොත් දෙක ද ආශ්රාය කර ගෙන සම්පාදනය කර ඇති මේ රාජාවලි සංස්කරණයෙහි දි අත්තනෝමතික වෙනස කිරිම් හා ශුද්ධි යානදියට ඉඩ තබා නැත. සංස්තාරකයාගේ පරමාර්තථ වි ඇත්තේ මුල් කෘතියට හැකිතාක් සම්ප වන සේ පෙළ සකස් කිරිමය. ශුද්ධ පාඨය ලෙස තෝරාගෙන ඇති පෙළට අමතරව අධෝලිපි මාර්ගයෙන් දක්වා ඇති පාඨාන්තර තව දුර පර්යේෂණයන්හි යෙදෙන්නවුන්ට ප්රකයෝජනවත් වනු ඇත.

ග්රයන්ථ සංස්කරණය සම්බන්ධයෙන් සම්මත ශාස්ත්රි.ය ක්රේම අනුගමනය කරමින් සමපාදනය කරන ලද පෙළ හැරුණ විට රාජවලියෙහි අන්තරගත ඓතිහාසකි ප්රනවෘත්ති, භාෂවා ආදි කරුණු පිළබඳ කරන ලද පර්යේෂණයන්හි ප්රහතිඵල මෙහි සංඥපනයට ඇතුළත් වෙයි. රාජාවලිය හැරුණ විට, එයට මුලාශ්රපය වු පූජාවලිය, අලකේශ්වර යුද්ධය යන කෘති ද, පසුව රාජාවලිය ආශ්ර්යෙන් සම්පාදනය කරන ලද වන්නිරාජාවලාය වැනි ලේඛන ද ගැන නිරවුල් තොරතුරු රැසක් මෙම සංඥාපනයෙහි සාකච්ඡාවය භාජන වෙයි. ‘රාජාවලියේ මුලාශ්ර යන් හා අන්තර්ගත කරුණු’ යන මැයෙන් ලියා ඇති ‍කොටස මෙහි ලා විශේෂයෙන් සඳහන් කළ යුතුයි. රාජාවලියෙහි ඓතිහාසික අගය විමසිමේ දි දිපවංසය, මහාවංසය, වංසත්ථප්පකාසිනය ආදි පාලි ග්රංන්ථ සහ පූජාවලිය. රාජරත්නාකරය ආදි සිංහල පොත් පමණක් නොව කූතෝ, ක්වේරෝස් ආදි පෘතුගිසි ලේඛකයන්ගේ කෘතිවල පරිවර්තන ද ඇසුරෙන් ඒ ගුන්ථයන්හි දැක්වෙන කරුණු අළලා කර ඇති තුලනාත්මක විග්රඒහය ඉතිහාසය හදාරන්නවුන්හට බෙහෙවින් ප්රඇයෝජනවත් වේ.

සුරවිර මහතා රාජාවිලය පිළිබඳව හේතු සහිතව ඉදිරිපත් කර ඇති කරුණු මෙතෙක් කිසිවෙකු විසින් දක්වා නොමැති බවත්, ලංකා ‍ඉතිහිසය හා සිංහල සාහිත්යකය හදාරන්නවුන්ගේඅවධානය ඒ කොටස් කෙරෙහි විශේෂයෙන් යොමු විය යුතු බවත් සඳහන් කරනු කැමැත්තෙමි. රාජාවලියේ කර්තෘත්වය සහ එය සම්පාදනය වු අයුරු විග්රුහ කර ඇති සැටි ද ප්රවශංසනිය වේ. එමෙන් ම පොත අගට එකතු කර ඇති ගැටපද විවරණය ද සිංහල භාෂාව පිළිබඳ කරුණු සොයන්නවුන්හට බෙහෙවින් ප්රදයෝජනවත් වනු ඇත.

විද්යොවදය විශ්වවිද්යායලයේ ආචාර්ය ඒ. වී. සුරවිර මහතා විසින් කරන ලද මෙම රාජාවලි සංස්කරණය වු කලි සිංහල පාඨකයාට කාලතුරකින් කියවිමට ලැබෙන විදියේ අගනා ශාස්ත්රිය සංග්ර හයකි.

සෙනරත් පරණවිතාන

10.12.1965.

14 - ඒ, පීටර්සි ප්ලේස්,

නුගේගොඩ

පටුන

පිටු

පෙරවදන v - vi

ප්රවස්තාවනා vii – viii

පටුන ix

සංකෝත සූවිය xi - xii

1 වන කොටස (සංඥාපනය)

1 - පිටපත් පිළිබඳ විස්තර 1-25

2 - ලක්දිව ඓතිහාසික් ලෙඛන සම්පාදනය හා රාජාවලිය 26-39

3 - මූලාශ්රඓයයන් හා අන්තර්ගත කරුණු 40-74

4 - සංඥනාම පිළිබඳ තොරතුරු 75-119

5 - රාජනාමාවලි සංසන්දනය 120-128

6 - රාජාවලී භාෂාව 129-145

2 වන කොටස

රාජාවලිය (පෙළ 146-241

උපග්රලන්ථය - 1 242-248

උපග්රලන්ථය - 2 249-265

ගැටපද විවරණය 266-274

ආශ්රි ත ග්රාන්ථ නාමාවලිය 275-278

සංකේත සූචිය

අ. - අටබා‍ගේ කන්දෙවිහාරයට අයත් රාජාවලි පුස්කොළ පිටපත

අලයු. - අලකේශ්වර යුද්ධය

උ. - පේරාදේණියේ ලංකා විශ්වවිද්යා ලය පුස්තකාලයට අයතු අංක 1.5. දරන රාජාවලි පුස්කොළ පිටපත

ක. - ‍කොළඹ කටුගෙයි ඇති අංක A.K.5 දරන රාජාවලි පුස්කොළ පිටපත

ග. - රාජාවලිය: බී. ගුණසේකර සංස්කරණය

ගු. - දැනට පේරාදෙණියේ ලංකා විශ්වවිද්යාගලයිය පුස්තකාලයෙහි ඇති, ඇන්.බී. පී. ගුණතිලක දොස්තර මහතාට අයත් ව තිබු රාජාවලි පුස්කොළ පොත්. ගු කාරය

ඉදිරියේන යොදැ ඇති අංකයෙන් ඒ ඒ පොත් ලේඛනාරූඪ අංකය දැක්වේ (උදා: ගු - 47)

චූළ. - චූළවංශය

දීප. - දීපවංශය

ධ. - බෙල්ලන ශ්රිව ධර්මපාල පිරිවෙණස්ථ පුස්තකාලයට අයත් රාජාවලි පුස්කොළ පිටපත

නාකා. - නිකායසංග්ර හය

ප. - පේරාදෙණියේ ලංකා විශ්වවිද්යාපලය පුස්තකාලයට අයත් අංක 2.4.243 දරන රාජාවලි පුස්කොළ පිටපත

පූජා. - පූජාවලිය

බ. - බලපි‍ටියේ සුභද්රාකරාම පුරාණ විහාරයට අයත් රාජාවලි පුස්කොළ පිටපත

බ්රිත. - බ්රිවතාන්යප කෞතුකාගාරයේ අංක Or.22.012 189/61-62 දරන රාජාවලි පුස්කොළ පිටපතින්, පේරාදෙණියේ ලංකා විශ්වවිද්යා්ලයිය පුස්තකාලය ‍ලබාගත් මයි‍ක්රො‍පිල්ම් පිටපත

බ්රිව.1 - වික්රේමසිංහ මහතාගේ බ්රිරතාන්යි කටුගෙයි සිංහල පුස්කොළ පොත් නාමාවලියෙහි උපුටා දක්වා ඇති අංක 69/4 දරන රාජාවලි‍ පොතෙහි කොටස්

බ්රිහ.2 - වික්ර9මසිංහ මහතාගේ බ්රිරතාන්යෙ කටුගෙයි සිංහල පුස්කොළ පොත් නාමාපලියෙහි උපුටා දක්වා ඇති අංක 70 දරන රාජාවලි පොතෙහි කොටස්.

බ්රි්.3 - වික්ර0මසිංහ මහතාගේ බ්රි තාන්යෙ කටුගෙයි සිංහල පුස්කොළ පොත් නාමාවලියෙහි උපුටා දක්වා ඇති අංක 70 ඒ දරන රාජාවලි පොතෙහි කොටස්

ම. - බ්රි තාන්ය කටු‍ගෙයි ඇති රාජාවලි පුස්කොළ පිටපතකින්, ලංකා රාජ්යිලේඛනාගාරය ලබාගත් ජායාරූප පිටපත (අංක 5/63/80-78/60)

ය. - සඳලංකාවේ යොගි‍යාලෙණ පන්සලට අයත් රාජාවලි පුස්කොළ පිටපත

යු.1 - බ්රිතාන්යන කෞතුකාගාරයේ ඇති අංක Or.4971 (73) දරන රාජාවලිය නමින් හදුන්වනු ලබන අගකේශ්වර යුද්ධය නම් පුස්කොළ පිටපත

යු.2 - ඥනාදර්ශය සඟරාවේ වරින්වර පළ වූ අගකෝශ්වර යුද්ධය නම් කෘතියෙහි පෙළ

ර. - මොහොට්ටිමුල්ලේ ශ්රිර වර්ධනාරාමයට අයත් රාජාවලි පුස්කොළ පිටපත

ල. - මොල්ලි‍ගොඩ ප්ර වචනොදය පරිවෙණස්ථ පුස්තකාලයට අයත් රාජාවලි පුස්කොළ පිටපත

ව. - රාජාවලිය: වතුවත්තේ පේමානන්ද ස්ථවිරයන්ගේ සංස්කරණය

ස. - කටුගස්තොට හල්ඔලුවේ සෙල්ලාවල රජමහාවිහාරයට අයත් රාජාවලි පුස්කොළ පිටපත

හ. - පන්නාල ඇස්. ඩිංගිරි ඈපා මහතාට අයත්. දැනට හඟුරන්කෙත පොත්ගුල් විහාරයේ ඇති රාජාවලි පුස්කොළ පොත