මෛත්‍රි බුදුන් වහන්සෙ/විවරණ සහා ගෞතම බුදුන් හා බැඳුනු සිදුවීම්
අවසන් වරට නියත විවරණ ලැබීම
සංස්කරණය"මෛත්‍රී බෝසතාණන් වහන්සේ අවසන් වරට නියත විවරණ ලබන්නේ ගෞතම බුදුරජාණන් වහන්සේගෙන්ය. එලෙස අවසන් වරට නියත විවරණ ලැබීමත් සමඟම උන්වහන්සේගේ පාරමිතා පිරීම අවසන් වන අතර බුද්ධත්වය ලැබීම සඳහා කල යුතු සියලුම කෘත්‍යයන් ඉටු කර අවසන් වේ." මෙලෙසින් ආරම්භක විචාරය දිගහැරෙන්නේ මෙසේය :
ඉහත කී ලද වැකිය සදහන් වී තිබුණේ ත්‍රිපිටකයේය, එනමුත් මෛත්‍රි බොසතාණන් වහන්සේ ගෞතම බුදුන් වහන්සේ හමු වී ඇති අවස්ථාවේ මෙසේ කීමට හෙතුවක් තියෙනවා, ඒ නම් සාමන්‍යයෙන් බුදුවරයෙක් පාරමිතා පුරන්නේ දහයයි, දස පාරමිතා ලෙස සදහන් වෙන්නේ, නමුත් විර්‍යය අධික බුදුවරයෙක් නිසා දස පාරමිතා මෛත්‍රි බුදුන් වහන්සේට හරියන්නේ නැත, උන්වහන්සේ දහ නම පාරමිතා ප්‍රමාණයක් පිරිය යුතුය, ගෞතම බුදුන් වහන්සේ හම්බ වෙන විට උන්වහන්සේ පාරමිතා නවයක් සම්පුර්ණ කල හෙයින් උන්වහන්සේ පාරමිතා සම්පුර්ණ කර අවසන් ලෙස ගොඩක් ස්වමිණ්වහන්සෙලා සිතන්නට පටන් ගත්තා, නමුත් එය වැරදි කාරණාවක් ලෙසත් විර්‍යය අධික බුදුවරයෙකු පාරමිතා දහසයකට වඩා පෙරුම් පුරණ බව මේ ලිපියේ අවසානය දක්වා පාඨකයා පරිශීලනය කලහොත් සොයාගත හැක. ඉතා කෙටියෙන් මෙයට සාදක වූ කරුණ සලකා බලන කල්හි එය මෙසේය.
මෛත්‍රි බොසතුන් හා ගෞතම බොසතුන්ගේ පලමු හමුවීම
සංස්කරණයමේ පිලිබදව යුටියුබ් හී සදහන් සාකච්චාවට සවන් යොමු කීරිම සදහා මෙතැනින් on පිවිසෙන්න. එහි අන්තර්ගතය පහල පරිච්චෙදයේ ලිඛිතව සහා කෙටියෙන් සදහන් කරනු ලැබේ.
ලෙඛකයාගේ වාචික බස් වලින් ඒ සාක්ච්චාව සාරංශය කලහොත් එය මෙසේ දැක්විය හැක.
"මෛත්‍රි බොසතුන් වහන්සේ සහා ගෞතම බොසතුන් වහන්සේ මුලින්ම හම්බ වෙන්න පටන් ගත්තේ සසරේ සෙරවාණිජ ජාතකයේදිය, මේ ජාතකයේ දෙවදත්ත හාමුදුරුවො එකල වෙලෙන්දෙක්, ඒ වගෙමයි ගෞතම බොසතාණන් වහන්සේත් වලලු විකුණන වෙලෙන්දෙක්, මේ කතාවේ වලලූ විකුණා යන ගමණේදි රන්තැටියක් හමු වෙනවා, එහිදි ඒ රන්තැටිය මුලදි හමු වෙන්නේ දෙවදත්ත හාමුදුරුවන්ගේ එදා චරිතයට, නමුත් මොහු කපටි වෙලෙන්දෙක් නිසා පසුව වැඩි ගණනකට ඉල්ලා ගැනීමේ අරමුණෙන් ඔහු මේ රන්තැටිය කිසි වැඩකට නැති දෙයක් බව බොරුවට අඟවා විසි කර ඉවත් වී ගියා, ඊට පසුව අපේ ගෞතම බොසතාණන් වහන්සේ වෙළෙන්දා පැමිණුනා, උන්වහන්සේ මේ රන්තැටිය ඉතා අගනේය තමන් සතු තිබුනා වූ සියලු වළලූ දන්දී, තවද පසුව දන් දෙන්නම් ලෙස සිතා එහි වටිනාකම නිම කල නොහැකි ලෙස සිතා ඔහු රන්තැටිය අරගෙන ගියා....මෙ කතාව ඔබ අසා ඇත, නමුත් මේ කතාවේ ඔබ නොදන්නා කොටසක් තිබේ, කෙසේ නමුත් දෙවදත්ත වෙලෙන්දා මෙ රන්තැටිය ගන්න එන අවස්ථාවේදි ගෞතම බොසතාණන් වහන්සේ ගං ඉවුරේ එගෙඩ මෙගොඩ යන ඔරුවකට නැග සිටියේය, එහිදි දෙවදත්ත වෛරයෙන් වැලි කැට උඩ දා වෛර ප්‍රාථනා කරද්දි,ගෞතම බොසතාණන් වහන්සේ දිය බිදු උඩ දා මෛත්‍රි ප්‍රාථනාවන් සිද්ධ කලේය, ඒ දිය බිදු ආකාශයේ රැදි තිබුනේය, එය දැකපු මඟ මාණවකයා එනම් මෛත්‍රි බොසතුන් ලෙස පෙරුම් පුරණ මහා චරිතය මෙය දැක උන්වහන්සේගෙන් මෙසේ ඇසුවේය "ඔබේ අවසාන අදහස මොකද්ද? ඔබට යම් ප්‍රධාන ප්‍රාථනාවක් තිබේ නේද?" එවිට උත්තර දුන් ගෞතම බොසතාණන් වහන්සේ, "මේ ලොකේ යම් ඉහලම ඵලයක් ඇත්ද ඒ ඵලයට යන පුද්ගලයකි මා, සසර සත්වයො නිවන්න පුදුම ආසවක් මා තුල තියෙනවා", උන්වහන්සෙලා දෙනම දැනගත්තා මේ ඉන්නේ මෛත්‍රි බොසතාණන් වහන්සේ, මේ ඉන්නේ ගෞතම බොසතාණන් වහන්සේ ලෙස දැනගත්තා, ඒ දැනගන්නා වෙලාවෙදි අහසේ රැදුනු ජල බිංදු මහා පොලොවට වැටුනේ නැත, එය ආකාශය හිල් කරගෙන මාර භවණට වැටුනේය, මාර භවණ හෙල්ලෙන්න පටන් ගත්තේය,ඒ අවස්ථාව වන විට මෛත්‍රි බොසතුන් වහන්සේ දේශනා කරනව ගෞතම බොසතාණන් වහන්සේට, "මම මේ බද්‍ර කල්පයේ හතරවෙනි තැනට බුද්ධත්වය ලබන කෙනෙකි, ඔබ තුමා පස් වෙනි බුදුන් වහන්සේ හැටියට පහල වෙන කෙනෙකි", මෛත්‍රි බොසතුන් වහන්සේ අපසු අසනව "ඉතින් ඔබතුමා මොකද්ද බලාපොරොත්තු වෙන්නේ", ගෞතම බොසතුන් දේශනා කරනවා "මට අසීමීත විර්‍යයක් තිබෙනවා", මෛත්‍රි බොසතුන් අපසු අසනවා, ඔබේ මේ විර්‍ය්ය පස් වෙනි බුදුන් වහන්සේ ලෙස එන නිසානේ, ඉතින් ඔබ මේ විර්‍යයෙන් ඔබ වහන්සේ මොකද්ද බලාපොරොත්තු වෙන්නේ, ගෞතම බොසතුන් වහන්සේ මෛත්‍රි බොසතුන් වහන්සේට දේශනා කරනව "අනේ මට ඔබතුමාගේ සම්බුද්ධ රාජ්‍යය දන් දෙන්නකො", එවිට මෛත්‍රි බොසතුන් වහන්සේ "ඉක්මන් බුදුන් බුදුවුවාවේ" ලෙස ප්‍රාථනා කලා, ඒ ප්‍රාථනා කල වෙලාවේදි මාර භවණ හෙල්ලේන්න පටන් ගත්තා, මාරයාගේ ඔලුවට වතුර වැටිලා අහස කඩාගෙන කවදාවත් වතුර වැටෙන්නේ නෑ, හෙල්ලේන්නේ නැ, කොහොමද මෙහෙම උනේ කියලා මාර කකුල එලියට තියලා බලද්දි බොසතුන් වහන්සෙලා දෙදෙනෙකු අහම්බෙන් හම්බු වෙලා, දෙදෙනාට දෙදෙනා නියත විවරණ දිලා දෙපැත්තට යන අවස්ථාවක්, එහිදි මාරයා පැහැදිලා, මුන්වහන්සෙලා බොසත්ව කාලයේදි මෙච්චර බලසම්පන්න නම් බුදු උනාම කොහොම ඇත්ද? ගෞතම බොසතාණන් වහන්සේ ඉදිරියෙ වැද නමස්කාර කොට අනේ බොසතුනේ මට ඔබ වහන්සේට කරදර කරනන් සිද්ද වෙනවා, ඊට පස්සේ මෛත්‍රි බොසතුන් වහන්සේ දිහා හැරිලා, ඔබ වහන්සේට කරදර කරන්නෙම නැත."
මෙසේ විග්‍රහා කරන ලද සෙරවාණිජ ජාතකය පන්සිය පනස් ජාතක කතා වස්තුවේ දක්නට ලැබේ. කෙසේ නමුත් මේ ජාතක වස්තුව පමණක් නොව තව ආකරයකින් මෛත්‍රි බොදිසත්වයො සහා ගෞතම බොදිසත්වයො සසරේ හමුවූ අවස්ථා අපට පත පොත් වලින් දක්නට ලැබේ. එය මෙසේය. "ගෞතම බෝධිසත්වයෝ මෛත්‍රී බෝධි සත්වයොයි බුදුවෙන්ට පෙරුම් පිරුවා. ගෞතම බෝධිසත්වයන්ගේ ගුරුවරයා වූ මෛත්‍රී බෝධි සත්වයෝ තමයි මුලින්ම බුදු වෙන්නට පෙරුම් පිරුවේ දවසක් මේ දෙන්නා කැලෑවක් මැදින් ගමනක් ගියා. ඔහොම යනකොට කන්දක් පාමුල පැටවුන් බිහිකළ ව්‍යාඝ්‍ර දේනුවක් දැක්කා. කන්න කිසි දෙයක් නැතිව ව්‍යාඝ්‍ර දේනුව සිටියේ බඩගින්නේ. ගුරාටයි ගෝලයට යි දෙන්නට හරිම දුකයි. මෛත්‍රී බෝධි සත්වයෝ ගෝලයාව එතන නතර කරලා ව්‍යාඝ්‍ර දේනුවට කන්න දෙයක් සොයාගෙන එන්න ගියා.සෑහෙන වේලාවක් ගත වුණා. ව්‍යාඝ්‍ර දේනුව බඩගින්න වැඩිකමට පැටවුන් ගිල දමන්න සැරසුණා. පැටව් ටික බේරාගන්නත් දරුවන් මැරීම නිසා ව්‍යාඝ්‍ර දේනුවට සිදුවන පාපයෙන් ඈ ගලවා ගන්නත්, ඇගේ බඩගින්න නිවන්නත් සිතා ගත් ගෞතම බෝධී සත්වයෝ තම ගුරුවරයා වූ මෛත්‍රී බෝසත්තුමන් එනතෙක් බලා නොසිට “මේ ඇග මස් දන් දෙන පිනෙන් මා බුදු වේවා” කියලා හිතාගෙන කන්දෙන් පහළට පැන්නා. ව්‍යාඝ්‍ර දේනුවගේ කුසගින්න නිවුණා. සිදුවෙන්න ගිය පාපයෙනුත් ඇය මිදුණා. ඒ අතර කෑම සොයන්න ගිය මෛත්‍රී බෝධි සත්වයෝ කෑමත් අරගෙන ආවා.
ව්‍යාඝ්‍ර දේනුවගේ කුසගින්න නිවන්න තම ගෝලයා ජීවිතය පූජා කර තිබෙන හැටි ඇස් පනාපිටම දැක්කා. එතකොටම මෛත්‍රී බෝධි සත්වයන්ගේ මුවින් මෙසේ කියවුණා. “ඉක්මන් බුදුන් බුදු වුණා වේ” [2] ඒ සිද්ධියෙන් අනතුරුව සසුන දන් දි පසූ කකුසද, කොණාගමණ, කාශ්‍යප, මෛත්‍රි, ගෞතම ලෙස තිබුනා වූ නම් පිලිවෙල සම්බුද්ධ සාසන වෙනස් වුනා, එය කකුසද, කොණාගමණ, කාශ්‍යප, ගෞතම, මෛත්‍රි ලෙස මාරුවිය.
සැබැදි වලට අනුව එහි ඇති ධර්ම සක්ච්චා සවන් යොමුකොට සිටි පාඨකයා මෙලෙස විශ්ලෙෂණ නිගමණයට එළැබුනේය. එදා සිටින මාරදිව්‍ය පුත්ත්‍රයා මෛත්‍රි බොදිසත්වයන් වහන්සේට බාදා කරන්න කොහොමත් අවස්ථාවක් මෛත්‍රි බොදිසත්වයොන්ගේ කාලයේ හසු වෙන්නේ නැත, උන්වහන්සේ මාලිගාවේ උඩු වියෙනෙදි අධිශ්ඨාන කොට දවස් හතකදි සියලූ කෙලෙසුන් නසා උතුම් බුද්ධත්ව්යට පැමිණෙති. මාර සෙනාව සිතන්නට පෙර මෛත්‍රි බොසතුන් වහන්සේ බුද්ධත්වය ලබන බව එම ධර්මසාක්ච්චාවේ වැඩිදුරටත් සාක්ච්චාවට බඳුන් විය.
මෛත්‍රි බුදුන් වහන්සේ බුද්ධත්වය ලබන කල උපදින්නට නම්
සංස්කරණයඑකල උපැදින්න ඔබත් සිතා සිටිනවනම්, ඔබ මහා පින්කම් කරගත යුතු වේ.ේ, ජිවිතේ තියෙන තාක් පින් හා කුසල් කොට, තව්තිසා දිව්‍යතලයේ වාසය කරයුතු වේ. එමෙන්ම ඔබ දක්ශ නම් මෛත්‍රි බොදිසත්වයො පැමිනෙන තෙක් එහි වාසය කොට මෛත්‍රි බොදිසත්වයො මනුශ්ශ ලොකෙට පැමිණෙන විට තමන්ටද පැමිණෙන්න හැකියාව පවති. මනුශ්ශ ලොකේ ආයුශ වගේ නොව, දිව්‍යලොකේ ආයුශ කල්ප ගණන් දිගය. නමුත් ගෞතම බුදුන් වහන්සේ දේශනා කර තිබෙනවා බුදුනිය සිළට ගත් පස් බිඳ අරගෙන, "මෙපමණයි දිව්‍යලොකේ වාසය කරන්නේ මා ජිවමාණ සිටින කල" එනමුත් අපට සිතන්නට යමක් ඇත, එයනම් බුදුන් වහන්සේ ජීවමාණ වූ කල අද කෙසේ වී ඇත්ද? [3]
ගෞතම බුදුන් වහන්සේ සංකස්ස පුරයෙදි මෛත්‍රි බොසතුන්ට විවරණ ලබා දීම
සංස්කරණයබුදුන් වහන්සේගේ මව වූ මහාමායා දේවිය කළුරිය කිරීමෙන් පසුව උපත ලබන්නේ තව්තිසා දිව්‍ය ලෝකයේ මාතෘ දිව්‍ය රාජයා ලෙස වේ. බුදුරජාණන් වහන්සේ සත්වැනි වස් කාලය ගත කරන්නේ මාතෘ දිව්‍ය රාජයා ප්‍රධාන දෙවියන්ට අභිධර්මය දේශනා කරමිනි.
වස් තුන් මාසය අවසන් වූ පසු උන්වහන්සේ "දේවාවරෝහණය" (දෙවියන්ගේ පෙරහරින් වැඩම කිරීම )ලෙස නම් කරන ඒ උත්සව දිනයේදී දෙව්ලොව සිට සංකස්ස පුරයට වැඩම කලේය. මෙහිදී බුදුරජාණන් වහන්සේ දෙව්ලොව සිට මිහිමතට පා තැබුවේ රන් හිණිමඟකිනි.
එකල මෛත්‍රී බෝධිසත්වයෝ සංකස්ස පුරයේ සිරිවඩ්ඪන (සුදත්ත)[4] නම් කෙළෙඹි පුත්‍රයකුව සිටින්නාහ. දේවාවරෝහණ අවස්ථාවේ සිදුවන ගෞතම බුදුරජාණන් වහන්සේගේ සහ සැරියුත් මහ රහතන් වහන්සේගේ විචිත්‍ර ධර්ම සාකච්ඡාව ශ්‍රවණය කර, ඉන්පසු ස්වයංව ඔහු සියලු ගිහි සැප සම්පත් හැර දමා ගෞතම බුද්ධ ශාසනයේ මෛත්‍රි නමින් මහණ වන්නේය.
මෙසේ පැවිදි දිවිය ගත කරන උන්වහන්සේට දිනක් ඉතා වටිනා සිවුරු දෙකක් පූජා පිණිස ලැබුණි. උන්වහන්සේ එම සිවුරු දෙක තම ප්‍රයෝජනය පිණිස නොගෙන, බුදුරජාණන් වහන්සේට එක සිවුරකුත්, මහා සංඝයාට තව සිවුරකුත් පුජා කෙරිණි. එකල්හි මෙවැනි කඨින පින්කමක් අප කිසිදිනක දැක නොමැත යනුවෙන් දම් සෙනෙවි සැරියුත් මහා රහතන් වහන්සේ ඇතුලු මහා සංඝයා බුදුන් වහන්සේට ප්‍රකාශ කරද්දි, මේ මෛත්‍රි ලෙස පැවදි වී සිටින උත්තමයාණන් වහන්සේ කවුද ලෙස මහා සංඝයා ප්‍රශ්ණ කරද්දි, බුදුන් වහන්සේ ධර්ම දේශනාවක් තුලින්ම මේ මහා බද්‍ර කල්පයේ සම්බුද්ධ සාසනයකුත් දන් දී මෛත්‍රි නමින්ම ලොකේට පහල වෙන මහා විර්‍යයවන්ත අවසන් බොසතාණන් වහන්සෙ ලෙස නියත විවරණය ගෞතම බුදුන් වහන්සේ මෛත්‍රි බොසතුන් වහන්සේට අවසාන නියත විවරණය ලබා දුන් සෙක.
- ↑ "Kelaniya Raja Maha Viharaya". https://www.themiracleisland.com/kelaniya-raja-maha-vihara.php.
- ↑ "“ඉක්මන් බුදුන් බුදු වුණාවේ” - චන්ද්‍රරත්න පෙරුම්බඩගේ - සුමග අසපුව". https://sumagaasapuwa.com/ikman-budun-budu-wandhanawe/.
- ↑ "මහාමේඝ - නිය සිළට ගත් පස් බිඳ". https://mahamegha.lk/2017/08/17/niya-silata-gath-pas-binda/.
- ↑ "නොඇසු සත්‍ය සොයා - මෛත්‍රි බොදිසත්වයාණන් වහන්සේගේ ආත්මභාවයක් වන සුද්ධත්ත සිටුවරයාගේ ඔබ නොඇසූ කතාව". https://www.youtube.com/watch?v=WnWJlGbwSmE.