ම හා වං ශ ය - ix

80 වෙනි පරිච්ඡේදය

ඉක්බිත්තෙන් ඒ පැරකුම්බා මහර‍ජානන් බෑනවූ කවීශ්වර පණ්ඩිතතෙම විජයබාහු රජ නම්නි ල‍ෙඞ්කශ්වර විය. එකල සම්ප්රා ප්ත වූ ර‍ාජාභිෂෙක ඇති මහාකරුණ ඇති මේ ව්යැක්තතෙමේ තමන් මයිල් පරාක්ර්මබාහු මහර‍ජානන් විසින් දඟගෙයි බහලනලද

80 වෙනි පරිච්ඡේදය 203

වධ බන්ධදනයෙන් පීඩිතවූ ලක්දිව වැසි ජනයන් ඒ දුකින් මුන්ත කරවීය. ඒ ඒ තන්හි ඒ ඒ සියල්ලන්ට සවකීය සවකීය ග්රාවමක්ෂෙදත්රාත දියත් දී සර්වතප්‍රකාරයෙන් ප්රීිතිවර්ඩසනය කෙළේය. වෙසමුණු රජහට අලකාවමෙන්ද සක්දෙව් රජහට අමරාවතිය මෙන්ද ඒ පොළොන්නරුවම උහුගේ රාජධානිය විය. මහා යසස් ඇත්තේ තෙමේම මාගධ භාෂාවෙන් ප්රඋවරවූ සන්දෙකශයක් රචනා කොට අරිමදින පුර වැසි නරෙන්ර් භායන්ට යවා ආදියෙහි තමා මීමුතුන් විජයබාහු නරෙන්ද්ට‍රයන් පරිද්දෙන්ම උහු හා සමඟ මිත්ර්සන්ථ වය සිනිඳුකමින් බැඳ ගෙණ ලඞ්කාව හා අරිමර්දනන දෙසයෙහි භික්ෂූේන්ට ප්රීයති වඩන්නාවූ සම්ය්ක් සමබුඬ ශාසනය මනාකොට බැබලවීය. පෘථිවිශ්වරතෙමේ මනුනීති ක්රනමය මදකුත් ‍නොඉක්මවා චතුස්සඞ්ග්රවහ වස්තුවෙන් මහ ජනයා සන්තර්පතණය කෙළේය. සුරතභාවය සුචිභාවය ප්රීමුඛ කොට ඇත්තාවූ ගුණයන්ගෙන් යුක්තවූ හේතෙමේ ශුද්ධ බුද්ධාදී රත්නත්ර‍යෙහි අතිශයින් ප්ර්සන්න වූයේය. මොනවට හික්මුනේ සැමකල් සතුටුසිත් ඇත්තේ ප්රෙණිතවූ චතුර්වනධි ප්රෙත්යමයෙන් භික්ෂු් සඞ්ඝනාද උපස්ථාන කෙළේය. බුධීමත්වූයේ මහොත්සාහය දක්වමින් බොධිසත්වශ කෙනෙකුන් මෙන් සර්වබප්රමකාරයෙන් සකල සත්ව්යන්ට සර්වාිත්ථිෂචය්යාස ව කෙළේය. මහා ප්රවඥා ඇතිව සතර අගති හැර විනිශ්චය කරන්නාවූ හේතෙමේ සුජන දුර්ජකනයන්ට අනුග්රතහද නිග්රඅහද කෙළේය. මෙසේ ප්රුකාශවූ ඒ මිහිපල්තෙමේද ලොක ශාසනයෙහි නානාවිධවූ පින්කම් කොට හවුරුද්දක් රාජ්යලය කෙ‍ළේය. ඉක්බිත්තෙන් කලිගු කුලයෙහි උපන් මිත්ර දොහිවූ මහින්ද නම් එක් පුරුණයෙක් තෙම ගොපලු දූවු දීපනි නම් එක් සහායිකාවක් ලැබ දුර්මරත ඇත්තේ දුෂ්ට ප්රොයෝගයකින් ඒ මිහිපල්හු මරවා සෙනෙවින්ගේද යෝධයන්ගේද කිපියාවූ රට වැස්සන්ගේද ඇමතියන් දැයි යන සියල්ලන්ගේම සම්මුතිය නොලබන්නේ ඉතා දුකින් පස් දිනක් ලඞ්කා රාජ්ය්ය කෙළේයි. විජයබා රජගේ උපරජවූ කාලීඟ වංශයෙහි උපන් කීර්තඞතිනීශශඞ්ක නම් ක්ෂයත්රිූයතෙම උහු මරවා රජ විය, හෙතෙම ර‍ාජාභිෂෙකයට පැමින පුලස්තිපුරවරයෙහි රම්යලවූ ශෛලමය දන්තධාතු මන්දි,රයක් කරවූයේය. ඉතා උස්වූ රත්නාවලී චෛත්යයය බඳවා ඒ උතුම් සෑය රන්කොතකින් අලඞ්කෘත කෙළේය. පහ සියෙන් හෙබියාවූ වෙහෙරක් සිය නමින් කරවා භික්ෂු සඞ්ඝයාට පරිත්යාතග කොට උපස්ථාන කෙළේය. පණ්ඩිතතෙමේ රන් රිදියෙන් උසස්ව බබලන්නාවූ බිතු ටැඹින් හෙබියාවූ හිගුලෙන් කළ භූමිභාග ඇති රන්මුවා උළින් වසන ලද දඹකොල නම් වෙහෙරක් කරවා එහි සැත්තෑ තුණක් ස්වර්ණවමයවූ බුද්ධප්රෙතිමාවන් පිහිටුවූයේය. ඒ මිහිපතිතෙම භක්ති පෙරටු කොට සිවුරක සෙනඟ සමඟ සමන්තකූට පර්ව්තයට ගොස් මනා කොට වැඳ තම්රණපර්ණී ද්වීපයෙහි සැමතන්හි පුෂ්පාරාම ඵලාරාමයන්ද

204 මහාවංශය

නොයෙක් ශුභ වූ සභාවන්ද මනා කොට ක‍රවූයේය. මෙසේ බොහෝ ආකාර පින් දිනක් දිනක් පාසා රැස්කරන්නාවූ ඒ පෘථිවිශ්වරතෙම නව හවුරුද්දක් මනා කොට රාජ්යනය කරවූයේය. ඉක්බිත්තෙන් ඒ මහරජානන් පුත්රේවූ වීරබාහුයයි ප්රහසිද්ධ වූ රජතෙම එක් රැයක්ම රාජ්යඒය කොට මරහු වසඟ බවට ගියේය. ඉක්බිත්තෙන් ඒ කීර්තමතිනිශශඞ්ක රජහුගේම මල්වූ වික්රයමබාහු රජතෙම තුන් මාසයක් රාජ්යරය පරිභොග කෙළේය. ඉකිබිත්තෙන් උහු මරා නිශශඞ්ක ‍රජහු බැනවූ චොඬගඟ නම් මහිපත්තෙම නවමසක් රාජ්යිය කෙළේය. ඉක්බිත්තෙන් මහ බලැති කීර්තිති නම් සේනානායකතෙම ඒ නරනිඳුගේ ඇස් උපුටා උහු දුරු කොට පරාක්රතම භූජෙන්ර්යක යානන් අග මෙහෙසුන්ව ලීලාවතී බිසවුන් ලවා නිරුපද්රරව ලෙස තුන් අවුරුද්දක් රාජ්යනය කරවූයේය. ඉක්බිත්තෙන් ඔක්කාක වංසයෙහි උපන්නාවූ වික්රවමයෙන් සිංහයෙකු වැනිවූ සහසමලල නම් ක්ෂ්ත්රිිය‍යෙක් තෙ‍මද දවසක් රාජ්යමය කෙළේය. ඉක්බිත්තෙන් ඉක්මවිය නොහැකි වික්රරම ඇති ස්වකීය රාජකුලය වර්ඩරනය කරන පණ්ඩිතවූ ආයසමන්ත නම් සෙනානායකතෙ‍ම ඒ මහීපාලයන් පහ කොට කීර්තිතිනිශ්ශඞ්ක මහර‍ජානන් අගමෙහෙසුන්ව කල්යාටණවතී නම් බිසවුන් ලවා ධර්මතනීතියෙන් සහවුරුද්දක් රාජ්යනය කරවී. බුඬශාසනයෙහි මමත්වතය ඇත්තාවූ ඒ කල්යායණවතී නම් දේවී තොමෝ පර්ණ ශාලක නම් ගමෙහි සිය නමික් වෙහෙරක් කරවා ඊට ගම් නතුකිරිමෙන් ගම් කෙත් පිරිකර මෙහෙකරුවන් හා උයන් ආදියද දුන්නීය. ඒ බිසව අනුමැතියෙන් සකල ලඞ්කා ර‍ාජ්යාිනුශාසකවූ කඳවුරු කුල උපන් ආයසමන්ත නම් සේනාපති තෙම දෙව නම් අධිකාරීන් වල්ලි නම් ගම් යවා එහි මනෝහරවූ විහාරයක් කරවා මහ සඟහට දෙවි. හේතෙමේ ස්වකීය රාජකුලය පිළිබඳවූ වර්ධවන ඇති සිය නමින් ප්රඟසිද්ධවූ පිරිවෙණද කරවා ඊට ආරක්ෂාය විධාන කරන්නේ දුකසේ ඉක්මිය යුතුවු දුර්භික්ෂූයෙහි අරම් ආදියෙන් පිරිවරණලද්දාවූ ගම් කෙත් පිරිකර හා දාසි දාසයන් දුන්නෝය. පුණ්යා ත්ථිි වූ හේතෙමේ මිශ්රිවූ සිවුකුල ජනයා අසඞ්කීර්ණද කොට ධර්මාහධිකරණ නම් (නීති) ශාස්ත්රායක් කරවී. ඉක්බිත්තෙන් ධර්මානශොක නම්වූ එක් කුමාරයෙක් තෙම හවු රුද්දක් රජ කෙළේය. හෙතෙම (රජ වන සමයෙහි) උතපතතියෙන් තුන්මසක් ඇත්තේය. මහසෙන් විසින් පෙරටුක‍රණ ලද්දාවූ අර්ණිකඟ නම් මහ ඈපා තෙමේ සොළීරටින් අවුත් ආයසමන්ත සේනා නායකයන් සහිතවූ පුලසතිපුරාධිශ්වරවූ ඒ ධර්‍ාන ශොක නම් කුමාරයන් මරවා හෙතෙම සතළොස් දිනක් රජ කෙළේය.

80 වෙනි පරිච්ඡේදය 205

ඉක්බිත්තෙන් උහුගේ වික්ර මාන්විත චමුනකක නම්වූ සේනාපති තෙම ඒ අර්ණිකත නම් නරනිදු ම‍රා දුර්මනතිවූයේ පූර්ව යෙහිදු රාජ්ය ය කළාවූ ලීලාවතී නම් රාජාග්රත දෙවිය ලවා හවුරුද්දක් රාජ්යනය කරවීය. ඉක්බිත්තෙන් හුලීන් භග්නවූ අංශයක් ඇති ලොකෙශ්වර නම්වූ නරෙන්ර්ද්දයන් තෙම පරතෙරින් මහත්වූ දෙමළසෙන් ගෙණ අවුත් මුළු සිරිලක තමන් වසඟ කොට පොළොන්නරුවෙහි වෙසෙමිනි නව මසක් රජ කෙළේය. එකල්හි කළුන්නරුවස උපන් ධෘතිමතුන් අතුරෙන් ශ්රෙරෂ්ඨ මහා බල පරාක්ර මාන්විත වූ පරාක්රෘම නම් සෙනාපති තෙම චන්ර්ඨ ම සූය්ය්න් වංශවයෙන් උපන් රාජතෙජෝ විලාස ඇත්තාවූ ලීලාවතී නම් ඒ මෙහෙසිය නැවතද රාජ්යචයෙහි අභිෂෙක කෙළේය. මෙසේ ‍ඒ මෙහෙසියට සත්මසක් පමණ ගියකල්හි තෙජස් ඇත්තාවූ පරාක්රඇම නම් පඬිරජ තෙම මහත්වූ පඬිසෙන් ගෙණ පඬිරටින් (අවුත් ලක්දිව්) බැස ඒ දෙවියද පැරකුම් සෙනෙවියන්ද පහකොට ලඞ්කාද්වීපය නිෂ්කණ්ඩක කොට පුලස්තිපුරව‍රයෙහි (වෙසෙමින්) මනුනීතිය නොඉක්මවා තුන් හවුරුද්දක් රාජ්යාුනුශානසා කෙළේය. ඉක්බිත්තෙන් ලඞ්කාවාසීවූ ජනයන්ගේ රෞද්ර වූ අතිශයින් උත්සන්නවූ යම් කිසි පාපකර්මලයක් කරණ‍කොට ගෙණ එකල ලඞ්කා රක්ෂා්වෙහි නියුක්තවූ දෙවතාවුන් ඒ ඒ තන්හි ආරක්ෂාර විධානය කරන්ට උපෙක්ෂාක කරණ කල්හි මිථ්යාුදෘෂ්ටින් සමාදන්වූ දුර්නීති යෙහි නිබඳ ඇලුනු සිත් ඇත්තාවූ දානාදී කුශලකර්ම‍ නැමැති වන ලැහැබ දැවීමෙහි ලැව්ගිනි බඳවූ සද්ධර්ම් නැමති කෛරව පඞ්ක්තිය හැකිලීමෙහි සූය්ය්ැ සමානවූ ක්ෂාරන්ති නැමැති පියුම් විල්පෙළ කාන්ති ආක්රීමණයෙහි චන්ර්ි ලයා වැනිවූ මහා මොහයෙන් හිස්කළ විචාරණ ඇති කාලිගවංශයෙහි උපන් මාඝ නම්වූ එක් අධාර්ම්මික මහීපාලයෙක් තෙම සූවිසි දහසක් යොධයන්ට අධිපතිවූයේ කලිගුරටින් බැස ලඞ්කාද්වීපය ගත්තේය. මාඝ නරෙන්ර්ද නැමැති මහා ග්රී්ෂ්මය තෙම ලඞ්කාරාජ්යාය නැමැති මහ වනය පෙළන්ට බොහෝවූ යෝධ නැමැති ලැව්ගිනි මෙහෙයීය. ඉක්බිති ලොකයාට පීඩාකරන්නාවූ උහුගේ ක්රෑිරවූ මහා යෝධයෝ “අපි කෙරළ යොධයම්හ “ යි උන් නාද කෙරෙමින් තැනින්තැන මිනිසුන්ගේ වස්ත්රා භාරණාදිය පැහැර ගත්හ. බොහෝකල් පාලනය කරණලද්දාවූ කුලාචාරය කඩකළහ. හස්ත පාදාදිය කැපුහ. බොහෝ ගෙවල් බිඳපූහ. ගව මහීපාදීන් තමන් අයත් කොට බැඳපූහ. මහා ධනවත්වූ ආඪ්යබ ජනයන් බැඳ වධ කොට සියලු ධනය පැරාගෙණ ඔවුන් දිළිදු කළහ. පිළිමගෙවල් කැඩූහ. බොහෝවූ චෛත්යනයන් වැනසූහ. විහාරයන්හි විසූහ, උපාසකයන් පහරදී පෙළු‍ෑහ, දරුවන් තැළු‍ෑහ, පස්සාහදැමියන් පෙළු‍ෑහ, ජනයන් ලවා බර ඉසිලවූහ, බොහෝවූ කාය්ය්ළු‍ කරවූහ. ඔව්හු ප්රිසිද්ධ ප්රනශස්ත වූ බොහෝ පොත් ලනුවෙන් මුදා ඒ ඒ තැන විසිරවූහ, ශ්ර්ද්ධා ඇත්ත්වූ

206 මහාවංශය

පූර්ව නරෙන්ර් යන්ගේ කීර්තමතිශරීර සමානවූ රත්නාවලී ආදීවූ උස් මහත්වූ චෛත්ය යන් හෙලමින් වනසා ඒ චෛත්ය යන්ගේ ජීවිත සමානනූ බොහෝ ශාරීරික ධාතුන් අතුරුදහස් කළහ. අදෝමය! මෙසේ දුෂ්ට අදහස් ඇත්තාවූ මාර යෝධයන් සමානවූ ද්රනවිඩ යොධයෝ ලොවද සස්නද නැසූහ. ඉක්බිත්තෙන් පුලස්ති නම් පුරය සර්වවප්රතකාරයෙන් හාත්පසින් සිරකොට පැරකුම් පඬිරජු ගත්හ. ඉක්බිත්තෙන් ඒ නරෙන්ර්න යානන්ගේ ඇස් උපුටා මුතු වෙරළුමිණි ආදීවූ සියලු ධනය පැහැර ගත්ය. ඉක්බිත්තෙන් ඒ කාලිඟි මාඝ රජහු මාණභරණදිවූ ඒ ප්රූධාන යෝධයෝ ලඞ්කා රාජ්යිශ්රිනයෙහි අභිෂෙක කළහ. මෙසේ ඒ මාඝ නරෙන්ර්ත්ය තෙම රට හස්තප්රාජප්ත කොට ගෙණ රාජ්යාහභිෂේකයට පැමින‍ පොලොන්නරු වෙහි විසීය. ඒ මහීපාලතෙම මහජනයා මිසදිටු ගන්වා අමිශ්රී‍තවූ සතර කුලයෙහි ජනයා අත්යීත්ථයයෙන් මිශ්රි කෙළේය. සිංහලයන් අයත්වූ ග්රායමක්ෂෙ ත්රහ ගෘහාරාම දාස ගව මහිෂාදී සියල්ල කෙරළ යන්ට දෙවීය. විහාරයන් හා පිරිවෙන්ද බොහෝ දේවාලයන්ද කිසියම් යොධකෙනෙකුන්ගේ වාසස්ථාන පිණිස නියම කෙළේය. හේතෙමේ බුදුන් අයත්වූද එසේම දහම් සඟ අයත්වූද ධනය හැරගෙණ නරකයට යනු පිණිස බොහෝ පව් ඉපදවූයේය. මාඝ නම් මහීපතිතෙමේ මේ පරිද්දෙන් බලාත්කාර (ක්රි.යා) කොට එක්විසි වසක් ලක්දිව රජය කරවී. මෙසේ ලඞ්කාද්වීපයේ ඒ ඒ නරෙන්ර්කාරයෝ මහත්වූ ධන ලොභ යෙන් ඒ ඒ රජුන් මරා තුමූත් මේ කර්මෙයෙන් ආයු නැතිව රාජ්යහයට පැමිනත් එය බෝකල් අනුභව කරන්ට නොහැකිවුහ. අදෝමය! එහෙයින් ප්රායඥවූ ජනතෙමේ ප්රාවණඝාතයෙන් වලකීවා, විෂමවූ ධනලොභය හරීවා. මෙතෙකින් හුදීජනයා ප්ර්සාද සංවෙග පිණිස කළ මහවස සොළස රාජක නම්වූ ( 80) අසුවෙනි පරිචේඡදය නිමි. ________________________________________

81 වෙනි පරිච්ඡේදය

ඒ රාජානතරයෙහි මහ පිණැති බොහෝ ඇතැම් ජනකෙනෙක් ඒ ඒ මහාදුර්ගතපර්වයතයන්හි මනොඥවූ නගරග්රාෙමයන් කරවා ඒ ඒ තැන වාසය කරන්නෝ ලොකයද ශාසනයද නිරවුල් කොට පාලනය කළෝය. සතුරන් විසින් දුකසේ නැංගයුතුවූ යහපව් මතුයෙහි අලකමද පුරයසේ පුරයක් කොට සුභනම් සෙනෙවිතෙ‍ම වෙසමුනණි රජුසේ එහි වසන්නේ දෙමළුන් නැමැති රකුසන් වලකමින් ඒ දෙසද එහි පවත්නා බුද්ධශාසනයද පාලනය කෙළේය. සතුරන් විසින් ලංවිය නොහැකි ගොවින්දු නම් පර්ව තමසතකයෙහි පුරයක් කොටගෙණ වසන්නාවූ ලොකයෙහි ප්රගසිද්ධ වික්රළමඇති භුවනෙක බාහුනම් වූ ඈපා මිහිපතිතෙම රුහුණු රටද ( එහි වැසි ) භික්ෂුභසඞ්ඝයා

81 වෙනි පරිච්ඡේදය 207

හා සස්නද රක්ෂාර කෙළේය. යලි එසේම මිණිමෙවුලානම් රට උස්වූ ගංදෙණිනම් පර්වසතයෙහි උතුම් වූ පුරයක් කොටගෙණ එහි වසන්නාවූ සඞ්ඛනම් සේනාපතිතෙම එයින් දෙයොදුන් මතුයෙහි වසන්නාවූ ඒ දුෂ්ටමාඝ රාජ සේනාවද තණපතකටත් නොතකමින් බියරහිතවූයේ ඒ රටද එහි සස්නද රක්ෂා කෙළේය. එකල්හි වනාහි ශ්රීූ සඞ්ඝබෝධි රාජවංසයෙන් පැවත ආවාවූ මනොඥ වික්රදමාන්විත විජයබාහුයයි ප්ර‍සිද්ධ රජතෙම පස්මිතුරු බියෙන් ඒ ඒ මහවනයට දුර්ගදයට පිවිස බෝකල් වැස වන්නි රජබවට පැමිනියේ සියලුම සිංහලාමාත්යකයන් ත මන් වසඟකොට මහ බලැත්තෝ සිංහල සේනාව සමඟ නික්ම මහාතෙජස්කන්ධවයක් අඳුරු සෙයින් යුද පිණිස සැදුන චතුරඟසමන්විතවූ සියලු පසමිතුරු සෙන් වැනසූයේය. කැමැතිපරිද්දෙන් ගමෙක් ගමෙක්හි ගෙයක් ගෙයක් පාසා වාසය කරන්නාවූ සියලුම ද්රතවිඩ යෝධයන් ඒ ඒ තැන්නි පලවා පිය. ඒ ප්ර්ධාන මායාරට සතුරු කටු පහ කොට එහි අතිශයින් උස්වූ දඹදෙණිපව් මතුවෙහි මනරම් පව්රුවාසල් යුක්තවූ රම්යරවූ පුරයක් කරවා එහි සැපසේ වෙසෙමින් පඬිතවූ ඒ මහීපත්තෙම රජකෙළේය. ඒ ඩබරයෙහි අනිකක් කීම පෙරතුව පොළොන්නරුවෙන් ශස්තෘහුගේ පාත්රයධාතුව හා දන්තධාතුව ගෙණ වාගිශ්වරාදී සියලු මහාස්ථ වීරයෝ නික්ම මායාරටට අවුත් එහි කොත්මලයනම් පව්වෙහි එක් පියසෙක්හි නිර්භායවූ ස්ථානයෙක්හි සාදරවූවෝ ඒ ධාතුයුග්මය භූමිගත කොට නිධාන ‍කළෝ, ඉක්බිත්තෙන් ඔවුන් අතුරෙන් වාගිශ්වරාදී යම් මහාස්ථවිර කෙනෙක් ශාසනස්ථියට කාරණවූ ලඞ්කාරක්ෂාරව සොයමින් අතිශයින් කම්පිතවූ රළමාලා ඇති මහා සමුද්රුය තරණය කොට පඩිසොළී ආදී රට ගියාහුද, කරුණවට ආකරවූ ඒ විජයබාහු නරෙන්ර්රණයතෙම මහාමාත්යියන් යවා ඒ සියලු වහන්දැම නැවත ඒ රටින් (මෙහි ) කැඳවූයේය. හේතෙමේ ආවාවූ ඒ මහ තෙරුන් වැඳ දන්තධාතු පාත්රහ ධාතුමය කොතැන තිබෙන්නේදැයි විචාළේය. අසවල්තැනයයි උන්වහන්සේලා වදාලකල්හි නරෙශ්වරතෙමෙ පවවණීප්රීිතියෙන් සම්පූර්ණාවූ සර්වහඟ ඇතිවූයේය. ඒ මිහිපත් තෙම ඒ මහතෙර සමූහයා පෙරටු කොට ඒ කොත්මල පව්වටද සෙන් සමඟ වැඩියේය. පර්වමතය හාත්පස මහපුද කරවා සතුටු සිත් ඇත්තේ දෘෂ්ටපාත්රයධාතු යුග්මය එහි දුටුයේය. එකල්හි පෘථිවිශ්වරතෙමේ චක්රෂරත්නාදී රත්නයන් හෝ මහානිධානයන් ලබන්නා මෙන්ද නිර්වාමණයට පැමිනේනාමෙන්ද සතුටුව සිත් ඇත්තේ මන්ධාතු නරෙන්ර්ි යන් සමාන සම්පත් ඇත්තේ ඒ ධාතු යුග්මය ගෙණ මහත් සැණකෙළියෙන් යුක්තව ගමින් ගමට පුරයෙන් පුරයට ගෙණවුත් සජ්ජනයා විසින් ආරබ්ධ දර්ශිණීය මහෝත්සව ඇත්තාවූ රම්ය්වූ දඹදෙණි පුරයට ගෙණයේය.

208 මහාවංශය

පඬිතවූ රජතෙමේ මේ ධාතූන්වහන්සේලාට මහත්වූ පූජාවිධිය දවසක් දවසක් පාසා පවත්වන්නේ ඉක්බිත්තෙන් මෙසේ සිතුයේය. “ සර්වණප්රයකාරයෙන් අනාගත කාලයෙහි අන්යක නරෙන්ර් සියෙක් වූකල මේ බුද්ධාතූන්ට පරසතුරන්ගෙන් යම්සේ පී‍ඩා නොවන්නී එපරිද්දෙන් අතිශයින් දුර්ගකමස්ථිරවූ නීර්භරයස්ථානයක් සකසා කරවන්නෙමි” යි සිතා යම්සේ අහස්හි දෙවියන් විනා පොළවෙහි සපමිතුරු මිනි සුන් විසින් යනු නොහැකිවේද එපරිද්දෙන් බෙලිගල හාත්පසින් පව්රු දොරටු ආදියෙන් සුරක්ෂිිත කොට ඒ ගලමත්තෙහි උතුම්වූ දෘෂ්ට්රනධාතු මන්දි රයක් දෙව්ලොවින් ආවාවූ දෙව් විමනක් මෙන් මනරම් කොට කරවා. ඒ හාත්පස ද නානාවිධ ප්රාදසාද මණ්ඩපාන්වි ත වු රාත්රීටස්ථාන දිවස්ථාන ප්රාතික්රහමණ ශාලාවෙන් ශොභනවූ වැව් පොකුණින් යුක්තවූ සඞ්ඝාරාමයක් කරවා පණ්ඩිතවූ රජතෙමේ ඒ ධාතු මන්දිෙරයෙහි දෘෂ්ට්රනපාත්රාධාතු යුග්මය මහත්වූ සැණකෙළියෙන් ආදර සහිතව පිහිටවූසේක. ධාතු රක්ෂාරවෙහි නියුක්තවූ සථිරශීලිවූ ස්ථවිරයන්ට ඒ සඞ්ඝාරාමයද දී දන්වැටද තැබ්බවූයේය. දවසක් දවසක් පාසා ධාතූන්වහන්සේලාට උතුම් වූ පූජාවිධි මහොත්සවස මනාකොට පවත්වනු පිණිස ව්යවවස්ථා කරවූයේය. ඉක්බිත්තෙන් පෘථිවිශ්වරතෙම සම්යීක් සඹුඞ්හාසනයට ශ්ර්ද්ධාවෙන් උපකාර කරන්ට පටන්ගත්තේය. ඒ කෙසේදැයි කියනු ලැබේ. ලඞ්කාද්වීපයෙහි සඞර්ම මසංයුක්ත වූ බොහෝ පොත් පරසතුරන් විසින් නසනලදැයි සංවේග ප්රාමප්ත සිත් ඇත්තේ ධාරණ ඥානයෙන් සම්පන්නවූ සැදැහැත්තාවූ බහුශ්රැ‍තවූ කුසීතබැව් නැත්තාවූ මනොඥවූ‍ ලෙස වහා ලියුම්හි දක්ෂහවූ උපාසකයන්ද එයින් අන්යසවූත් බොහෝවූ පොත්ලියන්නන් එකතන්හි රැස්කරවා මහිපත්තෙමේ ඒ සියල්ලන් ලවා ආදර සහිතව සුවාසූ දහසක් ධර්මකස්කන්ධ යන් මනා කොට ලියවිය. හොතෙමේ ඒ ධර්මනස්කන්ධි ගණනින් ඔවුන්ට එපමණම සියල් රන් කහවණූ දී ධර්මටපූජාද කරවා පූණ්යා භාරයද රැස් කෙළේය. ත්රී් සිංහලයෙහි ශීලාචාර ධුරන්ධකරවූ යම් ස්ථවීර කෙනෙක් වෙද්ද මධ්යයම කෙනෙක් වෙද්ද නවක කෙනෙක් වෙද්ද යම් සාමණෙර කෙනෙකුත් වෙද්ද ශාසතෘශාසන පාලකවූ ඒ සියල්ලන් රැස් කරවා අසමගිවූවන්ද සමගි කරවා ඉක්බිත්තෙන් “උපසම්පදා තොමෝ ශාසනාභිවෘධිය පිණිස ‍වේ. මම ඒ මනාකොට කරවන්නෙම් නම් යෙහෙකැ”යි සිතා සමගිවූ ඒ සියලුම මහාසඞ්ඝයාට ඒ රජතෙමේ අටපිරිකර දී වැඩියක් සතුටුවූ සිත් ඇත්තේ මොනවට පටන්ගන්නා ලද පූජාසත්කාර පූර්විකොට සත්දවසක් උපසම්පදා මඞ්ගල්යට කරවූයේය. මිහිපතිතෙමේ ස්වකීය නාමයෙන් ලොකයෙහි ප්ර සිද්ධ විජය සුන්දගර නම් ආරාමයක් කරවා සාඞ්ඝික කොට සඞ්ළයාට දුන්නේය, “ සැදැහැ ඇත්තාවූ යම් භික්ෂුා හෝ සාමණෙර වරයෝ හෝ තුන්පිටකය ඉගණගණිත්ද සැම කල්හි සර්වුප්රෝකාරයෙන් වාචොද්ගත කෙරෙද්ද ඒ සියලු වහන්දැ ප්රසතය නිසා දුක් අනු

81 වෙනි පරිච්ඡේදය 209

භව නො කෙරෙත්වා, කරණ කොට මාගේ වාසලට පැමින අභිමත අභිමත ප්රනත්යචය පිළිගණිත්වා” යි කිය පවරා තමන් මන්දියර වාරයට පැමිනි පැමිනි බොහෝ වූ ඒ භික්ෂූ්න්ට දානයෙහි විසාරද වූ ඒ රජ තෙමේ උතුම් අනගිවූ පිණ්ඩ පාතය සකසා දුන්නේය. ඉක්බිත්තෙන් තෙර මහතෙර තනතුරු පත්වූද සියලුම භික්ෂූ න්ට රජතෙමේ භොජනපාකයෙහි වියදම්ද තැබුයේය. මිහිපල්තෙම මේ මේ පරිද්දෙන් ශාසන සඞ්ග්රකහා කොට ඒකාන්තයෙන් මම සඞ්ග්රමහයෙන් බුද්ධාදීරත්නත්රනය පිදුයේය. ඉක්බිති රජතෙමේ වත්තල් ගම්හි භික්ෂුසන්ට ස්වකීය නම්නි විජයබාහු නම්වූ විහාරයක් මොන වට කරවූයේය. ඉක්බිත්තෙන් ඒ මිහිපතිතෙමේ කැලණිනම් වෙහෙර ද්රමවිඩයොධයන් විසින් වනසනලද්දාවු උතුම් මහා චෛත්යතය බඳවා ඊට ස්වර්ණදමයවූ කොතක්ද කරවා ඊට පූර්වලභාගයෙහි වහසල් කඩද කරවූයේය. එහිම පිළිම මැදුරු පව්රු වලලු ආදීවූ අනික් සියල් තැන පිණි ප්රහතිසංස්කරණය කෙළේයි. මායාරට යම් පහ පිළිමමැදුරු වෙහෙර පිරිවෙන් සහ එසේම චෛත්යි මණ්ඩප ප්රාරකාර ගොපුර චාරාදීහු වෙත්ද ඒ ඒ ( ප්රානසාදාදීන්ගේ ) පූර්වකයෙහි පරිද්දෙන් නවකර්මාාන්ත කරන්ට රජතෙමේ නියෝග කෙළේය. ඉක් බිත්තෙන් තමන් ලොකය හා ශාසනයට අභිවෘධියක් අධික කොට කරන්ට කැමති වන්නාවූද රජතෙමේ මෙසේ සිතුයේය. “මහලු බැව් පැමින යෞවනය ගෙවුන කල්හි මා විසින් රාජශ්රීතතොමෝ ලද්දීය, එහෙයින් දැන් අනුභව කරණලද්දේ විය. මේ කාලයෙහි ජය ගෙණ අවශිෂ්ටවූ යම් දුෂ්ටවූ පසමිතුරු කෙනෙක් වෙද්ද ඒ සියල්ල්න්ද මැඩ ඒසේ ලෝකය පාලනය කරන්ටද නටබුන් විහාර සම්බන්ධ වූ නවකර්මඩ කරවා ලොකභිවෘධියද කරණට කාලය මදය”යි සිතා පණ්ඩිතවූ රජතෙමේ තමන් ඖරස පුත්රසවූ පැරකුම්බා කුමරුය බුවනෙකබා කුමරුය යන කුමාර දෙදෙනාගේම ලකුණු ලක්ෂරණ වෙදින් සමඟ තෙමේ විමසා යමක් කරණකොට ගෙණ හේතෙමේ තමන් බලතෙදින් ශත්රැමදිනය කොට සකල ලඞ්කාවද නිරුත්තරසේ එකචඡත්රත කොට සර්ව ඥ ශාසනයද අතිනිර්මුල කොට වඩා දිසානුදිසා වෙන්හි කීර්තනතියද පතුරුවා නොයෙක් දෙශයෙන් අන්තඃපුර රාජ කන්යාිදී පඬුරුද ලැබ බොහෝකලක් ද්වීපච්චක්ර වර්තඃති වන්නේද පැරකුම්බා නම් කුමරහුගේ මේ ලක්ෂඬ දුටුයේය. මෙසේ දැන සතුටු කඳුලෙන් පිරුනු ඇස් ඇත්තේ උහු ඇකයෙහි හිඳුවා නොයෙක්වර හිස සිඹ ලඟ සිටියාවූ උහු මල් කුමාරයාද නැවත නැවත සෙනහයෙන් බලා ඔවුන්ට නානාප්රයකාර උතුම් අවවාද දී මේ දෙදෙනාට සකල කලා ශිල්පාදියෙහි හික්මවා පණ්ඩිත කරවූ සේය. ඉක්බිත්තෙන් ඔවුන් අතුරෙන් පරාක්රවමබාහු නම්වූ ශ්රේෂ්ඨ පුත්රියා සඞ්ඝරක්ෂිාත නම්න් ප්රනසිද්ධ වූ මහාස්වාමීන් ප්රමමුඛ කොට එකල රැස්වූ සඞ්ඝයාට පාවාදී එයින් පසු ඔහුටත් මුනීන්ර්‍වුයන් වහන්සේගේ දෘෂ්ට්රාො පාත්රඨධාතු යුග්මයද මහා සඞ්ඝයාද සියලුම ලඞ්කාවාසී ජනයාද 2E 33-16

210 මහාවංශය

එසේම පාවා දී, මිහිපල්තෙමේ ඔහුට මනාකොට අනුසානනා ‍කළේය. මෙසේ නරෙශ්වරතෙමේ ලඞ්කා නැමැති මහාක්ෂෙෙත්රොයෙහි රාජබීජය නික්ෂි.ප්ත කොට සිව්හවුරුද්දක් රජය වලඳා ස්වර්ගෂ ප්රාතප්ත වූයේය. මේ විජයබාහු නරශ්රෙ ෂ්ඨ තෙම සියලු ලොකයද බුද්ධ ශාසනයද යම්සේ පාලනය කෙළේ නම් අනාගතවාලීකවූ ල‍ෙඞ්කශ්වර යෝත් එසේම ඒ ලොකශාසන දෙක අභය දෙමින් පාලනය කෙරෙත්වා. මෙතෙකින් හුදීජනයා ප්ර්සාද සංවේග පිණිසකළ මහවස එක රාජක නම්වූ අසූඑක්වන අදියර නිමි. ________________________________________

82 වෙන් පරිච්ඡේදය

පියරජහු ඇවෑමෙන් ඒ ප‍රාක්රගමබාහු නම් රජතෙමේ ත්රිඅසිංහල ගතවූ සියලු මහජනයා එකතුකොට රම්ය වූ පුරය අලඞ්කාර කරවා ශක්ර දෙවරාජයාට සමවූයේ පළමුකොට අභිෂෙක මහොත්සවය කර වූයේය. ඒ ( නරෙන්රො ත්තම ) තෙමේ පඬිත බැවින් කලිකාල සාහිත්යවසර්වරඥ පඬිත යන ප්රෙසිඬ (උපපද) නාමයද ලැබුයේය. තමන් මල්වූ භුවනෙකබාහු ක්ෂසත්රිඥයයන්ටද යුවරජබැව් දි රාජ්ය භාගයක්ද දෙවුයේය. හේ තෙමේ “මම ලඞ්කාඟනාව මා අයත්ම කරන්නෙමි අනිකෙකුට අයත් නොකෙරෙමි”යි පරශත්රෑාන් මැඩීමෙහි අබිමන් බැන්දේය. හේතෙමේ “පළමුවෙන් සර්ව ඥදෘෂ්ට්රාාධාතු පූජාව කොට පසුව ද්රොවිඩ යුද්ධයට යන්නෙමි” යි සිතා මහත්වූ පූජා සමඟ ඒ ධාතූන් වහන්සේ බිලල නම් පර්වධතයෙන් ජම්බුද්රොයණි නම් පුරප්ර වරයට වැඩම වුයේය. මිහිපල්තෙම තුන්වේලෙහි සිතු සිතු කෙණෙහි ආදර සහිතව වඳින්ට මාගේ ආලයක් ඇතැයි සිතමින් තමන් මන්දිුරය සමීපයෙහිම රම්යඳවූ දන්තධාතු මන්දි රයක් කරවූයේය. ඒ රජතෙමේ ඒ ( මන්දිනරය ) මැද මාහැඟි අස්නක් කරවා එය මහඟු ඇතිරියෙකින් ප්රයතිචජනත් කරවූයේය. මහිපතිතෙම මහාමාණික්යියකින් දන්තධාතුවට එක් ආධාරයක් කරවා ඉන්පසු හේ තෙමේ නැවතත් විචිත්රෙවූ මාණික්යටයෙන් ඊට ආධාරවූ මනහර උතුම්වූ මහත් මිණිකරඬුවක් කර වූයේය. ඉක්බිත්තෙන් ඊට ආධාර කොට ස්වර්ණ්නිෂකයන් පන්දහසකින් බබලන දෙවෙනි කරඬුවක් කරවූයේය. පසුව ඒ රජතෙමේ රිදීනික් පස්විසි දහසකින් තුන්වෙන් කරඬුවක් නැවතත් කරවීය. ඉක්බිත්තෙන් නරෙන්‍ද්රදතෙමේ දාගෙය පුරය අලඞ්කෘතකොට දළදා මහපූජාවක් ආදරසහිත කොට කරවා දන්තධාතුන් වහන්සේ ස්වකීය හස්ත නැමැති පද්මයෙහි තබාගෙන මහා සඞ්ඝයා මධ්ය්යෙහි සත්යසක්රිතයා කෙළේයි.

82 වෙනි පරිච්ඡේදය 211

“ මහත් ඍධිමත්වූ මොනෙය්ය ගුණ ඇත්තාවූ භාග්යධවත් නරෙත්තමවූ දෙවාතිදෙවවූ අප සර්වවඥතෙම තුන්වරක් මේ ලක්දිවට වැට ඒ ඒ තන්හි වැඩහිඳ සොළොස්තැන් උතුම් පාරිභොගික (චෛත්ය්) කොට වැඩිසේක්ද, එහෙයින් මිථ්යාතදෘෂ්ටික රජුන්ගේ ව‍සෙහි ලඞ්කාව නොසිටිනීය, සම්ය,ග්දෘෂ්ටික රජුන්ගේ වසෙහි මනා ලෙස පවත්නීය. පූර්වලයෙහිදු මේ දිවයිනෙහි මුටසීවනම් මිහිපතිහු පුත්රනවූ න්යා.යයෙහි දක්ෂව අසෙල නම් නරෙශ්වරයෙක් වූයේද අශ්ව නාවිකපුත්රපවූ සෙනය ගුතතකය යන දෙමළුන් දෙදෙනා දිනා බුඬශාසනය පාලනය කරන්නේ රාජ්යූකරවීය. ඉක්බිත්තෙන් දුටුගැමුණු යයි ප්රශසිඳ්ධ වූ අභය මහරජතෙමේ එළාර නම් සොළීරජු දිනා ලෝ සසුන් පාලනය කෙළේය. ඉක්බිත්තෙන් වට්ටගාමිණී නම් මහීපාල තෙම යුදයෙහි ඉතා කර්කුකශ දෙමළුන් පස්දෙනා දිනා ලෝ සසුන් පාලනය කෙළේය.ඉක්බිත්තෙන් ධාතුසේන රජතෙමේ නොයෙක් මහා යෝධයන් ඇති දෙමළ රජුන් සදෙනෙක් දිනා ලෙව්සසුන් පාලනය කෙ‍ෙළ්ය. නැවත මහාවිජයබාහු රජතෙමේද යුධයෙහි සොළී දෙමළුන් පලවා ලෙව්සසුන් පාලනය කෙළේය. දැනුදු විහාරාදිය හා ශාසතෘන්වහන්සේගේ ශාසනය නසා ඒ පිහිටිරට වසන්නාවූ උඩඟුවූ දෙමළුන්ද මාඝරජුය ජයබාහුයයන මේ දෙදෙනද දිනා ලෙව් සසුන් වඩන්ට මම ප්රා්ත්ථයනා කෙරෙමි. මේ වචනයද සත්යුය. අනික් කිසිවකුදු මම කියමි, පින්වත් මහායසස් ඇති කොසලාදීවූ භූමිපාලයෝ ජීවමානවූ ශාසතෘන්වහන්සේගේ සම්මුඛයෙහි ධර්ම දේශනාවද අසා නානාවිධවූ පෙළහර දැක කරණලද අත්ථිස ඇතිවූහ. සර්වමඥයන් වහන්සේ පිරිනිවිකල්හි උපන්නාවූ මහත් ඍධි ඇති ධර්මාිශෝකාදී භූපාලයෝ නානාවිධ නිම්මිත බුද්ධ රූපාදී ප්රහතිහාය්ය්ි ඇය දැක ස්වකීය ස්වකීය ජීවිතය මොනවට සඵල කළහ. බුද්ධකෘත්ය යන් කොට නිමවා මල්ලරජුන්ගේ උපවත්තන නම් සල්උයනෙහි පරි නිර්ව්ණමචකයෙහි හොත්තාවූ ලොකස්වාමීවූ භාග්යගවතුන් වහන්සේ ප්රාරතිහාය්ය්් පිණිස මහඉටන් පසක් කරණසේක් ක්ෂුනද්රානධිෂ්ඨානයනුත් නොකළසේක්ද ? එතැන්පටන් අද දක්වාත් යම් ශාරීරිකධාතු කෙනෙක් වෙත්ද යම් පාරිභොගික ධාතුකෙනෙකුත් වෙත්ද ඒ සියලුම ධාතුහු බුද්ධානුබාවයෙන්ම මේ ලොකයෙහි පෙළහැර කෙරෙති, එහෙයින් ඒ ඒ ඉටන් කරන්නාවූ මූනීශ්වර වූ සර්වහඥතෙම සියසස්න පස්වාදහසක් පවත්නාකල අනාගත කාලයෙහි ශ්ර ද්ධා ශීලධුරන්ධිරවූ මහීපාලයන් දක්නේ ඔවුන් අතුරෙහි මාද නුවනැසින් නුදුටුසේකැයි ‍ෙනාහඟිම්, ඉදින් ශ්රෙනෂ්ඨයන් වහන්සේ විසින් දන්නා ලදුයෙම් ද ඉදිනුතු ඒ පූර්වී මහාවීරවූ සැදැහැති මිහිපලුන්කෙරෙහි මමද සර්වාප්රඉකාරයෙන් අනතර්ගහත වෙම්ද ; ඉදින් බියඑලවන්නාවූ යුද්ධයෙහි පරශත්රැනන් මර්දානය කොට ලෙව්සසුන් වැඩිම කරන්නෙමෙද, මෙකල්හි මේ දාඨා ධාතූන්වහස්සේ මට යහපත්වූ ප්රාකතිහාය්ය්්ද යක් දක්වන්නේනම් මැනවැ”යි කියා නානාප්රහකාරයෙන් සිතුයේය.

212 මහාවංශය

එකෙණෙහිම දෘෂ්ට්රා ධාතූන් වහස්සේ ඒ නරෙශ්වරයාගේ හස්ත නැමැති පද්මයෙන් චන්ර්්ර රෙඛාවක් පරිද්දෙන් අහසට නැගි මනොඥවූ සර්වයඥරූපය මවා සවණක් ගනරැස් විහිදුවා සියලුපුරය බබුලුවා අද්භූතවූ ප්රාසතිහාය්ය්්ව දක්වා නර ශ්රේෂ්ඨයා සතුටු කොට නැවත අහසින් බැස අවුදින් ඒ රජානන්ගේ අතෙහි පිහිටි සේක. ධාතූන් වහන්සේගේ ඒ අද්භූතවූ ප්රා තිහාය්ය් ප දැක අනුමෝදන් වන්නාවූ මහ ජනසමූහයා විසින්ද මහසඞ්ඝයා විසින්ද අධිකකොට කරණ ලද සාධුකාර ශබ්දයෙන් හා සතුති ඝොෂණයෙක් එකල්හි මුළුනුවර සර්වකප්ර කාරයෙන් එකකොලාහල විය. “ අද මා විසින් ජීවිතය ලද්දේය අද මාගේ ජීවිතය උතුම්විය. අහෝ අද මාගේ ජීවිතය මොනවට සඵලවූවේය. මාගේ පුණ්යඋ බලය කරණකොටගෙණ අද මෙවැනිවූ ප්රාටතිහාය්ය් අ යක් දැක මහ ජනයා විසින්ද පුණ්යමසම්පත්තිය රැස්කරණ ලද්දීය, මේ බුදුසසනෙහි ගුණ සමූහයෙන් යම් කෙනෙක් ප්ර්සිද්ධයෝද ඒ පූර්වේනරෙන්ර්ණ සයන් කෙරෙහි මම දැන් අන්තර්ගැතයෙමි” මහත් ඍධි ඇති මහා පඬිතවූ මහරජතෙම මහපිරිස් මැද මෙසේ කියා සිංහනාදය මනාකොට කෙළේය. ඒ මිහිපතිතෙම ඔටුනුවලලු ආදීවූ සියලු සිවුසැටබරණින් දළදාව පුදා ඒ මිණි කරඬුවෙහි සකස්කොට පිහිටුවා ඔප්නැගූ ඒ කරඬුවද රන්කරඬුවෙහි බහා ඉක්බිති ඒ කරඬුවද මාහැගි මනා කල‍දෝමුවා කරඬුවෙහි ආදර සහිතව පිහිටෙවූයේය. මෙසේ පිළිවෙළින් කරඬු තුණෙක්හි මනාකොට පිහිටවන ලද්දාවූ දාඨාධාතූන් වහන්සේ නැවත ඒ ස්වකීය ධාතු භවනයෙහි පිහිටෙවුයේය. සත් දවසක් සත් පරත්නයෙන් හා මාලා ගන්ධධයෙන්ද නානා විධ භාද්යා් භොජ්ය යෙන්ද ඒ රජතෙමේ පූජාත් ‍කරවී. මෙසේ හුදීජනයා ප්රදසාදංසවෙග පිණිස කළ මහ වස දාඨාධාතු පාටිහාරියදස්සන නම්වූ අසූදෙවන අදියර නිමි.

83 වෙනි පරිච්ඡේදය.

එකල් පටන් සියලුම ලඞ්කාවාසී ජනයෝ එ රජහුගේ අධිකවූ පින් බලය දැක උහුකෙ‍රෙ‍හි ගෞරව සහිතව ද භය සහිතව ද ප්රගමොද සහිතවද සෙ‍නහ සහිත වූවෝ ව හැසුරුණහ. උහුගේ ආඥාවක් කිසි‍කලෙකත් උල්ලඞ්ඝනය කරණු නොහැකිවූහ. ඒ රජහුගේ ප්රේතාපානුරාගයෙහ් නැමුනු සිත් ඇත්තාවූ නානාදෙසවාසී රජ දරුවෝ සියල්ල‍ලෝම පඬුරු එවූහ. හේ තෙමේ හිසසිඳිය යුතු ජනයා සිරගෙයි බැඳීම් පමණකින් දැඩියේ නිග්රෙහකොට නැවත උහු මිදුයේය. මිහිපතිතෙම දඟගෙට සුදුසුවූ ජනයන්ට යම්කිස් නිග්රහහයක් කොට කරුණපරව අවවාද කෙළේය. මනුරජු හා සමවූ ඒ මහීපතිතෙමේ රටින් නොරපියයුතු

83 වෙනි පරිච්ඡේදය 213

ජනයන්ට වනාහි දහසක් පමණ දඩ නියම කෙළේය, හේතෙමේ දඩ පැණවිය යුතු සියලු ජනයා කිපී බලන්නේ නොයෙක් නිග්ර හ වචනයෙන් සුවිනීත කෙළේයි. වීරවූ වෛරීන් මදිනය කළාවූ තමන් පියරජානන් විසින් නොදිනියහැකි බවට ගියාවූ වනදුර්‍ා් දිය ආශ්රනය කොට විසූ සියල්ලන්ද ඒ නරෙන්ර්හ තෙම තෙජොබලයෙන්ද එසේම මෛත්රී්බලයෙන්ද ලඞ්කාවෙහි සතුරන් බලය දිනන්ට ආ‍රම්භද කෙළේය. සිංහාසනයෙහි වැඩහුන්නේම සේනා වාහන සමන් විතවූ සිංහල වනතිරජුන් සර්වඑප්රසකාරයෙන් වසඟභාවයට ගෙණයේය. ඒ නරෙශ්වරතෙමේ ත්රීවසිංහල ගතවූ සිංහවික්රමමන්විනත වූ සියලු සිංහලයන් රැස්කරවා සතුටු කරවි. කඳවුරු බැද ඒ ඒ තැන් නිවාසීවූ මහා ද්රයවිඩ යොධයන්ට නිග්රරහ කරන්ට උත්සාහ කෙළේය. යුදෙහි හැසිරෙණ සතුරු මතැතුන්ට සිංහයන් වැනිවූ සියලුම සනන්ධවූ සිංහලයන් ඒ ඒ තැන යැවී. සිංහල මහායොධයෝ ගුරුළන් සෙයින් ගමනය කොට සියලු ද්ර විඩයෝධයන් නයින් සෙයින් පෙළු‍ෑහ. එකල්හි සම්පතින් ප්රයසිද්ධ වූ පුලස්තිපුරවෙහිද, කොටුසරගම්හිද, එසේම ගංතළාවෙහිද, කාකාලයගම්හිද, පදීරටද, කුරුන්දිසයෙහිද, මානාමත්හිද, මාතොටද, එසේම මන්නාරම් පටුනෙහිද, පුලචේචරි නම් තොටද, එසේම වැලිගමද මහත්වූ ගොනරටද, එසේම ගෝනු සුරටද, මීපාතොටද, එසේම හූරාතොටද, මේ ආදී තන්හි කඳවුරු බැද බලාත්කාර කොට කොට බොහෝකල් වසන්නාවූ මාඝෙන්ර්ී ත ජයබාහු යන දෙමළ රජුන් දෙදෙනාගේ සතළිස් දහසක්වූ ඒ ද්ර්විඩ කෙරළ යොධයෝ කුන්තායුධ ගත් අත් ඇති සිංහල යොධයන් විසින් දැඩිසේ පෙළෙනලද්දාහු හිදිනු නොහැකිව භයින් මඬනාලද්දාහු ඒ ඒ තැනින් පො‍ළොන්නරුවට අවුත් මෙසේ මන්ත්රලණය කළහ. “ පරාක්රඒමබාහු රජතෙම මහ තෙදැත්තෝ මහත් ඍධි ඇත්තේය උහුගේ ආඥාව ඉක්මවන්ට පෘථිවියෙහි කවර ධීරයෙක් හෝ වන්නේද ? මේ කාලයෙහි දෙශාන්තර වාසී නරෙන්ර්ධීරයෝ පවා උහුගේම වසඟ වූහ. සියලුම සිංහලයෝ උහුගේම වසෙහි පවතිත්මය. අපගේ සමහර දෙමළුද උහුගේම සේවකයෝ වෙති, අන්යයයන් කෙරෙහි කියනුකිම ? කිමෙක්ද අපිවනාහි කුමක් කරමුද ? දැන් සූය්ය්ර යාසේ තෙදැති උහුගේ උදාවෙහි අපි සියල්ලෝම කදෝපැනියන් සෙයින් නිෂ්ප්රසභා වූයෙමු. එහෙයින් සිංහලද්වීපයෙහි අපට වනාහි භවිෂ්යෙත් කාලයෙහි වාසය කරණු නොහැක්කේමය. දෙසානතරයට යම්හ”යි (මන්ත්රිණය කොට : ) ඇතුන් අසුන්ද එසේම මාහැඟි මුතුමැණික්ද, එසේම රජඔටුනුද සියලුම අනතඃපුර ස්ත්රීසන්ද සියලු ආභරණයන්ද පටසළුපෙට්ටිද අනිකුදු සියලු සාරයන් බියෙන් හැරගෙණ හැරගෙණ එනුවරින් බැහැරයන්ට එකල ආරම්භ කළහ. රජහුගේ පුණ්යා නුභාවයෙන්ම

214 මහාවංශය

ඔවුන්ට දිසාමුළා විය. ඒ එසේමය. ඔව්හු නැගෙනහිරි පුරදොර යයි සිතා බටහිර දොරින් නික්ම යම්තැනෙක සිංහල සේනාතොමෝ කඳවුරු බැන්දාද ඒ කලාවැවට ගියහ. ඛෙදයකි! ඔව්හු ඒ ඒ ස්වකීය වස්තූන් සමඟ ස්වකීය ස්වකීය ජීවිතයද ඒ සිංහල යොධයන්ට දානය කොට කොට මහරජානන් විසින් සිතනලද අත්ථි්යම තමන් සිඬකොට දුන්හ. සියයක් පමණ රජුන් විසින් බියෙන් දමන්ලද්දාවූ සම්පත් ලබන්නාවූ මියුලුනුවර වැස්සන් සෙයින් සියලුම සිංහලයෝ ඔවුන්ගේ වස්තුසම්භාරය ගෙණ එකල් පටන් සමෘද්ධිවූවෝ පූර්වියෙහි යම්සේද එසේ වූහ. හේතෙමේ මෙසේ ආනුභාවයෙන් පරසතුරන් මර්දරනය කොට මුව ලක්දිව සමෘද්ධ කරවන්ට ආරම්භ කෙළේය. ඉක්බිත්තෙන් ඒ නරෙන්ර්ර්දයන්ගේ එකොළොස්වෙනි වස පැමිනි කල්හි චන්ර්ත්තභානුයයි ප්ර‍සිඬවූ එකල ජාවක රට එක් ‍රජෙක් තෙම අපිද බෞද්ධයම්හ යි මායා කොට කර්ක්ශවූ ජාසෙන් සමඟ ලක්දිව් බැස්සේය. හැම තොට බැස්සාවූ ඒ දුෂ්ටවූ සියලු ජායෝධයෝද දරුණු සර්පමයන් වැනි විෂපෙවූ හීයෙන් යම්ම දුටු දුටු ජනයෙක් නිරතුරු පෙළමින් ක්රොුධයෙන් දුවමින් මුළුලක්දිව වැනසූහ. ගිනි හෙනින් විධවංසනය කරණ ලද ස්ථානයක් දිය හෙනින් සෙයින් මාස රාජාදීන් විසින් පෙළනලද ස්ථානයක් දිය හෙනින් සෙයින් මාඝ රාජාදීන් විසින් පෙළනලද ලඞ්කාව ජාවෝ නැවත පෙළු‍ෑහ. එකල්හි රජතෙමේ බෑනවූ නොපසුපට වීරබාහු මිහිපතිහු යොධයන් සමඟ ජායුද පිණිස යැවුයේය. දරුණු වෙස් දැරූ බියකරුවූ වීරබාහු නරෙන්ර්යම් නැමැති රාහු අසුරතෙම යුද්ධ භූමි නැමැති ආකාශාඟනයෙහි ඒ චන්ර්රූ භානුහු අත්ය‍ත්ථියයෙන් වැළැක් වූයේය. හේ තෙමේ වීරවූ සිංහල යොධයන් ඒ ඒ තන්හි යොදා ජාවක යොධයන් සමඟ යුද කරණට පටන්ගත. යුධයෙහිදී ජායොධයන් විසින් වහ වහා යන්ත්ර යෙන් මුදනලද බොහෝ සෙයින් අභිමුඛව ආවාවූ විෂ පෙවූ මුඛ ඇති ශරයන් ලක්ය්ය වෙධිවූ යම් ධනුර්ධවර සිංහල මහායෝධ කෙනෙක් වූ ඔව්හු තීක්ෂයණ මුඛ ඇති හීයෙන් කඩකඩ කොට කැඩූහ. වීරබා මිහිපත්තෙමේ යුදයට ගොස් රාම රජහු සෙයින් බොහෝ වූ ජාවක යොධයන් රකුසන් මෙන් මැරූයේය. මහත් වෙගධරවූ වීරබාහු ( නරෙන්ර්ය ) නමැති වෙරමබවාතය තෙම ජාසතුරු නමැති මහවනය නැවත නැවත භගත කෙළේය. හේතෙමේ මෙපරිද්දෙන්ම යුද කොට ජාවුන් පලවා සියලු ලඞ්කා පෘථිවිතලය පසමිතුරන් නැති කෙළේය. පසුව දෙව්නුවර ගොස් උපුල්වන් දෙවයා වැඳ එතන්හි ඒ දෙව් රජහට දෙවපූජාද කරවීය. ඒ නරෙන්ර්වැඳතෙම එහි සාඞ්ඝික පිරිවෙණක් තමන්ම කරවූයේය. එය ජනයා සතුටුකරණ බැවින් නන්දඒන නම් විය. එතැනින් නැවත දඹදෙණිපුරයට ආයේ පරාක්රුමබාහු නරෙන්ර්නර යන් දැක්කේය. ඒ පරාක්රුමබාහු රජතෙමේද අත්යපත්ථිමයෙන් ප්රීරතියට පැමිනියේය.

84 වෙනි පරිච්ඡේදය 215

පරාක්රාමබාහු මහීපතිතෙම එකල්හි මෙසේ නානාප්ර2කාරවූ මහා යුධ කොට බිය එලවන්නාවූ සියලු ශත්රැී සමූහයා පහකොට විසාලවූ තෙජසින් යුක්තවූයේ විජයශ්රිූය ලද්දේය. මෙතෙකින් හුදීජනයා ප්රදසාද සංවෙග පිණිස කළ මහවස වෙරිරාජ විජයනි‍ෙදදස නම්වූ අසූ තුන්වය අදියර නිමි.

84 වෙනි පරිච්ඡේදය

ඉක්බිති මනුනීතියෙහි දක්ෂුවූ ඒ රජතෙමේ පරසතුරන් විසින් බොහෝ කාලයක් කොල්ලකනලද කුලප්රයවෙණි අයත් ගම් කෙත් ගෙවල් ආදිය ඒ ඒ හිමියන්ට වෙන්කරවා පිළිවෙළින් දෙවීය. නැවතද ඒ තෙමේ එසේම බුදුන් දහම් අයත්වූ ගම් ආරම් ආදීන්ද කැපවූ පසගම්ද ගණසතු ගම්ද එසේම පුද්ගලික ගම්ද අෂ්ටායතනය අයත් ගම්ද පිරිවෙන් අයත් ගම්ද පිරිවෙන් අයත් ගම්ද නියමකරවා දෙවී. එසේම ඒ තෙමේ රජකුල අයත් පචප්රෙඅෂ්යය වර්ගඅයන් දශප්රෙරෂ්ය් වර්ගකයන්ද නියමකරවා තැබීය. ඒ රජතෙමේ ලක්වැසි සියලු ජනයන් ආඪ්යග මහා ධනවතුන් කොට සියලු රට සුභික්ෂේ කරවි. වැලිදු ඒ තෙමේ අන් රජුන් පටන් සිය ස‍ඳසේ වසන්නාවූ මිථ්යාකජීවයට පැමිනි අනවරතයෙන් නොසන්හුන් ඉඳුරන් ඇති සියලු අලජ්ජි සමූහයා මොනවට එක්කොට බැහැරලා සම්මාසම්බුදුන් සස්නද පිරිසිදු කරවි. තවද ඒ රජතෙමේ බො‍හෝ පඬුරු සොළී මහරට යවා මනා සිල් හා ආචාරයෙන් යුක්තවූ පිටකත්රතය ධාරීවූ පසිඳු සොළී භික්ෂූවන් ගෙන්වා තාම්රෙපර්ණපර්ණ‍යෙහි උභයශාසනය සමගි කරවි. නැවත ඒ තෙමේ තඹරට අනවරතයෙන් වසන්නාවූ නොයෙක් ලජ්ජි භික්ෂූ න් අතුරෙන් ධර්මනමකීර්තලතියයි ප්රනසිඬවූ සිල්තෙදින් බබලන්නාවූ එක් මහනෙර කෙනෙක් ඇති, පිඩු පිණිස වඩනා ඒ තෙරුන්ගේ ඉදිරියෙහි මග කිසිකලෙක පියුමෙක් පහළවීයයි විස්මිතකරණ ලදුව දළදාවෙන් ස්පර්ශන කරණ ලද්දාවූ සුවඳ සඳුන් කලල් ආදීවූ දහම් පඬුරුද එසේම උත්කෘෂ්ටවූ රජ පඬුරුද තඹරයවා මිහිපල් තෙමේ ඒ මහ තෙරුන් ලක්දිව් වැඩමවා රහත් කෙනෙකුන් සෙයින් දක්නේ නැවත නැවත සතුටු වෙමින් උන්වහන්සේට මහපූජා කොට පූ‍ජා සත්කාර භාජනවූ ඒ තෙරහු සිවුපස දානයෙන්සකනා උවටන් කෙළේය. මහරජතෙමේ තමා විසින්ම වඩනලද්දාවූ ශාසනයාගේ මනාරක්ෂෙණය කරණු කැමැත්තේ රාජධානිය හාත්පසින් අෂ්ටායතනවාසීවූ මහතෙරුන් අටදෙනාගේස ගම්වැසි අරම්වැසි සමෘතිමත් තෙරුන්ගේද නිවාසයට යොග්යදවූ විසල් නනපහයෙන් හෙබියාවූ නානා මඬපයෙන් යුක්තවූ නානා පුෂ්පකරර්ණයන් යුක්තවූද රාත්රීහ ස්ථාන චඞ්ක්රමමණ ශාලායෙන් හෙබියාවූ ද මල්වතු පොල්වතු පනතීන් පිරිවරණ ලද්දාවූ බොහෝ සඞ්ඝාරාමයන් කොට උන්වහන්සේලාට දී පසු වත් සියලු පිරිකරින් මහා පූජාද කරවි.

216 මහාවංශය

පසුව රජතෙමේ ග්රා මාරණ්ය වාසීවූ මහා සඞඝයා රැස්කොට එයින් නිතොර සීල ශුද්ධිය සොයන්නාවූ යමෙක් ධූතාභධරවූවෝ රූක්ෂාවප්රාතිපත්තියෙහි විසාරදයෝද සෘජුභාවාදී ගුණ යුක්ත ලජ්ජි ධර්මූයෙහි පිහිටියෝද ඒ සියල්ලන් පලාබද්ගල රැස් කරවා අරණ්ය වාසයක් කරවා උන්වහස්නේලාට දී උපස්ථාන කෙළේයි. මහා රුක්ෂත පිලිවෙත් පුරාණ උන්වහන්සේලා ලවා ඒ තෙමේ තමන්ගේ කාලයෙහි ලඞ්කාව රහතුන් ඇත්තාසේ කෙළේයි. ඉක්බිති මේ ද්වීපයෙහි ආගමධර ස්ථවිරයෝ තුනීයයි සියලුම පොත් දඹදිවින් ආගමයන්හිද එසේම සියලු තර්ක ව්යායකරණදියෙහිද බොහෝ භික්ෂූහන් හික්මවා විචක්ෂවණ කරවි, මෙසේ පිළිවෙත්ද පය්යායාකරප්තියද වඩමින් මහා නුවනැති (රජතෙමේ ) ඒ පූජාවෙන් හා ශ්ර ඬාවෙන් බුදුන් පිදී. ඒ රජතෙමේ භුවනෙකබාහු නම්වූ මල්රජහු පිටකත්ර්යෙහි හික්මවා විසාරද කරවා උහු ලවාම ස්ථවිර ධර්මමය දෙසනා කරවා අසන්නාවූ බොහෝ භික්ෂූින්ට මහ සඟ මැදයෙහි ථෙ‍ර සම්මුති දෙවා සියලු පිරිකර දී ථෙර පූජාද ක‍රවි. අටඟ අරී මගින් මහා සංසාර සාගරයෙන් පරතෙර යන්ට හෙතුවූ පුණ්යථ සම්පදාව සොයමින් තමන්ගේ ( අභිෂෙකයෙන් ) තෙවැන්නනෙහිය, සවැන්නෙහිය, එසේම එකොළොස් වැන්නෙහිය, එසේම දොළොස් වැන්නෙහිය, සතළොන් වැනි වර්ෂ යෙහිය, එක්විසි වැන්නෙහිය, සත්විසි වැන්නෙහිය, එසේම තිස් වැන්නෙහියයි මෙසේ අට වරෙක සැටක් ටැම් ඇති මහ ගෙයක් කරවා ඒ හාත් පසද උතුම් මහ මඩුවක් කොට නිමවා නැවත එය විසිතුරු නන් වතින් සාලඞ්කාර කොට එය බොහෝ භික්ෂුි සමූහයන් පන්තීන් වඩා හිදුවා ආදර සහිතවූයේම දවසක් දවසක් පාසා සිය නමින් මහා පූජාසත්කාර පවත්වමින් හෙරණ පැවිදි බොහෝ දෙනාට උප සම්පදා දෙවා පසුව තෙර ( පදවිය ) මහ තෙර ( පදවිය ) ආයතන (පදවිය ) යනාදීවූ උතුම් තනතුරුද භික්ෂු්න්ට දෙවා ඊට අනතුරුව මාහැඟි බොහෝ ගරු භාඬයන්ද එසේම බොහෝවූ යහපත් පරීෂ්කාරයන්ද හස්තිරාජ ප්රාමාණයෙන් රැස් කොට මහ තෙර (පදවි) විහාර පදවි ලද්දන්ට පළමුකොට රාජාභි පරීෂ්කාර දෙවා පසුව සියලු ස්ථවිර නිසමුකත ආදීවූ භික්ෂූහන්ට මිහිපල්තෙමේ පිළිවෙළින් අටපිරිකර දුන්නේය. මෙසේ උතුම්වූ අෂ්ට උපසම්පත්ති මහා මඟලය නරොත්තම රජතෙමේ සත් සත් දින බැගින් පැවැත්වී. පසුවත් හොතෙමේ බොහෝ වර උපසම්පදා මඟලය කරවා බුදුසස්න සමෘද්ධි කරවී. මෙසේ රජතෙමේ නානාප්රසකාර උපකාර කෙරෙහින් අමෘත රශ්මිහූ සාගරය සෙයින් සද්ධර්මන රාජන්වූ තථාගතයන්ගේ සස්න මොනවට වර්ධමනය කෙළේයි. මෙතෙකින් හුදීජනයා ප්ර සාද සංවේග පිණිස කළ මහවස සාස නොපකාර කරණ නම්‍ වූ අසූ සතරවන අදියර නිමි.

85 වෙනි පරිච්ඡේදය 217

85 වෙනි පරිච්ඡේදය

පසුව ඒ රජ තෙමේ සශ්රී කවූ නගර ශ්රෙ ෂ්ඨවූ තමන් උපන් සිරි වඩ්ඪන නම් අතුල්ය් නුවර මහ මඩුවෙන් යුක්තවූ තුගු පවුරු හා තොරන් ඇති බොධිචෛත්යෙරාම ප්රුතිමා ගෘහයෙන් සැදුම්ලද නන් විසිතුරු කමින් යුක්ත වූ සුහගන්ධ්යෙන් හොබවන ලද විශාල සම්පත් ඇති මහ වෙහෙරක් කරවි. පසුව දඹදෙණි නුවර පටන් ශ්රීප වර්ඩදන නුවර තෙක් දිග පුළුලින් අඩ* යොදුන හා ඉස්බක් පමණවූ බෙර ඇසක් සේ සමකළාවූ තලා ඇති මනොහරවූ නොකඩව විසුරුවන ලද මොලොක් සුදු වැලි ඇති ඔසවන ලද හිරු රැස් මුවහ කළ නොයෙක් ධජ පතාකාවෙන් හා කෙසෙල් ගස් පෙලින් යුක්තවූ පුෂ්පා ලඞ්කාර දරන්නාවූ චිත්රඅ කර්මායෙන් මනොඥවු අනෙක පූර්ණු කුම්භයන් විසින් උභය පාර්ශඩවයෙහි අලඞ්කාර කළාවූ මේ විශාලාවකාශයෙහි අතරතුර පස්රියන් අයම් තැන එකී එකී රජ තොරණය දසරියන් අයම් තැනෙක එකී එකී පාට තොරණය සියක් රියන් අයම් තැන විසිතුරු වූ සිත්තමින් නිමියාවූ තුඟු කැරලි ඇති තුන් මහල්වූ බුදු පිළිමයෙන් යුක්තවූ මහ පහ එකක් එකක් බැගින්ද නරශ්රෙයෂ්ඨවූ රජ තෙමේ කරවීය. පසුව වෙහෙර පවුරු මඩුලු හාත්පස මහත්වූ අනේකවූ සිත්තමින් මනහර සුරාධිශයාගේ චාපලීලාවට අපහාස කරන්නාවූ තොරණින්ද සුපුන් සඳ මඩුලු බඳු සේසතින්ද ආකාශාඟනයෙහි නටන දිව්යර නාටකයන් බඳු මනහරවූ නානා රූපධරවූ පස්පැහැ‍දෙදෙන්ද දෙව්ලොවින් ආවාවූ නොයෙක් විමන් පෙළ බඳු කාන්ති ඇති අනවරතයෙන් බබලන්නාවූ මිණි මඩු පෙළින්ද සේසත් ගෙණ පෙළ සැදී නටන්නාවූ යන්ත්රනයෙන් නිමවන ලද මනහර වූ බඹරු වලල්ලෙන්ද හිස ඇදිලි බැඳගෙණ සකසා හැසිරෙන්නාවූ නනවන්දරණ යන්ත්රඹරූපයෙන් කළාවූ දේව රූපයෙන්ද මහ සමුදුර මොනවට නැංගාවූ රලමාලා බඳු කාන්ති ඇති ඒ ඒ තැන දුවන්නාවූ යන්ත්ර යෙන් කරණ ලද අස් රූ වලල්ලෙන්ද පොළෝතෙල බටුවාවූ වලා වොදෝයි සැක උපදවන්නාවූ හස්ත්ය ලඞ්කාරධරවූ යන්ත්රල රූ ඇතුන් ගෙන්ද යන මේ ආදී වූ ලොකානන්දස කරවූ නන්වැදෑරුම් සියලු පූජා වස්තුවෙන් වෙහෙර මෙනෙවට අලඞ්කාර කෙ‍ළේය. නැවතත් ඒ මේ වෙහෙරින් බැහැර හාත්පස ගවු ගවු තැන් අනවකාශව පිරිගෙණ සිටිනට ලක්දිව වැසි සාදු නාද පවත්වන සම්බුදුන් ගුණ කියන්නාවූ බුදු මගුල් කටයුතු පුදමල්ආදිය දරන්නාවූ භික්ෂු සාමනේරයන් හා එසේම උපාසිකා උපාසකයන්ද පූජා වස්තු බසවා ගත්තාවූ සියලු අලඞ්කාරයෙන් හෙබි තුණුරවන් ගුණ දන්නාවු අන්ය් වූ සියලු නර නාරීන්ද සියල්ලන් නියොග කෙළේයි. පසුව මිහිපල් තෙමේත් සියලු අබරණින් සැරසුනේ සිව්රඟසෙන් ________________________________________

• “ අට ” කියාත් තිබේ

2F 33-16

218 මහාවංශය

සමඟ සැදැහැයෙන් මෙහෙයන ලද්දේ සියලු රථාලඞ්කාරයෙන් සරහන ලද මාහැගි රථයක ඒ දළදා පාදා දෙදෙනා වහන්සේල් නගා පසුව රන්කොඩිය එසේම රිදී කොඩිය රන් කලස්ස එසේම මනාවූ රිදී කලස්ස රන් සෙමෙරය රිදී සෙමෙරය එසේම ‍රන් කරඬුය රිදී කරඬුය එසේම මනොහරවූ රන් විජනිය රිදී විජනිය රන් පොකුණු හා එසේම රිදී පොකුණුය රණින් නිමන ලද්දාවූ ද රිදී යෙන් නිමන ලද්දාවූ ද පුන්කලස යන මේ ආදීවූ නානා විධ පූජා භාණ්ඩයන් පෙරටු කොට ඒ මිනිසුන් ලවා පඞ්ක්තීන් පිටත් කරවා එකල්හි හේතෙමේ පසුපස්සෙහි පංච තූය්ය්ලවාඟධවනියෙන්ද මහ පුද කරවමින් අලඞ්කෘත ඒ විථියෙහි ක්රපමයෙන් ශ්රීාවර්ධ න නම් නුවරට වඩාගෙණ ගොස් ඒ වෙහෙර මැද මහත් මිණි මඩුවෙක පණවන ලද බුද්ධාසනයෙක්හි සාදරයෙන් (ඒ ධාතුත්වෙය) වඩා හිඳුවා ඒ ඒ මිනිසුන් ලවා පූජාකරවන්ට ආරම්භ කෙළේය. එකල පින්සොඬ සියලු ජනයෝ ආභරණයෙන් සැරසු‍යනෝ පෙර වරුහි දළදා වහන්සේ හා පාදා වහන්සේ රන්මල් හා මිශ්ර ව වර්ණි ගන්ධාදදියෙන් හොබනා දැසමන් සපු නා ආදීවූ පුෂ්ප රාශීන් භක්තියෙන් පිදූහ. බොහෝ කලක් ගෙණ එන ලද මහරජු යසෝරාසී විලාස ඇති සුවඳහැල් බත් සම්බන්ධි.වූ බොහෝ රාශියෙන්ද පිදූහ. මොනවට විලිකුන් සුවඳ ඇති යහපත් වර්ණවයෙ‍න් යුක්ත ඉතා මිහිරිවූ කෙසල් පනා අඹ ආදී ඵල වර්ගසයෙන් පිදූහ. ඉක්බිති ඒ රජ තෙමේ මෙසේම හික්මියේ උතුම් ධාතුත්වඅය නානාවිධ පූජායෙන් පූජා කොට ඉන් පසු ආහාර පානයෙන්ද ඛාද්යා භොජ්යනයෙන්ද එසේම ලෙය්යඉ පෙය්යබයෙන්ද සාදරයෙන් භික්ෂුන සඞ්ඝයාද උපස්ථාන කෙළේ යි. පසුව ඒ ගණනින් භික්ෂුයන්ට අටපිරිකර දුන්නේයි. පසුව ඒ තෙමේ තුන්යම් රැය වෙහෙර වටා සුවඳ තෙලින් දල්වන ලද පහන් ලක්ෂය කෙළ ගණනින් ‍මනොහරවූ යොදන ලද නොයෙක් කපුරු පහන් මාලාවෙන්ද තරු නැගි අහස සෙයින් සියලු පොලෝතෙල අලු කෙළේය. ඒ ඒ තැන උතුම් රඟ මඩුලු බැඳගෙණ නානා ආකාර ගෙණ නොයෙක් නැටුම් පවත්වන්නාවූ නැට්ටු‍වන්ගේද නන් ගී ගයන්න වුන්ගේද නන් වැදෑරුම් නැටුමෙන් හා මිහිරි ගීයෙන් සිත්කළුවූ පාරාවාරයාගේ ආරාවය දුරුකෙරීමෙහි පණ්ඩිතවූ ද ලජ්ජා කරණ ලද නොයෙක් මෙඝ ගර්ජවනාඩඹර ඇත්තාවූ ද සිය පින් මහ මුහුද හඬ සලා බඳු පසඟ තුරු රැවින් වඩනා ලද්දාවූ, සැදැහැත්තවුන් විසින් සාදරයෙන් ඒ ඒ තැන පණවන ලද විසිතුරු විජනි ගෙණ බණ අස්නේ හිඳ දහම් දෙසන්නාවූ ධර්මු කථීකයන්ගේ හා හෘදයඟම කොට අසන්න වුන්ගේ දහම් ගොසින් හෙබියාවූ ද, බුදුහු ආශ්චය්ය්ඟ ය ධර්මනය ආශ්චය්ය්ට ය සඞ්ඝයා ආශ්චය්ය්ින්යයි කියමින් නිරන්තරයෙන් සාධු නාද පෙරටු කොට තුණුරුවන් ගුණ කියාගෙණ අනුමෝ

85 වෙනි පරිච්ඡේදය 219

දනා කොට කොට ඒ ඒ තැන ඇවිද්න්නාවූ සිවු වණක් පර්ෂ ද්හුගේ සාධු නාදයෙන් හෙබියාවූද, ඒ ඒ දිග නිරතුරු සිටිමින් ආනන්ද ජනක විධානයෙන් පිහිටුවූ බුද්ධ ශාන්ති කරන්නාවූ නන් අබරණ බලි භොජක ජ්යෙආෂ්ඨයන් විසින් පසස්නා ලද්දාවූ ද බුදුපුද මිහිපල් තෙමේ පැවැත්වී. මිහිපල්තෙමේ දෙව්ලොව සුරෙන්ර්මිහ තෙමේත් බුදුපුද මෙසේ කෙරේ යයි ඒ මෙහිදු දක්වන්නාක් සෙයින්ද ලක්දිව් නායක මහර්ග‍ ඇති පෙර රජදරුවෝත් මෙසේම බුදුපුද කළහයි එය එසේම දැන් සිංහල වාසීන්ට දක්වන්නා සෙයින්ද සර්වමඥයන්ගේ පාරම්කල්ප ලතායෙහි ඵල මෙබඳුයයි සියලු මිනිසුන්ට කියන්නක්හු සෙයින්ද මෙබඳුවූ තුණුරුවන් මහපුද සතියක් පැවැත්වී. පසුව ඒ තෙ මේ ඒ මහවෙහෙර සාඞ්ඝික කොට මහසඟනට දී පින් හා කිත් පිරුයේය. ඉක්බිති රජතෙමේ සියනම්නි පරාක්රසමබාහු නම්වූ තුඟුපහයෙන් හෙබියාවූ පිරි‍වෙණක් කරවා නානා කපපියභාඬ හා බොහෝ අය උපදනා ගම්වරද ඒ වෙහෙරට දී මහා පූජාත් කරවීය. ඒ රජ තෙමේ සිය නමින්ම තමන් යුවරජු ලවා බෙලිගල්වෙහෙර භුවනෙක බාහු නම්වූ ප්රාඬසාද මණ්ඩපාදියෙන් හෙබියාවූ පිරිවෙණක් කරවා ඒ ශ්රීාවර්ඩාන නම් පුරයෙහි කී ක්රබමයෙන් සියලු පූජාවස්තුවෙන් ආදර සහිතව සත්දවසක් තුණුරුවනට මහපූජා පැවැත්වී. නැවතද ඒ රජතෙමේ ඒ සෙනෙවි රඳුන් ලවාම හස්තිශෛලපුරවරයෙහි සිය නමින් මහවෙහෙරක් කරවා පසුව එම නමින්ද සිත්කළුවූ මහ මිහිඳුබා නම් පිරිවෙණක් කරවා මහාපූජාකොට පින් රැස්කෙළේය. යටාලතිස් රජහු විසින් උතුම් කැලණි නුවර පූර්වමකාලයෙහි කරවල ලද දිරාගිය පස්බුමු පහය බොහෝ කොට ජීර්ණූවිශොධනය ක‍රවා පසුව සුණුකම් විධානයෙන් නැවත ප්රයකෘතිමත් කෙළේය. එහිම මුනිරජහු ඔත්පිළිම ගෙයද එසේම ත්රි වඞ්ක පිළිම ගෙයද නැවත සකස් කෙළේය. මිහිපල් තෙමේ ඒ කැලණි පුරයෙහිම දිගු පුළුල් සතරැස් ඒ මහසෑ මළුව මහත් ගලින් මොනවට සමතලා කොට වස්වා ඉන්පසු ඒ ඉදිරියෙහිම මහමඩුවකුත් මොනවට කරවී. ඉක්බිති මහත් භක්ති ඇති මිහිපල් තෙමේ එම වෙහෙර නොයෙක්වර සතුරු කරණ ලද මහ ජනයා ඇති අලාමක නොයෙක් මල් පහන් බත් පූජායෙන් ද බොධි චෛත්යා සම්බුද්ධ පූජා කොට පින් ලද්දේයි. පසුවද ඒ රජතෙමේ ඒ විහාරයට දවස්පතා පහන් පූජා පැවැත්වීම පිණිස ඊට ආසන්න පෙදෙස මනොරම්යෙවූ සශ්රීපක මහපොල් උයනක් සියනමින් කරවා දෙවීය. ඉක්බිති රාජොත්තම මිහිපල්තෙමේ අත්නනගලු නම් විහාරයෙහි ඒ සිරිසඟබෝ රජතෙමේ යම්තැ‍නක දිළින්දාහට ශිෂිදානය දුන්නේද එකල්හි එතැන ගෙළුඅබා නම් මිහිපල්හු විසින් දෙමහල්

220 මහාවංශය

ඇති යම් වටදාගෙයක් කරණ ලදද එය තුඟු රන්කොත් කැරලි ඇති තෙමහල් කොට නැවත කරවී. එම අත්තනගලු වෙහෙර තමා පියරජහුගේ ශරීරනිඃක්ෂෙවපස්ථානයෙහි උතුම් සෑයක් කරවීය. එහිම නැවත අටැස් පිළිමගෙයක් කරවා එහි සෙල්මුවා සම්බුදු පිළිමයක් තැබ්බවී. සුගත්ලෝනා සම්බුදුන් ජීවමානකල එම බුදුහුගේ උතුම් මහා පාංශුකුල චිවරය දායාදයද ලැබ උන්වහන්සේගේ ඇවෑමෙන් යමෙක් තෙමේ ධර්ම රාජ්යරය ගෙණ පරිපාලකය කෙළේද සම්බුද්ධ පුත්රමවූ ඒ මහසුප්තෙ‍රහුගේ එක් දළදාවක් පූර්වරයෙහි කාලක්රදමයෙන්ම ලක්දිව පැමිනියා පස්යොදුන් රට බෙන්තොට විහාරයෙහි දැනැදු සිටිනේය යනු අසා මහාසඞ්යාපසය ඇති ඒ රජතෙමේ ඒ තෙරුන් කෙරෙහි හටගත් බැතිපෙම් හා ඉතා ගෞරව ඇතිව සිවුරඟසෙනගින් පිරිවරණ ලද්දේ ඒ මහාවිහාරයට ගොස් එහි ඒ උතුම් දළදාව දැක මනොඥවූ සුවඳ ඇති අනන්ත මල්වර්ගායෙන්ද එසේම පහනින් හා දුමින්ද බත්රැසින්ද තෙදිනක් සාදරයෙන් සතුටුවෙමින් ධාතුපූජා පැවැත්වී. ඉක්බිති “ පුණ්යානකරවූ දෙවනගරප්රතවරය දැන් උපුල්වන් දෙව් නම් දිව්යතරාජයාගේ මන්දිනරයද බොහෝ කලකදී කරණ ලද්දේ හාත්පසින් දිරණලද්දේ වෙයි” මිහිපල්තෙමේ මෙසේ අසා ඒ උතුම් නුවරට ගොස් එහි දිව්යදරාජභවනය ශක්රි භවනය සෙයින් අළුත් කොට මොනවට කරවා සර්ව භොගයන්ගේ ගෘහයක් කෙළේය. ඉක්බිති නරොත්තම තෙමේ ඒ නුවර දෙව්නුවර සෙයින් සොඳරුවූ සියලු සම්පත් සම්පූර්ණර කරවී. පසුව ඒ නුවර ඒ දිව්යුරාජයාට අව්රුදු පතා ඇසළ පෙළහර පවත්වන්ට නියොග කෙළේය. ඉක්බිති මහ‍රජතෙමේ ජම්බුදොණි පුරොත්තමයටම පෙරලා අවුත් පිය රජහු විසින් කරණ ලද සිරිවිජයසුන්දදර නම්වූ විහාරය හාත්පස උතතුගප්රානකාර ගොපුරයන් කරවා පසුව එහි තෙමහල් දාගෙයක් අභිනය කොට කරවා එහි මර්ෂීහුගේ දන්තධාතුව මාහැඟි උස් පළ‍ඟෙක වඩාහිඳුවා සියලු සම්පත් සිද්ධ කරන්නාවූ තුණුවැවන් විෂයෙහි මහාපූජාවක් පෙරකී ක්රහමයෙන්ම සත්දිනක් පැවැත්වී. ජීවමාන ශාස්තෘහුගේ රූපය බඳුවූ සිත්කළුවූ එක් සුගත් රුවක් දවස්පතා දක්නා කැමැති ඒ නරශ්රෙයෂ්ඨතෙමේ නන්රුවනින් යුත් මහ රුවන් සක්මණ සක්මන් කරන්නාවූ ජීවමාන භගවත්හු බඳු අතුල්යරවූ බුදුරු වක් මහත් චිත්ර්වස්ත්රමයෙක පටුතර නොයෙක් චිත්ර කාරයන් ලවා ලියවීය. පසුව මහා යසස් ඇති ඒ රජතෙමේ ලක්දිව් වැසි සියලු භික්ෂුය සඞ්ඝයාද මහජනයාද එක්කොට පූර්ව යෙහි ශ්රීැවර්ඩ න නගරව‍රයෙහි උක්තප්ර්කාරයෙන් මහත් බුදුපෙළහරක් සත්දිනක් පැවැත්වී.

85 වෙනි පරිච්ඡේදය 221

	ඉක්බිති කඨිනදානයෙහි අනුසස් අචින්ත්ය යයි අසා - පහන්සිති ඇති මහරජතමේ එකල්හි “පරතෙරනැති බියකරු සසර මහ මුහුද (තරණයට) එක්හෙයක් බඳුවූ භුලොවැස්සා විසින් සත්කාර කරණලද සකකුලය එක් කෙහෙලි බඳවූ මිනිරාජන්වූ ශාතෘවූ ලොකස්වාමීවූ ඍෂීහු වශීවූ ලොකබන්ධු  වූ (ලෝවැස්සා නෑවූ) සූය්ය්ස්  බන්ධුනහුගේ මහානුභාව සම්පන්න අසූ මහ සව්වන් උදෙසා මමවූකලී උතුම් අසූ මහාකඨිනයක් දෙන්නෙමැයි” මෙසේ සිතා නුවනැත්තේ ලක්දිව්වැසි සියලු නරනාරිජනයා රැස්කොට ඒ සියල්ලන් ලවා කපු සකස් කෙරීම් ආදී සියලු සිවුරු කර්මාන්තයන්ද වහා එක් දවසින්ම කොට නිමවමින් කැප සියලු ගරුභාණ්ඩයන් විසින් පිරිවරණ ලද අසූ කඨිනයක් ඒ තෙමේ දෙවී. දන්දීමෙහි විසාරදවූයේ ඒ සියල්ල සම්පාදනය කරවා තාම්ර පර්ණ්ණි දිවසින් වැසි සියලු තෙරුන්ට දී අසූමහසව්වන් වහන්සේ ලාට වෙන් වෙන් කොට ඒ දවස්හිම අසූ මහ පුදක්ද කරවී. මෙසේම නොයෙක්වර ඒ තෙමේ බොහෝ කඨිනයන් මහසඟනට දී මහපින් වැඩුයේය.

ඉක්බිති ඉතා ප්රසසන්නතර අදහස් ඇති ඒ රජතෙමේ නොයෙක් වර ලක් රජයෙන් සම්බුදුන් පුදමැයි සිතා තමාගේ රාජභවයන දෙවෙන්ර්ර භවනය සෙයින් සරහා පුරයද දෙව්පුරය සෙයින් සකස් කොට සදා පසුව ඒ රජගෙහි මාහැගි සිංහාසනයෙහි මහර්ෂීහුගේ දළදාස්වාමීන්වහන්සේ වඩාහිඳුවා නොයෙක් සෙමරින් සහ සැතින්ද නොයෙක් රුවන් ඔටුන්නෙන්ද නන්අබරණවතින්ද නන්රුවන් රැසින්ද නා ඇතුන් හානා අසුන්ගෙන්ද නොයෙක් පදිකසෙනා හා රථයෙන්ද නෙ‍ායෙක් බෙරහඬින් හා නොයෙක් සක්හඬින්ද නොයෙක් ධජ පතාකා හා නොයෙක් කදලි පඞ්කිතීයෙන්ද නොයෙක් කිරිබදනින් හා නොයෙක් පුෂ්පවෘක්ෂදයෙන්ද ඉතා අගනා ගඳමලින් හා ඉතා අගනා සිව්ගෙයින්ද ඉතා අගනා රසවත් බතින් ද ඉතා අගනා අවුළු ජාතියෙන්ද ඉතා අගනා පහන් දුම් හා ගඳින්ද මේ ආදී රාජාහිවූ නොයෙක් වර්ගතයෙහි සියලු වස්තුවෙන් සාදර (කොට) ලක්දිව් වැසි මහා භික්ෂුහසඞ්ඝයා කැටි කොට සත්සියයක් මහපුද පැවැත්වී. ඉක්බිති රාජශ්රෙ ෂ්ඨතෙමේ චතුරඟ බලසේනා හා පව්සිළුමිණි සමන් කුළට ගොස් එහි දෙවාතිදෙවවූ ධර්මතරාජන්වූ ශාස්තෘන් වහන්සේගේ දිව්යාසදීන් විසින් වැන්ද යුතුවු ඒ පදලකුණ වැඳ ඒ ගිර හාත්පස දස ගවු පමණ තැන් නන්රුවනින් සුපුන් නරනාරීන් ගෙන් ගහණවූ දනව්ව භකතියෙන් ඒ ශ්රීුපාදයට පුදා නැවතත් එය රැවන් අබරණින්ද පිදීය. මෙසේ බුදුන් කෙරෙහි සැදැහැ ඇති නුවනැති රජතෙමේ සසර කතර කරණයෙහි හෙයක් බඳුවූ ද දෙව්ලොවට නැගෙන හිණි බඳු වූ ද උස් සියල් පින් රැස් කෙළේය. මෙතෙකින් හුදීජනයා ප්රවසාද සංවේග පිණිස කළ මහවස විවිධ කුසල කරණ නම් වූ අසූපස් වන අදියර නිමි.

222 මහාවංශය

86 වෙනි පරච්ඡේදය

පසුව (රජතෙමේ) “සියලු ලක්දිව රජය අනුශාසනා කරණ මට දැන් ඒ ඒ තැන හැසිර සාදරයෙන් සිඬසථානයන් වැඳ රිසිවූ පරිද්දෙන් දවසක් දවසක් පාසා පින් කරන්ටත් ලොකොපකාර ක‍රන්ටත් සර්වෙප්රකකාරයෙන් බරමැයි, මාගේ අදහසට එකඟව පින් රැස් කරන්ටත් ලොකොපකාර කරන්ටත් කවර ඇමතියෙක් තෙමේ සමත්ථි දෝ ( යි සිතා ) දෙවප්රාතිජාර නම්වූ මාගේ මේ ඇමතිතෙමේ බුදුන් කෙරෙහිද ධර්මථයෙහිද සඞ්ඝයා කෙරෙහිද පහන්වූයේ දැන් පවතියි, බුදුබව පතා ඉටන්කරන්නාවූ මොහු විසින් හිඳුවල ලද ඒ පොල් ඵලයෙහි එකල තුන්ඇස්සෙන් පොල්පැල තුණක් නැංගාහ, කරුණපර මේ තෙමේ ඒ එක් දිළින්දෙකු දැක තමා අඹුදරුවන් හා සියලු සම්පත උහුට දී “මම බුදුවන්නෙමි” යි පැතීය. එහෙයින් මෙ‍තෙමේ මා අදහස් ඇඳින සම්පූර්ණගණ කරන්නේය” මෙසේ සිතා උහු කැඳවා මේ මතු ආකාරය කීයේය. (මෙරමා) “ වසෙහි පවත්වන අනිෂ්ටමාරයා විසින් මවනලද්දා බඳවූ පඞකදුර්ගා ජලදුර්ගස ගිරිදුර්ගියන් විසින් සමන්කුළු යන්නාවූ මේ ශරර්ණ තොමෝ ඒ ඒ තැන අවුරණලද්දී ඉතා දුකින් යායුතුවූවා මුනිහු පා වැඳ පුණ්යිසම්පත් රැස්කරණයට යන්නාවූ අටළොස් දෙස වැසි සත්ව යාට දුක් උපදවයි, එහෙයින් එය තෝ මනා මගක්කර වැලි අත්තනගලු නම් වෙහෙර පූර්වායෙහි තමා පින් තෙදින් අහසත් පොළොවත් ගුගුරුවා යම්තැනෙක මහර්ඩ් ඇති එක් මහතෙර කෙනෙක් රහත් බවට පැමිණිසේක්ද, එතැන උපතිස් රජු විසින් පස්මහල් පහයක් තෙමේ රන්උළුසෙවෙනි ඇත්තේ එකල කරවන ලද්දේ ඒ පහයතෙමේ කාලක්රඋමයෙන් නටුයේ දැන් ටැම්පමණක් ඉතිරිව සිටිනේයයි මාවිසින් අසන ලදී ; පින්වත තෝ එයද මාගේ නමින් අළුත් කොට තනව. බෙන්තොට වෙහෙරත් නිශ්ශඞ්ක රජහු විසින් වූකලී එලොද්යාුනයක් කරවන ලදී ; එසේම මානමින් පොල් ආදියෙන් සම්පූර්ණොවූ එක් මහ උයනක් ‍රොපණය කර”යි කියා ඒ ඒ පින්කිරියෙහි උහු යෙදුයේය. ඒ තෙමේ එසේයයි පිළි වදන් අස්වා එකළ ගඟසිරි පුරට ගොස් එහිදී පළමු කොට මනා සර්වාදඟලක්ෂෙණ ඇති සමන්දෙව්රුව කරවා රන්රුවන් අබරණින් එය සිත්කළු කොට අලඞ්කාර කෙළේයි. එකල පසුව සමන්කුළු යනු කැමැත්තේ ඒ දෙව්හු ඒ රුවන් පෙළහර සමඟ ගෙණ ඒ තෙමේ නික්ම බෝතල නම් ගමට ගොස් එතැන් පටන්ම හේ බඳනට පටන්ගත්තේය. හේ‍ තෙමේ කදෝහොය මුවදොර පන්තිස්රියන් පමණවූ (හෙයක්ද ) එම හොය එසේ තිස්රියන් දික් (ගෙයක්) ද එසේම උලපනගම්හි සතිස්රියන් දික් ( හෙයක්ද ) අඹ ගමුවෙහි සූතිස් රියන් අයම්වු මනහර මහත් ඉතාදැඩි යහපත් ( හෙයක්ද ) යම්සේ ඇති අස් ගෙරි මීවුන් ආදීන් විසින් යන්ට හැක්කේද එසේ එකල බැඳවී, ඒ ඒ මහහෙය බැමි මත්තෙහි

86 වෙනි පරිච්ඡේදය 223

උස්ටැම් ආදියෙන් හෙබියාවූ සොදුරු මහගෙවල් කරවා ආරාධනා කොට බොහෝ භික්ෂූයන් එක් කොට ඒ ඒ තන්හි ඒ භික්ෂූරන්ට මහ දන් දී මහපුද පැවැත්වීය. සෙසු තන්හි නොයෙක් පරිද්දෙන් අම්බලම කරවා එසේම පාලම් තනවා පාදපාසාණයන් තබ්බවා මහවනය කප්පවා මහා මාර්ගසයකරවා සමන්කුළට ගොස් පා සලකුණ වැඳ චෛත්යා ඟන භූමියෙහි දෙව්රුව පිහිටුවා ඒ තෙමේ ශ්රී් පාද මණ්ඩපයද කරවී. මහනුවන ඇති ඒ තෙමේ ඒ හාත්පස‍ පව්රුද බඳවා ඉන් මත්තෙහි ඒ මණ්ඩපය මහහැකිලි දමින් යටැම්හි දැඩිකොට බඳවා එයින් පසු සිරිපතුල පහන් ආදීන් තුන්දිනක් පුදමින් තමා මස්තකයෙන්ද සුවඳ තෙල් පහනක් ගෙණ සිය හිමි මහරජහු නමින් වඳිමින් වඳිමින් ඒ ශ්රී පාදය හාත්පස පැද කුණු කොට කොට මුළුරැය (පහන්) පැවැත්වීය. මේ සියලු ප්රසවෘත්තියත් ආදියෙහි පටන් ක්ර මයෙන් ඉතා උස්ගල් ටැඹෙක ලියවා පසුව ඒ ටැඹ පරාක්රිමබාහු මහාරාජාධිරාජයාගේ කීර්ත ති සතමහයක් සෙයින් සතුටින් ඒ තෙමේ එහි පිහිටවී. පරිපූර්ණක මනොරථ ඇති ඒ තෙමේ පසුව ඒ සියලු පවත් රජහට දූතමුඛ යෙන් දන්වා යැවීය. ඉක්බිති ඒ තෙමේ අත්තනගලු වෙහෙරට ගොස් රජහු විසින් කී නියමයෙන් බොහෝ ධනව්යතය කොට තුඟු සිඟු ඇති තෙමහල් පහයක් කරනා ප්රෝඥාසම්පන්න අනොමදස්සී නම් මාහිමියාට ඒ පහය දී පසුව උන්වහස්සේට මහරජහු නියොවින් දන්වැටද තබ්බවා ශීලා ලෙඛනයකුත් කරවී. එක්බිති මහ ඇමතිතෙමේ බෙන්තොට පටුන් ගොස් කාළි හෝ මුවදොට අසු සරියන් මහගෙයක්ද කෙහෙල්සෙන් ගම්හි සියක් යටි සහගෙයද්ද සල්ගමුගඟ සතළිස්යටි හෙයක්ද සල්රුක්හෙබ එක්සිය පණස් රියන් හෙයක්ද මේ ආදීවූ පාලම් ‍යානොහෙන ඒ ඒ තන්හි බඳවා එසේම බොහෝවූ ආරාම හා ධර්ම්ශාලාදීන්ද කරවා මහදන් හා පූජාද පැවැත්වී. ඉක්බිති රජමහ ඇමති තෙමේ බෙන්තොට වෙහෙර පටන් කළු ගංතොට දක්වා යොදනක් පුළුල් තන්හි පරාක්රෙමබාහු නමින් ප්රාසිද්ධ කොට මනා සෙවනැති ඵලයෙන් හරිතවූ මහත් පොල් උයනක් කරවි. ඒ ඒ රට කපු ( කැටීම්) වියමන් ආදීවූ සියලු කර්මාන්තා කරවා එක්දවසම නිමවා මහායසස් ඇත්තේ මාහැඟි සවිසි කඨිනයක් භික්ෂුස සඞ්ඝයාටදී මහත් පූජාද කරවී. ඒ තෙමේ මෙසේම (දානාදිය) දෙමින් ඒ ඒ තැන හැසිරෙමින් නැවත සසැටක් කඨින (චිවර) යන් භික්ෂු සඞ්ඝයාට දුන්නේය. ඉක්බිති ඒ තෙමේ මාදෙල්ගස් නම් මහවනය මුල්සහිත සියල්ල සින්දවා එහි එක් උතුම් ගමක් කරවා ඒ සමීපයෙහි මහකොස්වනය කරවා එහි තුන්මහල් එක් පිළිමගෙයක් ද බොධිය චෛත්යහ ආරා

224 මහාවංශය

මය යන මේ පවුරුවලල්ලෙන් වෙළන ලද්දක් කරවා රජහු ‍නමින් මහා පූජාත් කරවි. රාජන්ය නම් ඇත්තේ එසේම මහපින් කොට පෙරලා අවුත් ඒ සියල්ල රජහට දැන්වීය. ඉක්බිති ඒ රජතෙමේත් උහු කෙරෙහි හටගත් මහාකරුණ ඇත්තේ මාදෙල්ගස් නම් ගම ආදීවූ බොහෝවූ උහු විසින් කරවන ලද ගම් උහුගේම කුලසන්තක කොට දී පසුවත් උහු ගෙණ ධාතු මන්දිකරයට ගොස් සඟමැද “මාගේ මේ ඇමති උතුමා තුනුරුවන් කෙරෙහිද මා කෙරෙහිද හැමකල පහන් සිත් ඇත්තේය. ; එහෙයින් මේ තෙමේ බුදුනට හා රජහටත් හිත සෙවනයෙහි තත්පරකම් ඇත්තේ ප්රිුයද මන වඩන්නේද වෙයි. එහෙයින් මමද ප්රිනයවස්තු වෙන් දළදාවහන්සේ පුදමි” යි කියා අඹුදරුවන් සහිත ඒ ඇමති උතුමා බුදුන් දළදාවට දින. මෙසේ එතැන් පටන් ඒ මධ්ය මලොකපාලතෙමේ උතුම් දෙවප්ර ති රාජ නම් උහුලවාම නනවැදෑරුම් මාහඟි පූජා වස්තුවෙන් ලොවැස්සා විසින් පුදනලද තෙරුවන් සතතයෙන් පිදවීය. මෙතෙකිස් හුදීජනයා ප්රයසාද සංවේග පිණිස කළ මහවස විවිධ කුසල කාරාපන නම් අසූ සවෙන් අදියර නිමි.

87 වෙනි පරිච්ඡේදය

කිසිකලක ලක්දිව්හි අවග්රදහවශයෙන් සියල්ලවුන් සත්තප්තකර හේතුවූ මහාග්රී ෂ්මයක් හටගත් කල ශස්යංයන් මැලවෙන කල ඉක්මිය නොහැකි දුර්බතභික්ෂහ ඇති කල සියලු ලක්දිව් වැසි මහජනයා අතිශයින් බියපත් කල ර‍ජතෙමේ වූකලී එකල්හි තුනුරුවන් චෛත්යජබෝධීන්ටද මහර්ඬ ඇති නාධ මෛත්රෙකය දෙවාදී පූජනීය දෙවියන්ටද නනවැදෑරුම් පූජායෙන් සියලු ලක්දිව එක් උතුම් පූජාවක් ‍කරවා පුද පෙරදැරි කොට මහබිකුසඟහු එක්කොට පිරිතුදු බණවා මහර්ෂීහුගේ දළදාවහන්සේ (වඩාගෙණ) නුවර මොනවට පැදකුණු ‍කරවා ඉන්පසු ඒ තෙමේ “වර්ෂාැව වසීවයි” මෙසේ අධිෂ්ඨාන කෙළේය. එකල්හි වනාහි ඒ ඒ දිගින් මහවලා නැගෙන්නෝ විදුලියෙන් නැවත නැවත අතිශයින් දිලියෙන්නෝම සකල ලොකයාගේ කන් සිත් පිණවමින් නැවත නැවත ගුගුරන්නාහු මහගිම් නසන්නාහු මහජනයා සතුරුකරන්නාහු දුර්බ භික්ෂකය කෙලසන්නාවූ දිශාන්තරය හොබවන්නාහු ශස්යනයන් අස්වසන්නාහු වස්නට පටන්ගත්තු. “බුදුන්ගේ අනුභාවයෙන්ම අපගේ චිත්තානන්ද දායකවූ මේ වැසි වලවෝ මෙසේ වසිති එහෙයින් මේ බුදුගුණයෝ මෙපණයෝයයි දන්නට දිව්යමබ්රතහ්ම මනුෂ්යුයන් අතුරෙහි කවරෙක් පඬිතවේද? අපගේ රජතෙමේත් මහා තේජස් මහඬි ඇත්තේය. මොහු හා සදෘශ රජෙක් නුවූයේය, ( මතුද) නොවන්නේය.” මෙසේම මුනි

87 වෙනි පරිච්ඡේදය 225

රජහුගේ ගුණයද රජහු ගුණයද කිය කියා එකල්හි ලක්දිව්වැසි මහජනයෝ ප්රුශංසා කළහ. මෙසේ ධර්මලයෙන් ලෙව් සසුන් පරිපාලනය කෙරෙමින් තමාගේ ආත්මභාවයත් සාරවත් කරන්නේම කලක් රජසිරි අනුභව කෙරෙමින් එක් කලෙක ඒ රජතෙමේ තමා බුහුතනියන් දරු වීරබා කුමර හා පුත්ර වූ විජයබාහුය එසේම භුවනෙකබාහුය තිලොක මල්ලනම් එසේම පරාකුමබාහුය ජයබාහුය යන මේ පෙසල කුමාරයන් පස් දෙනා කැඳවා මොවුන් ස දෙනාටම හෙතෙම මෙසේ අවවාද දෙන්ට පටන් ගත්තේය. “දරුවෙනි මා බස් අසව් මේ ලෝකයෙහි පුත්ර්යෝ වූ කලී ‍අවජාතය අනු‍ජාතය අතිජාතයයි කියා මේ තෙදෙනෙක් වෙති, ඔවුන් අතුරෙන් යමෙක් මවුපියන්ගේ වංශක්රඅමයෙන් වඩනා ලද්දාවූ ඉසුරු, ගණයට එකඟව අනුභවකරනට අක්ෂකමවූවාහු වඳුරෝ මල්වඩමක් සෙයින් නසා නිශ්රීවකව හැසිරෙත්නම් ඒ දරුවෝ අවජාතයහි පුරාතන පණ්ඩිතයෝ කීහු. යමෙක් එබඳු සම්පත්තියක් ලැබ මවු පි‍යෝ යම්සේ නම් එසේම අනුභවකරන්නෝ කුලක්රඳමය පාලනය කෙරෙද්ද ඒ කරුවෝ අනුජාතහයි දනිව්. නැවත අන්‍යයා මම කියම්. යමෙක් කුලක්රදමයෙන් රැක් සම්පත් සමඟම නැවත අන්යඅවූත් එයින් වැඩි බොහෝ සම්පත් උපයා සැප විඳිද්ද ධීරවූ ඒ දරුවෝ අතිජාතයහයි ප්රෝකටයෝයි. මා විසිනුත් පියහු දුන් එක් මායාරට ගෙණ දැන් අනික් දෙරටත් දිනා වැලි නිර‍වශේෂ රාජ්යීත්රුමය එක් සේසතින් ලකුණුකරණ ලදී, වැලි උහු විසින් දිනිය නුහුනු සියලු දෙමළුම පරදවන ලද්දාහ. ගිරිදුර්ගාුදීන් ඇසිරු කොටගෙණ ඒ ඒ තැන වසන්නාවූ සියලු වන්හි රජදරුවෝම මා වෙත ගෙන්වන ලද්දාහ. සියලු දෙශාන්තරයෙහි ම කීර්තතතිය පතළකොට මෙසේ දහම් නයින්ම කලක් මා විසින් රජය කරණලද්දේය. පඬුරු හසිත රාජ කන්යානවන් දඹදිවින් ගෙන්වා පරදෙසයෙහි ක්ෂඬත්රීජය යනුත් තොප නෑයන් කෙළෙමි. චන්ර්ියි වංශ සූය්ය්්වා වංශෝද්භූත වූ පාඬව චොළිය (ආදී) වීරවූ රජ දරුවෝ කිරුළු අබරණද මාවෙත එවූහ. හුදක් මේ තොප සියල්ලවුන් විසින් පමණක් නොව එන කාලයෙහිත් සත් මුනුබුරු පරම්පරාව දක්වා වින්ද යුක්තාවූ වෙසමුණු රජහු විසින් සඞ්ඛාදී නිදන් නවය සෙයින් මා විසින් රැස්කරණ ලද රුවන් රැස් ඇත්තාහ, දුදනෝ මා විසින් නිග්රනහ කරණ ලද්දාහ, සජ්ජනයෝද පරිපාලනය කරණ ලද්දාහ, බුදුසසන ද මොනවට සමගිකරණ ලද්දේය. එහෙයින් මම පිය රජහුගේ අතිජාත පුත්රසවීමි දරුවෙනි තෙපිදු මා බඳුවූ අතිජාතපුත්රම වවි. පෙර ඔකාවස් පරපුරෙන් පැවති සගර රජහුගේ සැටදහසක් පුත්රුයෝ එතෙක් රාජධානීන් නිපදවා සියලු දඹදිව සැට දහසක් විභාගයෙන් බෙදා ගෙණ වෙන් වෙන්වූ රජය සමඟවම කළහ. ඒ දසබෑ රජදරුවෝද පෙරකීවාක් සෙයින්ම දඹදිව දස කොටස් කොට මොනවට රජ කළහ: පින්වත්නි 2G 33-16

226 මහාවංශය

එසේම තෙපිදු සුදුසු පරිද්දෙන් මේ ලක්දිව බෙදාගෙණ උනුන් අනුසාසනා කරන්නෝම මොනවට රජය කරව්. දරුවෙනි සර්වනප්රාකාරයෙන් පරසතුරන්ට සිදුරු නොදක්වව්” මෙසේ ඖරස පුත්රියන්ට හා බෑනාට අවවාද කෙළේය. ඉක්බිති ඒ රජතෙමේ මහාසඞ්ඝයා හා මහජනයා රැස්කරවා “ මාගේ බෑනනුවන් හා ඖරසපුත්රසවූ මේ රජදරුවන් සදෙනා අතුරෙන් කවරෙක් රාජ්යවයට යොග්යඞදැ”යි විචාළේය. එකල්හි රජහුගේ ඒ බස් අසා මහාසඞ්ළය තෙමේ ( දන්වන්නේ) මහ රජානෙනි භවත්හුගේ මේ කුමාරයෝය, මේ බෑනාය යන මොහු සියල්ලෝම ධිරවීර ගුණ ඇති බහුශ්රැිතයෝය. සියල්ලෝම සඞ්ග්රානමාවවරයහ, පරසතුරන් මඩනෝය, ලෙව්සසුන් රක්නෝ රාජ්යල යොග්යයම වන්නාහ ; එසේද උවත් භවත්හු දෙටුපිත් විජයබා ( කුමර) බාල්යා වස්ථායෙහි පටන් තුනුරුවන් කෙරෙහි ප්රඋසන්නය, ගිලන් මහණුන් උවටන්හි නිතොර එලඹසිටි සිත් ඇත්තේය. සත්යනයෙන් සත්යලය සන්ධානන කෙරෙයි, කෙළෙහිගුණ දන්නේද වෙස් උසස්වූ සැදැහැපැණ ගුණ ඇත්තේය, මහළු දුබල සතුන් අතුරෙන් අසරණයන්ට ආධාරය, එසේම දුප්පත් සතුන් කෙරෙහි අතිසය කරුණපරය ; තවද ඒ තෙමේ ඒ රාජාන්තරය වූකල දාසභාවයට පමුනුවනලද භික්ෂුයසඞ්ඝයාගේ බොහෝ නෑයන්ද අන්යතවුත් බොහෝ ජනයන්ද උන් උන්ගේ ස්වාමීන්ට රන්රුවන් ආදිය දී ඒ දාසභාවයෙන් මිදවී. තවද මහරජානෙනි බොහෝ ඒ සො‍රහු රජගෙහිත් සොරකම් කොට නිග්රමහ යොග්යනවූ කල ඔහු වෙතටම පැමින තැතිගැන්මද භයද දමා නිරුපද්ර වූවෝ අඞ්ගහානියටද නොමැමින ජීවිතයක් ලද්දාහ. (තවද) මහරජානෙනි ඒ ඒ ගම්හි රාජයත්ත සුංකම් ගෙණ සොරවූ මිනිසුනුදු දැක උන්ට ස්වකීය ධනයදී දුක්පත් සියලු ජනයා ඒ ඒ සුංකමින් නිදහස් කොට ලොක පාලනයෙහි පඬිත වූයේ නිත්යඒයෙන් පාලනය කෙරෙයි, තොප විසින් දිනියයුතු කිසි සිංහල වන්ති රජකෙනෙකුදු පළමුකොට උහු දැක නිර්බ භයවූවෝම තොප දකිති ; “එනකාලයෙහි වූකලී අප කුල පරම්පරාව රක්නාවූ ඒ විජයබා කුමරහු මෙතැන්පටන් නිරතුරුම දැඩි භක්ති ඇතිව තෙපි සෙවය ක‍රව්ය”යි මෙසේ කියා ඇමති කුලඟනෝ කරණ ලද ආදර් ඇති තමතමා වල්ලභයන් හික්මවති. යම් මව්පිය දෙනෙක් දෙතුන් අවුරුදු බාල දරුවන් ගේ මිහිරි බොලඳ තෙපුල් අසනු කැමැත්තෝ නම් එබඳු මවුපියන් විසින් “තෙපි කවරක්හු සේවනය කරව්දැ”යි විචාරණ ලද දරුවෝ “ අපි ඒ විජයබා කුමරහු සේවනය කරන්නෙමු” යි කියති කොපයෙන් මවුපියන් විසින් තළන ලද දරුවෝ (උහුවෙත ) ආවෝ තමතමා දුක් කුමරහට කියති. එකල්හි විජයබා කුමර තෙමේද කරුණාවෙන් උන් කැඳවා “මෙ තැන් පටන් තෙපි ඒ දරුවන්ට නොතළව්ය”යි මෙසේ කියා තමාගේ ඒ භාණ්ඩාගාරයෙන්ම ඒ ඒ දරුවන්ට බත් වැටුප්ද දෙවී.

88වෙනි පරිච්ඡේදය 227

ඇස් ඇති පුද්ගලයෙක් තෙමේ පුන්සඳ සහිත අහස බලා “ පුන්සඳ මෙහි කොහිදැ” යි විචාරන්නා සේ ඒ කුමරහු කෙරෙහි රාජය රඦනය කරණ සුලු ගුණයෝ විද්ය්මාන වූවාහුය”යි දැනගණත් “පින්වත් මහරජානෙනි තෙපි සඞ්ඝයා කෙසේ පමණක් නොවෙයි මහරජානෙනි ඇසුවමැනව, හුදක් ලක්දිව පමණක් නොවෙයි දඹදිව් පාලනයටත් උහු පිළිබඳ ශුභ ලක්ෂැණ ඇත්තේය”යි දැන්වීය. උහු පිළිබඳ මේ ආදී බොහෝ ගුණයන් සඞ්ඝයාගේ මුඛයෙන් අසා සතුටුකඳලෙන් තෙමුනු ඇස් ඇත්තේ විය. එකල්හි රජ තෙමේ ස‍නේතාෂයෙන් ඒ විජයබා පිතු කැඳවා සමීපයෙහි සමාන අස්නෙක හිඳවී. ඉක්බිති මහරජතෙමේ තමා විසින් නොකරණ ලද යම් ලොකශාසන කෘත්ය යෙක් වීනම් ඒ සියල්ලම මෙසේ උහුට දැන්වී. “පරසතුරන් විසින් රුවන්වැලිසැය බිඳහෙලන ලද්දේය. එය පෙරලා බඳවා රන් කොතින් සරසව, සිංහලාධිපතීන්ගේ යම් පුරාතන රාජධානියක් තොමෝ සියලු නගරීන්ට තිලකවීද උතුම් ඒ පොළොන්නරුව තුගුපව්රු දොරටු හාංමොනවට බෙදනලද සිවු දොරටු හා ගැඹුරු පිරියෙන් පිරිකෙව් කරණ ලදුව පෙර පරිද්දෙන් කරව, එහි දිව්යා ගාරයක් සෙයින් මනෝහරවූ පෙර දළදාගෙහි ඒ දළදා පාදා දෙදෙනම පිහිටුව, “මමද පූර්වන රජුන්ගේ මේ රාජධානියෙහිම අබිසෙව් පෙළහර කරන්ට කැමැත්තෙමි” ත්රිවසිංල ගතවූ සියලු බික්සඟහුද මහජනයාද දහස් තොටට පමුනුවා එහි මහාපූජා පෙරටු කොට මහවැලිගඟ උපසම්පදා මඞ්ගල්යලය කරවා තෝ බුදු සස්න කියා උහු අත්හි හේතෙමේ රාජ්යපභාරය තැබුයේයි. ඉකිබිති රජතෙමේ ඉතිරි පස් රජකුමරුවන්ද මුනි උතුමාගේ වර දළදා පාදා යන ඒ දෙදෙනද ශ්රඉමණ සමූහයාද සියලු අමාත්යළ වර්ග යද ලඞ්කා පෘතිවියද උහුටම පාවාදින. මෙතෙකින් හුදීජනයා ප්රපසාද සංවේග පිණිස කළ මහවස රජජ භාරා රොපන නම් අසූසත් වෙනි අදියර නිමි.

88 වෙනි පරිච්ඡේදය

එකල්හි නිර්බ්භය සිත් ඇති ඒ විජයබා රජතෙමේද ඒ ‍එසේයයි ප්රදතිවචනදී රාජ්යිය භාරගත්තේයි. ඉක්බිති ඒ තෙමේ (තමා) “අතිජාත පිත් බැව් ජීවත්වන්නාවූ ම ඒ පියරජහට දක්වන්නෙමි”යි සිතීය. “ස්වාමි අමාත්යත සුහෘත් ආදීවූ මේ සපත රාජ්යායඟයන් අතුරෙන් මිත්රාිඟ යොග්ය වූ ඇදහිලි ඇති සම්මනත්ර ණයෙහි විසාරදවූ විපත්හිදී එක්ව වැටෙන සත්යොවාදී ප්රිහයඞ්කරවූ කවරෙක් තෙමේ දැන් මට ඇත්තේ දෝහෝයි නැවත නැවත විමසා පියහු බුහුන නියන් පුත්රමවූ වීරබාහු ආදිපාද තෙමේ වූකලී පඬිතය ගුණයෙන්දු

228 මහාවංශය

හෙබියේ සර්ව කෘත්ය යෙහි කොවිද වූයේද විද්යාංමානය “ ඒ මේ තෙමේ වැලිකෙළිනා දවස් පටන් අදවන තෙක්ම මා කෙරෙහිද සුදනන් කෙරෙහිද ඒකාන්ත විශ්වාසය කෙරෙයි හේතෙමේත් මා නොදක්නේ කිසිතැනෙක සිටිනට නොහැක්කේය මමද උහු නොදක්නෙම් ඉන්ට නොහැක්කෙමි ඒ තෙමේද ඤාණබල කායබලාධිකවූයේ ලෙව්සසුන් වඩන්ට මා සෙයින්ම උත්සාහ කෙරෙයි. එහෙයින් ඒ තෙමේ මිත්රාසහ යොග්යඒය”යි දැන එකල්හි උහු කැඳවා සම්බක්ත මිත්රහස්ථානයෙහි යෙදුයේයි. ඉක්බිති “මා විසින් අතිශයින් උසස්වූ මනහර පින්කම් කටයුත්තේය, දළදා පාදා යන ඒ දෙදෙනා මට පාවාදෙන ලද්දාහ. එහෙයින් ඒ ධාතුන්ගේ ප්රා්සාදය තෙම අභිනව කොට මා විසින් කටයුත්තේය වැලි පියරජුන් විසින් කරවනලද පුරාතන දාඨාධාතු මන්දිනරයත් පිණිස එහෙයින් එයම අලුත් කොට කරවන්නෙමැ”යි සිතා සියලු සිප්කම්හි නුවණැති බොහෝ ශිල්පී සමූහයන්ද අන්ය්වූ බොහේ කම්පරුවන්ද ඒ ඒ තැනින් රැස්කොට පූර්ව්කර්මානන්තයටත් වඩා දෙගුණවූ දැකුම් කටයුතුවූ නවකම් කරවා දිවමැදුරක්සේ සොඳරුවූ සියලු දළදා මැදුරනිමකරවා ඒ තෙමේ එහි සම්බුදුහු ධාතුවය පිහිටුවා ඉක්බිති පූර්වැයටත් ‍වඩා ධාතූන් පිළිබඳ මහපුද දවස් පතා පවත්වන්ටත් තමාගේ ආරක්ෂාවවටත් නියොග කෙළේය. එතැන් පටන් ඒ රජතෙමේ සිය පියරජහුගේ ප්රේමය ද්වීගුණ ත්රිාගුණ කොට නිරතුරු වැඩවී. තමාගේ පියරුහට පුත්රගවියොගයෙන් හටගත් ශොකයක් “ නහමක් වේව” යි සිතා පැරකුම්බාය එසේම ජයබාහු යන මේ සිය මලුන් දෙදෙන මිහිපල්තෙමේ සැම කල්හි පියහු සමීපයෙහි වැස්වීය. ඉක්බිති ඒ තෙමේ තිලොක මල්ල නම්වූ සියමලු කැඳවා දඹදෙණිපුර පටන් යම්තාක් දකුණු සයුරද යන මේ අතුරෙහි විද්යාවමානවූ සිංහල සේනාව උහුට අනුවර්තඒනය කොටදී පියරජහට දක්ෂිතණ දිශාන්තරයෙහි ආරක්‍ෂාකර ණයට එකල්හි උහු මහ වත්තල කම්හි සිටවී. මිහිපත් තෙමේ උතුරු දිශාභාගයෙහි “කු‍ඩාවැලි ගම්හි ඒ සතුරෝ පරතෙ‍රින් බොහෝසේ බසිති සඞ්ග්රාඋමොපායෙන් බිහිසුණු ඒ දිග පරිපාලනයට භුවනෙකබාහු නම්වූ මා මල් රජු හැර කවරෙක් හෝ ඇත්තේදැ”යි සිතා උහු කැඳවා උහුට උතුරුදිග පවත්නා බොහෝ සෙන්දී පියරජහට ඒ දිශාමුඛයෙහි අරකුන් කරණ පිණිස යාපව්වෙහි සිටිනට නියෝග කෙළේය. ඉක්බිති ඒ රජතෙමේ තුමූම වීරබා (කුමරු) හා සැරසුනේ “ ඒ ඒ තැන හැසිර සියලු දුජ්ජනයන් මැඩ ලක්දිව නිෂ්කණ්ටක කොට පසුව පියහු අනුමති ලැබ පොළොන්නරු නුවර කරවන්නෙමැ”යි නික්මිනි. එකල්හි ඒ පැරකුම්බා මහරජතෙමේද පුත්රකප්රෙෂම නැමැති මහවතුරෙන් ගෙණයනු ලබන්නෙකුසේ පියහුගේ අනුගමනය

88වෙනි පරිච්ඡේදය 229

පිත්හු නොකැමැති කල්හිම සාදර කෙරෙමින් දයාපරවස වූයේ පසු පස්සෙහි යන්ට ආරම්භ කෙළේය. පසුව ඒ එතමේ පියරජු නැවත නැවත වැඳ බලාත්කාරයෙන් නවත්වා යන්ටම නික්මිනි. නැවත රජතෙමේ “ මා පුතු කෙරෙහි යම් ජනකෙනෙක් පෙම් කෙරෙත් නම් ඔහු සියල්ලෝම ඒ අනුව යෙත්වයි” නියෝග කෙළේය. එකල්හි රජහු එබස් අසා ප්රලමොද්යත බහුලවූ සියලු රාජා මාත්යෙයෝද සියලු සෙනෙවියේද එසේම සියලු මහාවීර යෝධයෝද එසේම සියලු ඇතුන් නැගෙන්නෝද සියලු අසුන් නැගෙන්නෝද එසේම සියලු රිය නැගෙන්නෝද අප බෝසත් විජයබා (රජ) පො‍ළොන්නරු නම් රාජධානිය කරවන්ට දැන් යන්නෙල ඉදින් ඒ තෙමේ යේ නම් වහා අපිදු යම්හයි කියා රජු කැටිව යන්ට ඔහු සජ්ජිතවූවෝ නික්මුනාහ. එකල්හි කෞසීද්යය වසයෙන් අමාත්ය භටාදීන් අතුරෙන් සමහරෙක් යන්ට නොකැමති කල්හි ඔවුන්ගේ අඹුවෝ “පින්වත් ස්වාමිවරුනි අප සමඟ යෙත්වා නොහොත් නොයෙත්වා අපි දැන්ම ගුණ සලකන්නාවූ උන්වහස්සේ කැටිව යන්නම්හ. උන්වහස්නේ විසින් කරවන ලද උතුම් නුවර වසන්නම්හ”යි කියා පෙරතුව එව්හු නික්මුනය. එකල්හි එසේම යන්ට නොකැමැති සිය සිය පියනුදු හැර බාල කරුවෝ පවා උහු අනුවම ගියෝයි. තම තමන්ගේ ගම් හා ගෙවල්ද භොග සම්පත්ද දමා නික්මෙන්නාවූ ඒ මහ‍ජනයා දකිමින් රජතෙමේ මහාකරුණාවෙන් නැවත නැවත අවවාද කෙරෙමින් නැවත්විය යුත්තවූ සියලුම මිනිසුල් නැවැත්වී. ඉක්බිත් ඒ තෙමේ කැමති පමණක් සිවුරඟ සෙන් ගෙණ ඉතා දුර්ගවමවූ උස්වූ වාගිරිගලට ගියේය. ඒ ‍‍ තෙමේ ඒ පව්ව මුදුන්හි මාහැගි ඉතා උස් පව්රෙන් වටකරණලද මහඟු රජගෙයක් කරවා තමා පියරජහු විසින් දුන් මහා ධනය සියල්ලම ආපදා පිණිස එහිම සුරැකිව තැබීය. ඒ මහපව්වෙහිම යහපත් සඞ්ඝාරාමයකුත් කරවා මහානෙත්රැ ප්රානසාද විහාරයෙහි නායකවූ මහතෙරුන් වඩාගෙණවුත් ඒ ආරාමය උන්වහන්සේට දී මහාපූජා කරවා දන්වැටද තැබුයේය. පසුව ඒ රජතෙමේ සමන්කුළට ගොස් මුනිහුගේ පාදය වැඳ එයින් ගඟනිරිපුරට ගියේය. ඒ තෙමේ එහි නියම්ගම්පා නම්වූ පුරාතන විහාරයෙහි කැඩුම්බිදුම් පිරියම් කරවා එකල්හි එහි වැසි භික්ෂූාන්ට ‍දන්වැටද වෙස්කොට තබා සිඳුරු වානට එලඹියේය. ඒ රජතෙමේ එහි වල්ගම්පා විහාරය කරවා පසුව එහි පියරජහු නමින් අභයරාජ නම් පිරිවෙණද කරවා ඊට නන්වැදෑරුම් පිරිකර ගම් කුඹුරු ආදිය දුන්නේය. ඉක්බිති මිහිපල්තෙමේ හස්තිගිරි පුරවරයට ගොස් එහිද (තමා) සුළු පියරජු විසින් කරවනලද සිත්කළුවූ මහාවිහාරයෙහි උහුගේම සත්තයෙන් පිදියයුතු ශරීර නිඃක්ෂෙළපස්ථානයද නැවත නැවත බලමින් වීරබාහු නරෙන්ර්් යාද සේනාවද සමඟ කනස්සලු වූයේ එහිදී

230 මහාවංශය

අනිත්ය ලක්ෂ ණය නැවත නැවත ඉපදවී. ඉක්බිති එහි තුන්මහල් උතුම් පිළිම ගෙයක් කරවා එහි මහත් බුදුපිළිරුවක් කරවීය. අනතුරුව සුළු පියහු පිළිරුව සර්වා භාරණයෙන් සරහනලදහු මොනවට කරවා එහිම තැබ්බවී. මිහිපල්තෙමේ පිළිම ගෙයටද (සුළු පියහු) ඒ රුවටද මනහරවූ කැප පසගම් හා බොහෝ පිරිවර මිනිසුන්ද දී උහු නම්න් භුවනෙකබාහු පිරිවෙණයයි නාමයද තැබුයේයි, ඊට ඉක් බිතිව ඒ නුවර නරනාරී ජනයාගෙන් සමාකීර්ණය කොට පව්රු පිරි ආදීන් පිරිකෙව්ද කරවී. සූරවූ ඒ රජතෙමේ සිවුරඟ මහසෙන් ගෙණ ඒ (හස්තිශෛලපුර) යෙන් නික්ම යාපව්නුවරට ගියේය. ඒ කාලයෙහිදී පෙර මහ යුද කොට පලවන ලද චන්ර් යාභානු නරෙන්ර් කාතෙමේ පාඬි සොළී ආදී රටින් මහත් බල ඇත්තේ මහා දෙමළ යොධයනුදු කැටි කොට ගෙණ ජාවකසේනා සමඟ මාතොට ගොඩබටුයේය. ඊ‍ට අනතුරුව ඒ රජ තෙමේ පදීරට කුරුන්දිප රට ආදියෙහි වැසි සිංහලයනුත් වසඟ ‍කොට ගෙණ යාපව් නුවරට ගොස් කඳවුරු බැඳගෙණ “ත්රිතසිංහලය ගන්නෙමි ඔවුන් නොහරින්නෙමි එහෙයින් බුදුහු දළදාව පා පාදාවත් ඒ රජයත් මට දෙව ඉදින් නොදෙය් නම් යුදකර” යි කියා දූතයනුදු මෙහෙයී. එකල්හි විජයබා රජතෙමේත් වීරබා මිහිපල්හු කැඳවා මන්ත්ර ණය කොට මහබලසෙන් සරසවා “ආශ්චය්ය්හිපයෙක මෙකල්වූ කලී අප දෙදෙනාගේ බාහුවික්රසමය දකින්නම්හ”යි කියා ඒ දෙදෙනාම පිටත්ව ගෙණ චන්ර්ප භානු (රජු) මහසෙන් හාත්පසින් වටලා රාම යුද්ධය සෙයින් දරුණු වූ මහයුද කළහ. එකල්හි යුද්ධයෙහි පරදනාලද්දාවූ සතුරු යෝධයෝ ආයුධ රහිතව මුළාව ඇවිද්දාහ, ස්තුති කළාහ, භයින් පෙළී වැන්දාහ, තැති ගත්තහ, වෙව්ලූහ, යුදයෙහිදී සරණ ඉල්ලූහ, ඇඬුහ, වැලපුනහ, එකල්හි භයවූ සතුරු භටයෝ කිසිවෙක් වනය බලාද කිසිවෙක් මුහුද බලාද තවත් කිසිවෙක් කඳු බලාද භය නිමිත්තෙන් හාත්පස දිවපූහ. හේ තෙමේ මෙසේම යුද කොට බොහෝ භටයන් මරවා ඒ වන්ර්ාබලභානු නරනිදු නිරායුධ කොට පැලවී. ඉක්බිති උහුගේ උතුම් අනතඃපුර ස්ත්රීලන්ද සියලු ඇතුන්ද අසුන්ද කඩු ආදීවූ බොහෝ ආයුධයන්ද මහත් වස්තුවද ජයසක් ජයසත් ‍ජයබෙර ‍ජයකොඩි යන මේ සියල්ල පියරජු වෙත එවුයේය. මෙසේ හේතෙමේ තුමුල් යුද කොට (මිහි) මඬල ජයගෙණ විජයශ්රිජයට පැමින ලක්දිව එක්සත් කෙළේය. පසුව තුඟුපව්රු පිරියෙන් පිරිකෙව් කරණලද ඒ නගරයද කරවා ඉක්බිති එහි මාහැඟි රජගෙයක්ද කොට නිමවා නැවත එකල්හි ඒ නුවර ඇසුරු කළ මහත් භික්ෂු සඞ්ඝනාට දන්වැටද තැබී. ඉක්බිති ඒ තෙමේ භුවනෙකබාහු නම් මල්රජු අස්වසා පෙරසෙයින් යාපව්වෙහි රැදවී. අනන්තරයෙහි රජතෙමේ අනුර‍ාපුරට ගොස් එහි ථූපාරාමාදී සියලු සිඬස්ථානයන් හාත්පසින් මාරයා විසින් මවන

88වෙනි පරිච්ඡේදය 231

ලද බලකොටු වැනිවූ මහවනය සිඳුවා ආශා නදියෙහි හේදඬු බඳු පව්රද කරවීය. ඒ දිසානායකතෙමේ නවකමින් සිත්කළුවූ මේ සිද්ධස්ථානයක් කරවා මහපුද පැවැත්වී. ඉක්බිති ඒ මිහිපල්තෙමේ පියරජහු විසින් ආරබධ කොට නොනිමියාවූ රැවන්වැලිසෑයෙහි නවකර්මපමාන්තය නිමවනු කැමැත්තේ පුර වැසි සියලු මහජනයා ඒ පුරයෙන් ගිය ගිය තැනින් වහ වහා එක් කොට විසාරද වූ බොහෝවූ ශිල්ප සමූහයා මේ (නවකම ) හි යොදවා සෙනානාථ පිරිවෙණ මහතෙ‍රහු ප්රයධාන කොට ඇති සඞ්ඝයාට දන් වැටද නිමවා නවකම් කරවන්ට ඒ සඞ්ඝයා එහි වැස්වී. පසුව පිහිටි රට වැසි වන්නි රජ‍දරුවෝ බොහෝ පඬුරු දී මිහිපල්හු දුටහ. එකල්හි‍ හේ තෙමේ හිදළු සේසත් සෙමෙර ආදීවූ මහාවන්නි රාජන්ය්යන්ගේකකුද (භාණ්ඩ) යන්ද ඔවුන්ට දී ඒ සියල්ලන් පිණවා ඒ නුවර රක්නට නියොග කොට ඉක්බිති එයින් පොළොන්නරු නුවර ගියේය. වැලි නරනාතෙමේ එහිදී වීරබා මිහිපලු කැඳවා “ අප මෙය යහපත් මුල් රාජධානිය කරම්හ. යශොරාශි කථිපූරයෙන් දිශාමුඛය පුරවම්හ” යි උහු හා මන්ත්රිණය ‍කොට “ දැන් පුලස්ති නම් පුරයෙහි ප්රානසාදය පිළිමගෙය විහාරය පිරිවෙණ චෛත්යණය දාගෙය පවුරුය දොරටුය ගුරුළුවං පහය සඳලු සහිත පහය මණ්ඩපය ධර්ම්ශාලාය එසේම දෙවාලාදිය (යන මොව්හු) කිසිවෙක් පැලවගිය තෘණ වෘක්ෂාමදියෙන් වැසුනෝ සිටිති. දිරාගිය ටැම් සමූහ ඇති අනික් සමහරක් ආධාර නැතිව වැටෙති. අනික් සමහරක් මුල පටන් අග දක්වා බිඳුනු මහ බිතුබරින් බිම්බලා නැමුනාවූ අන්යා්ධාර නැත්තෝ වැටෙනු කැමැත්තෝය. ඛෙදයකි අනික් කිසිවෙක් හාත්පසින් දිරූ බැවින්ද දුබල බැවින්ද සිටිය නොහැක්කෝ මහල්ලන්සේ දිනෙන් දින නැමෙති. අදෝමැයි! තවත් සම‍හරක් බිදුනාවූ තුලායෂ්දි හි නටුවාවූ කො‍බෝගෙඩි වලලු ඇතිවෙති අනික් කිසිවක් විනෂ්ටවූ මස්තක ඇතිවෙති. බිඳුනු උළු ඇති වෙති (එසේම අනික් කිසිවක්) දිරාගිය ගෝනැස් ඇතිව බුන්තැනින් වැගුරුණු වැසූ උළු ඇති වෙති ; අනික් කිසිවෙක් වනාහි බිතු හා ටැම් ඉතිරිව සිටිති, අනික් කිසිවක් ගිලිහුනු දොර ඇතිව නටවාවූ දොරබැමි ඇතිව අනික් කිසි වක් ලිහිල් පියගැට ඇත්ව නටුවාවූ පිළිකඩ ඇති වෙති. කිසි ගෙයක්වුගේ ගෙපල් පමණ හේතුව පැණෙයි (එසේම) අනික් කිසි වක්හුගේ (ගෙය) පිහිටි තැන් පමණකුත් නොපෙණේ, නොයෙක් බසින් කිම නිශ්රීගත මේ පුරය සශ්රීේක කරන්නම්හ. රජතෙමේ අනුමත කෙරෙවා. පසුව මේ උතුම් නුවරදී අභිෂෙක මඟලය කෙරෙවා” මෙසේ කියා පියරජු වෙත ඒ තෙමේ දූතයෙක් මෙහෙයීය. ඉක්බිති රජතෙමේ ද එපවත් අසා සතුරු සිත් ඇත්තේ එකල්හි තෙමේ මූලරාජධානිය කරවන සිත් ඇත්තේ මහ ඇමති මණ්ඩලයා කැඳවා ලඞ්කාරාජ්යයවාසී සියල්ලන් ඒ ඒ (ක්රිායා) යෙහි යොදවා අයඃ

232 මහාවංශය

කාරයන එසේම ලියනවඩුවන නළකරුවන තඹුරන කුඹලුන රන් කරුවන සිත්තරුන බරඅදින්නන බැළයන දාසයන සැඩෙ‍ාලුන කම්හි සමත්වූ උළුවඩුවන සුණුවඩුවන ලීවඩුවන ගල්වඩුවර්ගඹ යන ( යන මෙතෙක්දෙනා) එක්කොට ඉන්පස් පිඹීනාහම මිටිය හඬුය යකුල කිණිහිර යනාදී සියලු කුඹුරු බඩුය තියුණුවූ බොහෝ කියත වෑය පොරෝය ගස්පළන දැය ගල්කටුය ශසත්රඹය කැටිබිඳනා මුගුරුය උදළුය කලාල පැස යන මේ ආදීවූ සියලු උපකරණයන්ද මුතු වෙරළු මිණි ආදීවූ මහා ධනයද සාදරයෙන් දී පිත් රජුවෙත සේනා හා යැවීය. එකල විජයබා රජතෙමේද සතුටු සිත් ඇත්තේ බොහෝ කලක් වල්වූ නටුවාවූ ඒ ‍රටෙහි සුන්බුන් මහඉවුරු ඇති ගැඹුරු දිය නැති වැව් ‍පොකුණු වේලී හා ගැඹුරු විල් ආදී ‍ජලධාරයන් පෙරසෙයිස් බඳවා (යම්සේ) ගැඹුරු දියපිරුණු නොයෙක් පියුමෙන් ගහණවූ නන් මස්කැලන් විසින් ආකුලවූ (ජලාශය වෙත් නම් එසේ කරවා ) ස‍ියලු ශස්යූයන්ගේ උතපතතිස්ථාන වූ බොහෝවූ හැමකල් සරුවූ කෙත් තනවා ඉන්පසු ඒ ඒ තන්හි සියලු ශස්ය‍යන් සම්පාදනය කරවා ඒ සියලු රට ‍මනොහර කොට සමෘද්ධි කරවී. ඉක්බිති රජතෙමේ සයුර සේ ගැඹුරු පරිඛායෙන් පිරිවරණ ලද සක්වළගල බඳුවූ සිත්කළු පව්රු වලලු ඇති නොයෙක් අරමින් වට කළාවූ නොයෙක් පොකුණින් යුක්තවූ නොයෙක් විහාර සම්බන්ධර ඇති නොයෙක් සෑයෙන් ගහණවූ නොයෙක් ගුරුළුවං ගෙයින් මිශ්රනවූ නන් පහයෙන් හෙබියාවූ නොයෙක් මුඩු සෙවෙනි කම් ඇති නොයෙක් මණ්ඩපයෙන් මණ්ඩිතවූ නොයෙක් දෙවාලයන් ඇත්තාවූ නානා ගොපුරයෙන් භාස්වර වූ නානා ගෙවල් පෙළින් සිත් කලුවූ නානා විථියෙන් විරාජිතවූ මොනවට බෙදන ලද සතර දොර ඇති යහපත් තුන් මං සතර මං සන්ධි ඇති උතුම් වූ පුලස්ති පුරය පෙර සෙයින් කරවීය. මෙසේ කාන්තියෙන් ඕතොමෝ යම්සේ මිථිලාව දිනාද කාවිපුරය බිඳීද සැවැත් ( නුවරට) සිනාසේද මධුරාව දිනාද බරණැස කෙලෙසාද විසාලානුවරත් කොල්ලකාද චම්පානුමර කම්පාකෙරේද එසේ ඒ තෙමේ ඉන්ර්ුර නගරිය සදෘශ කොට පොළොන්නරු පුරය කරවී. මෙතෙකිස් හුදී ජනයා ප්රරසාද සංවෙග පිණිස කළ මහවස පුළත්ථි‍පුර කාරාපන නම් අට අසූවන අදියර නිමි. 89 වෙනි පරිච්ඡේදය ඉක්බිත්තෙන් ඒ නරෙන්ර්ද තෙම “පුලස්ති නම්වූ මේ පුරය පූර්ව්යෙහි යම්සේ වීද එසේ කරවනලද්දේ සර්වි නගරාඟයෙන් සමන් විතය. දැන් මේ පුරය තෙම ‍ඓශ්චය්ය්ද සෞභාග්යම ලක්ෂුමිය කරණ කොට ගෙණ බබලයි. ජෙතුත්තර නම් නුවරද පරයයි. සාගල

88වෙනි පරිච්ඡේදය 233

පුරය පැහැරගන්ට ඊප්සා කෙරෙයි. සුංසුමාරගිරි නම් පුරයද පැහැර ගෙණ කිමෙක සාකෙත පුරය සලසාද ? අදෝමය රජගහ නුවර ජීවග්රාරහයෙන් ගන්ටඊප්සා කෙරේ, සකස්පුරයද විධවංසනය කොට ඉඳපත් නුවරට ගර්හාෙ කෙරේ කිඹුල්වත් පුරය හා මිත්රසභාවය කරන්ට උත්සාහ කෙරේ. එහෙයින් ශක්ර පුරයෙහි දෙවියන්ට අධිපතිවූ ශක්රරතෙම යම්සේද එසේම රජුන්ට අධිපතිවූ මහත්ඍධි ඇති රජ තෙම මේ පුරයෙහි දැන් අභිෂෙකොත්සවය කරන්ට වඩින සේක්වා” මෙසේ කියා පිය රජානන් කරා දූතයෙක් යැවුයේය, ඉක්බිත්තෙන් ඒ රජ තෙමේ ඒ ප්රජවෘත්ති ක්රිමය අසා තුටු පහටුව සේනාව විසින් පෙරටුක‍රණ ලද්දේ රජ හට සුදුසුවූ මහත් උත්සවයෙන් යුක්තව දඹදෙණි නුවර සිට ඒ මූල රාජධානියට පැමිණියේය. එකල්හි විජයබාහු රජතෙමේද ගවුවක් පමණ තැන් පෙර ගමන් කොට ඒ මහරජානන් ඒ රාජධානියට කැඳවා ගෙණයේය. ඉක්බිත්තෙන් ඒ පුරයෙහි රජහුගේ අභිෂෙක මහොත්සවය සත් දිනක් පවත්වා පිළිවෙළින් නිමවිය. ඉක්බිත්තෙන් හේතෙමේ වීරබා යුවරජහට ඒ උතුම් රට දී ඒ සමෘධවූ රාජධානියට ගෙණ එමි” යි (සිතා) පියරජානන් සමගම දඹදෙණි පුරයට ගියේය. ඉක්බිති හේතෙමේ ලක්දිව් වැසි මහජනයා රැස්කරවා යොදුන් පමණ* මහ මග සමකොට එහි අතරතුර අඩයොදුන් අඩයොදුන් පමණ තන්හි මඟුල් කොඩි රඹ තොරන් ආදියෙන් මනෝහරවූ මහරු නවාතැන් එක එක කරවූයේය. ඉක්බිත්තෙන් දිව්යා රථ සෞභාග්ය යෙන් සුන්දණරවූ මහා රථයෙක්හි සර්වයඥයන් වහන්සේගේ පාදා දළදා දෙදෙනා වහන්සේ වඩාහිඳවා අසමානවූ මහා බ්ර හ්ම රථය බ්රාහ්ම සමූහයන් විසින් ‍මෙන් ඒ මහා ධාතූන් පිහිටි උතුම් මඟල රථය හාත්පසින් සේවනය කරන්නාවූ නොයෙක් භික්ෂුන සඞ්ඝ සමූහයන් සමඟ ඒ මහත් දඹදෙණි පුරවරයෙන් ඒ රජතෙම නික්ම රන් මුතු කුඩය, රන් මුතු සෙමෙරය, රන් මුතු කොඩිය, රන් මුතු මාලය, රන් රිදී කලස් හා රන් රිකී විජිනිය, රන් රිදී කෙණ්ඩිය, රන් රිදී සක්ය, රන් රිදී ආධාර ඇති රන් රිදී කරඬුය, රන් රිදී තලිය, රන් රිදී කැඩපත්ය, රන් රිදී රඹ හා රන් රිදියෙන් කරණ ලද ශද්ධා වලයාකාර අලඞ්කාර ජාතිය, රන් රිදී අසුන්ය, රන් රි‍දී ඇතුන්ය, නානා විධවූ රිදී රන් ආදියෙන් කළ පහන් දඬු ආදිය යන මේදෑ දාතු පූජා පිණිස සාධුකාර පවත්වා අභිමුඛයෙන් හා පශ්වාද් භාගයෙන්

• දඹදෙනිපුර පටන් පොළොන්නරුව දක්වා මැගිය පස් යොදුනට ඉතා අධාකයි, ඉන් නිසා පසළොස් යොදුනක් හෝ විසිපස් යොදුනක් කියා තිබී පසුව මෙසේ වූයේ යයි හර්ග වූ, එසේත් ලැබුණු පමණ පොත්වල ‘පබ බොජ නමත්තකං’ කියා තිබෙන බැවින් එසේව තැබුවෙමු.

2 H 33-16

234 මහාවංශය

අතුරු නැතිව යන්නාවූ ඒ ඒ ධූරයෙහි නියුක්ත මිනිසුන් කරණ කොට ගෙණ සිත්කළුවූ සත්ත්යාවභරණයෙන් සරහනලද ප්රසශස්තවූ හසිත් පඞ්ක්තීන් විසින්ද සියලු අශ්වාලඞ්කාර සමූහයෙන් දර්ශසනියවූ අගට පඞ්ක්තීන් විසින්ද යොධ ක්රීිඩා කරන්නාවූද යොධාභරණ ‍ධාරී නානාවිධ ආයුධගත් ‍අත් ඇත්තාවූ වීර භට පඞ්ක්තීන් විසින්ද, මඟුල් වෙස් දැරූ නානා විධාභරණයෙන් හෙබි නරෙන්ර්ට ප රාජ පුත්රත මන්ත්රී පඞ්ක්තීන් විසින්ද, හාත්පසින් සෙව්නාලද අහෝ! යහපත අහෝ! යහපත අහෝ! යහපතැයි කියන්නාවූ පින් සොඬ මිනිසුන්ගේ සාධු කියන අභංපූර්ව‍විකා වචනයෙන් බාධා නැතිව නික්මෙන් නාවූ නොයෙක් නිර්මරලාචාරයෙන් යහපත්වූ පුද මල් ආදිය ගත්තාවූ උපාසිකා ජනයන් හා උපාසක ජනයන් විසින් පෙළින්පෙළ පිරිවරණ ලද්දාවූ ඔවුනොවුන්ට අධික කොට මහා වාද කරන්නන් සෙයින් බොහෝවූ බලවත් බලතුන් විසින් නැවත නැවත ක්රීාඩා කරන්නන් විසින්ද නැවත නැවත විශෙෂයෙන්තාඩනය කරණු ලබන්නාවූ මහ බලැති බලතුන්ගේ ඝොෂණයෙන් හාත්පස ගිගුම් ගත්තාවූ දිසාන්තරයෙහි පැතිර යන්නාවූ අතිශයින් ශ්ර්වර්ණතයවූ යහපත් පංචාඟ තූය්ය්තර රාවය පවත්වන්නාවූ මඟල පාඨක වෛතාලික යන් විසින් පසස්නාලද්දාවූ ස්තුති පාඨක මාගධයන් විසින් නැවත නැවත ස්තුති කරණලද්දාවූ දර්ශ්න ශ්රයවණයට ප්රිනයවූ නෘත්ය් ගීත කරන්නන් විසින්ද නැටුම්හි හැසිරෙණ වර්ගරයන් විසින්ද භක්තියෙන් හාත්පසින් සෙව්නාලද්දාවූ මහපුද පවත්වමින් නිරවුල් පරිද්දෙන් පවත්නේ සරහනලද්දාවූ ඒ මගින් ගොස් පෙරතුව කරණ ලද ඒ ඒ නිවාසස්ථානයට පැමින ඒ ඒ තන්හිද ධාතුන් තබා මහා පුද කොට කොට ඒ ඒ තැනින් නික්ම නැවත නැවත අනුක්රාමයෙන්ම ඒ මුනීන්ර්කොට ධාතූන්වහස්සේලා ඒ මූල රා‍ජධානියටම වැඩම කෙළේය. ඉක්බිත්තෙන් නරෙන්ර් තෙම මුළු නුවර එක් සැණකෙළි කොට යහපත් නකත් තිථි යුක්තවූ යහපත් දිනෙක්හි යහපත් මුහුර්තනයෙක්හි එකල්හි දිව්ය රාජ මන්දිතරයක් මෙන් සරහනලද යහපත්වූ මන්දි්රොත්තමවූ ඒ පු‍රාතන ධාතු මන්දිතරයෙහි නොයෙක් රත්නයෙන් හෙබියාවූ මහා රත්න පය්ය්ම ඞ්කයෙහි ඒ ධාතූන් වහන්සේලා දෙනම ආදර සහිතව මනාකොට පිහිටවූ සේක. එතැන්පටන් පණ්ඩිත ක්ෂිිත්රිපය තෙම දිනෙන් දින අධික කොට සිවුදැ ගඳින්ද, මනොඥවූ සුවඳ දුමින්ද, දෙඹ නා පුවක් ඇ නන් කුසුම් දැයෙන්ද, උතුමු එළිය ඇති ගණන් ඉක්මවූ මිණි කපුරු පහනින්ද, සුවඳ තෙලින් දල්වනලද දඬුවැට පහන් මාලාවෙන්ද, මිහිරි කිරින් පිසූ සියුම් බත් තලියෙන්ද, කෛලාස කුටාකාරවූ සුවඳ හාල් බත් රැසින්ද, සකල ඛාද්ය භොජ්යව ලෙය පෙයාදියෙන්ද, තුන්මසක් මුළුල්ලෙහි ලෝකයාගේ සිත් ගන්නාවූ මහා ධාතු පූජා ශඞ්ඛ පූජා සමඟ පවත්වා නිමවූයේය.

88වෙනි පරිච්ඡේදය 235

ඉක්බිත්තෙන් මිහිපල්තෙම දහස්තොටදී උපසම්පදා මඟලය නිර්ම2ලකොට කරවම්හයි කියා එහි පලමුකොට වීරබ‍ාහු මහිපාලයන් යවා උහු විසින් මනොඥවූ නොයෙක් දහස් ගණන් සඬ්ඝාරාමයන් සහ නානාවිධාලඞ්කාරයෙන් බබලන්නාවූ පට තොරණින් යුක්ත උස්වූ ෂෂ්ඨීසතමහ මහා මන්දිබරයක් කරවූ කල්හි, ඒ ඒ උපසම්පදා පූජාවස්තුන්ද සියලු සිව්පසද සර්වාප්රදකාරයෙන් සම්පාදනය කළ කල්හි, පිහිටි රට රුහුණ ආදී ඒ ඒ රට වසන්නාවූ සියලු වන්නි රජුන් විසින් ආදරසහිත කොට නොයෙක් මත්ස්යහ මාංසාදී විවිධ ව්ය ඦන යෙන් යුක්තවූ මහත් සහල් බර හා දීකිරි ගිතෙල්ද මීපැණි ඛණ්ඩ ශකීරා ගුඩාදීන්ද යන මහා සඞ්ළයාට දාන යොග්ය වූ උපකරණයන් ‍ෙගණකල්හි විජයබා රජතෙමේද එකල එහි ගොස් “අපි උප සම්පදා මඟලය කරවන්ට පටන්ගන්නෙමු” “ අප කෙරෙහි වනාහි සප්පදා අතිශයින් සුප්රටසන්නවූ සිත් ඇත්තාවූ යම් (ස්ථවිරිදී වහන්දැ) කෙනෙක් වෙද්ද ඒ සියලු මහාස්තථවිරයන් වහන්සේලාද, මධ්ය(මවූද නවකවූද යතීශ්වරයන් වහන්සේලා දහස්තොටට එනු පිණිස උත්සහ කෙරෙත්වා”යි ආරාධනා කොට සැමතැන දුත ප්රෙතෂණය කෙළේය. තාම්රිපර්ණ ණි ද්වීපවාසීවූ සියලුම යත් රැස්වූ ඒ ප්ර වෘත්තිය අසා අසා මහත් සනෙතාෂයට පැමින පැමින තමතමන්ගේ භාණ්ඩාගාරික භික්ෂුණ නමකුදු හිඳින්ට අවකාශ නොදී ඒ ඒ තැනින් නික්මුනාහ. ඉක්බිති සජ්ජිතවූ ඒ සියලු යතිශ්රෙටෂ්ඨයෝ පිළිවෙළින් ශීඝ්රගව දහස්තොට අවුත් රැස්වූහ. එකල්හි යතින් විසින් පිරිවරණලද ඒ දහස්තොට නැවත නැවත බලන්නාවූ නරෙන්ර්ය තෙම සුලභවූ ප්රීනතිය ලැබුයේය. ඉක්බිත්තෙන් ඒ මිහිපල්තෙම ප්රරර්ණ්තවූ අන්න පානයෙන් ඒ මහා භික්ෂුත සඞ්ඝයා සකස්කොට වැඩියක් මනාකොට උපස්ථාන කෙළේය. එකල ඒ දහස්තොටදී දවසක් දවසක් මහ පුද පවත්වන්නේ ඒ කාරක භික්ෂූෂන් ලවා උපසම්පදාපෙක්ෂවකයන්ට උපසම්පදා දෙවමින් අඬ මසක් උපසම්පදා මඟලය පැවැත්වූයේය. ඉන්මතු මාහිමි පදවිය, එසේම මුල් පදවිය, මහතෙර පදවි තෙර පදවි පිරිවෙන් ආදී පදවිද ඒ එය ලැබීමෙහි යොග්යුවූ සසුන් බබුලු වන්නාවූ යතීන්ට දෙවා ඒ නරෙන්ර්ඒ තෙම රාජ යොග්යුවූ යහපත් දහස් අගනා අටපිරිකරද දී ඒයින් අන්ය වූ ද සියලුම භික්ෂූින්ට පිළිවෙළින් මාහැඟි පිරිකරද නැවත නැවත දී ඉතිරිවූ බොහො පිරි කර පඬි සොළීරට වැසි භික්ෂූගන්වහන්සේලාටද යවා පිරුණු මන දොළ ඇත්තේ “ නුවන පෙරටුකොට යම් යම් පිණක් මා විසින් කරණ ලද්දේද ඒ සියල්ල පියරජානන් නමින්ම කරණ ලද්දේය”යි දන්වා පියර‍ජානන් වෙත දුතයෙක් යැවුයේය. මෙසේ හෙතෙ‍ම (මහ) වැලිගඟ දහස්තොට පුළුල් තන්හි ගුඬකරණලද උදකුකෙඛප සීමා යෙහි බොහේවූ යතීන්ට උපසම්පදා දානය කරවා එයනි භාග්යඛවත් සර්වූඥයන් වහන්සේගේ මේ නවාඞ්ගික ශාසනය බැබලවූයේය.

236 මහාවංශය

රජුන්ට උතුම් වූ ඒ පරාක්ර මබාහු නරෙන්ර් තෙමේද ලොකයෙහි ප්රතකටවූ ඒ ස්වකීය පුත්ර යා කෙරෙහි රාජ්යාුභාරය තබා මේ මේ පරිද්දෙන් නොයෙක් පුණය සම්පත්තිය උහු ලවාම කරවා තමන්ගේ පන්තිස්වන වර්ෂාය පැමිනිකල සවර්ග්ප්‍රාප්ත වූයේය. මෙතෙකින් හුදී ජනයා ප්රාසාද සංවෙග පිණිස කළ මහවස අභිෂෙක මඟලාදී දීපන නම්වූ එකුන් අනූවන අදියර නිමි.

90 වෙනි පරිච්ඡේදය

ඒ රජහු ඇවෑමෙන්ද සියලුම ලඞකාරාජ්යා නුශාසනා කරන්නාවූ විජයබාහු රජහට දෙවෙනි වර්ෂෙයෙහි වනාහි ඒ රජහුගේ දුර්මසමිත්ර වූ මිත්රපනම් එක් පවිටුවූ සෙනෙවියෙක් රාජාභ්ය්න්තරවූ එක් දාසයෙක් මිත්රමකොට ගෙණ අල්ලසින් රවටන ලද සිත් ඇත්තාවූ උහුලවා රාජ්යහ ලොභයෙන් එක්දිනක් රෑ ඒ නරෙන්ර් යා මැරවූයේය. එකල්හි ඒ රජහු මල් භුවනෙකබාහු රජතෙමේ එපවත් අසා දඹදෙණි පුරයෙන් නික්ම බියෙන් පිළිසන් යානයකට නැගී යහපව් දුර්ගලයට යන්ට ආරම්භ කෙළේය. එකල්හි එම දුෂ්ටවූ මිත්තනම් සෙනාධිපතියා අතින් ආදියෙහිම අල්ලස් ගෙණ යම් කෙනෙක් යෙදුනෝද ඒ දුෂ්ට කර්කමශවූ නවබෑ මුනිසී නමැතියෝ වහාම ලුහුබැඳ යන්නෝ යම්සේ සියලු අන්දෝරුපටි ආදිය සුන්වේද එපරිද්දෙන් ඒ භූපාල යානන්ගේ යානයට කරුණ රහිතව තික්ෂආණ ශසත්රේයෙන් බෙහෙවින් පහර දුන්හ. එකල ඒ මිහිපත් තෙම ඒ යානයෙන් බිමට පැන භය රහිතවූයේ වේගයෙන් කළුගල ගමට පැමිනත් එහි ඇතුන් බඳනා ඇත්හල උතුම් වූ ඇතෙකු ගෙණ ඒ ඇතු නැග‍ී ගොස් ඉන් පසු ජලොඝයෙන් පිරුණවූ කොළබුන් නම් මහහොය තරණය කොට යාපව්වටම ගියේය, එකල ඒ මිත්ත නම් සෙනෙවිතෙමේද දඹදෙණි පුරයෙහි මහ රජගෙට පිවිස එහි යහපත්වූ සිංහාසන යෙහි හිඳ දුෂ්ටාඞ්යායශය ඇතිසේ රාජාභරණයෙන් සැරසුනාවූ තමන් සියලු සේනාවට දැක්වූයේය. ඉක්බිත්තෙන් උහු කෙරෙහි සෙනහ ඇති යම් අමාත්යශ කෙනෙක් වූද එකල ඒ සියල්ලෝ රැස්ව ඔවුනොවුන් අනුව පවත්නෝ “සවදේශිකවූද පාරදේශිකවූද සියල් සේනාවය මනාකොට පඩි දීවෙම් සර්වේප්රශකාරයෙන් සඞ්ග්රතහ කරම්හ” යි සිතා සියල්ලන්ට ප්රඩථම “ඨකුරකා” දිවූ ආය්ය්රත ක්ෂ්ත්රීරය යොධයන්ට පඩිදෙන්ට පටන් ගත්හ. “හැම කල්හි අපි සියල්ලෝ සඞ්ග්රශහ කටයුතු බවට පැමිණියම්හ තොප විසින් සර්වයප්රහකාරයෙන් සිංහල යොධයෝම බැළයෙන් සඞග්රිහ කටයුතුය නැවත නැවත සතුටු කටයුතුය”යි කියා ඒ (ආය්ය් පැක්ෂ්ත්රී ) සියල්ලෝ එකල බැළනොගත්හ. එසේ වේවයි” යි කියා එකල එහි විසූ සියලු සිංහල යෝධයන්ට පඩි දී ඉක්බිත්තෙන් ඔවුන්ට පඩි ගන්ට කීහු. ඉන් පසුත් ඒ සියල්ලෝ “පඬි පසුව දෙනුලැබේවා

90 වෙනි පරිච්ඡේදය 237

මෙවර නොගණුම්හ” යි කියා ප්ර තික්ෂෙහප කළහ, ඒ සියල් ඇමති යන් විසින් සර්ව ප්ර”කාරයෙන් නැවත නැවත පිඩි ගැණිම් හේතුවූ නිබන්ධ,නය බෙහෙවින් කළ කල්හි ආයුධයෙන් සැදුනාවූ සත්සියයක් ඒ සියලු ආය්ය් ක්ෂ,ත්රිෙයෝ “ අපි සියල්ලෝම රජහු අභිමුඛයෙහි කියන්නෙමුය” යි රජ ගෙට ගොස් එහි සිංහාසනයෙහි උන්නාවූ මිතත සෙනාධිපතියා දැක ආදර සහිතව ක්ෂගණයක් සිටියෝය. ඉක්බිත්තෙන් බිය රහිත සිත් ඇති ඨකුරක නම් යොධතෙමේ එකල්හි යහළුවන්ට සංඥා දී තමන්ගේ තීක්ෂරණවූ කඩුව ගෙණ එකෙණෙහි වහාම ඒ සෙනෙවියාගේ හිස කපා පොළෝතෙලෙහි හෙලීය. එකල ඉක්බිත්තෙක් ඒ පුරයෙහි මහා කොලහල උපන් කල්හි මහ බලැති සියලුම සිංහල යෝධයෝ කැටිව “කුමක් හෙයින් මේ නොකටයුත්ත තොප විසින් කරණ ලද්දේදැ” යි ඨකුරකයා ප්රනමුඛව ආය්ය්ො යොධයන් පිළිවිසියෝය. නැවත ඔව්හු “යහපව් නැසි භුවනෙක භු‍ජෙන්ර්ආය යාගේ නියොගයෙන් මෙය කරණලද්දේය”යි කීහු. “එසේ වේවා” යි කියා ආය්‍ර්ය ය සිංහලය යන (උභය පක්ෂදගත) සියලු යොධයෝ සමගිව භුවනෙක භුජෙගවර නරෙන්ර්ආය්යන් එකල ඒ ශුභාචලපුරයෙන් දඹදෙණි පුරයට වඩා ගෙණවුත් ආදර සහිතව ඒ කුමරහු අභිෂෙක කළහ. එතැන් පටන් ඒ රජතෙම සියලුම උභය සේනාව වෙත ධනාදිය දීමෙන් තමන් පක්ෂරපාත කොට කාලිගරායරය චොඬගදේවය යනාදීවූ මුහුදු එතරින් අවුත් ලක්දිව බැස්සාවූ සියලුම දෙමළ සතුරන්ද කදලීවාටය, ආපානය, තිපය, හිමියානකය, යනාදීවූ සිංහල වන්නි රජුන්ද පහ කොට ලඞ්කාව සතුරුකටු නැති කොට අවුරුදු කීපයක් ‍දඹදෙණි නුවර වාසය කොට ඊට අනතුරුව යහපව් නුවර ගොස් එහි සෞභාග්ය්යෙන් බබලන අතිශයින් විස්තීර්ණවවූ රාජධානියක් කරවා ගෙණ එහි වාසය කෙළේය. ඉක්බිත්තෙන් ධර්මණනීතියෙන්ම සියලු ජනයා රජනය කරන්නාවූ රජතෙමේ ධර්මිමිකද බුඬශාසනයෙහි සුප්රසසන්නද වූයේය ; ඒ නරෙශ්වර තෙමේ ධර්මඞම පුස්තකයන් ලියන්නාවූ නුවණැත්තන්ට බොහෝ වස්තු දී සියලුම ත්රිවපිටකය ලියවන්නේ ලඞ්කාද්වීපයෙහි ඒ ප්ර්දේශයෙහි විහාරයන්හි තබ්බවා පාලි ධර්මනමාභිවෘද්ධිය කරවූයේය. මහිපතිතෙම බොහෝසේ කරණ ලද උදාර පූජා සත්කාරයෙන් ශාස්වරවූ ලොකයට ශුභවූ උපසම්පදා මඞ්ගලය කරවා ලොවැස්සන් විසින් පිදියයුතු අග්ර මහිම ඇති බුඬශාසනය විපුලත්වඋයට ද විශෙෂයෙන් හටගැණීමටද සම්ප්රාඅප්ත කෙළේය. හෙතෙම දවසක් දවසක් පාසා දළදා මහ පුදක් පැවැත්වූයේය. සිවුප‍සයෙන් භික්ෂුඋසඞ්ඝයාද උපස්ථාන කෙළේය. යහපව් පුර වෙසෙමින් මේ මේ පරිද්දෙන් යහපත කොට ඒ (බුවනෙකබා) රජ තෙමේද ඒකොළාස් හවුරුද්දක් රාජ්යකයකොට දෙව්ලොවට ගියේය.

238 මහාවංශය

සායක් හටගන්නා කල්හි පඬිරට අනුශාසනා කරන්නාවූ පස්බෑ රජදරුවන් විසින් සේනාව සමඟ මෙහෙයනලද්දාවූ අනාය්ය්නා වූ නමුදු ආය්ය්ෙ චක්රකවර්තයතියයි ප්රිසිද්ධ ද්රනවිඩාධිපතිවූ මහබලැති මහඇමති යෙක්තෙම (ලක්දිව්) බැස ඒ (යහපව්) දෙස රට ඔබමොබ පැහැර ගෙණ මහා දුර්ගමවරයවූ යහපව් පුරයට පිවිසියේය. දෘෂ්ට්රාබ ධාතු ස්වාමින්ද එහි සියලු සාර ධනයද ගෙණ නැවතී නැවත පඬිරටම ගියේය. හෙතෙම එහි පඬිමහරජවස් නැමැති පියුම් (පොබයන) හිරු වැනිවූ කුලශෙඛර රජහට ඒ දෘෂ්ට්රාඑ‍ ධාතුව දුන්නේය. එකල බෝසත් විජයබා රජානන් පුත්රාවූ ඒ මහත් ඍඬි ඇති පරාක්ර්මබාහු මහරජානන්ටද මුනුබුරුවූ පරාක්රහමභුජ නම්වූ රජතෙම ලඞකාද්වීපවාසී සත්වායන්ගේ සන්තාප වලකන පිණිස මෙඝයක් සෙයින් උතුම් රජුන්ගේ ප්රවධානවූයේ ශීතචඡායායෙන් මනොඥ වූ ශොඩෂ කලාපරීපූර්ණජණ චන්ර්නන්බිම්බානුකාරීවූ (ශෙවත) චජත්ර්ය එසවූයේය. ඉක්බිත්තෙන් ඒ තෙමේ තමන් කුලයේ පූජනීය අග්රීදෙව තාවූ පඬිරට පැමිනි මුනීන්ර්ගේ දන්තධාතුව “ ඒ රටින් කවර උපායකින් (මෙහි) ගෙණඑන්ට හැක්කෙම්දැ”යි සිතා සාමය හැර අන්ය්වූ උපායක් නොදක්නේ දක්ෂවවූ කිසියම් යොධකෙනෙකුත් සමඟ නික්ම ඒ පඬිරට ගොස් පඬිරජහු දැක දවසක් දවසක් පාසා උහු හා ආලාප සල්ලාපයෙන් සතුටු කරවා ඒ රජහු අතින් දන්ත ධාතුව ගෙණ නැවත ලක්දිවට අවුත් පුලස්තිපුරවටයෙහි පූර්ව්වූ දන්තදාතු මන්දිවරයෙහි ඒ දළදාව පිහිටවූයේය. ඉක්බිත්තෙන් ඒ මිහිපල්තෙම ඒ පුරයෙහි වාසය කොට රාජනීතිය නොයික්මවා රාජ්යිය කරන්ට ආරම්භ කෙළේය.* ඒ නරෙන්ර්ාව තෙමේ දවසක් දවසක් පාසා දළදා පුද කරන්නේ අප්රටමාදයෙන් අමන්දොවූ පුණ්යය රාශිය රැස් කෙළේය. චිවරාදී ප්රඅත්යරයෙන් භික්ෂුදසඞ්ඝයා උපස්ථාන කොට ලොකශාසනාභිවෘධිය කොට මරණ ප්රාපප්ත වූයේය. පර්ව‍තපුරාධිපති වූ භුවනෙකබාහු නරෙන්ර්ට යානන් පුත්රය භුවනෙකබාහු ක්ෂවත්රීූය තෙම හස්ති ශෛල පුරයෙහි (කුරුනෑගල් නුවර) රජවූයේය. පින් කැමතිවූ දානාදී කුසල්හි ඇලුනාවූ ජනෙන්ර්් තෙම සත්තයෙන් භික්ෂූ‍න් දහසකට පිසීමෙහි දානොපකරණ තැබුයේය. රජතෙමේ අවුරුද්

• ( 57 වෙන් ගාථාව පටන් 63 වැන්න දක්වා ඇතැම් පොත්වල තිබෙන ක්රරමය මෙසේය)

“ ශුභපර්ව්ත පු‍රාධිශ්වරවූ භුවනෙකබාහු නරෙන්ර්තැම පුත්රලවූ භුවනෙක බාහු නම් වූ කුමාර තෙමේද අනාගත කාලයෙහි රාජ්යනයෙහි ලොභකරන්නේයයි නැවත නැවත සිතන්නේ කිසියම් කලෙක වනාහි ඒ රජතෙමේ තමන් කර්න‍ෂ්ඨ භ්රානතාවූද ඒ රජ කුමාරයාගේ ඇස්ල උපුටවන්ට රාජමනුෂ්යරයන් හා කරනැවෑමියා මෙහෙයූයේය. කරනවැමි තෙම එකල උහු කෙරෙහි.............. සතතයෙන් භික්ෂූැන් දහයකට පිසී මෙහි අත්වැට තැබුයේය. නරෙන්ර්. තෙම අවුරුදු පතා රාජාග්ර සම්පත්තියට යොග්යූවූ තමන් කිරීම මඞ්ගලය කරවා ඊට අනතුරුව පොසොන් මස ශ්රෙනෂ්ඨ පූජා පෙරටුවූ උප සම්පදාව පවත්වන්නේ බුද්ධ ශාසනය බැබලවූවේව. බොහෝ අටපිරිකරද එසේම කෙළින් සිවුරුදා බොහෝ භික්ෂූදන්ට අවුරුදු පතා දෙව්යේය.”

90 වෙනි පරිච්ඡේදය 239

දක් පාසා රාජාග්රන සම්පත්තියට යොග්ය වූ තමන් මෞලිමඞ්ගලය කරවා ඊට අනතුරුව පොසොන්මස ශ්රෙිෂ්ඨ පූජා පෙරටු උපසම්පදා කරවා බුද්ධශාසනය බැබලුවූයේය. ඒ භුවනෙකබාහු නරෙන්ර් උප තෙමේද මේ ආදී නොයෙක් පින් නොයෙක් පරිද්දෙන් කොට දෙවෙනි වර්ෂබයෙහි අනිත්යදභාවයට පැමිනියේය. ඒ රජහු අතිජාත පුත්රකවූ වික්රාමන්විත පණ්ඩිතවූ ඒ පැරකුම්බා කුමර තෙමේද ඒ පුර වරවරයෙහි රජවූයේය. රත්නත්රුයෙහි ප්රතසන්නවූ ඒ තෙමේ භික්ෂූ න් රැස්කරවා නොයෙක් වර උපසම්පදා කරවූයේය. ඉකිබිත්තෙන් ඒ නරෙන්ර්වූයතමෙ රාජාගනයෙහි බිතුටැඹින් මනහරවූ විසිතුරු සිත්තම් ඇති රන්තොරනින් යුක්තවූ රන්දොරබාවෙන් සශ්රීගකවූ සිත්කළු තුන්මහල් දළදා මැදුරක් කරවා ඉක් බිති එහි විසිතුරු වතින් හා පටපිළි ආදියෙන් වියන් බඳවා නැවතත් එය එල්බෙන සිත්කළු රන්මාලාවෙන් හා එසේම රිදීමාලාවෙන්ද මුතුමාලාවෙන්ද සරහා හෙබියාවූ කෞශෙය ජවනිකා ප්රා කාරයක් බඳවා යලිත් එහි විසිතුරු රුවනින් බබලන පය්ය්ප ඞ්කයක් පණවා ඒ හාත්පසද රන්රිදී කලස මාලාවෙන්ද ස‍රසා ඉක්බිත්තෙන් එහි දළදා කරඬුව හා පාදා කරඬුව ආදර සහිතව පිහිටුවා නොයෙක් මල්සුවඳින් හා සුවඳදුම් පහනින් බබලන්නාවූ ද සකල ඛාද්යපභොජ්‍ක්ලෙය පෙයයෙන් සාදනලද්දාවූ ද විජෘම්භමාන පංචාඟ තූය්ය්හ ශබ්දයෙන් ශොභමානවූ ද නානාප්රවකාර ස්තුති පාඨකයන් විසින් ආ‍රබ්ධවූ නෘත්ය‍ගීතයෙන් මනහරවූ ද ජගදානන්ද කරවූද සර්වයඥ ධාතු පූජා මහොත්සවය දවසක් පාසා මැනවින් පවත්වන්ට ආරම්භ කෙළේය. නොයෙක් ගම්කෙතින් හා දැසිදස් ආදිවුත් ඇත්අස් ගවමහීසාදීවුත් (සවිඤඤාණක වස්තුවෙන්ද ) ධාතුපූජා කරවූයේය. “සකල ලොකාග්ර් නායකවූ සම්යසක් සම්බුද්ධයන් වහන්සේ ජීවමානකල්හි උන් වහන්සේට යම් වාරචාරිත්රණයක් ද ඇතිවීද එය දන්තධාතුන්වහන්සේට මෙතැන්පටන් වෙව” යි සිතා ර‍ජතෙමේ එය ප්රදකාශකරන්නාවූ “දාඨාධාතුචරිත්ත” නම්වූ ග්රකන්ථායක් ස්වබුද්ධීන් සිංහල භාෂා යෙන් තනා ඒ ග්රකන්ථාතනුසාරයෙන් ධාතුන්වහස්සේට දවසක් දවසක් පාසා දින චාරිත්රනය පැවැත්වූයේය. ඉක්බිත්තෙන් ඒ රජතෙමේ සොළීරටින් ආ නානා භාෂාහි විසාරදවූ තර්කා ගමධාරී මනාව හික්මුනු එක් මහ තෙරකෙනෙක් රජ ගුරුතන්හි තබා උන් වහන්සේ වෙත සියලු ජාතකයන් නිරන්තරයෙන් අසමින් ඉගෙණ එහි අත්ථිෙද ධාරණය කොට ඊට අනතුරුව ශුභවූ ඒ සියලු පන්සිය පණසක් ජාතකයන් පාළිභාෂාවෙන් ගෙණ සිංහල නිර්ක්තියට ක්රපමයෙන් පෙරළා පිටකත්රායධාරීවූ මහාස්ථිවිරයන් මැද අස්වා පිරිසිදු කොට ලියවා ලක්දිව සැමතැන පැවැත්වූ යේය. යලිත් ඒ ජාතකයන් ස්වකීය ශිෂ්යමපරම්පරාවෙන් පාලනය කෙරෙමින් පවත්වනු පිණිස ආරාධනා කොට ප්රාතඥා මෙධඞකරාභිධාන එක් ස්ථවිර කෙනෙකුට දෙවීය. ඒ රජහුගේ ස්වකීය නාමයෙන්ම පිරි

240 මහාවංශය

වෙණකුත් කරවා, පරණගම, තැඹිල්හෙල, දෙල්මඩ, මොරවක යන මේ ගම් සතරද හේතෙමේ දෙවීය. මහාවිජයබාහු නරෙන්ර්ෙ යන් විසින් තොටගමු විහාරයෙහි කරවනලද සතලිස්පස්රියන් අයම්වූ දීර්ඝ්ප්රාශසාදයතෙම යම් තැනෙක්හි හාත්පසින් ජීර්ණසණ වීද එතන්හි නැවත ඒ ප‍රාක්රයමබාහු නරෙන්ර්ේ තෙම තිස්රියන් අයම් යහපත්වූ තුගු කැරලි ඇති දෙමහල් දිඟුපහයක් කරවා නානාවිධ චිත්ර් කර්‍මයෙන් භාස්වරවූ ඒ පහය එකල විජයබාහු පිරිවෙණධිපති කාය සත්ථිි නම් පින්වත් මහාස්ථවිරයන්වහන්සේට පැමිණවූයේය. ගිම්ගඟ ඉවුර වෙත පවත්නාවූ සල්ගමු නම්වූ එක් ගමක්ද ඒ පිරිවෙණ අයත් කොට දෙවුයේය. හේතෙමේ පන්දහසක් නෙරළු තුරින් යුක්තවූ අරමක් මනරම්වූ තොටගමුවෙහි කරවූයේය. ඉක්බිත්තෙන් හේතෙමේ දෙව්නුවර මනොඥවූ ද්වාරද්වයක් ඇත්තාවූ දිඟු දෙමහල් සිංහශයන ප්රේතිමාමන්දිනරයක් කරවා ඊට වටා පිහිටි ආරාමයද ගැටමාන්න නම්වූ එක් ගමක්ද බුද්ධායතනකොට දෙවුයේය. මිහිපල්තෙමේ වැලිගම්වෙහෙර තමන් නමින් පරාක්රයම භුජාභිධානවූ දෙමහල් දිඟුපහයක් මහසඟ සතු කොට කරවා ඒ වෙහෙරට ඇල්ගිරි නම්වූ මහාභොග ‍ග්රාඟමයක් දුන්නේය. රත්ගම්පුර සමීපයෙහි යහපත්වූ විදුම්ගම පිරිවෙන් යුක්තවූ බෝ පිළිම මැදුරු සහිතවූ උතුම් ශ්රීගසනානන්ද නම් වෙහෙරක් කරවා තමන් ආචාය්ය්බෝ වූ සොළීරටින් වැඩි මහ තෙරුන් වහන්සේට දෙවුයේය, ඉක්බිති ඒ රජතෙමේ මායාදුනු නම් සිත්කළු රට මනා පව්රු දොරටු ඇති අළුත් නුවර කොට එහි ප්රාමකාර ගොපුරද්වාර යුක්තවූ උස් කොත් ඇති දෙමහල් දේවාලයක් මනරම් කොට කරවා එහි උපුල්වන් දෙව්රජහුගේ බබලන රූපය පිහිටුවා මහපුද පැවැත්වූයේය. ඒ නරෙන්ර්බලනතෙමේ මේ ආදී මහත් ලොකශාසන සඞ්ග්රවහයද නොයෙක් පින්කම්ද කොට මරහු වසඟ වූයේය. පූර්වරයෙහි කරණලද පින්බල සහිතවූ හේතෙමේ ලද්දාවූ අසාර ධනයෙහි ලොභය හැර ආතමාත්ථා දියෙහි ඇළුනේ සියලු කුසල් කෙළේය. ශ්රමද්ධාව ධන කොට ඇත්තාවූ සාධු ජනයෙනි ආත්මාත්ථිඇය හා සර්වාෙනිත්යභතාවද සිතා දානශීල ප්ර මුඛවූ පුණ්යආයන් කොට ගණිව්. ඒ රජු ඇවෑමෙන් වන්නිභුවනෙකබාහු නම් නරෙන්ර් ස යෙක් තෙමේද වූයේය. ඒ රජු ඇවෑමෙන් මහබලැති ජයබා රජතෙම වූයේය. මේ රජදුවන් ඇවෑමෙන් මහවැලිගඟ සමීපයෙහි මනරම්වූ ගඟසිරිපුරයෙහි මහා ප්රසඥා සම්පන්න ශ්රමද්ධා ඇත්තාවූ යහපත් ගුණයන්ට ආකාරවූ සතරවෙනි භුවනෙකබාහු නම්වූ මහීපාලයෙක් තෙම වූයේය. ඒ රජහුගේ සතරවෙනි වර්ෂීයෙහි සර්වදඥයන් වහස්නේගේ පිරිනිවීමෙන් එක්දහස් අටසිය අනූසතර අවුරුද්දක් ඉක් මියේයයි ක්ර්ම දක්නහු විසින් දතයුත්තේය.

91 වෙනි පරිච්ඡේදය 241

පූර්වේයෙහි නරොත්තමයෝ තුමු දුකසේ ලැබිය යුතුවූ අතිශයෙන් දුර්ලකභවූ බුද්ධකාලය ලැබ සත්තයෙන් ප්රෝමාද රහිතවූවෝ දානාදිවූ නොයෙක් කුසල් කළෝයයි දැන තෙපිදු මනාකොට සියලු කුසල් කරව්. මෙතෙකින් හුදීජනයා ප්රකසාදසංවෙග පිණිස කළ මහවස විජය බාහු ආදී අඪ‍රාජදීපන නම් වූ අනූවන අදියර නිමි.

91 වෙනි පරිච්ඡේදය

ඒ රජු ඇවෑමෙන් ඒ පුරයෙහි පරාක්රයමබාහුය, පණ්ඩිතවූ වික්රජම බාහුයයි රජ දෙදෙනෙක් වූහ. ඉන්පසු මහවැලිගඟ සමීපයෙහි සිත්කළුවූ පේරාදෙණි යන නාමයෙන් ප්රහසිද්ධ වූ යහපත් පුරයෙහි වික්රසමබාහු නම් මහරජානන්ගේ කාලයෙහිම ගිරිවංශාභිජාතවූ මහ පැණැති ඒ අලගක්කෝනාර නම්වූ තේජස් හා ශ්රයද්ධාදී ගුණාභාරණ ඇත්තාවූ ප්රකභූ රාජ තෙමේ වුයේය. මහබලැත්තෝ ලොකශාසනාභිවෘද්ධිය කරුණු කැමැත්තේ “කැලණිපුරීතොමෝ ප්රාුසාද බොධි වෘක්ෂහ හා උත්තම චඞ්ක්රමමණ මණ්ඩප ප්රාුකාර ශාලා ප්රසතිමාමන්දි්ර චෛත්ය්යෙන්ද, සිත්කළු සල්පිළින්ද, අතිසයින් සිත්කළු ගොපුරචාර තොරණයෙක්ද බබලයි” මේ ආදීන් වර්ණ්ණනා කරණ ලද්දාවූද, සර්ව ඥයන් වහන්සේ විසින් සෙවුනා ලද්දාවූ කැලණි නම් පුරයෙනුදු දකුණුපස බුද්ධ්යා,දීයෙන් යුක්තවූ ජනයන් විසින් වාසය කරණ ලද යහපත් ස්ථානයෙහි දර මාගම සමීපයෙහිවූ මහවිලෙහි මහපවුරු වලල්ලෙන් හා දොරකොටු ආදියෙන් හෙබියාවු ජයවර්ධහනකොටට නමින් ප්රිසිද්ධ වූ නුවර ‍කෙළේය. පිනිකැමති මහ බලැති හේතෙමේ එහි වෙසෙමිනි ශාසනාභිවෘධි ආදීවූ බොහෝ පින් කෙළේයි. ඒ පස්වෙනි භුවනෙකබාහුරජ ඒ පුරයෙහි විසීය. ශ්ර ද්ධා ඇත්තේ සත්තයෙන් ආදර ඇතිව බුද්ධාදී රත්නයන් පුදන්නේ සඞ්ඝයාට නිතිබත් ආදී දානය අනල්ප කොට දෙන්නේ ශාසනාශි වෘද්ධී කරණයට භික්ෂූන් රැස් කොට විචාරණය කොට දුස්සීලයන් සිව්රුහරවා ලජ්ජීන්ට සඞ්ග්රකහ කොට බල දී බුදු සස්න බැබලවි. රිදී සත්දහසකින් කරඬුවක් කරවා දන්තධාතුව වඩා සතතයෙන් ආදර ඇතිව පූජා කරන්නේ විසි හවුරුද්දක් රාජ්ය ය කොට එකල නිමවිය. ඒ රජහුගේ සුහුරුවූ වීරබාහුයයි ප්ර සිද්ධ (ක්ෂීත්රීුය ) යෙක් තෙම ‍රාජ්ය යට පැමිනියේය. හේ තෙමේ ශාසනාභිවෘධි ආදීවූ සියල්ල එසේම කොට මෘත්යුයරාජයා හටවසඟ විය. ඉන් මෑත භාගයෙහි ශ්රී මත් සම්යරක් සඹුද්ධයන් වහස්සේගේ පිරිනිවීමෙන්ද එකදහස් නවසියයකින් මතු තෙපණස්වෙමි වර්ෂසයෙහි ප්රදඥා වීර ගුණයන්ට මන්දිසරවූ සූය්ය්ෂයෙ වංශයෙහි උපන්නාවූ ඒ පරාක්රගමබාහු නරෙශ්වරතෙම ජයවර්ඬගන නම් රම්ය වූ පුරයෙහි අග්රො ත්ත මොදාරවූ රාජ්යමශ්රීරයට පැමින ශ්ර ද්ධායෙන් රත්නත්රයයෙහි පුද පටන්ගත්තේය. 2I 33-16

242 මහාවංශය

ඒ මිහීපතිතෙ‍ම මුනීන්ර් යන් වහන්සේගේ දළදාව උදෙනා තුන්මහල් මනරම්වූ රුචිර දර්ශෙන ඇති ප්රාදසාදයක් කරවා නවරත්නයෙන් මනාකොට බඳනා ලද රන්කරඬුවන් ද කෙළේය. අතුල්ය වූ මහත් උතුම් කරඬුවක්ද කොට උතුම් කාන්තිමත් ස්වර්ණේයෙන් ලෙපකොට බවසුව හා නිවන්සුව පතන්නාවූ ඒ රජතෙමේ ඒ උතුම් කරඬු සතරෙහි දළදාව වැඩුයේය. සර්වතඥශාසන වරයෙහි පවිත්රාඒදර සහිතවූ රජුන් විසින් කරණලද ලඞ්කාද්වීපයෙහි පුද සිහිකොට “මමද එසේම අනලස්වූයේ රාජ්යතයෙහි සියලු ලාභයෙන් ඒ රත්නත්රයය පුදමැ”යි සිතා ආදර සහිතවූ හේතෙමේ ශ්රවද්ධායෙන් සර්වභප්ර්කාරයෙන් ධාතු පූජාදිය කෙළේයි. සඞ්ඝයාට අටපිරිකර හා නීති බත්ද, මාසයක් මාසයක් පාසා පූජාද, අවුරුදු පතා තුන්රට භික්ෂූන්ට කඨිනචීවර දානයද, ශ්රකද්ධාවෙන් මහදන්ද, අවුරුද්දක් පාසා සිව්රුද දෙවා පින්කැමති මහායසස් ඇත්තේ පින් රැස්කෙළේයි. පින් ඇත්තාවූ හේතෙමේ තමන් මෑනියන් නමින් ඒ පැපිළියාණෙහි සුනෙත්රාේදෙවීනම් පිරිවෙණද, සඞ්ඝාරාමයක්ද, කරවා බොහෝ ගම් කෙත්ද පුදා තුන්රටින් ආවාවූ යතීන්ට තුන්දිනක් උතුම් සාඞ්ඝික දානයක් දෙන්ට එහිම (දන්වැට) තබ්බවා පුණ්යට රාශියක්ද මොනවට කෙළේයි. අටුවා හා ටීකා සහිතවූ උතුම් පිටකත්රිය පාළියද ලියවා සර්වදඥයන් වහන්සේගේ ශාසනයට සඞග්රඋහ කෙළේයි. ඒ නරෙන්ර්ර්වතෙම එකල්හි සද්ධර්මදම පුස්තකයන්ම දවසක් දවසක් පාසා ලියනු පිණිස ලිපිකරුවන්ට ග්රා‍මාදිය දුන්නේය. ඒ ඒ තන්හිම මහ්යිගන චෛත්යාටදී චෛත්යමයන්හි ඛණ්ඩඵුල්ල පටිසඞ්ඛරණදීවූ කර්මවමයන් හා සුණුවම්ද කරවූයේය. එසේම ගඩලාදෙණි අරම් ලඞ්කාතිලක විහාරාදියෙහි සියලු සුණුවම් ආදිය එකල්හි කරවූයේය. නොයෙක් වර මහ සැණකෙළි කරවා මහා පූජාද කරවා උපසම්පදා මඞගල්ය‍ කරවිය. ඒ නරෙන්ර් පූතෙම රාජ්යර භාරය ලබා එහෙයින් දෙපණස් හවුරුද්දක් බොහෝ කුසල් කරන්නේවිය. ඒ පඬිතෙමේ සවිසිදහස් එකසිය සතළිසක් තුන්සිවුරුද, අනිකුදු පරීක්ෂෙකාරයන්ද, පිරිවර කොට තුන් දහස් සාරසිය දෙතිසක් කඨින චීවරයන් භික්ෂුක සඞඝයාට ශ්රකඬාවෙන් දුන්නේය. රත්නත්රරයෙහ් ප්රිසන්නවූ ඒ නරෙන්ර්දු තෙම බුද්ධශාසනය කෙරෙහි මමත්වුය ඇත්තේ අප්රයමාණවූ ධනය දී නානාවිධ කුසල කර්මෙම කෙළේයි. ශ්ර ඬා ප්ර ඥා කරුණු බහුලව ගුණ නැමැති උතුම් රතනයන් ඇත්තාවූ පුද්ගලතෙමේ ලද භොගයන් අසාර වසයෙන් දන්නේ සතතයෙන් අනලස්වූයේ නොයෙක් පින් මෙසේ කෙළේයයි දැන ආත්ම කාමීවූ බව සුව හා නිවන් දන්නාවූද පතන්නාවූද තෙපි නානාවිධ සුඛදායකවූ පුණ්යූ රාශිය මොනවට කොට ගණිව්.

92 වෙනි පරිච්ඡේදය 243

මෙතෙකින් හුදීජනයා ප්ර්සාදසංවෙග පිණිස කළ මහවස පරක්කම භුජාදිචතුරාජදීපන නම්වු එක් අනූවන අදියර නිමි.

92 වෙනි පරිච්ඡේදය

ඒ රජු ඇවෑමෙන් උහු මුනුබුරුවූ ජයබා කුමරතෙම රජවී ඔහු නසා බුවනෙකබා කුමරතෙමේ මිහිපල් වූයේය. සම්ප්‍ාී පත රාජා‍භිෂෙක ඇත්තාවූ හේතෙමේ සත්හවුරුද්දක් විසුයේය. ඒ රජු ඇව‍ෑමෙන් පණ්ඩිත බැවින් පණ්ඩිතයයි ප්රරසිද්ධ වූ පැරකුම්බා කුමර තෙමේ යහපත්වූ ඒ පුරයෙහි රජ විය. ඊට ඉක්බිත්වද වීරපරාක්රූම බාහුයයි ප්රයසිද්ධ වූ කුමාර‍යෙක්තෙම රජ වී. ඒ රජු ඇවෑමෙන් ගුණ නැමැති ආභරණයෙන් සැරසුනාවූ විජයබා කුමරතෙම රජ වීය. ඔහු ඇවෑමෙන් භුවනෙකබාහු නම් රජෙක් විය. මේ රජදරුවෝ තුමුත් ශ්රාද්ධා නූගුණ ශක්ති වූ පරිද්දෙන් ලොකශාසනාභි වෘද්ධිය කොට කම්වූ පරිද්දෙන් පරලොව ගියහ. ශ්රීශසඞ්ඝබෝධි මහරජානන්ගේ ගොත්රතයෙහි උපන්නාවූ වීරවික්රයම නම්වූ කුමාර‍යෙක්තෙම සර්වනඥයන්වහන්සේගේ පිරිනිවීමෙන් දෙදහස් අසූපසක් ගෙවුන කල්හි මහබලැතියේ මහවැලිගඟ නැමැති අගලින් අලඞ්කෘතවූ සෙංකඩගල සිරිවර්ධන නම් පුරයෙහි රජ විය. එකල් එහි වසන්නාවූ ඒ රජතෙමේ සිවුසගරාවතින් ජනයන් රජනය කොට ශ්රලද්ධායෙන් පින්කම් කරන්ට ආරම්භ කෙළේය. තමන්ගේ රජගෙයින් ඉතා දුරු නුවූ සිත්කළුවූ භූමිභාගයෙක්හි මුනීන්ර්ින්යන් වහන්සේගේ (පාත්රී) ධාතුව වඩා හේතෙමේ චෛත්යමයක්ද ඒ සමීප‍යෙහි උළුසෙවිල් ආදී යෙන් යුක්තවූ දෙමහල් පොහෝ මළුවක්ද කරවා නුවර හාත්පස අසූසයක් සඞ්ඝාවාසයන්ද කරවා ඒ ඒ තන්හි භික්ෂූ න් වස්වා උපස්ථාන කොට බුද්ධදෙසිතවූ සද්ධර්මඒය ඇසුයේය. හේතෙමේ උදාරවූ පූජා කොට පස් පණසක් පමණ සර්වටරාත්රි යෙහි කියන්නාවූ ධර්මොයන්ද ඇසුයේය. තිස්දහසක් පත්රපයන්හි පොත් ලියවා සැටදහසක් පමණ ධන යෙන් ත්රිදපිටකයද පිදුයේය. එක්සිය අසූවක් සර්වරඥ ප්රයතිමාවන්ද, ධාතූන් වඩන පිණිස එක්සිය සතළිසක් කරඬුද කරවා පුණ්ය රාසියක රැස්කෙළේයි. හේතෙමේ ස්වකීය පුරයෙන් නික්ම ස්වකීය පාද බලයෙන් එකදවසින්ම සත්ගව්වක් පමණ ගොස් නානා විධවූ සුවඳමලින් හා පහන් දුම් ආදියෙන් මහපුද පවත්වමින් මහියඟන නම්වූ චෛත්ය්ය පිදුයේය. නරශ්රේ ෂ්ඨ තෙමේ එක දවසින්ම සමන්ත කූට පර්ව තයටද ගොස් වමින් පස‍ළොස්රියන්වූ උසින් පස්රියන් ප්රතදීපාධාරයෙහි තෙල් කල සියයක් වගුරවා (ශ්රීඋපාදලාඤ්ජනය ) පිදුයේය. හේතෙමේ අනුමාගර්ය් ප්රාුත්ථිනා කෙරෙමින් දුර්ගනමවූ මාර්ගතය සුද්ධකොට යන එන්නවුන්ගේ සුව පිණිස සත්සිය අසූවක් ගලින් පියගැටද කරවී. මිහිපත්තෙම මේ ආදීවූ නොයෙක් පින්කම්

244 මහාවංශය

නොයෙක් පරිද්දෙන් කොට උපසම්පදාව කරනවන්ට සිතා ගංතෙර බොහෝ ගෙවල්ද කරවා තුන්රට වසන භික්ෂූවන් එහි වඩා ඒ පඬිතෙමේ ඒ භික්ෂූීන් විශයෙහි මහපුද පවත්වන්නේ ධර්මවකීර්තඩති මහාස්ථවිර ප්රනමුඛ පන්තිස් නමක්වූ භික්ෂූිසඞඝයා ට දවසක් දවසක් පාසා දන් වලදවා එයින්ද තෘප්තියට නොපැමිණියේය උදාරවූ අදහස් ඇති බැවින් හේ තෙමේම වස්තුශුද්ධිය කොට දානය දෙන්ට සිතමින් රාජ්ය ශ්රිේය හැර උතුරු මදුරාපුර ගොස් බැලමෙහෙකොට ලැබූ ධාන්ය යෙන් ශ්ර‍ද්ධාවෙන් දුන් දනද අසා ශුද්ධානයෙහි ඇලුනාවූ පඬිතෙමේ ස්වකීය කායබලයෙන්ද හැල් කෙතක් කොට එයින් ලත් ධාන්යමයෙන්ම මනාකොට දානයක් පැවැත්වී. රත්නත්ර යෙහි ප්ර සන්නවූ හේතෙමේ දෙදහස් එකසිය අසූදෙකක් සිව්රුද පූජා කෙළේය. ඒ රජතෙමේ පන්ලක්ෂර දහසක් ධනය ප්රකදානය කොට පින්කම්කරවීය. නරෙශ්වරතෙම හසත්යසශ්වයන් දෙසැටක්ද සාරසිය පණසක් ගවමහිසයන්ද පුදකෙළේය. කුශලාර්තසථිවූයේ මේ ආදීවූ නොයෙක් ක්ර මයෙන් පින්කම්කොට ස්වර්ගේමාර්ගෙය ශුද්ධකෙළේය. මෙසේ පරවැඩෙහි නිරන්තරයෙන් ඇලුනාවූ ශ්රයද්ධා ඇත්තාවූ අතිශයින් පණ්ඩිතවූ නරෙන්ර්රන්තෙම ලැබූ කායාදියෙහි අසාරය දැන ගෙණ නානාවිධ සුඛදායකවූ නොයෙක් පින් මනාකොට කෙළේ යයි දැන සොරවූ සංසාර දුඃභයෙහි මහත්වූ භය ඇති ජනයෙනි සාරාසාරයන් මෙනෙහිකොට ශරීරාදියෙහි පැවැත්තාවූ සියලු ලොභය හරිව් අකූසීතව පුණ්යීරාශිය කරව්. මෙතෙක‍ින් හුදී ජනයා ප්රලසාදසංවෙග පිණිස කළ මහවස ජයබා ආදී සත්තාරාජදීපන නම්වූ දෙයානුවන අදියර නිමි.

________________________________________

93 වෙනි පරිච්ඡේදය

‍ ඒ මහයසස් ඇති නරෙන්ර්අ යන් මෙසේ රජකරණ කල්හි ජය වර්ධ නාදීවූ මුහුදු අසල රට ඒ ඒ තැන සූය්ය්්න වංශයෙහි රජුන් අතුරෙන් ජනාධිපතිවූ මායාදුනු නම්වූ තෙජන් ඇති එක් නරෙන්ර්් යෙක් වූයේය. ඔහු පිත් රාජසිංහයයි ප්‍රසිද්ධවූ ක්රෑූරවූ කුමාරයෙක් විය. පියා හා සමඟ ගොස් ඒ ඒ තැන යුදකොට ජයගන්නාවූ මහාමූඨ තෙමේ තමන් පියහුද සියතින් මරා දුර්මංතිවූයේ රාජ්යඒය ගත්තේය. සීතාවක නුවර රාජසිංහයයි ප්රයසිද්ධ වූයේ ස්වල්ප කාලයක් බුද්ධශාසනය කෙරෙහි ප්රරසන්නව කුසල් කරන්නාවූ ඒ රජතෙමේ එක් දිනෙක දන්දී භය ඇතිව “ පිතෘඝාතක කර්මකය මම් කෙසේ නසම්දැ”යි මහතෙරුන් විචාළේය.

94 වෙනි පරිච්ඡේදය 245

එකල්හි විසාරදවූ ස්ථවිරයෝ දුර්බුද්ධී වූ ඔහට ධර්ම දේශනාකොට දුෂ්ටවූ සිත සතුටුකරන්ට නොහැකි වූහ. “කරණලද පාපය නසන්ට නොහැක්කේයැයි” යන වචනය ඇසූයේ දණේඩන් ගසන ලද කෙණෙහි කිපී නයෙකුසේ වූයේ ශිවභක්තිකයන්ද පිළිවය හැකි යයි කියන ලද වචනය අමෘතයක්සේ අසා ඇඟ අලුගා ශිවභක්ති ගෙණ බුද්ධශාසනය නසන්නේ භික්ෂුය සඞඝයාද මරවමින් ධර්මුපුස්තක දවන්නේ ආරාමයන්ද බිඳුවා ස්වර්ගකමාර්ගසයද වැසූයේය. හේතෙමේ සසරකණුවූයේ මිසදිටු ගත්තේය. සමන්තකූටයෙහි උපන් සියලු ලාභය ගන්ට එහි පවිටු මිසදිටු තවුසන් යෙදූයේය. මෙසේ ඒ අධාර්මිමිකවූ අඥානතෙමේ ගතයුත්ත නොදැන නොගතයුත්ත ගෙණ මහත් දුක්ගත්තේය. එකල රාජභය කරණකොටගෙණම භික්ෂුිහු සිව්රු හැර ගිහි වූහ. ඔවුන් අතුරෙන් සසරබිය දක්නෝ ඒ ඒ තැන ගියෝ වූහ. හේ තෙමේ සියලු ලොවට හිතවූ අතිශයින් නිර්ම මලවූ බුද්ධශාසනය නසා පූර්වේපුණ්ය බලයෙන් මෙහි රාජ්ය ය කෙළේය. ආඥාබලයෙන් යුක්තවූ ඒ පාපීෂ්ඨ තෙමේ සියලු ලඞ්කා තලය තමන් අත්පත්කොට රාජ්ය.ය කෙළේයි. මෙසේ රාජබලයෙන් යුක්තවූ ඒ මහීපතිතෙම ආඥාබලය දක්වා සියලු අකුශල රාශිය කොට මාරයාගේ හස්තයට ගියේය, මෙසේ පාපමිත්යාලු ල දෘෂ්ටි මෙහ වසඟයන්ගේ දොෂ දැන බිසව සකල ප්රයමාද භාව රහිතව බොහෝ වැඩ සිදුකෙරෙත්වා. මෙතෙකින් හුදී ජනයා ප්රිසාදසංවෙග පිණිස කළ මහවස මායාධනවහරාජාදී ද්වීරාජදීපන නම්වූ අනූතුන්වන අදියර නිමි.

94 වෙනි පරිච්ඡේදය

ඒ රජහුගේ කාලයෙහි ගඟසිරි නම් පුරයෙහි සූය්ය් මවංශයෙහිම උපන් එක් කුමාරයෙක් තෙම කොලොම්තොට පැමිනියේ විය. ඒ තෙමේ එහි සිටින්ට අවකාස නොලැබ ගෝව රට ගියේ විය. බොහෝ කාලයක් එහි සිට ග‍ජබාහු යන නැමැති ප්රෝසිද්ධ වූ මහ බලැති ප්රහධානයා මරා ලත් ජය ඇති පණ්ඩිතවූ හේ තෙමේ නොයෙක් පරිද්දෙන් සම්මාන ලබා නැවත ලක්දිව බැස කල් දැන උඩරට පසෙහි වැසියන් සම්බන්ධාවූ සේනාව ලැබ මහබලැතියේ පිතෘඝාතක රාජසිංහ රජහු ඇවෑමෙන් බුදුන් පිරිනිව් දෙදහස් එක සිය පන්තිස් වර්ෂකය පැමිනි කල්හි යට කියනලද ශ්රී වර්ධවනපුරයෙහි ශ්ර්ද්ධාසම්පන්න පින්මහබලැතියේ විමලධර්ම සූය්ය්‍න්යයි ප්රරසිද්ධවූ මහයසස් ඇති නරෙන්ර්ව යෙක් වූයේය. ඒ මහත් මුළු පුරය සිසාරා ඒ ඒ තන්හි අටළොස් කොටුවක් තනා උස්කොට කරණලද තනවූ ප්රා කාරයෙන් යුක්තකරවා ප්ර්තිවිරුද්ධ ශත්රැ්න් වලකනු පිණිස ආරක්ෂලක ජනයන් යොදා, සියලු ලඞ්කාරාජයය නිරුපද්රඋවකොට

246 මහාවංශය

එබඳුවූ රාජකන්යා වක්ද අගමෙහෙසුන්ගොට සම්ප්රාමප්තවූ රාජාභිෂෙක හා මහයසස් ඇති හේතෙමේ පින්කැමතියේ ශ්රමද්ධායෙන් ලොකශාසන සඞ්ග්ර හකරන්ට ආරම්භ කෙළේය. නරශ්රේ ෂ්ඨතෙමේ “සර්ව.ඥ දෘෂ්ට්රාසධාතු තොමො කොතැනදැ”යි විචාරණය කොට දෙල්ගමු වෙහෙරයයි අසා අතිශයින් ප්රසසන්න සිත් ඇත්තේ සපරගමු රට දෙල්ගමවෙහි වඩනලද දන්තධාතුව ව‍ඩා ගෙන්වාගෙණ තමන්ගේ යහපත්වූ පුරයෙහි දවසක් පාසා වඳනටද වත් (පිළිවෙත්) කරන්ටද ඒ පණ්ඩිතවූ රජතෙ‍ම රජගේ සමීපයෙහි යහපත් උතුම්වූ භූමිභාගයෙක්හි සිත්කළුවූ දෙමහල් දාගෙයක් කරවා එහි දළදාව තබා නිරන්තරාදර ඇත්තේ පූජා කෙළේය. මුළු ලක්දිව උපසම්පන්න භික්ෂූනන් නැති බැවින් ඇමතියන්ද රක්ඛඞග නම් වූ දෙසයට යවා නන්දිකචක්රා දී භික්ෂූ්න් පවරා ලක්දිවට ගෙන්වා උතුම් වූ ශ්රීර වර්ධකන පුරවරයෙහි වාසය කරවා ඉක්බිති ඒ රජ තෙම ආදරයෙන් උපස්ථානකොට මහවැලිගඟ ගැටඹනම් තොට උදකොතෙක්ෂරප සීමායෙහි මනොඥවූ ගෙයක් කොට සර්ව ඥයන් වහන්සේගේ පරිනිර්වහණයෙන් පසු දෙදහස් එකසිය සතළිස් වන වර්ෂවයෙහි භික්ෂූවන් එහි වඩා ඒ මහා භික්ෂූුසඞඝයා කෙරෙහි බොහෝවූ කුලපුත්ර යන් උපසම්පන්න කරවා සර්ව ඥ ශාසනය රක්ෂා කෙළේය. බොහෝ කුලපුත්ර යනුත් ශාසනයෙහි පැවිදි කරවා බොහෝවූ සිවුපසයෙන්ද උපස්ථාන කරන්නේ කුශලාත්ථිර වූයේ මේ ආදීවූ නොයෙක් ක්ර්මයෙන් මහත්වූ පින්තොට ස්වර්ග ග මාර්ග‍ය ශුද්ධ කෙළේයි, පණ්ඩිතවූ හේ තෙමේ එකල්හි බුද්ධශාසන යෙහි පැවදිව සිටි ඒ රජහුගේම මල්වූ කුමරහු‍ ගෙන්වා ඔහු සිවුරු හරවා රාජ්යපභාරයෙහි නියොග කොට කම්වූ පරිද්දෙන් පරලොව ගියේයි. මෙසේ ඥානබලයෙන් යුක්තවූ මහීපාලතෙමේ බොහෝ පින් කොට අතිනර්මනමලවූ බුද්ධ ශාසනය හොබවන්නේ ආඥාබලය දැක්වූයේය, ශ්රරද්ධාව ධන කොට ඇති චතුරවූ එබඳු පුද්ගල තෙමේද මරහුගේම වසඟ විය, අනිත්ය භාවාදීවූ සියලු ආදීනවය දැන (ජනයෝ ) අප්ර්මාදයෙහි ඇලුනෝ වෙත්ව‍ා. මෙතෙකින් හුදීජනයා ප්ර සාදසංවේග පිණිස කළ මහවස විමල ධම්ම රාජදීපන නම්වූ සිවු අනූවන අදියර නිමි. ________________________________________

95 වෙනි පරිච්ඡේදය

පැමිනි රාජ්යාඡභිෂෙක ඇත්තාවූ ඒ සේනාරත්න (නරෙන්ර් ) තෙම නිරන්තරයෙන් ආදර ඇතිව දානාදී පුන්යතකර්මාමයන්හි යෙදුනේ, එකල්හි සිටුසඟරා වතින් ජනයන් රජනය කොට දන්තධාතු පූජාව හා මහදන් පැවැත්වී. එකල්හි හේතෙමේ දෙට සොහොවුරු වූ

95 වෙනි පරිච්ඡේදය 247

නරෙන්ර්හ යගේ මෙහෙසියම අගමෙහෙසුන් කොට ඒ නුවර වාසය කෙළේය. එකල්හි කොළොම්තොට සිටි වෙළෙන්දෝ බොහෝ කලක් එසේ සිට ක්ර්මයෙන් උත්සන්න වූහ. මිසදුටු ගත් පව්ටු කුරිරු දරුණු පරංගි නම්වූ ඒ සියල්ලෝ මනොඥවූ ඒ ඒ රට ගොස් කෙත්වත් නසනාහු ගෙවල් ගම් දවන්නාහු කුලපරම්පරාවන් නසමින් මෙසේ සිංහලයන් වැනසුහ. පුරයන්ද චෛත්යාහරාමයන්ද ප්රමතිමා මන්දි රයන්ද බිඳ බොධිවෘක්ෂ් බුඬපතිමාදීන්ද නසා බුද්ධශාසනය හා ලොකයද වනසා ඒ ඒ තැන බලකොටුද බැඳ යුද කරමින් සිටගත්ය. එකල වන පර්වනත නදී දුර්‍ගස්ථාන ඇති පන්සිය ආදී රට දන්තධාතු ස්වාමීන් ගෙන්වා නිර්ඝකගය ස්ථානයෙක්හි පිහිටුවා ධාතුරක්ෂා්වෙහි නියුක්තයන්ද එහිම ‍වස්වා පූජාවිධිය පවත්වමින් දන්තධාතු සවාමීන් මොනවට රැක, ඒ සේනාරතන නම් නරෙන්ර්ූ තෙම ඒ පුරයෙන් නික්ම භස්තසාර වස්තු ආදීන් හා දෙටුබෑ රජහුගේ පුත්රූයන්ද ගැබ්සහිතවූ ප්රකවර ධන්ය්පුන්යෙ ලක්ෂනණ ඇති ස්වකීය මහෙසිකාවුන්ද මොනවට යොග්ය‍විධියෙන් ගෙණ මහියඞගනයට ගියේය. ඒ නරෙන්ර්ව යා එහිම වසන කල්හි ඒ මෙහෙසි තොමෝ ඉතා යහපත් නකතෙක තෙජස් ඇති පුත්රනයෙක් ප්රවසව කළාය. වෛරීන්ගේ දෙටුතෙමේ එදවස් රෑ බිය එලවන්නාවූ සවප්නයක් දුටුයේය. (එනම්) ඒ පුරයෙන් කදෝපැණියෙක් පමණවූ ගිනිපුපුරක් පූර්ව්දිග්භාගයෙන් නික්ම ක්රදමයෙන් එය මහත්ව අවුත් කොළඹ තොට මැද පැමිනියේය, එය අතිශයින් මහත්ව එකෙණෙහි සියල්ල දැවුයේය. එදවසම ඔහුගේ තෙජසින් ශ්රීයවර්ධණනපුර සම්පගතවූ වෛරී ජනයෝ බියෙන් තැතිගත් සිත්ඇත්තෝ පලාගියහ, නරෙන්ර්සම තෙම අනුක්රිමයෙන් වැ‍ඩෙන්නාවූ දෙවෙනි චන්ර්ි සයෙක් බදු ස්වකීය පුත්ර,යා ආදීවූ සියල්ල ආදර සහිතව මනාකොට රැකගෙණ පැමිනි කල් දැන තමන් සතු සියල්ල රැගෙන ශ්රීසවර්ධහනපුරයටම නැවත අවුත් දෙටුබෑ රජහුගේ පුත්රමයන්ද තමන් ඖරස පුත්ර‍යාද වෘද්ධියට පැමිනිකල්හි දයාවෙහි ඇලුනු සිත් ඇත්තේ ඔවුන්ට පර්ව තාදීයෙන් පරික්ෂියප්තවූ තමන් අයත් රට බෙදා පත්රු තුණෙක්හි මොනවට ලියවා ඒ පුත්රීයන් දන්ත ධාතුන්වහන්සේ ලඟ තබා කුමාරයන් එහි පමුනුවා රුචිවූ පරිද්දෙන් ගන්ට නියෝග කෙළේය. එකල්හි වැඩිමහල් කුමරසීහට ඌවරටද, එසේම විජයපාල නම් කුමරයාහට මාතලරටද රාජසිංහ නම්වූ බාල කුමාරයාහට උඩරට පසද වුහ. මිහිපතිතෙම මෙසේ සර්වබප්රා ප්තවූ පත්ර.යන් බලා ස්වකීය පුත්රුයාට සම්ප්රාචප්ත වූ පස්උ‍ඩරට ලේඛනය දැක අතිශයින් සතුටුව මහ පිණැත්තේයයි කීයේය. ඒ නරශ්රෙිෂ්ඨතෙම ඒ ඒ රට එපරිද්දෙන් කුමාරයන්ට දී දානාදී පුණ්ය කර්ම යන් හා ලොකශාසන සඞග්රඨහය ශක්තිවූ පරිද්දෙන් කරමින් සත්හවුරුද්දක් විසුයේය.

248 මහාවංශය

ඒ මිහිපතිතෙම ස්වකීය පුත්රා දීන්ට මේ ලඬ්කාව හා බුද්ධශාසනය රක්ෂාස කරණු පිණිස දයාවෙන් රාෂට්රායන් බෙදා දී නොවැලද්විය හැකිවූ මරණයට පැමිනියේය. මෙතෙකින් හුදීජනයා ප්ර සාදසංවෙග පිණිස කළ මහවස සේනා රත්නරාජදීපන නම්වූ අනූපස්වන අදියර නිමි. ________________________________________

96 වෙනි පරිච්ඡේදය

ඉක්බිත්තෙන් ඒ න‍දරශ්රේසෂ්ඨයේ තුන්දෙන කල්වූ පරිද්දෙන් ඒ ඒ තන්හි සමගිව සිට රාජ්යි සුඛයද විඳින්නෝ පරඞ්ගීන් සමඟ යුද කරන්නෝ ඒ ඒ තන්හි ජයග්රාජහී වූහ. නැවත ඒ තුන්බෑ රජදරුවේ ඔවුනොවුන්ට විරුද්ධ වූහ. ඔවුන් අතුරෙන් මහ යසස් ඇති රාජසිංහ නරෙන්ර්ැවඞතෙම ඒ වැඩිමහලු සහෝදරයන් පහ කොට ඒ රාෂ්ට්ර යන් තමා අයත් කෙළේය. එකල වැඩිමහල් නරෙන්ර්් යා විෂ යෙදීමෙන් මැරූ කල්හි. මාතලයෙහි සිටි නරෙන්ර් වූතෙම යානයකට නැගීගොස් රටසීමාව ඉක්මුනුකල්හි ලත් එක් පුරුෂයෙකු සමඟ මුහුදින් එතරද ගියේය. ඉක්බිත්තෙන් නොඉක්මියහැකි හසුන් ඇති ලංවිය නොහැකි පරයනු නොහැකිවූ සිංහසමාන වික්රිමාන්විත අන්යකවූ රාජසිංහ නරෙශ්වරතෙම පියසතුව තිබුන රටම ප්රසථමයෙන් ගත්තේය. සම්යයක්දෘෂ්ටික දෙවියන් විසින් ලොකශාසනාභි වෘධිය පිණිස නිර්මතමිතකරණ ලද්දෙකුසේ යුධයෙහි ධීරවූ වීරවික්රභමාන්විත බල ඇත්තෙක් වූයේය. කුමාරක්රිිඩායෙන් කෙළනේ අන්ය වූ අශ්වයෙකු නැගී පුරුසයෙකු හා සමඟ තෙමේත් අසෙකු නැගි ගියේ සන්කළ කල්හි වනාහි අශ්වතෙමේ විථියෙහි දිව එහි ම‍ඩෙහි ගැලුනේය. වික්රඅම සම්පන්නවූ ධීර තැනැත්තේ තෙමේ අහසට නැගී පසුව ආවාවූ අසු නැගුනහු ඉවත්කොට මහත් බල ඇතියේ ඒ අසු නැගිහිඳ ගියේය. රන් ටැම් (තොට) යයි කියනලද බියකරුවූ ගංතොට මෙතර ගලින් අහසට පැන පරතෙර ගලට පැමිනියේය. මේ ආදීවූ නොයෙක් ක්රබමයෙන් බල දක්නාලද්දේ ලොකශාසනාභිවෘධි කරුණු කැමති මහත් අදහස් ඇත්තේ නොයෙක් පරිද්දෙන් යුධෝපකරණාදිය සදා යුධකරණු පිණිස සැදුනාවූ ඒ සිංහල ‍ජනයන් ගෙණ සඞග්රා මාරම්භ කරණු පිණිස හසත්යහශ්ව රාජසෙවකාදීන් හා සමඟ ශුභවූයේ ශුභමුහුර්ත යෙක්හි ඒ ශ්රී්වර්ධසනපුරයෙන් නික්ම මහායෝධාදීන් විසින්ද මහාමාත්යාභදීන් විසින්ද දුනු කඩු කොත් ආදීවූ ගන්නාලද ආයුධ පඞ්ක්තියෙන් හා බෙර මිහිඟු බෙර ආදීවූ තූය්යා් ඟයෙන් පෙරටු කරණ ලද්දේ දානාදී පුණ්යහකර්මෙම පිණිස බුද්ධපුත්ර්යන් කැටුව ගෙණ රජතෙමේ ඒ ඒ තැන ගොස් සෙනහඬ සෙයින් භයඞ්කරවූ රණභෙරි ඝෝෂාවෙන් ගුගුරුවා නිර්බ්භයව යුධාරම්භ කෙළේයි.

96 වෙනි පරිච්ඡේදය 249

ඒ නරෙන්‍ද්රිතෙම උඩරට පසට පැමිනි වෛරීන් හා සමගම පළමු වෙන් මහයුද කොට බොහෝ පාපීන් මරවා, කර්කටශ අධමවූ සතුරන් ඒ ඒ තැනින් පලවා කඳවුරුද බිඳ ජය ගත්තේය. ඔබ මොබ බලා ගිනිකඳුරැලි පැන පර්ව ත දුර්ගරයෙන් වැටෙමින් භයින් තර්ජේජිතව දුවන්නාවූ වෛරීහු සිංහයෙක් ඇත්මුලකට වන්කල්හි සෙයින් නිර්බ්භයවූ ඒ නරෙන්ර් යා යුදමැද වන කල්හි වායුවේගයෙන් යන පුලුන්සේ බැහැර ගියහ. ඒ ඒ තැන විසූ සතුරන් හා නොයෙක් පරිද්දෙන් යුද කොට බොහෝවූ පසමිතුරු ජනයන් මරා පලවාත් ඒ ඒ රට ගෙණ නිරුපද්රි තව කොට කොටුද බිදුවා මහත් බලය දැක්වී. භයින් තර්ජ්ජිත බොහෝවූ වෛරී ජනයෝ සැඟවී ගියහ, ඒ මිසදිටු පාපී ජනයෝ මුහුදු අසල ඒ ඒ තන්හි ඒ ඒ කඳවුරෙහි මඳකලක් වෙසෙමින් නැවත නැවත ඒ ඒ රට පැහැරගන්ට ආරම්භ කළහ. ඉක්මිය නොහැකි හසුන් ඇති රාජසිංහ නරෙන්ර් පැතෙම ඒ ප්ර වෘත්තියද අසා පූර්වයදිග්භාගයෙහි දිගාවැව වෙත නැවත පැමිනියේය. පැමින එහි සිටියාවූ මනු නීතියෙහි විසාරදවූ ඒ නරෙන්ර් තෙමේ ඕලන්දයින්ගේ ප්රමවෘත්තිය අසා යහපතැයි සිතා, ඔවුන්ගේ මනෝහරවූ දෙශයට ඇමතියන් දෙදෙනෙක් යවා බොහෝවූ නැවින් ඒ ජනයන් මෙහි ගෙන්වා සමෘධි සම්පූර්ණනණ වූ ජනයා විසින් ගැවසෙන ලද්දාවූ දිගාවැව සමීපයට පැමිණියාවූ මුහුදුතෙර (ඔවුන්) පැමිනි කල්හි ඔවුන්ට සඞග්රිහ කොට ස්වකීය ලඞ්කාවේ බලයද ඔවුන්ට දක්වන්ට සිතා බලාසිටිවයයි මොනවට අණ කොට ඒ නරෙන්ර්ේ බ තෙම සමීපයෙහි ස්ථානයෙහි සිටි වෛරීන් හා නොයෙක් පරිද්දෙන් යුදකොට එතන්හි සතුරන් නසා කඳවුර ගෙණ ඕලන්දරට වාසීන්ට ඒ ස්ථානය (දීම) ආදීවූ බොහෝ සඞග්ර්හ කොට යහපත්සේ සතුටු කෙළේය. එතැන් පටන් ල‍ෙඞකශ්වරතෙම දෙසෙනග විසින් පෙරටු කරණලද්දේ හාත්පස ගොඩ මුහුද (දෙක්හි) යුදකරනට ආරම්භ කොට, ඒ ඒ තැන පිහිටි ශෛලයෙන්ඝණවූ ප්රාදකාරයෙන් අලඞකෘත වූ බල‍කොටු ද බිඳ සපමිතුරනුත් නසා මුළු ලක්දිව මහ බලයෙන් යුක්තවූ බෝකලක් බලකොටු බැඳ සිටියාවූ වෛරීජනයන්, නිරවශෙෂවසයෙන් විනාසකොට නිරුපද්රිව කොට පසමිතුරන් බල වලක් වනු පිණිස ඕලන්ද වාසීවූ ජනයන් මුහුදු අසල ස්ථානයන්හි ලඞ්කා රක්ෂාන පිණිස යෙදූයේය. නරෙශ්වරතෙම අවුරුදු පතා ඔවුන් විසින් නොයෙක් පරිද්දෙන් පඬුරුද ගෙන්වා එනසේ නියම කොට, අසුර යුද කොට ජයගත් සක්දෙව් රජහු සෙයින් ස්වකීය පිරිස ගෙණ තමන් පුරයට ප්ර විෂ්ට වූයේය. නිරුපද්රයවම වසන්නාවූ පණ්ඩිතවූ ඒ රාජසිංහ නරෙන්ර්ගෙ තෙම ස්ථානන්තරයන්ට සුදුස්සන් යහපත්සේ විචාරණය කොට සෙනාපතිබැව් ආදී තනතුරු දුන්නේය. නරෙශ්වරතෙමේ බුද්ධායතනවූ ද දෙවායතනවූ ද සියලු ගම් කෙත් ආදිය පූර්වවයෙහි වූ පරිද්දෙන් හා විධිවූ පරිද්දෙන් එසේම දානය කොට ඉක්බිති මධුරපුරසෙන් රාජකන්යා වන් ගෙන්වා මහබලැත්තේ දෙපණස් හවුරුද්දක් රාජ්යුය කෙළේය. 2K 33-16

250 මහාවංශය

	මෙසේ මහබලැති යම් රාජසිංහ නම් නරෙශ්වරයෙක් තෙම සූය්ය්ස   වංශයෙහි උපන් මුනිරජයන් වහන්සේගේ ශාසනය හා ලොකය ස්වකීයාක්ෂි්ය සෙයින්ද ආත්මය පරිද්දෙන් ද මනාකොට රක්ෂාන කෙළේද, ඒ නරොත්තමතෙම මෘත්යුපරාජයා සමීපයට ගියේය.

මෙසේ වෛරී බල විනාස කිරීමෙහි දක්ෂ‍වූ මහබලැත්තාවූ පෘථිවිශ්වර රජතෙමේ බලාදියෙන් මරුවා දිනන්ට නොහැකියයි ඒ ප්රහභවය පණ්ඩිතයන් විසින් දැන, මරුවාගේ පැමිනීමට පළමුකොට මහත්වූ ආදරයෙන් සතතයෙන් දානාදී පුණයමේ යෝ කටයුතුමය. මෙතෙකින් හුදී ජනයා ප්රෝසාද සංවේග පිණිස කළ මහවස රාජ සිංහ රාජදීපන නම්වූ සයානූවන අදියර නිමි.

97 වෙනි පරිච්ඡේදය

ඉක්බිත්තෙන් ඒ රාජසිංහ රජහුගේ පුත්ර වූ ශ්රසධාදී ගුණාභරණ ඇත්තාවූ රත්නිත්රඒයෙහි මමත්වතයෙන් යුක්තවූ විමලධර්මගසූය්ය්ව නම් (කුමර) තෙම රජවූයේය. ගුණභරණයෙන් සැරසුන ඒ නරෙන්ර්න තෙම මධුරාපුරයෙන් (පියරජහු විසින්) ගෙණන ලද මෙහෙසිය දුවම අගමෙහෙසුන් කොට සිවු සඟරාවතින් දැහැමෙන් සෙමෙන් සතතයෙන් රජනය කොට ලඞකාරාජ්ය ය පාලනය කෙළේය. පැමිනි රාජ්යා්භිෂෙක ඇති ඒ පෘථිවිශ්වරතෙම බුද්ධශාසනයෙහි ප්රිසන්නවූයේ දෘෂ්ට්රාන පූජාදීවූ සියල්ල නොයෙක් පරිද්දෙන් ආරම්භ කොට මුනීන්ර්නි යන්වහන්නේගේ දළදාව උදෙනා මනොහරවූ නොයෙක් කර්ම‍යෙන් මොනවට බබලන්නාවූ තුන්මහල් පහයක්ද කරවා, රිදී විසිපන්දහසකින් මනොඥවූ කරඬුවක්ද කරවා එය රණින් ආලේප කොට නවරත්නයන්ද ඔබ්බා රත්නචෛත්යඬයක් සමාන වූ ඒ මහකරඬුවෙහි සර්වවඥ දෘෂ්ට්රාත ධාතුව වැඩිය. උපසම්පදාදකරවන්ට සිතා පන්සියයක් පන්සියයක් වසයෙන් විචාරාදීවූ යහපති පරීෂකාරයෙන් වෙත් වසයෙන් සජ්ජිත කොට පඬුරු ආදියද සමඟ රාජසන්දෙයශාදී ඒ සියල්ල දී පණ්ඩිතවූ අමාත්‍යයන් රකඛඟ නම් දෙසයට යවා සන්තාන නම් ස්ථවිරයන් වහන්සේ ආදී කොට ඇති භික්ෂුප සඞඝයා පවරා භික්ෂූසන් තිස්තුන් නමක් මෙහි ගෙන්වා යහපත්වූ ශ්රී වර්ධ්නපුරයෙහි වාසය කරවා සිවුපසයෙන් සකස් කොට උපස්ථාන කරමින් පෙර පරිද්දෙන් ගංතොට උදකුකේඛප සීමායෙහි මනා කොට ගෙයක් කරවා එහි භික්ෂුිසඞඝයා පමුනුවා කුලපුත්ර යන් තිස් තුන් දෙනෙක් උපසම්පන්න කරවා බුද්ධශාසනය බැබලවූයේය. එක්සිය විස්සක් කුලපුත්රනයන් ශ්ර.ධායෙන් හෙරණ පැවිදි බැව්හි පිහිටුවා බොහෝවූ සිව්පසින් උපස්ථානත් කරන්නේ සදධර්ම.යෙහි හික්මවා පුණ්යූරාශි‍යද රැස් කෙළේය. පදව්ය තිහාර කුශලයද මහතැයි සිතා සමන්තකූට පර්වයතයටද ගොස් මාණික්ය්මක්තඵලාදීයෙන් ස්වර්ණ්රත්න භාණ්ඩයෙන්ද නානාවිධ වස්ත්‍ාට දියෙන් ද මහපුද

97 වෙනි පරිච්ඡේදය 251

පවත්වමින් සත් දිනක් එහි වාසය කෙළේය. සමන්තකූට පර්විත මස්තකයෙහි පිහිටියාවූ ඒ සර්වකඥපාදලාඤජනය රජතමය වූ මහත්වූ ඡත්ර යකින් වසා මහා පූජාද කෙළේය. දවසක් දවසක් පාසා ධර්ම ශ්රූවණය කරමින් පොහොයක් පාසා පෙහෙවස් රකිමින් බොහෝවූ කුසල් හේතෙමේ කෙළේය. කුසලාත්ථි් වූ හේතෙමේ මේ ආදීවූ නොයෙක් ක්රලමයෙන් රූ දාවල් අප්රකමාද වූයේම නානාවිධවූ කුසල් කෙළේය. ඒ නරෙන්ර්මයෙතෙමේ මෙසේ ලොකශාසන සඞග්රූහ කොට දෙවිසි හවුරුද්දක් වාසයකෙළේ මරුවා වසඟ වූයේය. දානාදීවූ නොයෙක් කුශලයන් කෙරෙහි දයා ඇත්තාවූ අතිශයින් ධීරවූ හේ තෙමේ ලොකෙක නායකවූ මුනිශවරොත්තමයන් වහන්සේගේ උතුම් ශාසනය මෙසේ ආදර සහිතවම බැබලවූයේය. (තෙපිදු) නිරන්තරයෙන් අප්රනමාදව ශාසනය බබුලුවව්. ඉක්බිත් තෙන් ඒ නරෙන්ර්රන යානන් පුත්රසවූ ශ්රීුවීරපරාක්රනම නරෙන්ර්බ සිංහ නම්වූ කුමාර තෙම රජවූයේය. ප්ර ඥාවීරගුණයන්ට මන්දිදරායමානවූ නරෙන්ර්බ සිංහ නම්වූ ඒ රජතෙමේ ලඞක්රාජ්යනය රක්ෂාඅකරණු පිණිස මධුරා පුරයෙන්ද රාජකන්යාැවන් ගෙන්වා අගමෙහෙසුන් කොට දානාදී පින්කම් හා දන්තධාතු පූජාද දවසක් දවසක් පාසා කරන්නේම පුණ්යදස්කන්ධහයක්ද රැස් කෙළේය. පිය රජානන්ගේ කාලයෙහි උපසම්පදා ලත් භික්ෂූ‍න්ට උපකාර කරන්නාවූ හේතෙමේ බොහෝ වූ කුලපුත්රයයන් පැවිදි කරවා ශ්ර‍ද්ධායෙන් ශාසන සඞග්රේහ කෙළේය. සර්ව ඥයන් වහන්සේ ජීවමාන කාලයෙහිම කරවනලද මහ්යකගන චෛත්යදය වඳනා පිණිස මහසෙන් සහිතවූ නරෙන්ර්ිම තෙම වැඩි නානාවිධ විචිත්රන වස්ත්රුයෙන් එකල චෛත්යාය පුදා රිදී මල් හා රන්මලින්ද, දියෙහි උපන්නාවූද ගොඩ උපන්නාවූද බොහෝවූ නානාප්රරකාර සුගන්ධ් පුෂ්පයෙන් හා ඛාද්යාභොජ්යානදියෙන් මහපුද පවත්වා මහපින්ද රැස්කෙළේය. මහසෙන් ගෙණ එම මියුගුනු වෙහෙරට දෙවරක් වැඩ මහපුද පැවැත්වීය. ඒ නරෙන්ර්ගොඩතෙම ශ්රමධායෙන් දෙවරක් සමන්තකූටපර්වහතයට වැඩ පූජාත් කොට පුණ්යග රාශිය රැස් ක‍රගත්තේය. මහපිරිස් ගෙණ මහනුවරින් නික්ම මහත්වූ අනුරාධපුරයට වැඩ මහපුද පැවැත්වූයේය. හේතෙමේ සුගත චීවර ප්රරමාණවූ සිවුරක් කරවා පූජාවස්තුවෙන් නොයෙක් පරිද්දෙන් සර්ව්ඥ දෘෂට්රාවව පිදුයේය. මූලනගරයෙන් නුදුරුව සිත්කළු ගංඉවුරෙහි මහපොල් උයනෙහි කුණ්ඩසාලය යන නමැත්තාවූ ශාඛානගරයක් කොට වසන්නාවූ ඒ නරෙන්ර්ි තෙමේ එහිම මනාකොට සෙනසුන් කරවා සාමණේරවරයන් වාසය කරවා දානාදී බොහෝ කුසල් දිනක් දිනක් පාසා කරන්නේ පුස්තකයන්ද ලියවා පියරජානන් විසින් දන්තධාතූන් වහන්සේ උදෙසා මහනුවර කරවනලද මන්දිවරය ජීර්ණනණවූවා දැක කම්පිතවූ සිත් ඇති ඒ නරෙන්ර්හ තෙම දෙමහල් උතුම් ශුභ (ප්රාමසාද ) යක් කරවන්නේ නානාවිධ විචිත්රප කර්ම්මයෙන් බබලන

252 මහාවංශය

ද්වාරයෙන් යුක්ත කොට කලධෞත පර්ව තයක් මෙන් සුණුවමින් බැබලුම් ඇති කොට පලයෙන් අලඞකෘත කොට මාලකද්වයෙහි භීත්ති (මතුයෙ) හි විදුර ජාතකය, ගුත්තිල, උම්මග්ගජාතකය, දධිවාහන, මහාකණ්හ, සුතනු ජාතකය, ජද්දන්ත, ධම්මඬජ, ධම්මපාල ජාතකය, මහාජනක ජාතකය, පදමානවක, ධම්මසොණ්ඩ, මහානාරදකස්සප ජාතකය, මහාපදුම, තෙලපත්ත, චුල්ලපදුම ජාතකය, සතතුභත්ත, අන්ධාභූත, චමෙපය්යජ යස ජාතකය, විසයහ, කුස, සුතසොම, සිටි, තෙමිය යන ජාතකද චුල්ලධනුර්ධමර ජාතකය හා සච්චඞ්කිර ජාතකයද, දුමේමධ ජාතකය හා කාලිගබොධි ජාතකයද, සීලව ජාතකය හා එසේම මණ්ඩබ්බ ජාතකයද, වෙස්සන්තර ‍ජාතකය, යන මේ ජාතක දෙතිස් විචිත්ර්වූ සිත්තමින් මොනවට කරවා නරෙන්ර්‍කයතෙමේ අප්ර මාණවූ පුණ්ය්ස්කන්ධ යක් රැස්කෙළේයි. ඒ නුවර මැද මහ‍බෝධි වෘක්ෂාය හා චෛත්යුයද නාථදේවාලයද ඇතුළු කොට හාත්පසින් ගලින් නිමවන ලද්දාවූ සනොත්තුඟ වූ සුණුවමින් බබලන්නාවූ පුරස්ත්රිලයගේ ශ්රී වාලඞකාරයට මුක්තාභාරයක් මෙන් යහපත්වූ ප්රා කාරයක්ද කරවා කීර්තරතිදෙහය පැවැත්වූයේය. තමන්ගේ කාලයෙහි පැමිනි ‍හෙරණ පැවැදිතැන් අතුරෙහි ‍යමෙක්තෙම ශීලාචාරගුණයෙන් යුක්තවූයේද, අප්රැමාදයෙහි හැමකල්හි ඇලුනේද, නොයෙක් ව්යාචකරණයන්හිද බුද්ධවචනයන්හිද (දක්ෂයවූයේද) පණ්ඩිතවූයේ ආගම ප්රචකාශ කරන්නෙක් වූයේ පරවාදක්ෂුම වූයේ මහයසස් ඇති ගණචාය්ය්ම වූයේද, ආතමාත්ථනයෙහිද පරාත්ථවයෙහිද පරිත්යා ගකරණලද ජීවිත ඇත්තේද ල‍ඞ්කාද්වීපයෙහි පවත්නා බුද්ධශාසන නැමැති අහසෙහි චන්ර්ගක යාසේ ප්රතකට වූයේද, ශ්රහද්ධාප්රසඥාවන්ට මන්දිාරයක්වූ අප්රයමාදයෙහි ඇලුනාවූ ඒ සරණඞකර නම් සාමණෙරයානන්ට ඒ මිහිපතිතෙම ධර්මරමාමිස සඞග්රිහයෙන් නැවත නැවත සඞග්ර්හ කරන්නේ ලොකයට අසහාය නායක සර්වතඥ වූ මුනීන්ර්යෙ යන් වහන්සේගේ ධාතූන් වැඩීමෙහි එක්රියන් සමාරක් උස් කරඬුවක් කරවා ස්වර්ණවණයෙන්ද ආලෙප කොට මැණික්ගල් සත් සියයක්ද බඳවා දිලිනෙන්නාවූ ඒ සධාතුක කරඬුවද අනෙකවිධවූ සද්ධර්මකමපුස්තකයන්ද ප්රධදා‍නය ‍කොට සඞග්රසහ කෙළේය. රජතෙමේ විචාරාදී ප්ර ත්ය‍යන්ද බොහෝ කැපකරුවන්ද ඒ සරණඞකරාභාධාන සාමණෙරයානන්ට දානය කොට ආමිසයෙන් සඞග්ර‍හ කෙළේය. නරෙශ්වරතෙම සද්ධර්මකමය බොහෝකල් පිහිටුවනු පිණිස යහපත්සේ ආරාධනා කොට එකොළොස් දහසක් ග්ර න්ථකයන්ගෙන් ප්රයතිමණ්ඩිතවූ සාරාත්ථි‍සඞග්රගහ නම්වූ සද්ධර්මහම ප්රයකරණයක්ද, මහොබෝධිවංශයට සිංහල භාෂාත්වථ වර්ණූණනාවක්ද, පූර්වක කාලයෙහි ජම්බුදෝණිපුරයෙහි පරාක්රවමබාහු නම් රජහු රජකරණ කල්හි පස්පිරිවෙන් වාසීන්ට ප්ර්ධානවූ පණ්ඩිත කුශලාත්විෙ වූ ස්ථවිරයන් විසින් ප්රෙතිපත්ති පුරන්නාවූ සියලු (භික්ෂුස) හු මෙයින් නිරෝගී වෙත්වායි ආශිංසනය කොට කරණලද භෛෂජ්ය් මඦුසාවට අත්විිර්ණවනනාවද ඒ

98 වෙනි පරිච්ඡේදය 253

නැත්තාවූ පරිශුද්ධ සම්බෝධිය පතන්නාවූ කරණඞකර නම් සාමණේරයානන් ලවා කරවූයේය. ඒ පණ්ඩිතවූ නරෙශ්වරතෙම මේ ආදී නොයෙක් පින්කම් කොට රාජ්යේය තිස්තුන් වර්ෂවයක් කොට මරහු වසඟ විය. ඒ නරෙන්ර්ේයිතෙමේ අතිරම්යය වූ ලඞකාද්වීපයෙහි ඉතා උතුම් ඉසුරු ලබා ඒ සියල්ලද ශරීරයද ස්වකීය ජනයන් හා සුහෘත් ප්රාකණීන්ද හැර (පරලොව) ගියේයයි දැන භවතුනි තොපි උතුම් වූ සර්ව ඥයන් වහන්සේගේ වචනාවවාද ධර්මයමය සිහිකොට උතුම්වූ මොක්ෂ්ශ්රිේය හා ස්වර්ග ය සුඛදායකවූ පුණ්ය කර්මෝය කරව්. මෙතෙකින් හුදීජනයා ප්රොසාද සංවේග පිණිස කළ මහවස විමල ධම්මාදී ද්විරාජදීපන නම්වූ අනූසත්වන අදියර නිමි. ________________________________________