බුත්සරණ - vi

248. අමෘතාවහ නම් වූ [මිශ්රහ කථා

තව ද, තමන්වහන්සේ සියලු ධර්මහස්වරූප පරීක්ෂා කොට වදාරණවේලෙහි “සම්ය ග්දෘෂ්ටියෙහි පිහිටි සත්වෂයා සියලු සංස්කාර ධර්මණයන් අනිත්යස යැ, දුඃඛප යැ, අනාත්ම යැ යි බලත් මුත් අනික් ලෙසක බලන්නට කාරණ නැතැ”යි දන්නා වූ, තව ද “තමන්ගේ දහම් අසා පළමුමගින් නිවන් දුටු සත්වයයා මවුන් මැරීම, පියන් මැරීම, රහතුන් මැරීම, සංඝභෙද කිරීම, බුදුන්ගේ ශරීරයෙන් ලෙහෙ සෙල්වීම යන මේ පඤ්චානන්තය්ය්ී කර්මර කරන්නට කාරණ නැතැ”යි දන්නා වූ, “එක්කලෙක්හි බුදුන් දෙදෙනකු උපන හොත්, දෙනැ වෙක්හි බර එකනැවෙක්හි නගාලූ කල්හි නැව ගැලෙන්නා සේ, එකබුදුකෙනෙකුන් මැ හම්වන්නා වූ ලොවට බුදුන් දෙදෙනෙකු උපන හොත් , එකළාලොවැ1 බුදුන් දෙදෙනාගේ ආනුභාව මුළුලෝ උසුලා ගත නොහෙනහෙයින් එක්කලෙක්හි බුදුන් දෙදෙනකු උපදින්ට කාරණ නැතැ” යි දන්නා වූ, මෙසේ මැ “ සක්විත්තන් දෙදෙනක්හු එක්කලෙක්හි උපදනට කාරණ නැතැ” යි දන්නා වූ, තව ද, “බුදුකෙනෙකුන් හා සක්විති කෙනෙකුන් හා දෙදෙනකු එක්කලෙක්හි සිටින්නට කාරණ නැතැ” යි දන්නා වූ , ‘කයින් බසින් සිතින් අකුසල් පිරූ සත්ව යාට අතීතානාගතවර්ත මාන යැ යන තුන් කල්හි මැ ඉෂ්ටයක් වූ තැන් නැතැ” යි දන්නා වූ, “කයින් බසින් සිතින් සුචරිත පිරූ සත්වැයාහට හැමකල්හි මැ අනිෂ්ටයක් වන්නට කාරණ නැතැ” යි දන්නා වූ, “ගැහැණී වැ සිටැ බුදු වන්නට, සක්විති වන්නට, ශක්රහ වන්නට, මාර වන්නට, බ්රැහ්ම වන්නට, කාරණ නැතැ” යි දන්නා වූ, මෙලෙසින් මැ සියලු ධර්මරසමූහය පරීක්ෂා කොට “මේ මෙසේ වන්නට කාරණ ඇත; මේ මෙසේ වන්නට කාරණ නැතැ” යි සියලු තත්ත්ව ය පිරිසිඳැ දැනැ යමකට ‘කාරණ ඇතැ’යි වදාළෝ ද, එයට කාරණ ඇතිහෙයින් හා, යමකට ‘කාරණ නැතැ’ යි වදාළෝ ද, එයට කාරණ නැතිහෙයින් හා මහමෙර සේ , අකමප්ය වූ, සක්වළගල සේ ස්ථීර වැ පිහිටියා වූ , මේ පළමුවන ඥානබලයෙන් යුක්ත වූ බුදුන්-පෙ-යුතු.

209

තව ද, සිතා වදාළ හොත් තමන්වහන්සේ වැඩැ වසන්නා වූ ජේතවන වෙළුවන ලඨිවන අම්බපාලීවන2 අන්ධවවන සීතවන ගොසිඞගසාලවන මහාවනාදී වූ එක්තරා එක්තැනෙක්හි පැන්වූ උතුම් බුඬාසනයෙහි වැඩැ හිඳැ පූර්වකපශ්චිමඋත්තර

1.එලොව. 2.අම්බපලවන.

කාණ්ඩය] බුත්සරණ 249.

දක්ෂියණ යන සතරදික්හි එක්සක්වළෙක්හි තලපොළෝ තෙලෙහි පටන් අකනිටාබඹලොව දක්වා පුරලා එක් දිශාවෙක්හි මැ එක්සක්වළකට තල ඇටක් බැගින් හෙළා ගෙණැ යත්, තල ඇට ගෙවී සක්වළ නොගෙවෙන්නා වූ අනන්තාපරියන්ත සක්වළැ කිහිඹිකුහුඹුවන් කෙරෙහි පටන් ගෙණැ මහබඹූන් දක්වා සිතා වදාළ හොත් , අවීචියෙහි සතුන් කෙරෙහි පටන් ගෙණැ අකනිටාබඹලොවැ මහබඹුන් දක්වා එක හෙළා උන් උන් ඉදිරියෙහි වැඩැහුන්නා සේ පෙණි ගොස් , බැලුබැලූවන්ගේ දෙ‍ාරැ දොරැ පැණෙන සොළොස්කලාවෙකින් පිරිහුන් නවබහැ සඳමඬලක් සේ ඒ ඒ සතුන්ගේ ඇස් හා සිත් හා සනහා එසේ අනන්තපරියන්තසක්වළැ සියලු මිනිසුන්ට උන් උන්ගේ රාජ්‍යයෙහි රජ කරණ රජදරුවන් සේ පෙණිගොස් “ මේ මේ අකුසලින් දුරු වැ කුසල් කරව” යි අවවාද දී වදාරා, ඒ අවවාද ඇසූ මිනිසුන් “අපගේ රජ්ජුරුවන් වදාළ අවවාද යැ”යි ගිවිසැ ඒ අකුසලින් දුරු වැ කුසල් කොට, එ කුසලින් මතුමතු මේ මඟුල් සක්වළැ ඉපැදැ, බුදුහමුවෙහි බණ අසා අමාමහනිවන් දක්නා පරිද්දෙන් කරණසෙයෙකැ. මෙසේහෙයින් සක්වළ තමා මැ ගණන් නැතිනියා කෙසේ ද? ඒ ඒ සක්වළැ සතර සතර මහාවීපයෙහි ඒ ඒ රාජධානියෙහි රජ කරණ රජදරුවන් අනන්ත නියා කෙසේ ද? ඒ ඒ දජදරුවන්ගේ වෙන වෙන රැවු වූ නියා කෙදේ ද? වෙන වෙන බස් වූ නියා කෙසේ ද? එකතැන මැ හුනස්නෙහි වැඩැ හිඳැ අනන්තාපරිමාණ සක්වළැ මිනිස්නට තමන් වහන්සේගේ බුදුවෙස නො හැරැ මැ උන් උන්ගේ රජ දරුවන්ගේ නොයෙක් වෙසින් පැණි ගොස් උන් උන් බණන බසින් හැඟෙන පරිද්දෙන් එක මගධබසින් බණ වදාරා තමන් වහන්සේ නො උපන් සක්වළැ සතුන් පොවා තමන්වහන්සේ දුටු අමාමහනිවන් දක්වන්නට උත්සාහ කොට වදාරණසේක. එසේ වූ අනන්ත වූ සෘධි ඇති ස්වාමිදරුවානො අතීතඅනාගත වර්ත මාන යැ යන තුන් කල්හි, ‘කාල යහපත් වුව හොත් , කුශල විපාක මුත් අකුශල විපාක නො දෙ’ යි දැනැ වදාරණසේක. ‘කල නපුරු වුව හොත් අකුශලවිපාක මුත් කුශලවිපාක නො දෙ’ යි දැනැ වදාරණසේක. ‘දෙව්ලොව බඹලොව ආදී වූ යහපත් ගතියෙහි කුශලවිපාක මුත් අකුශලවිපාක නො දෙ’ යි දැනැ වදාරණසේක.’ නරකාදී වූ නපුරු ගතියෙහි අකුශලවිපාක මුත් කුශලවිපාක නැතැ’ යි දැනැ වදාරණසේක. ‘ශරිරාකාර යහපත් රූපසම්පන්න වැ උපන් තැනැත්තහු අනුන්ට ගැති වැ උපනත් ඔහු ලවා ඒ ස්වාමිදරුවන් නුසුදුසු මෙහෙ නො කරවා කම්මුතු

250. අමෘතාවහ නම් වූ [මිශ්රු කථා

මෙහෙයෙහි යොදා වඩනාසෙයින්1 යහපත් වැ උපන් තැනැත්ත හුට අකුශලවිපාකය ශරීරසම්පත්තියෙන් ඉඳුරා නො දෙ’ යි දැනැ වදාරණසේක. ‘රජකුලෙහි උපන් එකකුදු වුව හොත්, අත්පා කොර2 වැ ඇස් කණ වැ විරුප වැ උපන හොත්, මෙසේ වූ තැනැත්තහු රාජ්යායට නො ගණුම්හයි හරණහෙයින් නපුරු වූ ශරීර ඇති තැනැත්තහුට කුශලවිපාක ඉඳුරා නො දෙ’ යි දැන වදාරණසේක. තව ද, ‘නපුරු වූ ආචාරසමාචාර ඇති තුඩින් බිණිය යුත්තක්3 නො බණන, කයින් ක‍ට යුත්තක් නො කරණ, සිතින් සිතියැ යුත්තක් නො සිතන්නාහට අකුශලවිපාක මුත් කුශලවිපාක නො දෙ’ යි දැනැ වදාරණසේක. ‘අනවරතයෙන් කයින් කළ මනා කට යුත්තක් මැ කොට තුඩින් බිණුව මනා බසක් මැ බැණැ සිතින් සිතියැ යුත්තක් මැ සිතන්නාහට අනවරතයෙන් ඉෂ්ට වූ කුශලවිපාක මැ දෙ’ යි දැනැ වදාරණසේක. මෙසේ තුන්කල්හි සියලු කර්මමයන් විපාක දෙනපරිදි හා නො දෙනපරිදි දැනැ වදාරණ හෙයින් දෙවන ඥානබලයෙන් යුක්ත වූ සියුම් නුවණ ඇති, සීනෙන් සිහිකළවුන් පවා අමාමහනිවන්හි ඇරැ4 සිටුවන්නා වූ බුදුන් -පෙ-යුතු.

210

තව ද, හිරු සේ සත්ව යන් නො තවා තෙජස්වී වූ, සඳහු සේ කලඞකයක් නැති වැ සෞම්යේ වූ, පියුමක් සේ නො හැකිළී ශ්රීයකර වූ, මතැතක්හු සේ භයඞකර නො වැ ලොව පිණවන, ගින්නක් සේ නො දවා ප්ර යෝජනවත් වූ, රුවනක් සේ නො දැඩි වැ බබලන්නා වූ , මවුපියන් සේ නො වැ 5ල ඇති, ඇසක් සේ ශරීරයෙහි නො වැ මඟ පානා , ජීවිතයක් සේ තමාගේ යත්න- යෙන් නො රැකී ප්රි ය වූ , ඖෂධයක් සේ ඇරුචි නො උපදවා හීත වූ, සිංහරාජයක්හු සේ අනුන් නො නසන ශෞය්ය්ප ඇති, මුළුලොව හම්වන නුවණ ඇති , සව්සතුන්ට සෑහෙන කරුණා ඇති, රුවට තරම් ගුණ ඇති, මරහු හික්මවන තෙජස් ඇති , නිරුහි ගිනි නිවන සිහිල්කම් ඇති, රහත්මඟ දෙන ඇදුරුකම් ඇති, ‘සසරදුකට මම යැ’ යි පිටිවහල්6 වැ සිටිනා බලවත්කම් ඇති, ‘මම යැ, අන්නු යැ’ යි විභාගයක් නො කරණ සිතක් ලද බුදුරජා නන්වහන්සේ ‘මේ තිරෑ යන මඟ යැ; මේ තිරිසන් යෝනියට යන මඟ යැ; මේ ප්රෙ තලොකයට පමුණුවන මඟ යැ; මේ මිනිසත් බවට පමුණුවන මඟ යැ. මේ දෙව්ලොවට පමුණුවන මඟ යැ. මේ නිවනට පමුණුවන මඟ යැ’ යි යමක් වදාළසේක් ද, ඒ අතීත

1.හෙයින්		2.කොරො		3.බීණුව මනා බසක්		4.හැර

5. නො මඳ 6.වහල් කාණ්ඩය] බුත්සරණ 251.

අනාගත වර්තටමාන යැ යන තුන්කල්හි මැ එසේ මැ වනබව මුත් අනෙක්ලෙසකට පෙරැළියක් නොවන හෙයින් සියලු තැනට යන පිළිවෙත් දන්නා බැවින් තුන්වන ඥානබලයෙන් යුක්ත වූ බුදුන් සරණ යෙමි යි බුත්සරණ යා යුතු.

211

තව ද, අනුන්ගේ දුකින් දුක්පත් වූ, අනුන්ගේ සුවයෙන් සුවපත් වූ, අනුන්ට සිතා නිවණක් හළ , කරුණායෙන් සසරක් වැනි තැනට නො බා වන්, ඇසක් වැනි අවයවයක් උදුරා දන් දුන්, හදවතක් වැනි නො සිතියැ හැකි තෙනක් පළා මස් දන් දුන් , දරුවන් වැනි නැළවිය යුත්තවුන් ගැති කොට දී ලය වැහැවූ, අඹුවන් වැනි නැළවිය යුත්තවුන් ඉල්ලූවන් අතැ තබා දන් දුන්, ‘රජ යැ’ යි නො සිතා වල් වන්, ‘ධන යැ’යි නො සිතා යාචකයන්ගේ දොරැ දොරැ ඉසි, ‘මහත්මයෙමි’ යි නො සිතා කීවන්ට ගැති වූ, ‘හිස යැ’ යි නො සිතා කපා දන් දුන්, ‘මසැ’ යි නො සිතා ලියා දුන් , ‘ලෙහෙ යැ’යි නො සිතා පෙළා දුන් , බුදුරූ ගෙණැ සිටි මාගේ මෑනියන්වහන්සේ රූපස්කන්ධන යැ , වෙදනාස්කන්ධි යැ, සංඥස්කන්ධා යැ, සංස්කාරස් කන්ධ් යැ, විඥානස්කන්ධක යැ යන පඤ්චස්කන්ධංයන්ගේ ද, චක්ඛා- යතන යැ, සොතායතන යැ, ඝාණායතන යැ, ජීව්හා යතන යැ, කායායතන යැ, මනායතන යැ, රූපායතන යැ, සද්දායතන යැ, ගන්ධාතයතනය, රසායතන යැ, ඵොඨබ්බායතන යැ, ධම්මායතන යැ යන දොළොස් ආයතනයන්ගේ ද, චක්ඛුධාතු, සොතධාතු, ඝාණධාතු , ජීව්හාධාතු, කායධාතු, මනොධාතු, ක්ඛුවිඤ්ඤාණ ධාතු, සොනවිඤ්ඤාණධාතු, ඝාණවිඤ්ඤාණධාතු, ජීව්හාවිඤ්ඥාණ ධාතු, කාය විඤ්ඤාණ ධාතු ම නොවිඤ්ඤාණධාතු යැ යන අටළොස් ධතූන්ගේ ද වෙනස තමන් නුවණින් පිරිසිඳ කිරි හා දී හා එක් වූ තන්හි ‘මේ කිරි යැ, මේ දී යැ’යි තෝරන්නා සේ වෙන වෙන දැනැ වදාරණසේක. එසේ වූ සතරවන ඤානබලයෙන් යුක්ත වූ බුදුන් සරණ යෙමියි බුත්සරණ යා යුතු.

212 තව ද , ගම්දොරෙහි බඳ මිහිවදයක් සේ, මහමඟැ තුබූ පින් පැන්මඬුවක් සේ, සතරමංසන්ධිමයෙහි කැණි පොකුණක් සේ, සියලු සත්වසයන්ට නො වළහා සිහිල් පවත්වන සඳමඬලක් සේ‍, සියලු සතුන්ට එක හෙළා අඳුරු දුරු කරණ හිරුමඬලක් සේ ‘මුළුලොව1 මුන් සතුවහ, මුන් නො සතුවහ’ යන ගිමක් නැති වැ

				1.මුළුලොවට.

252 අමෘතාවහ නම් වූ [මිශ්රසකථා

මඬුවන් කෙ‍ෙරහි පටන් මහබඹුන් දක්වා එක හෙළා ල ඇති, දිවි පියා වැන්දැ පුතු , දිවි පියා පිදියැ යුතු , සිහි කළ සිහි කළ සිතට දුකක් නො වැද්ද දෙන, තමන් වඳනට නැඟු දැත නිවන් හිමින් අනුන් වඳනට නො නැංගැ දෙන, තමන් වසන විහාරයට නැගු පය , ‘අනුන්ට සේවාකම් කරන්නට යම්හ’යි නො නැගිය දෙන, සව්නේගෙවා දැන් මෙ න් වියත්කම්හි මතු පත් වූ බුදුරජාණන් වහන්සේ තුන්කල්හිම “හීන වූ දහසක් ඇති සත්ව යෝ හීන වූ අදහස් ඇති සත්ව යන් හා මැ ඒක් වන සුල්ලභ උතුම් වූ අදහස් ඇති සත්වඅයෝ උතුම් වූ අදහස් ඇති සත්වභයන් හා මැ ඒක් වන සුල්ලහ” යි දැනැ වදාරණෙස්ක. මෙ‍ෙස් අශුචි හා අශුචි ඒක්වන්නා සේ , යුගන්ධැද්රණව්ය සුගන්ධනද්ර ව්ය හා එක් වන්නා සේ , “සත්වසයෝ තමන් තමන් හා සමසම අදහස් ඇති සත්වයන් හා එක් වෙති” යි දැනැ වදාරණ හෙයින් මෙබඳු වූ පස්වන ඥානබලෙයන් යුක්ත වූ බුදුන් සරණ යෙමි යි බුත්සරණ යා යුතු.

213

තව ද, ඒක්සම‍ෙයක්හි තමන්වහන්සේගේ බුඞකෘත්යය මස්තකප්රාාප්ත වූ සේ දැනැ මරහට ආයුස්සංකාරය හැරැ අතීසාරෙයන් ලෙඩ වූ කල්හි තමන්වහන්සේ ගිලන් වූ බව දැනැ” මෙතැන්හි මාගේ ස්වාමීන්ට අත්පාමෙ‍ෙහ නො කෙළම් නම් මාගේ ජීවිතෙයහි හා මාගේ ශරීරෙයහි හා ලාභ1 කවර දවෙසකැ ලැබෙම් දැ?” යි වහා දෙව්ලොවින් බැසැ ශක්රනයා අවුත් ශ්රීකපාදය වැඳැ සිටිකල්හි “හැයි, දෙවෙන්ර්රනොය, නුඹවහන්සේ ගිලන්බව දැනැ අත්පාමෙහෙ කරන්නට ආමි” යි දැන්වූ කල්හි “දෙවෙන්ර්අවුය, මිනිස්ලොව්හි පිළිකුල්දුර්ග න්ධහය සෙසු දෙවතාවන්ට පොවා සියක් යොදුන්හි පටන් කොට ගෙ‍ෙලහි බැඳැ ලූ ගරවිල්කුණක් සේ මැ වැටෙහයි. දෙදෙව් ලොවැ දෙවතාවන්ට අධිපති වූ තට වූ කලී කියන්නට මැ කිම්ද? අප ලෙඩ වූවා අතීසාරයක් වුව, එ ද ඉතා පිළිකුල් රොගයක් වුව, අපට මෙහෙ කරණ සඞඝයා මැ ඇත. තෝ දෙව්ලොවට මැ නැඟී යා” යි වදාළසේක. එ අසා ශක්ර දෙවෙන්ර් දෙතෙම දෙඅතින් දෙකණ පියා2 ගෙණැ “ස්වාමීන් ගැත්තවුට එසේ නො වදාළ මැනව. ස්වාමීන් වදාළ මිනිස් ලොවැ දුර්ගවන්ධ ඇසෙන්නේ සියක් යොදනට වේ ද? ස්වාමිදරුවන්ගේ ගුණසුවඳ වූ කලි සුවාසූදහසක් යොදනෙන් මත්තෙහි සිට මැ ඇසීමි. ඒ සුවඳින් මැ එ ම දුර්ගතන්ධි යට වැ ගියේ යැ. කෙළෙහි.

1.ඵල හර. 2.වසා.

කාණ්ඩය] බුත්සරණ 253.

ගුණ දනිමි නම්, නුඹ වැඳැ ගෙණැ හෙවැ මිය ගොස් නුඹ ‘දිගා ව”යි වදාළ පමණින් දිවසැපත් නිවන්සැපත් ලද, මෙයට මැ ජාතිය මුළුල්ලෙහි අනඳමහතෙරුන්වහන්සේ කම සේ කොට මෙහෙකරත් සුදුස්සෙම් වෙම් ද? පරසිත් දන්නා ස්වාමිදරුවන් මධ්යකයෙහි දන්වන බස් වුව, මා ඇතුළුසිත ස්වාමීන්ගේ ශ්රීකබුද්ධියෙන් මැ බලා වදාළ මැනැව. මා හිස බඳ සිත්කලු වූ වර්ණකයෙන් සම්පන්න වූ සියක් යොදනෙහි එක හෙළා සුවඳ පවත්වන පණස් යොදනෙක්හි එක හෙළා වර්ණද පවත්වන පරසතුමල්දමට වඩා මා හිසැ පලන් මේ සත්රුවනින් උජ්ජවල වූ දිවවොටුන්නට වඩා මා හිසින් අදනා ස්වාමීන්ගේ ශරීරමලයෙන් පිරුණු මේ භාජනය මැ මට ප්රි ය යැ”යි කියා ඵාසු වන තෙක් ශක්රමයා කරණ මෙහෙ ලත් ස්වාමිදරුවානෝ පරසත්ව යන්ගේ පරපුද්ගලයන්ගේ ‘ලොකය නිත්යු යැ’යි කියා ද ‘ලොකය අනිත්ය යැ’ යි කියා ද, ‘අන්තයක් ඇත්තේ යැ’ යි කියා ද, ‘හෙ මැ ශරීර යැ’ යි කියා ද, ‘ජීවය අනිකෙකැ’ යි කියා ද, ශරීරය අනිකෙකැ ’ යි කියා ද, ‘සත්වජතෙමේ මරණින් මත්තේ වෙ’ යි කියා ද, ‘සත්වාතෙමේ මරණින් මත්තෙහි නො වෙ’යි කියා ද, ‘සත්ව,තෙමෙහෙ මරණින් මත්තෙහි වන්නේ ද වෙයි, නො වන්නේ ද වෙ’ යි කියා ද ගන්නා ශාශ්වතදෘෂ්ටි උච්ඡෙදදෘෂ්ටිසංඛ්යා ත වූ අංශය දන්නා නුවණ ද; ‘මේ අන්තවය දුරු කළානට සියලු ධර්ම්යෝ ප්රදතීත්යවසමුත්පත්නය”යි උපදනා වූ ‘අනුලොමිකක්ෂාලන්තිය’ යි ද යථාභුතඥානය’යි ද කියනලද අංශය දන්නා නුවණ ද; කාමරාගානුශය යැ, ප්ර්තිඝානුශය යැ, මානානු ශය යැ, විචිකිච්ඡානුශය යැ, භවරාගානුශය යැ, අවිද්යාශනුශය යැ යි කියනලද අනුශය දන්නා නුවණ ද; පුණ්යාශහිසංකාරය, අපුණ්යාැභි සංස්කාරය, ආනෙඤ්ජාභිසංසකාරය යනාදී වූ චරිත දන්නා නුවණ ද; සත්වආයන්ගේ හීනධිමුක්ති යැ, ප්රණණීතාධිමුක්ති යැ යනාදී වූ අධිමුක්ති දන්නා නුවණ ද; ප්රමඥාවක්ෂු,සැ හුනු ලොභ යැ, වෙෂ යැ, මොහ යැ, මාන යැ, දෘෂ්ටි යැ , විදිකිච්ඡා යැ, සත්යාීනයැ, ඖඞත්යැ යැ, පාපයෙහි ලජ්ජානැති බව යැ, පාපයෙහි භය නැති බව යැ යි කියනලද දශ ක්ලේශයන් විසින් මහාරජයක වූ සත්වයයන් දන්නා වූ නුවණ ද; මෙ මැ ක්ලේශයන් අනාසෙවිත අභාවිත අබහුලීකෘත හෙයින් අල්පරජයක වූ සත්ව යන් දන්නා නුවණ ද; අනාසෙවිත අභාවිත අබසූලීකෘත අනුදත්සදකෘත වූ ශ්රණද්ධාදී වූ පඤ්චේන්රිභාවියයන් විසින් මෘදු වූ ඉන්රි යයන් ඇති සත්වීයන් දන්නා නුවණ ද; ආසෙවි භාවිත බහුලීකෘත උත්සදකෘත ශ්රනද්ධා දී වූ පඤ්චේන්රිව යයන් විසින් තීක්ෂ්ණෙන්රිැත ය වූ සත්වවයන්

254 අමෘතාවහ නම් වූ [මිශ්ර්කථා

දන්නා නුවණ ද; පාපයෙහි ආශය ඇති පාපානුශය වූ පාපචරිත වූ පාපයෙහි අධිමුක්ති ඇති මහාරජස්ක වූ මෘදු වූ ඉන්ද්රි්යයන් ඇති නපුරු වූ ආකාර ඇති සත්ව යනුදු චතුස්සත්යාඉවබොධය කට නො හැකි සත්ව යනුදු කල්යා ණයෙහි ආශය ඇති කල්යාඉණචරිත වූ කල්යාැණාධිමුක්ති වූ අල්පරජස්ක වූ තීක්ෂණ වූ ඉන්රි්ද යයන් ඇති යහපත් වූ ආකාර ඇති මනා කොට චතුස්සත්යාතවබොධය කට හැකි සත්වආයනුදු දන්නා නුවණ ද; පඤ්චානන්තය්ය්්ණචකර්මායවරණ යෙන් ද මිථ්යා දෘෂ්ටිසංඛ්යා ත වූ කෙලශාවරණයෙන් ද අහෙතුක ප්ර්තිසන්ධිමසංඛ්යාෂත වූ විපාකාවරණයෙන් ද සමන්විත වූ ශ්ර්ද්ධා නැති කුශලච්ඡන්දි නැති නීවරණබහුල වූ අභව්යක සත්ව යන් දන්නා නුවණ ද; උක්තප්ර කාර වූ කර්මාඅවරණ කෙලශාවරණ විපාකා වරණයෙන් දුරු වූ ශ්ර ද්ධාසම්පන්න වූ කුශලච්ඡන්දර ඇති පඤ්චනී වරණයෙන් නැති භව්යශසත්වසයන් දන්නා නුවණද යන සවන ඥානබලයෙන් යුක්ත වූ සේක. එසේ වූ ස්වාමිදරුවානන්- -පෙ-යුතු.

214.

තව ද, මාගේ ස්වාමිදරුවානන් සම්පූර්ණේ වූ චන්ර් මණ්ඩලයෙකැයි සිතමි. උන් වදාළ සඞර්ම ය ඒ චන්ර්් මණ්ඩලයෙන් බට සිහිල් වූ සඳපහනෙකැයි සිතමි. ඒ ස්වාමිදරුවානන්ගේ පුත් වූ සගුරුවන් එ සඳරැස් හිමෙන් සැදැහැ නැමැති ජලධාරා වහන සඳකත්මිණි පහණ සමූහයෙකැයි සිතමි.

තව ද, මාගේ ස්වාමිදරුවානන්වහන්සේ උදයපර්ව තශිඛරයෙන් නැගි මනොඥ වූ ලහිරුමඬලෙකැයි සිතමි. උන් වදාළ සද්ධර්ම්ය ඒ ලහිරුමඦලින් බට රශ්මිසමූහයකැ යි සිතමි. උන්වහන්සේගේ පුත් වූ සංඝරත්නය එ රශ්මි හිමෙන් පිපී වැනීගිය පියුම් කැලයෙකැයි සිතමි.

තව ද, සර්ව.ඥයන්වහන්සේ කලට ම ද හී සිටි බලන්නවුන් ඇසට ඉතා මනොඥ වූ ගන්ධශගජෙන්ර් කයෙකැයි සිතමි. උන් වදාළ සඬර්ම ය සුවඳ වූ මදධාරා යැ යි සිතමි. ඒ සර්ව ඥධර්ම්චක්ර වර්තී ස්වාමිදරුවානන් වහන්සේගේ පුත් වූ සඟුරුවන් ඒ මදධාරා බී මත් වූ භ්රාමරසමූහයෙකැයි සිතමි.

තව ද, ස්වාමිදරුවානන්වහන්සේ පිපී නිමා ගිය රත් පියුමෙකැයි සිතමි. උන්වහන්සේ වදාළ සද්ධර්ම ය ඒ පියුමැ ඇති වූ මධුර වූ මධු බින්දු්සනද්ර හයෙකැයි සිතමි. ඒ ස්වාමී දරුවානන්වහන්සේගේ පුත් වූ සංඝරත්නය ඒ මිහිරි මී බීමෙන් මත් වූ රාජහංසසමූහයෙකැයි සිතමි.

කාණ්ඩය] බුත්සරණ 255.

තව ද , ලොවුතුරා සම්මාසම්බුදුරජානන් වහන්සේ භාස්වර සිංහරාජයෙකැයි සිතිමි. උන් වදාළා වූ සද්ධර්මරය අසම්භීත කෙසර සිංහනාදයෙකැයි සිතිමි. ඒ ස්වාමිදරුවානන්වහන්සේ ගේ පු ත් වූ සංඝරත්නය කෙලශ නැමැති ක්ෂු ද්රමසත්වනයන්ගේ හසර නො මැති සිංහාධිෂ්ඨිත වූ වනප්රමස්ථයෙකැයි සිතමි.

තව ද, සද්ධර්ම රාජ වූ ස්වාමිදරුවානන්වහන්සේ මහාහිමාලය පර්වදත යැ යි සිතමි උන්වහන්සේ වදාළ සඬර්මමය ඒ පර්ව ත පාදයෙන් බට ගගුල්හැල්ලෙකැයි සිතමි. උන්වහන්සේට පුත් වූ සඞඝරත්නය ඒ ගගුල්හැල්ලෙහි අනවරතයෙන් නහා සැනැහෙන හස්තිසමූහයෙකැයි සිතමි.

තව ද, මාගේ ස්වාමිදරුවාන්නවහන්සේ ප්රැබුද්ධ වූ වසන්ත කාලයෙහි මහාවනයෙකැයි සිතමි. උන්වහන්සේ වදාළ සඞර්ම ය ඒ වනයෙහි මල්කැන් සමූහයෙකැයි සිතමි. උන්වහන්සේගේ පුත් වූ සංඝරත්නය ඒ මල්කැන්හි හැසිරෙණ බමරකැලයෙකැයි සිතමි.

තව ද , ඒ ලොව්තුරා සම්ය ක් සම්බුඬයන්වහන්සේ රත්නා කරයෙකැයි සිතමි. උන්වහන්සේ වදාළ සද්ධර්මමය මහඇගි සත් රුවන්කැලයෙකැයි සිතමි. ඒ බුදුරජානන්වහන්සේගේ පුත් වූ සංඝරත්නය ඒ සත්රුවන් ඉකැවූ රාජසමූහයෙකැයි සිතමි.

තව ද, ඒ සිවාමිදරුවානන්වහන්සේ මලයස්ථයෙහි වූ සඳුන් රුකෙකැයි සිතමි. උන්වහන්සේ වදාළ සද්ධර්මහය එහි පිහිටි අසාධාරණ වූ ශෛත්යිගුණ යැ යි සිතමි. උන්වහන්සේගේ පුත් වූ සංඝරත්නය එහි සිහිලස විඳිනා පිණිස වැදැ වැලැඳැ ගෙණැ හොත් භුජඞගරාජසමූහයෙකැයි සිතමි. තව ද, ස්වාමිදරුවානන්වහන්සේ ල ඇති මවකැයි සිතමි. උන්වහන්සේ වදාළ සද්ධර්මමය කිරිබරතනයෙකැයි සිතමි. උන් වහන්සේගේ පුත් වූ සංඝරත්නය ඒ කිරිබරින් ජීවත් වන පුත් රුවනෙකැයි සිතමි. තව ද, ඒ ස්වාමිදරුවානන්වහන්සේ සියල්ලන් විසින් මැ අනුභව කටයුතු වූ කප්රුකෙකැයි සිතමි. උන්වහන්සේ වදාළ සද්ධර්ම ය ඒ ආරාධනාවෙන් ලබන්නා වූ කැමැති කැමැති මහඇගි වූ ධන යැ යි සිතමි. උන්වහන්සේගේ පුත් වූ සංඝරත්නය ඒ ධන ලැබීමෙන් සතුටු වූ දරිද්ර්සමූහයෙකැයි සිතමි. තව ද, ඒ ස්වාමිදරුවානන්වහන්සේ සදත්විල්තෙරෙහි සිටි නුගරු‍කෙකැයි සිතමි. උන්වහන්සේ වදාළ සඞර්මගය සිහිල් නුගරු‍කෙකැයි2 සිතමි. උන්වහන්සේට පුත් වූ සංඝරත්නය ඒ සෙවනැ සැතැපුනු ගිමින් තැවීගිය ඇත්කැලයෙකැයි3 සිතමි.

1.භාස්කර. 2.මවෙකැයි. 3.සිහිල්වනයෙකැයි. 4.සදත්කැළසමූහයෙකැයි. 256 අමෘතාවහ නම් වූ [මිශ්රයකථා

තව ද, බුදුරජානන්වහන්සේ මහාමෙඝයෙකැයි සිතමි. උන් වහන්සේ වදාළ සඞර්මදය මේඝගර්ජනා යැ යි සිතමි. උන්වහන්සේ ගේ පුත් වූ සංඝරත්නය ඒ ඇසීමෙන් සොම්නසින් මත් වැ බමන මයුරසමූහයෙකැයි සිතමි.

තව ද, බුදුරජානන්වහන්සේ කාන්තාරයෙහි වූ මහපින්පැන් සැළකෙයි1 සිතමි. උන්වහන්සේ වදාළ සඞර්මහය සිහිල් වූ සුවඳ වූ මධුර වූ සලිලයෙකැයි සිතමි. ඒ ස්වාමිදරුවානන්වහන්සේගේ පුත් වූ සංඝරත්නය සුව සේ බී පිපාසා නිවා ගත් මැගීරැසෙකැයි සිතමි.

තව ද, මාගේ ස්වාමිදරුවානන්වහන්සේ මහාවෛද්යරයාන කෙනෙකැයි සිතමි. උන්වහන්සේ වදාළ සඞර්මවයආයුර්වෙිදමන්ත්රු යෙකැයි සිතමි. උන්වහන්සේගේ පුත් වූ සංඝරත්නය ඒ ආයුර්වෙ දමන්ත්ර යෙන් ස්වස්ථ වූ ආතුරසමූහයෙකැයි සිතමි.

තව ද, සඞර්ම රාජ වූ ස්වාමීන්වහන්සේ ත්රි කූටපර්ව තය යැ යි සිතමි. උන්වහන්සේ වදාළ සඞර්ම්ය එහි පිහිටි රුවන්මෙරෙකැයි සිතමි උන් පුත් වූ සුපිළිපන් සංඝරත්නය එහි පිහිටා සුව සේ වසන දෙවතාසමූහයෙකැයි සිතමි. තව ද, ඒ ස්වාමිදරුවානන්වහන්සේ නායක වූ වෘෂභ රාජයෙකැයි සිතමි. ඔවුන් වදාළ සඞර්ම ය ඔහු ගිය ‍‍ යෙක්ෂ.ම මාර්ග යෙකැයි සිතමි. ඔවුන්ගේ දරු වූ සංඝරත්නය ඒ මාර්ගකයෙන් සුව සේ හසර ලත් ගොව්රගජයෙකැයි සිතමි. තව ද, ඒ ස්වාමිදරුවානන් වහන්සේ නිවාතස්ථානයෙකැ මනා වැ දිලියෙන ප්රසදීපස්කන්ධවයෙකැයි සිතමි. උන්වහන්සේ වදාළ සද්ධර්මැය මොහ නැමැති අන්‍ධකාරය බිඳිනා ප්රූදීපාලොකයෙකැයි සිතමි. උන්වහන්සේගේ පුත් වූ සංඝරත්නය ඒ ආලොකයෙන් මාර්ග්මාර්ග් දුටු ඇසැත්තවු යැ යි සිතමි.

තව ද, ස්වාමිදරුවානන් වහන්සේ හස්ත්යාසචාය්ය් ොකකෙනෙකැයි සිතමි. උන්වහන්සේ වදාළ සඞර්ම්ය ශික්ෂා තන්ත්ර‍යෙකැයි සිතමි. ඔවුන්වහන්සේගේ පුත් වූ සංඝරත්නය එහි කී ක්රශමයෙන් මැ ශික්ෂාහ ලදින් විනීත වූ භද්රනහස්තිසමූයෙකැයි සිතමි.

මෙසේ තමන්වහන්සේ යැ, තමන්වහන්සේ වදාළ ධර්මි රත්න යැ, තමන්වහන්සේගේ පුත් වූ සංඝරත්නයැ යන මේ රත්නත්‍රයයෙන් මැ ලොවට ශාන්ති එළවන සර්වැඥයන්වහන්සේ ප්රනථමධ්යාෙනාදී වූ ධ්යා්නධර්මරයන් දන්නා නුවණ යැ, අෂ්ටවිමොක්ෂ්

1.හලෙකැයි කාණ්ඩය] බුත්සරණ 257.

ධර්මඩයන් දන්නා වූ නුවණ යැ, සවිතකීසවිචාරසමාධි යැ, අවිතකී විචාරමාත්රෙසමාධි යැ, අවිතකීඅවිචාරදමාධි යැ යන ත්රි විධසමාධීන් දන්නා නුවණ යැ, නිරොධසමාපත්ති හා සමඟ රූපාරූප අෂ්ටසමාපත්ති දන්නා නුවණ යැ, හානභාගි වූ සංක්ලේශයන් දන්නා නුවණ යැ, විශෙෂභාලි වූ ව්යයවදානධර්මියන් දන්නා නුවණ යැ, ඒ ඒ සමාපත්තීන් ව්යුවත්ථාපනව්යවවදානකරධර්මායන් ‘මොහු ව්යු ත්ථා නයහ. මොහු ව්ය වදානකරයහ’ යි දන්නා නුවණ යැ යන මේ සත්වන ඥානබලයෙන් යුක්ත වූ සේක . එසේ වූ -පෙ- යුතු. 215 216 217

තව ද , “එකම්පි ජාතිං චෙපි ජාතියො” යනාදීන් අතීතා පරිමිතකාලයෙහි ස්කන්ධුසන්තානයෙහි පවත්නා නුවණ යැ යන අටවන ඥානබලයෙන් යුක්ත වූ බුදුන් -පෙ-යුතු.

තව ද, මේ සත්වියෝ කායදුශ්චරිතයෙන් වාග්දුශ්චරිතයෙන් මනොදුශ්චරිතයෙන් යුක්ත වැ පණ්ඩිතජනයන් කී පරිද්දෙන් සම්යුක්ප්ර්තිපත්තියෙහි නො පැවැතැ මිත්යා්දෙනදෘෂ්ටි ගෙණැ මිථ්යාන දෘෂ්ටිකර්මයසමාදාන කළ හෙයින් මරණින් මත්තතෙහි අපායෙහි උපදනාහ’ යි දන්නා නුවණ යැ, තව ද, මේ සත්ව‍යෝ කායසුචරිත යෙන් වාක්සුචරිතයෙන් මනඃසුචරිතයෙන් යුක්ත වැ නුවණැත්ත වුන්ට පරිභව නො බණනු කොට උන් කී පරිද්දෙන් මනා වූ ප්ර්තිපත්ති කොට සම්ය්ග්දෘෂ්ටික වැ සම්ය ග්දෘෂ්ටිසමාදාන කළ හෙයින් මරණින් මත්තෙහි සුගතියෙහි උපදනාහ’ යි දන්නා නුවණ යැ , තව ද, මෙසේ මියන සත්වකයන් ද, උපදනා සත්ව යන් ද, හීනසත්වැයන් ද, ප්රිණීතසත්වවයන් ද, සුවර්ණ සත්ව යන් ද, දුර්ව ර්ණණ සත්වතයන් ද, සුගතියෙහි හා අපායෙහි තමන් තමන් කළ කර්ම වූ පරිද්දෙන් සුව විඳිනා දුක් විඳිනා සත්ව යන්ද විශුද්ධ වූ මනුෂ්යව යන් ඉක්මුනා වූ දිවඇසින් දන්නා නුවණ යැ යන මේ නවවන ඥානබලයෙන් යුක්ත වූ බුදුන් -පෙ-යුතු.

තව ද, ‘තථාගතතෙමේ ආස්ර වක්ෂ ය කළ හෙයින් අනාස්රධව වූ වෙතොවිමුක්තිප්ර ඥාවිමුක්තිසංඛ්යාුත වූ නිර්වාණාලම්බන වූ ඵල සමාපත්ති සමවැද වාසය කෙරෙ’ යි දන්නා නුවණ යැ යන මේ දසවන ඥානබලයෙන් යුක්ත වූ බුදුන්-පෙ-යුතු.

218 219 තව ද, “තොපගේ ස්වාමිදරුවෝ කවුරු දැ”යි විචාළකල්හි “ශාක්ය1සිංහ වූ සම්ය්ක්සම්බුඞයන්වහන්සේ යැ, මාගේ ගුරු යැ’යි කීකල්හි “ඌ1 කුමක් දන්නා ගුරුකෙනෙක් දැ?” යි නො කිය

1.උන් 258 අමෘතාවහ නම් වූ [මිශ්රිකථා

“ඉතා යහපතැ. ගුරුන් ලද්දෝ නම් ලොකයෙහි තෙපි මැ යැ”යි ඉතා සතුටු සොම්නස් වැ ලෝවැස්සන් ප්රයශංසා කරණ තුන් ලොවට එකගුරු වූ තව ද, ගෙ පිරුණු නෑයන් හැරැ,කොටාර පිරුණු ධන හැරැ, සසරෙහි කළ භයින් තමන් කරා වැද මහණ වූ කුලදරුවන්, සතුන් වඩාලා රජමුළුතැන්හි අරක්කැමි යන්ට කර අඹරන්නට පාවා දෙන්නා සේ, නරකයෙහි යමපලුන් අතට කපන්නට පළන්නට පාවා දෙන තීත්ක්ත ගුරුන් ලද්දෝ පවා “සසරට පිටුනහල් ලදුම්හ” යි කියා සතුටු වෙති. “ඇපි වූ කලි බසැ අත්ය්ට ක් නොදන්නා වූ මඬුවන්නට පවා තමන් වදාරණ බස්මාත්රටයක් ඇසූපමණින් මැ අමාමහනිවන් දක්වන ස්වාමිදරුවානන්කෙනෙකුන් ලදුම්හ” යි ලෝවැස්සන් විසින් අනවරතයෙන් ප්ර්ශංසා කරණ බුදුන් -පෙ-යුතු.

තව ද, “මවු යැ’ යි සිතා යකින්නන් තනය වැදැ ගත් බාල කුමාරයන් සේ ‘අපට මෙහි තුබූ ප්රිතිපත්තියෙකැ’ යන සංඥාවෙන් ලෝවැස්සෝ මිථ්යාංදෘෂ්ටි ගත්හ. ඒ මිථ්යාවදෘෂ්ටියට උපදෙශ දෙන ගුරුන් පොවා පාමුල්හි හිඳැ ‘ගුරුන් ලදුම්හ’ යි නියැලෙති. මම වූ කලී සාරාසංඛ්ය කප්ලක්ය් ක් මුළුල්ලෙහි මනා කොට ගසාගත් සක්හෙලි වූ සුව සේ යා හැකි මනා වූ ප්ර තිපත්ති නමැති මඟින් තමන් ආශ්ර ය කළවුන් අමාමහනිවන්පුරෙහි ලන තුනලොවට එකශරණ වූ ධර්මවචක්රුවර්තී වූ බුදුන් සරණ යෙමියි- පෙ-යුතු.

220 221 222

ඉසුරන් මඳුලු කා දැමූ කොස්වහලු කා රැකෙන ගවයන් සේ, මාගේ බුදුන් වහන්සේගේ සස්නෙහි ශ්රානවකයන් ප්රවතිපත්ති වළඳා හළ වසලූ වැනි ලඝු වූ ප්රාතිපත්ති පිරූ ගිහිවැසි උපාසකයෝ පවා අනාගාමීමඟ දක්වා ලැබෙති. එබඳු වූ මනා වූ ප්ර තිපත්ති පානා වූ බුදුන් -පෙ-යුතු.

ඉසුරන්ගේ ගෙහි වැඩි1 ගිරවුන් මිහිරිමිනිස්බස් ඉගෙණැ බණන්නා සේ, තමන්වහන්සේගේ ශාසනයට වන් මේ අප මිනිස් තිරිසනුන් ලවා ධර්මැවිනය වැනි සුභාෂිතයක් බණවන බුදුන් -පෙ- යුතු. තව ද, සෙසු ‘බුදුම්හ’ යි කියන්නවුන්ගේ ශාසනයෙහි වන් සත්ව යෝ සෙසු සුව තබා තමන් වරදවා ගත් ධර්ම ය හෙතු කොට ගෙණැ අටමහානරකයෙන් ගැලවී ගත නො හෙති. මම වූ කලී නිල්මහනෙල්පිටපෙති ‘බෙරවාපෙති යැ’ යි හැරැ යට සිටි යහපත් මුවරඳ ඇති සුවඳපෙති පලඳවන්නක්හු සේ, තමන් සරණ

1.වැසි කාණ්ඩය] බුත්සරණ 259.

ගියවුන්ට දෙවිබඹසැපත් බෙරවාපෙති කොට හැරැ සොපධි ශෙෂනිරුපධිශෙෂනිවන්සුවඳින් යුක්ත වූ ආය්ය් දහම් නැමැති සුවඳපෙති පලඳවන බුදුන් සරණ යෙමි යි-පෙ-යුතු.

223 224 ඇවිළෙන් ගිනිකඳ නිවන්නට ඔත් තෙල්ධාරාවක් සේ, සසර ගිනි නිවන්නට තෘෂණාදෘෂ්ටි නැමැති තෙල් ඕනවුන් පවා ස්වගුරු කොට ගත්තා වූ සත්වෘයෝ පවා “ගුරුහු නම් අප ලද ගුරුහු යැ”යි බැහැවෙති. මම වූ කලී වනයෙහි ඉපැදැ එ මැ වනය1 සහමුලින් දැවූ ලැව්ගින්නක් සේ, සසරෙහි මැ වැසැ එ මැ සසර සහමුලින් දැවූ සර්ව්ඥ වියතානන් වැනි ගුරුන් ලදිමි. අනික් කුමක් කියම් ද? නිවන්පුරයෙහි වළදොර දිටිමියි2 සියලු ලෝවැස්සන් විසින් වෙන වෙන තුටුපහටු වැ උන් සරණ ගිය දවස් තමා සසරින් මිදී නිවන්හි සිටියා කොට සිතා නොයෙක් ලෙසින් වැඳැ පුදනලද, ඒ නිවන් දෙන්නා වූ බුදුන්-පෙ-යුතු. 225 226

තව ද, සමහර සත්ව යෝ නොදත්දෙයත් ‘දතුම්හ’ යි සඟවා ලොව සිත් ගන්නා පිණිස නොඑක් සැල්වැල් දොඩනා කෙලශ විකාර ඇත්තවුන් පවා ‘ගුරුහ’ යි වැඳ පුදා වෙහෙසෙති2 ‘තමන් ලයට වන් නවලොවුතුරාදහම්එකගාථාපදයකිනුදු අනන්තාපය්ය් න්තඋද්ඝටිතඥවිනෙයයන් සිතට නඟා දෙසා ලන සියලු ලොවට එකචාය්ය් වන වූ බුදුරජානන් ශුරු කොට ලදිමි’යි සියලු දිව්ය බ්ර්හ්මාදී වූ සත්ව යන් වෙන වෙන මැ විඳැ විඳැ මත් වැ ස්තුති කරන්නා වූ බුදුන්-පෙ-යුතු. තව ද, කොසඹෙහි බඳත් මී මිහිරි වෙයි. කුරුඳුගසැ සෙවන ද සිහිල් වෙයි. මෙසේ කිසිලෙසකිනුත් වස්තූන්ගේ ගත යුතු බවෙක් ඇති වෙයි. ගිනි ගත් අසුචිවළක් සේ නොසකස් වූ නො සිහිල් වූ දෙසැටදෘෂ්ටියට භාජනය වූ තීත්ථ කශාස්තෲන් ගුරු තැනට තකා‍ ලෝවැස්සෝ වෙහෙසෙති. ඇපි වූ කලී සියලු අත්ර්නට ‍ සිද්ධ කරණ භද්රසඝටයක් දෙඅතින් හැරැ මුදුනෙහි තැබූම්හ. කැමැති කැමැති වයතු දෙන කප්රුකක් වැලැඳැ ගතුම්හ. ලොකචාය්ය්ි වූ අනාචාය්ය්ෙන වූ අචෛතවාදී වූ බුදුරජානන් වැනි ගුරු කෙනෙකුන් සුවසේ ලදුම්හයි සියලු අනන්තසත්වයන් සතුටු සොම්නස් වැ වැඳැ පුදා ස්තුති කරණ තිලෝගුරු බුදුරජානන් -පෙ-යුතු. 227 228

තව ද, ඇග ගෑවුනුගෑවුනන් ශරීරයෙහි වැදැගන්නා4 කුෂ්ඨ රොග ඇත්තක්හු එ වසා පිළී පෙරෙ වැ නො හඟවා ගම් වදනා සේ , පැහැසුනුපැහැසුනුවන් කෙලෙසන මිථ්යාඟදෘෂ්ටි වැනි

1.හැම වනය.		2.හළදොරැ සිටි.		3.වෙසෙති		4.වදති යන

260 අමෘතාවහ නම් වූ [මිශ්රළකථා

සංක්රා න්තිකුෂ්ඨයක් “ධර්මර යැ” යන නමින් වසාලා ලොව පරිවර්තසනය කරණ තීත්ථිකගුරුන් ලද්දා වූ ඒ සත්වයයෝ පවා “සරණක් ලදුම්හ” යි සතුටු වන්නාහ. ඇපි වූකලී “තමන් වදාළ සුවාසූදහසක් ධර්ම ස්කන්ධ යෙහි එකි එකී පිළි මැ එකි එකී අකුරු මැ නිවන්රසයෙන් එකරස කොට වදාරණ අසාධාරණ වූ බුදුකෙනෙකුන් ලදුම්හ’ යි සියලු දෙවිබඹුන් කරණ ප්රකශංසා ඝොෂයෙන් සියලු ලොව එකඝොෂ කරවූ බුදුන්-පෙ-යුතු.

තව ද, අඥානසත්ව යෝ වසපක් ගත් කිම්ඵලවෘක්ෂුය ආශ්ර ය කොට තමන් ලද්දා වූ ලාභ කොට සිතති. ‘ඇපි වූකලී ආදී දළුව ලූ දවස් පටන් කොට මල් ගන්නා පලු ගන්නා ඵල ගන්නා අවස්ථා දක්වා නිවන්රසයෙන් මිහිරි ඵල ගන්නා බුදු අමාරුකක් ආශ්ර ය කළම්හ’ යි සියලු සත්ව්යන් විසින් මුදුනෙන් පුදනු ලබන -පෙ-යුතු. 229 230

තව ද, ‘තීත්ක්තු ශාස්තෲහු, කසල්ලෙන් බස්නා දා මැ තමන්ගේ පැටවුන් අසුවිබලුකුණු ආදී ඇති නොසකස්තෙනට ගෙණැ වදනා කවුඬුවන් සේ, තමතමන්ගේ ශාසනයට වන්නවුන් ආදියෙහි සිටැ මැ අධර්මල අශුචිකුණපයෙහි හසර කරවති.ඇපි වූකලි ආදියෙහි සිටැ මැ තමන්ගේ පැටවුන් පියුම්වලට මැ ගෙණැ වදනා රාජහංසයකු සේ, ආදියෙහි පටන් ගෙණම තමන්ගේ ශ්රාවවකයන් සඞර්මසයෙහි මැ හසර කරවන බුදුරජානකෙනෙකුන් ලදුම්හ’යි සියලු ලෝවැස්සන් සතුටුකඳුළු ගන්වන්නා වූ බුදුන්-පෙ-යුතු‍. තව ද, විෂශරයෙන් පහර කෑවෝ ‘මේ මෙතැනට පිළියමැ’ යි කිව, අසුචි වළඳත් ඒ විෂයට ප්රනතිකාර කෙරෙති. කැරැ එසේ ලද්දා වූ ජීවිතය කෙතෙක් කල් පවත්වත් ද? මම වූ කලී කෙලෙස් නැමැති විෂශරයෙහි පහර කෑ ලොවට සඞර්මන නැමැති අමාරස වළඳවන මහිහිරි වූ පවිත්රක වූ පිළියම් දන්නා තිලෝගුරු බුදුරජානන් ලදිමි. ඒ රස වැළැඳුවෝ නැවැතැ සසරට නො වැදැ ස්ථීර වූ අමාමහනිවන්සුව අනුභව කෙරෙති. එසේ වූ ස්වාමිදරුවානන් මා ලද්දේ යැ යි සියලු සත්වතයන් වෙන වෙන ප්රාශංසා කරණ -පෙ-යුතු. 231 232

තව ද, ඇසට මිහිරි කණට මිහිරි සිතට මිහිරි ඥෙයමණ්ඩලය පමණින් නුවණ පමණ ලද සියලු ලොව තමන්ට ගොචර කොට තුමූ අනුන්ට ගොචර නො වැ අනන්තාපරියන්තගුණ ඇතිබවට සැලැසී සිටි බුදුරජානන් -පෙ-යුතු.

තව ද, තමා මඳනුවණ ඇතිහෙයින් කී දෙයෙහි තත්ත්වඩය නො හැ‍ඟෙතුදු “ඒ ස්වාමිදරුවානන් වදාළ දෙයෙක් අනික්

කාණ්ඩය] බුත්සරණ 261. ලෙසෙකැ නො පෙරෙළෙ”යි කියා කළ හැදැහිලි පමණෙකින් මැ දෙවිසැපත් නිවන්සැපත් එළවන, ගිය ජාතියක් පෙරැළී නො එන්නා සේ හළ කෙලෙසුන් පෙරැළී තමන් සිතට නො එන, තමන් නුවණින් දත යුතු වැ සිටි බැවින් සියලු ධර්ම යන්ට ‘‍ෙඥය’ යන ව්ය වහාර කර වූ අවෛතවාදී වූ අවන්ය් වාදී වූ අමාතවාදී වූ අතුල්ය වාදී වූ ධර්ම වාදී වූ විනයවාදී වූ හිතවා දී වූ යුක්තවාදී වූ මුක්තිවාදී වූ ශාන්තිවාදී වූ බුදුන් -පෙ-යුතු. 233

මිහිරට මිහිරි වූ, සිහිලසට සිහිල් වූ, ආචාරය්ය්-වියන්ට ආචාය්ය්ූ වූ, වියතුන්ට වියත් වූ , මහතුන්ට මහත් වූ, පිදිය යුත්තන්ට පිදිය යුතු වූ, ග්රාමහ්‍යයන්ට ග්රා හ්ය වූ, භාවනීයයන්ට භාවනීය වූ, දර්ශයනීයයන්ට දර්ශතනීය වූ, මාර්ගගනීයයන්ට මාර්ග ණීය වූ, කමනීය යන්ට කමනීය වූ, සත්වනීයයන්ට සත්වනීය වූ, සෙව්යනයන්ට සෙව්ය වූ, භව්යනයන්ට භව්ය වූ, අනුශාසකයන්ට අනුශාසක වූ, චක්ෂු ෂ්මතුන්ට චක්ෂු ෂ්මත් වූ, අග්රා ම්ය යන්ට අග්රා ම්යස වූ, කුලවතුන්ට කුලවත් වූ, මහඇඟියන්ට මහඇඟි වූ, වාදීන්ට වාදී වූ, වාග්මීන්ට වාග්මී වූ, ගමකයන්ට ගමක වූ, ශාන්තයන්ට ශාන්ත වූ, දාන්ත යන්ට දාන්ත වූ, ලොකඥයන්ට ලොකඥ වූ, මාර්ග ඥයන්ට මාර්ගදඥ වූ, පරමවෛයකත්ය්1 පාරගත වූ බුදුන් -පෙ-යුතු. 234,235,236

බොහෝ කලක් පුරු දු වැ ද නො වැළැකැ ආ තමන් ස්නෙහයක්2 සේ, නිවන් දක්නා කැමැත්තවුන් විසින් නො හැරැ පියැ යුතු වූ ස්නෙහ කට යුතු වූ සූවිසි අසංඛ්යතයක් සත්වොයන් තමන් නිවන්හි ලු ව ද සත්වහයන් විසින් අඩුවක් නො පෙණෙන ලොවක් සේ, සියලු සත්ව ලෝකයා තමන්ගේ ගුණ පොහොනා3 පමණින් කිව ද, විචිත්රක වූ තමන්ගේ ගුණයෙහි අඩුවක් නොපෙණෙන පරිද්දෙන් මිහිරි ගුණ රැස් කළ බුදුන් -පෙ-යුතු.

අව්වෙන් තැවී විරී මිහිරි සිහිල් ගං වැ ගිය හිමපටලයක් සේ, සසරපමණින් කෙළෙහි ගුණ නො දන්නා ලෝවැස්සන් තමන් නොඑක් දුකින් තැවුතැවු සේ මැ තමන් ලය මොළොක් කොට කරුණාගග පැවැත්වූ බුදුන් -පෙ-යුතු.

රදවුන් පයින් මැඩි මැඩි සේ මැ පිළියෙහි කසට නැගෙන්නා සේ , වඳුරු වැ කෙළෙහි ගුණ නො දන්නා තැනැත්තහු තමන් පිට මැඩි මැඩි සේ මැ තමන් සිත්හි කසට හළ මහාකරුණා ඇති මහතානන්-පෙ-යුතු.

• මේ ලක්ෂණයෙන් යුත් හැම වැකී ‘තවද’ යන්නෙන් ආරම්භ වේ. 1.වෛද්යෙත්වත වෛධ්යසත්ව’ & වෛසක්යව 2.ආත්ම ස්නෙහයක් 3.නෙපොහොනා මෙහි සමහර පොත්හි 234 වන අංශය වශයෙන් යට දැක්වූ 41 අංශය පැණේ. 262 අමෘතාවහ නම් වූ [මිශ්රශකථා

237-240 ගලින් තැළූ තැනැත්තහුට ඇතුළෙහි මිහිරිපක්කඞ දෙන රසසම්පන්න පොල්පකක් සේ , තමන් හිස් තැළූ දුජිනයන්ට මිහිරි කරුණා එළවූ බුදුන් -පෙ-යුතු.

මතින් ඇලැළු ඇලැළු සේ මිහිරි වූ තෙල් නැලෙන දිහියක් සේ දුජිනයන් ඇලැළු ඇලැළු සේ මැ ස්නෙහ එළවන බුදුන් -පෙ-යුතු.

පයින් මැඩි මැඩි සේ මැ ටොඹු1 ලා දළ වන කෙහෙල් දළුවක් සේ, ලෝවැස්සන් ගහට කළ කළ සේ මැ තමන්ගේ කරුණාව දළ කළා වූ බුදුන් -පෙ-යුතු.

ගින්නෙහි තැවු තැවු සේ මොළොක් වන යකඩයක් සේ ලෝවැස්සන් දුක් දී තැවු තැවු සේ මැ ලය මොළොක් මැ කළ බුදුන්-පෙ-යුතු. 241-245 ගිම්සමයෙහි දළු ලන කිඳිලුහුනක් සේ, සංසාරව්යළසනයෙහි තමන්ගේ කරුණාව නො මලවා දළු ලැවූ බුදුන්-පෙ-යුතු. ගණිකාචාරකර්මායෙහි නිරුපද්ර ව වූ තමාගේ වල හැරැ පියා ඇතින්න පස්සෙහි උපද්රිවසහිත වූ ගමට වන් කාමුක වූ ඇතකු පරිද්දෙන් දීපඞකරපාදමූලයෙහි ලද නිවන් හැරපියා කරුණාව පසුපස්සෙහි භයඞකර වූ සසරට වන් බුදුන් -පෙ-යුතු. පැළු පැළූ සේ කපුරු පැණෙන කපුරුගසක් සේ වෙක්ර යෂ්ටිකපිජාතකයෙහි තමන් පිට පැළු පැළූ සේ අනුග්ර හය මැ දැක්වූ බුදුන් -පෙ-යුතු. ලියත් ලියත්2 රුහළුවෙහි හෙන3 ඇත්දළක් සේ, තමන්‍ ඇඟ මස් ලියලියා බුදුහළුයේ හුනු බුදුන්-පෙ-යුතු.

		මනා   වූ  බිම්හි   ලිං   කැනිකැනි සේ    මිහිරිදිය    දක්නා   සේ,

සැතින් කැපුකැපු සේ පැළුපැළූ සේ , මෛත්රීකකරුණාරස දක්වන බුදුන් -පෙ-යුතු. 246-250 ගිනිවර කළකළ සේ පැහැයෙන් බබලන මැණිකක් සේ, සසර ගින්නෙහි තැවුනුතැවුනු සේ මැ අධික වූ තේජස් ලදින් බැබලුනු බුදුන්-පෙ-යුතු. හිරුවිම්නැ ඇතුළෙහි වැසැ ‘ගිමැ’ යි නො තැවෙන හිරු දෙවියා සේ, සසරැ වැසැ සසරහිමින් නො තැවැනු බුදුන් -පෙ-යුතු. මුහුද කෙසේ මහත් වුව ද, පිපාසිත වැ මිහිරිපැනක් කැමැත්තවුන් මුහුදුකෙළ ලිඳට මැ දිවන්නා සේ , සත්වලොකය කෙසේ මහත් වුව ද , දහම් කැමැත්තවුන් තමා කරා මැ දිවැවූ බුදුන්- පෙ-යුතු. 1. තුඹු. 2.ලියපත් ලියපත්. 3.රූලක එන. කාණ්ඩය] බුත්සරණ 263.

කිරට අවුළු වූ ශකීරාවක් සේ, තමන්ගේ දෙශනාවිලාසයට තමන්ගේ රූපය අවුළු කළ බුදුන්-පෙ-යුතු.

දෙවොලෙහි තමන් පිදූ බත තමන් නො කන්නාසේ, ලෝවැස්සන්ට තමන් පුදාපු කායජීවීතය දෙකින් තමන්ට ප්රැයෝජනයක් නො කළා වූ බුදුන්-පෙ-යුතු. 251-255 මහවතුරු ගෙණැ මහගං වන ද නො වන ද , අඩුවැඩි නො පෑ එකාකාරයෙන් සිටි මහමුහුදක් සේ ලාභාලාභයෙහි එකාකාර ව පිරී1 සිටි බුදුන් -පෙ-යුතු.

නොයෙක් මලින් ගත් රෙහෙණු මි හියෙන් එකරස කළ බමරතුඩක් සේ, සසරැ වෙන වෙන තමන් ගත් සමතිස්පැරුම් එක සර්ව්ඥතාරසයෙන් මිහිරි කළ බුදුන්-පෙ-යුතු. අඤ්ජනකුලෙහි කළුඇතුන් අතුරෙහි ධවල වැ ආශ්චය්ය්ස්ප වූ ශ්වෙතහස්තිරාජයක්හු සේ, හැම පාපධර්මායෙන් කිලුටු ලොකයෙහි කෙවල වැ ශුඞ වැ මහඇඟි වැ සිටි බුදුන් -පෙ-යුතු. මුහුදු වැදැ පැන් පූ තිමංගලයන් ඒ සා මහත් වුව ද මුතුබෙල් ලන් පූ පැන් මැ මුතු වන්නා සේ, මේ ලොකයෙහි දිව්ය්බ්රෙහ්ම මනුෂ්යැයන් ආදී සත්වේයන් කෙසේ පැලැගි වුව ද තමන්ගේ වටු සන්තානයෙහි හුනු ගුණ මැ බොධිපාක්ෂිනකධර්මුයන් කළ බුදුන් -පෙ-

යුතු.

නයින්ට සිහිලස දී උන්ගේ වසසුස්මෙන් තමා මලන සඳුන් රුකක් සේ, ලොවැස්සන්ට සුව දී එලෝවැස්සන් දෙන කම් කටොලෙන් තමන් දුක්පත් වන බුදුන් -පෙ-යුතු. 256-259

රජ හට ඩ ලන තැනැත්තහු තමා අවු කකා එ රජුහට අවු ගිය තෙනට කුඩය නමන්නා සේ , නොයෙක් සසරදුකින් තමන්ගේ ශරීරය වියැලෙතුදු ලෝවැස්සන්ට දුක් එන මඟට මැ කරුණාව නැමූ බුදුන් -පෙ-යුතු. බුරුල්ලෙහි මිටිපහර ලද ලද සේ මැ කිරි එරවූ දෙනක සේ, ලෝවැස්සන් අතින් ගහට වුන් වුන් සේ මැ එ ලෝවැස්සන්ට සුව එළවූ බුදුන්-පෙ-යුතු. නො පල ගත් මහරුක් සුව සේ සිටියැ දී අනුන්ට ප්ර යෝජන වත් ව පල ගත් හෙයින් සිඳී බිඳී පොලුපහර ලබන පල ගත් රුකක් සේ, කරුණා නො ගත්තවුන් යෙහෙන් විසියැ දී සත්ව කරුණා ගෙණැ තමන් සිඳුනු බිඳුනු මහාකරුණා ඇති බුදුන්-පෙ-යුතු. තමාගේ පාමුලෙහි අඳුරු නො නසා තමා නැඟූ සියලු ගෙහි අඳුරු නසන මහත් වූ පහනක් සේ, තමන්ගේ ව්යිසන නො නසා අනුන්ගේ දුක් පහ කරණ බුදුන්-පෙ-යුතු.

1.නිවි පිරී. 264 අමෘතාවහ නම් වූ [මිශ්රෙකථා

260

මුව වැ රන්වන් වන, ඇත් වැ ධවලවර්ණැ වන, බලු වැ ධාර්මික වන්නා වූ, කවුඩු වැ අභය දෙන්නා වූ , මස් වැ වැසි වස්වන්නා වූ, වටු වැ ලැව්ගිනි නිවන්නා වූ, ගිරා වැ මවුපියන්ට කරණ උපස්ථානයෙහි නො පමා වන්නා වූ, මොනර වැ පසේබුදු කරන්නා වූ, සිරලෙහෙණ වැ මහමුහුදැ දිය ඉස්නට සිතන්නා වූ, රජ වැ දිවි හැර සබවස රක්නා වූ, පිනිබිඳුහු ගත් අනිත්ය තාව දැකැ රජය හැරැ වල් වදනා වූ, විෂඝොර වූ නාග වැ මහත් වූ මෛත්රීැ පවත්වන්නා වූ, කුමාර වැ පැන කීමෙන් සියලු දඹදිව දනන්නා වූ, කුණාල වැ කාමගුණයෙහි ආදීනව දෙසන්නා වූ, තෙමිය1 කුමාර වැ තුන්ජාතියක් සිහි කොට රාජ්යනය කිරීමෙහි දොෂ දක්නා වූ, සොළොස්හැවිරිදි කුමාර වැ මහමුහුදු පිහිනන්නා වූ , අත්පා කැපුව ද මෛත්රීව පතුරුවන්නා වූ, රජය හැරැගෙණැ වළෙහි කැනැ හිඳුවාපූවන් කෙරෙහි මෙත්සිත් පතුරුවන්නානා වූ, සා වැ තමන්ගේ මස් දන් දෙන පිණිස ගින්නට වදනා වූ, වඳුරු වැ “ මම යැ ම‍ාගේ යැ” යන මිනිසුන්ගේ බස් අසා කණ පියාගෙණැ නින්දා කරණ පිරිස් ලද්දා වූ , විෂ පෙවූ හීයෙන් පහර කා හෙතුදු මවුපියන්ගේ දිශාවට හිස් ලා හෙන්නා වූ, ගිරා වැ වැදැ හිඳැ මළරුතු නො හරණා පමණ කෙළෙහි ගුණ දන්නා වූ, හූරුතුඩින් බණ දෙසන්නා වූ, වහලක් නැති මුහුදැ හී මණිමේඛලාව වැනි දාසීන් ලද්දා වූ, තුන්ලොවට එක ගුරු වූ, ඒ මහතානන් ඒ වියතානන් ඒ හිමියානන් -පෙ-යුතු. 261-265

තමා සිඳී ද සසරපමණින් සියලු ලොවට උපද්රුව වැද්දැ නො දී රකවල් වැ සිටි බුදුන් -පෙ-යුතු. ලෙඩතෙනැත්තවුට ශාන්ති පිණිස යක්හට දුන් කුකුළු බිල්ලක් සේ, රාගවෙෂාදිපාපධර්මට නමැති රෝගයෙන් වලඳනාලද සත්වලයන්ට ශාන්ති පිණීස සසරට තමන් බිලි කොට දුන් බුදුන් -පෙ-යුතු.

පාරමිතා නො පිරේ නම්, ශක්ර වැ හිඳිනා වූ පණ්ඩුකම්බල සිලාසනයෙහි දු නො තැවී නො හිඳිනා වූ, පාරමිතාවට වහලක් දුට හොත් ඔසුපත්යකබල දු සුවතලයහන් කොට සිතන්නා වූ බුදුන්-පෙ-යුතු. ගින් නෙහි හී දොෂ දැ දැ සේ ශුඞියෙහි හුනු රත්රණක් සේ. සසරෙහි හී ආත්මසෙනහස ද‍ා ගොසින් පරමාත්ර්රත් ‍ යෙන් ශුඞියෙහි හුනු බුදුන් -පෙ යුතු.

1.තෙමේ.

කාණ්ඩය] බුත්සරණ 265.

සොළොස් වර්ණ්ණතිකායෙහි පැහැ ඉක්ම ඇණමාත්තු වෙන් වැඩී සිටි මහදඹපියෙසිත් නැඟි රණක් සේ, සියලු ලොව්හි දිව්ය බ්රටහ්මාදීන් තමන් නැහැස්මට අඩු ඇණ කොට සියලු ලොවට අධික වූ වැඩි ඇණ පෑ සිටි බුදුන් -පෙ-යුතු. 266-270 ඒ සා මහත් වූ බල ඇති වැ ද, පිටැ හුන් තෙනෙත්තහු පයට යැතෙන1 ඇතක්හු සේ, ඒ සා මහත් වැ ද දුගීන් ඉඟි දැනැ ඔවුන්ගේ ගිහි වූ පරිද්දෙන් යැතෙන්නා වූ බුදුන් -පෙ-යුතු. මඳ නො කොට අධික නො කොට පමණ දැනැ සුණු කෑ කල්හි යහපත් වැ යෙදෙන බුලතක් සේ, නො මඳ නො බොහෝ කොට තමන් ලෙහි වැසවූ2 කෙලෙසින් යෙදී මනහර වූ -පෙ-යුතු.

යුඞභූමීයෙහි මිනියට නො නැමී සතරපයින් බිම්හි දී දළීන් අහස්හි දී මරණ ඇත්හු උපද්රමවයක් නැති වැ ජය ලබන්නා සේ, කෙලෙසුන් කරා නො නැමී ස්වභාවයෙන් සිටැ ‍ක්ලේශයන් සතර සෘඬි නැමැති සතරපයින් ගහටා සමථවිදර්ශ්නා නැමැති දෙ‍දළින් ඇනැ මුල් සිඳැ නැති කොට ජය ගත් බුදුන් -පෙ-යුතු.

තමා පිහිටා ගත් දුන්නට3 පිටි පෑ දිවූ හීයක් සේ , උපන් සසරට පිටි පෑ දිවූ බුදුන් -පෙ-යුතු.

බත් පැසෙන පමණක් ගිනි අවිළී නිවෙන ජොතිපාසාණ- යක් සේ, බොධිපාක්ෂි කධමර්යපන් පැසෙන .තුරු මැ සිත්හි කෙලෙස් ගිනි ඇවිළූ බුදුන් -පෙ-යුතු. 271-275

ගිරාහු තැවී හඞන හඞ ද මිහිරි නො හරණා සේ , තමන් ක්ලේශයන් තැවී නො එක් ජාතියෙහි තමන් ඇඬූ හඞ දහමින් මිහිරි කළ බුදුන්-පෙ-යුතු.

පොහොසත් රජහු හළ සැප ජනයන් මුදුනෙන් පිළි- ගන්නා සේ, බුදු වන පිණිස තමන් හළ සළු බඹුන් මුදුනෙහි පිළිගැන් වූ බුදුන් -පෙ-යුතු.

පිසඹුරු පිහිරා මහනෙල්මලට වදනා සුවඳ කැමැත්තන් සේ, දෙවිබඹුන් පිහිරා ගුණ තකා තමන් කරා සියලු ලොව වදනා පරිද්දෙන් ධර්මි නැමැති සුවඳ ගත් බුදුන්- පෙ-යුතු.

පැන් වක්කොට තුබූ බත් පිළිහිනි නො වන්නා සේ, සාරාදඞඛ්යක කප්ලක්ෂතයක් තමන්ගේ සිත කරුණා නැමැති දියෙහි ගලා තබා නො පිළිහිනි කළ බුදුන්-පෙ-යුතු.

1.ඇතෙන. 2.ලෙහි මෑ සව් 3.දුන්න. 266 අමෘතාවහ නම් වූ [මිශ්රවකථා

මූදෙහි ඉපැදැ ලුණුකර නො වූ මුහුදුමසක් සේ, මෙවෙනි සසරෙහි වැස ද සියලු සත්වහයන්ට විරස නො වූ බුදුන් - පෙ-යුතු. 276-280

කපුරු රක්නා පිණිස අඟුරුත් එකවිතැ ලන්නා සේ, තමන්ගේ ලෙහි බොධිසත්ව ගුණ රක්නා පිණිස ක්ලේශයන් එ මැ ලෙහි ලා සසර පමණින් ආවා වූ බුදුන් -පෙ-යුතු.

උස් වූ කෙත්වතැ වට පැනින්1 යට කෙත්වත් රැකෙන්නා සේ, ලොවට උස් වූ තමන්ගේ කරුණාවෙන් සියලුලොව තෙමූ බුදුන්-පෙ-යුතු. ද‍ා ගත් කුඹුරෙහි නිරිහැල්ලක් සේ,තමන් පිරිනිවන් පෑව ද තමන්ගේ ධාතූන් නැමැති නිරිහැල් ලෝවැස්සන්ට තබාලා ගිය බුදුන් -පෙ-යුතු. ගෙරිපූවර බඳ බඳ සේ සුහුඹූල් වන කෙත්වතක් සේ, ලෝ වැස්සන් දැමූ කෙළසෙම් ආදීන් තමන් ලෙහි ගුණ සුහුඹුල් කළ බුදුන්-පෙ-යුතු. ආලම්බනයෙහි ආයුපමණින් උපදෙනා විථිසිත්පරම්පරාවක් සේ, ලෝවැස්සන්ට හිතපමණින් පවත්නා සඞර්ම ප්රුවාහ ඇති බුදුන්-පෙ-යුතු. හිරු සිටි දිගට පිළිලොම් වැ පැහැයෙන2 දියවරක් සේ, ක්ලේශයන්ට ප්රගතිලොම වැ පැහැයෙන සිත් ඇති බුදුන්-පෙ- යුතු. 281-285 සිත්තරහු සිතැ රසයෙන් මනහර වන සිත්තම්රුවක් සේ, තමන් සිතෙහි වන් කරුණාරසයෙන් තමන්ගේ ගුණ බුදුමන හරින් මනහර කළ බුදුන්-පෙ-යුතු.

සිත අනු වන කාය3 ප්ර වෘත්තියක් සේ , ලෝවැස්සන් සිත අනු වූ4 පැවතුම් ඇත්තා වූ බුදුන් -පෙ-යුතු. එකගහැ පැන් මුහුදට වන ලුණුකර වෙයි. විලට වන මිහිරි වැ සිටී . එසෙයින් ම සෙ‍සු සතුන් ලයට වන් එ මැ ගුණ අනුන්ට හිතයක් කට නොහෙනබැවින් අනුභව නො කට යුතු වියැ. සර්ව්ඥයන්ගේ ලයට වන් එ මැ ගුණ සියලු ලෝවැස්සන් විසින් අනුභව කටයුතු වි යැ. මෙසේ මිහිරිගුණ ඇති බුදුන් -පෙ-යුතු. ලොකයෙහි එකකට නො හඬු වැ මිහිරි වූ, සියලු ලොවට නො කුඩා වැ මහත් වූ, බසින් නිවන්රස ඕනා සුභාෂීත දන්නා වූ, දුටුදුටු ඇස අමාරස නමන්නා වූ මනබරබව ඇති, සිතුසිතුලෙහි

1.කෙත්වත වට පෑ පැනින්. 2.පැසෙන. 3.කාය්ය්තු . 4.අනුවා

කාණ්ඩය] බුත්සරණ 267.

ශතපාකතෛල ගල්වන ගුණ ඇති, උපන් උපන් සිතෙකැ1 කරුණාවෙන් නො කරණ මහාකාරුණික වූ , ජාතිජාතියෙහි තමන් සිතට මැ බැහැවී ආ පරිශුඞ වූ බුදුන් -පෙ-යුතු. මිහිඅඹරුකෙහි හුන් තැනැත්තහු බිමැ සිටැ තමාට ගල් ගැසූවන්ට තමා හුන් ගසින් මීඅඹපක් ගසන්නා සේ, තමන්ට නින්දා් බිණුවන්ට මිහිරි වූ සදහම්බස් බණන බුදුන්-පෙ-යුතු. 286-290

රස නැති ද‍ඬෙන් ගැසුව ද වීණාව මධුර වූ ශබ්ද පවත් වන්නා2 සේ, අනුන් තමන්ට යම් දණ්ඩයක් කළ ද සදහම් මුසු මිහිරිබස් මැ කියන බුදුන්-පෙ-යුතු. මීග‍ඟෙහි නැඟ ද දුනුකේමල් රජදරුවන් හිසින් පලඳනා සේ මිනිස්ලොවැ මිනිස්කුසින් උපන ද තමන්ගේ ශ්රීනපාදය දෙවිබඹුන් මුදුනෙහි පලඳවන ගුණසුවඳින් සියලුලොව එක සුවඳ කළ බුදුන්-පෙ-යුතු. යහපත් ගොයම් භොග වන පිණිස කුඹුරෙහි පුවර ලන ගොවිතැනැ දක්ෂම එකක්හු සේ, සර්වලඥතා නැමැති භොගය3 පිණිස සාරාසංඛ්ය කප්ලක්ෂෂයක් මුළුල්ලෙහි තමන්ගේ සිත් නැමැ ති කෙත් වතැ ක්ලේශ නැමැති පුවර බැඳි බුදුන්-පෙ-යුතු. බිලයට වැදැ වජ්රවලෙපයෙහි නො හැලී4 ගත්තා වූ ඖෂධ පහණබලයෙන් රස ඇති භුමියට වන් පරීක්ෂාහ ඇති යොගියක්හු සේ, සසර නැමැති බිලයට වැදැ අවිද්යාා නැමැති විදුරුලායෙහි නො හැලී තමන් නුවණ නැමැති ඖෂධපහණින් බෝමඩ නැමැති සිඞස්ථානයට ආවා වූ බුදුන් -පෙ-යුතු. ලෙඩ වූ කිරි බොන බාලපුතක්හු නීරොග වන පිණිස බෙහෙත් බත් කෑ මවක5 සේ, ‍ක්‍ෙල්ශ නැමැති ෙලඩ ගත් සත්වතයන්ට ශාන්ති පිණිස සාරාසඞඛ්යේ කප්ලක්ෂමයක් මුළුල්ලෙහි දුෂ්කරක්රිතයා නැමැති බෙහෙත් වැළඳු බුදුන් -පෙ-යුතු. 291-295

ගල් වැ ද සිහිල්පැන් ප්රෙසව කරණ සඳකත්පහණක් සේ, සිංහාදී වූ චන්ඩසත්ව් වැ ඉපැදත් දහම්රස මැ ලොවට නැමූ බුදුන්-පෙ-යුතු. තමා ඇකයෙහි හුන් බාලපුතක්හු කළ6 මලමුත්රහයෙහි රැහැණී නො වූ සිනෙහැති පියක්හු සේ, වල්මී වැ පවා තමන්ගේ ශරීරයට නැගී මලමුත්රහවර්ව්ස් කරණ වඳුරාට පුත්රැස්නෙහ ඉපැද වූ බුදුන් -පෙ-යුතු. රොගියාට හිත පිණිස ගින්නෙහි පැසෙන බෙහෙදක් සේ, ලොවැස්සන්ට හිත පිණිස නරකයට වැදැ පැසී සත්වුයන්ගේ දුක් හළ බුදුන් -පෙ-යුතු.

1.සිතෙන්. 2.පවත්නා. 3.සර්ව‍ඤ නැමැති ගොයම්. 4.ගැලී 5.කෑම වන 6.සේ කළ මූත්රුයෙහි. 268 අමෘතාවහ නම් වූ [මිශ්ර්කථා

උස්තැන හැරැපියා මිටිමිටිතෙන තෙමා ගෙණ බස්නා සිහිල් ගගවතුරක් සේ, සසර පමණින් සුවපතුන් හැරැ දුක්පතුන් තමන්ගේ කරුණා‍ නැමැති සිහිල්පැනින් තෙමූ බුදුන් -පෙ-යුතු.

ඇවිළිඇවිළිසඳ උඩු බල්වා මැ නැගී ඇවිළෙන ගින්නක් සේ, උපන් උපන් ජාතියෙහි අනුන්ට වැඩෙහි මැ උන්මුඛ වැ දිලිසෙන බුදුන් -පෙ-යුතු. 296-300

අරමුණක් නැති වැ චිත්තයාගේ ඉපැද්මක් නැත්තා සේ , අනුන්ට වැඩක් නැතියෙක්හි ඉපැදුමක් නැති බුදුන් -පෙ-යුතු. ඇතුළත්හි රසය වියලි වියලි සේ, සැහැල්හු වැ නො ගැලී දියෙහි ඉපිලැ අනුන් හැම් වූ ලබුපකක් සේ, ආත්මස්නෙහය වියලි වියලි සේ ලඝු වැ ලෝවැස්සන් දුක් නැමැති සළාවැටුමෙහි ගැලියැ නො දී හැම්වූ බුදුන්-පෙ-යුතු. කවර වැනි ගින්නෙකැ තැවුව ද දා අඩු නොවන ජාතිරත්න යක් සේ, ලෝවැස්සන්ගේ කෙසේ දැඩි කොපගින්නෙකැ ද තමන් ගේ මෛත්රීි දවා අඩු නො කළ බුදුන්-පෙ-යුතු. පෙඳ මහත් මහත් වූ සේ මහත් ව වැඩෙන කණක් සේ, ලෝවැස්සන්ගේ කෙළෙහි ගුණ නොදැන්ම මහත් මහත් වූ සේ මැ තමන්ගේ කරුණාව මහත් කොට වැඩූ බුදුන්-පෙ-යුතු. මුහුදින් ගත් ලුණුකරපැන් වලාකුස්හි ගබ් ගෙණැ මිහිරි වූවා සේ, ලොවට වැද තමන් ගත් ක්ලේශයනුදු තම ලයට වන් ගුණයෙන් ලොවට මිහිරි කළ බුදුන්-පෙ-යුතු. 301-305

නයින් තුඬැ හුනුකල්හි විෂ වැ යන එ මැ මුහුදැ පැන් මුතු බෙල්ලන්ගේ කුසයට වන්කල්හි මුතුරුවන් වන්නා සේ , අනුන් ගත් කල්හි ලෝවැස්සන්ට විෂ වන ක්ලේශවිකාර තමන් ගත් කල්හි සියලු ලොවට දහම් කළ බුදුන්-පෙ-යුතු. තෙනෙහි කිරි ගත් කල්හි මැ පුත්හට ලාභ වී යැ යී සමාධි ඇති වන මව සේ, තමන් ලෙහි දහම්රස ගණුත් මාගේ දරු වූ සියලු ලොව සිත් ගන්මියි නොතමන්1 පිණිස සතුටු වූ බුදුන්-පෙ-යුතු. රාජකුමාරයා පිරිමසන කිරිමවක තමා පුතු හඬතුදු රාජ කුමාරයාහට මැ තනයෙහි කිරි රැකැ තබන්නා සේ , තමන්ගේ ශරීරය කෙසේ දුක්පත් වුව ද ලෝවැස්සන් පිණිස තමන්ගේ කරුණාව රැකැ තුබූ බුදුන් -පෙ-යුතු.

1.නොතති.

කාණ්ඩය] බුත්සරණ 269.

අහසැ එක්තන්හි සිටැ1 ද දොරැ දොරැ පැණෙන පූර්ණ චන්ර්වූ මණ්ඩලය සේ. එක්තැනැ වැසැ ද සියලු පාත්ර යන්ට සම්මුඛ වැ සම්මුඛ වැ පැණෙන බුදුන්-පෙ-යුතු. ගංහෝදහස් ගණන් වැදැ තෘප්ත නො වූ මහාසාගරය සේ, එ පමණ පරහිතයෙහි ආසාව දවසැ දවසැ අනවරතයෙන් වතුරු ගෙණැ ද නොපිරුණු උදාර වූ සිත් ඇති බුදුන් -පෙ-යුතු. 306-310

හටගත් දියට පිට පා වැඩෙන නෙළුම්පතක් සේ, තමන් ලෙන් උපන් කරුණාව තමන්ට පිටි පාවා2 වැඩූ බුදුන් -පෙ-යුතු. කන සමයෙහි ප්රතණිත නො වැ පසු වැ පැන් බොන සමයෙහි මිහිරි පෑ ඇඹුලු සේ, පුරණසමයෙහි රළු වැ මිහිරි නො වැ නිවන් විඳිනා සමයෙහි මිහිරි පෑ ප්ර,තිපත්ති පැවැත්වූ බුදුන් -පෙ-යුතු. බැලූ බැලූ කලැ සියලුතුන්ලොව සටහන් වැ පැණෙන සක්විතිමිණිරුවන ධැරූ වෙපුල්ලපර්වසතය සේ, සියලු ඥෙය මණ්ඩලය පැණෙන්නා වූ සර්වවඥ මහනුවණ නැමැති මැණික ධෑරූ බුදුන් -පෙ-යුතු. නොසිහිල්පැනක් නොපාන චන්ර් පරකාන්තමාණික්යැයක් සේ, නොමිහිරිදහම්රසයක් මැ නො පවත්වන බුදුන් -පෙ-යුතු. ඇතුන් නො තතනවා නො පවත්නා කෙශරසිංහනාදයක් සේ, ඇසූ තීත්ක්ප යන්ගේ මන් නොබි‍ඳෙන ධර්ම.දෙශනාවක් මැ නො පැවැත්වූ බුදුන් -පෙ-යුතු. 311-315

වස්සා ගෙණැ ගිය දිවිදෙන හොත් මහනෙරට ස්නෙහයෙන් නො බා වන් මව්දෙනක සේ , තමන්ගේ විනයොජන නැමැති දරුවන් ගත් තෘෂ්ණා නැමැති දිවිදෙන හොත් සසර නැමැති තෙරට ස්නේහයෙන් වන් බුදුන් -පෙ-යුතු. බලුමස් විකපන්නා වූ3 චණ්ඩාලග්රා මයක් සේ, අධර්ම විකපන4 ලොවට සඞර්මතය වැනි පවිත්රසදෙයක් විකපත් කළ බුදුන් -පෙ-යුතු. ගවරවළෙක්හි සමාධියෙන් දියකෙළනා පණුකැළයක් සේ, පඤ්චකාමයෙහි වැදැ කෙළනා සත්වියන්ට ‘මේ හීනයන්ට සුදුසු දෙයෙකැ’ යනාදීන් කියා එහි සත්ව යන් කළකිරුම් ඉපදැවූ බුදුන් -පෙ-යුතු. මිනීකුණෙහි ගුව ලත් කැණහිල්බල්ලන්ට වූ සොම්නසක් සේ, ලොකයෙහි මාගමුන්ගේ ඉවයට සතුටු සොම්නස් වැ ඇවිදිනා සත්වෙයන්ට එහි ආදීනව මෙසේ යැයි කියා එළවා පෑ බුදුන් -පෙ-යුතු.

1.සිටිය. 2.පෑවා 3.විකපත් වූ. 4.විකන.

270 අමෘතාවහ නම් වූ [මිශ්රෙකථා

සියලුලෙසින් මැ දෙවිබඹුන් ආදී සියලුසත්වථයන් තමන්ගේ බුඞිය රූපය1 ආදී වූ සියලු මිහිරට කෙළ ගල්වන මෙසේ අසාධාරණ වූ ගුණවිශෙෂ ඇති බුදුන්-පෙ-යුතු‍.

316-320

“මේ සර්ව0ඥයන්ගේ ගුණ නොසිතන අසංඥතලයෙහි බඹුන් ලද ආත්ම ආත්ම නො වෙයි. මේ යහපතත් වූ රූපය නො බලන මේ මිහිරි2 බස් නො අසන අරූපිබ්රූහ්මයන්ට මහාඅලාභය වූයේ ය. මේ මඟුල්සක්වළැ හසු නො වූ කෙනෙක් වැරැද්දහ. මේ ශාසන ප්ර තිපත්තියෙහි රස නොදත් කෙනෙක් සිස් වන්නාහ. මේ පතුල් තඹර නොවැදී හිසකේ උත්තමාඞග නම් නො වෙයි. මේ නමස්කාර යට නො සැලූ දිව් ගුණ නොකී දිව් නොදිවැ” යනු සියලු දෙවිබඹුන් තුඬැ තුඬැ පැවැත්වූ බුදුන් -පෙ-යුතු. “මේ සර්වවඥයෝ මා පිණිස මැ වැඩිසේක. මේ ස්වාමිදරුවානෝ මාපිණිස මැ එළඹිසේක. මේ මහාපුරුෂයානෝ මා පිණිස මැ බණ වදාළසේක. මේ හිමියානෝ මා මැ කුළුණැසින් බලා වදාළසේක. මා කෙරෙහි මැ මෛත්රීේ ඇතිසේකැ” යනාදීන් අනන්තලොකධාතු වෙහි ඡණ්ඩාලයන් කෙරෙහි පටන් මහාබ්රළහ්මයන් දක්වා සියලු සත්ව යන් ලවා වෙනවෙන මැ සිතවන මහාකරුණා ඇති සද්ධර්ම චක්රල වර්ති වූ බුදුන් -පෙ-යුතු. ඇතින්නන් හා ඇත්පැටවුන් හා ඇත්පැටියන් හා ඇතුන් හා ඇත්පොව්වන් හා හැරැගෙණැ යූථපති වූ මහඇත්රජහු වන් කෙත්වතක් සේ, තමන් අයිති වූ හෙරණු යැ, හෙරණි යැ, මහණු යැ, මෙහෙණි යැ යන පරිවාර හා එක් වැ සියලු සසර මැඩැ අළෙහිවි කළ බුදුන් -පෙ-යුතු. කුඩා කැටපතෙක්හි හුනු මහාපර්ව තයෙක්හි සේයක් සේ, එසේ ඉතා මහත් වූ පලඟ ඇති වැ ද හැකිලී ලොකයෙහි පැණෙන බුදුන් -පෙ-යුතු. රාගවෙෂමොහ වැනි අනන්තජාතියෙහි පුරුදු වැ ආ තුන් යාළුවන්3 උනුන් නො ගෙණැ බිඳී පියා හී පලන පරිද්දෙන් එක සිත් වැ තර කොට බල දුන් බුදුන් -පෙ-යුතු.

321-325

තමන් වැළැඳුලෙසින් මැ නිවන්රස දෙන, ලයට වන් මිහිරින් මැ දහම් දෙන, දුටුපරිද්දෙන් මැ සසරැ ආදීනව පානා, නැවැත නූපදනා පරිද්දෙන් කෙලෙසුන් නැසූ , නැවැතැ පුහුණු නොවන පරිද්දෙන් සසර හළ බුදුන්-පෙ-යුතු.

1.බුද්ධිරූපය. 2.රූපය මේ මිහිරි. 3.සතුරන්.

කාණ්ඩය] බුත්සරණ 271.

“මම ගැලවී ලොව ගලවමියි කළ ප්රිතිඥාවට, ලොවට පැවැත්වූ ආචාය්ය් කමට , ලද තැකිවිලියට , වූ සරණට , වන් පලඟට, හළ ක්ලේශයන්ට, ගැරපී සක්විතිකමට, කෘතාධිකාරකමට , ලෝ මුදුන් වූ වියත්කමට , ලොවට තැකියැ යුතු වූ ලයට, පෙරැ දීපංකරපාදමූලයෙහි හළ නිවණට, දැන් බෝමඬැ දී ලද නිවණට, හළ කිඹුල්වත්පුරයට, යශොධරාවන්ට නො කියා රාහුල කුමාරයන් නො සනසා නික්මුනුපරිද්දට , දෙවියන් වැඳි වැඳමට, මඹුන් බඳ ඇඳිලියට, මිථ්යාදදෘෂ්ටින් තමන්ට බා හැකුළුනු1 පරිද්දට, සම්ය්ග්දෘෂ්ටිය පැලැඹුනුපරිද්දට , සසර ගත් හැකිළීමට , මරහු පෑ පිටට, පියන් වැඳි වැඳමට, නයින් දුන් දරණයට, වඳුරන් කළ උපාසකකමට, ඇත් කළ උපස්ථානයට, රජදරුවන් සිඹි පයට, බකමුහුණන් කළ ප්රනසාදයට, මඬුවන් කණැ හුනු ශබ්දයට, පාත්රළයන් කළ පිණට, සුදුස්සක් මුත් නුසුදුස්සක් නො කළහ” යනු තුඬැතියන් තුඬැ සිතැතියන් සිතැ නිරන්තරයෙන් වටා සියලු සත්වතලොකයාගේ සැක හරවා සරණ ගැන්වූ බුදුන්- පෙ- යුතු. සියලු උඩුමහල් තාක් හැම වූ එකසත්මහප්රා සාදයෙහි ටැඹක් සේ, සියලුලොවට එක පියිට වැ හම්වාගෙණැ සිටි බුදුන් -පෙ-යුතු. ඇතු සිත් වන් පරිද්දෙන් නො පවත්වා තමාගේ සිත් වූ පරිද්දෙන් ඇතු පවත්වන ආරොහකයකු සේ, තුමූ සංසාරයට අනු වැ නො පැවැතැ සංසාරය තමන් සිත් වූ පරිද්දෙන් පැවැත්වූ බුදුන්-පෙ-යුතු. මුහුදු දිය ගැලීමට නො හසු වැ බොහෝ ජනයන්ට ආධාර වූ දිවයින්බිමක් සේ , ක්ලේශ නැමැති මුහුදුගැල්මට හසු නො වැ සියලුලොවට පිහිට වූ බුදුන්-පෙ-යුතු. 326-330 සාරාසංඛ්ය කප්ලක්ෂ යක් කල් පමණ සෙට යැ’යි සිතූ දිග බැලුම් ඇති, සමතිස්පැරුම් වැනි දෙයක් පවා පිරියැ හැකි කොට සිතූ මහාවීය්ය් ඇති, නිවන්රස වැනි දෙයක් හැරැපියැ යුත්තක් කොට සිතු2 නිරාලයබව ඇති, සියලු ලොවකුදු ගලවම්හයි සිතූ2 උදාර සිත් ඇති බුදුන්-පෙ-යුතු. ලොව පිණිස නො පමා වූ, නොතමන් පිණිස බුදු වූ, විනෙයයන් පිණිස දේශනා කරණ, ‘සුව යැ’යි දෙව්ලොවැ නො වසන, ‘නො සකසැ’ යි වසුපැල් නො ගරහන, ‘මහතැ’යි බඹලොව නො සොයන, ‘හක යැ’යි හබබිජුවට නො හරණ , ‘බොහෝ යැ’ යි අසදෘශදානය නෙපතන බුදුන් -පෙ-යුතු.

1.බැහුවුනු & හැළුනු. 2.සිතන.

272 අමෘතාවහ නම් වූ [මිශ්ර කථා

තමන් මිසැ ලොවට අනික් ඇසක් නැතියා වැ1 , තමන් මිසැ අනික් ලොවට මිත්ර්යන් නැතියා වැ, තමන් මිසැ නිවණට මඟපානන් නැතියා වැ, තමන් මිසැ ලඇත්තන් නැතියා වැ, තමන් මිසැ ධාර්මිකයන් නැතියා වැ, තමන් මිසැ වහලක් නැතියා වැ, තමන් මිසැ අතොලොඹුවක්2 නැතියා වැ, තුන් ලොවට සරණ වූ බුදුන්-පෙ-යුතු.

සත්වයන් සිත් නො දැනැ දෙශනා නො කරණ, කල් නො දැනැ දෙශනා නො කරණ, දෙශනා නො දැනැ දෙශනා නො කරණ, පාත්රොයන් නො හැඳිනැ දෙශනා නො කරණ, තුමූ නො දැනැ දෙශනා නො කරණ, සිත් නොදී දෙශනා නො කරණ, පමණ නෙ‍ා දැනැ දෙශනා නො කරණ, ලය නො ගන්වා දෙශනා නො කරණ, විහාරයෙහි මතු දෙශනා නො කරණ, එකක්හට මැ දෙශනා නො කරණ, දසදහසක් සක්වළට මතු දෙශනා නො කරණ , බොහෝ කොට මැ දෙශනා නො කරණ , මදින්3 මැ දෙශනා නො කරණ, ගැඹුරෙන් මැ දෙශනා නො කරණ, උත්තාන කොට මැ දෙශනා නො කරණ, සර්ව කාරයෙන් මනොඥ කොට මැ දෙශනා නො කරණ බුදුන් -පෙ-යුතු. ඇතුන් පැන් පූ තොටින් බල්ලනුදු පැන් පූ කල්හි නින්දා නො කට යුතු වූ මැ මහාගඞ්ගාවක් සේ, බඹුන්ට දහම් කී තුඩින් චණ්ඩාලයන්ට දහම් කියතුදු නින්දා නොලද්දා වූ බුදුන්- පෙ - යුතු. 331-335 පිපාසයෙන් මුහුදු වන් තෙ‍නැත්තහු පළමු ගත් පැන් කටින් මැ ‘ලුණුකර යැ’ යි මුහුණු හකුළුවා ගෙණැ වළක්නා සේ, මතයට වැදැ පළමු නුවණ එබූ කල්හි මැ එසේ නැතිපරිදි සිතා වැළැකෙනු කොට සියලු ලොකයෙහි සත්ව යන් වදුත් ද විඳැගණුත් ද පිළිපදුත් ද, මිහිරෙහි නිමාවක් නො පෑ සිටි දහම් එළවූ බුදුන්-පෙ-යුතු. රන්පිළිම‍ෙයහි ඔප් ලනු පිණිස තැකූ බලුදළක් සේ, සමතිස්පැරුම්හි ඔප් ලන පිණිස ක්ලේශයන් තැකූ බුදුන් - පෙ- යුතු. දෙතිස්කුණුකොටසට ඇතුළත් හිසකෙහෙ පවා මුදුනෙහි තුබූ පමණින් නින්දාට නො කට යුතු වන්නා සේ. තමන්ගේ ශාසනයෙහි නො පිරිහී සිටි පමණින් චණ්ඩාලයන් පවා ආදර ලබන පරිද්දෙන් කළ බුදුන් -පෙ-යුතු.

සියල්ල ලුණුකර වූ මහමුහුදැ මැද අන්තරීප දියක්4 සේ, වන වන් තන්හි අධර්ම මැ ගත් ලොකයෙහි තමන්ගේ එකලෙහි මැ මිහිරි ධර්මත ගැන් වූ බුදුන්-පෙ-යුතු.

1.අනික් තැතියා, 2.අතලොඹුවක්, 3.මැදින්, 4.මහමුහුදමැ අන්තරාවයක්,

කාණ්ඩය]                         බුත්සරණ        			  273.

ගන්ධකහස්තිරාජයක්හුගේ ශරීරය මහත් වුව ද මහඇඟි වූ මුතු තිබෙන කුම්භප්රතදේශයක් සේ මෙසේ මහත් වූ මේ ලොව්හි ද තමන් හා එක් වූ තෙනෙක්හි මැ මහඇඟි වූ ගුණ ගැන්වූ බුදුන්-පෙ-යුතු.

336-340 මහමෙර එක් උත්තෙකැ ලාලා අනික් උත්තෙහි ලූ හබබිජු වටක් සේ තමන් හා සියලුලොව හා එකතැනෙක්හි කිරත් හොත් තමන් මෙර සේ බර වැ සියලුලොව හබබිජුවට සේ සැහැල්ලු කොට පානා බුදුන්-පෙ-යුතු.

මහමුහුදැ ලුණුකරදියෙහි වැ ද මිහිරස ගත් කකුළුරසයක් සේ, විරස වූ ලොව්හි ඉපැදැ තමන්ගේ ලෙහි පැවැති ධර්ම7ය මිහිරි කළ බුදුන් -පෙ-යුතු.

කදුරුගසින් හුන ද සෙවන වනාහී සිහිල් වන්නා සේ, ඝොර වූ සංසාරයෙන් වැටුන ද සියලුලොවට සිහිල් එළවූ බුදුන් -පෙ-යුතු. ශෛලජාතියෙහි ඇතුළු වැ දැඩි වූ සඳකත්පහණින් හුන ද ජලය වනාහී ද්රළව වැ මොළොක් වන සෙයින්, කරුණා නැති රළු ලොවින් වැටී ද කරුණාරසයෙන් අදද වූ බුදුන්- පෙ-යුතු. 341-345

ඇසට වන් කල්හි කඳුළු වහන දුමින් තුබූ අඳුන් ඇසට1 පහසින් මැ වන්නා සේ, සත්ව්යන්ගේ හැඬීමට කාරණ වූ ලොවින් ඉපදැ ද ලොවට පහයින් වැ සිටී බුදුන් පෙ-යුතු.

කවුඩුකසල්ලෙහි බිජුවට හා එක්බිජුවට වැ පිලවුන් හා එක් පිලා වැ වැඩිය ද ඒ කවුඩුහඬ නො වැ මිහිරිහඬ ගත් කොවුලු පැටවක්හු සේ, ලෝවැස්සන් හා එක් වැ වැඩී ලෝවැස්සන්ගේ අධර්ම්හඬට වෙන් වූ මිහිරි වූ දහම්හඬ ගත් බුදුන් -පෙ-යුතු.

උපසර්ගහයට පැණෙන රූ දුටු ඇතින්නක සේ, දහම්රුව දුටු මිථ්යාහ2 දෘෂ්ටීන් තාක් තැති ගැන්වූ බුදුන් -පෙ-යුතු.

වතුරෙහි පිහිනන තෙනැත්තහු එ මැ දියවහලින් යන්නා සේ, ‍ක්ලේශයන්ගේ වහලින් මැ සංසාරයෙහි වැසැ එ මැ ක්ලේශයන් පිහිනා මහඇඟි වූ නිවන් නැමැති තොට දුටු බුදුන්-පෙ-යුතු.

විළි වසන්නට තැකූ පිළියට වැඩි අනික් ආභරණයක් නැත්තා සේ, ලොවට දුක් නැති කරණ පිණිස තැකූ බුද්ධත්වුය සියලු ලොවට එකාභරණ කළ බුදුන්-පෙ-යුතු.

1.අනුන් ඇසට. 2.සේ මිථ්යා .

274 අමෘතාවහ නම් වූ [මිශ්රථකථා

346-355

රජදරුවන්ට ඉදි කළ භොජනයෙහි පළමු කොට අගු බැලූ මහවෙදක්හු සේ, ලෝවැස්සන් පිණිස සැපයූ1 නිවන්හි පළමු අඟු බැලූ බුදුන්-පෙ-යුතු. පුත්රැයා සිතූ දෙයට දොළක් වුන් මවක සේ, ලෝවැස්සන් ආසා කළ නිවන් පිණිස දොළදුක් වුන් මහාකාරුණිකවූ බුදුන් -පෙ-යුතු. වැසිකළු ඇති මහරැහි විදුලියක් පැණුනුවිටැ මැ පැණුනු මඟක් සේ, මේ මොහයෙන් එකාන්ධ කාර වූ සසරෙහි තමන් හමු වූ සමයෙහි මැ නිවන්මඟ අලු කරණ බුදුන් -පෙ-යුතු. මහඇඟි වූ රන්මල්හි2 වූ මියුරුසුවඳක් සේ, තමන්ගේ එ වැනි මහඇඟි රූපශ්රිලයෙහි සර්වමඥවියත්කම් වැනි මහඇඟි ගුණයක් ගැන්වූ බුදුන්-පෙ-යුතු. නෙපාලවාරයෙන් මැ පහළ වන කස්තුරුබඬුවක් සේ, තමන්ගේ එකමුවෙන් මැ මහඇඟි වූ දහම්බඬු පිටත් කළ ධර්ම රාජ වූ බුදුන්-පෙ-යුතු. තික්තරස වූ කොසොඹකඳෙහි බඳ ද මිහිරි වන්නා සේ, මේ විරස වූ සංසාරයෙහි බැඳි ද ලොවට මිහිරි වු බුදුන් -පෙ-යුතු. පහයිනක් නැති වැ හොබනා ශරත්කාලයෙහි සඳමඬලක් සේ, කිසි පහයිනක් නැති වැ තමන්ගේ බුදුරුව සියලු ලොවට මිහිරි කළ බුදුන් -පෙ-යුතු. ඵලාවසානයෙහි3 නැති වන ඔෂධි4 රුකක් සේ, බුඞකෘත්ය නිමිස‍ඳෙහි මැ ලොවට නාමාම් වන බුදුන්-පෙ-යුතු. යකඩගොදුරු දිරවූ කොස්ලිහිණියක සේ , ලෝවැස්සන්ට වැඩ පිණිස තමන් වැළඳූ ‍ ක්ලේශයන් සුව සේ සේ දිර වූ බුදුන් -පෙ-යුතු. ඇත්හට සොඬින් ඉකැවූ පැන් පිය හැකි වන්නා සේ, ලොවට තමන් ගත් දහම් සෙවියැ යුතු වූ වස්තු කළ බුදුන්-පෙ-යුතු.

356-360

අසසහුගේ ආසනයෙහි සුව වීම රජහුගේ ඉසිලීමට හෙතු වන්නා සේ , තමන්ගේ කරුණාවෙහි චතුරශ්ර 5 වීම සියලු ලොව උසුලන්නට තැකූ බුදුන්- පෙ-යුතු. රදවූ අතින් තැළුම් ලදින් සුවපහස් ලද්දා වූ වස්ත්ර යක් සේ, ලෝවැස්සන් අතින් ගහට ලතලත් සේ මැ ලොවට සුව එළවන්නා වූ බුදුන්-පෙ-යුතු.

1.සැපවූ. 2.මල්නි. 3.ඵලාවසානයෙන්. 4.ඖෂධ. 5.පුරස්සර.

කාණ්ඩය] බුත්සරණ 275.

ගිනි ලූ සෙහෙන්හි ලස ඳ වැ ගත් පැළපතක්සේ, සත්ව.යන් පිණිස දැඩි වූ සසරට වැදැ නො එක් උපද්ර වයෙන් පැලැහුනු තමන්ගේ සිත්හි සර්ව ඥගුණ ලසඳ කළ බුදුන්- පෙ-යුතු.

ගෙරිකුණෙහි වුව ද ගොරද මඟුල්පහයින් වන්නා සේ, සසරෙහි වැ ද ලොවට මඟුල්පහයින් වූ බුදුන්-පෙ- යුතු. මස් මිහිරි වැ සරපහර කෑ මුවරජක්හු සේ, වානර ජාතියෙහි ද කරුණාගුණෙන් මිහිරි වැ හිස්හි ගලින් තැළුම් කෑ බුදුන්-පෙ-යුතු. 361-365

මුහුණෙහි ගුණඅයුණු නො වරදවා පානා නිර්මතල වූ කැට පතක් සේ, කුසල්අකුසල්දහම් දෙකක්හි ගුණඅයුණු ලෝවැස්සන්ට නො වරදවා පානා බුදුන්-පෙ-යුතු. ගන්ධවහස්තිරාජයක්හුගේ කුසට වන් දෙය සුවඳින් මුහුකුරු වන්නා සේ, තමන්ගේ සිතට වන් වන් දෙය දහම්බවට පමුණුවා මුහුකුරුවන බුදුන්- පෙ-යුතු. හිරුගේ දැඩි වූ රශ්මියට පිපී ගිය පියුමක් සේ, ලෝවැස්සන් ගේ දැඩිකම් විඳැ සර්ව ඥතාඥානවිකාශයෙන් පිපී මිහිරි වූ බුදුන් -පෙ-යුතු. රන්කෙවුන්න හා එක් වැ බැඳි අනුභවවසතු වූ මිණි රුවන්ක් සේ, කරුණාව හා එක් වැ බැඳි ලෝවැස්සන් විසින් අනුභව කට යුතු වූ බුදුන් -පෙ-යුතු. ගින්නෙහි දවා නිමි ඇණෙහි හෙළූ රත්රණක් සේ, සංසාරයෙහි සමතිස්පැරුම් පිණිස නොයෙක් ව්ය සනයෙන් දා පෙර බුදුගුණ හා සමඇණ වූ බුදුන්-පෙ-යුතු.

366-370

තිකුළුපව්වෙහි පිහිට ලත් මහමෙරක් සේ සසර පමණින් අලොභ යැ, අවෙෂ යැ, අමොහ යැ යන තුන් ධර්‍ දයෙහි තර පිහිට ලද්දා වූ කුසල් සිත් ඇති බුදුන්-පෙ-යුතු.

ඇතුළුදියෙහි තුබූ රුවනින් පැහැ ලද් මුහුදුපිටක් සේ, තමන්ගේ ඇතුළෙහි ගුණෙන් පැහැ ලත් බුදුන්-පෙ-යුතු. නුවරට රකවරණ වැ පළමු සතුරන්ගේ උපද්රුව විඳිනා1 මහපුවරුවළල්ලක් සේ , සසරට රකවරණ වැ ජාතියෙහි නොයෙක් උපද්ර්ව වුන්2 බුදුන්-පෙ-යුතු. මීරස මැඩ බඳුන්හි වක්කළ අත්ලක් සේ, තමන් නිවන් පුරයට වන ද තමන් වැකුනු ලොකයෙහි මිහිරි රස තබාගිය බුදුන් -පෙ-යුතු.

1. දිනා. 2. බිබුන්. 276 අමෘතාවහ නම් වූ [මිශ්රිකථා

ගිනිකබල් පහළ බිමක් සේ, තමන් නිරුපධිශෙෂනිවණින් පිරිනිවිය ද තමන්ගේ තෙජස් ගත් ලොකයෙහි ක්ලේශයන් පියක් එබියැ නුදුන් බුදුන්-පෙ-යුතු. 371-375 ක්ෂකයරොග ඇති තෙනැත්හුට දුන් කෙහෙල්සළුවක් සේ, කුසල්දහම්හි ක්ෂ යරොග ගත් ලොවට බෙහෙත් වැ මිහිරි වූ ධර්ම්ය දුන් බුදුන් -පෙ-යුතු. සඳහුට ගෙවීම් වැඩීම් ඇත ද, එකාකාර වැ සිටි හිරු1 මඬලක් සේ, ලාභාලාභ දෙක්හි ලෝවැස්සන්ගේ උන්නති අවනති දෙක ඇති චතුදු එකාකාරයෙන් සිටි බුදුන්-පෙ-යුතු. රාත්රිියට හමු වැ දිලියෙන රෑරඟරුකක් සේ, තමන්ට සුදුසු බුද්ධෝත්පාදකාලය ලදින් දිලීගිය බුදුන්-පෙ-යුතු. සිස් වූ ආකාශයෙහි වාතබලයෙන් පිහිට ලත් මහා වළාකුළක් සේ, මෙ දහම් නැති වැ ආධාර නැත්තා වූ සසරෙහි කරුණාබලයෙන් පිහිට ලත් බුදුන් -පෙ-යුතු.

ඉතා කුඩා වූ නුගඇටෙහි පහළ වැ ඇටින් ඉතිරැ2 වඩා ගෙණැ ගොස් ඉතාමත් වූ පමණ ලදින් සිටි මහනුගරුකක් සේ, මෙලොවැ පහළ වැ ලොවට ඉතිරි වැ මහත් වූ පලඟ ලදින් වැඩී සිටි බුදුන් -පෙ-යුතු. 376-380 කළු වූ වර්ණව ඇති මහදඹහිස් පළා නැගි රන්දළුවක් සේ, අකුශලධර්ම යෙන් කෘෂණ වූ ලොකයෙහි ඉපැද3 ද්විගුණයෙන් අතිශයින් බබලන බුදුන්-පෙ-යුතු.

එකවිලැ මඩුමැඬියන් හා එක් වැ උපන් මහනෙල්මලක් සේ, තමන් හා එකලොව උපන් දෙවිබඹුන් මඬුමැඬි කොට සියලු ලෝවැස්සන්ගේ මුදුනෙන් පැලැන්දැ යුතු වැ ආදර ලත් බුදුන් -පෙ-යුතු.

ආකරබිම්හි රුවනුත් වැලිත් ඇත ද රුවනින් මැ නම් ලත් රත්නාකරයක් සේ , තමන් උපන් සමයෙහි උපන් දෙවිබඹ ආදීන් බොහෝ වුව ද එකලට තමන්ගේ ගුණයෙන් ‘බුද්ධෝත්පාද යැ’ යන නම් ඇති කළ බුදුන්-පෙ-යුතු.

කැණහිලුන් එකවල්හි හඬතුදු සිංහයන්ගේ හඬට මැ තැති ගන්නා ඇත්කැළ සේ, දෙවියන් බඹුන් ඇතුළු වූ ලෝවැස්සන් එකලොවැ බණතුදු තමන්ගේ මැ දහම්බසින් කෙලෙසුන් නැතැනවූ බුදුන් -පෙ-යුතු.

1.සඳ. 2.ඉතිරිව. 3.ලොකයෙහි

කාණ්ඩය] බුත්සරණ 277.

සිටි සඳුන්රුක බලත් කැපූ සඳුන්රුක දඬු පොලුපොල්ලෙන් බෙදී නොඑක් දෙශයෙහි සුවඳ පවත්වා විකපන්නා1 සේ, තමන්‍ පිරිනිවන් නො පෑ අවස්ථා බලත් පිරිනිවි අවස්ථායෙහි ශරීර ධාතු විසුරුවා සියලු සත්වඅලොකයෙහි ගුණසුවඳින් විකපත් වූ බුදුන් -පෙ-යුතු.

381-385

කවුඩු වැ බලු වැ කැණවිල් වැ කළ චරිත බුදු වැ කියතුදු නින්දා නො කට යුතු වූ ජාති හීන වුව ද මහඇඟි වූ චරිත ඇති බුදුන් -පෙ-යුතු. නොයෙක් රුවනැ, ගල්කැට යැ, වැලි යැ, මඩ යැ යන‍ මේ නො ගරහා උසුලන මුහුදුකුසක් සේ, දෙවි යැ බඹ යැ දානව යැ යක්ෂන යැ රාක්ෂහස යැ ශක්ර යැ ප්රෙඹත යැ මනුෂ්ය යැ කිහිඹි යැ කුහුඹු යැ පැණි යැ පණු යැ යන මේ ආදී වූ සියලු සතුන් තමන්ගේ එක කරුණාවෙන් වෙනසක් නො කොට ඉසිලූ බුදුන්-පෙ-යුතු. ඇතු බැහැරැ ගියකල්හි ඇත්හල්හි වැදැ සැතැපුනු මැගි තැනැත්තහු ඇතු ඇත්හලට2 වදුත් මැ පලන මඟ නො දැකැ දිවන්නා සේ, තමන්ගේ දහම් නොවන් කල්හි පැලැඹිගත්තා වූ අදහම් තමන්ගේ දහම් ලොවට ‍ වදුත් මැ හිස් ලු ලු දිගට හය පත් කොට ලුහුබැඳැවූ බුදුන්-පෙ-යුතු. මුවරඳරොන් ඔත් දවස් පටන් කොට පියා ගහා බැඳ නිමවන තැන දක්වා සියලුකල්හි මැ මිහිරි වූ මිහිවදයක් සේ, දීපංකර පාදමූලයෙහි “බුදු වෙමි” යි තුඩ එබූ දා පටන් කොට බුදු වැ නිමෙන දවස් දක්වා සියලුලොවට මිහිරි වූ බුදුන් -පෙ-යුතු. හිමාලයපර්ව තපාදමූලයෙහි පටන් කොට මුහුදු වදනා තුරු මැ බට තැන්හි මැ3 මිහිරි වූ භාගිරථීගඞගායෙහි පැනක් සේ, දීපඞකරපාදමූලයෙන් බට දා පටන් කොට නිවන් පුර වදනා තැන් දක්වා වන් වන් තොටින් මැ මිහිරි වූ චරිත නැමැති අමෟතගඞගාව පැවැත්වූ බුදුන්-පෙ-යුතු.

386-390

තමාගේ පැහැයෙන් මුහුදු රැඳූ මහමෙරක් සේ, තමන්ගේ ගුණයෙන් මුළුළෝ සැදූ බුදුන්-පෙ-යුතු. තමා පහළ දවස් පටන් ගෙණැ කල්පාන්තය දක්වා දක්ෂියණා යන උත්තරායනවිථි දෙක නො හැරැ පවත්නා හිරුමඬලක් සේ, දීපඞකරපාදමූලයෙහි පටන් ධාතුපරිනිර්වාහණය දක්වා කරුණා පුඥා දෙ විථිය නො හැරැ පැවැතී බුදුන්-පෙ-යුතු. ‘බුඬ’ යන තමන්ගේ නමැ දැකුර තුඩැ වැකු සත්වණයාගේ පාමුලට සියලුලොව නැම්වූ4 බුදුන්-පෙ-යුතු.

1.විකන්නා-බොහෝ 2.ඇල්හලට 3.තැන් 4.නම් වූ

278 අමෘතාවහ නම් වූ [මිශ්රුකථා

‘තමන් වැන්නහ’ යන සිතින් ගලින් ද‍ඬෙ කළ රුවටත් පොවා පූජා කළවුන් නිවන්පුරයෙහි ලන බුදුන් -පෙ-යුතු.

තමන්ගේ එක සිරිපා වැන්දවුන්ට සතර අපායෙහි දුක් දුරු කරන්නා වූ බුදුන්-පෙ-යුතු. 391-395 තමන්ගේ ශ්රී9මුඛයෙන් සොල්වාලූ එකගාථාපදයෙකින් ස්වර්ග ලොකය බ්ර්හ්මලොකය අමෘතමහානිර්වා ණය යන මෙතෙක් තැනට එකවිටැ මඟ පෑ1 ලන සේ දන්නා වූ බුදුන්-පෙ-යුතු.

හිසට ගල් පෙරළාත් මරන්නට දුනුවායන් මෙහෙයාත් මරන්නට නාලාගිරිහු මෙහෙයාත් ශ්රීුශරීරයෙන් ලෙහෙ සොල්වාත් අන්තයෙහි තමන්ගේ නම තැඬැ වැකු2 පමණෙකින් දෙව්දත් මහතෙරුන්ට පවා පසේබුදුතන් දෙන බුදුන්-පෙ-යුතු.

හිමාලයෙහි මහවිල්හි පියුමෙන් වගුළ රොන් පියුම්පත්හි හී පිත්තෙන් තෙමී හිරුරසින් පැසී ඝන වැ ‘පොකුරුමි’ නම් වන්නා සේ, තමන් සිත් නැමැති පොකුරුපත්හි හුනුවා වූ බොධි පාක්ෂි කධර්ම නැමැති පියුම්රොන් තමන්ගේ කරුණා නැමැති ජලයෙන් තෙමා ‍ ලෝවැස්සන් කරනනා වූ නොයෙක් ගහට නැමැති හිරුරසින් පැසවා සර්ව්ඥමහවියත් කමින් ඝන කොට නිවන්රසයෙන් මිහිරිරස ගන්වා ඒ දහම් නැමැති පොකුරුමී විනයොජන නැමැති බමරුන් සිත් සේ බුදුන්-පෙ-යුතු. සසරදුකට නිසි පිළියම් කියන, නිවණට නිසි ප්රුතිපත්ති කියන, කුසල්අකුසලට නිසි විපාක කියන, වරදට නිසි ආපත්ති කියන, ආසයඅනුසය දෙකට නිසි දහම් කියන, තමන්ගේ කාය චිත්තප්ර,යොගය හා හැ‍ඟෙන බස් කියන, නො වළහා අනුන්ගේ ගුණ කියන, ‘කරව’ යි කට යුත්තක් මැ කියන, ‘නො කරව’ යි නො කට යුත්තක් මැ කියන, ‘දහමැ’ යි නොදහම් නොකියන, කුසල් හා පව් නොමුසු කරණ , පව් හා කුසල් නොමුසු කරණ, ‘හරුව’ යි හැරැපියැ යුත්තක් මැ කියන, ‘ගණූව’ යි ගත යුත්තක් මැ කියන බුදුන්-පෙ-යුතු. “තොප ප්රයශ්නයක් විචාරම්හ” යි කියා ආවා වූ දෙවියන් බඹුන් මරුන් සහිත වූ ලොවට “තා කැමැත්තක් විචාර ඇපි ඒ කියම්හ” යන බස මුත්, ශක්ර යා විචාරත් “විමසා කියම්හ,” බ්ර හ්මයා විචාරත් “පිළිවන් දො හෝ නොපිළිවන් ‍ දො හෝ!” යන බස් නො ගත් බුදුන්-පෙ-යුතු.

1.පා. 2.වැකුණු. කාණ්ඩය] බුත්සරණ 279.

හූරු වැ මරණයට බා වෙවුලන මලනුවන්ට කියන්නට පටන් ගත් බණ දොළොස්යොදුන් බරණැසැ ඇත්තවුන් එක ගබඩා වෙක්හි හිඳැ අසන බණ සේ අස්වා ඒ හූරුතුඬින් කී බණ සැටවා දහසක් මුළුල්ලෙහි බුදුතුඩින් කී බණක් සේ සියලු දඹදිව්හි පවත් කළ බුදුන්-පෙ-යුතු.

එකුන්තිස්හැවිරිදි පමණ ලදවයසෙහි එ වැනි මනහර රුවෙකැ, ගෙදොර පිරුණු සතළිස්දහසක් නළුවන් රැසෙකැ, පස්පොළෝ පමණින් ගැලී පිහිටි යොදුන්පමණ තුන්ගවුපමණ දෙගවුපමණ ගවුලමණ මුවවිටිපළල් ඇති අක්ෂතයනිධාන සත රෙකැ, තුෂිතපුරය වැනි තැනක් හැරැ උපදනට සුදුසු කිඹුල් වත් පුරයෙකැ, හරසර නැති වැ අලුයම්හි දැමූ කෙළපිඩක් සේ නො තකා ඒ සම්පත්තියට බා සත්ව කරුණාවෙන් අසකු නැගී පිට හඹහඹා දිවු බුදුන් -පෙ-යුතු.

මහභිනික්මන් නික්මෙන වේලෙහි වශවර්තිමාරයා අහසැ සිටැගෙණැ “මෙයින් සත්වන දවස් තොපට සක්1රුවන් පහළ වෙයි. තෙපි මේ ගමනින් වැළැක්කා නම් , සක්2 රුවනින් හෙබැවී දහසකට වැඩි දරුවන් ඇති වැ සාගරය කෙළවර කොට ඇති මහපොළොව අදණ්ඩයෙන් අශස්ත්රවයෙන් දැනැ සතර මහාසෘධි ඇති වැ සතිස් යොදනෙක්හි හිවී ගැවැසී සිටි මහපිරිස් පිරිවරින් නො අඩු වැ මේ සියලු සක්වළ සදා රජ කරව. දිවි ඇවෑමෙන් දෙව්ලොවට ද යව. තොපගේ ද ඇට දාගැබ් කොට පිදූවෝ ද දෙව්ලොව යෙති. ස්වාමීනී, වළකුව, වළකුව” යි කියතුදු “පාපිය, තා කියන්නේ කිමෙක් ද? මා පිරූ සමතිස්පැරුම් බුදුබැවින් නො ගෙවා මේ වැනි ලෞකිකසම්පත්ති පමණෙකින් ඒට නින්දාප කෙරෙම් දැ?” යි කුස ගෙණ අසු නො වරදවා අභිමුඛයට මැ අසු විළිමින්3 ඇනැ මෙහෙයූ බුදුන්-පෙ-යුතු.

මහත්බැවින් ලොකෝත්තර වූ වියත්බැවින් සර්වපඥ වූ වචන යෙන් ධාර්මික වූ බුදුන්-පෙ-යුතු.

ලැහැලි නැඟු කපුරුරුකක් සේ, තමන්ගේ තුෂ්ණිම්ම්භාවය බිඳැ සදහම් ප්රකකාශ කරණ බුදුන්-පෙ-යුතු.

401-405

සුවඳකෙසුරු ගත් කොකුම්රුක්හි මලක් සේ, සුභාෂිත නැමැති කෙසුරෙන් සියලු තුන්ලොව්හි සුවඳ උතුරුවන බුදුන් -පෙ -යුතු.

1.සත්. 2.අසු. 3.විළුමෙන්. 280 අමෘතාවහ නම් වූ [මිශ්රහකථා

ඇතුළුදියෙන් මත්තට පැනනැගී මහඇඟි රන්පියුමක් සේ සියලුතුන්ලොව ඉක්මැ වැඩී මුදුන් පත් වූ බුදුන්-පෙ-යුතු. මතුතුන්ගේ1 කුඹු හිරණ භාස්වර2 සිංහරාජයක්හු සේ, ලොකයෙහි නො එක් තීත්ථුකයන් තැතැ ගැන්වූ බුදුන් -පෙ-යුතු. සත්රුවන් උතුළු3 මුහුදුකුසක් සේ මහඇඟි බුඞශ්රී් දවසැ දවසැ උතුරුවන බුදුන්-පෙ-යුතු. බොහෝ තරුකැළ පහළ වූ ශරත්කාලයෙහි අහසක් සේ, ද්වාත්රිංරශන්මහාපුරුෂලක්ෂාණයෙන් හොබනා වූ ශ්රීරහරීරය ලෝවැස් සන්ගේ ඇස්මිඳුලෙහි පහළ කෙරෙමින් සියලු තුන්ලොව ලොමුදග ගන්වන බුදුන්-පෙ-යුතු.

406-410

නීරාජනාමඞගලයට සදා සිටිනා රජඇක්හු හෙයින් බුදු මඟුලට දවසැ දවසැ සැරහී සිටි බුදුන්-පෙ-යුතු. රන්කෙවුන්නෙහි බඳ ජාතිරඞගමාණික්යජයක් සේ, මහඇඟි ධර්මාවසනය තමන්ගේ ශ්රී් ශරීරයෙහි රශ්මිශ්රීරසමාගමයෙන් බබලවන බුදුන්-පෙ-යුතු. මතැතක්හු4 ඇති සල් අත්තක් සේ , තමන්ගේ නො එක් විස්මයෙන් සියලු සත්වයලොකය චලිත කරවන බුදුන්-පෙ-යුතු. සෙණ ගුගුළ හඬින් භය පත් වැ පලන ඇත්වටු5 කැළයක් සේ, නොඑක් වාද කරන්නවුන් තමන්ගේ හඬ ඇසූ පමණෙකින් පතැ පතැ හෙළා ලුහුබැඳැවූ බුදුන් -පෙ-යුතු. තමා පහළ වන කල්හි ඒ ඒ වීපයෙහි නො වැරැදැ පහළ වන හිරුදෙවියා සේ , ඒ ඒ විනෙයයන් කෙරෙහි නො වැරැදැ පැණෙන බුදුන්-පෙ-යුතු.

411-415

ගුරුළුරජක්හුගේ පියායෙහි පවතින් සැලීගිය ලියක් සේ සියලු සත්වගලොකය තමන්ගේ මහඇඟි වූ ගුණයෙන් වෙවුල්වන බුදුන්-පෙ-යුතු. සියලු සත්ව-යන්ට ‘අභය’ යි බෙර ලැවූ රජකඳවුරක් සේ, තමන්ගේ ශාන්තිඝොෂයෙන්6 ලොව උත්සව ශාන්තිකර ධර්මරඝොෂ යෙන් ඇසුඇසූවන් ඉතා අධික වූ සතුටුසොම්නසින් කරණ සුතුති ඝොෂයෙන් සියලු ලොව උත්ස්වකෙළී කෙළැවූ බුදුන් -පෙ-යුතු. පරසතුකැකුළු දුටු දෙවියන් සේ, තමන් දුටු සියලු ලෝ වැස්සන් අධික වූ සොම්නසට පමුණුවන බුදුන්-පෙ-යුතු.

1.මඳැඟුන්ගේ 2.භාස්කර 3.උතුළ 4.මනැතය 5.ඇත්පොව් 6.ඝොෂාවන්.

කාණ්ඩය] බුත්සරණ 281.

තන්වැසි1 වූ රජකුලයෙක්හි වැසි බාලයනුදු කරණ කටයුතු බැහැර සෙනාපතීන්ට ද බැරි වන්නා සේ , තමන්ගේ ශාසනයෙහි හෙරණූන් පූරණ පිළිවෙත් බ්රනහ්මයන්ට ද උගහට කළ බුදුන් -පෙ-යුතු.

සුව ලදුවන්ගේ කට යුත්තෙහි ආයාස නො විඳැ නොසුව ලදුවන්ට සැරැහී තමා මැ අයාස ග න්නා නුවණ වැඩි රජක්හු සේ, ශ්රානවකවිනෙය සුව ලදුන් හැරැ බුඞවිනෙය සුව ලදුන් පිණිස සැරැහී දුක් විඳිනා බුදුන්-පෙ-යුතු.

416-420

අනවරතයෙන් බණ අසන පිණීස එළඹෙන දිව්යසබ්රණහ්ම නැමැති පහන්රුකින් මැ තමන් වසන වෙහෙරෙහි අඳුරු නැති කරණ බුදුන්-පෙ-යුතු. ඥානයෙන් වැඩියවුන්ට තනතුර දී මඳනුවණ ඇත්තවුන්ට උපදේශ දී වඩනා නුවණෑති මහරජකුහු සේ , පාත්රතයන්ට අමාමහ නිවන් දී නොමූ කළ නුවණ ඇත්තවුන්ට මතු නිවණ2 පිණිස කමටහන් දෙන බුදුන්-පෙ -යුතු. පරදෙශයෙහි සතුරුවිජයට ගිය යුධඞනායකයාගේ කටයුත්ත සිහි කොට කොට ‘මේ කර. මේ කර’ යි ඔහු කළ මනා කට යුතු කියා හුන්තන්හි හුන් රජන්හු සේ, බැහැරැ නො එක්තන්හි ක්ලේශයන් දනන පිණීස කමටහන් ගත් මහණුන් සිහි කොට කොට නිවණට උපදෙශ දෙන බුදුන් -පෙ-යුතු. ධෛය්ය්වණ යෙන් වීය්ය් ග යෙන් කරුණායෙන් ප්රමඥායෙන් පුරුෂා කාරයෙන් තදින් මොළොකින් මඳින් බෙහෙවින් සතුටු කරවමින් භය පත් කරවමින් කට යුතු වූ සියලු ලෝවැඩ සිටුම්3 නැති වැ මතු පැමිණ වූ බුදුන්-පෙ-යුතු. කල් නො වරදවා තමා දවසැ කළ මනා කට යුතු නො සිටුවා4 කරණ නොපමා රජක්හු සේ, තමන් විසින් කට යුතු වූ පස් බුදුකිස දවසැ දවසැ අවිච්චින්න කොට පැවැත් වූ බුදුන්-පෙ-යුතු. 421-425 බාලපුතක්හු කටු හැරැ මස් කවන ල ඇති මවක සේ, තමන්ගේ පුත් වූ සියලු ලෝවැස්සන් මිථ්යා දෘෂ්ටි හැරැ සම්ය ගත් දෘෂ්ටි අනුභව කරවන5 බුදුන්-පෙ-යුතු.

ඇත්ගොදුරු සා ගොදුරු වුව සම වූ හඬින් මැ හඬා‍ ගන්නා සිංහරාජයක් හු සේ, බ්රැහ්මයාට ද චණ්ඩාල දූන්ට ද එක විලාසයෙන් මැ බණ දෙසන බුදුන්-පෙ-යුතු.

1.තමන් වැසි. 2.නුවණ. 3.සිටි. 4.සිඳුවා. 5.දෘෂ්ටි කරවන.

282 අමෘතාවහ නම් වූ [මිශ්රුකථා

ශක්ර.දෙවෙන්ර්ූ දයා හිසැ පරසතුමදාරාමල්දමින් තමන්ගේ මල මුත්රය තුබූ භාජනය අඳනා පිණීස සුඹූළු බැඳැවූ බුදුන්-පෙ-යුතු.

තමාගේ සතරමුහුණෙහි සතරපැහැයෙන් මුහුදට සතර වණක් පැහැ දුන් රුවන්මෙරක් සේ, තමන් දත්තා වූ චතුස්සත්යබ යෙන් සියලු ලොවට චතුස්ස ත්යාරවබොධ දුන්1 බුදුන්-පෙ-යුතු.

ගිමින් තැවී වළල් දුටු විල්හි මෙඝනාදය ඇසූ මස්කැළයක් සේ, ධර්මතසභාවෙහි තමන්ගේ මිහිරිබණ අසන සිව්වණක් පිරිසට ඉතාමත් සොම්නසක් උපදවන බුදුන්-පෙ-යුතු. 426-430

මවු මුහුණ බලබලා සතුටින් සිසී කිරි බොන පුතක්හු සේ, තමන් ශ්රී මුඛය බල බලා සතුටුසොම්නසින් බණ අසන සිව්වනක් බණපිරිස් ඇති බුදුන්-පෙ-යුතු.

පහළ වූ සකුරුවන්හි මණිකිංකිණිඝොෂ ඇසූ සක්විත්තන්

සේ,   තමන්ගේ   මධූර  වූ   සඞර්මවය   ඇසූ    දෙවිබඹූන් ආදී වූ සියලු

සත්ත්වූයන්ට සන්තෝෂ එළවන බුදුන්-‍ෙප-යුතු. කවුඩු වැ ගුරුළුන්ට වැඩි, බලු වැ සිංහයන්ට වැඩි චණ්ඩාල වැ බ්රුහ්මයන්ට වැඩි , වැලිකෙළියෙහි සිටැ මුළුලොව්හි වියතුන්ට වැඩි , වඳුරු වැ රජුන්ට වැඩි බුදුන් -පෙ-යුතු.

දැවාණ හා එක් වැ තුබූ බඳුවදමල තමා රත්පැහැගුණයෙන් ඒ දැවාණ රඳන්නා සේ, තමන් වැනි මේ සියලු ලොව තමන්ගේ ගුණයෙහි ගුණානුරාග ගැන්වූ බුදුන්-පෙ-යුතු. සසරපමණින් ආවා වූ යාචකයන්ට ‘හිඳව’ යන, භයපතුන්ට ‘මම යැ’ යන, උගහටපැනයට ‘දන්මි’ යන, බණ යැ යි කිව ‘කියමි’ යන මවුන් පියන් ගුරුන් ආදීන වුව ‘වඳිමි. පුදමි’ යන පරාථ්යෙම හි වුව ‘මම යැ’ යන , ධර්ම’යට ‘මම යැ, යන, දහමට ‘පිහිටයෙමි’ යි යන, සබවසට ‘දිවි දෙමි’ යන, බොරුවට ‘වෙවුලමි’ යන, ‘සාධුන් දකිමිවයි යන, ‘අසාධූන් හා එක් වැ නො පෑසෙම්ව’යි2 යන, ‘හිතෙ‍ාපදේශය දෙමි’යි කිව ‘සාධු, පිළී ගන්මි’ යි යන, අත් පා ආදී කපන්නන්ට ‘ක්ෂේමා කෙරෙමි’ යි යන, හිස් සිඳනවුන්ට ‘දිගායූ වේවා’ යි යන, ‘පඤ්චකාම යැ’ යි කිව ‘නින්දාන කෙරෙමි, යන ‘සංස්කාරධර්ම යැ’යි කිව ‘අනිත්යව යැ, දුඃඛ යැ, අනාත්ම යැ’ යි යන, ‘දුකැ’ යි කිව ‘එ මම විඳිමි ‘යි යන, ‘සුව යැ, යි කාව ‘ඒ අනුන් විඳුවමි’යි යන , ‘නිවණැ’යි කිව ‘ලො වැස්සන් විඳුවා විඳිමි’යි යන, ‘ගිහිගෙය’කිව ‘නො වෙසෙමි’ යන, ‘පැවිදිබව යැ’ යි කිව ‘සාධු යැ, යහපතැ’යි යන, සාතුඬින්

1. කරවන්නා වූ . 2. වෙසෙම්වයි. කාණ්ඩය] බුත්සරණ 283.

‘ඇඟමස් කා’ යි කී යන, මත්ස්යණ වැ උපන් තුඬින් ‘මා අනුන්ගේ ප්රාඇණ නො නැසූ සැබැවින්1 වැසි වසීව’ යි යන, වටු වැ ‘මාගේ සබවසබලයෙන් මේ ගිනි නිවේව’ යි යන, මොනරතුඬින් ‘ බුදුහු මා රකිත්ව’යි යන, ගිරාතුඬින් ‘මවුන් පියන් රකිමි’ යන, ඇත් තුඬින් ‘මාගේ අන්ධව වූ මෑනියන් හැරැ මම ගොදුරු නො කමි’ යන, වඳුරුතුඬින් ‘මා ආශ්රිය කළවුන්ට සුව දන්මි. එහෙයින් වධබන්ධ නය මා නො තව’ යි1 යන, කවුඩුබලුතුඬින් ‘මෙහි දහම් පිරූ කල්හි ස්වර්ග ය සිද්ධ වෙ’ යි යන, හූරුතුඩින් ‘දහම්විල් බැසැ රාගරජස් දෙවැ සිලුවිලෙවුන් ගණූව’ යි යන, මේ ආදී වූ බසක් මුත් අනන්තජාතියෙහි මැ මෙවන් බසින් පිටත් බසක් නො කියන බුදුන්-පෙ-යුතු.‍

431-135

බත් වළඳා අනුමෙවුනිබණ වදාරණ ඇසිල්ලෙහි දික්සඟි මැදුම්සඟි පමණ බොහෝ බස් අවිච්ඡේදයෙන් පවත්වන්නවුන් තමන් පන්සාළිස් හවුරුද්දක් පමණ කල් පැවැත් වූ දහම්රැසින් අමාමහනිවණට හෙතු නො වැ සසරදුකට ප්ර තිපක්ෂ නො වැ එක පිල්ලකුත් නො පැවැත් වූ බුදුන්-පෙ-යුතු. අනන්තාපය්ය්් න්තජාතියෙහි සතුරන්ගේ ද ගුණයක් දුට සතුටු වැ වර්ණ්නා කිරීමිහි දු මවුපියන්ගේ ද නොගුණයක් දුට ‘මේ නපුරු’ යි ගර්හාද කිරීම්හි දු නොහැකිළියා තුඬු ඇති බුදුන් -පෙ-යුතු. උපන්කෙණෙහි සත්පියවරක් ගොස් දසදිග බලා ‘මම් මේ ලොවට අග්රර වෙමි’ යි කීකල්හි ඒ ඇසූ දෙවිබඹුන් ආදී වූ සියලු ලොව්හි කොඳුරා නැඟුනු එක ද සත්ව’යකුත් නැති බුදුන් - පෙ- යුතු. තමන්ගේ තුඬින් බසක් ලොවැස්සන් අස්වාපියන පිණීස දසදහසක් සක්වළැ ශක්ර යන් හා බ්ර හ්මයන් හා තමන් පාවිටැ හී ආරාධනා කරණ පරිද්දෙන් මහඇඟි වූ බස් ඇති බුදුන් -පෙ- යුතු. තමන්ගේ බසින් එකගාථාපදයෙක්හි අඥරෙඛා පමණක් කෙළ ලක්ෂසයක් පමණ සක්වළැ දෙවියන් බඹුන් නො පිනියැ දුන් බුදුන්-පෙ-යුතු. 436-440 ‘මම ධාර්මිකයෙමි’ යන , ‘මම සාධුයෙමි’ යන, ‘මම වියත්මි’ යන ‘මම් තිලොගුරුම්’ යන, ‘මම කළ්යායණමිත්ර‘යෙමි’ යන, ‘සියලු සත්වමයන් නිවන්හි ලත් මම් මැ යැ’ යන, ‘දෙවිබඹසැපත් නම් මාගේ ප්රමතිපත්තිඵලයෙහි පිටපොතු යැ’ යන, ‘සතුරුමිතුරන් කෙරෙහි මම් මැ එක්සිත්මි’ යන, ‘සියලු ඥෙයමණ්ඩලයට

1.නැසූබැවින්. 2.කරවයි.

284 අමෘතාවහ නම් වූ [මිශ්රරකථා

මාගේ මැ නුවණ වැටෙ’යි යන, ‘සියලු සත්වැයන් රක්නට මා එක තැනැත්තහුගේ කරුණාව මැ පමණැ’ යි යන, ‘සූවිසි අසඞ්ඛ්ය්යක් සත්වතයන්ට නිවන්පුරය පවූත්, මා කී මඟ මිසැ අනික් ම‍ඟෙක් නැතැ’ යි යන, ලොකයෙහි මා වැන්නවුන් මුත්, මා කළ ශාන්ති ලොකයෙහි අනික් කරන්නෝ නැතැ’ යි යන, නො බොරුබස් කියන, ‘දසදහසක් සක්වළ මට ජන්මක්ෂේත්ර යැ’ යි යන , ‘කෙළ ලක්ෂෙයක් සක්වළ මට ආඥාක්ෂේත්රක යැ’යි යන, ‘අනන්තාපරිමාණ සක්වළ මට විෂය‍සෙක්ෂ්ත්ර් යැ’ යි යන, ‘කී සේ මැ යහපතැ’ යි කියවා බණ කියන, ‘කළ සේ මැ සුදුසු යැ’යි කියවා කට යුතු කරණ, එකදහම්හි දෙබස් නොවන, එකවස්තුවෙහි ඇති තත්ත්වය මුත් දෙලෙසක් නො දන්නා වූ, දත් වස්තුව බැණැ1 හිම් කරන්- නට සියලුලොව එක ද සත්වොයක්හු නො දන්නා වූ , ක්ලේශය යන නමක් ලද්දා වූන් ස්වාසන වැ නටවුන් කෙරෙහි සැලසූ,2 සියලු ලෝවැස්සන් ලද්දා වූ ජීවිතඵලය ප්රහසාදයෙන් තමන් දිශායෙහි දැල්වූ එකඇසවරකට සරහන, භවාග්රායෙහි වූ ද සාධූන් හා එක්සිත් වූ, එකවිහාරයෙහි ද අසත්පුරුෂයන් හා වෙත් සිත් වූ, ‘මරහු පැරැද්ද,3 යන මෙබස් ලොකයෙහි එක තමන් කෙරෙහි කියවූ, සසර උඩුහුරු දෙන අනුශාසනාවක් නො කරන්නා වූ, ‘මම ආචාය්ය්්දියෙමි’ යන බස එක සතකුත් නො හැරැ කියන්නා වූ,4 ‘බුදු යැ’ යන මෙ නම්හි එක ඇඟිල්ල මැ, නැම් වූ ,5 නොබොරු නිවන් තමන් එක නමින් ලොවට දුන්, නො එක් තීත්ක්5 ශාසනයෙහි නිවණට ප්ර තිපත්ති පිරූවන් යන මඟ6 තමන් කී පරිද්දෙන් ප්රවතිපත්ති පිරූවන් නො යා දෙන්නා වූ, ‘ඇපි බුදුම්හ’ යි පැලඹුනු තුඬින් වණවවණවා7 ‘ශ්රා,වකයම්හ’ යි කිය වූ, තමන් එකතුඬින් මැ ආ බස් ලොවට දහම් කළා වූ, තෘෂෟණාවට ද හිමිකම් පැවැත් වූ , ධර්ම දෙශනා කොට තත්පර වූ,8 දහමින් මැ නම් නැගි, ප්ර තිපත්තියෙහි මැ ‘කරව’ යන දහම්හි ‘බණව’ යන, තමන්ගේ ශාසනයට මැ ‘එව’ යන, නිවණට මැ යව, යන,9 තමන් නොහමූයෙහි දෙසැටදෘෂ්ටී ගත්තවුන් තමන්ගේ දහම්හි ගැහූ දැල්ල පිසැ හළුවා වූ, අධර්ම එවැ නො සලසා නිරවද්යැ10 දහම් මැ ලොවට වික්කා වූ, ආදිකල්පයෙහි පටන් ගෙණැ සියලු ලොකයෙහි නිර්වා ණමාර්ගල යැ යි ප්රෙසිද්ධ වූ සෘග් යජුස් සාමන් අථර්වින් යන සතර වෙදය වැනි දෙයක් පවා නිවන්මඟ නො වෙයි කියා දිව නො හකුළුවා කියා ලොව සිත් ගත්තා වූ , අනාත්මලක්ෂ ණය හඟවා “මම මම නො වෙ’යි යන

1.බැඳ. 2.සමඵල. 3.පැරදවූ. 4.කියන්නා වූ. 5. නැම්ම වූ. 6.මම. 7.වන්දවන්දවා. 8.තව ද තවර වූ. 9.නිවණට යවන. 10.නිවාදීය. කාණ්ඩය] බුත්සරණ 285.

බසක් පවා පස්වාදහසක් මුළුල්ලෙහි සතුන් මුවෙහි වැකූ, ‘ඔ හෝ! මම මෙතැනැ සිටියෙමි’ යි කීකල්හි ‘මෙ පය ඔවුන් සිටි තැනට දික් කළ සේ නපුරැ’ යි කියා භයා ගන්නා පයක් ලෝවැස්සන් මුදුනට නොදික් කරන්නා වූ බුදුන්-පෙ- යුතු.

441-444

දෙවියන් වෙහෙරෙහි කළා වූ , දිව්ය ස්ත්රී න් දෙවමිඬි කළා වූ, බඹුන් මඟුල්ගැති කළා වූ, රජුන් වෙහෙරදරු කළා වූ, නයින් දරණගබ ගඳකිළි කළා වූ, මතැතුන් උපස්ථායක කළෘ වූ, වඳුරන් උපාසක කළා වූ, බකමුහුණන් පසේ බුදුතැනට හෙතු ලද්දවුන් කළා වූ, මඬුවන් බණපිරිසැ ඇතුළත් කළා වූ, තමන්ගේ ශ්රී,පාදමූලයට ‘මූ මූ අවු යැ. මු මූ නො අවු යැ’යි නො කියවා මිහි බඳ බඳ තැනට දිවන බමරුන් සේ, දිව්ය බ්ර හ්මයන් ආ දී වූ සියලු සත්වුයන් තමන් පාවිටා මැ දිවවූ බුදුන්-පෙ-යුතු.

නගනවෙශ වැ1 ‘බුදුම්හ’ යි කියන්නවුන් බුදුබවට කළ නිගා හැරැවූ බුදුන්-පෙ-යුතු.

මහගම්කුණු නිවන්මඟ යැ. තාපය නම් මොක්ෂ යට ප්රමතිපත්ති යැ’ යි නො මගනි ලෝවැස්සන් බඳ ‘මඟ යැ’ යන ආචරය නින්දා වට පැමිණිවූ බුදුන්-පෙ-යුතු.

‘කම් නැත. කම්පල නැත. මවු නැත. පියො නැත. ශ්රයමණබ්රාටහ්මණයෝ නැත’ යන සොසොපු2 දහම් පවා දහමෙකැයි ගත් මුග්ධ වූ ලොකයෙහි දුකට කාරණ යැ යි හරවා3 මැ දහමට පාත්ර කළ බුදුන් -පෙ-යුතු. 445 ‘කරුණාවට ප්රබඥාවට ප්ර තිපක්ෂු දෙයක් මොහු යැ කොළෝ යැ’ යි නො කියවූ , සමහර කටයුතු දෙයක් නො කොට තබා නො පිරිනිවි, නිවටුන් ‘ආය්ය්මහරයන් යැ’ යි වැඳැපෙරළෙන ලොවැස්සන් අෂ්ටාය්ය්වට පුදුගලසඞඝරත්නය මැ වඳන පරිද්දෙන් බුඞශාසනය හෙබවූ, සබාමිහිරින් මිහිරි වූ, සමන්තාත්චක්ෂූ්සින් චක්ෂු ස් ඇති, විජමින් බසැති , නො බිණුව මනා තැනැ මැ තුෂ්ණිම්භාවය ඇති, බිණූව මනා තැනැ මැ වාග්මි වූ, කිය යුතු පමණීන් මැ මනා කොට බණන, දැමිය යුත්තන් පමණින් මැ කරුණා ඇති, ඥෙය පමණින් වියත්, ලොව පමණීන් මහත්, වැඩපමණින් හැසිරෙණ, උත්පත්තියෙන් රජ වූ, නිෂ්පත්තියෙන් බුදු වූ , මහතින් තිලෝ ගුරු වූ, දැන්මෙන් අනාචාය්ය්පත් වූ , උපමා නැතිබැවින් හුදෙකළා වූ,

1.පෑ. 2.සොපු 3.දාතමන් ගැ ඹුරුවූ 286 අමෘතාවහ නම් වූ [මිශ්ර්කථා

හැමකල්හි මැ නොවන හෙයින් දුර්ලයභ වූ, මහත් වූ ශීලස්කන්ධා දී ගුණයන් සෙවූ හෙයින් මහෙසි වූ , බාහිත වූ පාප ඇතිහෙයින් බ්රානහ්මණ වූ, සංහිඳු වූ පාප ඇති හෙයින් ශ්රසමණ වූ, රාගාදීක්ලේශ මල නැතිහෙයින් සකස් වූ, තමන්ට වැඩට බැහැර වූ, අනුන්ට වැඩට සුහුඹූල් වූ, කිසි නොගුණයක් නැතිහෙයින් නුගුණයට දුර්ග වූ, ගුණයෙන් ධනී වූ, ධර්මුචක්රනයෙන් චක්රාවර්තී වූ, සසර‍ට සතුරු වූ. අදහමට විෂ වැඝඳ වූ, දහම් පිරිමසන මවු වූ, කරුණාව පසුපස්සෙහි හැසිරෙණ, ඥානයට අනු වූ, ක ට හැකි කටයුත්තෙහි උපෙක්ෂාෙවක් නැති , තමන්ගේ කට යුත්තෙහි පිටිවහලක් නො තකන, සියලුලෝවැස්සන්ගේ සුදරිතයට පිටිවහල් වැ සිටිනා කුශලාකුශලකර්ම යන් සේ මැදහත් , ජීවිතය සේ නො හැරියැ

හැකි ,    නිවන්   සේ    පැතිය   යුතු.    තමන්       බිණූබිණූදෙය ලොවට

දහම් කරණ, කළ කළ දෙය පිළිවෙත් කරණ , සිතු සිතු සේ මැ සිතට ප්රි්ය වූ, වැදැ විමසූවිමසූ සේ මැ සාරයක් මුත් අසාරයක් නො පැණෙන, රුවින්1 බැලියැ හැකි, බසින් ඇසියැ හැකි, ගුණයෙන් වින්දැ හැකි, දිවියෙනුදු 2 පිදියැ යුතු, ගිනි වැදත් කී දෙයකට යුතු වූ , ‘ඔවුන් කීයේ යැ’ යි කීකල්හි ‘ඒ එසේ මැ යැ’ යි ගිවිස්සැ යුතු වූ. නො බුදු වැ නො දත හැකි වූ, බුදු වත් වර්ණසනා කොට නිමවියැ නො හැක්කා වූ, දුක් හා එක් වැ සිතට නො වදනා වූ, රාග හා එක් වැ භාවනා නො කට3 හැක්කා වූ නො පිණෙකින් නො ලැබෙන්නා වූ බුදුන්-පෙ-යුතු.

446-450

ආදිකලාපයෙහි කුඩු හා තෝ හා නැති සහල් ගත් ගැල් කරල් සේ, බොරු නැති වූ කලඞක නැති වූ ශුද්ධ වූ දහම් ලොවට දවසැ දවසැ පැවැත් වූ බුදුන්-පෙ-යුතු.

හුදුබුදු වූ වියතුන් කළ දැයක් මුත් ඉන් පිටත දැයක් කළහයි නො කියවූ බුදුන්-පෙ-යුතු.

මල් පිපි පරසතුරුකක් සේ තමන් උපන් ලොව සුවපත් කළ, මහාසායෙහි මහවැව් පුරා වට වැස්සක් සේ තමන් උපන් ලොව දහම්වැස්සෙන් සුභික්ෂර කළ , කෙවුන්නෙහි බඳ රුවනක් සේ තමන් උපන්ලොව සනාථ කළ, මිහිබඳ ගසක් සේ තමන් උපන් ලොව මිහිරි කළ, භද්රමජාති ඇතුන් සිටි කාලිඞගවනයක් සේ තමන් උපන් ලොව මහඇඟි කළ, මහඇඟිමුතු දෙන මුතුමුවදොර මුහුදක් සේ තමන් උපන් ලොව ධර්ම රත්නාකාර කළ, ගොකුණෙහි සිටි ගොරදරක් සේ තමන් උපන් ලොව මඞගල්යඇ කළ, සඳුන් කපුරු

1.බැවින්. 2.දිවියෙ නමුදු. 3.කොට.

කාණ්ඩය] බුත්සරණ 287.

උපදනා දඬුවනබෙහෙදක් සේ තමන් උපන් ලොව මිල වැඩි1 කළ මහානිධානයක් එබූ ප්ර්දෙශයක් සේ වැඩැසිටි තැන කොතන දෝ හොයි ලෝවැස්සන් ලවා විමසවන, විදර්ශටනාවෙහි ඵලසිතක් සේ සාරපරම්පරායෙහි කෙළවරැ සිටියා වූ බුදුන් -පෙ- යුතු.

මුහුදැ බමා සුව සේ පටුන් වැද ගල් හෙළා සිටි මහනැවක් සේ, සාරාසඞඛ්ය කප්ලක්ෂගයක් සසරමුහුදෙහි බමා නිවන් නැමැති සුපටුහන් දැකැ සොපධිශෙෂ නිවන්තොටෙහි කෙළවර අත්බව නැමැති බරු හෙළා සිටි බුදුන්-පෙ-යුතු.

ජයකඳවුරට වදනා රජහු සරහන පිරිසක් සේ, නිවන්පුර නැමැති ජයකඳවුරු වදනට සිට සූවිසිඅසඞඛ්ය යක් ක්ෂී ණාශ්රමව පිරිස් සැරහූ බුදුන්-පෙ-යුතු.

451-445

අදනා ගෙරිවගය පසුපස්සෙහි යන රුවන්බඞුගැලක් සේ, කරුණාප්රගඥාවගයෙහි හි එ අනු වැ දහම් නැමැති සත්රුවන් බඩු අදනා බුදුන් -පෙ-යුතු. තමන් තමන් ගේ වීථියෙහි යන නකත්තරුවන් කරා, එළඹෙන චන්ර් ග යා සේ, ඒ ඒ තන්හි හැසිරෙණ විනයොජනයන් කරා දවසැ දවසැ එළඹෙන බුදුන්-පෙ-යුතු.

සතර මහාවීපයට උතුරුදිග නො හැරැ ස්ථාන නියම ලද මහමෙර සේ, රූපප්ර මාණරූපප්රනසන්න, ඝොෂප්ර මාණඝොෂප්රේසන්න, රූක්ෂ ප්ර,මාණරූක්ෂ ප්ර්සන්න, ධර්ම්ප්රඝමාණධර්මනප්ර සන්න වන චතුඃප්ර මාණ සත්වෂයන්ට එකාකාරප්රණසාදස්ථාන වැ සිටි බුදුන්-පෙ-යුතු.

මුල්හි පටන් ගෙණ අන්තයෙහි පහරවා සර්වවස්ථානයෙහි මැ ප්ර්ණීතඵල ගන්නා පනසද්රැරමයක් සේ, තමන්ගේ මූලප්ර්ණීධියෙහි. පටන් ගෙණැ ධාතුපරිනිර්වා ණය දක්වා සියලු සත්ව යන්ට පරම මධුර වූ ස්වර්ගානපවර්ගරඵල දෙන බුදුන්-පෙ-යුතු.

පළඟහු එපමණ වැ පතන පිනීම් ඇත්හු කෙ සා2 වැ ද පිනිස නො හෙන්නා සේ, තමන් බලු වැ කවුඩු වැ ඉපැදැ කරණ ලොකාත්ර් නො ‍ සේ, සෙසුසතුන් මහබඹ වැ ද නො කට3 හෙන පරිද්දෙන් විචිත්ර් වූ චරිත කරණ බුදුන්-පෙ-යුතු. 456-460

මනුෂ්යෙකුමාරයන් වයසට පැමිණැ නො යන ගමන් බාල වස්සා උපන්දා මැ යන්නා සේ, සෙසු සියලු සතුන් කිසිවැඩිමහලු

1.ලොව වැඩි. 2.කෙසේ. 3.කොට.

288 අමෘතාවහ නම් වූ [මිශ්ර කථා

වයසට පැමිණැ ද නො පැවැත්විය හෙන ක්ෂකමාව මෛත්රීකය පරාක්ර මය යන මේ ආදී ගුණ තමන් උපන් දවසැ මැ පැවැත්වියැ හෙන බුදුන්-පෙ-යුතු.

ගිනි ආදියෙහි ශුද්ධාෂ්ටකය ඇත ද, අධීක වූ අංශකය ගෙණැ ගිනිආදී වූ බැවහාර කරන්නා සේ, තමන් සිටි ලොව්හි ශක්ර බ්රිහ්මාදීන් ඇත ද, තමන්ගේ අධීකව හෙතු කොට ගෙණ ‘මහාසත්වයය’ යන නම් ලද බුදුන්-පෙ-යුතු.

කිණිහිරිමල් කෙ සා මහත් වුව ද සුවඳ කැමැත්තවුන් හිසට කුඩා වූ අම්ගෙන්ද සිහින්ගෙන් ස ආදී වූ මල් පලඳනා සේ, තමන් වන් ලොකයෙහි දෙවිබඹුන් කොස් පැලැගි වුව ද ගුණ කැමැත්තවුන්ගේ සිතට වටු වැ ඉපැදැ ද තමන් මැ නැගිබව මුත් එ දෙවිමඹුන් නො නැංගැ දුන් බුදුන්-පෙ-යුතු.

ආදියෙහි පටන් තණයෙහි මැ පුරුදු වූ ඇත්හු ක්රුමප්රුතිපත්ති යෙන් මධුර වූ භොජනයෙහි මැ පුරුදු කරවන හස්තිවෛද්යියකු සේ, බොහෝ කලක් අධර්මපයෙහි මැ පුරුදු වූ ලෝවැස්සන්ට තමන්ගේ ප්ර තිපත්තියෙන් මධුර වූ ධර්ම ය පුරුදු කළා වූ බුදුන් -පෙ-යුතු.

මහදියවතුරෙහි මව නඟා දුන් පයෙහි එල්බැ සැතැපී සිටිනා ඇත්පැටවකු සේ, සසරදුක් නැමැති වතුරෙහි තමන් වැඩූ කරුණාවට ලෝවැස්සන් නඟා ගෙණ සැතැප්පූ බුදුන් -පෙ- යුතු. 461-465 මලලවිද්යා උගත් පමණීන් සම්දරුමල්ලයා හා මල්ලව ගන්නා බඹුරන් සේ, පාරමිතා පුරන්නට සසරෙහි සිටුවන ගුණයෙන් ක්ලෙශයන් ගුණධර්ම හා උනුන් ගැන්වූ බුදුන්- පෙ-යුතු. සිතියම්හි අඳනා රූ භයඞකර නො වැ විමානයෙහි ශොභාවට කාරණා වන්නා සේ, තමන් ගත්තා වූ ක්ලේශයන් භයඞකර බවට නො පමුණුවා පාරමිතාවන්ට කාරණා කළ බුදුන්-පෙ-යුතු.

රූ නැත්තවුන් නටන නැටුමක් සේ, ගුණනැති බැවින් නො මිහිරි පැලඹුමක් නො ගත් බුදුන්-පෙ-යුතු. අසා පරණ වැ නොමිහිරි වූ ගීයක් සේ, කියා පරණ වැ නොමිහිරි වූබණක් නො කියන, දැක ‘පරණ යැ’යි මුහුණ ඇළ කරණ අමධූර වූ විලාසයක් නැති බුදුන්-පෙ-යුතු.

1.හිස හිසට. කාණ්ඩය] බුත්සරණ 289.

නොයෙක් දෙශයෙහි අක්ෂ රභෙදය වෙන් වුව ද සංස්කෘත වූ ශබ්දාත්ය් දෙ වූ කලී අභින්න වන්නා සේ, සසරපමණින් ජාති භෙදයෙන් තමන් වෙන් වුව ද තමන්ගේ කරුණාප්රඅඥා දෙක එකාකාරයට යවා සකසා තුබූ බුදුන්-පෙ-යුතු.

466-470

පිටැ මිනිසුන් නැති ශික්ෂිේතඇත්හු මදාවෙශයෙන්1‍ නිය්ය් න්ත්ර ණ වැ කලක් බමා ආරොහකයා පිටට පීනූ කල්හි ඕහට අනුවැ කටයුත්තෙහි පවත්නා සේ, සංසාරයෙහි2 කිසි කලක් කාමාවෙශයෙන් නිය්ය්පව න්ත්රකණ වැ කිසිකාරණයෙකින් නිර්වෙදය තමන් සිතට නැඟිකල්හි ඒ නිර්වෙලදය අනුවැ කර්තෙව්යරයෙහි පවත්නා බුදුන්-පෙ-යුතු.

ලොකයෙහි මිථ්යා දෘෂ්ටිගුරුන් මිථ්යා දෘෂ්ටි නැමැති උන්මාද ඖෂධය වළඳවා ලෝවැස්සන් අනවස්ථ්ත් කොට වියරු හෙළා “දියපනු කඩා මහලුපැවිදි වූහ. මැඩිපිනුමු පනින්නට3 උන් තරම් කෙනෙක් නැත. බලුබිරුම් අනික්තෙනෙකැ නැත. ගොන් ගමනට ඔහු මැ සුරූහ. වසුගොම් කැවුමේහි එසේ සුරූහු නැතැ” යි කියවා “සර්වවඥයම්හ” යි ලොවට මෙසේ කෂ්ට වූ ප්රැතිපත්ති පානා කල්හි “ඔහු සර්ව ඥයෝ මැ යැ. ඔවුන් පෑයේ නිර්වා ණමාර්ග යෙක් මැ යැ” යි වරදවා ගෙණැ සතරඅපායෙන් ගැලවී ගත නො හෙන ලොකයෙහි තමන්ගේ ශාසනයෙහි කසාවත් පොරෝණට කරණ පළමු ගැරහුමෙහි මැ සමහර සව්වන් හිස එබූ කර අඟහි මැ සිවුපිළිසිඹීයාපත්රහත් කරවන බුදුන් -පෙ-යුතු.

‘මනා වූ ප්රඑතිපත්ති පවුම්හ’ යි කියා මවුන් පියන් ගේ මිදුලෙහි වැඩිමහලුදර්වන් අපගතවසුත්රප කොට ඇවිදුවාපියන මිථ්යාහදෘෂ්ටිගුරුන් පව ‘සර්ව‍ඥය’ යි සිතා ගෙණැ නස්නා ලෝවැස්සන්ට මනා වූ පුතිපත්ති පෑ අමාමහනිවන්හි ලන සේ දන්නා4 බුදුන්-පෙ-යුතු.

පුත්ර්යා කෙරෙහි කළ ස්නේහයෙන් ප්ර සවවෙදනාවෙහි සරු නැති මවක සේ, සත්වනයන් කෙරෙහි කළ ස්නේහයෙන් තමන් ගන්නා දුකෙහි සරු නො කළ බුදුන්-පෙ-යුතු.

1.මනා වෙෂයෙන් මදවෙගයෙන්. 3.පිහිනුම් පිහිනන්නට. 2.සංස්කාරයෙහි. 4.ලන.

290 අමෘතාවහ නම් වූ [මිශ්රතකථා

දර පමණීන් ඇවිළි ගින්නක් සේ, ක්ලේශයන් පමණින් මැ පවත්නා ප්ර භාර්ණ්ධර්මි ඇති ; සක්වළ ගල්ඇතුළත්හි නො පිටත්ව බමන හිරසඳආලෝකයක්සේ, සත්ව‍සීමාවෙන් නො පිටත් වැ පවත්නා ඥානාලොක ඇති; වියැලීමෙන් ගත්තා වූ ශුද්ධ බව ඇති පතක් සේ, තෘෂ්ණාවගේ වියැලීමෙන් ගත්තා වූ ශුද්ධ බව ඇති ඇත්තහුගේ පයට ඝැටෙන කුහුඹුවන් සේ, තමන්ගේ පාමුල්හි ගැහැටෙන්නා වූ තීත්ක්න යන් ඇති බුදුන්-පෙ-යුතු.

හිමාලය පර්වූතයෙන් බට නොයෙක් ගං ඒ හිමාලයපර්ව තයට පිටි පෑ මුහුදට යොමු වැ යන්නා සේ, කුලගෙන් නික්මැ එකුල ගෙට පිටි පෑ ‍දහමට යොමුවූ සිත් ඇති වියත් වූ මහණපිරිවර ඇති බුදුන්-පෙ-යුතු.

දියෙහි ගැලුව ද වෛශන්ධයයක් ඇති නොවන කසට කැවූ යම් සේ, සසරෙහි ඇවිදැ ද විකාරයක් නොගන් ගුණෙන් කසට කැවූ සිත් ඇති බුදුන්-පෙ-යුතු.

සඳහිරුහසරක් සේ, සියලු ලොව මැඩැ ගෙණැ මස්තක ප්රාරප්ත වැ පවත්නා වූ ගුණප්රොවෘත්ති ඇති බුදුන්-පෙ-යුතු.

සඳ සිටි නකතීන් දවසට ලැබෙන්නා සේ, තමන් සිටි ගුණෙන් ලොවට ගුණ දෙන බුදුන් -පෙ-යුතු. 476-480 පැන් පහයන මැණික ගෑවුනු කල්හි කැලැති දිය පහන් වන්නා සේ, තමන්ගේ දහම්හි1 ලෝවැස්සන්ගේ සිත් ක්ලේශයන් ගෙන් වූ කිලුටු හැරැ පහන් කරවන බුදුන්-පෙ-යුතු.

පහන් වී යැ යි කී කල්හි හිරු නැගීබව නො කීවත් අනුමාන කට යුතු වන්නා සේ. ‘දහමැ’ යි කී තැනෙක්හි තමන් පහළ වන බව නො කීවත් හඟවන්නා වූ බුදුන්-පෙ-යුතු.

ඒ ඒ විඳුනා සත්වවයන්ගේ පිණින් නිෂ්පතන වූ සක්වළ වෙසතුරක් සේ, ඒ ඒ අවයව බලා විඳැ නිවෙන සත්ව්යන්ගේ පිණින් ඇති වූ රූපකායසන්නිවේශ ඇති බුදුන්-පෙ-යුතු.

සක්රුවන් පහළ වූ රජගෙදොරක් සේ, තමන්වහන්සේගේ දොරැ ඉතා අධික වූ විසර්ෂ ය සොම්නස් උපදවන බුදුන් -පෙ- යුතු.

1.දහමිනි.

කාණ්ඩය] බුත්සරණ 291.

බඩ වූ අතිකාරයෙහි පළමු හිරුමුහුණු දුටු ආදිකලාපයෙහි සත්ව යන් ගත් ශූරභාවයක් සේ, මොහයෙන් ඇඳිරි ගත් ලොවට පහළ වූ තමන් මුහුණු දුටුවන් ප්ර තිපත්තියෙහි වැරසැර ගැන්වූ බුදුන් -පෙ-යතු.

481

කරුණාවට ගේ වූ දහමට ල ඇති , අසන්නන් කන්හි අමා නම්න මධුරධර්ම-දෙශනා ඇති, බැලුබැලූවන් ඇස් නිවන මනහර රූ ඇති, සිතන්නන් සිත් නිවන මනහර ගුණ ඇති, දෙව්බඹුන් මුදුනෙහි කෙළනා පාපියුම් ඇති, ලොකස්වාමි වූ, ශාක්යනසිංහ වූ, පරදුඃඛදුඃඛිත වූ, අනුශාසක වූ , අද්වයවාදී වූ , ධර්මයරාජ වූ, සමන්ත භද්රඃ වූ, ෂඩහිඥ වූ, ලයට සැනහිලි වූ, සසරට ප්රරතිපක්ෂ වූ, නිවණට දොර හළුවා වූ, ස්වර්ග යට ගිණිපෙතිපෙළ වූ, අපායට හකුල් හෙළූ, වියත්කමින් අගතැන්පත් වූ, මුළුසක්වළැ සතුන් දැල්වූදැල්වූ ඇස්හි පැණියන්නා වූ, සිතුසිතු සිත්හි ඇදී යන්නා වූ , බැඳි යන්නා වූ, ඇවිළැ යන්නා වූ, ඇස ලූ ලූ දිසාවට , සියලු සැපත් දී ලන්නා වූ ඒ ස්වාමිදරුවානන්වහන්සේ විසින් අතීතකාලයෙහි කළ දානමය1 පුණ්යික්රි්යායෙන් යුක්ත විශ්වනාතරජාතකකථාව ගෙණැ ඇරැ2 දක්වමි. තමහට සිනෙහැති නිවන්පුර වඳනා කැමැති සත්පුරුෂයන් විසින් සාවධාන වැ කන් නමා ඇසිය යුතු. හේ කෙසේ ද යත්:- පෙරැ දඹදිව සිව්රට ජයතුරා නම් නුවරෙක් වී යැ. එ පුර සම්පත්ති නැමැති මහමුහුදමැද බි‍ඳෙන රළ පෙළ සේ නිරන්තරයෙන් දිවන්නා වූ පනන්නා වූ අශ්වයන් ගේ භෙෂාවරයෙන් එකකොලාහල යැ. එසේ මැ නානාප්‍රකාර වූ වර්ණවකම්බල අතුළා වූ නොයෙක් රථයෙහි චක්රේනාදයෙන් හා හස්තිනාදයෙන් හා සඞ්ඛනාදයෙන් හා එකනාද යැ. සන්තුෂ්ට වූ ස්ත්රීාපුරුෂයන්ගේ නානාප්ර කාර වූ මංගලයෙහි හා නෘත්ය හීතවාද්යා ප්ර්සඞ්ගයෙහි ගසනලද මිහිගුබෙරෙහි ගම්භීරධීරනාදයෙන් ශ්ර වණ රමණී යැ. ප්ර වීණවීණාකාරයෙන්ගේ වීණාස්වරයෙන්.සාඩම්බර යැ, නානාප්රයකාරවෙශ හා භූෂණයෙන් යුක්ත වූ සම්පත්තීන් අනූන වූ යෞවනයෙන් උද්දාම වූ රූපයෙන් මනෝහර වූ කුලයෙන් අතින්දි්ත වූ විද්යාපයෙන් පරිශුද්ධ වූ සැරැහුම්හි තන්වැසි වූ කෙළියෙහි විදග්ධ වූ අ න්තරඞ්ගබහිරඞගකාය්ය්් යෙහි ප්රහමාදයක් නැත්තා වූ ගෑණුන් හා පිරිමින් විසින් ගැවසීගත්තේ යැ. මෙසේ සියලු සම්පත්තීන් සමෘඞ වූ ඒ ජයතුරා නම් නුවරැ රජ කරණ ඝඤ්ජනම්

 රජෙක්   වි   යැ.   එරජ4   මහාකුලීනහෙයින්    හා  දෛව්ය  සත්යූය

1.කාලයෙහි දානමය. 2.හැර. 3.මිදෙන . 4.හෙතෙම.

292 අමෘතාවහ නම් වූ [වෙස්සන්තර

යන මෙයින් හා අහිමතකාරිය සාධා ගැන්මෙහි දක්ෂනහෙයින් හා කීවා කරණ අමාත්යතයන් ඇති වැ දශරාජධර්මෙයෙන් රජ කරණ සමයෙහි ශක්රමදෙවෙන්ද්රනතෙමේ තමාගේ පුරස්ත්රීමන් කෙරෙන් එක් ස්ත්රි යක කැඳවා කියන්නේ “පෘථිවියෙහි යම්වස්තුවක් තිට ප්රිකය ද, එයටදසවරයක් ගණැ” යි කී යැ.

ඒ ස්ත්රී කියන්නී “දෙව්රජ , තට නමස්කාර වේවායි. පොළොවැ සිටි වෘක්ෂයක් පහ කරණ මහපවනක් සෙයින් තොපගේ මේ දිව්ය පුරයෙන් මා පහ කරණුවට1 මා විසින් කවර පවෙක් කරණ ලද්දේ දැ?” යි කිව. සක්දෙව්රජ කියන්නේ “තී විසින් පව් කරණ ලද්දේ නො වෙයි. මට අප්රි ය ද නො වෙයි. තීගේ පින් ද ආයු ද පිරිහින. එසේ හෙයින් කීමි. තී කෙරෙන් වියෝ වීමෙක් වෙයි. මාගෙන් දසවරයක් ගණැ” යි කී යැ.

“සියලු දෙවියන්ට ප්රහධාන වූ සක්දෙව්රජ, මට වර දෙනු කැමැත්තෙහි වී නම් , තට වැඩෙක් වේවයි. තා කියන සේ සිව්රට සඳමහරජක්හුගේ නිවෙස්හි වසන්නෙම් එක්හැවිරිදි මුව පෙල්ලන්ගේ2 දිගුනිල්පැහැයෙන් යුක්ත වූ ඇස් බඳු වූ තුන් වයස මැ අතිනීල වූ ඇස් ඇති වෙම්වයි. අතිනීල දෙව්දුනු මෙන් බැමලිය ඇති වෙම්වයි. ඵුස්තිදෙවිය යන නමෙක් වේවයි. සියලු රජුන් විසින් පූජිත වන්නා වූ යශස්කීර්තින් පිරිවර ඇති, සියලු යාචකයන්ගේ අඞ්යාූශයට යොග්යශ වූ, නො මසුරු වූ, ඇස් ඉල්ලූ කල නො දෙමියි නො කියන, උතුම් වස්තු දෙනු වූ, ගුණෙන් යුක්ත, රූපයෙන් යශසින් ප්රිඋය වූ පුතකු ලැබෙම්වයි මා ගර්භණී වූ කලැ සම කොට ගහා යෙදූ දුනුමිටක් සෙයින් මාගේ මධ්ය මාංගය නොඋස නොමහත් වෙවයි. දෙව්රජ, මාගේ පයොධරයෝ දෙදෙන නො හී උඩ බලා සිටිත්වයි. මා හිසැ නර නො නැගේවයි. වෙරැ දැලි නො හි‍ඳෙවයි රාජාපරාධ කළ වධ්යරයකුත්3 වුව මරණින් ගලවමි සිතූකලැ මාගේ ස්වාමි හරිත්වයි. මයූරයන් කොස්ලිහිණියන් රැව් දෙනලද, උත්තමස්ත්රීාන් විසින් ගැවසී ගත්, කුරුන් කුදුන් ලදරුවන් හා කුඞසලා බලවතුන් හා අරක්කැමියන් හා කිලිඟන් හා විසින් වණනලද, සත්රුවනින් විසිතුරු වාර කවුළුයෙන් හෙබි, පසඟතුරුරැවින් යුතු, රාජමන්දිනර ඇති, නොයෙක් මධුරාන්තපාන4 කව බොව යන ජනයන් ඇති මෙ කී ගුණෙන් සමෘඞ වූ සිව්රට සඳමහරජුට අගමෙහෙසුන් වෙම්ව”යි කියා මේ දසවරය ගත.

1.කරුණු. 3.වධයකුත්. 2.පොල්ලන්ගේ. 4.මධුරපාන.

ජාතකය] බුත්සරණ 293.

එසඳ සක්දෙව්රජ කියන්නේ ‘ස්වාඞගයෙන් හොබනා වූ ථුසතීදෙවිය, මා විසින් දුන්නා වූ දසවරය ගෙණ සඳමහරජුගේ සමීපයෙහි වස” යි1 දෙව්රජ සමු දුනී. ඉක්බිති ඒ දිව්යවස්ත්රීය දෙව්ලොවින් මියැ අවුත් මඳුරටැ ක්ෂරත්රිදයකුලයෙහි උපන. “හෝතොමෝ සඳමඬුලු වැනි මුහුණු ඇත්තී යැ. කොඳකැකුළු වැනි දත් ඇත්තී යැ. රන්වන් වූ ශරීර ඇත්තී යැ. මනා වැ වට වූ පයොධර ඇත්තී ය” යනාදීන් වර්ණ්නා කරත් කියා ගෙවා ගත නොහැකි රූ ඇත්තී ය. අළුත් වූ යෞවන ඇත්තී යැ. මහත් වූ ‍ෙඑශ්චය්ය් ඇ ඇත්තී යැ. සාරාසංඛ්යහකප්ලක්ෂටයකින් මත්තෙහි බුදුන්ට මවු වෙමියි පතා ආ, මතු මහාමායාදේවි වන, එයින් ගොස් මාතෘදිව්යමපුත්ර වන, ඊ සිට නිවන්පුර වදනා වූ ඔවුන්ගේ ගුණ කවුරු කියා නිමවා ගණිද් ද? මෙසේ දෙවහනක මෙන් විය පැමිණ වසන කල්හි සඳමහරජානේ බිසොවුන්ගේ රූප ශොභා අසා මහපෙරහරින් ගෙන්වා තමන්ට අගමෙහෙසුන් කළහ. මෙසේ දෙදෙනා සුවයෙන් වැසැ රජ කරණ සමයෙහි පිරූ පාරමිතා ඇති ලොවට ඇසක් වැනි වූ මතු බුදු වන මහතානෝ සියලු ලොවැසියන් සසරින් මුදනු සඳහා දෙව්ලොවින් සැවැ අවුත් ථුසතිදෙවින් බඩැ පිළිසිඳ ගත්හ. ඔවුන් පිළිසිඳ ගත් කෙණෙහි මැ සැටදහසක් පමණ කුමාරයෝ ඒ ඒ ඇමැතියන්ගේ ගෙහි පිළිසිඳ ගත්හ. මහබොසතානන් මවුකුසැ පිළිසිඳ ගණුන් මැ දේවීන්ට මේ නියා දොළෙක් උපනි: දවසැ සලක්ෂසයක් ධන වියදම් කොට ස දන්හලක් කරවා දිළිඳු යාචකයන්ට දන් දෙන දොළෙක් උපන. සහ වැ ද පවා තමන් කරා ආ යාචකයන්ට ගිනිමැදට පැනැ ඇඟමස් පලහා දන් දෙන්නා වූ, සිවිරජ වැ තමන් කරා ඇස් ඉල්ලා ආ ශක්රදබ්රා හ්මණයාට නිලුපුල්මල්සඟළක් බඳු වූ තමන්ගේ දැස ලෝවැසියන් හඬවහඬවා සිය අතින් උපුටා දන් දෙන්නා වූ, මහතානන්2 දසපාරමිතා මුදුන්පත් වැ සිටැ මවු කුසැ පිළිසිඳැ ගත්විට3 මිනිසා දොළක් උපදිති යනු කවර ආශචය්ය් යෙක් ද? ඒ හිමියාන්න් මවුකුසැ පිළිසිඳ ගත් දවස පටන් ගෙණැ දඹදිවැ නොයෙක් රජයෙහි රජදරුවන් එවන රන්රුවන් ආදී නොයෙක් පඬුරෙන් අතුරු නැති වී යැ.

සඳමගරජානන්4 බිසොවුන්ට උපන් දොළ අසා නුවරැ සදන්හල් කරවා බිසොවුන්ට උපන් දොළ නිවා යාචකයන් සිත් නිවා දන් දෙන කල්හි, ක්රොමයෙන් දසමස් පිරුණු සඳැ, බිසොවුන්

1.ස්වම්පයෙහි වසි. 2.ගත්තවුන්. 2.මහතාණෝ. 3.රජාණෝ.

294 අමෘතාවහ නම් වූ [වෙස්සන්තර

නුවර පැදකුණු කරණ සිතෙක් උපන. එසඳ සඳමහරජානෝ එපවත් අසා ඇමැත්තන් කැඳවා නුවර සඳවන්නා හු කළුවැලි පියා සුදුවැල්ලෙන් තවරා දොර දොර කෙහෙල්තොරණින් රන්තොරණින් රිදීතොරණින් සත්රුවන් තොරණින් පිළී තොරණින් සදා කේල්තැඹිලි ධව්ජපතාකායෙන් සදා තැනැ තැනැ පූර්ණසකලස නිරිකූඩම් තබා වැටැ වැටැ පහන් නංවා මෙසේ සියලුනුවර දෙව් නුවරක් මෙන් සදා මනහර කොට රථයක් සදවා බිසොවුන් එහි හිඳුවා මහත් වූ ශ්රීොන් මහත් වූ පෙරහරින් රාජ වීථියට බටහ.

එවිට මැ රන්කරඬු රිදීකරඬු රන්පැන රිදීපැන ගෙණැ, සඳට පළමු වැ ගමන් ගත් තරුකැල සේ, මෙහෙතන්1 පිරිවරා ගත්හ. එසේ මැ දෙපසැ සිටැ සලන සුදුචාමර රන්තල්වැට රදීතල්වැටින් වසන්තයා සියවෙසින් ආ යැ යි2 සිතමි. සරසුන් විසින් ගත් සුදු සේසතින් එදා එපුරය ඡත්රාමය වැ ගියේ යැ යි සිතමි. කිරි මුහුද ඔද වැඩි දුවන රළපෙළ සේ එපුරැ වේහි දිවන අස්පතරින් හා පර්ව තොපම වූ හස්ත්ය ලඞකාරයෙන් සැදැනු ඇත්කැලයෙන් හා රන්රිදිමය වූ පස්වණක් පැහැයෙන් දිලිසෙන ධ්වජපතාක‍ාවෙන් විසිතුරු වූ ඇතුන් අඳනා අසුන් එළුවන් ගොනුන් අදනා මනහර රථපෙළින් හා සත්රුවන්මය පිල්කබ2 පෙළින් හා ධ්වජපතාකා පෙළින් හා රන්රිදීකැටපත් පෙළින් හා සත්රුවන් කලස පෙළින් හා ඒ නුවර බලනුවන්ට අමෘතාඤ්ජන යක් වැන්නැයි සිතමි . ඒ ඒ සත්රුවන්මඬුවෙහි සිටැ නටන මනහරයොවුන්පත් ස්ත්රී න් නටනටා නඟන අතින් දිව්යිශ්රී් කැඳවති සිතමි. රකවල් බලමින් ඒ ඒ දෙස දුවන කුරුකුඳු පෙළීන් සහවාසීනපුංසකයන් විසින් පිරිවරණ ලද දසමෙහෙ- තැනුන් විසින් මනහර යැ. බලතුන් ගසන බලත්හඬින් හා ඒ ඒ තැනැ මඬුලු බැඳ ගසන භෙරිතූය්ය්ඒ නාදයෙන් හා අසුන්ගේ හෙෂාරවයෙන් හා ඇතුන්ගේ4 කුඤ්චනාදයෙන් හා එකනිර් ඝොෂ යැ. මෙසේ මහත් පෙරහරින් නුවර පැදකුණු කෙරෙමින් ව්යා පාර5 වීථියට වන්සඳැ විළි පහරණට පටන් ගත. එපවත් ඇසූ සඳම්හරජානන් විසින් එකෙණෙහි මැ විසිතුරු මඬුවක් කරවා වට තිර බඳවා රකවල් ලැවූ කල්හි ලොවට ඇසක් බඳු වූ යාචකයන්ට ධනරාශියක් බඳු වූ පිරූපාරමිතා ඇති ඒ හිමියානෝ මවුකුසින් උපදමින් මැ මෑනියන්ට “අම්මා , දන් දෙන්නට සුදුසු දෙ‍ෙයක්

		1.තැනන්			4.අසුන්ගේ

2.ආභි 5.වෑපෑර 3.පිල්කඩ 6.කරුණ

ජාතකය] බුත්සරණ 295

ඇද්ද” යි කියා අත දික් කළහ. මෙසේ ඒ ත්රිුභුවනශෙඛර වූ වෙසතුරුකුමාරයන් කී තෙපුල් කවර නම් සතකුගේ කණට අමා නො වේ ද? කවර නම් සතෙක් සතුරු වේ ද? කාට නම් අප්රිෙය වේ ද? එබස් ඇසූ මෑනියෝ දහසින් බඳ පියැල්ලක් මහතානන් දික් කළ අතැ තුබූහ. ඒ දහස ගෙණැ කිරිමවුන්ට දන් දුන්හ. ඒ ආශ්චය්ය්අතැපුරුෂ වූ මහතානන් උපන් දා මැ ඔවුන්ගේ කුශල බලයෙන් කෛලාසකූටය සේ ද රිදීපර්ව තයක් සේ ද ඉතා ධවල වූ පණ්ඩර නම් මඟුලැත්පොව්වකු දෙවියෝ තමන්ගේ ආනුභාව- යෙන් ඇත්හල්හි ලා ගියහ. බොධිසත්වුයන්ගේ පියමහරජානෝ පුතනුවන්ට නම් තබන්නාහු. චතුර්වෙිදයෙහි නිපුණ බමුණන් ගෙන්වා, ව්යාිපාරවීථියෙහි උපන් හෙයින් ‘වෙස්සන්තර කුමාරයෝ යැ’ යි නම් තබා මෙ බඳු වූ උත්තම පුරුෂයක්හු හුදෙකළා වැ1 ඉපැදීම නො වන්නේ යැ’යි ඇමැත්තන් කැඳවා සියලු නුවර පරීක්ෂා කරවා උපන්දා උපන් කුමාරයන් සැටදහසක් දෙනා ගෙන්වා පුතනුවන්ට පිරිවර කොට ලක්ෂැණසම්පන්න කිරිමවුන් තෝරා ගෙණැ උන්ට මහාවිභව තබා දුන්හ.

මෙසේ සැටදහසක් කුමරුන් පිරිවරා කෙළනා බෝසතානෝ2 නකත්තරු මැද බබලන පුන්සඳ මෙන් කුමාරාභරණයෙන් සැදී රාජ3 ශ්රීනන් දිලිහිදිලිහී වඩනා කල්හි තමන් එක් හැවිරිදි වයස තමන් පැලඳවූ ලක්ෂ්යක් වටනා ආභරණ කිරිමවුන්ට දන්දුන්හ. පියමහරජානෝ ඒ පලඳනා දන් දුන් බව අසා සතුටු වැ මාහැඟි පලඳනා යවා පලඳවති.බොධිසත්වුයෝ තමන් පැලැඳවූ පලඳනා, අවුත් දන් ගන්නා සිගන්නන් නැත්තෙන්, නවවරෙකැ මැ කිරිමවුන්ට මැ දන් දුන්හ. තුමූ වයසින් ලඳ බොලඳ එක්හැවිරිද්දෝ යැ. තව මුවෙන් නොහළකිරි යැ. මෙ ම නියා දානාධ්යාදශයයක් මුළු ලොවැ කවුරු කෙරෙද්ද? මෙසේ වූ අද්භූතයක් දුටුවිරූවෝ ඇද් ද? මෙ වැනි ආශ්චය්ය්වයසයක් ඇසූ විරුවෝ ඇද්ද? මෙසේ විස්මය වූ දානසම්භාර ඇති ඒ මහතානන් හා එක් වෙමිවයි. ඒ උතුමා උපන් තන්හි මැ උපදමෝවයි මෙ වැනි අදහසෙක් සියලු සත්ව යනට වාසනා වෙවි. මෙසේ දන් කෙළි මැ කෙළි කොට දන් දී අට හැවිරිදි වයස් වූ කලැ විසිතුරු වූ ප්රාිසාදයෙහි පණවන ලද ශ්රී යහන්මස්තකයෙහිහි පලක් බැඳැ වැඩැ හිඳැ සිතන්නාහු “මා5 ඉපැදැ දානක්රියයායෙහි සුව නො විඳ දවස් ගණනෙක් නිකම් මැ6 ගියේ යැ. හේ දැන් අට

1.හුදකලා. 4.මෙවෙනියා 2.බෝසතානන් 5.මම 3.රාජ්යනය 6.නික්ම

296 අමෘතාවහ නම් වූ [වෙස්සන්තර

හවුරුද්දෙකැ තව ද මෙසේ මැ යේ දෝ හොයි. මෙසේ මඟ වතුරක් මෙන් මා දෙන රන්රුවන් ආදී දානප්රවවාහය කැටකැබැ ලිති සේ මා සිත් නො පිණවයි. ඉදින් යාචකයෝ අවුත් සිටැ ‘මහරජ, තාගේ ඇස් උදුරා දෙ’ යි කිවූ නම් , දිගුපුළුල් නිල් නුවන් දෙක තල්ලොඳ දෙකක් සේ උදුරා අතැ තබා ලමි. ඉදින් මාගේ හෘදයමාංසය ඉල්ලු නම්, තියුණු වූ ශස්ත්රනයෙන් ලය පළා පියා හදවත දන් දෙමි. යමෙක් ලේ ඉල්ලී නම්, තෙලියත්හි ල‍ා පෙළා පියා මාගේ ශරීරයෙහි ලේ දේ මැ යැ. යමෙක් මස් ඉල්ලී නම්, මඟුල්කඩුවෙන් ලියලියා පැස් පුරා මස් දන් දෙම් මැ යැ.යමෙක් අවුත් සිටැ ‘මට ගැතිමෙහෙ කර යි කී නම්, මුළු රට මැ1 මා මූන්ට ගැතිබව දන්ව’ යි අස්වා කියා ගැති වෙම් මැ යැ” යි (සිතන්නට වන්හ.)

මෙසේ සිතත් සිතත් දෙලක්ෂ යක් දහසක් ඝනකඩ බොල් මහපොළොව අනෙකගර්ජිනා කෙරෙමින් අත්බමරක් සේ සතුටු වැ නටන්නට වන. එක්ලක්ෂක අටසැටදහසක් යොදුන් උස ඇති මහාමේරුපර්වවතය ද ඒ මහාතානන්ගේ දානචේතනාබලයෙන් තමාගේ ද කුළුඅත් ඔසොවා වඳිමින් නටන්නට වන. ඒ මහතා නන්ගේ මහත් වූ අධ්යා ශය බලවයි කියන්නාක් මෙන් සප්තකුල පර්වේතයෝ කුල්මතින් නටමින් ඔවුනොවුන් ඇඟ ගැසෙන්නට වන්හ. සුවාසූදහසක් යොදුන් ගැඹුරු මහමුහුද තමාගේ රළ නැමැති අතින් සත්රුවන් ඉසැ ඉසැ මහත් සොම්නසින් මෙන්2 නටන්නට වන. මේ ආශ්චය්ය් ය දුටුවා වූ මිනිසුන් පටන් ගෙණැ මහබඹුන් දක්වා සියලු ලොව එක පැහැර රඟමඩලක් මෙන් කෙළිනට වන්හ.

මෙසේ මහපොළොව ගුගුරුවා දත් දෙන බොසතානෝ සඳුන්රුකැ අතු අගැ ලෙලෙන කළුවැල්ලියක් සේ තමන්ගේ රූපශ්රීක ප්ර ඥලතායෙන් හොබවින් කුමයෙන් වැඩි සොළොස් හැවිරිදිවයසට පැමිණැ සූසැට ශිල්පයෙහි හා අෂ්ටාදශවිද්යාව ස්ථානයෙහි නිපුණ වූහ. එසමයෙහි පියමහරජානෝ පුතනුවන්ගේ රූපශ්රීහ යශස්කීත්තිහැට බලාපියා ප්රීුතිසාගරයාගේ උත්පාතවෙගයෙන් ‘මාගේ පුතනුවන්ගේ රාජවිභ්ර ම මා ඇස් හමුයෙහි මැ දැකැ මාගේ නුවන්දාරිද්යපය2 හළ මැනවැ’ යි සිතා මෙගියරට රජ්ජුරුවන්ගේ දු වූ සියලු ස්ත්රි2න්ගේ රූප එකතැනකට කැටි කොට මවාලූ

1.මුළු රටට. 2. කටන්නියක මෙන්. 3. හමුයෙහි මාගේ නුවන් දරිද්රන

නොසිටින්.

ජාතකය] බුත්සරණ 297.

රූපයක් බඳු වූ සියලු රූපශ්රී යන් දිලිසෙන ඒ මද්රිිසේවීන් ගෙන්වා මඟුල් කොට මහබෝසතානන්ට අගමෙහෙසුන් කොට පාවා දී වොටුනු පලඳවා රාජ්ය්ය පවා දුන්හ. පියමහරජානෝ පුතනු- වන්ගේ රාජ්යලශ්රීට බල බල‍ා සතුටු වැ වසන්නාහ.

මහාබොධිසත්වලයෝ ද සතරසංග්ර‍හවතින් දශරාජධර්ම යෙන් වියෝ නො වැ ධර්ම රාජ්යරය කොට සත්තයෙන් මවුපිය දෙදෙනා වැඳැ පුදා උපස්ථාන කොට සියලු යාචකයනිට ය දන්හල් කරවා අනෙකප්රපකාරයෙන් දන් දී රාජ්ය ශ්රීමන් දිලිසෙමින් වසන්නාහු පුතනුකෙනෙකුන් හා දියනිකෙනෙකුන් ලදින් චතුර්වෙලදයෙහි නිපුණ බමුණන් ගෙන්වා ගෙණැ පුතනුවන්ට ‘ජාලියකුමාරෝ ය’යි නම් තබා දියනියන්ට ‘කෘෂණජිනා ය’ යි නම් තබා මෙසේ සුවයෙන් රජය කරන්නාහ. වෙතියැරට රජු හා ජයතුරානුවරැ1 රජු හා රටවැස්සන් හා මෙස් සතුටු වැ දෙනුවරැ වැස්සන්2 නො වෙනස් වැ වසන සමයෙහි කලිඟුරටැ වැසි නැති වැ දුර්භික්ෂසභය වී යැ. කලිඟුරට රජ්ජුරුවෝ ඇමැත්තන් කැඳවා කියන්නාහු “ වැසි නැත. කුමක් කරමෝ දැ?”යි කීහ. ඇමැත්තෝ සිතන්නාහු “කැමැ. දෙයක් දන් දෙන්නෝ වෙස්සන්තර රජ්ජුරුවෝ යැ. උන්ගේ දෙවියන් දුන් සර්ව ශ්වෙතමය වූ පණඩර3 නම් වැසි වස්වන මහානුභාව ඇති හැලි ඇතෙක් ඇත. ඔහු ගෙණාව හොත් අපගේ රට වැසි දුර්භීක්ෂෙගය සන්සි‍ඳෙ’ යි කීහ.4 එසඳ රජ්ජුරුවෝ වෙදත්ර යෙහි.5 නිපුණ බමුණන් අටදෙනෙකුන් ගෙන්වා ගෙණැ කියන්නාහු “ බමුණෙනි, වෙස්සන්තර මහරජ්ජුරුවන්ගේ වැසි වස්වන හැලි ඇතෙක් ඇත. එ ඇතු ඉල්ලාගෙණැ එව”යි කීහ.

බමුණො ද රජු අතින් සමු ගෙණැ නොබෝදවසින් ගොස් සිවුරට වන්හ. බුධාඞකුර වූ ඒ වෙශතුරුමහරජානෝ එදවස් පොහෝදා දන් දෙන්නට සතර දොරැ සතර දන්හල් විචාරන්නට යන්නාහු සුවඳපැනින් නහා සළු හැඳැ ගඳවිලෙවුන් ගෙණැ සූසැට ආභරණයෙන් සැදී දෙවෙන්ර්නහාවිලාසයෙන් සිටැ ඇතු ගෙණෙවයි කීහ. ඇතු ගෙ‍නේනාහු සතරපය සතර ලක්ෂ යක් වටනා පලඳනායෙන් සදා යට බඩ ලක්ෂ‍යක් වටනා පලසෙකින් වසා පිට රන්දැල් මුතුදැල් කිංකිණිජාල මණිරසුදම්පෙළ මෙ ආදී සත්

1.රජ කරණ කලිහි චේතියරට ජයගුරාහුවර. 2.රදෙව්නුවර වැස්සන් හා. 3.පබැති. 4.කිය. 5.වෙදශාස්ත්රවයෙහි.

298 අමෘතාවහ නම් වූ [වෙස්සන්තර

රුවනින් ඇතු සදා එළවුහ. රන්හිණින් ඇතු කඳට පැනැනැගී දළපුඬුසේසත් හිසට කරවා සතුරුවන් සෙමෙර සල්වා රජ යුවරජ ඇමැතිමඬුලු පිරිවරා සිවුරඟසෙනඟ පිරිවරා දෙවෙන්ර්ය යා සෙයින් පූර්වමදිශාවෙහි දන්හලට යන රජ්ජුරුවන් බමුණෝ දැකැ ‘දනට රැස් වූ සිඟන්නන් බොහෝදෙනා විසින් දකිනට උගතට ය’ යි දකුණුදිගැ වාසල්සමීපයෙහි සිටි බමුණන් අටදෙනා දැකැ උන් සිටි දිශාවට ඇතු නැමී යැ2 බමුණෝ අටදෙන අත් නඟා “ජයතු භවාන් මහාරාජ,” යනාදීන් ආශිර්වා ද කළහ. වෙසතුරුමහරජ තෙම “මේ බමුණෝ මනා මැ දෙයක් ඉල්ලති” ඇතු ආසන්න කොට මෙහෙයා සිටැ “බමුණෙනි, තෙපි කැමැති දනක් ගන්ව”යි කී යැ3 ඉක්බිති. බමුණෝ කියන්නාහු ‘සියලු සත්වසයන්හට මවු පියන් බඳු වූ රජ්ජුරුවෙනි, තෙල ඇතු අපට දන් දෙව”යි කීහ.

එබස් අසා රජ්ජුරුවෝ4 මේ බමුණෝ මා ශරීරයෙන් භාගයක් නො ඉල්ලූහ. ඇස් උපු‍ටා දෙවයි නො කීහ. ඇඟින් මස් කපා සෙවයි නො කීහ.5 ඇතුඉල්වති” මඳක් දොම්නස් වැ “යහපත තොප කැමැති ඇතු තොපට දන් දෙමි” යි සතුටු වැ ඇතු සදවන් නාහු6 ලක්ෂයක් වටිනා රත්පලසෙකින් පිට සැදවූහ.7 ලක්ෂවයක් වටිනා මුතුදැල යැ, ලක්ෂියක් වටිනා මිණිරසුදම්පෙළ යැ, ලක්ෂ“යක් වටනා රන්දැල යැ, ලක්ෂියක් වටනා මැණික්දැල යැ, දෙඇළයෙහි බහා ලන දෙලක්ෂයයක් වටනා දෙමිණි යැ, දෙලක්ෂල8 වටනා කර්ණකණා භරණ යැ, වටංසක නම් තුන්ලක්ෂණයක් වටනා රන්මල් තුණ යැ, තුඹ සැදූ ආභරණ ලක්‍ ෙයකැ, ශුණ්ඩයේ වට සොවැත්ත ලක්ෂ, වටනේ යැ, දෙදළ සෑදූ ආභරණ දෙලක්ෂ යෙකැ , සතරපය සැදූ පලඳනා සතර ලක්ෂ යකැ, වාලධියෙහි සැඳූ පලඳනනා ලක්ෂ යෙකැ, යට බඩ සැදූ රන් පලස ලක්ෂ යෙකැ. ගෙලෙහි මුතුදැල් ලක්ෂ‍යෙකැ, කුඹැ එබූ මැණික හා මුදුනේ මැණික හා කණ්ඨයෙහි මැණික හා පිට මැණික හා මේ සතර මැණික් අනර්ඝ යැ. ඇත්කටු අකුසු දෙක අනර්ඝම යැ. (මෙසේ විසිතුරු කොට ඇතු සදා) තව ද , ඇතු ලවන් කවන රන්කටාරය ලක්ෂරයක් වටනේ යැ. ඇතු පිටට නගින රන් හිණ ලක්ෂටයක් වටනේ යැ. මේ ආදී අනර්ඝ පලඳනා හැරැ සූවිසි ලක්ෂ යක් පලඳනාවෙන් කුලවාසීන් ද අතු නාවනු කවනු පොවනු ඕහට සියලු කළ මනා මෙහෙයට පරිවාරජනයන් ද දී බමුණන්ට

1.බමුණෝ අටදෙන. 4.රජතෙම. 7.සඳ. 2.නැමූහ. 5.කීය. 8.ලක්ෂ. 3.කීහ. 6.සදන්නාවූ 9.පොවා. ජාතකය] බුත්සරණ 299. ප්රකසාද දී සිත් ගෙණැ රුවන් කෙණ්ඩියෙන් අතැ පැන් එවැ1 ඇතු බමුණන්ට දන් දුන්හ. ඒ මහතානන් ඇතු දන් දෙන් මැ මහ මෙර නැමී නමස්කාර කෙළේ. මහපොළොව සතුටු වැ ගුගුළේ. ඉක්බිති බමුණෝ ඇතු නැගී රාජවීථීයට බටහ. නගරවාසීහු කැටි වැ කියන්නාහු “තෙපි නො බා අපගේ දිව්යා ඇතු ගෙණැ යවු නැ?” යි2 කීහ. එබස් අසා බමුණෝ කියන්නාහු “වෙස්සන්තර රජ්ජුරුවන්ගෙන් මේ ඇතු දන් ලදුම්හ. තොප කෙරේ වළක මො ද? “යි තුඩු වැඩි බැණැ ඇතු නැගී ගියහ. එසඳ රජ බමුණු වෙළෙඳ ගොවි ආදීහු ද අධිකාර සෙනෙවි රත් ඈපා මාපා පඤ්චප්රගධාන මහාමණ්ඩලිකයෝ ද මුළු මුළු වැ ගෙණැ රැස්රැස් වැ ගෙණැ තතනමින්3 පුපුරමින් දත් කමින් සියලු මුළුනුවර හැලැළැ ගොස් කීපී වෙස්ස නතරමහරජානන්ගේ පියානන් සඳමහර ජානන් කරා ගොස් හඬා හී “ස්වාමීනී, අප දන්වන්නක් ඇසුව මැනව. සූවිසි ලක්ෂායක් වටනා ආභරණයෙන් සැදුනා වූ සියලු ඇත්ලකුණෙන් බබලන්නා වූ සර්වකඞගයෙන් ධවල වූ වැසි වස්වාපියන පමණ මහත් වූ ආනුභාව ඇති දෙවියන් විසින් දුන්නා වූ මනුෂ්යමලොකයට දුලිත වූ හස්තිශ්රීයයෙන්4 දිලිසෙන අපගේ ඇත්රුවන තොප පුතනුවෝ බමුණන්ට දන් දුන්නෝ5 වෙද් ද? ස්වාමිනී, තමන් සදැවස්මරැ හි දන් දෙන පසු සෙසු ඇතුන් දිය නො හැකි ද? අසුන් දිය නො හැකි ද? නොයෙක් රන්රුවන් දිය නො හැකි ද? මේ නියා ලොවට වැඩකර වූ මේ ඇතු6 දන් දෙන්නේ කුමකට ද? රවින් සයින් එකක් වළඳා දැහැමින් සෙමෙන්7 රාජ්ය ය කොට අප රක්ෂා කෙරෙති සිතූ නියා යහපත් නියා යැ” යි කීහ. එසේ කියන්නා වූ8 නඟරවාසීන් දැකැ සඳමහරජානෝ “නගරවාසීන්ගේ රැහැණි බලවතැ. කළ මනා කිම් දෝ හො?” යි සිතා “බාල විසින් නො කළ මනා දැ කළවුන්ට තොප කී දඬුවමක් කරවන්නෙම් වේ දැ” යි කීහ . එසඳ නගරවාසීහු සන්හිඳී කියන්නාහු “වෙස්සන්තරරජ්ජුරුවන් දඟයෙහි ලත් නො පිළිවනැ. දිවි ගණුත් නො පිළිවනැ. අපගේ රට මැ හිඳැ අප නැසූ තැනැත්තන් රටින් දුරු කොට වඞකගිරිපර්වගතයට යවනු මැනැව. අද මැ යවනු මැනැවැයි” කීහ.

1.සෙව. 5.දුන්නේ. 2.කෙණෙහි. 6.ඇතුන්. 3.තතනවමින්. 7.සෙමින් 4.ශ්රීමයායෙන්. 8.තියා යයි කියන්නා වූ.

300 අමෘතාවහ නම් (වෙස්සන්තර

      සඳමහරජානෝ  සිතන්නාහු  “දැන් මුන්ට  මිහිරි  කොට කියා

පසුව සවාපියා දුටුවක් දකුම්හ”යි සිතා මහජනයන්ට කියත් නාහු “ අද දවසැ රඳා අඹුදරුවන්ට සමු දී සෙට යන පරිද්දෙන් සිතව”යි කීහ. එබස් ඇසු නගරවාසීහු වැඳැ “ ස්වාමීනී, නුඔ වහන්සේට හැඟුනක් කළ මැනැවැ”යි කීහ. එසඳ සඳමහරජානෝ මහාශොකී වැ “ නගරවාසීන් කිපුනුබැව් මපුතුන්ට කියව”යි කත්තා1 නම් ඇමැත්තා යැවුහ. ඇමැති ගොස් ඒ වෙසතුරු මහරජානන් දිව්ය්විමානයක් මෙන් සැදුනු ප්රාමසාදයෙහි රාජකුමාර යත් පිරිවරා ඇතු දන් දුන් සතුටු සොම්නසින් පිණපිණා ශරත් කාලයෙහි නැඟි පුණීචන්ද්රනමණ්ඩලයක් සෙයින් වැඩහුන්නවුන් දැකැ වැඳ 2 පියරජ්ජුරුවන් කියා එවු හසන් භය ඇති වැ නොකියැ හී ශ්රී පාදය වැඳැ නැඟී නොසිටියේ යැ. බෝධිසත්වයෝ අත අල්වා නඟා සිටුවා “ කියග”යි වදාළහ. ඇමති කියන්නේ “ස්වාමීනි, ‘ඇතු දන් දුන්හ” යි නගරවාසි කීපි බොහෝදෙන (රැස් වැ) නුඔවහන්සේ පියමහරජානන්වහන්සේ ලඟට පැමිණැ නුඔවහන්සේගේ මේ නුවරින් සෙට වංකගිරිපර්වතයට යවන්නට සම්මත කළහ”යි කී යැ. 3

        ඇමැත්තාගේ  බස්   අසා  වෙසතුරුමහාරජානෝ   සීපියා

වදාරන්නාහු ‘මා අතින් ඇස් ඉල්ලා එත් මැනෑ මැ යැ. මස් ඉල්ලා එත් මැනැ මැ යැ.ලේ ඉල්ලා එත් මැනෑ මැයැවැ”යි ඇගින් අන්ඩයක් ඉල්ලුව මැනැ මැ යැ. මාගේ ශරීරය වෙන් වෙන් කොට දෙන්නෙම් බාහිරවස්තුව වු ඇතු දන් දුන්නයි මට වරද කොට සිව්රට වාසී රැහැණී වු නම්, හේ මට මැනැවැ”යි සිතා, “මාගේ ශරීරය වෙන් වෙන් කොට මසත් මැනෑ මැ යැ. සත් කඩක් 4 කොට කපත් මැනැ යැ. මා දෙන දන් නොනවත්වමි. 5 දුක් බොහෝ වු ගැලවෙන්ට දුෂ්කර6 වු සංස‍ාරයෙහි උපන්නවුන්ට දානඵල සුව නැත්තම්, අනික් තෙසු සුවයෙක් නම් නැත. පින් නො කළ හැක්කයි නගරවාසීහු කිපුනාහු නම් වනවාසයට යන බව ඉතා මැනැවැ. නගරවාසී කීවා කරම්හ. උන් කීවා මුදුන් පත් වේවයි ඹහු බොහෝ කලක් ජීවත් වෙත්වයි. අසිල්ලකුත් මා පිණිස සියලු ජනයා කළකිරුමෙක් නො වේව” යි වදාර‍ා “කත්තා නම් ඇමැත්ත, බල, එකක් මපියානන් වහන්සේ ට

1 . කන්තා (අන්තන්හි ‘ ඛන්ත’ යි පෙණේ) 2 . හුන් ඒ වෙසතුරු හිමියානන් දැක ගිය ඇමැති 3 . කීහ. 4 . පත්කඩ 5 . දන් නවත්වමි 6 . දුලභ

ජාතකය.) බුත්සරණ. 301

කියමි. නුවරවාසීන් කැමැත හොත්, සෙට සතසතු මහදන් දීපියා. අනික්දා වලට නැගි යනු කැමැත්තෙමි. එපවත් මපියානන් වහන්සේට කියව” යි/ වදාරා කත්තා නම් ඇමැත්තා යවා තමන් හසර සිටි සෙනෙවිරදුන් කැඳවා “ දස්දැස්සන් ඇතුන් අසුන් රථ සත්සියසත්සිය බැගින් කැටි කරව”යි නියෝග කොට. හුනස්නෙන් නැගී සිංහවිලාසයෙන් මද්රිනදෙවින්ගේ බිසෝගෙට ගොස් ශ්රි යහන් මස්තකයෙහි වැඩැහිඳැ, බිසවුන් කැඳවත් මැ අවුත් ශ්රීනපාදය වැඳැනැඟී සිටැ රත්ලියක් සෙයින් සිටි මද්රිව දේවීන්ට කියන්නාහු “ බිසොනි, තොපගේ දෙමව්පියන්ගෙන් ගෙණා නොයෙක් රන් රුවන් රක්ෂා කොට තබව”යි කීහ.

   බිසවු කියන්නාහු “ස්වාමීනි, නුඔවහන්සේ පෙරැ දන් දෙන්ට

කියත් මුත්, නඟා තබන්නට නොකියන සේක. දැන් කුමක් සඳහා මුත්, නඟා තබන්නට නොකියන සේක. දැන් කුමක් සඳහා මෙසේ වදාළදැයි”යිසැක කොට පිළිවිස්සාහ.1 වෙස්සන්නර රජ්ජුරුවෝ කියන්නාහු “ සොදුර, නඟා තැබිම් නම් දන් දී යැ. දන් නො දෙන්නාහු විලිකුත්පකැ වැදැගත් දිමියන් වැන්නාහ. තුමු නොදකිති. අනුන් නො ද කෑදෙති. එසේ වුයේ පරලොවට වස්තු නඟා නොතබන්නා නම් වෙයි.එසේ හෙයින් නගා තබවයි කීයේ නම් දන් දෙන සඳහා යැ. මනා තපස්වීන් අනාථයන් නැමැති කෙත්වතැ ධන නැමැතිබිජුවටවපුටැ බොහෝ කරන්නට කීයෙමි වේ දැ”යි කීහ. බිසවු කියන්නාහු “නුඹවහන්සේ මා හැම වේලෙහි මැ දන් දීමෙහි සිත් ඇතිබව දනුත් මට අමුතු වැ මෙබස් කියන්නට කාරණ කිම් දැ? යි කිහ.

      එසඳ  වෙසතුරුමහරජානෝ   සිතැ ඇත්ත කියන්නාහු 

“සොඳුර, අපගේ ඇතු දන් දුන්නෙන් නගරවාසී කිපී අප මෙවරැ නො ගින්දදි වංකගිරිවනයට යවන්නට 2 සම්මත කොළෝ ල. එසේහෙයින් ඇපි වනයට යම්හ. අප වලට ගියයි දළසෝදුකින් නො තැවි සුව සේ ජිවත් වව. දරුවන් දෙබිගින්නන් කෙරෙහි බියපත් වව. සොඳුර, තොප දිවි රැක්මෙහි සිහි ඇති වව. අප ගිය කලැ තොප රක්ෂා කරණ ස්වාමි කෙ‍ෙනකුත් ඇත, උන්ට කීකරු වැ අත්පාමෙහෙ කරව. තවද, දරුවන් කෙරෙහි බියපත් වව”යි කිහ.

   කාමරතීයට  අනංගයා බඳු වු,  ශ්රිතයට 2  විෂ්ණු  බඳු වු,

සරස්වතියට බ්රීහ්මයා බඳු වු, රූපශ්රීින් දිලියෙන, මද්රිේදේවින්ට ස්වාම් වු ඒ ‍ෙවසතුරෙජුන් මෙසෙ කියත් මැ බිසවුන් ලෙහි

1. පිළිවිසියෙන් 2. යන්නට 3. ශ්රි,යාවට.

302 අමෘතාවහ නම් වු ( වෙස්සන්තර

පැනැ නැගි ශොකගින්නෙහි තැවෙමින් කඳුළු පිසැ පිසැ1 මඳසුළඟින් වැනෙන්නා හු රන්ලියක් සෙයින් වැනෙමින් පිදෙමින් ලය අල්වා ගෙණ “ මේ නම් කුමන බසෙක්ද? ස්වාමිදරුවානෙනි, මෙසේ වු නො ඇසිය යුත්තෙක් මා කණත් හිති ද? නුඹවහන්සේ හා වියො වැ වන ජීවත් වීමට වඩා නුඔ හා කැටි වැ මිය යාම මැ උත්තම යැ මිනියා රාජ්ය ශ්රිා කැටි වැ බෙදා වළදා නුඹ කෙ‍ෙරන් අගමෙහෙසුන් ශ්රිජ2 ලදින් දැන් නුඹ වලට යා දී, අප3 මේනුවරැ හිඳිනන් කෙරේද? යි. මාගේ දෙ‍දරුවන් වඩාගෙණැ නුඹට පළමු කොට මා යන බව නො දන්නාදැ ද? ස්වාමිනී” යි කියමින් තමන් ලෙහි ඇවිළැගත් ශොකගින්න මහතානන් කැටි වැ යෙමි යන සිත් නැමැති දිය එවැ නිවා සිතන්නාහු “දන් නැමැති සත්යතක්රිනයාව දොෂ යැ” යි කී නගරවාසින් සිත් ගන්නට නො පිළිවනැ. නුඔවහන්සේ වනාන්තරයට මැ4 වඩනේ මැනැවැ”යි කියා බිසවු වන වර්ණනා කියන්නාහු“රජ්ජුරුවෙනි, මල් පිපී වැනී ගිය රමණී වනමැදැ හඬා වැගිරෙණ හැලිකිඳුරු හා මුළු බැඳ සිටිනා මුව දෙනුන් මැදැ මගරැවි දෙන වෙහෙල්මුවන් දක්නා වු අපට රාජ්ය්ශ්රීැ සඳහන් නො වෙයි. සෙබඩුන් මැදැ බැහැවුම්5 නැටුම් ගත් මොනරුන් දකුත් රජය සිහි නොවෙයි. ඇතිනිමුළු පෙර දැරි කොට සනහ සනහා යන මදැතුන් හා නොයෙක් මල්පල් ලෙන් ගැවැසි ගත් හෝවැල්ලේ සිටැ ලැහැන් බැඳැ කෙළනා මස්කැලන් හා නොයෙක් වනමල් පැළැඳ මඩුලු බැඳැ ලියගී නඟන ලියකින්නාරවන් මැදැ නැටුම් ගත් කින්නරපුරුෂයන් දකුත් රජය සිහි නො වෙයි. පිපී සිටිනා සපුපුවඟුනාපනාසල් සලල අගරු දෙව්දුරුනඳුන්සඳුන් ආදී නොයෙක් රුක්රජුන් දක්නා වු අපට කවර නම් රාජ්ය්ශ්රි යක් සිහි ‍වේද? වනමල් පැලැඳ ගෙණැ රුක්සෙවනින් රුක්සෙවනට ගොස් කෙළනා දරුදෙබිහින්නන්6 දකුත් අනික් කවර දුකෙක් සිහි වේද? ස්වාමීනී, යම්හ. නුඹවහන්සේ පන්සල්හි වඩා හිඳුවා වනමුල් වනඵලාඵල කඩා ගෙණ ඊම මට භාර ය” යි කීහ.

    එසඳ  ඵුස්තිදේවි ද යෙහෙළනියන්  බස් අසා පුතනුවන්

කෙරෙහි කළ ශොකයෙන් හඬමින් කියන්නාහු “සෙලින් හී මියෙම් මැයැ.දිව ඇදැ කා මියෙම් මැයැ. සිරිහි කා මියෙම් මැ යැ.

1. ඊ හිස 4. වනාත්තරම 2. අගමෙහෙසුන් 5. බැහැවුන් 3. ඇපී 6. දෙබිහින්න

ජාතකය) බුත්සරණ 303

ගිනි වැදැ මියෙම් මැ යැ මාගේ මඳ වරදකුත් නැති පුතනුවන් වනාන්තර යවත් නො හැම්මෙමි. නගරවාසීන්ගේ කියමින් ගෙණ මපුතනුවන් වනාන්තර යවා‍ නම්. මි සැලු කලැ මැස්සන් පලන්නා සේ තොපගේ රජය නස්නේ වේ දැයි, තොපගේ පුතනු වන් නො වැළකු නම්, මා දිවි නො තබමි”යි (කියමින් හැඬුහ. එසේ) හඬන බිසොවුන් දැකැ සඳමහජ්ජුරුවෝ ද ශොක පත් ව නගරවාසීන්ගේ ක්රො ධය බලවත් බව දැනැ “ මපුතනුවන් වනාන්තරයට දැන් යවම්. තෙපි රැහැණි නො වව. නොබෝ දවසෙකින් මාගේ පුතනුවන් වනාන්තර යැවු නගරවාසීන් ලවා මැ ගෙන්වා ගණිමි”යි කියා ශොක සන්සිඳවුහ.

     වෙස්සන්තරරජ්ජුරුවන් දුක් පත් වුවා දැකැ “මම මෙදුක්

නො බලමි” යි කීයන්නෙකු මෙන් හිර සැඟවින.1 මෙසේ එදා රාත්රිිය යවා අල්ලේ දවස් ඇමැත්තෝ අවුත් වැඳැ සිටැ “ස්වාමීනී, සතසතු මහදන් සරහනලදැ”යි දැන්වුහ. එබස් ඇසු මහාබෝසතානෝ සිරුරුකිය නිමවා මෙහෙ නිමවා රජගෙයි රැකවල් හරවා යාචකයන් රජමදුලැ රැස් කරවා දාන සම්භාර කැටි කොට ඇතුන් සත්සියක් බැගින් දන් දී රුවන් තුඩු ගබඩාවල දොර හරවා “ තොප කැමති වස්තු ගණුව”යි නියොග කළහ.

යාචකයෝ සුපිපි පියුමකට බට2 බමරකැලයක් සේ රන් රීදී මුතු මැණික් තෝඩු ශාංකලා 3 තිසර රුවන්මුදු රුවන්වලලු මේ4 ආදී වස්තු කැමැති සේ උකහන්නට වන්හ. සමහරු පටකඩ පට්ටෝලී දේවාහ පීඩාම් සළුපිළි මේ ආදී පීළීසඔඩම් ගෙණයන්නෝ සියදහස් ගණන. මෙසේ මහතානන් සතසතු මහදන් දුන්කෙණෙහි මහාපොළව ගුගුරා නැංගේ. මහාමෙරු පර්වතය සතුටු වැ නටන්නාක් මෙන් සැලෙන්නට වන. සප්ත කුලපර්වතයෝ ද හුයාපීවෙයගබඩ සේ නැමී වැඳුම් ගත්හැ. ඉක්බිති මද්රිහදේවී ද තමන්ගේ පලඳනා පෙරහැර පාදංගුලි පාදකටක පස්රූ පෙරහැර එක්වැවි පාමුදු රන්මරවැඩි පාඩගම් හිණ කෙස්වැළ සිරිවළලු දෙපට විදා අගුල් දසරු බාහු මුතුවැල ගල්මුතු මැණික්මාලා දාකන් පසෙවිකන් දසඅහා තිලක මිණිදම් නිල්මාත්රාණ කබවොටුනු මේ ආදී පලඳනා ධනධන්ය සියලු යාචකයන්ට දන් දුන්හ. 1.හිරසඳ සැඟවීය 3. සංධශිලා

2. වඳනා 4. දම්

304 අමෘතාවහ නම් වු (වෙස්සන්තර

       මෙසේ   එදවස්  දන්  දෙන්නෙන් නො යා හී අල්ලේ   දවස් 

වෙස්සන්තරරජ්ජුරුවෝ අඹුදරුවන් කැඳවා ගෙණැ පියානන් මෑනියන් වැකැ දුක්පත් වැ කියන්නාහු “ යෙහෙළනියෙනි, දන් දුන් දෝෂයට මපුතුන් යා දෙව. තෙපි නො යව. වනාන්තරයෙහි දුක් ඉතා බෙහෙව. ජාලිකුමාරයන් හා කෘෂ්ණජීනාවන් හා තොප1 හා ගියකලැ මහාවැසන යැ. දරුවන් රක්ෂා කිරීම නම් අපමණ2 ඉතා දුකයි කිහ. මද්රිජදෙවි කියන්නාහු “ මාගේ ස්වාමීන් හා වල් වසන්නේ ගමැ වසන්නාට වැඩි සුවයැ. කැටිවැ ගමන් යන කලැ ගෙයි හුන්නා වැනි යැ” යි කීහ.

     බෝධිසත්වයෝ මද්රි දෙවීන් මුහුන බල‍ා   කියන්නාහු “සොඳුර,

වලැ වසන කලැ මහත් බිය ඇත. ඒ හිමාලයෙහි ‘ දාඑ පිඹුරෝ යැ යන සත් කෙනෙක් තමන් දරණින් යොදුන් දෙ‍යොදුන් වල් පවා වටා ගෙණැ තමන් මුඛයට පත් සිංහයන්ද ව්යා‍ඝ්රලයන්ද ඇතුන්ද අල්ලාගෙණැ ගැල්පියති. සොඳුර, ඒ වලැ ගල්පිටැ හීඳැ සිංහනාද කරණ සිංහයන්ගේ හඬින් කන් පැළි යන්නා වැන්නැ. ව්යාගඝ්රකයන්ගේ හඩින් ලය පැළි යන්නා වැන්නැ. ඒ වෙනෙහි යක්ෂාරාක්සයෙන් විසින්ද බය ඇත. ඇට දක්වා විදැ ලේ බොන මදුරුවෝද ඉතා බෙහෙව. ඇතුන් පවා ගසා ගෙණ යන ඇත් ගිජුලිහිණියෝද ඉතා බෙහෙව. අස්සෙනක දුටුද ගැලවි නොයා දෙන වලසුන් විසින් ගහනයැ. බොහෝ බැණැ කිම් ද? ඒ වෙනෙහි ස්ත්රිුන් වසන්නට බැරියැ”යි කිහ. එයට3 මද්රි දේවි කියන්නාහු “ස්වාමිනි, වඳාළ හැම දුක් ගෙණැ වෙසෙමියි කීහ.

      එසඳැ   බොධිසත්වයෝ කියන්නාහු “බාලදරැවන් කැටපහණ

නො ඇවිදුවා සුවයහනැ හොත්තවුන්4 ගල්පහණපිටැ නො හෙ‍ාවා ධවලචාමරයෙහි පවන් විඳියවුන්5 අවුමුසු දැඩිසුලඟ ඇඟ නො ගස්වා රසභොජනයෙන් බත් කෑවත් වනමුල් වනඵල

1. තොපී                                                  3. කී හෙයින්

2. යම් පමණ 4. හොනාවුන් 5. පවනින් විඳිනාව්න්

ජාතකය) බුත්සරණ 305

නො කවිවා මපියානන්1 කෙරෙහි හිඳුවා එව”යි. 2 (එබසට) “ස්වාමිනි, මම නුඹවහන්සේ නො දැක නො හැම්මෙමි.3 දරැවෝ මා නොදැක නො හැම්මේති” (මද්රිමදේවි) කීහ.

      මෙසේ දෙමහල්ලන් කථා කරණු ඇසු ඵුස්තිදෙවි පුතනුවන්

වෙනෙහි ගන්නා දුක් සිතමින් යෙහෙළින් හා දෙදරුවන් ගන්නා බ්යනසන සිතමින් මහහඬින් හඬා පෙ‍රළෙන්නට වන්හ. සොළොස්දහසක් පුරාංගනාවෝ ද නගරවාසිහු ද ප්ර චණ්ඩ වාතයෙන් එක පැහැර පොළව වැහිරැ ගිය සල්වනයක් මෙන් එක පැහැර හඬා වැගරැ ගියහ. එකෙණෙහි ඇමැතියෝ මනහර කොට රථයක් සාදා වඩනා කල් දැන්වුහ. එසඳ මද්රි දෙවි සමුනන්ට පළමු කොට දියනියන් වඩා ගෙණැ පුතනුවන් ඇඟිල්ල අල්ලා ගෙණැ ගොස් රථයට පැනැ නැංගහ. එසඳ මද්රිලදේවි සමුනන්ට පළමු කොට දියනියන් වඩා ගෙණැ පුතනුවන් ඇඟිල්ල අල්ලා ගෙණැ ගොස් රථයට පැනැ නැංගහ. පසු වැ මහාබෝසතානෝ දෙමවුපියන් වැඳැ සමු ගෙණැ පුරස්ත්රීඩන්ට සමු දී සියලු ජනයාහට අවවාද කෙරෙමින් ක්ෂමා කෙරෙමින් තමන් කළ පින් අනුමෝ කරවමින් මහාජනයා හඬ හඬා සිටියදී රථයට පැනැ නැගී රථය පැදැගෙණැ රාජවීථීයෙහි යන්නාහු ආ ආචන්ට පින් දී “ තෙපි හැමදෙන මැ දනාදී පින් කරවු. සියලු සංස්කාරධර්මයන් අනිත්යි සේ දුංඛ සේ අනාත්ම ‍ෙස් සිතවු. සම්පත් නම් අලපතැ නෙළුම්පතැ ඔත්4 දිය සේ අස්ථීරබව සිහි කරහු. මරණ තමා කරා එන බව සිහි කරවු. ඔවුනොවුන් හා විවාද නො කොට ඔවුනොවුන් කෙරෙහි මෛත්රී කරවු. අප කළ බිණු දෙයක් ඇත, ක්ෂමා කරව”යි මෙසේ ප්රිොයතෙපුලෙන් අවවාද කොට නුවර වැස්සන්ට සමු දී වදාරා නුවරින් පිටැත් වැ උතුරුදිගින් බලා ගමන් ගත්හ.

       මෙසේ වඩනා වු බුද්ධාංකුර මහතානන් නුවර පෙරළී බලමි  

සිතු ක්ෂණයෙහි මැ මහාපොළොව පෙරළී මුහුණ නුවර දිශාවට නමා තිබි යැ. එසඳ බෝසතානන්5 තමන් දෙමව්පියන්ගේ ප්රා සාදාදි පුරසම්පත් බලා සතුටු වැ මෙසේ වඩනා කල්හි ඵුස්තිදේවී සිතන්නාහු “ මපුතනුවෝ වොටුනුමාලාදී රාජාභරණ ධනධන්යද සොළොස්වරෙකැ දන් දී දැන් මද්රිටදෙවින් හා දෙදෙනයි ධනධන්යද වස්ත්රාරභරණයෙන් දහසක් ගැල් පුරා යැවුහ. 1.දරුවානන් මපිපියානන් 3. නොවෙමි 5. බෝසතානෝ 2. කියෙන් 4. හොත් 6. පුන්සල 7. යන නම පුතුන් දන් දෙන්ට යයි.

306 අමෘතාවහ නම් වු (වෙස්සන්තර

මෑනියන් එවු වස්තු බලා සතුටු වැ “මද්රි්දේවීනි, රථය සිඟන්නන් කරා පදුව”යි කියා රථය පදවා ඒ වස්තු සිඟන්නන්ට දන් දෙවා වනාන්තරයට නික්මුනාහ.

      එසඳ  බමූණෝ      දෙදෙනෙක්1 “ වෙස්සන්තරරජ්ජුරුවෝ

ඉච්ඡා දන් දෙත්ල” යන හඬ අසා නුවර වැදැ පිළිවිසැ2 වංකගිරියට ගිය බව අසා රැහැණි වැ අත සලාපියා ‘ යන කලැ ගෙණැ ගිය දෙයක් ඇද්දැ’යි විචාරා ‘ රථය මිසැ අනික් දෙයෙක් නැතැ’යි යනු අසා රථය නැවතුහ. බමුණෝ ගොස් වැඳැ සිටැ ආශිර්වාද කොට සිටියාහ. බොධිසත්වයෝ “ කුමට අවු නැ?” යි විචාළහ. බමුණෝ දෙදෙන කියන්නාහු “ අපි පින් මඳ හෙයින් දන් ගන්නට පසුවැ ගියම්හ. තෙල අශ්වයන් දෙදෙනා දුන මැනැවැ” යි කීහ. බෝධිසත්වයෝ සතුටු වැ මද්රි දේවීන් හා දරුවන් හා බිමැ සිටුවා සෛන්ධව අශ්වයන් දෙදෙනා බමුනන්ට දන් දුන්හ. බමුණෝ බොධි සත්වයන්ට ආ වඩා අසුන් ගෙණැ ගියහ. දෙවතාවෝ සතුටු වැ මල්වැසි වැස්වුහ.

        ශක්රසදෙවෙන්ද්රදතෙම දිව්යෝපුත්රියන් සතරදෙනෙකු   කැඳවා

කියන්නේ “ වෙස්සන්තරරජ්ජුරුවෝ තපසට යන්නෝ මඟැදී අශ්වයන් බමුණන්ට දන් දී පයින් වඩිති. තෙපි ගොස් ඒ රථය අදුව” යි නියොග කෙළේ යැ. දිව්ය පුත්ර්යන්3 සතරදෙනා රොහිත නම් අශ්වවේශ මවා ගෙණැ රථයෙහි යෙදී රථය4 අදනා කල්හි අනික් බමුණෙක් පෙර සේ මැ අවුදින් කියන්නේ “වෙස්සන්තරරජ්ජුරුවෙනි, සිටුව”යි හඬලීය. ඒ හඬ අසා මහතානෝ රථය නැවැත්තුහ. බමුණු අවුත් කියන්නේ “රජ්ජුරුවෙනි, ඉතා වෘඬයෙමි. රොගීමි. ගමනැ මිරිකිනිමි. තෙල රථය දෙව”යි ආශිර්වාද කෙළේයැ. බෝධිසත්වයෝ සතුවු වැ අඹුදරුවන් රථයෙන් බහා බමුණාට රථය දුන්හ. “බිසවු පයින් නො යා හෙති. දරුවෝ දුක් වෙති” නො සිතා ඒ මහතානන් රථය (දන් දෙත් මැ රථය) අදිමින්5 සිටි දෙවියෝ අන්තර්ධාන වුහ. මද්රිමදෙවි දරුවන් දෙබිහින්නන් අත අල්ලා ගෙණැ වනාන්තරයට නික්මුනාහ. බෝධිසත්වයෝ “ජාලීයකුමාරයන් මම වඩමි. කෘෂ්ණජිනාවන් තෙපි වඩවයි”යි

1. සතරදෙනෙක්- ජාතක 3. දිව්යිපුත්රායෝ 2. පිළිස්වා 4. දෙවියන් රථය 5. මහතානන් රථය අදිමින්.

ජාතකය බුත්සරණ 307

කියා දෙදෙන දරු දෙදෙනා වඬා ගෙණැ කටුපහණ ගල්බොරලු මඬිමින් හුණු වැල්ලේ සෙවන වඳිමින් දොළත් හැලි වැදැ නහමින් ලියමඬුයෙහි1 වැදැ සැතැපෙමින් ඔවුනොවුන් හා කෙළමින් යෙමින් තමන් දුන් දන් සිහිකෙරෙමින් සතුටු වැ වඩනාහ.2 ඒ සතරදෙනා දුටුදුටුවන් ව්සින් ඔවුන්ගේ සියුමැලිකම් දැකැ “යන්නේ කොයි දැ?” යි විචාරා “ වංකගිරිපර්වතයට යැ” යි යනු අසා කම්පා වැ කඳුළුමුසු මුහුණින් යුක්තවැ හඩන්නවුන්ට අවවාද කෙරෙමින් වඩනා කල්හි, මඟතැ පකාපකැ දැකැ දරුවෝ ඊට ඇවිටිලි3 ගෙණැ හඬති. බෝධිසත්වයන්ගේට ආනුභාවයෙන් අඹදඹඵල් කෙහෙල් ගිවුළුකටුළුරමිණීය මේ ආදී වෘක්ෂ තෙමේ ම නැම් ඵලාඵල දරුවන් අත තබයි.4

     මෙසේ  බෝසතානෝ  දරුවන්    කැමැති කැමැති දැ දෙමින්

පොකුණුවිල්තෙරැ සැතැපෙමින් වැඩැ දෙවතානුභාවයෙන් මඟ වැළහෙත් මැ ගොස් මද්රිනදේවීන්ගේ දෙමව්පියන්ගේ චෙතියරට ජයතුරානුවරැ තිස්යොදුන් මඟ ගෙවා පස්වරු ශාලාවට වන්හ. මද්රිාදේවී ශාලාව හැමැදැ බොධිසත්වයන් හෝනා ආසන පණවා වඩා හිඳුවා පත්ලෙහි ධුලි5 පිසැ පියා දරුවන් දෙදෙනා අසැ හොවා නගරවාසීන්ට පැණුන මැනැවැ යි සිතා දුරු වැ “බොධිසත්වයෝ තමන්ගේ නුවර ආ හෙයින් අප හැරැ ගියෝ6 දෝ හො යි සිතත් නම්, හෙතු නොවෙ” යි සිතා බොධිසත්වයන්ට පැණිපැණී සිටියාහ. එසේ සිටියා වු බිසොවුන් යනු එන්නෝ දැකැ වැඳැ නගරවාසීන්ට කීහ. නගරවාසිහු රැස් වැ සිටැ චෙතියරජ්ජුරුවන්ට දැන්වුහ.

      චෙතියරජු   ඇතුළු  සැටදහසක්   රජ්ජුරුවෝ     අවුත් බොධි

සත්වයන් පාපිට හඬා හුන්හ. හඬා නැවැතැ සිටැ කියන්නාහු “දෙවයෙනි, කිමෙක්ද? තොපට ලෙඩදුක් නැද්ද? තොප පියානන් සඳමහරජ්ජුරුවන්ට දුක් මඳ ද? නුවරවාසීන්ට පීඩා නැද්ද? මේ නම් කුමන විස්මයක්ද? කවර නම් විපත්තියක්ද? මිනියා අනාථගමනෙක් තොපටත් විද? දේවයෙනි, තොප නැඟී ආ වාහන කොයිද? ඇත්අස්රථසේනාව කොයි ද?” යි විචාළහ. බොධිසත්වයෝ කියන්නාහු “මාගේ දෙමව්පියන්ටත් නුවරවාසී න්ටත් ලෙඩ දුක් නැත. බල එකෙක් මත්න කෛලාසකුටය සේ ධවල වු සුවිසිලක්ෂයක් අගනා පලඳනායෙන් හොබනා වු පරිවාර 1.මළුයෙහි 4. තිබෙයි 7. නගරවාසීන් 2.වඩිනා 5. ධුවිලි 8. හුන්හ 3.ඉර ඇවිටි 6.ගියේ

308 අමෘතාවහ නම් වු (වෙස්සන්තර සහිත පණ්ඩර නම් හැලි අතු කලිගුරටැ වැසි බමුණන්ට දන් දුන්හයි සිව්රට ඇත්තෝ මපියානන්ට ද කිපි ‘ මා එරටින් ගිය මැනැවැ’යි කීහ. එසේ හෙයින් ආමී” කීහ. රජ්ජුරුවෝ අසා ‘ආ සේ ඉතා මැනැවැයි සතුටුවැ ‘ සිවිරට ඇත්තන් ආරාධනා කොට ගෙණැ යන තුරු අපගේ රට රජ කළ මැනැවැ’යි චෙතිය රජ්ජුරුවන් හා සැටදහසක් රජදරුවෝ ආරාධනා කොට ගෙණැ යන තුරු අපගේ රට රජ කළ මැනැවැ’යි චෙතිය රජ්ජුරුවන් හා සැටදහසක් රජදරුවෝ ආරාධනා කළහ. බෝසතානෝ කියන්නාහු “රාජ්යෝය නො කරමි. තොපගේ රට මා රාජ්යකය කරත්, ‘අප නෙරපු රජ්ජුරුවන් තුමු නවතා ගෙණැ රාජ්යජය කරවති’ තොප කෙරේ වෛර බැඳැ උනුන් හා යුද්ධ කොට දෙරට ඇත්තෝ විරොධ වෙති. එසේ නො කෙරෙමි. වංකගිරි පර්වතයට තපසට යනබව මැනැවැ. වලැ විසීමට සුදුසු තැනක් කියව”යි කීහ. ‘විචාරා කියම්හ. රජගෙට වැඩිය මැනැවැ’ යි කීහ. බෝසතානෝ ‘රජගෙට නො යම්හ’ යි කීහ. මෙසේ කියා ඇතුළුනුවරට නො වඩනෙන්, එ මැ ශාලාව දිව්යකවිමානායක් සේ සදා සැටදහසක් රජ්ජුරුවෝ ශාලාව විචාරා රැකවල් ගත්හ. බොධිසත්වයන් සුවඳපැනැන් නහවා සළු පෙරළා සළු හඳවා රසභොජන වළදවා සතුටු කළහ. බෝසතානෝ එදවස් රෑ එහි ලැග1 පාන් වු කල්හි වංකගිරි පර්වතයට යම්හයි කීහ. එසඳ රජ්ජුරුවෝ කියන්නාහු “ නුඹවහන්සේ වඩනා කලැ පෙර ගමන් පසු කරන්නට එන්නෝ බොහෝදෙන යැ. මහවල් කප්පා 2 මං හෙලි කරණතෙක් වැඩැහුන මැනැවැ” යි වළකා සත්දවසක් එහි මැ රඳවා ගත්හ. මං3 හෙලි කළ කලැ ‘වංකගිරිපර්වතයට යම්හ’යි බොධිසත්වයෝ නික්මුනාහ.

      චෙතියරජ්ජුරුවන්   හා  සැටදහසක්  රජදරුවො     සම්වැට

ගෙණැ සුලුවනැයැ පසළොස්යොදනක් ගෙවා ගොස් මහවනය පසළොස් යොදනක් තැන් ඉදිරියෙහි තබා මහවනය සමීපයෙහි4 සෙනාපතියකු රැකවල් ලවා සිටැ දකුණත ඔසොවා මඟ කියන්නාහු “ස්වාමිනි, මෙතැනැ සිටැ ඉඳුරා දකුණුදික් බලා ගියකලැ නඟා සිටවු නිල්වලාකුලක් සේ තෙල පැණෙන්නේ ඵලාඵලයෙන් විපුල වු විපුල නම් පර්වතැයැ. ඒ පර්වතය ප්රාලන්තයෙහි සිටැ බැලු කලැ නොයෙක් සුගන්ධයෙන් සම්බන්ධ නන්ධමාදනපර්වතැයැ. ස්වාමීනි, ඒ පර්වතය වටා නඳුන් සඳුන් කළුවැල් කිණිහිරි සපු නා පනා ආදී නොයෙක් වෘක්ෂයෙන් ප්රිතිමණ්ඩිත යැ. ඊ සැතැපී තොප අඹුදරුවන්

   1. වළඳවා රැ ලැඟ                                  3. සත්දවසක් එහි හිඳ මා
  2. කප්පවා                                            4. සර්පයෙහි

ජාතකය බුත්සරණ 309 ශරීරකලාන්තිය නිමවා ඉන් ඔබ්බට වැඩිකලැ මනා තොට පතර1 ඇති නොයෙක් මස්ලැහැනුන් විසින් ගැවැසීගත් මහ ගගෙක් ඇත. ඊ දෙතෙරැ රිදීපටක් හයා ලුවා සේ මනා වු වැලී තලායෙහි සිහිල් සුළඟ ඇඟ ගස්වා සැතපි ගෙණැ ඉන් ඔබ්බට වැඩිකලැ ඉන්ද්ර්නීලමණිපර්වතයක් සේ බබළන මහත්නුගගසෙක් ඇත. ශකීරා පරයන මධුරරස ඇති නුගපක් අනුභව කොට ඒ නුගගස මුලැ සැතැපි ගෙණැ එයින් ඔබ්බට වැඩිකලැ2

 සතරඟුල්උස ඇති රනිඳුගොව්වන් සහිත නිල් වු මහත් හීතණවන

ස්වාමීනී, ඒ ගෙවා වැඩි කලැ පස්පැහැයෙකින් භින්න වර්ණ ඇති පියුමෙන් හා ඇඔල උපුල හෙල්මැල්මෙන් ගැවැසී ගත් නිල් වු දියතලාවෙකින් ඉඳුනිල් මිණි අතළ පැරයු මී බී උදම් බමරගණා විසින් උදම් වු හංසශ්රෙ ණීන් විසින් විරාජමාන වු සිවුරැස් පොකුණෙක් ඇත. ඒ පොකුණට දකුණුදිගැ ඵලාඵලයෙන් අවංක වු වංකගිරිපර්වතය යැ. එගල්පතයතැ පන්සල් කොට ගෙණැ ධ්යා න සුවයෙන් දවස් යවමින් අඹුදරුවන් හා සමඟ වැ වාසය කළ මැනැවැ”යි මඟ කියා සැටදහසක් පමණ රජදරුවෝ වැඳැ සමු ගත්හ. එදවස් මැ ශක්ර්දෙවෙන්ද්රැතෙම තමාගේ දහසක් නුවණැස් බහාලා මනුෂ්යමලොකය බලන්නේ අප මහබෝසතානන් සතසතු මහදන් දී වංකගිරිපර්වතයට තපස් කරන්නට නික්මුනු බැව් දැනැ විශ්වකර්මදිව්යිපුත්රසයා කැඳවා කියන්නේ “වෙස්සන්තර රජ්ජුරුවෝද මද්රිමදේවී ද තපස් කරන්නට වංකගිරිපර්වතයට යෙති. තොප ඒට ගොස් පන්සල් දෙකක් හා සක්මන් මළු දෙකක් හා කෙහෙල්වනයක් හා ඵලවෘක්ෂයන් හා අඳුන්දිවිසම් රිටිසුඹුලු තිදඬු කෙණ්ඩි සැරයටි පැස් පුළුලු මල්කරු යහුල් මේ ආදී නිමවා “තපස් කරන්නවුන්ට කැපයැ” යි හිත්තියේ අකුරු ලියා පන්සලටතිස්ගව්වක් මානයෙහි වගුන් වලසුන් සිංහයන් අවලක්ෂණ යක්ඛුප්රෙ තයන් ලුහුබැඳැ එ” යි කියා නියොග කෙළේ. එසේහෙයින්3 විශ්වකර්මදිව්යසපුත්රත සියල්ල මැ නිර්මිත කොට දෙව්ලෝ ගියේ.

  බොධිසත්වයෝ   සිව්රට   වාසීන් කී තාක් සලකුණෙන්  ගොස්

සැතැපී හිඳිමින් සිටිමින් සතරැස්පොකුණට ගොස් පොකුණෙහි විස්තර බලා “තෙපි මෙතැනැ සිටුව” යි මද්රී දේවීන් පොකුණු තෙරැ සිටුවා දකුණුදිගැ හසරක් දැකැ ඒ හසරින් ගොස් විශ්ව කර්මයා මැවු පනසල් දැකැ සිතන්නාහු “ශක්ර්යා අප ආ බව දත් වනැ” යි සිතා තමන් වහන්සේ අතැ තුබු රන්කඩුවද දුන්නද තබාපියා පන්සල ඇතුළට වැදැ භිත්තියෙහි ලියා තුබු 1. කොටපතර 2. යනනා 3.එසෙයින් 4.නුගපත්

310 අමෘතාවහ නම් වු (වෙස්සන්තර අකුරු දැකැ කියවා බලා කැප වු බව දැනැ එහි හිඳැ ජටා බැඳැ හන්සළු ගලවා හැරැ වල්කලා හඳුන් දිවිසම් පෙරෙවැ පාත්රුයක් ගෙණ සැරටියක් අතින් ගෙණ සක්මන් මළුසේ සක්මන් කෙරෙමින් සිටියහ.

     මද්රිිදෙවි බොධිසත්වයන් ලස් වුයෙන් සතරැස්පොකුණෙන්

නික්මැ බොධිසත්වයන් ගිය හසරින් අවුත් තපොවිලාසයෙන් සිටියා වු සමුනන් දැකැ ලය පැළී යන පමණ ශොකයෙන් හඬාගෙණැ බිමැ හී “ස්වාමීනී,පෙරැ සිව්රට ආදී වු ජම්බුද්වීප යෙහි මිනිසුන් විසින් මු සඳමහරජ්ජුරුවන් පුතනුවෝ ඇසීමී. මාගේ සියැසින් මැ නුඹගේ රාජ්ය්ශ්රිු දිටිමි.ස්වාමීනි දැන් මි නියා තපස් වෙශයක් දිටිමි.1 පෙරැ නුඹ ‘රජ්ජුරුවහයි’යි ප්ර්සිද්ධවැ දැන් ‘තපස් වී යැ’ යන නම් වී ය. පෙරැමිණකො‍ඬො ලෙන් බබලන සහවෙටුනු පලන් තෙල හිස දැන් දළමඩුල්ලට පවා සුදුසු වී වනැ පෙරැ දළමුත්හර දහන්හු එකාවැලැ පලන් තෙල උරය දැන් මුවසම්2 ලනනට සුදුසු වී වනැ. පෙරැ කසීසළු හන් තෙල උකුළ දැන් නිය සහිත අඳුන්දිවිසමට සුදුසු වී වන. මේ නියා වෙසක් මා දක්නට මාගේ දැසැ තුබු නියා යැ. මෙසේ වු දෙයෙක් නුඹටත් වී වනැ. මේ නියා විලාසයක් දුටු මා ලය හැම්මෙයන නියා යැ” යි හඬා වැලැපැ ශොකය සන්සිඳුවා ගෙණ “මාගේ සමුනන් ගත් තවුස්වෙස් මාත් ගත මැනැවැ”යි සිතා ජාලියකුමාරයන් හා කෘෂ්ණජීනාවන් හා කැඳවාගෙණණැ අනික් පන්සලට වැදැ තමන් හන් සළු ග ලවා හැරැ අඳුන් දිවිසම් රිටි සුඹුළු ආදී වල්කලා හැඳැ පෙ‍රවැ හිසැ ජටා බැඳැ ජාලියකුමාරයන් හා කෘෂ්ණජිනාවන් හා දරුවන් දෙදෙනා අඳුන්දිවිසම්රිටි සුඹුළු හඳවා හිසැ ජටාමඬුලු බැඳ තුන් පුතුම්වු බෝසතානන් කරා අවුත් වැඳැ නැගී සිටැ කියන්නාහු “ස්වාමීනි, නුඹ අතින් මා ගන්නා වරයෙක් ඇතැ”යි3 වර ඉල්ලන්නාහු “මම වනමුල් වනඵලාළුල ගෙණෙන්නට යෙමි. පෙරවරු නුඹවහන්සේ දරුවන් දෙදෙනා රක්ෂා කළ මැනැවැ” කිවු යැ.

      බෝසතානෝ   යහපතැයි   කියා   උන්ට වර දී කියනිනාහු 

“මයිදු තොප වෙතින් 4 ගන්නා වරයෙක. වේලෙහි මුත් නොවේ ලෙහි මාගේ පන්සලට නො වදුව”යි කීහ. ඔවුන් වෙතින්5 වර

1. දුටිමි 3.වරයෙකැයි 5 කියා

2. මුවසන් 4.විසින්

ජාතකය) බුතුසරණ. 311

ලදින් වසනකල්හි මද්රි දෙවි වනමුල් වනඵලආදී වු ඵලාඵල ගෙණ ඇරැ1 බොසතානන් වළඳවා අතපා මෙ‍හ කොට සත් මසක් විසුහ. බෝධිසත්ව‍යෝ දන් ගනනා සිඟන්නන් නැත්තෙන් දුප්පත් වුහ. පරහට සුව දෙන්නට උපන් මහතානෝ වන මුල් වනපල ඇතද දන් මැ මුත් සෙසු සුවයක් සුවකොට නොගත්හ.

       මෙසේ  වසන    සමයෙහි   කලිගුරට   වසන   පුජක    නම් 

බමුණෙක් අටලොස්හැවරිදි වයසැ සිටැ සිගන්නේ වෘඬඅවස්ථාව දක්වා සිඟා සියක් කළන් මසුරන් උපයා අනාථ එක් බමුණෙකු කෙරේ තබාලා ගියේ. කල් යාමෙකින් බමුණු අවුත් “මගේ රන් දෙව”යි කී යැ. 2 ඒ කියන්නේ ‘මා 3 අනාථ විසින් රන් විකුට4 කෑම්. තාගේ රණට මෙ මාගේ දුව, අමිත්තතාපා නම් බැමිණී, තට අඹුකොට දෙමි. ඈ ගෙණැ යා “යි කීයැ.2 එ බමුණු තමාට අනික් ලැ‍ෙබන දෙයක්5 නැත්තෙන් බැමිණිය ගෙණැ දුනුවිටු6 නම් ගමට කැඳවා ගෙණැ ගොස් තමාට අඹුකෙළේ. අමිත්ත තාපා නම් බැමිණී සැමියාහට සුව සේ මෙහෙ කොට සිත් සේ වෙසෙයි. මේ බලා එ ගමැ ලදරුබමුණෝ තමන් තමන්ගේ අඹුවන්ට රැහැණී වැ කියන්නාහු “වෘඬබමුණාට මෙවෙනි ස්ත්රිණයක් ඌ සිත් සේ මෙහෙ කොට වෙසෙයි. තෙපි අපට කවර මෙහෙ කරවු”දැ”යි කියා තම තමන්ගේ අඹුවන්ට ගහට කෙරෙති. එක් දවසක් අමිත්තතාපා නම් බැමිණිය තොටැ දී දැකැ එගමැ සෙසු බැමිණියෝ කියන්නාහු “පව්කීළිය, තෝ දත්හුනු නර මහල්ලකුට මෙහෙ කෙරෙයිද? මේ කඩදත් මහල්ලාට නී දුන් තිගේ දෙමවුපියෝ තිට සතුරු8 වන්හ. තී උන්ට අප්රිිය වන නියා යැ.9 තෝ පින් නොකළ පැවැත්තියක බන්දෙති. 10 ගිය ජාතියෙහි කවුඩුවන්ට පිඬු දුන්කලැ තී ලු බත් කෑයේ මහලු කවුඩුවෙකු11 වනැ. එසේ හෙයින් (වද) තී මහල්ලාට අඹු වුයේ? යෙහෙළි, මෙසේ වු ජරහම් මහල්ලා හා එක්වැ පඤ්චකාම විෂයෙහි කවර නම් ඇල්මෙක්ද12 ද? ඔහු කඩදත් දල්වා ගෙණැ සෙන වේලෙහි තිට කවර නම් ඇල්මෙක්ද? කිඹුල්පිටක් සේ කොරසැඬි වු උගේ ශරීරයෙහි ගෑවී කවර ආස්වාදයෙක්13 ද?

1. හැර 5. වදයෙක් 9 තෝ උන්ට අපියයෙහි වන 2. කියා 6. දුන්නමිත්ත 10 කළ තැනාත්තියක් බව නොහිනු 3. මාගේ 7. කරා 11. කවුඩුවෙක් 4. විකොට 8. සතුරො 12. සමාජියෙක්

                               13.  අස්වයෙක්

312 අමෘතාවහ නම් වු (වෙස්සන්තර

සොඳුර, තීගේ මොළොක් වු ශරීරය මිරිකා එ බමුණු කණාටු වාට1 මෙහෙ කොට දුක් නො ගෙණැ තී සේ වු අභිරූප වු ලදරු සැමියෙකු සොයා ගණැ’,යි කීහ.

        එසේ    තමාට     පරිභව   බණන්නාහු ගැහැණුන් බලා හඩා 

වැලැපැ මියුඩුහුරු2 ලා තමා පැනැට ගෙණැ ගිය කළය ගල් කැටෙපැ පැහැර බිඳපියා අත පෙරෙවැ ගෙණැ බමුණුමහල්ලාට තතනමින් දත් කමින් ස‍ාප කොටද බෙණමින් ගෙට ගොස් “බමුණු මහල්ලා, තා සේ වු කෙළතොල්ලන් කෙරෙහි උන් විපාක අද ලදිමි. යාපත් සරනණකැ මා ආයේ! අද මෙගමැ සම්දැරියන්3 එක් වැ ගෙණ මා ගියැ බොල්කෙළ ඕනා සේ, මට උන් නොකී පරිභවයෙක් නැත. තා කෙරෙහි හිඳැ මෙසේ වු බස් අසන්නාට වඩා කරැවැල්ලා නැත. තා කෙරෙහි හිඳැ මෙසේ වු බස් අසන්නාට වඩා කරැවැල්ලාට ගෙණ මිය යෑම යහපතැ. සිරිහි කා මිසැ යෑම යහපතැයි” යි කීව.

         එ අසා බමුණුමහලු  දත් වැගිරැ ගියත්  අඹුසොඬහෙයින් මැ

කී බසට කම්පිත’වැ “‍සොදුර’ තොප රැහැණි නො වව. දරත් මම මැ දියත් මම මැ ‍ෙගනෙමි. අද පටන් තෙපි මෙහෙ නොකරව” යි කීයැ. 5බැමිණි එඅසා “සැබව, සැමියන් අතින් මෙහෙ ගන්නා කුලයෙකැ මා උපන්නා නැත. එම්බල, තට උපායක් කියමි. මහායශස් ඇති ගුණෙන් සම්පන්න වු වෙසෙස නතර නම් මහරඡානෝ6 ඉච්ඡාදත් දෙති. උන්ගෙන් වසතු ගෙණැ අනාථයෝ7 සුව විදින්නාහ.8 දැන් ඒ උත්තමයා වංකගිරිපර්වරතයෙහි තපස් කෙරෙති. තෝ ඹබ ගොස් මට මෙහෙ කරණ වහලක් ගෙනෙයි නම් හිදිමි. නැත, මාගේ දෙමාපියන්ගේ ගමට නැගි ගොස් අතික් මා සේ මැ ලදරැ වු දැසි 9 දසුන් විසින් සම්පන්න වු පුරැෂයකු කෙරේ හිදිමි. තා බල බලා2 සිටියැදි ඌ හා මා කෙළනා කලැ, මහල්ල තා සිතට සුවයෙක් නැත්තේ වේදැ”යි කීව.

           එබස්   අසන්නා     මැ   බමුණා ලය ඉපිළ හින. ලපිරුණ

ශොකයෙන් මහත් කොට මියුඩුහුරු10 ලා කියන්නේ “සොඳුර, මම ශක්ති නැත්තෙමි. වෘඬයෙමි. වංකගිරිපර්වතය ඉතා දුරයැ.

1කනාවටුවාව 6 රජානන් 2 මියුඩුරුහුරු 7 අනාථයන් 3 සක් දැරියෝ 8 විදින්නේය 4 කංපා 9 දෑස් 5 කියා 10 මියුරුරුහුරු

ජාතකය) බුත්සරණ 313

නො යා හෙමි. ගෙහි කළ මනා මෙහෙ මම මැ කෙරෙමි. තෙපි ඒට අසමාධි නො ව” යි කීයැ.1 එ අසා බැමිණි කියන්නී “තො2 සංග්රාහමභූමියට නො වැදැ මැ පැරැදී එකකු වැන්නෙහි. ඡඩ වු තඹවිට මැළිය, මට කන්නලවු නො පිරුවා ගොස් රජ්ජුරුවන් අතින් කෙල්ලක කොල්ලකු ගෙනව”යි කියා‍, බමුණා වෙර ලේ කයි. ඌ හින්දැ සිටියැ නො දී ඈත මෑත ගැසෙමින් හවමින්3 වෙහෙසයි.

        බමුණු අඹුව කරණ ගහටයෙන් ඈ කෙරෙහි කළ භයින් 

“යහපත, ගොස් වහල් ගෙණෙමි” යි ගිවිසැ වලින් දර ඇරැ 4 ගෙණැ ගෙ පුර‍ාලා දිය ඇරැ 4 වලන් පුරාලා ගෙය සිසාරා වැට කොට ඈට බත්බුලත් තබාලා ගමනට සිටැ, අඹුව තුන් ව්ටෙකැ සිසාරා පැදකුණු කොට වැඳැ සතර තැනෙකැ බැසැ හෙවැ වැඳැ ඈ කෙරෙහි කළ භයින් හැකිලැ හැකිලැ සිපැ ගෙණැ නිකට ගෙණැ සනහා5 ඈට කියන්නේ “සොඳුර. මම ලස් නො වැ මැ එමි. තෙපි බය පත් වව”යි සමු ගෙණ වහන් සඟලක් පය ලා කුඩමහල්ලක් අතින් ගෙණ කෙංඩියකින් පැන් හා මගට ගත් උපකරනපය්ය කරට නඟා ගෙණ අඹු ලදැරි8 කතුන් පෙරළී සිටැ බලබලා වඳිමින් වංකගිරිපර්වතයට යන මඟට ගොස් මඟැ දී සිතා පියා “සිවිරට වැදැ නො දිටිමි නම්, පසු වැ වංකගිරිපර්වතයට යෙමි” යි කියා සිවිරට ගොස් වැදැ “වෙස්සන්තරයෝ කොයි දැ” කියා විචාළේ.

        නගරවාසි එ අසා කිපි “තවද දන් ගැන්මෙහි නො නවතු7 ද?

අපගේ ස්වාමින් රටින් යන පරිද්දෙන් කළව. තව ද, කුමට පිළිවිස්හි8 දැ”යි කීපි කැටපහණ ගෙන ලුහුබැඳැ ගත්හ. බමුණුද හෙමින් පිරිහෙමින් තොල් බොල් සිඳගෙණැ දණඋතු ලේ ලා ගෙණැ දිවන්නේ උතුරුදික් බලා මැ ගමන් ගත. ඔහු මඟ නො හඳුනතුදු දෙවතාවෝ බෝසතුන්ගේ දානපාරමිතාව පුරණු සඳහා වංකගිරිපර්වතයට මඟ පෑහ. බමුණු ක්රහමයෙන් වනාන්තරයට ගොස් හිරු මුදුන් වෙලෙහි චෙතියපුත්රද නම් සෙනාපතිහු සිටි රකවලට ගියේ. ඒ සෙනාපතිහුගේ කින බල්ලො බමුණා දැකැ සිසාරා ගත්හ.

1 කියා 5 සතා 2 තොප 6 දැරි 3 හඬමින් 7 නැවතු 4 හැරැ 8 පිළිවිස්සා

314 අමෘතාවහ නම් වු (වෙස්සන්තර

බමුණු භය ඇති වැ මහත් කොට සසලා පියා තපීණ පය්යද කුඩය ද සැරයටි ද කෙංඩිය ද වහන්පතුල්ද හෙළා පියා හිසකේ උදුරාගෙණැ දිවැගෙණ ගොස් ගසක‍ට පැන නැඟී ගස පිට හිඳැ හඬන්නේ මෙසේ කියා හඬයි, ‘ පඤ්චමහාගඬගාවන්ට මහාසාගරය බඳු වු, වැසිලිහිණියන්ට මහාමෙඝයක් බඳු වු, ඝන වු අඳුරුපතරට ප්රිදීපයක් බඳු වු, යාචකකයන්ට කප්රුකක් බඳු වු, සිතු සිතු දෙයක් දෙන චින්තාමාණික්යඳයක් බඳු වු, මැඟීන්ට සිහිල්සෙවනක් බඳු වු, හැම සත්වයන්ට පින් පැන් මඩුවක් බඳු වු, ඉල්ලු දෙයක් නැතැයි නො කියනනාහු වු, මඟතැ පඤ්චපදුමයෙන් සැදුනු පොකුණක් බඳු වු, සියලු සතුන්ට සම සිත් වු වෙස්සන්තර රජ්ජුරුවෝ කොයි දැ?”යි හඬ ලීයැ. චෙතිය පුත්රව නම් සෙනාපති බමුණාගේ හඬ අසා අවුත් බමුණා දැකැ කියන්නේ “තමන් රජය හැරැ පියා දන් හිමිවතට තපසට නැඟී ආ රජ්ජුරුවන් සොයා ආයේ බිසෝවුන් වත් දරුවන් දෙන්නා (වත්) ඉල්ලා දො! යැ” යි කීපී පිටතොල දත්1 කමින් දිටි සරමින් “දැන් දැන් තා දිවි ගණිමි”යි දුන්න හයා විෂ පෙවු කණුහීය මූඬයේ2 ලා ගෙණැ “සොර, දැන් දැන් තගේ හෘදයමාංසය ලේ වම්වවම්ව කඩාගෙණැ පන්ථසකුණයන්ට බිලි දෙමි. දුෂ්ට බමුණ, තාගේ පඤචමධුරමාංයෙන් හා තාගේ ශ්රිමවායෙහි ලෙහෙයින් දෙවියන්ට බිලි දෙමි. තා සල්වසල්වා දැන් දැන් තා ඇඟ මස් කපකපා තෙල බල්ලන් කවමි. වහා තෙල ගසින් බැසැ පිය” යි කී ය.3

     බමුණු මරණභයින් භයපත් වුයේ අනික් වදනා තැනක් 

නැත්තේ මහහඬින් හඬා ‘බොරුවක් කියා මා මොහු අතින් ගැලවුන මැනැවැ’යි සිතා කියන්නේ ‘මා එසේ මැරියැ නො හැක්කැ. මම දූතයෙක්මි. මඳ වරදකුත් නැත්තෙමි. මා දිවි නො ගන්ව. මඳ ඇසිල්ලක් මාගේ බස් අසව. සඳමහරජ්ජුරුවන් හා සිව්රට වැස්සන් හා සැදැහැයෙන් වෙස්සන්තරරජ්ජුරුවන් ගෙණෙයි කී හෙයින්, එක්වන් බිසවුන් වලප්නා හෙයින්, මව්පිය දෙදෙනාගේ ශොක බලවත් හෙයින්, වංකපර්වතයට ගොස් වෙස්සන්තරරජ්ජුරුවන්ගේ ස්වරුප දන්නා සඳහා නගරවාසීන් හා රජ්ජුරුවන්වන්ගේ ස්වරුප දන්නා සඳහා නගරවාසීන් හා රජ්ජුරුවන් හා කී හෙයින් ආමී” කී යැ.