මහාවංශය - iii

25 වෙනි පරිච්ජේදය

ඉක්බිත් දුටුගැමුණු රජ ජනයා සඞ්ග්රසහකොට ගෙණ තුන්තයෙහි ධාතු නිදන් කරවා යානවාහන හා බලසෙන් ඇතිව තිස්සමහාරාමයට ගොස් සඞ්ඝයා වැඳ “ශාසනය බබුළුවන්ට මම ගඟ එතර යන්නෙමි සත්කාර කරණු පිණිස අප කැටිව යන්ට භික්ෂුමන් දුනමැනව; භික්ෂුොන්ගේ දර්ශානය අපට මඟුල්ද ආරක්ෂා ද වන්නේය”යි කියේය. සඞ්ඝතෙමේ දඬුවම් පිණිස භික්ෂුරන් පන්සියයක් දුන්නේය. මිහිපල්තෙමේම ඒ භික්ෂුද සඞ්ඝයා ගෙණ එයින් පිටත්ව මලයරට සිට මෙහි අනුරාපුර එන මාර්ගමය සුඬකරවා ක‍ඩොලැතු නැගි යොධයන් විසින් පිරි වරණ ලදුයේ මහත් බලසෙන් හා යුද පිණිස නික්ම ගත්තේය. මාගම පටන් ගුත්තල දක්වා කඩනැති සේනාතොමෝ ආය.

     මියුගුණට අවුත් චත්රන නම් දෙමළා අල්වා ගත්තේය. එහි දෙමළුන් මරා ගහා නමැති පරිඛාවෙන් යුක්තවු අඹතොටට අවුත් තිත්ථ ම්බ නම්වු මහත් බල ඇති කෘතහස්තවු දෙමළා යුධකෙරෙමින් සාරමසෙකින් මෑනියන් දක්වා ඒ උපායෙන් අල්වා ගත්තෙය. එයින් බැස මහ්ත බලඇති දෙමළ සත්රජ 

25 වෙනි පරිච්ජේදය. 103

කෙනෙක් එක දවසින්ම අල්වාගෙණ නිර්භ යකොට මහ්ත බල ඇත්තේ බලසේනාවට වස්තු දුන්නේය. එහෙයින් (එහි) ආරාමයතෙමේ “ඛෙමාරාමය”යි කියනු ලැබේ. අතුරුහෙබ මා කොටු නම් දෙමළාද ‍‍ද්රො“ණ නම් ගම ගවර නම් දෙමළාද හල්කොළ නම් ගම ඉසුරුනම් දෙමළාද නැළිහෙබ නාළිකනම් දෙමළාද අල්වාග‍ත්තේය. දික්අබාගල දික්අබා නම් දෙමළාද අල්වාගත්තේය. කස්තොට කපිසිය නම් දෙමළාද සාර මසෙකින් අල්වාගත්තේය. කෝට නුවර කෝට න්ම දෙමළාද ඊට ඉක්බිත් හාලවභානක නම් දෙමළාද වර්ගකඨ නම් තැන එනම් දෙමළාද ගමුණුගම ගැමුණු නම් දෙමළාද කුඹගම කුඹ නම් දෙමළාද තඹගම තඹ නම්වුය, උනත නම් ගම එනම්වුය යන මයිල් බෑන දෙමළුන දෙන්නාය යන මෙතෙක්ක දෙන අල්වා ගත්තේය. ජඹු නම් ගම එනම් දෙමළාද අල්වා ගත්තේය. ඒ ඒ ගමත් ඒ ඒ ප්රමධානින්ගේ නම් සමානවුය.

   “සියසෙන් නොහැදින ස්වකීය ජනයෝම නසත්”යයි අසා මිහිපල්තෙමේ එහිදි “මාගේ මේ ව්යා යාමය තෙමේ කිසි කෙලෙකත් රජසැප පිණිස නොවන්නේය. මගේ මේ උත්සාහය බුඬශාසනයාගේ පිහිටවිම පිණිසමැයි. ඒ සත්ය ය කරණකොට ගෙණ මාගේ සේනාකායභාණ්ඩයන් ගිනිදැල්වන් වේවා”යි සත්යකක්රිේයා කෙළේය. එකල්හි ඒ ඒසේම විය.  ගංතෙර විසු මරණ ලදින් ඉතිරි සියලු ආරක්ෂාක පිණිස විජිත නම් නුවරට වන්නුය. ඵාසුවු සමතලා තැනෙක කදයුර පිහිටවි එතැන කඳයුරු පිටියයි නමින් පතළවි.

  විජිතනුවර ගන්නා පිණිස විමන්නාවු නරනායක එන්නාවු නන්දිදමිත්රපයා දැක කඩොලැතු යැවිය. නන්දිවමිතුතෙමේ තමා අල්වන්ට ආ ඒ ඇතු දෙයතින් දෙදළ පෙළා අල්වා උක්කුටුකයෙන් හිඳවි. ඒ නන්දිනමිත්රදතෙමේ යම් හෙයකින් යම් තැනෙකයි යුදකෙළේ නම් ඒ හේතුවන් එහි කළ කම “හත්ථිනපෝර” යයි කියනු ලැබේ.

   රජතෙම දෙන්නාම විමසා විජිතනුවර බලා ගි‍යේය. දකුණු දොරදි යොධයන් බිහිසුනු සඞ්ග්රා මයෙක් විය. නැගෙණහිරි දොර ප්ර සිඬ වෙළුසුමන තෙමේ අසු නැංගේ බොහෝ ගණන් දෙමළුන් මැරිය. දෙමළු දොර වැසුහ. රජතෙමේ යොධයන්  යැවිය. දකුණුදො කඩොලැත්ය, නන්දිුමිත්ර ය, සුර නිමිලය යන මොවුන් හා මහාඝෝණය, ‍ෙගාඨය, ථෙරපුත්තාභය යන ඒ තුන්දෙනා ඉතිරි ච‍ාරත්රුයෙහි යුඬ කළෝය. ඒ නුවර වනාහි පරිබාත්රායක්ද උස්වු පව්රු තොරන්ය ලොහොකම් කළ දොරය (යන මෙයින්) සතුරන් විසින් බිඳහෙළිය.

මහාවංශය - පළමුවෙනි කාණ්ඩය. ‍ හැක්කේ ‍නොවේ. ඒ ඇත්තෙමේ දෙදණින් හිද දෙදළින් ගල් සුණු ගඩොල් බිඳ ය‍ෙදාරට පැමිණියේය. තොරණ හුන් දෙමළු අනෙකප්රලකාර ආයුධයන්ද කකියාගිය ලොහොගුළිද එසේම කකාළ මැලියම්ද දැමුහ. පිටලු ලහටු දුමනකල කඩොලැත්තෙමේ දුවමින් වේදනාවෙන් මිරිකුණේ උදක ස්ථානයට ගොස් එහි ගිලිණි.

      ගොඨයිබ්බරතෙමේ   “මේ තට සුරාපාන නොවෙයි, ය‍ෙදාර හැරිමය, යන දොර බිඳුව”යි මෙසේ කිය. ඒ උතුම් ඇත්තෙමේ මන් උපදවා කුඤච්නාදකොට දියෙන් ‍ෙගාඩ නැගි එඩි ඇතිව ගොඩ සිටගත්තේය. ඇත්වෙ‍දතෙමේ ලහටු ගලවා බෙහෙත් කෙළේය. රජතෙමේ ඒ ඇතු නැගි අතින් කුම්භස්තලය පිරිමැද “දරුව කණ්ඩුලය!  මු‍ළුලක්දිව රජය තට දෙන්නෙමි”නයි ඒ ඇතු තුටුකරවා වරබොජුන් කවා සළුවෙන් වෙළා මනා සන්නාහ ලවා සනනාහ මතුයෙහි සත්ගුණකළ මිසම් බඳවා ඊමත්තෙහි තෙල්සම් එලවා ඒ ඇතු මෙහෙසි ඒ ඇත්තෙමේ සෙනහඬමෙන් ගුගුරමින් උපද්රහවයන් ඉවසමින් ගොස් දෙදළින් ලැහැලි බින්දේය. එලිපත පයින් පහළේය. දොරබා සහිත ඒ ‍යදොර ගුගරාගෙණ බිම හිණිය. ‍ෙතාරණෙහි ද්රේව්යද සම්හාරය ඇතුපිට හෙන්නා දැක නන්දිමමිත්රරතෙමේ බාහුයෙන් පෙරලා දැමිය.  කඩොලැත්තෙමේ ඔහුගේ ක්රිියාව දැක තුටුසිත් ඇත්තේ පළමු කරණලද දළපෙළිම් වෛරය හළුයේය.  කඬුල නම් උතුම් අඃත්තෙමේ තමා පිටින්ම නුවරට වදනා පිණිස නැවත සිටි යොදයා දෙස බැලිය.  “ඇත් කළ මගින් මම නොවදනෙමැ”යි සිතා නන්දිදමිතර අ තෙමේ බාහුයෙන් පරාම  කාරයට ගැසිය. අටළොස් රියන් උස් ඒ පව්ර අටඉස්බක් දුර වැටුනේය. සුරනිමිලාය දෙස බැලිය. ඒ තෙමෙද ඒ මග නොකැමැත්තේ පර්ව රපැන නුවර ඇතුළත හිණි. ගොඨයිම්බරයා හා සෝණ තෙමේද එකි එකි දොර බිඳ ඇතුල්වුහ.  ඇත්තේමේ රිය සකක්ද, නන්දිෙමිත්රො ගැලත්තක්ද, ගොඨයිම්බර නෙරළු තුරක්ද නිමි තෙමේ උතුම් කඩුවක්ද, මහාඝෝණතෙමේ තල්රුකක්ද ථෙරපුත්තාභයතෙමේ මහා ගද්යමවක්ද ගෙණ වෙන් වෙන්වම විථිගතවුවාහු එහි දෙමළුන් සුණුකළෝය.

     රජතෙමේ සාරමසකින් විජිතනුවර බිද එයින් ගිරිල නම් නුවර ගොස් ගිරිල නම් දෙමළා මැරිය. එතැනින්  මහා පරිධාත්රලයක් ඇත්තාවු හිගුරුවැලිත් හාත්පසින් වෙළන ලද්දාවු එක් දොරටුවක් ඇති වදනට දුෂ්කරවු මහේලනුවරට ගොස් සාරමසක් එහි වෙසෙමින් රජතෙමේ මන්ත්රවයුධයෙන්  මහේල නම්  දෙමළා අල්වාගත්තේය. එතනින් අනුරාධපුරයට 

25 වෙනි පරිච්ජේදය 105

එන්නාවු මිහිපල්තෙ කසාගලින් ඔබ කඳවුරු පිහිටවි. පොසොන්මස්හි ඒ (ප්ර ද්යොගත) නම වැව කරවා එහි දියකෙළියේයි. එතැන කළ නුවර පොසොන නගර නම්වේ. එ දුටු ගැමුණු රජු යුද පිණිස ආබැව් අසා එළාලරජතෙමේ ඇමැතියන් රැස්කරවා “ඒ රජතෙමෙත් යොධය, ඔහුගේ යොධ යෝත් බොහෝල, ඇමැතියනි! කුමක් කටයුතුද? අපගේ මේ පිරිස කුමක් සිතත්දැ”යි කියේය. එළාලරජහුගේ දිඝජන්තු ආ යෝධයෝ “සෙට යුඬකරන්නමෝය”යි මෙසේ නිශුචය කළේය.

  දුටුගැමුණු රජතෙමෙත් මෑණියන් හා මන්ත්ර ණයකොට ගෙන ඒ බිසවුන් උපායෙන් දෙතිස් බලකොටුවක් කරවි. එහි රජච්ඡත්රර ධරන්නාවු  (දෙතිස්) රජරුවක් තැබුයේය.  මිහිපල් තෙමේ අභ්යරන්තර කොටුවෙහි සිටගත. එළාල රජ තෙමේ යුඬයට සැරසුණේන මහාපර්වඅත නම් ඇතුනැගි යාන වාහන හා බලයෙන් සමඟ එහි ගියේය. යුද්ධ පවත්නා කල භයඞ්කරවු මහත් බලඇති දිඝජන්තු තෙමේ කඩුපලඟ ගෙනයුදකෙරෙමින් අටළොස් රියන් පමන අහසට පැන ඒ රජරුව කඩුවෙන් පැහැර පළමු බලකොටුව බින්දේය. මහත් බලඇත්තේ එසේම සෙසු බලකොටුද බිඳ ගැමුණු රජ සිටි බල කොටුව බලා ගියේය.

   ඒ සුරනිමිල යොධතෙමේ මහාබලඇත්තේ රජු ඉදිරියට යන්නාවු ඔහුට තම්න තම අස්වා ආක්රොයශ කෙළේය. දිඝ ජන්තුතෙමේ කිපියේ උහු මරන්නෙමැයි අහසට නැංගේය. නිමිලතෙමේ බස්න හට පලඟ එලවි.  දීඝජන්තුතෙ‍මේ පලඟ සහිත මොහු කපමැයි සිතා කඩුවෙන් පලඟ පහළේය. නිමිල තෙමේ පලඟ හැර බිම වැතිර ගත්තේය. දිඝජන්තුතෙමේ හළ පලඟ පහරමින් එහි හිණි. සුරනිමිලතෙමේ (නැගිට)  වැටුනහු කඩුවෙන් පහළේය. (දෙපලුකොට කැපිය)  ථුස්ස දෙවයා සක පිම්බේය. දෙමළයෙන් බිඳිණි. එළාල රජද නැවැත්තේය.  (හැරිගියේය)  බොහෝ දෙමළුන් මැරුහු. එහි වැව දිය මරණලද දෙමළුන් ලෙයින් කැලැත්විය. එයින් නමින් “කලක් වැව”යි ප්රණසිඬවි.

  එහිදි දුටුගැමුණු මිහිපල්තෙමේ “මාහැර අනිකෙක් එළාල රජු නොමරාව”යි බෙර හසුරුවා සන්නාහ සන්නඬවුයේ එසේම සන්නඬකළ කඩොළැතු නැගි තෙමේම එළාලරජු ලුහුබඳිමින් දකුණු වහසල්දොරට ආය. නුවර දකුණුවහසල් දොරදි මිහිපලුන් දෙදෙනා යුද්ධකළෝය. එළාලරජ නොමරය ‍

මහාවංශය - පළමුවෙනි කාණ්ඩය

   දැමිය. ගැමුණරජ ඒ වැළකිය. ඒ පර්වදත නම් ඇතු සිය කඩොලැතුලවා දෙදළින් ඇන්නවී. එළාලරජහට තෝමරය දැමිය. ඇතු සහිතක ඒ තෙමේ එහි හිණි.

   එහිදි දිනනලද  සඞ්ග්රාළකමඇති ඒතෙමේ යානවාහන බලයෙන් සහිතව ලක එක්සත්කොට නුවරට වන්නේය.  නුවර අණ බෙර ලවා හාත්පස යොදුනෙක මිනිසුන් රැස්කරවා එළාල රජහට සත්කාර කරවි සිරුර වැටුණ තැන්හිදි (කුළුගෙයකින්)  ඒ මිනිය දැවිය. එහි චිතකයක්ද කරවි. පෙරහරද දුන්නේය අදදක්වාත් ලක්දිව්හි රජදරුවෝ ඒ පෙදෙස සම්පගතවුවෝ එම පෙරහරින් තුය්ය්ත  වාදනය ‍ෙනාකරවති. මෙසේ ඒ දුටුගැමුණු රජතෙමේ දෙතිස් දෙමළ රජකෙනෙකුන් අල්වා ගෙන එකච්ජත්රෙයෙන් ලඞකා රාජ්ය.ය කෙළේය. 

    විජිතනුවර බින්දකල ඒ දිඝජන්තු යොධතෙමේ බෑනා යොධබැව් එළාලරජහට දන්වා තමා බෑන ඒ භල්ලුකටහට මෙහි (ලක්දිව්) එනු පිණිස (හසුන්)  යැවිය භල්ලුකතෙමේ ඔහුගේ (හසුන්) අසා එළාලරජු දැවු දවසින් සත්වෙනි දවස්හි සැටදහසක් මිනිසුන් සමඟ මෙහි ‍ගොඩබවුයේය. ගොඩබටුවාවු ඒ තෙමේ රජහු වැටුණු බැව් අසා “ලජ්ජාවෙන් යුදකරන්නෙමැ”යි මහතොටින් මෙහි ආයේය. ‍ෙකාලමහාලක නම් ගම කඳවුර පිහිටවි. රජතෙමේ ඔහු ආ බැව් අසා යුඬසන්තාහයෙන් සන්නඬවීව කඩොලැතු නැගි හස්ති අශ්ව රථ යොධයන් හා පදික සේනාවෙන්ද සම්පූණීණව යුද පිණිස නික්මුණේය.

    ලක්දිව්හි අග්රක ධනුර්ධ රවු ඒ උන්මාද ථූස්සදෙව්තෙමේ පචායුධ සන්නඩවුයේ එම ඇතුපිට රජහට පසු ආසනයෙහි ගියේය. සෙසු යොධයෝද ඒ අනුව ගියෝය. එහි මහායුද පැවතිකල සන්නාහ සන්නඬ භල්ලුකතෙමේ රජු ඉදිරියට ආයේය.  කණ්ඩුල හස්තිරාජ වනාහි ඔහුගේ වෙගමන්දිමඝාවය පිණිස සෙ‍මෙන් සෙමෙන් පසුබැස්සේය. සේනාවද ඒ කැටිවම සෙමෙන් සෙමෙන් පසුබැස්සාය. රජතෙමේ “ථුස්සදෙවය, පෙර අටවිසිස යුද්ධයෙහි මේ ඇත්තෙමේ පසු‍ෙනාබැස්සේය. මේ කිමෙක්දැ”යි කීයේය. ඒ තෙමේ දෙයන්වහන්ස අපට උත්කෘෂ්ඨ ජයයි, මේ ඇත්තෙමේ ජයභූමිය බලමින් පසුබසී, ජයස්ථානයෙහි සිටිනේය”යි කීයේය.

ඉක්බිති ඇත්තෙමේ පසුබැස පුරදෙවොලට පසෙකින් මහා විහාර සිමාතුළ සුප්රසතිෂ්ඨාවෙන් සිටගත ඇත් රජු එහි සිටි කල භල්ලුකතෙමේ එහි රජු ඉදිරියට අවුදින් රජහට පිරි හෙළා කථා කෙළේය. රජතෙමේ කඩුවෙන් මුව වසාගෙන

25 වෙනි පරිච්ජේදය 107

    ඔහුට ආක්රො ශ කෙළේය.  “රජහු මුඛයෙහි විදිනෙමැ”යි හේතෙමේ ඊය විදවිය. ඒ ඊගස කඩුතලයෙහි වැද බිම හිණි “මුඛයෙහි විදිනලද”යි වන සංඥවෙන් භල්ලුකතෙමේ මහත් ජයනාද කළේය. රජහට පසු අස්නෙහි උන්නාවු මහත් බලඇති ථූස්සදෙවතෙමේ රජහු කන මිණිකොඞල හට මින් භල්ලුකයා මුඛයෙහි හියක් විදපිය. රජු දෙසට පාහෙලා වැටෙන ඔහුගේ දණට කෘතහස්තවුයේ අනික් හිගසෙක්ද විද රජු දෙසට ඉසලා උහු හෙළීය භල්ලුකයා වැටුණුකල ඒ යුඬ ඬග්නයෙහි මහත්ක ජයනාද පැවැත්තේය.

     ථූස්සදෙවතෙමේ එහිදි තමා දොස් දක්වන්ට ස්වකීය කන් වැල කඩා ලේපතක් තෙමේම රජහට දැක්විය. රජතෙමේ ඒ දැක (මේ)  කිමෙක්දැයි ඔහු විචාළේය. ඒතෙමේ  “මා විසින් රාජදණ්ඩණය කරණලදැ”යි රජහට කිය “තා දොස් කවරේ දැ”යි කියනලදුයේ කුණ්ඩල ඝට්ටනය කියේය. “මලණුවෙනි නිදොස දොසැයි යන සංඥවෙන් මේ කුමන කෙළේද” මෙසේ කියා මහරජතෙමේ කෙළෙහිගුණ දන්නේ  “හියට සුදුසුවු මහත් සත්කාරය තට වන්නේ”යි මෙසේත් කියේය.

   ඉක්බිති සියලු දෙමළුන් මරවා ලබනලද ජයඇති රජ තෙමේ ප්රාවසාදතයට නැගි එහි සිංඝාසනයෙහි හුන්නේ නළු ඇමැතියන් මැද ථුස්සදෙවයා විසින් විදිනලද ඒ හිය ගෙන්වා තලය ඍජුකොට පගිලියෙන් තබ්බවා මතුමත්තෙහි කහවණු වගුරුවා ඒ ඊය වස්වා එකෙණෙහි ථූස්සදෙවයාහට දුන්නේය. 

     ඉක්බිති නරෙන්ර්ව  තෙමේ අලඞ්කාරකරණලද සුවඳ තෙල් පසනින් අලුකළාවු නොයෙක් සුවදින් සමාකිර්ණදණ නාටක ජනයාගේ යමායොගයෙන් දිව්යාුප්සරාවන් විසින් සෙයින් හෙබියාවු රජගේ මතුමහල් තලයෙහි මහඟු ඇතිරිලි අතුළාවු මොලොක් මනා සයනයෙහි හොත්තේ මහත්වු ශ්රීුවිභූතිය බළාත් කරණලද අ‍ෙක්ෂෟහභිණි සෙනාඝතය සිහිකරන්නේ සැපනොලත්තේය.  (සුවසේ නිදන්ට ‍ෙනාහැකිවි.)  පුවගු දිමයින් වැසි රහතහු ඔහුගේ ඒ කල්පනා දැන ඒ ඉසුරුහු ආශ්වාස කරවන්ට රහතුන් අටදෙනෙක් එවුහ. ඒ රහත්හු මැදියම අවුදින් රජගෙදොර බැස්සාහ.

   දන්වනලද අහස් ගමන් ඇත්තෝ මතුමහලට නැංගෝය. මහරජතෙ‍මේ ඒ රහතුන් වැද අස්නෙහි වඩා හිඳුවා නානා සත්කාරකොට ආ කරුණු විචාළේය.  “මනුෂ්යා ශ්රෙරෂ්ඨයාණෙනි!  පුවගු දිවයින සඬඝයා විසින් මෙහෙයන ලද්දාවු අපි තොප අස්වසාලන්ට ආම්හ”යි කිහ. රජතෙමේ නැවත උන්වහන්සේලාට ‘ස්වාමිනි, යම්හෙයකින් මා විසින් අ‍ෙක්ෂෟසභිණි මහා සෙනාඝාතය කරවනලද්දේනම් එසේවු මට කෙසේ

මහාවංශය - පළමුවෙනි කාණ්ඩය

ආශ්වාසයෙක් වන්නේදැ”යි කියේය. “ඒ කර්ම යෙන් තොපට ස්වර්ගක මාර්ගායන්තරායෙකුත් නැත්තේය. ජන ශ්ර්ෂ්ඨයා මරණලද මිනිස්සුද එකෙක් හා අඩක් වන්නේය තිසරණ පිහිටි එකෙ‍ක, තිසරණ පන්සිල් පිහිටි අනිකෙකා, සෙසු මරණලද්දාහු මිථ්යා දෘෂ්ටි දුස්සිලවු සිවුපාවුන් සමයෝය. තවද තෙපි බුඬශාසනයත් නොයෙක් පරිද්දෙන් බබුළුවන්නෙකිය. එහෙයින් නරෙශ්වරය, චිත්තඛෙදය දුරලව”යි කිවෝය. උන් වහන්සේලා විසින් මෙසේ වදාරණලද මහරජතෙමේ ආශ්වාසලත් ත වැද ‍උන්වහන්සේලා යවා සැතපුණේ නැවත මෙසේ සිතිය. “සඬඝයාගෙන් තොරව කිසිකලෙකත් ආහාර නො වලදවයයි ළදරුවු අප මවුපිය දෙදෙනා ආහාරයෙහි දිවුර වුහ. භික්ෂු සඞ්ඝයාහට නොදි අප විසින් අනුභවකරණලද කිසිවක් ඇත්තේ‍දෝයි (පරික්ෂාඅ කෙරෙමින්) මෙනෙහි නො කොට පෙරබත්හිදි සඞඝයාට නොතබා අනුභවකරණලද එකම මිරිස්වැටියක් දුටුයේය. “ඒ පිණිස මා විසින් දඬුවම් කටයුතු හෝඉවසිය යුතුය”යි සිතුයේය.

     මේ මනුෂ්‍බාෙලාකයෙහි සත්පුරුෂතෙමේ නොයෙක් කෙළ ගණන් මරණලද ඒ මේ මනුෂ්යු සමුහයන් සිතා මෙය කාම යන් හේතුකොටයයිද ඒ ආදිනවයද මෙනෙහිකරන්නේය. තවද සත්පුරුෂතෙමේ සියල්ලවුන්ගේ අනිත්යවතාවය යෙහෙකින් නිවන් නතුකොට සිතන්නේ, එසේම නොපමාව දුඃඛක විමොක්ෂෙයටද නොහොත් මනාගතියටද පැමිණෙන්නේයි.

          මෙතෙ‍කින් හුදිජනයා පහන් සංවේග පිණිසකළ මහවස  ‘දුඨ ගාමිණි විජය” නම් පස්විසිවන අදියර නිමි.

26 වෙනි පරිච්ජේදය

   මහා යශස් ඇත්තාවු ඒ (දුටුගැමුණු මහරජ)  තෙම ලඞ්කා රාජ්යයය එක්සත්කොට යොධයන්ට තනතුරු සංවිධාන කෙළේය. ථෙරපුත්තාභය නම් යොධතෙ‍ම දෙනලද ඒ තනතුර නොයිවසුවේය.  “කුමක් පිණිසද”යි විචාරණලද්දේ “යුඬයෙක් ඇතැ”යි කියේය.  “යුඬයෙන් එකරාජ්යදයකළ කලිහි කිනම් යුදයෙක්දැ”යි කියාත් පිළිවිසියේය.  “කෙළෙස් සොරුන් හා අතිශයෙන් දුජර්යයවු යුඬයක් කරන්නෙමැ”යි  කියේයය, රජ තෙම උහු නැවත වැළැක්විය, හෙතෙම නැවත නැවත යාච්ඤකොට රජහු අනුමතයෙන් පැවිදි විය. පැවිදිවත් (විදර්ශචනායොග) කාලයෙහි රහත්බැව් පත්වුයේ රහතුන් පන්සියයක් පිරිවරද වුයේය.

26 වෙනි පරිච්ජේදය. 109

  සේසත් ඔසවන මගුලින් යුත් සත්දවස ගියකල්හි හය ති ක්රාවනත කළාවු අභය නම් ඒ රජතෙ‍ම කරණලද රාජ්යස භිෂෙක ඇත්තේම ක්රිැඩාකරණු පිණිසද, අභිෂෙක කරණලද (ක්ෂලත්රිමය) යන්ගේ චාරිත්ර ය පාලනයකරණු පිණිසද මහාක්රි‍ඩා විධියෙන් මොනවට සරසනලද්දාවු තිසාවැවට සම්ප්රාරප්ත වුයේය. රජහුගේ සියලු පරිභොග භාණ්ඩජාතයද (ගෙණෙන ලද)  සියගණන් පඬුරුද මිරිසවැටි වෙහෙර (පිහිටන)  තන්හි තැබුහ. එහිම ථූපය (පිහිටන)  තන්හි කුන්තායුධය උසුලන්නාවු රාජපුරුෂයෝ ධාතුසහිතවු කුනතායුඬය ඍජුකොට තැබුහ. මහරජතෙම අන්තඃපුර වාසින් සහිතවුයේ දිවාභයෙහි ජලයෙහි ක්රි ඩාකොට සවස්වේලෙහි “භවත්ති! යනු කැමැත්තමහ, කුන්තායුධය වඩව්ය”යි කීයේයන. රාජපුරුෂයෝ ඒ කුන්තායුධය සොලවනු නොහැකිවුහ රැස්වු රාජසේනාවෝ සුවඳමලින් පිදුහ රජතෙම ඒ මහත් ආශ්චය්ය්   ය දැකසතුටු සිත් ඇත්තේ, එහි ආරක්ෂාත සංවිධානකොට පුරයට ප්රයවිෂ්ටවු නැවත එහි කුන්තායුඬය පරික්ෂිරප්තකරවා චෛත්යායක් කරවු යේය. ඒ ස්තූපය සිසාරා විහාරයක්ද කරවිය. ඒ වෙහෙර තුන් හවුරුද්දකින් නිමවිය. ඒ නරෙශ්වරතෙම විහාරපූජා කරණ යෙන් සඞ්ඝයා රැස්කරවුයේය. එදවස රැස්වු භික්ෂුෙන් ලක්ෂණයක් වුහ. භික්ෂුඞණිහුද අනුදහසක් වුහ. මිහිපතිතෙම ඒ සමාගම යෙහිදි සඞ්ඝයාට මෙය සැලකෙළේය.  “වහන්ස! සඞ්ඝයා සිහිකොට මිරිස්වැටියක් අනුභව කෙළෙමි, ඊට දඬුවම් වේවයි චෛත්යිය සහිතවු අතිශයින් සිත්කළුවු මිරිස්වැටි වෙහෙර කරවිමි, එය සඞ්ඝතෙමේ පිළිගන්නා සේක්ව”යි කියා සතුටු සිත්ඇත්තාවු හෙතෙම දක්ෂි ණොදකය වගුරුවා විහාරය භික්ෂු්සඞ්ඝයාට දුන්නේය. එම වෙහෙරද ඒ වෙහෙර හාත්පසද යහපත් වු මහාමණ්ඩපකරවා එහි සඞ්ඝයාට මහදන් පැවැත්වුයේය. අබාවැව ජලයෙහිදු ටැම් සිටුවා ඒ මණ්ඩපය කරණලද්දේවිය. අවශෙෂවු අවකාසයෙහි (කළ මණ්ඩපයන්) කියනුම කවරේද? නරෙශ්වරතෙම සත්දිනක් මුළුල්ලෙහි ආහාරපානාදිය  (සඞ්ඝයාට)   දි ශ්රෙමණ සාරුප්යිවු මාහැගි සියලු පිරිකර දු‍න්නේය. ඒ ප්රිථඹ පරිෂකාරයතෙම  ලක්ෂායක් අගනේවිය. අනතිමවු පරිෂකාරයතෙම දහසක් අගනේවිය. සඞ්ඝතෙමේම ඒ සියල්ල ලත්සේක.

   යුඬයෙහි හා දානයෙහි සූරපණ්ඩිතවු රත්නත්ර ය කෙරෙහි ප්රඞසන්න නිර්මලමල සිත්ඇත්තාවු ශාසනය බබළවනු කැමැතිවු කෘතොපකාර දන්නාවු ඒ නරනිඳුහු විසින්  රත්නත්‍රය පුදනු පිණිස ථූපය කරවිම පටන් විහාරපූජාව අවසන්කොට ඇති

මහාවංශය - පළමුවෙනි කාණ්ඩය

 මෙහි පරිත්ය ග කරණලද වනයෝ අනර්ඝථ වස්තුන් හැර සෙස්සෝ පමණක් එකුන් විසිකෝටියක වෙති.  

   (අග්නිආදි) පඬවිධ දොෂයෙන් දුෂිතවුද භෝගයෝ ප්ර්ඥ විශෙෂයෙන් යුක්තවු ජනයන් විසින් පැමිණියාහු (බහුජන ප්රි යතාදිවු)   පචගුණයෙන් හා යෙදිමෙන් ගන්නාලද සාර ඇති වෙත්යයි සිතා ඒ භොගයාගේ සාරග්රනහණයෙහි නුවණැත්තේ උත්සාහ කරන්නේය.

          මෙතෙකින් හුදිජනයා පහන් සංවේග පිණිස කළ මහවස මරිච්චවට්ටි විහාරමහ නම්වු සවිසිවන අදියර නිමි.

27 වෙනි පරිච්ජේදය.

ඉක්බිති ඒ රජතෙම ප්රවසිඬවු මනාකොට අසනලද්දාවු ඇසිම් වි‍ශෙෂයෙන් සිතූයේය. “ලඞ්කාවිපය පැහැදවු හැමකල්හි පවිත්රඇවු මහපිනැති ස්ථවිරයන්වහන්සේ ප්ර ඥවෙන් කරනලද නිශ්චය ඇත්සේක් මාගේ මුත්තණුවු රජහට මෙසේ වදාළේය.  තොපගේ මුනුබුරුවු දුටුගැමුණු යන නමින් යුක්ත වු මහ පිනැති මිහිපතෙයෙක් තෙම අනාගතයෙහි මනොහරවු එකසිය විසිරියන් උස්වු සොණණමාලි නම් මහාථූපය කරවන නේය.  නැවතද නානා රත්නාලඞ්කෘත ලෝහප්රාාසාදයක් වන පොහෝගෙයක්ද නවමහල්කොට කරවන්නේය” යන මේයි, පෘථිවිශ්වරතෙම මෙසේ සිතා මෙසේ ලියාතබනලද්දක් බල වන්නේ රජගෙයි කරඬුවෙක්හිම තිබුනාවු රන්පට ලැබ එහි ලෙඛනය කියවුයේය.  “වර්ෂව එක්සිය සත්ලිසක් ගෙවා අනාගතයෙහි කාවන්තිස් මහරජහු පුත්ර.වු දුටුගැමුණු නම් නිරිදෙක් තෙම මේ මේ දෙයද මෙසේද කරවන්නේය”යි කියවනලද්දා අසා සතුටුවු මිහිපතිතෙම ප්රි තිවාක්යත පවත්වා, අත්පොළසන් දුන්නේය.  ඉක්බිත්තෙන් උදැසන යහපත්වු මහමෙවුනා උයනට පැමිණ භික්ෂු සඞඝයා රැස්කරවා “නුඹවහන්සේලාව මම දිව්යු මන්දිමරයක් සමානවු ප්රාපසාදයක් කරවන්නෙමි, දිව්යම විමානයකට යවා එහි ආකාර සිතියමක් මට ගෙන්වා දෙනසේක් වා”යි කියේය.  භික්ෂුිසඞ්ඝතෙම රහත් අටනමක් එහි යැවු සේක. කාශ්යයප සර්වෂඥයන්වහන්සේගේ කාලයෙහි අශොක නම් බ්‍රාහ්මණයෙක් තෙම ලහබත් අටක් සඞ්ඝයාට පිරිනමා හෙතෙම  (ඒ බත්) නිබඳ දෙව’යි භරණිනම් දාසියට කියේය. ඕතොමෝ ඒ බත් සකස්කොට ජිවිතාන්තය දක්වා දි එයින් චුතවුවා, සිත්කළු යහපත්වු ආකාශසථ විමානයෙක්හි උපන් නිය. සැමකල්හි දිවසරන් දහසක් විසින් පිරිවරනලද්ද විය.

27 වෙනි පරිච්ජේදය. 111

ඇගේ රත්න ප්රා්සාදය තෙම දොළොස් යොදුනක් උස්විය.  අවට යොදුන් අටසාළිසෙක කුළුගෙවල් දහසකින් සෑරසුනේ නවමහල්විය.  දහසක් ගබඩාවෙන් සමන්විතවුයේ සතර දිගට මුඛඇතිව බබළන්නේය. දහසක් මනාව පැවති සිව්මැදුරු කවුළු නැමැති නෙත් ඇත්තේය. කිකිණිදැල් සහිතවු පිළිකඩින්ද සැදුම් ලද්දේය.

    ඒ පහය මැද අම්බලට්ඨික නම් ප්රාතසාදයක් පිහිටියේය.  නගන ලද ධ්වජයෙන් ආකුලවුයේ හාත්පසින් පෙණෙන්නේය ඒ ස්ථවිරයෝතුමු තව්තිසා දෙව්ලොව වඩනෝ ඒ පහය දැක දැහිගුලෙන් වස්ත්රතයෙක්හි ඒ විමානාකාරය සිතියම්කොටගෙන එතැනින් නැවති ආගමනයකොට වස්ත්රකය සඞ්ඝයාට දැක්වුහ. සඞ්ඝතෙම ඒ වසත්ර ය රැගෙන රජුකරා යැවුසේක. ඒ දැක සතුටුසිත් ඇත්තාවු රජතෙම උතුම්වු ආරාමයට අවුත් ඒ සිතියම් ආකාරයට උතුම්වු ‍ලෝහප්රාතසාදය කරවුයේය. භොග ඇත්තාවු නරෙන්ර්   තෙම ප්රාෝසාද කර්ම මය ආරම්භකරණ කාලයෙහිම  සතරදොර අටලක්ෂ්යක් කහවණුතැබ්බවුයේය (එහි‍)  දොරක්පාසා දහස් ගණන් පිළිපොදිද සිනි තලතෙල් සකුරු මී පිරූ නොයෙක් සැළිද තැබ්බවුයේය. මෙහි නොමිලයේ කරණ කර්ම යක් නොකටයුතුයයි කියා කළකම් අගය කරවා ඒ කම්කරුවන්ට වැටුප්මිළ දෙවුයේය. එක එක පසින් රියන් දහස් දහය වුයේය. සතරදොර ඇත්තාවු ඒ ප්රා සාදය තෙම උසින් එපමණ වුයේය. ඒ ශ්රෙයෂඨවු ප්රාතසාදයෙහි මහල් නවයක් වුහ. එක එක මහලෙහි කුළුගෙවල් සියයක් සියයක් වුහ.  සියළු කුළුගෙවල් රිදියෙන් නිමවනලද්දාහ. ඒ කූටාගාරයක් සම්බන්ධවවු පබළු පිළිකඩ නානාවිධ රත්නයෙන් සැදුම්ලද්දාහ. ඒ පිළිකඩ සම්බන්ධ්වු පියුම්ද නානාවිධ රත්නයෙන් විචිතරද්දවුහ. ඒ වේදිකාවෝ රජතමය කිකිණි පෙළිත් පරික්ෂි පතවුහ. ඒ  පහයෙහි මනාකොට සදනලද ගබඩා දහසක් නානාවිධ රත්නයන් ඔබ්බවනලද්දාකහ. සිවුමැදුරු නෙත් ඇතිවුහ. ඒ නරෙන්ර් මණතෙම වෛශ්රවවණ දෙවරාජයාගේ නාරිවාහන නම් යානාවගේ පරිදි අසා එබඳුවු රත්නමණ්ඩපයක් ප්රාහසාද මධ්යේයෙහි කරවුයේය. මේ මණ්ඩපයකෙතම සිංහ ව්යායඝ්රා්දි රූපයන්ද දෙවතා රූපයන්ද ඇත්තාවු රුවන්මුවා වැඹින් අලඞ්කෘත වුයේය.  මෙහි මණ්ඩපාන්තයෙහි හාත්පස මුගුදැලින් වටකරණ ලද්දා වු පෙර කියනලද පරිදිවු පබළු වේදිකාවක්ද විය. සප්තවිධ රත්නයෙන් විචිත්රන වු මණ්ඩපයාගේ මධ්ය යෙහි රම්ය්වු පළිඟු අතුළ සිත්කළු උතුම් පළඟක් (පිහිටු වන ලද්දේය)  මේ පළගෙහි දන්නකර්ම යෙන් නිමවනලද අපාශ්රපය සඞ්ඛ්යාෙතක පිට අටුවක්ද රනින් නිමවනලද හිරුමඩ 

මහාවංශය - පළමුවෙනි කාණ්ඩය

   ලක් හා රිදියෙන් නිමවනලද සඳමඩලක්ද මුතුපෙළ් නිම වනලද තාරකා රූපද  (පිහිටුවනලදහ) ඒ ඒ තන්හි සුදුසු පරිද්දෙන් නානා රත්නමයවු පියු”ද, එහිම රන්ලිය අතර ජාතකද (සටහන්කරණලද)  තබ ද ශොභාමත්වු දන්නමය විජිනිපත සිත්කළු විය. එහි පළි මතුයෙහි පබළු පාදු කාවක් පිහිටියේය. පළඟ මතුයෙහි රිදි වින් යුක්තවු සේසත හෙබියේය. මෙම ජත්රහයාගේ අන්තයෙහි සප්තවිධ රත්නයෙන් කරණලද අෂ්ටමඞ්ගලිකාකාර රූපයෝද මිණිමුතු අතරතුර ඇතිවු චතුෂ්පාද රූප පඞ්ක්තිහුද වුහ. ජත්රියාගේ අන්තයෙහි එල්බුණාවු රිදි මිණිගෙඩි පඬ්ක්තිහුද වුහ. ප්රා.සාද ජත්රඅය,ඛ පය්ය්ු  ඞ්කය, මණ්ඩපය යන මොහු අනර්ඝ වුහ. සුදුසු පරිද්දෙන් මාහැගි වු ඇද පුටු පැණවුයේය.  එසේම බුමුතුරුණුද මාහැගි පලසක්ද විය. ඒ ප්රාණසාදයෙහි රනින් නිමවනලද ධොවන ජලය තබන සැළද කිණිස්සද වුයේය. ප්රා‍සාදයෙහි  පරිභොගවු සෙසු බඩු කියනුම කවරේද?  සතර දොරකොටු ඇත්තාවු ම‍ෙනාඥවු ප්රාාකාරයෙන් පරික්ෂිෙප්තවු ඒ පරා   සාදයතෙම තව කිසා දෙව්ලොව  (සුධර්මාු නම්‍) සභාවයේ සරසනලද්දේ විය. මේ ප්රාපසද‍යතෙම තඹ ලෝ උළින් වසනලද්දේය. එහෙයින් ඒ ප්රා‍සාදයට ලොභප්රාමසාදය යන නාමය වුයේය. ඒ නරෙන්ර්්ු  තෙම ලෝවාමහපාය නිමවු කල්හි සඞ්ඝයා රැස්කරවුයේය.  මිරිසවැටි විහාර පුජායෙහි මෙන් සඞ්ඝයා රැස්වුසේක. පළමු වෙනි මහලෙහි පෘථග්ජන භික්ෂුහහුම් සිටියහ.  දෙවෙනි මහලෙහි ත්රිමපිටකධර භික්ෂු්හු සිටියහ. සෝවාන් ආදිවු ආය්ය්න  යෝ වනාහි තුන්වෙනි මහල ආදිවු එක එක මහලෙහි වැඩසි‍ටි යෝය උඩ සිවුමහල්හි රහතුන්වහන්සේලාම වැඩසිටියහ.

    නරෙන්ර්හ  තෙම දක්ෂිහණොදකය පෙරටුකොට ප්රා සාදය සඞ්ඝයාට දි සත්දවසක් මුළුල්ලෙහි පුර්වහවු මිරිස්වැටි වෙහෙර මහ දන මෙන් මහදන් දින මහා පරිත්යාළග ඇත්තාවු නරෙන්ර්   යන් විසින් ප්රාාසාද පූජායෙහි පරිත්යාවග කරණලද වස්තු අනර්ගා වස්තුන් හැර තිස්කෙළක් කහවණු අගනාහු වුහ.

    නිස්සාරවු වස්තු වෙන්ද රැස්කරිමෙහි විශෙෂයවු සාරය දානය වශයෙන් යහපත් ප්රිඥ ඇත්තාවු යම් ජනකෙනෙක් ප්රිමාණ කෙරෙද්ද, ඒ සත්ව්යන්ගේ වැඩ පරමිකොට ඇත්තාවු ඒ ජනයෝතුමු පහවු චිත්තාලය ඇතිව විපුලවු දානය මෙසේ දෙන්නාහුය.

          මෙතෙකින් හුදිජනයා පහන්සංවේග පිණිස කළ මහවස ලොගපාසාද මහ නම්වු සත්විසිවන අදියර නිමි.

28 වෙනි පරිච්ජේදය.

  ඉක්බිත්තෙන් ඒ මිහිපතිතෙම ලක්‍ිසයක් වියදමකොට අති උදාරවු උතුම් මහාබොධි පූජාවක් කරවුයේය. ඉක්බිති නුවරට වදනේ සෑතන්හි පිහිටුවනලද්දාවු ගල්ටැඹ දැක (තමන්කටයුතු පිණිස)  පෙර (ලියාතබන ලද්දදෙන් ලත්)  ඇසිම සිහිකොට, මහසැය කරවන්නෙමැයි (සිතා)  සතුටුවුයේ මහාපරා)ල්සාදතලයට නැගි බොජුන් අනුභවකොට රාත්රියයෙහි ශයන ප්රාේප්තවුයේ මෙසේ සිතුයේය.  “දෙමළුන් මඩනාවු මා විසින් මේ ජනයා පෙළනලද්දේය.  (එහෙයින්)  ජනයාගෙන් අය උපයනු නොහැක්කේය. ඒ අය ගැනිම හැර සෑය කරවන්නාවු මම කෙසේ දැහැමින් ගඩොල් උපයවදැ”යි මෙපරිද්දෙන් සිතන්නා හුගේ සිත සේසතවසන දෙවතාතොමෝ දැනලත එයින් දෙවියන් අතර කොලාහලවිය ශක්රාදෙවෙන්ර්යන තෙම ඒ දැන විශ්වකර්මවම දිව්යසපුත්රතයාට මෙසේ අණකෙළේය  “ගැමුණුරජතෙම චෛත්යෙයට ගඩොල් පිණිස සිතුයේය ගොස් අනුරාධපුරයෙන් ‍යොදුනක් තන්හි ගම්භිර නම් නදිය සමිපයෙහිවු ඒ ස්ථානයෙහි ගඩොල් මවව”යි සක්දෙව්රජහු  විසින් අණවනලද්දාවු විශව කර්මනමතෙම මෙහි අවුත් එතන්හි ගඩොල් මැවුයේය.  අලුයම් ක‍ාලයෙහි එහි වැද්දෙක් සුනඛයන් හා සමඟ වනයට ගියේය. බුමාටු දේවතාවක් තොමෝ ගොධාවේශයෙන් වැද්දාව තමා දැක්විය. ඒ ගොයා ලුහුබැඳ යන්නාවු වැදිතෙම ගොස් ගඩොල් දැක, ගොයා අතුරුදන්වු කල්හි එහි සිට හෙතෙම මෙසේ සිතුයේය.  “අපගේ මිහිපතිතෙම මහසෑයක් කරවනු කැමැත්තේල උන්වහන්සේට මේ පඬුරෙකැ”යි සිතා ගොස් සැලකෙළේය.

   ජනයා වැඩෙහි ඇලුණාවු රජතෙම ඔහුගේ ඒ ප්රි ය වචනය අසා සතුටු සිත් ඇත්තේ ඔහුව මහත්වු සත්කාර කරවුයේය. පුරයෙන් ඉසනදෙස තුන් යොදුනකින් මත්තෙහි ආචාරවිටි නම් ගම සොළොස් කිරියක් පමණවු භූමිප්රනදෙශයෙහි ප්රමමාණයෙන් නානාප්රමකාරවු ස්වර්ණවණබිජයෝ උපන්හ. උඩත් පිරි සෙයින් වියන් පමණය, යටත් පිරිසෙයින් අඟුල් පමණද වුහ. ස්වර්ණිණයෙන් පිරුණාවු ඒ භූමිය ඒ ගම්වැස්සෝ දැක, තලිසක් පිරූ රන් ගෙණගොස් රජහට සැලකළහ ෴පුරයෙහි ඉඳුරු දෙස  සත් යොදුනකින් මත්තෙහි ‍ගඟ එතර තඹවිටි නම් ගම තඹලෝ උපත. එගම් වැස්සෝ තලියකින් තඹ ‍ලොහෝ බිජු වටගෙන රජ්ජුරුවන්කරා එළඹ ඒ කාරණයද සැලකළහ෴පුරයෙන් ගිනිකොන් පෙදෙස සතර යාදුනක් දුර සමන්වැව් 

8

මහාවංශය--පළමුවෙනි කාණ්ඩය

නම් ගම බොහෝ මැණික් උපන්හ. එගම් වැස්සෝ උපුල් කුරුවින්ද ගල් හා මිශ්රොවුම (ඒ මැණික්) තලියකින් ගෙණවුත් රජහට සැලකළහ෴නුවරින් දකුණුපස අටයොදුන් මත්තෙහි අම්බඨකොල නම්දනවුවෙහි ලෙණක දි උපන. නුවර වැසි වෙළදෙක්තෙම් බොහෝ ගැල් ගෙණ මලයරටින් හිඟුරු ආදිය ගෙණෙන පිණිස ඒ රට බලා යනුයේ ලෙණට නුදුරු තන්හි ගැල් තබවා කැවිටිලි සොයන්නේ ඒ පර්වරතයට නැංගේය. සැළියක් පමන පලයක් ඇත්තාවු පලබරින් නැමුනාවු කොස් පැලයද ගලක් පිට පිහිටි ඒ පලයද දැක එය පිහියෙන් තුවටුව කපා “අහස් දනක් දෙමැ”යි සිතා ශ්රදඬායෙන් සඞ්ඝයාට කලාඝොෂා කෙළේය. රහත් සතර නමක් වැඩියහ. සතුටුවුයේ උන්වහන්සේලා වැද, ආදර සහිතව වැඩහිඳුවා, පිහියෙන් එය තුවටුව හාත්පස සිවිය කපා වහල්ල මුදා ආවා වය පුරා සිටි යුස පතින් ගෙණ යුසින් පුරවනලද ඒ පාත්රස සතර උන්වහන්සේලාට ‘ප්රගදානය කෙ‍ළේය. උන්වහන්සේලා ඒ පිළිගෙණ වැඩියහ. ඒ වෙළ‍ඳතෙම නැවතත් කාලඝොෂා කෙළේය. අන්යේවු ‍අර්හණත් ස්ථවිරයෝ සතර නමක් එහි වැඩියහ. හෙතෙම උන්වහන්සේලාගේ පාත්රරයන් ගෙණ වරකාමදුළෙන් පුරවා පිළිගැන්වුයේය. උන්වහන්සේලා අතුරෙන් තුන්නමක් බැහැර වැඩියාහුය. එක්වහන්සේ නමක් නොවැඩිසේක.ඒ ස්ථවිරයන්වහන්සේ ඕහට රිදි දක්වනු පිණිස එතැනින් බැස, ලෙණසමිපයෙහි වැඩහිඳ ඒ මදුළු වැසදුසේක. වෙළඳ තෙමේද ඉතිරිවු මදුළු කුසපොහොනාතෙක් අනුභව කොට, ඉන් අවශෙෂය පොදියකින් ගෙණ ස්ථවිරයන්වහන්සේගේ පා අනුව ගියේය. ඒ ගොස් ස්ථවිරයාණන් දැක වනා වත්ද කෙළේය. ස්ථවිරතෙමේද ලෙණදොරින් ඔහුට මාර්ග්යක් මැවුසේක. හෙතෙම ස්ථවිරයන් වැඳ ඒ මගින් යන්නේ ලෙණ දුටුයේය. ඒ උතුම් වෙළඳතෙම ලෙණදොර සිට රිදිද දැක, පිහියෙන් ගසාස රිදියයි දැන එක් රිදිපිඬක් ගෙණ ගැල් සමිපයට ගොස් ගැල් එහි තබවා ඒ රිදිපිඬ ගෙණ වහා අනුරා පුරයට අවුත් නරෙන්ර්ට ගයන්ට රිදි දක්වා ඒ කාරණය දැන් වුයේය.

   පුරයෙන් බටහිර පස පසයොදුනකින් මත්තෙහි උරුවෙල් පටුනෙහි මහ ඇඹුලුපල පමණවු මුතුපල අතරතුර පබළු සමඟ මුහුදින් ගොඩනැංගාහ.  (ඒ මුහුදුබඩ වැසි)  කෙවුළෝ ඒ දැක පබළු සහ මුතු එකතුකොට ගෙණ තලියකින් ගෙණවුත් රජ්ජුරුවන් කරා එළඹ ඒ කරුණද සැලකළහ෴නුවරින් උතුරුපස සත් යොදුනකින් මත්තෙහි පෙළවැව් නම් ගම වැව

29 වෙනි පරිච්ජේදය 115

  පිවිසි කදුරැළියෙහි වැලිපිට ඇඹරුම්හලක් පමණ දියමෙරලි මල්වන් පැහැඇති යහප්ත උතුම් මිණිරුවන් සතරක් උපන්හ.  බලු වැද්දෙක් තෙම ඒ දැක රජ්ජුරුවන් වෙත අවුත්  “මා විසින් මෙබඳු මිණිරුවන් දක්නා ලදහ”යි සැලකළේය. මහපැණැති මහපිණැති ඒ රජතෙම මහසෑය පිණිස උපන් ගඩොල් ආදි මේ ද්රයව්ය“යන් එදවස්ම ඇසුයේය. සතුටු සිත් ඇත්තේ සුදුසු පරිද්දෙන්  (ප්ර වෘත්ති දැන්වු)  ඔවුන්ට සත්කාර කොට ඔවුන්ම රැකවරණ කරුවන්කොට ඒ සියලු ද්ර(ව්ය‍යන් ගෙන්වාගත්තේය.

       කය උපන් නොයිවසියහැකිවු ඛෙදයද නොසලකා ප්ර්සන්න සිත් ඇතතාහු විසින් මෙසේ රැස්කරණ ලද්දාවු පුණ්ය ය සැපයට ආකරවු උපකරණ සියයන් සිදුකෙරේ.  මෙසේ ප්ර සන්න සිත් ඇත්තේම පින්කරන්නේය.

    මෙතෙකින් හුදිජනයා ප්ර්සාද සංවේග පිණිස කළ මහවස මහාථුපසාධනලාභ නම් වු අටවිසිවන අදියර නිමි.

29 වෙනි පරිච්ජේදය.

මෙසේ උපකරණ සම්පූර්ණ වු කල්හි වෙසඟ පුර පසළොස් වක විසා නකත පැමිණි කල්හි මහසෑය පිණිස ආරම්භ කෙළේය. මිහිපල්තෙමේ එහි ගල්ටැඹ පහකරවා අනෙක ප්රිකාරයෙන් ස්ථිරකරනු පිණිස සැතැන සත්රියනක් කැණ වුයේය. අර්ථාසනත්ථිස දැන්මෙහි දක්ෂඹවු නරෙන්ර්ව  තෙම එහි සුණු ගල් යොධයන් ලවා ගෙන්වා කුළුගස්වා සුණුකරනලද ගල් භූමිය ස්ථිර වන පිණිස සමින් වසන ලද පතුල් ඇත්තාවු මහ ඇතුන් ලවා මැඬවි.

 අහස්ගඟ හුණු තන්හි සතතයෙන් තෙත්වු එහි හාත්පස තිස්යොදුන් බිම මැටිසියුමි.  මේ මැටිතොමෝ සියුම් බැවින් වෙඬරු මැටියයි කියනු ලැබේ. එතැනින් රහත් සාමණේර වරයෝ තුමු මැටි ගෙණාහ එහි ගල් අතළෙහි වැටි ඇතිරවිය. නරෙන්ර්   තෙම මැටි මතුයෙහි ගල් ඇතරවුයේය. ඒ මතු යෙහි ශූඬවු කරගල්ද ඒ මතුයෙහි කරුවින්ද‍ පාෂාණද ඒ මතු යෙහි යදැල්ද ඉන් මත්තෙහි බොරළුද ඇතිර වුයේය පෘථිවිශ්වරතෙම හිමවතින් සාමණෙරවරයන් විසින් ගෙණෙනලද පළිඟු ගල් ඒ මත්තෙහි ඇතිරවුයේය පළිඟු අතළ මත්තෙහි ගල් ඇතිර විය.  සැමතන්හි මැටියෙන් කටයුත්තෙහි නවතින නම් මැටිම විය. නරෙන්ර්ව  තෙම රසජලයෙන් මිශ්ර.කළ ගිවුලු මැලියමින් අටඟුල් බොල් ‍ලොහපටක් ගල් ඇතිරිය මත්තෙ

මහාවංශය - පළමුවෙනි කාණ්ඩය.

හිද, ඊමත්තෙහි නලතෙලින් තෙමනලද රත්සිරියෙලින් සතගුල් බොල් රිදිපටක්ද ඇතිරවුයේය. මිහිපතිතෙම මහ සෑය පිහිටන තන්හි විශෙෂගෙන් ප්රයසන්නවු සිතින් මෙසේ පිරිස කරවා ඇසළ මස පුර තුදුස්වක් දවස්හි භික්ෂුිසඞඝයා රැස් කරවා “ස්වාමිනි, මහාසෑය පිණිස මගුල් ගඩොල සෙට පිහිටු වන්නෙමි. මෙහි අපගේ (ස්වාමිවු) සියලුම සඞ්ඝතෙම රැස් වේවා, බුඬපූජා යෙදිමනේ මහජනයාගේ වැඩ කැමැත්තාවු මහජනතෙමේද පෙහෙවස් සිල් ඇතිව සුවඳ මල් ආදිය ගෙණ මහසෑය පිහිටුවන තැනට සෙට යේයා”යි මේ වචනය කියේය. චෛත්ය ස්ථානය සරසන පිණිස අමාත්ය යන්ද යෙදුයේය. නරනිඳුහු විසින් ඇණවුකල්හි සර්ව ඥයන්වහන් සේ කෙරෙහි ප්රිඳයගෞරව ඇත්තාවු ඔව්හු ඒ ස්ථානය අහෙකප්රණකාරයෙන් සැරසුහ.

   නරෙන්ර්න  තෙම මුළු නුවර හා මේ මහාවිහාරයට එන්නාවු මාර්ගවයද නොයෙක් ආකාරයෙන් සරසවා උදැසනම නුවර සතරදොර කරගැවැමියන්ද නහනුද කපුවන්ද ‍එසේම බොහෝ වස්ත්රැයක්ද තැබ්බවුයේය. මහජනයාගේ අභිවෘඬියෙනි. ඇළුණවු පෘථිවිශ්වරතෙම මහජන‍යාගේ වැඩ පිණිස සුමඳමල්ද මිහිරි ආහාරයන්ද රුචිවු පරිද්දෙන් පිළියෙළ කරණලද්දාවු මේ ද්රසව්යමයන් තැබ්බවුයේය. පුරවැස්සෝද දනව් වැස්සෝද චෛත්යමස්ථානයට එළඹුණහ. තනතුරුලෙස කරණ ලද නියොගවශයෙන් මොනවට සැරසුණවු නොයෙක් ඇමැතියන් විසින් රැකවරණ කරණලද්දාවු මිහිපතිතෙම මොනවට සැරසුණාවු දෙවකන්යාරවන් හා සමානවු නාටිකාකවන් විසින්  පිරිවරණලදුව යහපත්සේ සැරසි පිළියෙළ කරණ ලද්දේ සතළිස් දහසක් මිනිසුන් විසින් පිරිවරණලද්දේ නානාවිධ තුය්ය්ු  යන් ඝොෂණ ශබ්දයෙන් යුක්තවුයේ සත්දෙව් රජහු විලස් ඇත්තේ ස්ථානාස්ථාන දැන්මෙහි විචක්ෂ ණවුයේ මහජනයා සතුටුකෙරෙමින් මහථුපය පිහිටන ස්ථානයට සවස් කාලායෙහි සම්ප්රාසප්තවුයේය.  ඒ මිහිපතිතෙම පොදිබදිනාලද අටතුරු දහසක් වස්ත්රායක් මැද තබ්බවා ඉන් සතරපස නොයෙක් පිළි රැස්කරවුයේය. මඬ්ගල්යු පිණිස මී  ගිතෙල් උක්සකුරු ආදිය තැබ්බවුයේය. නොයෙක් දෙශයෙන්ද භික්ෂු්හු මෙහි පැමිණියාහුය මේ දිවයින වැසි සඞ්ඝයා  මෙහි පැමිණිම කියනුම කවරේද?  රජගහනුවර සමිපයෙහි (වැඩ විසු)  ඉන්ර්ව් ගුත්ත නම් ස්ථවිරයන් වහන්සේ අසුදහසක් භික්ෂුනන්  (පිරිවරකොට) ගෙණ වැඩිසේක.  ධම්මසේන නම් මහාස්ථවිර යන්වහන්සේ භික්ෂුඞන් දොළොස් දහසක් (පිරිවරකොට) ගෙණ ඉසිපතානාරාමයෙන් චෛත්යිස්ථානයට පැමිනිසේක. පියදස්සි

29 වෙනි පරිච්ජේදය 117

නම් මහාස්ථවිරයන්වහන්සේ හැට දහසක් භික්ෂු න් (පිරිවරකොට) ජෙතවන විහාරයෙන් මෙහි පැමිණිසේක. බුඬඃකිඛිතක නම් ස්ථවිරයන්වහන්සේ අටළොස් දහසක් භික්ෂුකන් (පිරිවරකොට ගෙණ විහාලාමහනුවර මහවනයෙන් මෙහි පැමිණි සේක. මහාධම්මරක්ඛිත නම් ස්ථවිරයන්වහන්සේ‍ තිස්දහස් භික්ෂු්න් පිරිවරකොට) ගෙණ කොසඹෑ නුවරවු ඝොෂිතාරාම යෙන් මෙහි පැමිණිසේක. මහාධර්ම්මරක්ඛිත නම් ස්ථවිරයන් වහන්සේ සතළිස් දහසක් භික්ෂු න් රැගෙණ උදෙනි නුවර දක්ෂිරණිගිරි විහාරයෙන් මෙහි පැමිණිසේක. මිත්තිණණ නම් ස්ථවිරයන්වහන්සේ භික්ෂුහන් එක්ලක්ෂණ සැටදහසක් රැගෙන පැළලුප්නුවර අශොකාරාමයෙන් (මෙහි පැමිණිසේක)

     උත්තිණණ නම් තෙරුන්වහන්සේ දෙලක්ෂස සැටදහසක් භික්ෂුින් රැගෙන කාශ්මිර මණ්ඩලයෙන්  (මෙහි පැමිණිසේක)  මහාප්රානඥවු මහාදෙව නම් ස්ථවිරතෙම සාරලක්ෂ  සැටදහසක් භික්ෂුකන් රැගෙණ පල්ලවාභොග්ග නම් ජලපදයෙන්  (මෙහි පැමිණිසේක.)  ඒ මහාධර්ම්මරක්ඛිත නම් ස්ථවිරයන්වහන්සේ භික්ෂුමන් තිස්දහසක් රැගෙණ යොනකරට අලසන්ර්්ඛි නම් නුවරින්  (මෙහි පැමිනිසේක)  උත්තර නම් ස්ථවිරයන්වහන්සේ භික්ෂු‍න් සැටදහසක් රැගෙණ වින්ය්පැමවනයෙහිවු වත්තනියකට සෙනස්නෙන් මෙහි (පැමිණ සේකත)  චිත්තගුත්ත නම් මහාස්ථවිර‍යන් වහන්සේ තිස්දහසක් භික්ෂුමන් රැගෙණ බෝවැලි වෙහෙ‍රින්  (මෙහි පැමිණිසේක.)  චන්ද්ගුත්ත නම් මහාස්ථවිරයන් වහන්සේ අසුදහසක් භික්ෂුනන්  රැගෙණ වනවාස ප්ර දෙශයෙන් මෙහි වැඩි සේක. සුරියගුත්ත නම් මහාස්ථවිරයන්වහන්සේ සයානු දහයක් භික්ෂුනන් රැගෙණ කෛලාස විහාරයෙන් මෙහි පැමිණි සේක මෙහි පැමිණි ලක්දිව වැසිවු භික්ෂුෙන්ගේ සඞ්ඛ්යාි පරි‍ච්ජේදයක් සර්ව ප්රවකාරයෙන් පුරාණචාය්ය්ඞ්ඛයන් විසින් නොකියන ලද්දේය. ඒ සමාගමෙහි රැස්වු සියලු භික්ෂුනන්වහන්සේලා අතුරෙන් රහතන්ම සයානුගෙළකැයි කියනලද්දාහුය. ඒ භික්ෂුවහු සුදුසු පරිදේදක් මහාචෛත්යකස්ථානය පිරිවරා මධ්යඒයෙහි මහාරජාණන්ට අවාකාස තබා සිටගත්හ. නරෙන්ර්ි  තෙම එහි පිවිස  එසේ සිටියාවු භික්ෂුලසඞ්ඝයා දැක ප්රගසන්නන චිත්තයෙන් යුක්ත ව වැඳ සතු‍ටු සිත් ඇතිවුයේ, සුවඳ මලින් පුදා තුන්වරක් ප්රරදක්ෂිනනාකොට මධ්ය‍යෙහි මඞ්ගල්යය වස්තු සහිතවු පුන්කලය පිහිටි ස්ථානයට ප්ර විෂ්ටව රන්කණුවෙහි බහනලද රිදියෙන් නිමවනලද්දාවු සඬවු සිසාරණ දඬශුධ ප්රිකති බලප්රබකාශය ඇත්තේ යහපත් ජාති ඇත්තාවු සැරසුණාවු විශෙෂයෙන් මඞ්ගලවු අමාත්යලයෙකු ලවා අල්වාගෙණ සත්වුයන්ගේ  

මහාවංශය - පළමුවෙනි කාණ්ඩය

සම්පත්තිය පරායණකොට ඇත්තේ, මහත්වු චෛත්යෙමණඩලයක් කරවන්නට කරණලද නිශචය ඇත්තේ පිරියම් කරණ ලද බිම සිසාරවන්නට ආරභකෙළේය නමින් සිඬාත්ථිමනම්වු මහත් ඍඬිමත්වු දිර්ඝවදර්ශි මහාස්ථවිරයන්වහන්සේ එසේ කරන්නාවු නරනිදුහු වැළකුසේක (ඒ කුමක්හෙයින්දයත්?) “ඉදින් මේ නරෙන්ර්ුහුතෙකම මේසා මහත්වු ථූපයක් කරන්නට ආරම්භ කරන්නේද ථූපය නොනිමි කල්හිම මොහුට මරණය පැමිණෙන්නේය. පිළිසකර කිරිම දුෂ්කරවු මහත්වු සෑයක්ද වන්නේය.” මෙසේ උන්වහන්සේ අනාගතය දක්නේ මහත් බැව් වැළකූසේක. සඞ්ඝයාගේ අනුදැනිමෙන්ද ස්ථවිරයන් වහන්සේ කෙරෙහි ගෞරවයෙන්ද ස්ථවිරයන්වහන්සේගේ වචනය පිළිගෙණ මහත් චෛත්යෙයක් කරනු කැමැත්තේද ඒ ස්ථවිරයන්වහන්සේගේ උපදෙශයෙන් නරෙන්ර්් තෙම ගඩොල් පිහිටුවනු පිණිස මධ්යගමවු චෛත්යෙස්ථානමණ්ඩලයක් කෙළේය. නොපසුබට වීය්ය්මධ ඇත්තාවු නරෙන්ර්් තෙම මණ්ඩලය මධ්යසයෙහි රනින්ද රිදියෙන්ද නිමවනලද කුම්භයන් අට අට තැබ්බවුයේය. එතැනින් (හාත්පස) අටතුරාදහසක් අභිනව කුම්භයන් පිහිටවුයේය. වස්ත්ර්යන්ද එකසිය අට බැගින් තැබ්බවුයේය. අනෙකප්ර කාරයෙන් සැරසුනාවු සම්මත කරනලද ඇමතියා ලවා යහපත්වු ගඩොල්කැට අටක් වෙන් වෙන් වශයෙන් තැබ්බවුයේය. එයින් නානාප්රඩකාර වඞ්ගල ලක්ෂ ණ වශයෙන් සම්මතකරණලද එකක් ග්රනහණය කරවා පූර්ව්දිග්භාගයෙහි මනොඥවු සුවඳ කලලෙහි පළමුවෙනි මඟුල්ගඩොල වසයෙන් සකස්කොට පිහිටවුයේය. දැසමන් මලින් පිදුකල්හි එහි භූමිකම්පා වුයේය. අවශෙෂවු සතද අමෘත්යලයන් සත් දෙනෙකු ලවා පිහිටවුයේය. මෙසේ යහපත්සේ සම්මත කරණ ලද්දාවු ඇසළමස පුර පසළොස්වක් දින ගඩොල් පිහිටවුයේය. එහි සතරදිග වැඩිසිටියාවු රහත් මහතෙරුන් පිළිවෙළින් වැද පුදා අතිශයින් සතුටුවු ඒ නරෙන්ර්ි තෙම ඉසාන දෙසට ගොස් පියදස්සි නම් රහත් මහ තෙරුන් වැද උන්වහන්සේ හමුයෙහි සිටියේය. ඒ ස්ථවිරයන් වහන්සේ මඞ්ගල වර්ධ නය කරමින් ඕහට ධර්මහමදෙශනා කළසේක. ස්ථවිරයන් වහන්සේගේ දෙශනාතොමෝ ඒ ජනයාහට සාත්ථිමකවිය සතළිස් දහසක් ප්රා්ණින්ට (මාර්ග ඵල මුක්තව) ධර්මසමාවබොධය වුයේය. සතළිස් දහසකට සෝවාන්ඵලය සිදුවිය. දහසක් සකෘදාගාමි වුහ. එපමණම ‍අනාගාමි වුහ. එහි ගිහිජනයන් දහසක්ම රහත් වුහ අටලොස් දහසක් භික්ෂු.හුද තුදුස් දහසක් භික්ෂු්ණිහුද රහත් බැව්හි පිහිටියහ.

20 වෙනි පරිච්ජේදය 119

    මෙසේ රත්නත්රදයෙහි ප්ර සන්න ප්ර ඥ ඇති පරිත්යාතගයෙහි අධිමුක්ත සිත් ඇති සත්වම සමුහයා කෙරේ හිතවු (ජනයා කරණකොට ගෙණ) උතුම්වු ‍ලොකාත්ථි‍සිඬිය වන්නේයයි දැන (ජනතෙමේ) ශ්ර්ඬාදි නොයෙක් ගුණයන් හා යෙදිමෙහි ඇල්ම කරන්නේය.

   මෙතෙකින් හුදිජනයා පහන් සංවේග පිණිස කළ මහවස ථූපාරම්භ නමුවු එකුන්තිස්වන අදියර නිමි.  

30 වෙනි පරිච්ජේදය

 මහරජතෙමේ සියලු සඞ්ඝයා වැද “චෛත්යස  කර්මාුවසානය දක්වා මාගේ පිණ්ඩපාතය ගන්නාසේක්ව”යි කියා නිමන්ත්රචණය කෙළේය. සඞ්ගතෙමේ ඒ පැවරිම ‍ෙනාඉවසුසේක. හෙතෙම පිළිවෙළින් සත්දවසක් දක්වා යාච්ඤ කරන්නේ  අර්යේයක් භික්ෂුළසඞ්ඝයාගෙන් සත්දවසක් ඉවසිම ලැබුයේය. හෙතෙම ඒ ලැබ සතුටුතුසිත් ඇත්වුයේම සැතැන හාත්පස අටළොස් තැනෙක මණ්ඩපයක්  කරවා එහි සත් දවසක් සඞ්ඝයාට මහදන් පැවැත්තුයේය.  ඉක්බිති සඞ්ඝයා යැවුයේය. ඉක්බිති බෙර හසුරුවා වහාම උළුවඩුවන් රැස්කරවුයේය. ඔව්හු පන්සියයක් පමණ වුහ.  කෙසේ (ගඩොල්) කරන්නෙහිදැයි විචාළ කල්හි එකෙක්  “මම මෙහෙකරුවන් සියයක් ලැබ මැටි ගැලක් ගෙන්වා එක දවසින් ගඩොල් ඉදිකරමි”යි මහරජහට කියේය. රජතෙම ඒ වැළැක්විය එයින් අර්ධවය අර්ධහය මැටිද මැටි දැමුණක්ද එක එකා කිහු. රජතෙමේ ඒ වඩුවන් සතර දෙනම  වැළැක්වුයේය.

  ඉක්බිත් පණ්ඩිත ව්යතකතවු උළුවඩුවෙක්තෙම  (කියන්නේ)  වනෙහි කොටවා කුල්ලෙක් වැඩුකල්හි මම දාගලෙහි අඹරවා මැටි අමුණක්  (එක දවස ගෙවන්නෙමි) මෙහි චෛත්යදයෙහි තෘණාදිහුද නොවන්නාහුයයි නරනිඳුහට කියේය. මෙසේ  කියන ලද්දාවු ශක්රියා හා සමාන පරාක්ර ම ඇත්තාවු මහිපාලතෙම අනුදත්තේය.  “තෝ කෙසේ සටහන් ඇති චෛත්යවයක් කරන්නෙහිදැ”යි නරෙන්ර් ක තෙම විචාළේය. එකෙණෙහිම විශවකර්මයම දෙව්පුත්ර”තෙම උහුට ආවිප්ටවුයේය. වඩුතෙම රත්තලියක් ජලයෙන් පුරවා අතින් දියගෙණ දියපිට ගැසුයේය.  (එකල පළිඟු ගුලියක් සමානවු)  මහ දියබුබුලක් නැංගේය.  “මෙබඳු සටහන් ඇත්තක් කරන්නෙමැ”යි කියේය. මහාපතිතෙම සතුටුව උහුව දහසක් අගනාවු වස්ත්රම යුග්මයක්ද එසේම ආභරණ හා (දහසක් අගනා) වහන් සඟ

මහාවංශය - පළමුවෙනි කාණ්ඩය ලක්ද කහවනු දොළොස් දහසක්ද දෙවුයේය. රජතෙම් “මිනිසුන් තෙපෙළා කෙසේ ගඩොල් ගෙන්වම්දැ”යි රාත්රි යෙහි සිතු‍යේය දෙවියෝ ඒ සිත දැන එක එක දවසට පොහොනා ගාඩොල් එක එක රැයට ගෙණවුත් චෛත්ය යාගේ සතරදොර තැබුවාහුය. ඒ අසා සතුටු සිත් ඇත්තාවු රජතෙම චෛත්ය කර්මසමය ආරම්භ කෙළේය. මෙහි නොමිලයේ කර්මාමයක් නො කටයුතුයයිද දැන්වුයේය. එක එක දොර සොළොස් ලක්ෂෙය බැගින් කහවනුද ඉතා බොහෝවු වස්ත්ර.යන්ද තැබ්බවුයේය. නානාප්රනකාර ආභරණද පානවර්ගඉ සහිතවු ඛාද්යම භොජ්යවයන්ද සුවදමල් උක්සකුරු ආදියද මුව සුවඳකරන්නාවු නකුල් කපුරු ආදිවු භෛෂජ්ය පඬකයද, රිසිවු පරිද්දෙන් කර්මාරන්තකොට ඒදෙස් රිසිසේ ගනිත්වා”යි කියා තැබ්බවුයේය. රජහුගේ ඒ කම්කරුවෝ එසේම බලා දුන්හ.

    භික්ෂුබහු කෙනෙක් සැකමිහි සහාය බැව් පතන්නේ තමන් විසින් කරනලද මැටි පිඬක් ගෙණ චෛත්යෙස්ථානයට පැමිණ රජහුගේ කම්කරුවන් රවටා එය වඩුවාට දුන්නේය. හෙතෙම ගනිමින්ම දැනගත්තේය. ඒ භික්ෂු්හුගේ ආකාරය දැන ඒ වඩුවාට කුහුල් උපත. පිළිවෙළින් රජතෙම ඒ අසා ආයේ වඩුවා විචාළේය. “දෙවයන් වහන්ස! භික්ෂුළහු  එක් අතකින් මල් ගෙණ එක් අතකින් මට වැටි පිඬු දෙන්නාහුය. මම වනාහි මේ ආගන්තුක භික්ෂු ය මේ නෙවාසිකයයි ‍ නොම දැනිමැ”යි කි බස් අසා මැටි දුන් භික්ෂුකන් දක්වන පිණිස එක් බලයෙකු දුන්නේය. තෙතෙම බලතාට දැක්වුයේය. ඒ බලත්තෙම නරෙන්ර්එක්යාට සැලකෙළේය. ඒ නරෙන්ර්ාට තෙම බලතා ලවා මහබෝ මළුවෙහි දැසමන් කැකුළු කල තුනක් තබ්බවා භික්ෂුැහට දෙවුයේය.

    නොදැන ඒ පුදාසිටි භික්ෂු හට බලත්තෙම  (නය ගෙවිම බව)  දැන්වුයේය. ඒ භික්ෂුටතෙම එකල එය දැනගත්තේය. කේලිමා ජනපදයෙහි පියගල් වැසිවු ඒ උළුවඩුවාට නැයෙක්වු ස්ථවිර කෙනෙක් චෛත්ය්කර්මළමයෙහි සහායත්වවය පතන්නේ මෙහි පැමිණියේ එහි ගඩොල් හැඳිනගෙණ ඒසා, ගඩොලක් කොට මෙහෙකරුවන් රවටා වඩුවාට දුන්නේය,  හෙතෙම එය එහි යෙදුයේය, කොලාහලද විය, රජතෙම ඒ අසා ඒ ගඩෙල දතහැකිදැයි විචාළේය. වඩුතෙමේ දනිමින්ම නොදනිම.ක යි රජහට කීයේය. තෝ ඒ තෙරුන් දන්නෙහිදැයි කියනලද්දාවු හෙතෙම එසේයයි කීයේය. ඒ දන්වන පිණිස මිහිපතිතෙම ඕහට බලතෙක් පැමිණවුයේය.

30 වෙනි පරිජේදය. 121

 බලත්තෙමේ එයින් තෙරුන් හැඳින රජහුගේ අනුඥනයෙන් එළඹියේ කඪහාල පිරිවෙන්හිදි තෙරුන් දැක එක්ව කථාකොට තෙරුන් වඩනා දවසද වැඩිතැනද දැන  “නුඹවහන්සේලා සමඟ සියගමට යැමැ”යි කියා (පෙරලා අවුත්)   රජහට සියල්ල දැන්වුයේය. රජතෙමේ දහසක් අගනා පිළිසඟලක්ද මාහැගි රක්තකම්බලයක්ද බොහෝ ශ්ර්මණ පරිෂකාරද සකුරුද සුවද තෙල් නැළියක්ද ඒ බලතාට දෙවිය (ඒ සියල්ල දෙව)   ඔහුට අනුශාසනා කෙළේය. ඒ තෙමේ තෙරුන් හා ගොස් පියගලු වෙහෙර පෙණෙන තැන්හිදි තෙරහු දියසමිපවු සිහිල් සෙවනෙක හිඳුවා, සකුරු හා පැන් පොවා තෙලින් දෙපාමැඩ වහන් යොදා පිරිකර එළවිය “මේ පිරිකර මා කුලුපග තෙර කෙනෙකුට හැරගන්නා ලද්දාහ මේ වසත්රරයුග්මය මා විසින් පුත්රරයාහට කන්නාලද්දේය. ඒ සියල්ල නුඹවහන්සේට දෙමි” මෙසේ කියා ඒ පිර‍ිකරදි පිරිකර රැගෙන වඩනා තෙරුන්ට වැද රජහු බසින් රජහුගේ  පණිවිඩය ඒ තෙමේ කියේය.

    මහාසෑය කරනුලබන කල්හි බැලමෙහෙකරුවු බො‍හෝ ගණන් මනුෂ්යසයෝ ප්ර සන්නවුවෝ සුගතියට ගියෝය, බුදුන් කෙරෙහි චිත්තප්රනසාද මාත්රේයෙන් උතුම්ගති ලබන්නේයයි  දැන නුවණැත්තේ චෙතියපුජාව මාත්රේයෙන් උතුම්ගති ලබන්නේයයි දැන නුවණැත්තේ චෙතියපුජාව කරන්නේයි මෙහිම බැලමෙහෙ කොට ස්ත්රීයයෝ දෙදෙනෙක් තව්තිසා දෙව්ලොව උපන්නෝ මහාසෑය නිමිකල  දෙදෙන පුර්වීතමආවර්ජ නා කොට ගදමල් ගෙන සෑය පුදන්නට ආවාහු ගදින් මලින් සෑය පුදා අභිවාදනය කළෝය. ඒ වේලායෙහි භාතිවඞ්ක විහාරවාසි මහඃසව ස්ථවිරතෙම රාත්රිගභාගයෙහි මහාසෑය වද නෙමැයි ආසේක් එවුන් දෙදෙනා දැක මහාසප්තපර්ණෑණි රුක් ඇසුරුකොට සිටියේය. තමා නොදක්වා අද්භූත සම්පත් දකිමින්   සිටගෙණ ඔවුන්ගේ වන්දනා අවසානයෙහි ඔවුන් විචාරමින් “සියලු ලක්දිව තොපගේ ශරීරාලොකයෙන් හෙබෙයි. මෙහි තොපි කවර පුණ්ය කර්ම මයක් කොට මෙයින් දෙව්ලොව ගියාහුදැ”යි විචාළසේක. දෙව්දුහු මහසෑයෙහි කළනමු උන්වහන්සේට කිවුය. මෙසේ බුදුන් කෙරෙහිම ප්රෙසායතෙම මගත් ඵලයි. 

        මහසෑයෙහි මල්අසුන් තුන ගඩොලින් ඉදිකරණලද්දේ නිමවනලදි. ඍඬිමත්හු පෘථීවිය සමකොට පොළෝ ගිල්ල වුහ. නව වරෙක්හි ඉදිකරණලද සියල්ල මෙසේම ඒ ඍඬි මත්හු පොළෝ ගැල්ලවුහ. ඉක්බිති මහරජතෙමේ භික්ෂු සඞ්ඝ සන්නිපාතය කරවි. ඒ සන්නිපාතයෙහි අසුදහසක් භික්ෂු න් කරා රජතෙමේ එළඹ සුදා වැඳ ගඩොල් ගැල්මෙහි හේතුව විචාළේය. සඞ්ඝතෙම විසඳුයේය.  “මහරජණෙනි! සෑය

මහාවංශය - පළමුවෙනි කාණ්ඩය

‍නොගිලෙන පිණිස ඍඬිමත් භික්ෂු්න් විසින් මේ කරනලදි. දැන් නොකරනු ලැබෙයි. අන්යණථා භාවයක් නොකොට ඒ මහසෑය නිමවිම. ඒ අසා පහන් සිත් ඇති රජතෙමේ සෑකම් කරවිය. මල් අසුන් දසයෙහි ගඩොල් දසකෙළක්හ. භික්ෂුත ස‍ඞ්ඝතෙමේ උත්තර සාමණෙරය, සුමන සාමණෙරය යන දෙදෙනා “චෛත්යඬයාගේ ධාතුගභි පිණිස මෙවන් පහන් ගෙණඑවිය”යි මෙහෙයුහ. ඒ දෙදෙනා උතුරුකුරු දිවයින් ගොස් අසූරියන් දිගපුළුලු හිරු මඩුලුසේ බබළන අටගුල් බොල් ගැටපුප් බඳු යහපත් මෙවන් පහන් සයක් ක්ෂලණයකින් ඒ උතුරුකුරු දිවයිනෙත් ගෙන අවුය. මල් යහන් මතුයෙහි මැද ඉන් එක් ගලක් අතුට සතර දිග්ගි සතරක් පෙට්ටියක්සේ වසා, එක් ගලක් පියන් පිණිස නැගෙණිහිරි දිශාභාගයෙන් අදර්ශෙනකොට මහර්ඬි ඇති ඔව්හු තැබුහු.

       රජතෙමේ ඒ දාගැබ මැද සර්වාදකාරයෙන් මනොරම්යකවු රුවන් මුවා බෝරුකක් කරවිය ඒ බෝරුක අටළොස් රියන් කාදය, එහි අතු පසෙක, පබළුමුවා මුල, ඉඳුනිල්බිම පිහිටියේය, ඉතා ශුඩ රිදිකඳය, මිණිමුවාපතින් හෙබියේය, රුවන්මුවා පාණ්ඩුපත්රශ ඵල ඇත්තේය, පබළුමුවා අකුරු දළු ඇත්තේය. ඒ බෝකද අෂටමඬ්ගලිකාය, පුෂ්පලතාය, සිවුපා පනතිය හොබනා හංස පත්තිය, උඩ හැසිරෙන වියන් කෙළ මුතු හා කිකිණිදැල්ය, රන්කලස මාලාය ඒ ඒ තන්හි මල්දම්හ. වියන සිවුකොන්හි මුතුමය කලාප ඇත්තේය. ඒලවනලද ඉන් එකි එකීන කලාපයක් නවලක්ෂදයක් අගනේවි. හිර සඳ තාරකා රූපයන්ද නොයෙක් පියුම්ද රුවනින් නිමවනලද්දාවු වියනෙහි අමුණ ලද්දාහ අනෙකප්රනකාර මහඟු වර්ණිණ ඇති අටතුරා දහසක් වස්ත්ර්යන්ද වියන්හි එල්වනලද්දාහුය. බොධීය පිරි කෙව්නකොට නන්රුවන් පිළිකඩය, මහ ඇඹුලුපලාසා මුතුයෙන් ඒ පිළිකඩ අතුරෙහි අතුරණ ලද්දේය. නානා රතනමය පුෂප යෙන්ද සිවුදැගඳදියෙන්ද පිරුණාවු පුර්ණිඝට පඬක්තිහු බෝමුල තබනලද්දාහ. බෝධිය නැගෙණහිරින් පණවනලද අනර්ඝඝ පය්ය්හරකඬ්කයෙහිත් භාස්වරවු රන්මුවා බුදුපිළිමයක් හිඳුවිය. ඒ පිළිරුව ශරීර අවයවයෝ සුදුසු පරිද්දෙන් නානා වර්ණබ රුවනින් කරනලද්දාහු ඉතා හෙබුහ. රිදි ශේවරතච්ජත්රු ධර මහාබ්රාහමතෙමේ එහි තබනලද්දේය. අභිෂෙකදායක ශක්ර.ද ජයතුරා සකිත් යුක්තකොට තබනු ලැබිය. විණගත් අත් ඇති පච්සිඛය,  නාටිකාවන් සහිත කාළනාගරාජය, ඇතු හා පිරිවර සහිත දහසක් අත්ඇති මාරද එහි තබනලදහ. නැගෙණහි  පය්ය්ිණගඬ්කය සෙයින් සෙසු තුන්දිශාහිදි කෙළක්

30 වෙනි පරිච්ජේදය 123

  කෙළක් වස්තු අගනා පය්ය්   ඬ්කයෝ අතුරණ ලද්දාහ. බොධියට ඉසලා නන්රුවනින් සරසනලද කෙළක් වස්තු අගනා මහසයනය පණවනලද්දේවි සත්සති යවන තන්හි ඒ ඒ තැන සුදුසු පරිද්දෙන් ප්රහධාන ක්රකයාද, බ්රසහ්මාරාධනාවද කරවිය. දම්සක් පැවතුම, යශසථවිරයන්ගේ පැවිද්ද, භද්රතවර්ගරගිය කුමරුවන් පැවිද්ද, ජටිලදමනය, බිම්බිසාර රජහුගේ එළඹිම, රජග්රාහ ප්රරවෙශනය. වෙළුවනය පිළිගැන්ම, එසේම අසුමහ සව්වන්ය, කිඹුල්වත් ගමන, එසේම රුවන්සක්මන, රාහුලකුමරහු නන්දර කුමරහු පැවිද්ද, දෙව්රම්වෙහෙර පිළි ගැන්ම, ගණ්ඩම්බරුක්මුල පෙළහර, තව්තිසා දෙව්ලෙව්හි දේ ශභාව. දෙවොරොහණ පෙළහර, ස්ථවිරප්රජශ්න සමාගම, මහාසම්යසුත්රා නතය, රාහු‍ෙලාවාදසුත්රාහන්තය, මහාමඞ්ගල සුත්රාානතය, ධනපාල සමාගමය, ආලවක දමනය, අගුල්මල් දමනය, අපලාල දමනය, පාරායණ සමාගම, එසේම ආයුස් සංස්කාරය හැරිම‍, සූකරමාංස ප්රයතිග්රරහණය, ශෘඞ්ගිස්වර්ණමවර්ණු වස්ත්රරයුග්ම ග්ර්හණය, පහන්දිය වැළඳිම, පිරිනිවන්පෑම, දෙව් මිනිසුන් විලාපය, කසුප් තෙරුන් විසින් පා වැඳිම, දරසෑයෙහි දැම, ගිනි නිවීම, එහි සත්කාරය, ද්රොවණ බමුණා විසින් ධාතු බෙදිම,  බොහෝ සෙයින් ජාතකයන්ය යන මෙතෙක්දැ මනා ජාති ඇති රජතෙමේ කරවිය.

    වෙස්සන්තර ජාතකය වනාහි විසතරයෙන්ද, එසේම තුසිත පුරය පටන්  බෝමැඩතෙක් විස්තරයෙන්ද කරවි. සතරදිග ඒ සතරවරම් මහරජහු සිටියාහුය. තෙතිසක් දෙව්පිතත්හුය, එසේම දෙතිසක් කුමරියෝය, අටවිසි යක්සෙනෙවියෝය, ඉන් මත්තෙහි ඇදිලිබැඳගත් දේවතාවෝය, ඉන් මතුයෙහි මල් සහිත පූර්ණදණඝටය, නටන දේවතාවෝය, තූය්ය්හු වාදනය කරණ දේවතාවෝය, කැඩපත් ඔසවාගත්  දේවතාවෝය, එසේම මල්අතුගත් දේවතාවෝය, පියුම්ගත් දේවතාවෝය, නොයෙක් පරිද්දෙන් අනිකුත් දේවතාවෝය, රන් ඇගෑපෙළ, දම්සක් පෙළාකඩුගත් දේවතා පඬ්කතිය, එසේම පාත්රනගත් දේවතා පඞ්ගතිය, උන්ගේ හිස ගන්ධතතෛලයෙන් පුරවනලද්දාවු පස් රියන් දුහුල්පට පයන්වැටිපෙළ හැමගල් අවුලන ලද්දාහ පිළිමිණි ඇගෑකොණ එකෙකි මහගු මිණිරුවන, රුවන්ය මිණිස මුතුය විදුරුය යන මෙයින් එකී එකී ගොඩක් බැගින් ප්රනභාස්වර සතර ගොඩක් සතරකොණ කරණලද්දේය. මෙවන් පහන් බිතුයෙහිම දිලියෙන්නාවු විදුලිහු අලවනලදුදාහු ධාතු ගර්භනයෙහි හෙබියාය. මේ  මනරම් දාගැබ්හි සියලු රූම ඝනවු තැළූ රනින් මිහිපල්තෙමේ කරවිය. ෂටිඅභිඥ හා

මහාවංශය - පළමුවෙනි කාණ්ඩය

මහාප්රයඥ ඇති ඉන්ර්ාණ්ගුප්ත මහාස්ථවිර කර්මරමාධිෂ්ඨායකසේක් මේ සියල්ල මෙහි නිධානකළසේක මේ සියල්ල රාජර්ඬියෙන් දෙවාතාර්ඩියෙන් ආ ර්යිර්ඬියෙන්ද නොගැටි පිහිටනලද්දේය.

     තමහට සුම්පනන්නහු විසින් අවශ්යනයෙන් පිදියයුතු ලොකොත්තමවු  (අවිද්යා්දි)  තමස්රහිත ජිවමාන බුදුහුද උන්වහන්සේ (දැමුතැන)  විශිර්ණද ධාතුද පුදා (ලබන)  පින් සමයි; සැදැහැගුණයෙන් සැරහුණු නුවණැත්තේ එය එසේ දැන මේ බුදුන් ධාතුද දිවමන් බුදුහු සෙයින් යෙහෙන් පූජා කරන්නේය.

   මෙතෙකින් හුදිජනයා පහන් සංවේග පිණිස කළ මහවස ධාතුගබ්හරවන නම් තිස්වන අදියර නිමි.

31 වෙනි පරිච්ජේදය

    නරෙන්ර්ි  තෙම ධාතුගර්භියෙහි කම් නිමවා සඞ්ඝයා රැස්කරවා “ස්වාමින් ධාතුගර්භනයෙහි කටයුතු කර්මතමයෝ මා විසින් නිමවන ලද්දාහුය.  සෙටදින ධාතු නිධාන කරන්නෙමැ”යි මේ වචනය සැලකෙලේය. මහරජතෙම මේ වචනය කියා නුවරට  වන්නේය. ඉක්බිත්තෙන් භික්ෂු සඞ්ඝතෙමෙ ධාතු ගෙණඊම කරනු හැකිවු යති නමක් සිතා, පුදපිරිවෙන්වැසි ෂට්අභිඥ ප්රාමප්තවු සොණුත්තරනම් යතිහු ධාතු ගෙණඊම් කර්ම්මයෙහි යෙදුසේක

   ලොකස්වාමිවු සර්වතඥයන්වහන්සේන ලෝවැඩ පිණිස (ලොව) සැරිසර වඩනාකල්හි ගඞ්ගානදිතිරවැසි නන්දුවත්තර නම් මානවකයෙක්තෙම සඞ්ඝයා සහිතවු සම්බුදුන් පවරා වැළඳවුයේය. ශාස්තෲන්වහන්සේ පයාග පතිඨාන නම් ‍තොටදි සඞ්ඝයා, සහිතව නැව්නැගිසේක. එහි (වැඩහුන්) ෂඩභිඥඇති මහත් ඍඬිමත්වු භද්රඞජිත් නම් ස්ථවිරතෙම (ගඟමැද) දිය පැකිළෙන තැනක් දැක භික්‍ෂුන්ට මේ වචනය වදාළේය.  “මහාපණාද නම් (රජ) වු මා විසින් වසනලද පස්විසි යොදුන් ප්රා සාදය තෙම මෙහි වැටුණේය. ගංගාවේ ජලයතෙමඒපහයටපැමිණ මෙහි පැකිළෙයි” භික්ෂු හු එය නොඅදහමින් ශාස්තෲන් වසන්සේට එය සැලකළාහුය.  “භික්ෂුසන්ගේ ශඞ්කාව දුරුකර ව”යි සර්වයඥයන්වහනසේ වදාළසේක. ඉක්බිත්තෙන් ඒ ස්ථවිරයන්වහනසේ බඹලොවද වසයෙහි පවත්වනු සමත්ථින භාවය හඟවනු පිණිස ඍඬියෙන් අහසට නැගිසමසත්තලක් තන්හි වැඩසිටිසේක් දිගුකරණලද හස්තයෙහි බඹලොව සළුමිණිස‍ෑය තබාගෙණ මෙහි ගෙණවුත් ජනයාට දක්වා එය 

31 වෙනි පරිච්ජේදය. 125

නැවත එහි තිබුණ තන්හි තබා ඍඬියෙන් ගංගාවට පැමිණ උන්වහන්සේ පය මාපටඇගිල්ලෙන් ප්රායසාද කොත්කැරැල්ල අල්වාගෙණ ඔසවා ජනයාට දක්වා එය එහිම බහාලුසේක නන්දුරත්තර නම් මානවකතෙම ඒ ප්රායතිහාය්ය් ශ ය දැක, ‘මම අන‍ුන් අයත්වු ධාතු ගෙණ එන්නට ‍පොහොසත්වෙමි”යි ප්රාාත්ථිුනා කෙළේය. එහෙයින් සඞ්ඝතෙමේ මේ සොණුත්තර නම් භික්ෂු හු සොළොස්වස් නමුත් ඒ කර්ම මයෙහි යෙදුසේක. ඒ සොණුත්තර යතිතෙම ‘කොයින් ධාතු ගෙණඑම්දැ”යි සඞ්ඝයා පිළිවිසියේය සඞ්ඝතෙම ඒ ස්ථවිර‍යන්ට ඒ ධාතු මෙසේ වදාළසේක “පරිනිර්වාඝණ මඤචකයෙහි වැදහොත්තාවු ‍ ලොකාසවාමිතෙම ධාතුන් කරනකොටගෙණද ලෝවැඩකරන්නට ශක්ර දෙවෙන්ර්ාමියාට (මෙසේ) වදාළසේක ‘දෙවෙන්ර්ථිනය, මාගේ ‍ශරීරධාතු ද්රොතණ අට අතුරෙන් එක් ද්රොලනයක් රාමගම කොලිය රජුන් විසින්ද සත්කාර කරණලද්දේ එයින් නො ලොවට ගෙණයන ලද්දේ නයින් විසින් පුදනලද්දේ එයින් ලක්දිව මහාථූපයෙහි නිධානය පිණිස වන්නේය. දිර්ඝඑදර්ශිවු මහාකාශ්ය ප මහාස්ථවිරතෙමේද, ධර්මාසශොක, නරෙන්ර්න යන් විසින් ධාතු පතුරුවන කාරණයෙන් රජගහානුවර සමිපයෙහි අජාසත් රජහු ලවා මහ ධාතුනිධානය කරවනසේක් ධාතූන් සම්බන්ධිෙවු ද්රොතණ සතක් ගෙණවුත් යහපත්සසේ රැස්කොටක කරවුසේක. සර්වතඥයන්වහන්සේගේ සිත දන්නාසේක් රාමගම තුබු ද්රොවණය නොගත්සේක. ධර්ම්මාශොක මහිපාලතෙමේද ඒ මහාධාතුනිධානය දැක අටවෙනිවු ද්රොකණය ගෙන්වන්නට මතියක් කෙළේය එහි රහත් භික්ෂුාහු සර්වනඥයන්වහන්සේ විසින් “එය මහාථූපයෙහි නිධානය පිණිස නියමකරණලද්දේ ය”යි ධර්මානශොක නරෙන්ර් නියන් වැලැක්වුසේක රාමගම්හිවු ථූපය වනාහි ගංඉවුරෙහි කරණලද්දේය. එහෙයින් ගංගායෙහි මහාජලප්රමවානයෙන් බිදුණේය. ඒ ධාතුකරඬුව වනාහි සමුද්රියට ප්රවවිෂ්ටව එහි ජලය දෙබේව බුන්කල්හි නානාවිධ රත්නයන් මස්තකයෙහි රශ්මියෙන් ගැවසි සිටගත. නාගයෝ ඒ කරඬුව දැක මාඤේජරික නම නාගභවනයට ගෙ ස් කාළකම් නාරජහට දැන්වුහ. ඒ නාගරාජතෙම දසකෙළ දහසක් නාගයන් හා සමඟ එහි ගොස් ඒ ධාතුන් විශෙෂයෙන්පුදන්නේ ස්වකීය භවනයට පමුණුවා, සර්ව රත්නමයවු ථූපයක්ද එසේම ඒ මත්තෙහි ගෙයක්ද නිර්මතකොට ආදර සහිතවුයේ නාගයන් සමඟ සෑමකල්හි පුදයි. එහි ආරක්ෂාිව මහත ගොස් ධාතුන් මෙහි ගෙණ එව, සෙට දින මහිපාලතෙම ධාතුනිධානය කරන්නේය. ඒ යතිතෙම වනාහි මෙසේ වදාරණලද්දාවු

මහාවංශය--පළමුවෙනි කාණ්ඩය.

  සඞ්ගයාගේ ඒ වචනය අසා වැනවයි කියා යායුතු  කාලය බලමින් ස්වකීයවු පිරිවෙනට පැමිණිසේකත මිහිපතිතෙම “සෙට ධාතුනිධානය වන්නේය” කියා නුවර බෙර හැසිරවුයේය. සියලු කටයුතු විධානකොට ඒ මුළුනුවරද මෙහි එන්නාවු මාර්ගරයද සකස්කොට සැරසවුයේය. නුවර වැස්සන්ද අලඞ්කෘත කරවුයේය. සක්දෙව්රජතෙමේද විස්කම් දෙව්පුත් කැඳවා මුළු ලක්දිව නොයෙක් පරිද්දෙන් සැරසවුයේය. නරෙශ්වර තෙම පුරයාගේ සසරදොර මහජනයාගේ උපභොගය පිණිස අනේක ප්රයකාරයෙන් බත් හා වත් තැබ්බවුයේය.

    රාජකෘත්යයයන්හි විචක්ෂවණවු නරෙන්ර්යෙනතෙම පසළොස්වක් පොහෝදින සවස්වේලෙහි යහපත් සිත් ඇත්තේ සර්වුභරණයෙන් සැරසුණේ, සියලු නාටිකාවන් විසින්ද ආයුධ සහිතවු යොධයන් විසින්ද, මහත්වු සේනාසමුහයා විසින්ද, ඇත් අස් රථ සේනාවන් විසින්ද, නානාප්රාකාරවු ආභාරණයෙන්ද සියලු දෙසින් පිරිවරණලදදේ යහපත්වු ධවල සෛන්ධයවයන් සතර දෙනෙකු යොදනලද යහපත්වු රථයට නැගි, සරසනලද්දාවු යහපත් කඬලැතු පෙරටුකොට රත්කරඬුව්ක ගත්තේ සේසතයට සිටියේය. අටතුරා දහසක් පුරුෂයෝද යහපත් පුන් කලස් හා ආභරණ ඇත්තාවු යහප්ත ස්ත්රීපහුද ඒ රථය පිරි වැරුහ ඒ ඒ පමණවු නානාවිධවු මල්සුමුගුද එසේම දඬුවැට පහන්ද දරාගෙණ ස්ත්රී්හු පිරිවැරුහ. මොනවට සරසනලද්දාවු අටතුරා දහසක් ළදරුවෝ නානා වර්ණ ණවු , යහපතක් ධවජයන් ගෙණ පිරිවැරුහ ඒ ඒ තන්හිවු නානාවිධ තුය්ය්ුහ ශබ්දයෙන් හා අනෙකවිධවු හසත්යතශ්ව රථ ශබ්දයෙන්ද පො‍ළෝතල බිඳිනුලබනසේවු කල්හි, ශොභාවෙන් යුක්තව මහමෙවුනා උයනට යන්නාවු ඒ මහා යසස් ඇති නරෙන්ර්ි  තෙම නදුන්වන වදනා සක්දෙව්රජහු සෙයින් බැබළිය.පිරිවෙන වැඩහුන් සොණුත්තර යතිතෙම රජහුගේ නිෂ්ක්රයමණාරම්භයෙහි නගර යෙහි මහත්වු තුය්ය්ර  ශබ්දය අසා පොළොව කිමිද වහා නාග භවනයට වැඩ එහි නැරජහු ඉදිරියෙහි පහළවුසේක.

    නාරජතෙම හුස්නෙන් නැගි වැඳ උන්වහන්සේ පළගෙහි හිඳුවා සත්කාරකොට ආවාවු දෙශය පිළිවිසියේය. එය වදාළ කල නැවතත් තෙරුන්වහන්සේ වැඩිය කරුණ විචාළේය ඒ ස්ථවිරතෙම සියලුම කරුණු කියා සඞ්ඝයාගේ හස්න වදාළේය  ‘සර්වතඥයන්වහන්සේ විසින් මහා ථූපයෙහි නිධාන කරනු පිණිස නියමකර වදාරණලද්දාවු ධාතුහු මෙහි තොපගේ හස්තප්රාකප්තවුහ. ඒ ධාතුන් තෝ මට දෙව”ඒ අසා අතිශයින් නොසතුටුටු සිත් ඇත්තාවු නාගරාජතෙමේ ‘මේ ශ්රෝමණ තෙම

33 වෙනි පරිච්ජේදය 127

බලාත්කාරයෙන් ගන්නටද සමත්ථි ය. එහෙයින් ධතුහු අන් තැනෙක පැමිණ වියයුතුය’යි සිතා එහි සිටි බෑණනුවන්ට ආකාරයෙන් දැන්වුයේය. නමින් වාසුලත්ත නම් හෙතෙම ඔහුගේ මහි දැන ඒ චෛත්යක මන්දිේරයට ගොස් ඒ කරඬුව ගිල මේරුපර්වහතපාකයට ගොස් කුණ්ඩලාවර්ත‍තව ශයනය කෙළේය. තුන්සියයක් යොදුන් දිර්ඝ වු ශරීරය ඇතිවිය. දරණය යොදුනක් අවට ඇත්තේය. නොයෙක් දහස්ගණන් පෙණද මවන ලද්දාහ. ඒ මහත් ඍඬිමත්තෙම ශයනයකොට දුමන්නේය. ගින්නෙන් ප්රතජවලිතවන්නේය නොයෙක් දහස්ගණන් තමන් සමාන්වුක නයින් මවා හාත්පස පිරිවරකොට ශයනයකර වුයේය. එකල්හි බෙ‍හෝවු දෙවියෝද නාගයෝද “නාග‍යන් දෙදෙනාගේ යුඬය අපි බලම්හ”යි එහි රැස්වුහ. මයිල් (නාරජ) තෙම බැනණුවන් විසින් ඒ ධාතුහු ගෙණයන ලද්දාහුයයි සිතා “මාලඟ ධාතු නැතැ”යි ඒ ස්ථවිරයන්හට කියේය.

     ස්ථවරයන්වහන්සේ ඒ ධාතුන්ගේ ගමනය මුලපටන් දැන ‘ධාතු දෙව”යි ඒ නාරජහට කිසේක. ඒ නාරජතෙම අන් පරිද්දෙකින් හඟවන පිණිස  ඒ තෙරුන් ගෙණ චෛත්යි මන්දිමරයට ගොස් උන්වහන්සේට එය වර්ණසණනා කෙළේය. ‍ෙනායෙක් රත්නයෙන් නොයෙක් පරිද්දෙන් සකස්කරන ලද්දාවු මොනවට නිර්මිතකරණලද චෛත්යෙයද සැගෙයද ශ්ර්මණය බලව “මුළු ලක්දිව ලක්දිව රත්නයෝත්  (මේ)  ගිණි මුල සඳකඩ පහනටත් නොගඅන හුය. අන්ය වු වසතුන් කෙරෙහි කවර වණ්ණනාවෙක්ද? ශ්රේමණය, නුඹවහන්සේලා විසින් මහාසත්කාර පවත්නා තෙතින් ස්වල්ප සත්කාර පවත්නා තැනකට මේ ධාතුන් ගෙණයෑම නම් අයුත්තෙක” “නාගය තොපවද සත්යා ව‍බොධය නැත්තේය. ධාතුන්  සත්යාතවබොධය ඇත්තාවු තැනකට ගෙණයායුතුය. තථාගතයෝතුමු  යසරදුක් මිදිම පිණිසම  උපදිති. සර්ව‍ඥයන් වහන්සේගේ මේ අභිප්රා යෙකි. ඒ කරණකොටගෙන ධාතුන් ගෙණයම්හ. ඒ රජතෙම වනාහි ධාතු නිධානය අදම කරන්නේය. එහෙයින් ප්රජපචනෙ කොට වහාම මට ධාතුන්  දෙවයි” කිසේක. “වහන්ස! ඉදින් නුඹවහන්සේ ධාතුන් දක්නෙහි නම් ගෙණ යව”යි නාගතෙම කියේය.

   ස්ථවිරතෙම ඒ වටනය ඔහු ලවා  තුන්වරක් කියවාගෙණ එහි වැඩසිටියේම සියුම් අතක් මවා එකෙණෙහිම නාරජහු බෑනණුවන් මුඛයෙහි අතබහා, දාකරඬුව ගෙණ “නාගය සිටුව”යි කියා පොළොව කිමිදගෙණ පිරිවෙනෙහි නැගි සිටි සේක නාගර‍ාජතෙම  “අප විසින් රවටනලද භික්ෂුිතෙම 

මහාවංශය - පළමුවෙනි කාණ්ඩය

   ගියේය”යි සිතා ධාතුන් ගෙණෙන පිණිස බෑනණුවන්ට හසුන් යැවිය ඉක්බිති බෑනතෙමේ කුසෙහි කරඬුව නොදැක හඬමින් අවුත් මාමාට දැන්වුයේය. එකල ඒ නාරජතෙමේ ද  “අපි රවටන ලද්දම්හ”යි සිතා හැඬුයේයි. පෙළුණවු සියලුම නාගයෝ හැඩුහ. රැස්වු  දෙවියෝ භික්ෂුැ ශ්රෙයෂ්ඨයන්ගේ ජයෙහි සතුටුවුවෝ ඒ ධාතුන් පුදන්නෝ උන්වහන්සේ සමඟ අවෝය නාගයෝ හඬමින් අවුත් ධාතු ගෙණඊමෙන් දුක් පත්වුවෝ සඞ්ඝයා සමිපයෙහි බොහෝසෙයින් හැඩුහ. සඞ්ඝතෙම අනුකම්පාවෙන් ඔවුන්ට ධාතු ස්වල්ප මාත්රහයක් දෙවුයේය. එයින් සතුටුවු ඔව්හු ගොස් පුජාභාණ්ඩයෙන් ගෙණවෝය. සක්දෙව්රජතෙම රුවන්ළඟක් හා රන්කරඬුවක් ගෙණ දෙවියන් හා සමඟ ඒ ස්ථානයට ආයේය. තෙරුන් වහන්සේ නැගුණ තන්හි විස්සම් දෙව්පිත් ලවා කරවනලදදාවු යහපත්වු රත්නමණ්ඩපයෙහි පළඟ පිහිටුවා ඒ තෙරුන් වහන්සේ අතින් දාකරඬුව ගෙණ (තමන්) කරඬුවෙහි තබා උතුම් පළගෙහි තැබුයේය බ්රභහ්මතෙම ජත්රමය දැරුයේය. සත්තුසිත දෙව්තෙම වල්විදුනාව දැරුයේය. සුයාම දෙව් තෙමේ මිණිතල්වැට දැරුයේය. ශක්රුතෙම දියසහිතවු සඞඛය දැරුයේය. සතරවරම් දෙවිමහරජදරුවෝ කඩුගත් අත් ඇතිව සිටගත්හ. මහත් ඍඬිඇත්තාවු තෙතිස් දෙව්පිත්හු තුමු සුමුගු ගත් අත් ඇත්තාහු පරසතු මලින් පුදමින් එහි සිට ගත්හ. දෙතිස් දෙව්කුමරියෝ දඬවැට පහන් දරමින් සිටියෝය. අෂ්ටවිංශති යක්ෂතසෙනාධිපතිහු වනාහි දුෂ්ටවු යකුන් පලවා ආරක්ෂායකෙරෙමින් සිටිගත්හ පචසිඛ නම් දෙවපුත්රි තෙම විණා වයමින් එහි සිටියේය තිම්බරු දෙව්පිත්තෙම නෘත්ය  භූමියක් මවා තුය්ය්ින භො‍ෂා ඇතිව සිටියේය. නොයෙක් දෙවපුත්ර්යෝද සාධුගිතිකා යොදන්නෝ වුහ. මහාකාළ නම් නාරජතෙම නොයෙක් පරිද්දෙන් ස්තුතිකෙරෙමින් සිටියේය. දිව්ය තුය්ය්ු  යන් වයනු ලබති, දිව්යළ සඞගිතයද පවති. දෙවතාවෝ දිව්යේ සුගන්ධද ඇත්තාවු වැසිද වස්වති.

   ඒ ඉන්දවගුත්ත නම්වු ස්ථවිරතෙම වනාහි මරු පසුබස්වන්නා වු ලොකමය ජත්රයයක් සක්වළ සමකොට මැවු‍සේක. ධාතුන්ගේ ඉදිරියෙහි ඒ ඒ (දිග) පස්තැනෙක්හි සියලු භික්ෂුමහු ගණගජඣායනා කළහ. අතිශයෙන් සතුටුවු දුටුගැමුණු මහ රජතෙම එහි ආයේ හිසින් දරා ගෙණාවාවු ස්වර්ණහණමයවු කරඬුවෙහි දාකරඬව තබා අස්නෙහි පිහිටුවා දාපුදා වැඳ දොහොත් මුදුන බැන්දේ එහි සිටියේය. ක්ෂටත්රිඳයතෙම මෙහි  (පවත්නාවු)  දිව්යිච්ජත්රා.දින්ද දිව්යේගන්ධා දින්ද දැක දිව්යා

31 වෙනි පරිච්ජේදය 129

තුය්යා එ දින්ගේ ශබ්ද‍යන් අසාද, බ්ර හ්මයන් හා දෙවියන් නොදැක ආශ්වය්ය් මි අද්භුත සිත්ඇතිව සතුටුවුයේ සේසතින් ධාතුන් පිදුයේ ලඞ්කාරාජ්ය යෙහි අභිෂෙකද කෙළේය. ඒ නරෙන්ර්ුන්තෙම “දිව්යනච්ජත්රදයද, මානුසිකච්ජත්රියද, විමුකතිචඡත්ර යද යන ජන්රරත්රදය දරන්නාවු ලොකස්වාමිවු ශාස්තෲන්වහන්සේට තුන් යළක්ම මාගේ රාජ්යනය දෙමි” කියා සතුටු සිත් ඇත්තේ ලඞ්කා රාජ්යුය තුන්වරක් ධාතුන්ට පිදුයේය. ක්ෂුත්රිහයතෙම දෙවි මිනිසුන් සමඟ ඒ දා පුදමින් කරඬු හා සමඟ හිසින් ගෙණ භික්ෂුු සඞ්ඝයා විසින් වටකරණලද්දේ චෛත්යනය ප්රහදක්ෂිිණාකොට පෙරදිගින් ගෙණවුත් ධාතුගර්භටයෙහි බැස්සේය. සයානු කෙළක් රහතුන්වහනසේලා උතුම් ථූපය හාත්පසින් පිරිවරා කරණලද ඇදිලි ඇතිව වැඩසිටගත්හ. ධාතුගභියට බැස ප්රීපතියෙන් පූර්ණිණ නරනිඳුහු මාහැගිවු යහපත් යහනෙහි තබමැයි සිතන කල්හි, ධාතුසහිතවු දැකරඬුවතෙම ඔහුගේ මස්ත‍කයෙන් උද්ගතව සත්තලක් පමණ අහස්කුස සිටිසේක. ඉක්බිති කරඬුව තෙමේ හැරුණේය. ධාතුහු එයින් අහසට නැගි (දෙතිස් මහාපුරුෂ) ලක්ෂ ණයෙන් හා (අසුඅනු) ඛ්යුජනයෙන් බබළන්නාවු බුඩවේශය රැගෙණ ගණ්ඩම්බමුලයෙහි සර්වහඥයන්වහන්සේ මෙන් ජිවමානවු සම්බුදුන් විසින් ඉටන ලද්දාවු යමා (මහා) පෙළහර කළාහුය. ඒ පෙළහර දැක ප්රලසන්නව එකඟසිත් ඇත්තාවු දොළොස්කෙළක් දෙව්මිනිසුහු රහත්බැව් පත්වුහ. (සෝවාන් ආදිවු) පලතුනට පත්වු සෙස්සෝ සඞ්ඛ්යාළපථය ඉක්ම පැවැත්තාහ.

   ඉක්බිත්තෙන් ඒ ධාතුහු බුඬවේශය හැර කරඬවෙහි පිහිටියහ.  කරඬුව එයින් පාතබැස රජහු මස්තකයෙහි පිහිටියේය. ඒ රජතෙම වනාහි ඉන්ර් පාගුප්ත නම් ස්ථවිරයන් හා නාටිකාවන් සමඟ ධාතුගර්භිය හරිමින් යහපත් යහන කරා පැමිණ කානති බරවුයේ රුවන් පලගෙහි කරඬුව තබා, නැවත සුවඳ කවන ලද ජනයෙන් හසතයන් ධොවනයකොට, ගෞරව සහිතවුයේ සිවුදැ ගඳ ගල්වා කරඬුව විවෘතකොට ඒ ධාතුන් ගත්තේ, මහාජනයා කෙරෙහි වැඩකැමැති පෘථීවිශ්වරතෙම මෙසේ සිතුයේය. “ඉදින් ධාතුහු කිසිවකුන්ගෙන් නිරවුල්වන්නාහුද ඉදින් ධාතුහු ජනයාට සරණව සිටින්නාහුද මනාකොට පණවනලද මහරුවුයහනෙහි ශාස්තෲන්වහන්සේ පරිනිර්වාපණ මඤචකයෙහි හොත්තාවු ආකාරයෙන් ශයනය කෙරෙත්වා” ඒ රජතෙම මෙසේ සිතා උතුම් යහනෙහි ධාතුන් තැබුයේය. ධාතුහුද ඒ ආකාර ඇතිව උතුම් යහනෙහි ශයනය කළහ. ඇසළමස ශූක්ලපක්ෂපය සම්බන්ධිඇවු පසළොස්වක්හිවු උතුරුසළ

9 මහාවංශය - පළමුවෙනි කාණ්ඩය.

නකතින් මෙසේ ධාතු පිහිටියාහුය. ධාතුන්ගේ පිහිටිම හා සමඟ මහපොළෝතොමෝ කම්පිත වුවාය. නොයෙක් පරිද්දෙන් නොයෙක් ප්රාළතිහාය්ය්. ායෝ පැවැත්තාහ. ප්රමසන්නවු රජතෙමේ ඒ ධාතුන් සේසතින් පිදුයේය. ලඞ්කාවෙහි සියලු රාජ්යිය සත්දවසක් දුන්නේය. දෙහයෙහි පැලදි සර්ව භරණ දාගැබෙහි පුද කෙළේය. නාටිකාවෝ ද අමෘත්යේයෝද පිරිසද දෙවතාවෝද එසේ කළහ. මිහිපතිතෙම වස්ත්රායන් හා උක් සකුරු ගිතෙල් ආදින් සඞ්ඝයාට දි මුළුරැය භික්ෂුහන්ලවා ගණ සජඣායනා කරවුයේය. ජනසමුහයා කෙරෙහි වැඩකැමැතිවු නරෙන්ර්ස තෙම “සියලු ජනයෝ මේ සත්දවස ධාතුන් වඳිත්ව”යි දෙවෙනි දවස නගරයෙහි බෙර හැසිරවුයේය. “ලක්දිව දා වඳිනු කැමැත්තාවු යම් මනුෂ්යිකෙනෙක් වෙත්නම්, එකෙණෙහිම මෙහි අවුත් දා වැද කැමැතිසේ සියගෙට යෙත්වා”යි ඉන්දණගුතත නම්වු මහත් ඍඬිමත්වු සථවිරතෙම අධිෂඨානකළසේක. එය ඉටනලද පරිද්දෙන් විය. ඒ මහායසස් ඇත්තාවු මහරජතෙම මහාසඞ්ඝයාට ඒ සත්දවස නිරතුරුකොට මහ දන් පවත්වා “මා විසින් ධාතුගර්භතයෙහි කටයුතු නිමවන ලද්දේය. ධාතුගර්භාය වැසිම දැනගන්නට සඞ්ඝයා සුදුස්සේ”යයි කියේය. සඞඝතෙම සාමණෙර දෙනම ඒ කර්මනමයෙහි යෙදුයේය. ඔව්හු ගෙණෙනලද (මෙඝවර්ණඒ) පාෂාණයෙන් වැසුහ. “මෙහි මල් නොමැලවෙත්වා, මේ ගන්ධසයෝ ‍ෙනා විය‍ලෙත්වා. පහන්ද නොනිවෙත්වා, කිසිවකුත් නොනසිවා, මෙඝවර්ණදණ ෂට්පාෂාණයෝ අතුරුනැතිව ගැළපෙත්වා”යි රහතන්වහන්සේලා මේ සියල්ල අධිෂ්ඨාන කළහ. වැඩ කැමැතිවු මහරජාණෝ “මහාජනතෙම මෙහි ශකතිවු පරිද්දෙන් ධාතුනිධානයන් කෙරේවා”යි ඇණවුයේ. මහාජනතෙමේ මහාධාතුනිධානය පිටද දහස්ගණන් ධාතුන් සම්බන්ධිනවු නිධානයන් ශක්තිවු පරිද්දෙන් කෙළේය. නරෙන්ර්ධ තෙම ඒ සියල්ල පියවා ථූපය සමාපත කරවුයේය. මෙහි චෛත්යනයෙහි සතරැස්කොටුවද නිමවුයේය.

    මෙසේ පිරිසුදු සිත්ඇත්තාවු චෙතොබිල රහිතවු සත්පුරුෂයෝ සියලු සම්පත්තින් අතුරෙන් උත්ම්වු නිර්වා ණසම්පත්තිය හෙතුකොට නිර්ම මලවු පුණ්ය්යන්ම නමුත් කෙරෙති නානාප්රබකාර විශෙෂ ඇත්තාවු ජනසමුහයා  පිරිවර කිරිමට හෙතුවු පින්කරවන්නාහුද වෙති.

  මෙතෙකින් හුදුජනයා ප්ර්සාද සංවේග පිණිස කළ මහවස ධාතුනිදාන නම්වු එක්තිස්වන අදියර නිමි.

131

32 වෙනි පරිච්ජේදය

        (යටකි පරිද්දෙන් කරණලද රුවන්මැලි)  සෑයෙහි සත්කම් හා හුණුකම් නොනිමිකල මාරණාන්තික රොගයෙන් රජතෙමේ ගිලන්විය. ඒ තෙමේ මල් තිස්සකුමරහු දිගාවැටින් කැදවා  “සෑයෙහි නොනිමි කර්ම මාන්තය නිමව”යි කියේය.  ඒ කුමර ම බෑයා දුර්වමල බැවින් සන්නාලින් ලවා සුදු පිළියෙන් සැට්ටයක් කරවා ඒ සැට්ටයෙන් සෑය වස්වා, සිත්තරුන් ලවා එහි පිළිකඩද පුර්ණ්ඝටපඞ්කතින්ද පසගුල් ප‍ඞ්කතියද මනාකොට‍  කරවිය. එසේම සත්කරුත් ලවා හුණදඬු මුවා ඡත්ර්යද මුදුන් පිලිකඩ කරපත්මුවා සඳහිරද කරවිය.  මෙසේ කළ සෑය ලාකඩ හා කොකුමින් මොනවට සිත්තම් කරවා “සෑයෙහි කටයුතු කිස නිමියේය”යි  රජහට දැන්විය. රජතෙමේ සිවි ගෙයක ගෙවගෙණ සිව්ගෙයින්ම සෑය පැදකුණුකොට වැද දකුණු දොරටුයෙහි බිම අතුළ සයනයෙක හෙව, ඒ තෙමේ දකුණැලයෙන්හෙව උතුම් මහසෑයද වම්ඇලයෙන්හෙව උතුම් ලොහො පහයද, දකිමින් භික්ෂු්සඞ්ඝයා විසින්  පිරිවරණලදුයේ පහන් සිත්විය. ගිලන්බැව් පුළුවුස්නා පිණිස ඒ ඒ දිගින් වැඩි සයානු කෙළක් භික්ෂුයහු ඒ සමාගමයෙහි වුහ. භික්ෂු හු වගබැඳගෙණ ගණසජ්ඣායනා කළශ. මිහිපල්තෙමේ ඒ සමාගමයෙහි ථෙරපුත්තාභ්ය. නම් මහතෙරුන් නොදැක‍  “අටවිසි මහායුඩයෙහිද යුඬකෙරෙමින් පරාජය ‍නොවු මාගේ මහා යොධවු වසිවු තෙරපුත්තාභය නම් ස්ථවිර දැන් මාරයුඬ පැමිණිකල මාකරා නොඑළ‍ඹෙනසේක. පරාජය දැක උන්වහන්සේ නොවඩනා සේකැයි සිතම්”  රජතෙමේ මෙසේ සිතූයේය.  ඒ මහාස්ථවීරතෙමේ කිරිදිගොය හිස පඤ්ජලි නම් ගල වෙසෙමින් රජහු සිතිවිලි දැන පන්සියයක් රහත් පිරිවරින් ඍඬි බලයෙන් අහසින් අවුත් රජහු වෙත සිටගත්සේක. රජතෙ‍ම උන්වහන‍සේ දැක පහන්වුයේ ඉදිරියෙන් හිඳුවාගෙණ “මම පුර්වරයෙහි දශමහායොධවු නුඹවහන්සේලා ගෙණ යුඬකෙළෙමි. දැන් හුදකලාවම මරු හා යුද පටන්ගතිමි. මරසතුරා පරදවන්ට නොහැක්කෙමියි”ද කියේය.

  ස්ථවිරතෙමේ වදාරණසේක් “ජනප්රරධානවු මහරජාණෙනි! නහමක් බියවේවා, කෙලෙස් සතුරා නොපරදවා මරසතුරා පැරදවිය නොහැක්කේය.  “සියලු සංස්කාරයෝ අනිත්ය යහ”යි ශාස්තෲන් විසින් දෙශිතමැයි. ලජ්ජාභය රහිතවු මේ අනිත්ය්තා තොමෝ බුදුන්කරාද එළඹෙයි. එහෙයින්න සංසකාරයෝ 

මහාවංශය -දස පළමුවෙනි කාණ්ඩය.

  තුමු අනිත්යපයහ, දුඃඛයහ, අනාත්මයහයි. සිතා (පැවැත්තයුත්තේය)  මිට (පූර්වුයෙන්).  දෙවන අත්බැව්හිද තොපගේ කුශල කරණයෙහි අභිප්රාඹය මහත්මැයි. දෙව්ලොව එළඹ සිටි කල තෙපි ඒ දිවසැප හැර මෙහි අවුදින් නොයෙක් පරිද්දෙන් බොහෝ පින්කම් කළහ. තොප විසින් එක්සේසත්කොට රාජ්යබකරණයත් සසුන් බැබළවිම පිණිසය. එබැවින් මහපින් ඇත්තාණෙනි! අද දවසතෙක් තොප විසින් කළ පින් සියල්ල මෙනෙහිකර, මේ උපායෙන් තොපට එකෙණෙහි සුවවන්නේ ය”යි වදාළසේක. තෙරුන් බස් අසා රජතෙමේ පහන්සිත් ඇතිවිය.  “ඔබ මාර යුඬයෙහිත් මට අන්යබනේනාපකාර සේකැ”යි උන්වහන්සේට කියේය. පහන්සිත් ඇත්තේ එකෙණෙහි පින්පොත ගෙන්වා ඒ කියන්ට ලියන්නා මෙහෙයීය.  ඒ තෙමේ ඒ පොත කීයේය.

  “මහරජහු විසින් එකුන්සියයක් විහාරයෝ කරවනලද්දාහ. එයින් මිරිසවැටියම එකුන්විසිකෙළකින් කොට නිමියේය. උතුම්වු ලොහොපාය තිස්කෙළකින් කොට නිමවනලදි මහරජාණෙනි! මනා බුඬි ඇති ඔබ විසින් මහසෑයෙහි ඇතුළ කරවනලද ගණන් නොකටහැකි සූවිස්සක් හැර සෙසු මහසෑ කර්මඇමාන්තයෝ කෙළදහසක් අගනාහ”යි කියේය. කොළඹ නම් මලයරට බුළුකැ සායෙහිදි මහඟු මිණිකො‍‍ඬොල් සගල විකුණ මිළගෙණ පන්සියයක් ක්ෂිාණාශ්රමව මහතෙරුන්ට‍ පහන් සිතින් උතුම්වු ඇඹුල් සහිත තණසාලේ පිණ්ඬපාතය දෙනලද්දේය. චූලඞ්ගනිය යුඬයෙහිදි පැරද පලායන්නහු විසින් කාලඝොෂා කරවා අහසින් වැඩියාවු ක්ෂි ණශ්රමම  යතිකෙනෙකුට තමා නොතකා රන් තැටියෙහි බත දෙනලද්දේය.” මෙසේ කිකල රජතෙමෙ (කියන්නේ) “වෙහෙර පෙළහර සතියෙහිද එසේම ප්රා සාදපුජා සතියෙහිද මහසෑ ආරම්භ සතියෙහිද එසේම ධාතුනිධානයෙහිද සතර දිගින් වැඩියාවු මහත්වු උගතෝ මහාසඞ්ඝයාට මා විසින් මාහැගිවු අවිශෙෂ මහාදානය පවත්වන ලද්දේය. සූවිස්සක් මහත් වෙසක් පූජාද කරවිමි. ලක්දිව සියලු සඞ්ඝයාට තුන්වරක් තුන්සිවුරු පූජාකරවිමි. පහන් සිත් ඇති මම සත්සත් දවස බැගින් ලක්දිව්හි මේ රජය පස්වරක් සසුන් විසයෙහි දුන්නෙමි.  සතතයෙන් දොළොස්මහ තන්හි පිරිසුදු වැටියෙන් ගිතෙලින්ම බුදුන් පුදමින් පහන් දහසක් දැල්විමි  තවද මම අනවරතයෙන් අටළොස් තැනෙක වෙදුන් විසින් විධාන කරනලද්දාවු ගිලන් බත් හා බෙහෙත් ගිලනුන්ට දෙවිමි. සුසාළිසක් තැන සකස්කළ කිරිබතද (දුනිමි.)  එතෙක්තැන්හිම තෙල් කැවුම්ද එතෙක් තැන්හිම 

32 වෙනි පරිච්ජේදය. 133

ගිතෙලෙහි බැදි: මහදැ කැවුම් එසේම බත් සමඟ නිත්ය යෙන් දෙවිමි. මසක් පාසා පෙහෙවස් දවස්හි ලක්දිව අටමහ විහාරයෙහි පහන් තෙල් දෙවිමි. ආමිස දානයට වඩා ධර්මහමදානය මහ තැයි ආස ලොහොපහය යටමහලෙහි සඟමැද අස්නෙහි හිඳ ගත්තාවු මම මහාමඞ්ගල සූත්රනය සඞ්ඝයාට දෙසන්නෙමැයි (සිතා) සඞ්ඝගෞරවයෙන් අස්වන්ට නොහැකිවිමි. එතැන් පටන් ලක්දිව ඒ ඒ තැන විහාරයන්හි ධර්මකමදෙශකයන්ට සත්කාරකොට දහම් දෙස්විමි. ධර්මමමකථික එක්එක්නමකට ගිතෙල් ශුඬශර්ක්රා නැළියක් නැළියක් ද දෙවිමි. සතරගුල් දික් වැල්මි මිටක් මිටක්ද දෙ‍විමි. එසේම පිළිසහලක්ද දෙවිමි. (මේ කියනලද) ඉසුරෙහි පිහිටා දුන් සියලු දානය මෙතරම් මා සිතු නොපහදවයි. දිවිනොබලා දුර්ගදතවුම මා විසින් දෙනලද යම් දන් දෙකෙක් වේනම් එයම මාසිත පහද’:යි කියේය.

  ඒ අසා අභයස්ථවිරතෙ‍මේ බැගෑකල දුන් දානචයම රජහු සිත් පහන් පිණිස නොයෙක් ආකාරයෙන් වර්ණබණා කරණසේක් “ඒ තෙරුන් වහන්සේලා පස්දෙනා අතුරෙන් ඇඹුල් සහිත තණබත් ගත්  මලියදෙව මහාස්ථවිරතෙමේ සමන්කුළු පව්හි නවසියයක් භික්ෂු්න්ට දී වැළඳුසේක පෘථිවිපාලක ධර්මමමගුප්ත ස්ථවිරතෙමේ ඒ පිණ්ඩපාතය කැලණිවිහාරයෙහි පන්සියයක් භික්ෂුනන් සමඟ බෙදාගෙණ තෙමෙත් වැලඳුසේක. තලගුරු වැසි ධම්මදින්න ස්ථවීරතෙමේ පුවගුදිවයින දසදහසක් භික්ෂුඳන්ට බෙදාදි එය වැලඳුසේක. මඞ්ගන වැසි මහා ඍඬි ඇති කුඩාත්ස්ස ස්ථවිරතෙමේ කෛලාශ විහාරයෙහි සැටදහසක් දෙනාට බෙදාදි වැලඳුසේක. මහාව්යාිඝ්රැස්ථවිරතෙමේද උකකාරනුවර විහාරයෙහි ස්තසියයක් භික්ෂුඝන්ට දි තෙමේත් පරිභොග කළසේක.  රත්තැටියෙහි බත් ගත්  (කුටුම්බිකපුත්රන)  මහා ස්ථිවරතෙමේ දොළොස් දහසක් භික්ෂුේන්ට දි ඒ වැලඳු සේක” අභය ස්ථවිරතෙමේ මෙසේ කියා රජහුගේ සිත පහන් කරවුසේක.

   රජතෙමේ සිත පහදවාගෙණ ඒ තෙරුන්ට මෙසේ සැල කෙළේය.  ‘සූවිසි වසක් මුළුලෙහි සඞ්ඝයාට උපකාරක වුයෙමි. මෙම කයද සඞ්ඝයාට උපකාර වේවා.  මහසෑයට පෙණෙන්නාවු සඞ්ඝයාගේ කර්මකමමාලකයෙහි සඞඝදාසවු ම‍වා‍ගේ සිරුර ආදාහන කළ මැනව”යි කියා මලුට (කියන්නේ)  “තිස්සය! තෙපි මහසෑයෙහි නොනිමියාවු සියලු කර්මමමානතය සකසා යෙහෙන් නිමව, උදයත් සවසත් මහසෑයෙහි මල් පුදව, මහසෑයට  (දවස තුන්වරක්) පෙරහර කරව්.  පියේ තෙපි  මාවිසින් සුගත් සසුන්හි යම් වෘත්තියක් පිළියෙළ කරණ 

මහාවංශය--පළමුවෙනි කාණ්ඩය

ලද නම් ඒ සියල්ල නොපිරිහෙලා පවත්වව තවද පියේ හැමකල සඞ්ඝකෘත්ය යක්හි නගමක් ප්රවමාදවව”යි මෙසේ රජ තෙමේ එහුට අනුශාසනාකොට තුෂ්ණිම්භූත වුයේය.

  එකෙණෙහි භික්ෂුතතෙමේ ගණසජ්ඣායනා කළසේක. දෙවියෝ සදිව්යනලොකයෙන් රථ සයක් ඵලවුහ. රථයෙහි සිටියාවු ඒ දෙවියෝ වෙන් වෙන්ව රජහට “මහරජාණෙනි! සිත්කලුවු අප අපගේ දෙව්ලොවට ඔබ අවමැනව”යි යාච්ඤ කළෝය. රජතෙමේ ඔවුන් බස් අසා  “මම යම්තාක් බණ අසම්නම් එතාක් ඉවසව”යි හස්තසංඥවෙන් වැලකූයේය.  භික්ෂු හු ගණසජඣායනාව වලකන්නේය”යි කියා දෙශනාව නැවැත්වුහ. රජතෙමේ ඒ නැවැත්විමට හේතු විචාළේය. ඒ භික්ෂුැහු “නැවැත්ත වැමනවයි සංඥ දුන් බැවිනැ”යි වදාළෝය. රජතෙම ‘ස්වාමිනි! ඒ එසේ නොවේ”යි කියා දෙවියන්ට දැන්නු බව කියේය. ඒ අසා සමහර දෙනෙක් “මරණභයින් භයවු මේතෙමේ වලප්නේය”යි සිතුහ.  ඔවුන්ගේ සැක දුර ලනු පිණිස ඒ අභය ස්ථවිරතෙමේ රජහට  වදාරණසේක්  (‘මහරජ තොපට)  රථ ඵලවන ලදහයි කෙසේ දැන්විය හැක්කේදැ”යි මෙසේ වදා‍ළසේක.  පණ්ඩිතවු රජතෙමේ මල් දම් අහසෙහි දැම්මවිය.  ඒ මල්දම් වෙන් වෙන්ව රියහිස්හි ලැගුණහු එලුනෝය.  මහාජනතෙමේ අහස එලෙන්නාවු ඒ මල්වඩම දැක සැක හළේය. රජතෙමේ “වහන්ස! කවර දෙව් ලොවෙක් රම්යවදෝ”යි ඒ තෙරුන් විචාළේය. ඒ ස්ථවිරතෙමේ “මහරජාණෙනි! තුසිත පුරය සිත්කලුයයිද සත්පුරුෂයන් විසින් අභිමතයයිද මහා කරුණා ඇති මෙතේ බෝසත්තෙමේද බුදුබව පිණිස කල් බලමින් තුසිපුර වෙසෙ’යි වදාළසේක.

     මහපැණැති රජතෙමේ තෙරුන් බස් අසා මහසෑය බලමින්ම හොත්තේ ඇස්පියා හෙලිය. එකෙණෙහිම මෙයින් චුතව තුසිතපුරයෙන් ඵලවු රියෙහි ඉපිද සිටගත්තේය. දිව්යම දෙහ ඇත්තේ කළ පින්කම්හුගේ ඵල දුටුයේය. මොනවට සරහනලද තමා ගත්බැව් මහජනයාට දක්වනු සඳහා රථයෙහි සිටගෙණම මහසෑය තුන්යළක් පැදකුණුකොට සෑයත් සඞ්ඝයාත් වැඳ තුසිපුර ගියේය෴නාටක ස්ත්රීදහු මෙහි අවුදින් යම්තැනෙක්හිදි  (මළරජහු)  ඔටුන්න ගැළවුද ඒ මෙහි කළ ශාලාතොමෝ “මකුට මුක්තශාලා”යි නම්විය. රජහු සිරුර දර සෑයෙහි  තැබුකල්හි මහාජනතෙමේ යම්තැනෙක්හිදි හැඬුයේද එහි ශාලාව “රාපවර්නලති” නම්විය. යම් නිසසිම මාලක යෙක්හි රජහුගේ සිරුර දැවුද මෙහි ඵම මාලකය “රාජමාලක” යයි කියනු  ලැබේ.

33 වෙනි පරිච්ජේදය 135

    රාජනාමයට හොබනාවු ඒ දුටුගැමුණු මහරජතෙමේ මෙතේ බුදුහුගේ අගසව් වන්නේය.  රජහු පියතෙමේ ඒ බුදුහු පියද මවුතොමෝ මවුද වෙත් මල් සැදැහැතිස් රජ දෙව්නසව් වන්නේය. ඒ දුටුගැමුණු රජු පුත්වු ප්රවසඬ සාලියරාජ කුමර මෙතේ බුදුහු පිත් වන්නේය.

  යමෙක් මේ ආකාරයෙන් කුසල්ම උතුමැයි සිතාගෙණ පින් කෙරෙනම් ඒතෙමේ බොහෝවුත් අනියම් පාපයන් වසමින් සියගෙට සෙයින් දෙව්ලොව යෙයි.  එහෙයින් නුවණැත්තේ පින්කම්හි නිති ඇලුනේ වන්නේය.

         මෙතෙකින් හුදිජනයා පහන් සංවේග පිණිස කළ මහවස තුසිතපුර ගමන නම්වු දෙතිස්වන අදියර නිමි.

33 වෙනි පරි‍ච්ජේදය.

    දුටුගැමුණු රජහුගේ රජගෙහි ජනයා පිනාගියෝවුහ.  “සාලිරාජකුමාර”යයි ප්රිසිඬවු පිතෙක් ඒ රජහට ඇතිවිය. අතිශයින් වාසනාවන්තය, හැමකල පින්කම්හි ඇලුනේවි. හේ ඉතා ලාවන්ය  රූඇති චණ්ඩාලියක් කෙරෙහි ඇලුනේය. පූර්වවජාතියෙහි සම්බන්ධවවු ඒ අශෝකමාලාදේවිය රූපත්බැවින් අතිශයින් ප්රි ය කරන්නේ රජය නොම පැතිය.

    එහෙයින් දුටුගැමුණනු රජහු මල් සඩෘතිස්ස කුමර ඔහු ඈවෑමෙන් අභිෂෙක කරණ ලදුයේ, සම අටළොස් හවුරුද්දක් රජය කෙළේය. සැදැහැ හෙයින් කරණලද සඩෘත්ස්සයයි නම් ඇති හේතොම් මහසෑ පිළිබඳ සත්කම්ද සුණුකම්ද ඇත් පවුරද කරවිය. මනාකොට සැදුම්ලද ‍ ලොහොපායතෙමේ පහනකින් දැයේය. ඒ පහය නැවත ඒ තෙමේ සත්මහල්කොට කරවිය. එකල්හි ඒ  පහය අනුලක්ෂතයක් අගණේවි. ඒ රජ තෙමේ දක්ෂි ණගිරි විහාරය කල්ලක ලෙන කුළුම්බාල විහාරය ඒසේම පෙතගවැලි විහාරය වෙළඟවැටිය දුඹුල්වැත්සි විහාරය දුරතිස්වැව එ‍සේම මාතුවිහාරය දිගාවැව දක්වා යොදා නෙත් යොදනෙහි විහාරද කරවිය. දිගාවැ වෙහෙරද සෑයක් සහිත කොට කරවිය. ඒ සෑය වසා එලන සත්රුවන් ඇමුණු සැට්වසක් කරවිය.  රියසක් පමණ ඇති සිත්කලු රන්මල් කරවා ඒ දැල සන්ධි යක් පාසා ඇවිනවිය. පරාභිභවකරවු ඒ රජතෙමේ සුවාසුදහසක් ධර්ම මසකන්ධඇයන්ට සූවාසුදහසක් පූජාද කරවි. ඒ රජතෙමේ මෙසේ නොයෙක් පින්කොට ශරීර භෙදයෙන් පසු තුසිදෙව්යන් කෙරෙහි උපන්නේය.

මහාවංශය - පළමුවෙනි කාණ්ඩය. ‍

   සැදැහැතිස් මහරජු දිගාවැව වසනකල ලදැතිස් නම් දෙවු පිත් ගිරිකුම්හිල නම් රම්යස විහාරය කරවිය. ඒ රජහු බාල පිත් ථුල්ලන්ථේන නම් කුමාරතෙමේ  කන්දිර නම් විහාරය කර විය. ථුලලන්ථ න කුමර භාතාවු දුටුගැමුණු රජු වෙත එන පියාණන් සමගම තමන්කළ විහාරයාගේ සඞ්ඝභොග පිණිස ආයේය. සැදැහැතිස් මහරජු මලකළ සියලු ඇමතියෝ ථුපාරාම විහාරයෙහි රැස්වුවෝ සියලු භික්ෂුිසඞ්ඝයා  රැස්කොට රට රක්නා පිණිස සඞ්ඝානුමතයෙන් ථූලලන්ථ න කුමරහු අභිෂෙක කළහ. ලදැතිස් කුමර ඒ අසා මෙහි අනුරාපුර අවුදින් උහු අල්වාගෙණ  තෙමේ රජය කරවි. ථුලලත්ථුන රජ මනාහි එක්මස් දසදිනක් (රජය කෙළේය.)
 
    ලදැතිස් රජතෙමේ තුන්හවුරුද්දක්ම සඞ්ඝයා කෙරෙහි ගෞරව නැතිව වැඩිමල් පිළිවෙළ නොදන්නෝයයි ඒ සඞ්ඝයාට පරිභාෂණය කෙළේය. පසුව රජතෙමේ සඞ්ඝයා කමා කරවා දඬුවම් පිණිස තුන්ලක්ෂණයක්  (කහවණු)  දි මහසෑයෙහි සෙල්මුවා මල්අසුන් තුනක් කරවිය.  වැලි ඒ භූමිශ්වරතෙමේම ලක්ෂ යකින් මහසෑ ථූපාරාම අතර බිම්සමකොට ගොඩකරවිය. තවද ථූපාරාමයෙහි සෑයම ගලින් උතුම්වු දාගෙයක්ද කරවි.  ථූපාරාමයට පෙරදිග ගල්දාගැබද භික්ෂුහසඞ්ඝයාට ලජ්ජකනම්  (තමා නමින්) ආසනශාලාද කරවි සෑගිරිවෙහෙර කටුසෑයෙහි ලක්ෂමයක්දි සෙල්මුවා දාගෙයද කරවි එම රජතෙමේ ගිරි කුම්භිල නම් විහාර පූජායෙහි සැටදහසක් භික්ෂු න්ට තුන් සිවුරු දෙවි රිටිගල විහාරය එසේම කන්දකරහිතක නම් විහාරයද කරවි.  ග්රරන්ථධුර භික්ෂුසන්ට බෙහෙත්පස දෙව්. කුමක් කැමැතිදැයි විචාරා කැමැති දැයද සහල්ද භික්ෂු ණින්ට දෙ‍විය. ඒ රජතෙමේ මේ නුවර නවහවුරුදු අටමසක් රජය කරවි.

   ලදැතිස් රජු මළකළ උහුමල් ඛල්ලාටනාග නම් රජ සහවුරුද්දක්ම රජය කෙළේය. මේ රජ ‍ලෝවාමහපාය සිසාරා ඉතා මනරම් දෙතිස් ප්රා සාදයක් ලොහොපහයාගේ ශොභා පිණිස කරවිය. මනරම් රුවන්මල් නම් මහසෑය  හාත්පස වැලිමලු සිමායෙහි පවුරුද කරවිය. ඒ තෙමේම කුරුන්දය පාසක නම් විහාරයද කරවිය. මිහිපල්තෙමේ අන්ය.වුත් පින් කරවිය.

   මහාරත්තනක නම් සෙනෙවිතෙමේ ඛලලාටනාගරාජ නම්වු ඒ මිහිපල්හු නුවරදිම ගත්තේය. ඒ රජු මල් වට්ටගාමිණි නම් කුමර ඒ දුෂ්ට සෙනෙවියා මරා රජය කරවි ඒ වළගම්බා රජතෙමේ ස්වකීය භාතාවු ඛලලටනාග රජහුගේ ළදරු පිත්වු මහාචුලික නම් කුමරුද පුත්රලස්ථානයෙහි තැබිය.

33 වෙනි පරිච්ජේදය. 137

  ඒ කුමරහු මෑනිවු අනුලාදෙවියන් බිසව්කොට ගත්තේය. මේ කුමරහු පියතනතුරෙහි සිටි බැවින්  (ලෝවැස්සෝ)  පිතු රජ යයි ව්යථවහාර කළහ.

  මෙසේන අභිෂෙක කරණලද ඔහුගේ රජයෙහි පසවෙනි මස්හිදි රුහුණුරට නකුල නගරයෙහි තිසස නම් අපණ්ඩිතවු එක් බමුණු චෙටකයෙක් බමුණෙකු වදන් අසා දාමරික විය. එසේම ඔහුගේ පිරිවරද මහ්තවිය. සෙන් සහිත දෙමළුන් සත්දෙනෙක් මහතොට ගොඩබටහ‍ එකල. බමුණුතිස් තෙමෙත් ඒ දෙමළුන් සත්දෙනාත් ජත්ර‍ය පිණිස රජහුවෙක ලියුම එවුහ නිතිදත් රජතෙමේ බ්රාළහ්මණතිස්ස හට “දැන්ම රජය තාගේමය, තෝ දෙමඵන් ගනුව”යි ලියුම් යෑවිය. ඒ තෙමේ මැනවැයි කියා දෙමළුන් හා යුද කෙළේය  දෙමළුන් ඔහු ගත්තුය.

   ඉක්බිති ඒ දෙමළු කොළඹෑල සමිපයෙහි රජු හා යුදකළෝය. යුදයෙහිදි රජතෙමේ පැරැද්දේ රිය  නැගි තිත්ථිමකාරාම චාරයෙන් පලායයි. ඒ තිත්ථි කාරාමය වනාහි පණ්ඩුකාභය රජු විසින් කරවනලදුයේ, අනවරතයෙන් එක්විසි රජකෙනෙකුන් දවස තබනලද්දේම විය. පලා යන ඒ රජු දැක ගිරිනම්  නිගණ්ඨතෙමේ “මහකළු සිංහලයා පලායෙයි” කියා අතිශයින් හඬගිය.  එකල මහරජ  ඒ අසා මාගේ මනොරථය මුදුන් පැමිණිකල මෙහි  වෙහෙරක් කරවන්නෙමැ”යි මෙසේ සිතුයේය. ගැබ් සහිත අනුළාදෙවිය රක්ෂානකටයුත්තියයි හැරගත්තේය. එසේම රැක්ක යුත්තේයයි කියා මහාචුලා, මහානාග කුමරුන් දෙන්නාක් ගත්තේය. රථයාගේ සැහැල්ලු බව පිණිස යහපත් සිළුමිණක් දී, මිහිපල්තෙමේ සොමදෙවිය ඇයගේ අනුමතියෙන් බැස්විය. යුද පිණිස ගමන්හි දිම පරාජයෙහි ශඞ්කා ඇත්තේ පුත්රැයන් හා දෙවින් දෙන්නා ගෙන්වාගෙණ බුදුන් වැලදු ඒ පස ගෙන්වාගන්ට නොහැකිව නික්මුණේය. පලාගොස් වෙසසගිරි විහාරබද වනයෙහි ඒ තෙමේ සැඟවිණි.  එහිදි කුත්ථිවකකුල මහාතිස්ස ස්ථවිරතෙමේ ඒ රජු දැක අනාමෘෂ්ට පිණ්ඩදානය හැර ආහාර දුන්නේය.  ඉක්බිති පහන් සිත් ඇති රජතෙමේ වැටකෙපත ලියා ඒ විහාරයට සඞ්ඝභොග දුන්නේය.  එයින් ගොස් ගල්හෙබකඩ විසිය. එයිනුදු පලාගොස් සල්ගල වෙත මාතුවෙලගයෙහි විසිය.  එහිදි රජතෙම පෙර දුටු තෙරුන් දිටිය.  ස්ථවිරතෙමේ උපස්ථායකවු තනසිවයහට මිහිපල්හු දැඩියේ භාරකෙළේය ඒ රජ රට නායකවු තනසිවයා වෙත ඔහු විසින් උපස්ථානකරණ ලදුයේ තුදුස් හවුරුද්දක් විසිය.

මහාවංශය - පළමුවෙනි කාණ්ඩය.

  දෙමළුන් සත්දෙනා අතුරෙන් එකෙක් මදාවන සෝම දේවිය  (දැක එය) ගෙණ වහා පරතෙර ගියේය. එකෙක් අනුරාධපුර යෙහි තුබු බුදුහු පයඇරගෙණ එයින් සතුටුවුයේ වහා පරතෙර ගියේය෴පුළහතත්ථය නම් දෙමළතෙමේ බාහිය නම් දෙමළා සෙනෙවි කොට තුන්හවුරුද්දක් රජය කෙළේය. බාහිය තෙමේ ඒ පුලහසතයා ගෙණ දැවුරුද්දක් රජය කෙළේය. පණයමාරතෙමේ ඔහු සෙනෙවි විය. පණයමාරතෙමේ ඒ බාහිය නම් දෙමළ රජු ගෙණ සත්හවුරුද්දක් රජ විය. පිළය මාර ඔහු සෙනෙවි විය. ඒ පිළයමාරතෙමේ පණයමාර රජු ගෙණ සත්මසක් රජ විය.  දෘඨිය තෙමේ ඔහු සෙනෙවි විය. ඒ දෘඨිය තෙමේ පිළයමාර රජු ගෙණ අනුරාධපුරයෙහි දැවුරුද්දක් රජවිය. මෙසේ ඒ දෙමළ රජුන් පස්දොනගේම  (රජ්යහය) තුදුස් හවුරුද්දක් මත්තෙහි සත්මසක් විය.

   තනසිවයා බිරින්දස නිමාප පිණිස කන්දෙහි ගියාවු අනුලා දෙවියගේ පැසෙහි පයින් පහළාය.ඕතොමෝ කිපි හඬමින් රජු වෙත එළඹියාය. ඒ අසා ඒ තනසිවතෙමේ දුන්න ගෙණ නික්මිණි. දේවිය බස් අසා උහුගේ ඊමෙන් පෙරතුව රජ තෙමේ කුමරුන් දෙන්නාද දේවියද ගෙණ එතැනින් පිටත් විය. මහාසිවතෙමේ දුන්න සරසාගෙණ එන්නාවු සිවසා විද්්දේය෴රජතෙමේ (මම වළගම්බා රජයෙමි තමා) නම අස්වා ජනයා එක්කෙළේය. මහත්වු යොධසම්මතවු ඇමැතියන් ‍අටදෙනෙක්ද ලැබුයේය. රජහුගේ පිරිවරද මහත් පෙරහරද ඇතිවි. මහත් යසස් ඇති රජතෙ‍මේ කුම්භිලක මහාතිස්ස තෙරුන් දැක, වළස්ගල් විහාරයෙහි බුඬපූජාව කරවිය මළුව සුඬකරනු පිණිස නැංගාවු කපිසිස නම් ඇමැතියා බස්නාකල දේවිය සමඟ රජතෙමේ උඩ සැමළුවට නැගෙමින් මග හිඳගත්තහු දැක “හොත්තේ නොවේය” යි කිපි කපිසිසයා මැරවිය ඒ කරණකොටගෙණ සෙසු සත් ඇමැතියෝද රජු හා කලකිරුණහු, රජහු වෙතින් පලාගොස් කැමැති පරිද්දෙන් යන්නාහු මගදි සොරුන් විසින් කොල්ල කන ලද්දාහු හඹුගල් වෙහෙරට වැද බහ්ර ශ්රැදතවු තිස්ස ස්ථවිරයන් දුටුහු. චතුර්නිකාය හදාළ ඒ තෙරනුවෝ ලත් සැටියෙන් වස්ත්රිය පැණිය තෙල්ය සහල්ය යන ආගන්තුක උපකාරයන් දෙවිය එසේම ඒ ස්ථවිරතෙමේ “නොසුව කාලයෙහි කොයි යවුදැ”යි විචාළේය. ඒ ඇමතියෝ තමන්  (අසවල්ලුයයි)  ප්රයකාශකොට එපවත් දැන්වුහ. (තෙරුන් විසින්)  “බුඬශාසනානුග්රිහය කවුරුන් හා කරවන්ට හැකිද? දෙමළුන් කැටිවද නොහොත් රජු කැටිවදැ”යි විචාරණලද ඒ ඇමතියෝ “රජහු

33 වෙනි පරිච්ජේදය. 139

 කැටිව හැක්කැ”යි කිවෝය. මෙසේ ඔවුන් කටයුතු හඟවා තිසස, මහාතිස්ස යන තෙරුන් දෙදෙනා ඇමැතියන් ගෙණ එතැනින් රජුවෙත පමුණුවා උනුන් කමාකරවුහ. 
 
   රජතෙමේද ඒ ඇමැත්තෝද මෙසේ තෙරුන් යාච්ඤ කරන්නාහු “කර්මජම සඵලමුකල එසේම දුතයන් එවුකල අප වෙත අවමැනව”යි යාච්ඤකළෝය. ඒ තෙරහු ප්රයතිඥදි යථාසථානයට ගියෝය. මහා යශස්ඇති රජ අනුරාපුර අවුත් දෘඨිය  දෙමළහු මරා තෙමේ රජය කරවිය෴ඉක්බිති මිහිපල්තෙමේ  ඒ නිගණ්ඨාරාමය විධිවංසනය කරවා එහි දොළොස් පිරිවෙනක් ඇති විහාරයක් කරවිය. මහාවිහාරය පටන්ගැන්මෙන් හවුරුදු දෙසියසතළොස් දසමස් දසදිනක් ඉක්මුණුකල (තුන්රුවන්හි ගෞරව ඇති ඒ මිහිපල්තෙමේ අභයගිරි විහාරය පිහිටවිය. ඒ තෙරුන් දෙදෙනා කැදවා උන්වහන්සේලා අතුරෙන් පූර්වොරපකාරකවු මහාතිස්ස තෙරුන්ට මානදායක රජතෙමේ ඒ විහාරය දුන්නේය෴යම්හෙයකින් ගිරිනම් තැනැත්තහුගේ ආරාමයද යම්හෙයකින් අභය රජතෙමේ විහාරය කරවිද, එහෙයින් නමින් අභ්ය ගිරියයි කියාද ඒ විහාරය විය.

    ඒ රජතෙමේ  සෝමාදේවිය ගෙන්වා යථාසථානයසඞ්ඛ්යාතතවු සිය තනතුරෙහි පිහිටවිය. ඒ බිසවුන්ගේ එම නම් කොට සෝමාරාමය කරවිය. ඒ උතතමාඞ්ඝනා තොමෝ වනාහි රථයයෙන් බස්වනලද්දි එතැන කදම්බ පුෂපගුල්පයෙහි සැඟවි හුන්නා අතින් මාර්ගසය වසාගෙණ මූත්රිකරණ සාමණෙර කෙනෙක් දුටුවාය. රජතෙමේ ඒ බිසවුන් බස් අසා මහසෑයට උතුරුදිග උසබිම ඇති ගල්හෙබිකඩනම් සෑයද විහාරයක්ද එහි කරවිය.

   ඒ  සත් යොධයන් අතුරෙන් උතතිය නම් තැනැත්තේ නුවරට දකුණුදිගින් දක්ෂිධණ නම් විහාරයක් කරවිය.  මුලව තෙමේද එහිම විහාරයක් කරවිය. මුල නම්වු ඇමැතිතෙමේ ද විහාරයක් කරවිය. එහෙයින් ඒ විහාරයද එම නම් ඇතිවිය. සාලිය නම් ඇමැතිතෙමේ සාලියාරාමය කරවිය. පර්ව ත නම් ඇමැතිතෙමේ පර්ව තාරාමය කරවිය. තිස්සාමාත්යකතෙමේ තිස්සාරාමය කරවිය.

  රම්යරවු විගාරයන් කොට නිමවා ඒ ඇමැතියෝ තිස්ස තෙරුන් වෙත එළඹ ‘ඔබ වහන්සේලාගේ උපකාර සාමාර්ත්ය් ඒ යෙන් අප  විසින් කරවනලද්දාවු විහාරයන් ඔබවහනසේලටදෙමුය”යි කියා දුන්නෝය. ස්ථවිරතෙමේ හැමතන්හිම සුදුසු පරිද්දෙන් ඒ ඒ භික්ෂු”න් වැස්වුසේක.

මහාවංශය- පළමුවෙනි කාණ්ඩය. ‍

      ඇමැතියෝතුමු ශ්රණමණසාරූප්යය නානාප්රවකාර පරිෂකාරයන් සඞ්ඝයාට දුන්නෝය෴රජතෙ‍මේ සිය වෙහෙර වසන්නවුන් නොඅඩු සිවුපසයෙන් උපස්ථානය කෙළේය. එහෙයින් ඒ භික්ෂුාහු බොහෝ වුහ෴මහාතිස්සයයි ප්ර්සිඬවු කුලයන් හා සංඝර්ග ඇති ඒ තෙරහු කුලසංසර්ගම දොෂය කරණකොටගෙණ සඞ්ඝයාතෙමේ මේ මහවෙහෙරින් නෙරපිය. ඒ තෙරුන් ශිෂ්ය්වු බහලමස්සුතිස්ස ස්ථවිරයි ප්ර සිඬවු තැනැත්තේ කිපියේ අභයගිරියට ගොස් පක්ෂ ය උසුලන්නේ හෝ පක්ෂතපාතව එහි විසිය. එතැන් පටන් ඒ භික්ෂු්හු මහාවිහාරයට නොඅවුය. මෙසේ ඒ භික්ෂු හු ථෙරවාදයෙන් වෙන්ව දෙපරිද්දකින් බිදුණාහ. දිව්වැසි ඒ මහාඅභයගිරි භික්ෂුුන්ට වඩන්ට ඒ වළගම්බා රජතෙමේ ප්රාදප්ති නම් වැටුප් දෙවිය.  “මෙසේ නම්කම් කිරිම (සුව)  වහන්නේ”යි සිතා පනතිබැඳි විහාර හා පිරිමෙන් කරවිය෴ත්රිවපිටක පාළියද එහි ඒ අත්ථි්කථාවද මහා ප්රවඥ ඇති පූර්වික  භික්ෂු හු මුඛපාඨයෙන් ගෙණ ආවෝය එකල් වැසිවු භික්ෂුථහු සත්ත්වපයන්ගේ පරිහාණි දැක, ධර්ම මායාගේ චිරස්ථිති පිණිස පොත්හි ලියවුහ.෴වට්ටගාමිණි අභය රජතෙමේ මෙසේ දොළොස් හවුරුද්දක්ද ආදියෙහි පස් මසක්ද රජයකරවි.

  මෙසේ ප්රා්ඥ තැනැත්තේ ‍ෙඑශවය්ය්යකර ලැබගෙණ පරවැඩ හා තමාවැඩ කෙරෙයි. සම්පත්ති ලොල්වු මන්ද‍බුඩි තැනැත්තේ මහ්ත සම්පත් ලැබත් ‍ ආත්මාත්ථිෙ පරාත්ථි්යක් නොකෙරෙයි. 

      මෙතෙකින් හුදිජනයා පහන් සංවේග පිණිස කළ මහවස දසරාජක නම්වු තෙතිස්වන අදියර නිමි.

34 වෙනි පරිච්ජේය

     ඒ රජහු ඇවෑමෙන් මහසිළු මහතිස්රජ තුදුස් හැවිරිද්දක් දැහැමෙන් සෙමෙන් රජය කෙළේය. ඒ රජතෙමේ “සියතින් කළ  (වතින්) දෙන දන මහත් ඵලය”යි අසා රාජවු පළමු 	වස්හිම අප්ර සිඬ වෙශඇතිවැ (පසල්දනව්)   ගොස් ඇල්ගොයම් කපා එයින් ලත් කුලියෙන් මහාසුම්ම තෙරුන්ට පිණ්ඩපාතය දුන්නේය. නැවත ක්ෂිත්රිතය කුල ඇති භූමිශ්වර ඒ රජතෙමේම ස්වණර්ගියරියෙහි තුන්හවුරුද්දක් උක්යත උසුලා එයින් කුලි උක්සකුරු ලැබ ඒ උක්සකුරු  ගෙන්වාගෙණ නුවරට අවුත් භික්ෂු සඞ්ඝයාට මහදන් දුන්නේය. භික්ෂුාන් තිස්දහසකටත් එසේම දොළොස්දහසක් භික්ෂුදණින්ටත් වස්ත්රෂ දන් දුන්නේය.

34 වෙනි පරිච්ජේදය 141

   මිහිපල්තෙමේ මොනවට පිහිටි විහාරයක් කරවා භික්ෂු න් සැටදහසකට තුන්සිවුරු දෙවිය. භික්ෂුිණින් තිස්දහසකටද දෙවිය. ඒ රජතෙමේ මණ්ඩවාපි විහාරයද අබාගලද වගුපට හලද දිගාබාගලද වාලගම් වෙහෙරද කරවිය: මෙසේ ඒ රජතෙමේ සැදැහැයෙන් ‍නොයෙක් පරිද්දෙන් පින්කොට තුදුස්වස් ඈවෑමෙන් දෙව්ලෝ ගියේය.

  වළගම්බා රජු පිත් චොරනාගයයි ප්රනසිඬවු කුමාරතෙමේ මාසිළු රජු දවස්හි දාමරිකව හැසුරුණේය. මාසිළුරජ කලුරිය කළ කල අවුදින් රජය කරවි.  දුෂ්ටබුද්ධි ඇති ඒ තෙමේ තමන් දාමරිකකල යම වෙහෙරක නිවාස නොලත්තේනම් ඒ අටළොස් විහාරයන් විධාවංශනය කරවි ඒ චොරනාගතෙමේ දොළොස් හවුරුද්දක් රජ්යවය කරවිය. ඒ පාපිෂ්ඨතෙම‍ ලොකාන්තරික නිරයෙහි උපති.

    ඒ රජු  ඈවැමෙන් මාසිළුරජු පිත්වු තිසසයයි ප්රපසිඬ රජ තෙමේ තුන්හවුරුද්දක්ම රජය කරවි. චොරනාග රජු බිසව් විසම අදහස් ඇති අනුළාදේවි බලතා කෙරෙහි ඇළුණු සිත් ඇත්ති විස දි වසමක්රිසයා ඇති (චොරනාග රජු)  වැරවිය. එම බලනා කෙරෙහි ඇළුණු සිත් ඇති අනුළා තොමෝම තිස්සරජු විසයෙන් මරවා බලතාට රජය දුන්නිය. ඒ සිව නම්වු දෙටු දොරටුපල් බලත්තෙමේ අනුළාව මහෙසිකා කොට  දෙමසක් අධික අවුරුද්දක් ඒ නුවර රජය කරවිය. අනුලා තොමෝම වටුකදෙමලාකෙරෙහි ඇළුණි විසයෙන් සිවයා මරා වටුකයා කෙරෙහි රාජ්යලය පැමිණවි. නුවරවඩු ඒ වටුකදෙමළා වනාහි අනුළාව මහෙසිකාකොට ගෙණ දෙමසක් ‍අධික හවුරුද්දක් නුවර රජය කරවිය අනුළා තොමෝම එහි පැමිණි දරකැටිය. දැක උහු කෙරෙහි ඇළුණු සිත්ඇත්ති විසයෙන් වටුකයා මරා ඔහුට රජය පැමිණවි. ඒ දරකැටිතිස්  තෙමේ අනුළාව මහේසික  කොටගෙණ එක්මසක් අධික හවුරුද්දක් නුවර රජය 	කරවිය. ඒ තෙමේ මහමෙවුනා උයන්හි පොකුණක් කරවි එම අනුළා තොමෝ නිලිය නම් දෙමළ පෙරවි බමුණා කෙරෙහි රාගයෙන් ඇළුනා උහුහා සහවාස කැමැත්ති ඒ දර කැටිතිස් රජු විසදි මරවා නිලාය බමුණාට රජය දුන්නාය. ඒ නිලිය බමුණුතෙමේ ද ඇය මහේසිකා කොටගෙණ නිතර ඇය විසින් උපස්ථාන ලදුයේ, මේ අනුරාධපුරයෙහි සමසක් රජය කරවි. රචිවු පරිද්දෙන් දෙතිස් බලතුන් සමග වසනු කැමැති එම අනුළා බිසව විෂයෙන් ඒ නිලියරජු මරවා තොමෝම සාරමසක් රජය කරවි.

මහාවංශය - පළමුවෙනි කාණ්ඩය

  මහාචුලික රජහු දෙවන පිත් මකලන්තිස් නම් ඒ තෙමේ අනුළාදෙවියට භයව පලාගොස් පැවිදිව හිඳ සුදුසු කල්හි ලත්බල ඇත්තේ මෙහි අවුදින් දුෂ්ට මනස් ඇති ඒ අනුළා රාජිනිය මරවා දෙවිසි හවුරුද්දක් රජය කරවිය. රජතෙමේ සෑගිරියෙහි මහපොහෝගෙය කෙළේය. ඒ ගෙට ඉදිරියෙහි ගල්සැයද බැඳවි ඒ තෙමේ එම සෑගිරිගල බොධිවෘක්ෂ යද ඉදුවි අතුරුගම තේලගාම විහාරයද කරවි. එහිම වණික නම් මහමොවු ඇළද ආමුදුර්ග  මහවැවද,  භයෝලුප්පලු නම් වැවද නුවර සත්රියන් උස්පවුර හා එසේම පරිඛාවද (කරවිය)  මහා වස්තුයෙහි නොසන්හුන් අනුළාව ආදාහනය කරවා එතැනින් මදක් කොරකොට ‍මහාවස්තුව කරවිය. නුවරම පද්ම ස්වරවන. උයනද කරවිය.෴ මේ රජු මව්බිසව දන්තයන් ධොවනයකොට බුදුසස්නෙහි පැවිදිවුවාය. කුලසම්ප ගේ තැන්හි මවු මෙහෙණින්නට මෙහෙණවරක් දන්තගේහ නමින් කරවිය. එහෙයින් ඒ දන්තධොවන මෙහෙණවරයයි ප්රගසිඬවිය.

    ඒ මකලන්තිස් රජු ඇවෑමෙන් උහුපිත් භාතිකාභය නම් ක්ෂෙත්රිණයතෙමේ අටවිසි අවුරුද්දක් රජය කරවිය. මහදැළියා තිස් රජු  සහෝදර බැවින් ධාර්මික මිහිපල්තෙමේ භාතිය  රජැයි ලක්දිව්හි ප්රයකටවිය. ඒතෙමේ මේ ලොහොපහය නවකම්ද කරවිය. මහසෑයෙහි පිළිකඩ දෙකද ථූපාරාමයෙහි පොහෝගෙයද කරවිය. තමාට උපදනා අය විසඳා නුවර යොදනක් මානය සිසාරා දැසමන් සිනිද්දමල් බොහෝකොට ඇතිකරවා නරශ්රෙ ෂ්ඨතෙමේ පාපිළිකඩ පටන් ධූරච්ජත්ර්ය තෙක් සතරගුල් බොල් ගඳකලලින් මහසෑය ආලේප කරවා එහි මනාකොට නැටියෙක් මල්වද්දා සෑය මල්ගුලාවක්සේ කරවිය. නැවතද දැගුල්බොල් මනෝසිලා කබලින් සෑය ආලේප කරවා පෙර සෙයින්ම මල් ඇවිණිම කරවිය. ඉක්බිති හිණිහිස පටන් ධූරච්ජත්රෙය තෙක්ම මල් රාශිය විසුරුවා ඒ මල් රැසින් සෑය වැසිය‍. අබාවැටින් යන්ත්රමයෙන් දිය නගාගෙණ ඒ දියන් සැදැහැති ඒ රජ සෑය තෙමමින් ජල පූජාව කරවිය ආලේප කටයුතු සුණු සියක්ගැලක් මුත්තෙන් තලාතෙල් හා මනාකොට හනවා සුණුකම් කරවිය. පබළු දැලක් කරවා ඒ සෑයෙහි බහා රිසක් පමණ රන්පියුම්  (තනවා)  සන්ධිතයෙහි සන්ධිෙයෙහි අවුළුවා එතැනින් බිමතෙක්ම මුතවැල් එල්වා පියුම්දු එහි එල්වා මහසෑය පිදිය. ඒ රජතෙමේ දැගැබ්හි රහතුන් පරිත් බණන හඬ අසා “මම එය නොදැක නැගි නොසිටින්නේ මි”යි නිශ්චය කරණ ලදුයේ නැගෙණහිරි ගල්ටැඹමුල

34 වෙනි පරිච්ජේදය. 143

නිරාහාරව හොත්තේය. තෙරුන්වහන්සේලා දොරක් මවා ඒ රජහු දාගැප් කුසට ගෙණගියහ. ඒ මිහිපල් දාගැප් ඓශ්වරය්ය් ද සියල්ල දැක බැහැර නික්ම‍ුණේ එබඳුමුව පෙතැලි රුවන් පිදිය. මධුභාණ්ඩ‍යෙන්ද ගන්ධමපිණ්ඩයෙන්දැ; (පියුම් උපුල් කලප් එම්බු පුන්) කළසින්ද; ගන්ධප රසයෙන්ද; අඳුන් හිරියල් හො එසේම මනොසිලායෙන්ද; සැමළුවෙහි මනොසිලා බහා ගොප් මස පමණ සිටිකල (පූජාමල්) වස්වා ඉන්පසු අතුරු සිදුරු නැතිව වින්යානසකළ උපුල් මලින්ද; මුළු සැමළුව ගදකලලින් පුරා එහි සිතියම් පැදුරු සිදුරෙහි අවුණනලද උපුල් මලින්ද; එසේම සෑමළුව සොරොවු අවුරා පි වු ගිතෙල්හි නොයෙක් පටපිළි වැටියෙන් දැල්වු පහනින්ද; එසේම මි තල්හිද තල තෙල්හිඳ එපරිද්දෙන්ම පව්වැටියෙන් දල්වනලද බොහෝවු පහනින්නද; (පූජාකෙළේයි)෴ක්ෂ ත්රි්යතෙමේ කිපරිදිවු මේ දෙයින් වෙන් වෙන්ව සත් සත්වර බැගින් දගැප් පූජාව කෙළේය.

  අවුරුදුපතා නියමකොට කරවනලද උතුම්වු සුණුපිරයම් මඞ්ගලය, එසේම ජයමහාබොධිය බෙ ධිස්නානපුජාය, අට විස්සක් මහවෙසක් පූජාය, නොමහත්කොට සුවාසුදහසක් පූජාන, නානවිධවු නැට්ටුවන් විසින් කරණලද නැටුම් හා නානාප්රනකාර පඤ්චාඬ්ගික තුය්ය්්ර නාදය යන පූජාවර්ගකය ශ්රලඬාවෙන් මෙහෙයනලද රජ තෙමේ මහසෑයෙහි පැවැත්වි. දවස තුන් යලක් බුදොධාපස්ථානයට ආයේය. ඒ තෙමේම නියතකොට දෙවරක් මල්පුජායෙහි බෙර හැසිරවි පෙළහර දානයද පවාරණ දානයද නියමකොට තෙල් පැණි වස්ත්රාෙදිය ශ්රහමණ සාරුප්යසපරිෂ්කාරය සඞ්ඝයාට බොහෝකොට දුන්නේය. ක්ෂනත්රිායතෙමේ සෑයෙහි පිරියම් පිණිස ඒ සෑයට කේෂ්ත්රායන්ද පූජා කෙළේය. තවද ඒ භුමිශ්වරතෙමේ සෑගිරිවෙහෙර භික්ෂුයන් දහසකට හැමකල සලාක බතුත් දෙවිය. චිත්රෑප්රාිසාද මණි  ප්රාදසාද මුචෙලප්රාූසාද නම් උපස්ථාන කරණ තැන්හිද; එසේම පද්මස්වර ප්රාදසාදය මනොරම්යක ඡත්රථප්රාරසාදය වන පස්තැන්හි හැමකල ධර්ම‍මයෙහි  ගෞරව ඇති ඒ තෙමේ ග්රරන්ථධුරයෙහි යුක්ත භික්ෂුේන් ප්රකත්ය‍යෙන් උපස්ථාන කෙළේය. ඒ භාතිකාභය මිහිපල්තෙමේ පුරාණ රජුන් විසින් නියමකරණ ලද්දාවු යම් කිසි සසුන් පිළිබඳ දෙයක් වි නම් ඒ සියලු පින්කම් කෙළේයි.

  ඒ භාතියරජු ඇවෑමෙන් උහු මල් මහාදැළියා මහානාගතෙමේ නන්පින්කම් පරමාර්ථිකොට ඇත්තේ දොළොස් හවුරුද්දක්ම රජය කරවිය. මහසෑ මළුවෙහි කිඤ්ඡල්කපාෂාණයන් ඇතිකර

මහාවංශය - පළමුවෙනි කාණ්ඩය

 විය. මළුව මහත්කරවා වැලිමළු සිමාවද කරවිය. ලක්දිව සියලු විහාරයන්හි දහම අසුන් කරවිය. රජතෙමේ අඹතලා මහසෑය කරවිය. ගෙපල බිඳවැටෙන කල බුදුගුණ මෙනෙහි කොටගෙණ තෙමේ එහි හෙව ස්වකීය ප්රාෙණය පරිත්යා ගකොට එහි සෑ භුමිය නවත්වා සෑය පිහිටුවා, සතර දොරටුයෙහි දක්ෂු ශිල්පින්විසින් මොනවට බෙදනලද නන්රුවනින් හෙබියාවු රුවන් ඇගෑ සතරක් තැබ්බවිය. නන්රුවනින් කළ සැට්ටයක් සෑයෙහි බහා පළඳවා, ඒ සැට්ටයෙහි රන්බුබුළු හා එල්ලෙන මුතුදැල්ද තැබ්බවි.
  
    සෑගිරිය අවට යොදනක් මානය සරසවා,  හාත්පස මනා විථිඇති සතරදොරටුවක් යොදවා, විථිදැළයෙහි සල්පිල් අතුට කොඩිඇගැ තොරනින් තන්හි තන්හි සරසවා, හාත්පසින් පහන්මාලා  ආලොක කරවා, නැට්ටුවන්ලවා නැටුම් හා ගීත වාදිතයන්ද කරවිය෴කොළොම්හොය පටන් සෑගිරිය තෙක් මාර්ග යෙහි දෙවි පයින් යනු පිණිස, ඇතිරිලි ඇතිකර විමද කරවිය. නැටුම් ගී වැයුම් සහිත නෘත්යුයද එහි කරවිය. නුවර සතරදොර මහදනුත්දෙවිය. අතුරුනැති පහන්මාලා වන් මුළු ලක්දිව්හිද, හාත්පස යොදනක් මානයෙහි මුහුදු දියෙහිද පැවැත්විය. ඒ රජහු විසින් සෑපෙළහරෙහි කරවන ලද්දාවු මනාවු උදාරවු ඒ පූජාතොම මොහි ගිරිහඬ මහා පුජා යයි කියනුලැබේ.

     රජතෙමේ ඒ පූජාසමාගමයෙහි කැටිවු භික්ෂුුන්ට අටතැනෙක දන් තබ්බවා, එහි තබ්බවනලද අට රන්බෙරක් ගස්වා, සුවිසිදහසකට මහදන් පැවැත්විය. ෂට්ප්ර්කාර සිව්රු දුන්නේය. අන්දුිබන්ධපනාදියෙන් බදනාලද්දවුන්ගේ මුක්තියද කරවිය. සතර දොරටු‍යෙහි කරනැවෑමියන් ලවා හැමකල කරකම් කරවිය. මේ රජ පෙර රජුන් විසින් තබනලද්දාවුද, එසේම බෑයා විසින් තබනලද්දාවුද, පින්කම් සියල්ල නොපිරිහෙලා කරවිය.  තමාය බිසව්ය කුමරුන් දෙන්නාය.  මගුලැත්ය මගුල්ස්ය සඞ්ඝයා විසින් වලකනු ලබන්නේම සඞ්ඝයාට දුන්නේය. ඒ  තෙමේ භික්ෂුග සඞ්ඝයාට සලක්ෂලයක් අගනාවුද භික්ෂුේණී සඞ්ඝයාට ලක්ෂියක් අගනාවුද (පිරිකර) දුන්නේය. විධානයෙහි පණ්ඩිතවු රජතෙමේ නන්වැදැරුම් සරුප්බඩු දි, තමනුත් සෙස්සනුත් සඬෲයාගෙන් මුදාගත්තේය. ජනාධි නංතෙමේ  (රුහුණු ජනපදයෙහි)  කාලායන කර්ණිකානම් තැන මිණිනාපට නම් විහාරයක්ද,  එසේම කලන්ද  නම් විහාරයක්ද කරවිය. කුඹුක්බන්ධින නම් හෝ තෙර මුහුදු

35 වෙනි පරිච්ජේදය. 145

විහාරයද, රුහුණම හුවාවකර්ණ ණික නම් තැන චුලනාග නම් විහාරයද (කරවිය.)  ක්ෂහත්රි ය කුලඇති මිහිපල්තෙම් ගල් දිවයින්හි තමා විසින් විහාරයක් කරවු කල පැන් එලවු හෙ‍රණ කොණකුගේ ආචාරයෙහි පැහැද  විහාරය සිසාරා අටයොදනක් ඒ විහාරයට සෘඞ්ෂිකොට දන්නේය෴ඒ ක්ෂාත්රිොයතෙමේ පඬුවෑ වෙහෙරද හෙරණ කෙනෙකුට තුටුවුයේ, විහාරයද එසේම සඞ්ඝයා කෙරෙහි  භොකයද දෙවිය.

  මෙසේ මනා නැණැත්තෝ අකල්ප සම්පත් ලැබ මද ප්රකමාද දෙකින් තොරවුවෝ, එ‍සේම කාම ආශාවෙන්ද තොරව ජනයාට දුක් නොකොට පින්කම්හි ඇලුම් ඇත්තාහු සුපහන් වුවාහු මහත්වු නානා පින්කම් කරන්නාහ.

   මෙතෙකින් හුදිජනයා පහන් සංවේග පිණිස කළ මහවස ‘එකාදසරාජදිපන” නම් සුතිස්වන අදියර නිමි.

35 වෙනි පරිච්ජේදය

මහාදැළියාරජු ඇවෑමෙන් එම රජු පිත් ආමණ්ඩගාමණි අභ්යි රජ නවහවුරුදු අටමසක් රජය කරවිය. මනරව් මහසෑයෙහි ඡත්රරය මතුයෙහි ඡත්රුයක් කරවිය. එහිම පාපිළිකඩ හා මුදුනු පිළිකඩද කරවිය. එසේම ලෝවාමහපායෙහිත් ථූපාරාම පොහෝගෙහිත් ඇතුල් මිදුල හා ඇතුළ ආලින්දයද කරවිය. දෙතැනම මනා රුවන් මඩුද කරවිය. න‍රශ්රෙලෂඨතෙමේ රිදිලෙන් විහාරයද කරවිය. පූණ්යනකරණයෙහි දක්ෂි ඒ තෙමේ මගම්හි දකුණුදිග වැව කරවා, දක්ෂිමණ විහාරයට දුන්නේය. ජනශ්රෙගෂ්ඨතෙමේ ලක්දිව මුළුල්ලෙහි මාඝාතය හෝ සතුන් නොමරාවයි යන ව්යයවස්ථාව කරවිය. ඒ ආමණ්ඬිය රජ ඵල උපදනා සියලු ලතාවන් ඒ ඒ තන්හි රොපණය කරවා (ඵල එක්කොට) මස්කොමඬු නම් දානයක් පාත්රශය පුරවා වස්ත්රක සුඔුළුවස්කොට අතිශය පහන් සිතින් දෙවිය (යම් හෙයකින්) පාත්රරයෙහි පුරවා (දන් දුන්නේද) එහෙයින් ලෝවැස්සෝ ආමණඩගාමිණියයි ඔහු දත්තු.

   ඔහුමල් කර්ණුරජාණුතිස්ස කුමර බෑයා මරා, තුන්හවුරුද්දක් නුවර රජය කරවිය. ඒ රජ සෑගිරි පොහෝගිහි අධිකරණ විනිශ්චය කෙළේය.  (එයින් කිපි)  රාජාපරාධ කර්මගමයෙහි හෙයත් රජු මරන්නමෝයි සම්මත කරගත් දුස්සීල සැටක් පමණ භික්ෂුමන් රජතෙමේ වරද ගිවිස්වා අල්වාගෙණ සෑගිරි ‍ෙඅභිකර්ණ්රනම් ප්රාිග්භාරයෙහි දැම්මවි෴කර්ණ රජාණ රජ

මහාවංශය - පළමුවෙනි කාණ්ඩය.

ඇවෑමෙන් ආමණ්ඩගාමණි පිත් චූලාභ්යණ කුමර එක්හවුරුද්දක් රජය කරවිය. ඒ මිහිපල්තෙමේ නුවරින් දකුණුදිග ගෝණක නම් ගෝතෙර සුළුගල් වෙහෙර කරවිය. චූලාභය රජු ඇවෑමෙන් ඒ රජු නැගෙණිවු ආමණ්ඩරජ දුවු සීවලි කුමරිය සාර මසක් රජය කරවි.

    ආමණඬරජු බෑනතෙමේ ඒ සීවලි කුමරිය ඉවතලා ඉළනාග යයි නමින් නුවර සේසත් නැගිය ඒ රජු රජ පැමිණ හවුරුදුයෙහි තිසාවැව ගියකල බොහෝ ලම්බකර්ණගයෝ රජු හැර නුවරට අවුය. රජතෙමේ ඔවුන් එහි නොදැක කිපියේ වැව් පසෙක මහසෑයක් උන් ලවා මඩවමින් තෙමේම කරවිය.සැඩොලුන් ඔවුන් විචාරන්නන්කොට තැබ්බවි.
 
     එයින් කිපි ලම්බකර්ණ්යෝ සියල්ල එක්ව, ඒ රජු අල්වාගෙණ සියගෙහිම සිරකොට තබා, තුමුම රජය විචාළෝය. එකල රජහු දේවිතොමෝ සියපිත් සදමුහුණුසිව නම් ලදරු කුමරහු සරසවා කිරිමවුන් අතෙහි තබා මගුලැතු වෙතට හසුන් දි යැවුවාය. ඒ කිරමවුහු කුමරු එහි ගෙණගොස් බිසව් පණිවුඩ සියල්ල මගුලැතුට කිවුය.  “මේ තෙමේ තාගේ ස්වාමින් පිත්ය. ස්වාමිතෙමේ සිරගෙහි සිටියේය. මේ කුමරහු සතුරන් විසින් මැරිමට වඩා තා විසින් මැරීම උතුම. එහෙයින් මොහු මරව, මේ දේවින්ගේ බසැ’යි කියා ඇතු පාමුල්හි ඒ කුමරහු හෙවුහ ඒ ඇත්තෙමේ දුක්වුයේ හඬා ඇත්හල බිඳගෙණ මහාවසතුවට හෝ රජ ගෙවුයනට වැද උත්සාහයෙන් දොර බිඳහෙලා, රජහු හුන්තැන්හි දොර උපුටා, ඒ රජු පිට හිඳුවාගෙණ, මහතොටට එළඹියේය. එහිදි ඇත්තෙමේ රජහු නැව්නගා, තෙමේ බටහිරි මුහුදුතෙරින් මලය රටට නැංගේය.

   ඒ රජතෙමේ තුන්හවුරුද්දක් පරතෙර වැස, නැවින් බලසෙන් ගෙණ රුහුණු රටට පැමිණියේය. මිහිපල්තෙමේ හකුරුහෙබ නම් කොට ගොඩබැස ඒ රුහුණු ජනපදයෙහි මහබලසෙන් කැටි කෙළේය. රජහුගේ යටකී මගුලැත්තෙමේ ඒ දකුණු මලය රටින් රජහු කටයුතු කරණු පිණිස රුහුණටම එළඹියේය. ඒ ජනපදයෙහි තුලාධාරපර්වුත විහාරවාසි ජාතකහාණි මහාපදුම කම් මහතෙරහු වෙත “කපි ජාතකය” අසා බෝසතුන් කෙරෙහි ප්රමසන්නවු ඒ රජ නාගමමහාවිහාරය බන්ධිනමුක්ත දුනු සියයක් කොට කරවිය. සෑයද තුබු පරිද්දෙන් වැඩුයේය. තිසා වැවද එ‍සේම දුරතිස්වැවද කරවිය.

   ඒ රජ බලයෙන් ගෙණ යුදපිණිස නික්මියේය. ඒ අසා ලම්බකර්ණසයෝද යුදපිණිස රැස්වුහ. කබල්කඩදොර හතරපිටි කෙත උනුත් පෙළෙන දෙපක්ෂියාගේ යුඬය පැවැත්තේය.

35 වෙනි පරිච්ජේදය 147

නැව්හිදි කලාන්ත දෙහ ඇතිබැවින් රජහුගේ මිනිස්සු දුර්ව ල වෙති එහෙයින් ඒ රජතෙමේම (මම ඉළනාග රජයෙමි) තම අස්වා යුඬයට වන්නේය. එයින් භයවු ලම්බකර්ණ්යෝ මණින් ඔත්හ ඒ තෙමේ ඔවුන්ගේ හිස් රථනාභියතෙක් සිඳකැටි කෙළේය තුන්යලක් මෙසේ කළ කල මිහිපල්තෙමේ කරුණා උපදවා “නොමරා ජිවග්ර හයෙන් ගණීව්ය”යි කීයේය.

    ඉක්බිති දිනූ සඞ්ග්රා“මය ඇති මිහිපල්තෙම නුවරට අවුත්. සේසත් නගා තිසාවැව කෙළියට ගියේය. දියකෙළියෙන්  ගොඩනැගි මොනවට හැඳපැලදියේ තමා ග්රියසම්පත් දැක ඊට අන්තරාය කරවු ලම්බකර්ණඳයන් මෙනෙහිකොට කිපියේ රථ යේහි යෙදුයේය. රථ පිළිවෙළින් ඔවුන්ට පෙරතුව නුවරට වන්නේය රජගෙවුයන් එළිපත සිට ඒ රජතෙමේ “පින්වත්නි! මොවුන්ගේ හිස් මේ එළිපතදිමි සිඳිව”යි අණකෙළේය. ඉකිබිති මෑණියන් විසින් “රථශ්රෙමෂ්ඨයාණෙනි! මොව්හු තොපගේ රථයෙහි යොදනලද්දාවු ගොන්නුය. එහෙයින මුන්ගේ අං හා කූර සිදුව”යි මෙසේ හඟවනලද රජතෙමේ ශිර්ෂුචෙජදය නොකොට නාසයත් පය මහපට ඇගිල්ලත් කැප්පවි. රජතෙමේ ඇතු විසූ ජනපදය ඇතුට දුන්නේය. එහෙයින් නමින් “හස්තිභොග ජනපදය”යි වි මෙසේ ක්ෂරත්රිුය ගොත්රක ඇති ඉළනාග මිහිපල්තෙමේ අනුරාධපුරයෙහි නොහඩු සහවුරුද්දක් මුළුල්ලෙහි රජය කරවි.

   ඉළනා රජු ඇවැමෙන් උහුපිත් චන්ර්ුරුමුඛසිව රජ අටහවුරුදු සත්මසක් රජය කරවි ඒ මිහිපල් මර්ණමකාරගම වැවක් කරවා ඉසුරුමුනි විහාරයට පිදිය.  දෙමළ දේවියයි ප්රණසිඬ ඒ රජහු බිසව්ද ඒ ගම්හි තමහට උපදනා ලාභය එම වෙහෙරට පිදුවා.

    ඒ සඳමුහුනු රජු තිසාවැව් කෙළියෙහිදි මරා, යසලාලක තිස්සයයි ප්රදසිඬ අහුමල් තෙමේ රජට ලඞ්කා පෘථිවියට මුහුණු බඳු යහපත් සිත්කළු අනුරාපුරෙහි සත්හවුරුදු අටමසක් රජය කරවි. දන්ත නම් දොරපල් පිත් දොරපල් රජහුගේ රූප සාදෘශ්යුයෙන් ශූභන්ම් ඇත්තේවි.  යසලාලක රජ සිනා පිණිස ඒ ශුභ නම් බලතා රාජාභරණයෙන් සරසා පය්ය්ක රඩ්කයෙහි හිඳුවා, බලතාගේ හිස්වෙළුම සිය හිස ලාගෙණ අතින් යෂටිය ගෙණ තෙමේ දොරවෙත සිටියේය. අස්නෙහි උන් ඔහුට ඇමතියන් වදනා කල්හි රජතෙමේ සිනාසෙයි. ඒ තෙමේ අතරතුර මෙසේ කෙරෙයි.   

මහාවංශය - පළමුවෙනි කාණ්ඩය

   ඒ බලත් එක් දිනෙක සිනාසෙන රජහු (බලා)  “‍මේ බලත් කවරහෙයින් මා හමුයෙහි සිනාසේදැ”යි රජු මරවා ඒ ශුභ නම් බලත් තෙමේ ශූභ රජයි ප්රහසිඬවුයේ සහවුරුද්දක් මෙහි රජය කරවි. ශුභරජ මහා විහාර දෙක්හි ශුභරාජ නම් ඇත්තාවුම සිත්කළු පිරිවෙන් දෙකත් කරවි එසේම උරුවෙල් සමිපයෙහි වල්ලින විහාරයද නැගෙණහිර එකචාර විහාරයද ගංතෙර නන්දිෙග්රාහම විහාරයද කරවි.

   ලම්බ්කර්ණ‍ගොත්රදයෙහි ජාතවු උතුරුදිග වැසි වසභ නම් එක් (මානවකයෙක්) මයිල් සෙනවියහට උපසථාන කෙළේය.  “වසභනම් ඇතියෙක් රජ වන්නේය”යි ශ්රැෙතියෙන්‍, රජතෙමේ හැමකල්හි ලක්දිව වසභ නම් ඇති සියල්ලන් මරවයි. ඒ සෙනෙව්  “රජහට මේ වසභ නම් තැනැත්තහු දෙන්නෙමුය”යි බිරින්දත හා මනත්රගණය කොට, උදැසන රජගෙට ගියේය.  (සෙනෙවි බිරින්ද ) ලාහෙලා උහු කැටිව යන්නාවු වසභය, අතට උහු මොනවට රක්නා පිණිස සුණු නැති බුලත් දුන්නිය රජ ගෙදොරදි චුණිවජ්ජිත බුලත් බලා සෙනෙවි තෙමේ සුණු පිණිස ඔහු යැවිය. සෙනෙවියා බිරින්ද  සුණු පිණිස ගිය වසභයාට, රහස කියා දහසකුත් දි උහු පැලවිය. ඒ වසභ වනාහි මහාවිහාරස්ථානයට ගොස් එහි තෙරුන් විසින් කිරින් බතින් වතින් කරණලද සඞ්ග්ර හ ඇත්තේ, ඉන් ඔබ්බෙහි රජ බව පිණිස නිශ්චය කරණ ලද්දාවු  (ශාස්ත්රඇ දන්නා)  කුෂ්ඨරොගා තුරයාගේ වචනය අසා ප්ර සන්නවුයේ “දාමරික වන්නෙමැ”යි නිශ්චය කරණ ලදුයේ” සමත්ථිස මිනිසුන් ලැබ ඉන් මත්තෙහි ගම්පැහැරිම කෙරෙමින් රුහුණු ගොස් කබල් පුරටින් ක්රිමයෙන් රට ගණිමින් සමස්ත  බලවාහන ඇත්තේ දැහැවුරුද්දකින් නුවර වෙත අවුත්, ශුභරජු රජගේ මිදුලෙහිදි මරා මහත් බල: ඇති ඒ වසභ රජතෙමේ නුවර සේසත් නැඟිය. මයිල් තෙමේද යුඬයෙහි හිණි.

    පුර්වෝපකාරිවු මෙත්තා නම්වු මයිල් බිරින්දම ඒ වසභ රජ තමහට අගමෙහෙසුන් කෙළේයි෴ඒ රජ තමන් ආයු ප්රවමාණය හොරා පාඨකයා විචාළේය. ඒ තෙමේද දොළොස් හවුරුද්දෙකැයි රහසම ඔහුට කියේය. රහස් රක්නා පිණිස දහසක් ඔහුට දෙවා ඒ තෙමේ සඞ්ඝයා රැස්කරවා, වැද විචාරමින්  “වහන්ස! ආයු වැඩිමට  හේතු ඇත්තේදෝ”යි විචාළේය. සඞ්ඝතෙමේ  “අන්තරාය විමොක්ෂතය ඇත්තේය’යි කියා  “නරශ්රෙ ෂ්ඨයාණෙනි! පෙරහන්කඩ දානයද ආවාස දානයද ගිලන් වැටුප් දානයද දියයුතුය.  එසේම ජිණිවාස ප්රනතිසංස්කරණයද කටයුතුය. පන්සිල් සවාදානයද කොට ඒ මනාව 

35 වෙනි පරිච්ජේදය 149

රැක්කයුතුය, පොහෝ දවස්හි පෙහෙවස් සමාදානයද කටයුතු ය”යි විසඳුයේය. ඒ රජ “මැනව”යි කියා ගොස් ඒ සියල්ල එසේම කෙළේය.

   මිහිපල්තෙමේ තුන් තුන් හවුරුදු ඇවැමෙන් ලක්දිව්හි සියලු සඞ්ඝයාට තුන්සිවුරු දෙවිය නොවැඩිය තෙරුන්වෙත සිවුරු යවා දේවිය.  දෙතිස්තැනෙක මිහිරි කිරිබත් දෙවිය. සුසැටක් තන්හි මිශ්රික මහදන් දෙවිය. සෑගිරි විහාරය ථූපාරාම චෛත්යවය මහසෑය මහබෝගේයයි යයන මේ සතර තන්හි දහසක් පහන් පැවැත්විය. සිතුල්පව් විහාරයෙහි මනරම් සෑ දසයක් කරවිය තවද සියලු ලක්දිව්හි ජිණිවාස යන් ප්රපතිසංසකාර කෙළේය. ඒ තෙමේ වල්ලිසේර නට මහා විහාරයෙහි තෙරුන් කෙරෙහි පැහැද මහාවල්ලි ගොත්රම නම් විහාරයද කරවි. මාගම් වෙත අහුරා රාමය කරවිය. හේලි ගම්හි අටදහසක් කිරිය ඒ විහාරයට දෙවිය. ඒ තෙමේ තිස් වඩමන්හි මුචේල විහාරය කරවා, ඇලිසර දියභාගයාවිහාරයට දෙව්ය. ගලඹතොට සෑයෙහි උළුවැස්මද කරවිය. පොහෝ ගෙයද කරවිය. මෙම පොහෝගෙයි වැටිතෙල් පිණිස ඒ තෙමේ දහස්කිරිවැවද කරවා දුන්නේය. කුඹුගල විහාරයෙහි පොහෝගෙය කරවිය. ඒ රජතෙමේ මෙහි ඉසුරුමුනි විහාරයෙහි පොහෝගෙයද ථූපාරාමයෙහි දාගෙයද කරවි෴මහ වෙහෙර බටහිර බලා පිහිටි  පිරිවෙන් පෙළද සතරැස් ශාලාවද කරවිය.  දිරූතැන්ද සකසේ කෙළේය. එසේම ඒ රජතෙමේ සතර බුදුවරයන්ගේ පිළිමයෙන්රම්යිවු පිළිමිගෙය රම්යසවු මහබෝමළුවෙහි කරවිය.

    ඒ රජහුගේ ප්රයසිඬවු බිසව් බෝමළුවෙහිම සිත්කළුවු වෘත්ත නම් සෑයෙක්ද සෑගෙයද කරවිය෴මිහිපල්තෙමේ ථූපාරාම විහාරයෙහි සෑගෙයා  කොට නිමවා ඒ අවසන් පෙළහරෙහි මහදන් දුන්නේය. ග්රෙන්ථධුරයෙහි යුක්ත භික්ෂුහන්ට ප්ර ත්යතයද ධර්මවකථික භික්ෂුතන්ට ගිතෙල් හා උක්සකුරුද නුවර සතර දොරටුයෙහි දිළිඳුන්ට වැටුප්ද ගිලන්  භික්ෂුරන්ට ගිලන් වැටුප්ද දෙව්ය෴මියෙත්වැව, රජුපුල් වැව කොලබැගමවැව, මානික් විටිවැව, මාගමවැට දෙක, කේහාල වැව, කේලිවාස වැව, ඇඹිටි වැව, වෘතමංගනවැව, අබ්වධමින්වැව, යන එකොළොස් වැව් හා‍ දොළොස් මෞවු ඇලක්ද (රට) සුභික්ෂිධය පිණිස කරව් සතර (නගර) ආරක්ෂාළ පිණිස උස්වු නගර ප්‍වදාකාරයද කරවි. සතර  දොරටුයෙහි තොරන්ද මහවතුද කරවිය. උවන් කරවා එහි සංහයන් හැරියේය. එජතෙමේ නුවර ඒ ඒ තන්හි බොහෝ

මහාවංශය - පළමුවෙනි කාණ්ඩය

පොකුණු කරවා එහි සොරොවුවෙන් දිය යැවුයේය හැමකල පින්කම්හි ආදර ඇති ඒ වසභ මහිපල්තෙම මෙසේ නන් වැදැරුම් පින්කම්කොට නසනලද අන්තරාය ඇත්තේ, සුසා ලිස් හවුරුද්දක් පුරයෙහි රජකම් කෙළේය.ද සුසාලිසක් වෙසක් පූජාද කරවි.

     ඒ ශූභරජ ජිවතවන්නේම වසභයාගෙන් භය ශඞ්කා ඇත්තේ තමා එක් දුව උළුවඩුවාට භාරකෙළේය. තමාගේ කම්බලයද රාජභාණ්ඩද  (සලකුණු පිණිස) දුන්නේය. වසභයා විසින් ඔහු මැරූකල උළුවඩුතෙමේ ඇය භාරගෙණ, දූ තනතුරෙහි තබා තමා ගෙහි  වඩයි.  ඒ ළදැරිතොම කම් කරණ ඔහුට බතක් ඵලවිය.  නුවණැති ඕතොමෝ හිගුරුවැල් ලැහැබෙක නිරොධ සමාපත්තියට සමවන් තෙරකෙනෙක්) බසත් වෙනි දවස දැක බත් දන් දුන්නාය.  නැවත බත් සපයා පියාට බත් ඵලවිය. පමාවු කරුණු චිචාරණලද්දි එපවත් පියහට කිවාය මේ වඩුතෙමේ තුටුවුයේ නැවත නැවතත් තෙරුන්ට බත් දෙවිය.  විස්වස් ඇති ස්ථවිරතෙමේ අනාගතය දැක  “කුමාරිකාවෙනි, තිගේ ඓශ්වය්ය්්ථව හටගත්කල මෙතැන මෙනෙහිකර”යි කියා කුමරියට වදාළසේක.  ස්ථවිර වනාහි එකල්ම පිරිනිවිසේක. ඒ වසභ රජතෙමේ වියපැමිණි  සියපත් වක්නාතිස් කුමරහට අනුරූප කන්යා”වක් පරික්ෂාෙකරවි ස්ත්රී්ලක්ෂුණ දැන්මෙහි පණ්ඩිත මිනිස්සු උළුවඩුගම ඒ කුමරිය දැක රජහට දැන්වුය. රජතෙමේ ඇය ගෙන්වන්ට පටන්ගත. එකල උළුවඩුතෙමේ ඇය තමා රජදු බැව් කිය.  එසේම කම්බලාදියෙන් ශූභරජහු දූබැව් හැඟවිය. රජතෙමේ තුටු වුයේ. මනාකොට කෘතමඞ්ගල්යන විධි ඇති ඇය පුත්ර යාහට පාවා දුන්නේය.

  වසභරජු ඇවෑමෙන් ඔහු පිත් වඬ්කනාසිකතිස්ස රජ අනුරාධපුරයෙහි තුන්හවුරුද්දක් රජය කරවිය.  ඒ වක්නාතිස් රජ ගොණගංතෙර මහාමඞ්ගල නම් විහාරය කරවිය෴මහා මාත්ර වු ඒ දේවිතොම තෙරුන් වදාළා මෙනෙහි කරන්නි වෙහෙරක් කරණු පිණිස වස්තු රැස්කළාය.

  වක්නාතිස් රජු ඇවෑමෙන් පිත් ගජබා ගැමුනු රජ දෙවිසි හවුරුද්දක් රජය කරවි. ඒ තෙමේ මවුබිසවුන් බස් අසා මවු බිසවුන් පිණිස හිගුරුවැල් ලැහැබි තන්හි රාජමාතු විහාරය කරවි පණිඩිත ඒ බැසව් පිණිස මහාවිහාරයට ලක්ෂියක් දුන්නිය. විහාරයද කරවි එහි සෙල්මුවා සෑය තොමෝම කරවි ඒ ඒ තැනින් මිළට ගෙණ සඞ්ඝභොගයද දුන්නාය.

36 වෙනි පරිච්ජේදය 151

   අභයගිරි මහසෑය මහත්කොට බැඳවි. එහිම සතරදොරටු යෙහි ආදිමුඛ නොහොත් ‍තොරන් කරවි. ඒ මිහිපල්තෙම ගැමුණුතිස්වැව කරවා, අභයගිරි විහාරයෙහි බත් වැටුප් පිණිස දුන්නේය. මිරිසවැටිසෑයෙහි සැට්ටයද කරවි.  තවද ලක්ෂියකින් මිළට ගෙණ සඞ්ඝභොගයද දුන්නේය. අවසාන හවුරුදුයෙහි රාමක විහාරය කරවිය  (අනුරාධ) පුරයෙහි මහ අසුන් හලද කරවි.

    ගජබාරජු ඇවෑමෙන් ඒ රජු බිසවුන් පිය මහළුනා රජ සහවුරුද්දක් රජය කරවි  නැගෙණහිරික දිග පේජලකනම් විහාරයක්ද දකුණුදිග කොටගල් වෙහෙරද බටහිර උදපහන් නම් විහාරයද  නාගදිවයින ඇල්කිරියද බිජගාම සමිපයෙහි තෙන වේලි විහාරයද රුහුණු ජනපදයෙහි තොබල් නා පව් වද ඇතුළුරට ගිරහාලික විහ.රයද යන මේ සත්විහාරයන් මහපැණැති ඒ මහළුනා මිහිපල්තෙම මන්දවු ආයූකාල යෙහිද කොට නිමවි.

   පැණැත්තෝ මේ ආකාරයෙන් අසාරවු ධනයෙන් සාරවු බොහෝ පින්කොට ගනිති.  අඥයෝ වුකලි මොහ නිමිත් තෙන් කාම හෙතුකොටගෙණ බොහෝ පවුකරන්නාහුයි. 

    මෙතෙකින් හුදිජනයා පහන් සංවේග පිණිස කළ මහවස  “වෘදසරාජක” නම් පන්තිස්වන අදියර නිමි.