බුත්සරණ - ii
සුවයෙහි මිහිරි දන්නා, දුක්හි දැඩිකම්‌ දන්නා, සදෙව්ලොව්හිa සැපත් අයත්නයෙන් විඳුනා කැමැති, බුදු-පසේබුදු-මහරහතුන්‌b විඳි නිවන්පුර වැද සැනහෙනු කැමැති, නිරෑහි නම් නො අසනු කැමැති, තිරිසන්යෝනියෙහි හකුල් හෙළනු කැමැති, ප්‍රෙත වැ වින්ද යුතු වසම්1 පිටු දක්නා කැමැති, අසුරකායයෙහි මහවියවුල්‌ මුල් සිඳුනා කැමැති, තමහට සෙනෙහැති, අබුද්ධොත්පාදයෙහි නො ලබන මහඇඟි අමාරසයකින්‌ ලය සනහනු2 කැමැති, මිනිස් වැ සිට දෙවිබඹුන් නො ලබන සිත්සැනහුම්රස විඳුනා කැමැති, රාජභය-චොරභය ආදි භයින්‌ රොමකූපමාත්‍රයකට ද උපද්‍රව නො වැද්ද දෙනු කැමැති, සසරදුකට සිසී යෙහෙන් සිත් සනහනු2 කැමැති සිත් වන් වැඩක් යෙහෙන් සාධනු කැමැති, නො වනු කැමැතියක්හු දුරින්‌ දුර ලනු කැමැති, මහමුහුදු ගල් සේ ගොඩ කරණු කැමැති, මහපොළොව විරුවා3 දියකරණු කැමැති, අහස්හි ද පිහිට ලබනු කැමැති, මතැතුන් සිතියම ඇන්දා සේ නිසල කරණු කැමැති, කිපී බැලූ බැලුම්‌ පමණකින් මහමෙර දවා හළු කරත් පොහොසත් නාරදුනුදු ගෙදොරෙහි ගැඩවුලන්‌ සේ විස නැති කරණු කැමැති, ගින්නෙන් සිහිල් විඳුනා කැමැති, සතුරන් මිතුරු කරණු කැමැති, බැලුබැලූවන්ට නවබග4 සඳක් මෙන් මිහිරි වන්නා කැමැති, තමන් වැඳැ පිදූවන්‌ අමාමහ නිවන්හි ඇර සිටුවනු කැමැති සත්පුරුෂයන්‌ විසින් බුදුන් සරණ යෙමි යි බුත්සරණ යා යුතු.
1. II වනසම්‌, වන්සම්‌. 2. මු. I.V & VI සැනහෙනු
3. මු VII විසුරුවා (විරිවා?) 4. නවගබ-හැම.
a. ලෙව්හි b. රහතන්‌
2
සසරමහමුහුදට මහනැවක් බදු සසරදුක්ගිනි නිවන මහ මේකුලක් බඳු : සසරදුක් මහහඬ නසන දිවබෙහෙදක් බඳු: සසර මතැත්හු දළදප හළ කේසරසිංහයෙකු බඳු; සසරමහගිම් නිවු සිහිල් සුවඳමඳපවනක් බඳු ; සසරයක්හු දිවගුළෙහි හෙළූ මහ ඇදුරක්හු බඳු; සසරදුක්මහඅඳුරු බුන් ලහිරුමඬලක් බඳු; මහන්නට වැඩි මහත් ; වියත්නයට වැඩි වියත් ; කරුණාඇතියනට වැඩි කරුණා ඇති ;රූ ඇතියනට වැඩි රූ ; පිණැතියනට වැඩි පිණැති ; බලැතියනට වැඩි බලැති; දැවූ සොහොන්හි විසිරැ ගිය ඇට හෙණැ වැඳැපිදුවන් , බත් වැළඳු පාත්රහයෙහි නම් සිහි කළවුන් , පිට දී උන් රුක්හි මළපරඬල‍ා මනෙහි කළවුන් , පෙරෙසිටුරෙහි නම් කීවවුන් , විසූ වෙහෙර සලකා මුදුනෙහි ඇඳිලි බැන්දවුන් , සිහිනෙ නුදු තමන් නම මුවෙහි වැකූවවුන්, තමන් නම කියා කළ මැටි රුවට පුද කළවුන් ; පිඬක්1 පමණ බතින් , මිටක් පමණ මලින් , වියනක් පමණ කඩින් , අතලොස්සෙක්හි ගත් පැනින්, රියනක් පමණ තණපැලින් , තල්පතින් කළ කුඩ පමණකින් , අස්කඩින් නැඟු කොඩි පමණකින් පුද කළානට තමන් වන් අමාමහනිවන් ගෙණැ දෙන බුදුන් සරණ යෙමි යි බුත්සරණ යා යුතු. 3 ‘දෙපා ගෙණ පරසක්වළ ගසමි’ යි කිපි දිවු ආලවකයා ‘කඩු වෙන් පැහැරැ දෙකඩ කොට ඇඟිලි කපා ගන්මි’ යි දිවු අඟුල්මල් සොරහු , ‘සැරපහරින් විදැ කසලු2 කරම්හ’ ආ දුනුවායන් , ‘රජ මහවත්මැද ඇද හෙළවා දළින් පයින් ඇතැ මඬවා සුණුවිසුණු කරම්හ’යි මෙහෙයු නාලාගිරි මතැත්හු . ‘සිපගෙණැ ඇඟ රොම යෙන් විදැ අටුණන්ටම දිවු සුවිරොම නම් යකා , ඇඟ ඩහ සොල්වා- වාද කෙරෙමි’ යි දිවු සච්චකවාදීහු. ‘මට වැඩි මහත්හු නැතැ’යි මන් ගත් සාරදාස්අටසියයක් යොදුන් අසුරිඳුහු , මට වැඩි මහත්හු නැතැ’යි මන් ගත් බක නම් මහබඹහු , ‘මා සේ4 ලොව්හිa බුදුහු නැතැ’යි වියත්කම්හි බැහැවුනු උරුවෙල කාශ්ය පයා , ඉසට ගල් පෙරළූ දෙවිදත්හු , හැම දමා හැම හික්මවා හැම කුලගැති කොට හැම සරණ ගන්වා තමන් සිරිපා වැඳවූ4 බුදුන් සරණ යෙමි යි බුත්සරණ යා යුතු. 4
මිහිවැද පිළිගැන්වූ වඳුරා, පාසිවුරු ඇඳි මතැත්හු, මුහුණ බලා හුන් බකමුහුණා, ‘මිහිරැ’යි හඬ අසා හොත් මඬුවා , එ හිමියා වසන තැතැ’යි වෙහෙරට වන් ප්රෙිතයන්, කුඩුකුවුම් පිළිගැන්වූ
1 මු I. II. III. මිටක් , 2 මු II & III කසළු IV. සකලු
3.මෙසේ-බොහෝ 4.වැන්දවු . a ලෙව්හි
කාණ්ඩය ] බුත්සරණ 3
කළදැසුන්a වැඳලා සිටි සැIIෙඬාල්දුන් , පිට දුන් අසුන් , තමන් දාගබට විටියල1 ඇඳි මිහිවුන් , තමන් බුදුරැස් වන් වන් තන්හි පහන් වූ හැමසතුන් , එක පැහැර අමාමහනිවන්හි පුරා සනහා නිදුක් සුවපත් කළ බුදුන් සරණ යෙමි යි බුත්සරණ යා යුතු. 5
කිඹුල්වත්පුරනුවරක් වැනි රාජධානියක් : යශොධරා බිසො
වුන් වැනි පුරුදු ඇමතිකෙනකුන් , රාහුල කුමාරයන් සේ වූ එක්වැනි පුත්රුවනක් ; ගවු දෙගවු තුන්ගවු යොදුන් පමණ මුවවිටි ඇති , දෙලක්ෂ හතලිස්දහස් යොදුන් පමණ ගැඹුර ඇති , මුළු ලොව්හිb සතුන් එක පැහැර ගණුත් අඬු නො පෑ ගත් ගත් තැන් පිරෙණ සතරමහනිධානයන් ; සත්රුවනින් හෙබි , සතරමහා සෘදිධියක් ඇති , සතිස්මයොදනෙක්හි පැතිරැ සිටිනා මහපිරිසක් ඇති , මුළුසක්වළෙහි එක පැහැර කරණ සක්විතිරජය ; දිවඟනන් රූ පැරයූ සතිළිස්දහසක් නාටකස්ත්රී න්; සුදෝවුන් මහරජානන් වැනි පියානකෙනෙකුන් ; හිමත්c ගිමන් වසන් යන තුන්සෘතුවට කැරැවූ තුන් පහයක් ; ඇසට සැරහුමට සැරහි සිටි මනහර රූ ; කණට සැරයුමට සැරසී සිටි මනහර ශබද; නාසයට සැරහුමට සැරහී සිටි මනහර දිවසුවඳ ; දිව පිණවන මියුරුකෙළිලළු4 හැම අමුසෙහොන්හි දැමු කුණු මෙන් , ම ෙඬාරෙහි පිරූ මළමුත්ර මෙන් , ගවරවළෙක්හි හුනු පණුකැලන් සෙයින් අපිරිස් වැ හැර, අප හැමදෙනාහට සුව දෙනු පිණිස මිනි වසා දැමු කඩින් ගෙතු පවුලක් පෙරෙවැ, පාත්රදයක් අතින් ගෙණ, ‘රජගෙයි’යි සතුටු නොවැ , ‘සැ‍ෙඬාල්ගෙය’යි නො ගරහා , ශක්ර&යා දුන් දිව්ය භෝජනයෙහි දු, බමුණා දුන් ඉඳුල්බත්හි දු, සම වූ පිළිගැන්මෙන් ලොවට වැඩ සෑධූ උපමා නැති කරුණාවෙන් පිරිහුන් 5 බුදුන් සරණ යෙමි යි බුත්සරණ යා යුතු. 6 බලන්නන් ඇසට , අසන්නන් කණට , සිතන්නන් සිතට , බණන්නන් බසට, වඳින්නන් වැඳිමට , පුදන්නන් පිදුමට තමන් මුත් අනික් සුදුසු කෙනකුන් නැතියා වැ මහඇඟි වැ සිටි බුදුන් සරණ යෙමි යි බුත්සරණ යා යුතුය.
1 මු II . IV & V පිටිගල 2 I IV & V අගරය 3 මු I . II & V
යහතපහස් IV.යාපහස් 4 කළු 5 පිරුණාවූ a දසුන් b ලෙවිහි
c හිමන්.
4 අමෘතාවහ නම් වූ [ප්රහකීණීක
7
දොරැ දොරැ නැහි සදක් සේ , හැම සතුන් තමතමා ජීවිත යක් සේ , නො හැකිළැ පිපිවණින් සිටිනා රන්පියුමක් සේ , කර රස නැතිවැ අමාරස ගත් මහමුහුදක් සේ , හැම කල්හි මැ අඩු නො වැ සිටිනා පුන්සඳක් සේ, පණුපිලටුන් නො වන් මිහිවද යක් සේ, සෙනහය නැති මහමේකුළක් සේ නො නැසී සිටිනා විදුලියක් සේ , දුගින් අත්පත් මහානිධාන‍යක් සේ , මහසායෙහි ලද අනග රසභෝජනයක් සේ, මහසයුරෙහි නැව් බුන් තන්හි දුටු මහදිවඉනක් සේ ආදිකප්හි මහඅඳුරෙහි දුටු ලහිරුමඬලක් සේ , සසර බියෙහි දුටු නිවන් මඟක් සේ, මහ ලෙඩෙක්හි ලද දිව බෙහෙදක් සේ, දුකෙහි ලත් පිටිවහලක් සේ, මරුකතරෙහි දුටු මහවිලක් සේ, මූළුලොවට අමුතු වැ දුටු මිහිරි බුදුන් සරණ යෙමි යි බුත්සරණ යා යුතු. 8
'ආයු බොහෝ වෙව"යි වදාළ බස් පමණකින් වැදැගෙණැ
හෙවැ මළ සක්දෙබව්රජහට තුන්කෙළෙසැටලක්ෂදයක් හවුරුද්දට ආයු දුන් ; "දිගා ව " යි2 යන තෙපුලෙන් යක්හට ගොදුරු වැ මියන් නට සිටි කුමාරහට එක්සියවිසි අවුරුද්දකට ආයු දුන්; ආලවකයා කොල්3 දත්හස්සෙහි හි මෙළෙක්පිටිකැවුමක් සේ මිරිකී ගොදුරු වන්නට සිටි ආලවකකුමාරහට කළ කරුණාවෙන් ඔහු කා මරණ යක්හු දු තමන්ගේ දහමින් අනුන්ගේ දිවි නො නසන සේ සෝවන් කොට, කුමරහට දිවි දි . දිවි දුන් පසු අමාමහනිවන් දී දිගා කළ; තුන් පියවරකින් තව්තිසැදෙව්ලොවට වැඩි ; අටළොස් රියන් මහතින් සිටැ හබබිජුවට ඇතුළෙහි ගඳකිළියෙක්හි වසන්නා සේ වැඩහොවුන් වැඩහිඳුන් වැඩසිටුන් සක්මන් කරත් පොහොසත්වූ ; ශ්රීනශරීරයෙහි තලඇටක් පමණ තැනින් නැගි රශ්මියෙන් අනන්නතාපරිමාණ සක්වළැ හිරුදහස් සඳදහස් නැංගා සේ ආලොක කරත් පොහොසත්වූ ; මුළුසක්වලෙහි අකනිටා බඹලොව දක්වා හිටි ගැවසී සිටි බණපිරිස ඇසපියක් හෙළා ලන පමණ ඇසිල්ලෙන් හැමදෙනා සිත්වූ පරිදි පරික්ෂා කොට , හැම සත්තවයා සිත් ගෙණ, එක මගධබසින් වදාරණ බණ,දෙමළුන් දෙමළබසින්, යොනුන් යොන්බසින්, බඹුරන් බඹරුබසින් , අරමණයන් අරමණබසින් , කාම්බෝජයන් කාම්බෝජබසින් ,
1.1 & මු මරණින් නොමිරිකෙන. 2 II III & V දිගාවවසි. 3 බොල්
කාණ්ඩය] බුත්සරණ 5
ජිනයන් ජිනබසින්, මලයුරයන් මයුරබසින්, කාකයන් කාක බසින් ; නක්කවාරයන් නක්කවාරබසින්, සහවාසීන් සහවාසී බසින්, පෙටි-කිහිරැටි-කොරල-මහරලආදී දියෙහි මසුන් තමන් තමන් ගේ බසින්, ඇත්-අස්- වලස් තරස්-ගවර-සෙමර ආදී සිවූපාසතුන් තමන් තමන් ගේ බසින්, කොවූල්á-බොකල- ගිරා-මොනර ගුරුළු-කැහැරොළb-කුකුළු-සැදිකුළු-විලිකුළු ආදී පියා ගත් සතුන් තමන් ත්මන් ගේ බසින්, පණු-පැණි-කිහිඹි- කුහුඹු සිනි-සකසිනි-හිනිකුණු-උකුණු-මකුණු ආදී කුඩාසතුන් තමන් තමන් ගේ බසින් නා-පොළො-කරවැල්-පිඹුරු-තෙලිසජ- කළසපු ආදී දිර්ඝ ජාතීන් තමන් තමන් ගේ බසින්, වෙන වෙන මැ අකුරෙන් අකුර පදයෙන් පදය පිල්ලෙන් පිල්ල තෝරා දැන වදාරණ බණෙහි රස විඳුනා පරිද්දෙන්, දසදහසක් අනූවක් දෙනා බැගින් අතුරු සිදුරු නැතිවැ සිටි බණපිරිසැ සතුන් ඉදිරියෙහි සිටිය පස්සෙහි සිටිය දැළයෙහි සිටිය හැමදෙනා මැ "අද මා මුහුණ බලා යැ බණ වදාරන්නේ ; අද මා මුහුණ බලා යැ බණ වදාරන්නනේ'යි කියනපරිද්දෙන් හැම දෙනා සිත් හෙණ, එක්කහු හුන ඕහට ඇසෙන පරිද්දෙන්, මෙලෝපරලෝ දක්වා කුසල් අකුසල් හඟවා, සතරඅපායට හකුල් හෙළා, නිවන්මහවත් රජමහවත් කොට, කන්හි මිහි ඕමින්, සිත්හි අමා ගල්වමින්, තුඬින් තුඬ සාධුකාර දෙවමින්; ඇසින් ඇස සතුටු කඳුළු ගන්වමින් සි‍යලඟැ ලොමුදහ ගන්වමින්, වැඳැ පෙරළෙන මහබඹුන් විසින් ශ්රීකපාදය පිසැ ඉසැ අත ගානට ඔවුනොවුන් පරයා දිවෙන දෙවියන් විසින්, ඒ ඒ තන්හි මැ සිටැ බඳ වොටුනුc ගලවා මඟුල් කඩුවෙන් හිසකේ කපා රජපෙරහර හැරැ මහණ වන රජ දරුවන් විසින්, පෙණ දහස්ගණන් බිමැ ඔබා නොසැලී මැ වැඳගෙණ හෝනා නයින් විසින්. පියා විදහා මුදුන්හි තබා අහස්හි කන් දී හොත් යෙළසායක් යොදුන් ගුරුළුරජුන් විසින් , ඒ මිහිරි හඬ කණැ හෙත් දියපිටට පැනැ නැඟී කන්පත් වරල්පත් නො සොල්වා මුහුදුපිටැ අසා හෝනා පන්සියයක් යොදුන් දහසක් යෙදුන් පමණ ඇති මහමසුන් විසින්, සොඬ නඟා මුදුනේ තබා කන්තල නො සොල්වා අසා සිටිනා දසකුලෙහි ඇතුන් විසින්, දහම්රසයෙන් ඇස් මරා කන් මරා මිහිරි විදැ විදැ අසා සිටිනා කෙසරසිංහයන් විසින් වියුරු හුනු කලක් සේ සිතියමැ ඇදි රුවක් සේ නො සෙල්වී කොළගෙහි අසා හිඳිනා වඳුරන් විසින්,තමන් තමන් ගේ ධ්වනියටd වඩා සියදහස්ගුණෙන්
á කෙවිලි b කෙහෙරළ c සිට වොටුනු d කටහඬට
6 අමෘතාවහ නම් වූ [ප්ර්කීණීක
මිහිරි ඒ මනහර කටහඬ කණැ හෙත් හෙත් සතුටින් පියා නො සොල්වා ඉස් නමා වැඳ වැඳ හෙත් අසන පුරචී1 කෙවිල්ලන් විසින්, රත්පියුම් තුඩින් කඩා පුදයට ගෙණැ අහස්හි පියා විදහා හෝනා රන්වන්හංස‍යන් දහස්ගණන් විසින් නැටුම් ගත් මත් මොනරුන් විසින්, සිත් නැති වැද වැඩහුන් දිගට වැඳුම් ගෙණැ නැමී සිටිනා ගස්-කොළ-සත්කුලපව්-මහමෙර -සක්වළගල් ආදීන් විසින්, දෙවියන් දමන පරසතුමලින්, බසින් බස මිහිරට නයින් දමන කඬුපුල්මලින්, මිනිසුන් ගලවා දමන හන්පලන් වස්ත්රානභරණයෙන්, සතුටින් හුන් හුන් තැනැ හිඳපිය නො හී පැනැ නැඟී නැඟි අත් නඟනඟා නටමින් "යාපත , අමඬ!; සාධු! සාධු!! බුදුරජානෙනි !, තවද වදාරන්නැයි, හිමිය‍ානෙනි!, අද මේ බණ සමහර නො කරන්නැ, ස්වාමිනී!" යි ආරාධනා කෙරෙමින් නටා බස්නා, අපොළන, පිළී හිස සිසාරණ, නැති ගෙණ සිටිනා, දැල්වූ කට නො පියා සිටිනා දහම්සොඬුන් විසින් මුළු ලෝ ඔකඳකෙළි කෙළවමින්, ජයකෙළ‍ි කෙළවමින්, ජාතිජාතියෙහි දිවි ගැලවී යතුදු අසත්යලයක් නො කී කුසලින් ශ්රීුමුඛය දැල්වූවිටැ නික්මෙන්නා වූ සුවඳින් සියලු ධම්සභාමඬල2 සිවුදැගඳින් පිරුණු රන්කරඬුවක්a සේ එක පැහැර සුවඳ කෙරෙමින් බණ වදාරණ බුදුන් සරණ යෙමි යි බුත්සරණ යා යුතු. 9 තමන්ගේ ශාසනයෙහි මහණ වූ සඞ්ඝයාවහන්සේ කෙනෙකුන් දැට පුටුවක් පමණ දන් දී ලු ගැහැණියකට, එසේ මැ තමන් වහන්සේගේ සස්නෙහි මහණ වූ වහන්සේකෙනෙකුන්දැට යවයෙන් කළ කුම්මාසයක් පිළිගන්වා ලු ගැහැණියකටb තමන් වහන්සේට එක වේලෙකැ පමණ අහරක් දී ලු තෙනැත්තියකට: තමන්වහන්සේගේ සස්නෙහි මහණ වූ වහන්සේවරුන්දෑට එකවේලෙකැ පැතිත්තක් පමණ වැ රහත් වූ වහන්සේ කෙනකුන්දැට එකදවසක් අහරක් දී ලූ තැනැත්තියකට, තමන්වහන්සේට දරු වූ මුගලන් නම් මහතෙරුන්වහන්සේට එකදවසක් අවුළුපතක් පිළිගන්වා ලු තෙනැත්තියකට , මුන්වහන් සේට මැ එක්දවසක් උක්දඬක් දී ලු තෙනැත්තියකට, තමන් වහන්සේ වදාළ අවවාද මුදුනෙන් පිළිගෙණැ පොහොදවස් පෙහෙවැ නිකම්දවස් පන්සිල් රැකි ගැහැණියකට, මෙසේ ම තමන්වහන්සේ වදාළ අවවාද නොපනිමි යි තමාගේ සැමිය‍ාට
1.කුරමි 2මඞපය aගදකරඬුවක්. p තැනැත්තියකට
කාණ්ඩය] බුත්සරණ 7
පතිව්රනතා වු ගැහැණියකට, මෙසේ මැ තමන්වහන්සේගේ සස් නෙහි රහතුන්වහන්සේ කෙනෙකුන්දෑට තමා ලද කැවුම් පමණක් එක් වේලෙක්හි පිළිගන්වා ලු තෙනැත්තියකට, තමන්වහන්සේට දරු වූ රෙවතතෙරුන්වහන්සේ ඇතුළු වූ අටදෙනෙකුන්වහන්සේට එක්දවසක් කැඳඅවුළුපත් මාත්රුයක් පමණ දී ලු ගැහැණියකට, තමන්වහන්සේගේ දරු වූ සැරියුත්මහතෙරුන්වහන්සේ‍ගේ ධාතු පිහිටි දාගබට එක්දවසක් 'මල් පුදමි' යි යෙමින් සිට ඇතු අතැ මළ ගැහැණියකට: මෙසේ මැ තමන්වහන්සේට වලින් දර ගෙණෙ මින් සිටැ එක දවසක් සතුටු සිතින් සල්මල් මාත්රවයක් පුදා ලු මිඬි යකට, මෙසේ ම තමන්වහන්සේට දරු වූ මුගලන්මහතෙරුන් වහන්සේගේ පාත්රවයෙහි එක්දවසක් සතුටුසිතින් සකුරුපැණි පමණක් පිළිගන්වා ලු ගැහැණියකට, මෙසේ මැ තමන්වහන්සේට සතුටුසිතින් පිළියක් පමණ පිළිගන්වා ලු ගැහැණියකට, තමන් වහන්සේට සතුටුසිතින් පැහැ නපුරු ලුණු නැති මුං අඹරා ඉඳි කළ කුමාසයක් පමණ දන් දුන් ගැහැණියකට, මෙසේ මැ තමන් වහන්සේට සතුටුසිතින් එකදවසක් බෙහෙත්හුළුකැඳක් පමණ දන් දුන් ගැහැණියකට, මෙසේ මැ තමන්වහන්සේගේ සස්නෙහි මහසුප්මහතෙරුන්වහන්සේට තමා ලද අහරක් සතුටූ සිතින් පිළිගන්වාලු ගැහැණියකට,තමන්වහන්සේගේ ධාතු පිහිටි දාගැබට එක්දවසක් සතුටුසතින් පුදන්නට වැටකොළුමල් සතරක්‍ ගෙණ යමින් සිටැ අළුතැ වැදු දෙනක අතැ මළ ගැහැණියකට, මෙසේ මැ තමන්වහන්සේට පුත් වූ මුගලන්මහතෙරුන්වහන් සේට සතුටු සිතින් වැඳැ ගෙණ ගොස් වැදුදෙනක1 අතැ මළ සැ‍ෙඬාල් දුවකට, මෙසේ මැ තමන්වහන්සේගේ සස්නෙහි මහණ වූ වහන්සේ වරුන්දෑට කිසිවකුත් දන් නො දී සතුටුසිතින් දෙඇස දල්වා බලා ලු ගැහැණියකට, ස්වාමිදුව කරණ ගහටයට කළකිරී කරැ වැල් ලා ගෙණ මියන්නට වලට වැදැ තමන්වහන්සේ වදාළ බණ එකදවසක් ඇසූ මිඩියකට, මෙසේ මැ තිරිසන් වැ සිට තමන් වහන්සේ වදාළ බණ අසා හොත් මඬුවාට, මහතැ වැඩැහුන් තමන්වහන්සේ සස්නෙහි මහණ වූ වහන්සේකෙනෙකුන්දැට එකදවසක් කකුළුපන්නෙකින්2 බත් දී ලු ගැහැණියකට; තමන්වහන්සෙගේ සතුටු සිතින් ගෙහි වඩා හිඳුවා එකදවසක්
1.I IV & V වඳදෙනක 2. I. I & IV ජනාතපාණ 3.මු. කකුළුවන්ගේ මසකින්.
8 අමෘතාවහ නම් වූ [ප්ර්කීණීක
වළඳාවා ලු උපාසකයකුට, තමන්වහන්සේට දරු වූ සැරියුත් මහතෙරුන්වහන්සේට සිවුරු ගෙත්තම් කරන්නට සතුටු සිතින් හිදිකටුදෙකක් දී ලු උපාසකයෙකුට, බුදු වන්නට වඩනා මඟුල්හි පිට දුන් අසුට, මියන්නට ලෙඩ වැ හෙවැ දොරට වැඩි තමන් වහන්සේ දැකැ 'යහපත් ස්වාමිදරු වූ කෙනෙකැ'යි සිත පහදවා ගත් බමුණකුට, තමන්වහන්සේට දරු වූ මුගලන්මහතෙරුන්වහන් සේට එක්දවසක් සතුටුසිතින් අඹපක්සතරක් දී ලු උයන් ගොව්වකුට, මෙපණ මඳ පිණෙකිනුදුa සදෙව්ලොව ගෙමිදුල්1 කොට, අමාමහනිවන්පුර ඉක්බිති ගෙය කොට, දිවසැපත් නිවන් සැපත් ගෙණ දුන්, කෙළෙහි ගුණ දන්නා, සත්හට ලයැති මාගේ බුදුන් සරණ යෙමියි බුත්සරණ යා යුතු. 10 තමන් සරණ ගිය සඳ හිරු දෙදෙනා පස්වාදහසක් මුළුල් ලෙහි රාහුමුඛයට නො වැද්ද දී අරග් ගත්, 'කමි' යි කියා යකු පය අල්වා ගත් කල්හි ' දරගැළ යට හොත් කුමරුවා "බුදුන් සරණ යෙමි"යි තමන් නම කී සඳැ, රත්යකබලෙක්හි අත ඔබාලු එකක්හු අත ඇද ගන්නා සේ යකු පය ගත් අත වහා ඇදගත් පරිද්දෙන් සියලු දුක් නසා ලොවට පිහිට වැ සිටි බුදුන් සරණ යෙමි යි බුත්සරණ යා යුතු. 11 එක් ගාථාවෙක්හි සතරපදයක් සාරමසකින් උගත නුහුනු චුල්ලපන්ථක නම් වහන්සේ වළඳනවේලාඇතුළත්හි සිවුපිළි සිඹියාපත් රහත් කැරැ නිවන්මඟ පානා සේ දන්නා; බොධිසත්ව භූමියෙහි සිටැ පැනට බට තමන්වහන්සේගේ මලුන් දෙදෙනා කන්නට ගත් උදකරාක්ෂසයාහට දෙවධර්මසය කියා , ඔහු පන්සිල් ගන්වා ජාතිය මුළුල්ලෙහි සිල් රකින්නන් කෙරෙහි ඇතුළත් කළ; තවද දඩගිය රජ්ජුරුවන් නිසා දර ගෙණෙන මිඬිය කුස පිළිසිඳ ගෙණැ මුවෙන් කිරි නො හළ කල්හි පියරජ්ජුරුවන් "මේ මපිත් නො වෙ" යි කී කල්හි, මෑනියන් "තොප පුතනුකෙනෙක් වුව අහසැ හිඳත්වයි ; නැත, බිමැ හි මියෙත්ව"යි දෙකකුල අල්වා ගෙණැ අහසට දැමු සඳැ, ධර්මාසනයෙක්හි හිඳිනා ධර්මවකථික කෙනකුන් සෙයින් අහස්හි පලග් බැඳැ වැඩහිඳැ, තමන් පුත්බව හඟවා බණ කියා පියානන් සතු රජය ලත් ; මඛාදෙවරජ වැ අසූදහසක් හවුරුද්දට ඉතිරි ආයු ඇති වැ හිසැ එක නරකෙන් දක්b දුටු දා මැ 'ජරාව හිසකේ අල්වා ගෙණැ ඇදැ ඇදැ සිටිය දී
1. II & III ගෙදර මුදල a කුසලෙකිනුදු b නරයෙක්.
කාණ්ඩය] බුත්සරණ 7
තවද තෘෂ්ණාවට ගැති වැ රජය කෙරෙම් දැ?" යි එදවස් මැ අසූචි පිරිණු ඔවස්කිළියක් සේ සියලු රජය හැරැ මහණ වැ බඹලොව ගිය; රන්වන්මුව වැ සරණ වන් මුවදෙනට දිවි පුදා දම්ගෙඩියෙහි හිස තබා "මා දිවි හැර දමා සරණ ගියවුන් රක්ෂා කරවම්" යි a සතුටු වැ, අභිෂෙකයට පෙහෙ වැ හොත් රාජකුමාරයක්හු සේ නිවී සැනහී, රජහට බණ කියා මුළුලොවට අභය දෙවූ: වඳුරු වැ උදකරාක්ෂයාගේ විලට නො බැසැ පැන් බොන්නට පිඹි හුණ නළෙහි කපක් දවස් ගැට නැති වන පරිද්දෙන් මහත් වූ ආනුභාව ඇති ; බලු වැ බරණැස්රජුගේ සිංහාසනයෙහි හිඳ රක්ගල්තෙලෙහි හිඳැ සිංහනාද කරණ කෙසරසිංහපොතකයකු සේ බණ වදාරා සියලු සතුන්ට අභය දෙමු; අස් වැ තණ පැන් ලා ලු රජ්ජුරුවන් කෙරෙහි කෙළෙහි ගුණ දැන, සැරපහර ලදිනුදු "මාගේ ශරීරය මාගේ රජ්ජුරුවන් සතුබව මුත් මා සතු නො වෙයි; එහෙයින් විත් කැවෝ කවුරු ද?"යි වැටී හුනු බඩවැල් වසා පට බඳවා සතුරුරජ්ජුරුවන් අල්වා දී, එතැන්හි මැ සිටැ බණ වදාරා ,ඒ රජ්ජුරුවන්ට අභය දෙවා, වණයෙහි බඳපට උනාලුd සඳෙහි මැ තණ දුන් රජ්ජුරුවන්ට දිවි දුන්, එ මහත් එ වියත් බුදුන් සරණ යෙමි යි බුත්සරණ යා යුතු. 12 ගොන් වැ පන්සියයක් ගැල් නරාවළින් ඇද කුඩු දී වැඩූ මැහැල්ලට දහසින් බැඳි පියැල්ලක් දී කෙළෙහි ගුණ දත්; ශක්ර වැ අසුරයනට පැරැදි දිවෙමිනුදු තමාගේ රථයෙහි හඬ අසා මුහුදු බත් වන ගුරුළුපැටවුන් දැක, "සා වැ ඉපැදැ මා ඇඟ මස් අනුන්ට දන් දී, දැන් ශක්ර වැ ඉපැදැ මේ පැටවුන් මරා මා දිවි රකිම් දැ?"යි සතුරන් කරා රථය නමා , එ මැ කුසල්බෙලෙන් ජය ගත්; වටු වැ වැදැ හොත් කසල්ල1 තුබුතෙනc කපක් මුළුල්ලෙහි සිසාරා සොළොස්කිරියක් පමණ තැනට ගිනි වැද්ද නො දෙන මහා නුභාව2 ඇති සබා කියන සේ දන්නා; කිහිරඟුරුදායෙහි තමන් දෙන දනට බාධ‍ා කරණු පිණිස මරනු මැවු ගිනිවළ දැක "මේ ගින්නෙන් දාත් මුළුලොව නරකගින්නෙන් නඟනබව වේ ද, මට කට යුතු යැ?" යි අඟුරු වළ‍ට නො බා පය පෙවූ සඳෙහි එ ගිනි කඳ මැඩැ ගෙණැ තමන් ගුණ‍ෙබලෙන් නැඟී මහපියුම් මැඩැ ගෙණැ, ආකාශගඞ්ගාවෙහි රත්පියුම්වනයක් මත්තෙහි දුවන රාජහංසයෙකු සේ ගොස් මහ දන් දී තමන්ගේ මනදොළ මුදුන්පත් කළ බුදුන් සරණ යෙමි යි බුත්සරණ යා යුතු.
1. I & II කදල්ල 2.මහ අනුසස් aකරණවනිමියි, b මුදලු c තැනට
10 අමෘතාවහ නම් වූ [ප්රතකීණීක
13 කවුඩු වැ උපන්කලැ පොවා තමන්ගේ අසූදහසක් කවුඩුවන් අතුරෙන් එක කටුඬුවක්හු ලවා බරණැස්නුවර පහරවා1 ගන්නට පොහොසත්; වැදරජ වැ ඉපැදැ තමන්ගේ ඇමැත්තන් සිටැ "මේ රජුත්, මෙ රජුගේ සිවුරඟසෙනඟත් ක්ෂිණයකින් ධූලි කරම්හ" යි කී කල්හි දු "රජයක් පිණිස අනුන් ඇඟින්2 මැස්සෙකු බොන ලේ විවර3 සෙල්වීම් නම්, තෙලියත්හි4 පෙළී අනුන්ට ලේ දෙන්නේ මා ඇඟ කඬුවි හරණට ද? එහෙයින් මා මැ සිටැ
ගණිත් නමුත්, ඒ මාගේ මැ මනදොළ පිරූ නියා ය" යි ඇමැත් තන් වළකා කට පමණ වළෙහි ලා පස් ගසා පියන තුරු, සිර ගෙයි ලා යදම් පොරවා මසන තුරු, වාසල්හි සහල්ලෙහි ලා හිස බිම් බල්වා එල්වන තුරු ක්ෂමා කොට, තමන්ගේ පරාක්ර ම යෙන් වළින් නැඟී, මෛත්රීකන් බැඳැ ලු යදම් සුණු කොට, අහස්හි පලක් බැඳහෙණ හිඳැ මෙත්සිත්හි කුළු ගත් බුදුන් සරණ යෙමි යි බුත්සරණ යා යුතු. 14 කුද්දාලපණ්ඩිත කල්හි දු හුදැලු කෙටියෙකැ ගත් ලොහයෙන් සත්හි‍ෙඬකැ5 මහණධම් නො කට හී අවුත් අන්තයෙහි හුදැල්ල හිස සිසාරා ගහට දමාපියා "දිනිමි" යි හඬ ගහා, එහඬ අසා ආ බරණැස්රජහට බණ කියකියා මැ සිටැ, ධෑන උපදවා ආකාශ යෙහි පලක් බැඳ වැඩැහිඳැ බණ කියා, රජහු ඇතුළු වූ සියලු සෙනෙහි කෙලෙස් දුරු කොට, දොළොස් යොදැනෙකැ පැතිරැ සිටි පිරිස් හැරැ ගෙණැ මහණ වැ,සත් රජයක් තමන් අනු වැ මහණ කරවා, දිග තිස්යොදුන් පුළුල කොට අන්තයෙහි සහපිරි වරින් බඹලොව වැඩි; මස් වැ 'ලොව්හි පතළ මහගිම් නිවා වැසි වස්වම්'යි අහස් බලා සත්යුක්රිියා කොට, ගැත්තක්හු ලවා පැන්කළයක් ගෙන්වා ගෙණැ සල්වන ස්වාමීදරුවක්හු සේ, සක්දෙව්රජහු ලවා වැසි වස්වා මුළුලෝ සැතහු බුදුන් සරණ යෙමි යි බුත්සරණ යා යුතු.
1. II & VI පැහැරවා 2 IV. & ඇඟ 3. VI පමණ. 4. මාගේ ඇඟ තෙලියන්හි -සමහර 5 මු විටෙක IV & VIII ඉඩෙක
කාණ්ඩය ] බුත්සරණ 11
ධනුර්ධ ර වැ සුවාසුදහසක් යොදුන් දෙවන දිව්යසලොකයට යන හීය, සතරරියනක් පමණ තැනට විදිනා බලවත් ධනුධ්ර යක්හු සේ විදැ,තමන් විදිසැරය ගෙණ තව්තිසැ වැසි දෙවියන් පූජා කරණ පමණ මහබල ඇති ; බමුණු වැ මියැ, දෙවන ජාතියෙහි රන්වන් හංස වැ ඉපැදැ, පෙරජාතියෙහි වූ පුරුදුකමට තමන් වහන්සේගේ ශරීරයෙහි පත් උදුරා දී නෑයන් රැකී, පුරුදු කර්මගහි ගුණ දන්නා; ගිරා වැ පවා පෙරැ පුරුදු දිඹුල් ගස මියැ කණු වැ යන තුරු අත් නො හැර නුදුරුතන්හි ඇළයෙහි පැණෙන සහමල්පලු වැ සැදි සිටි, බමරපියරැව් ගත්, මත්කෙවිල් ලන් සතුටු වැ කුල්නා, තමන් කුලෙහි ගිරවුන් කෙළිමඬුලු කළ මහරුක් බලබලා ද 'මා පුරුදු මේ ගස මාලු ය'යි හැරැ අනික් රුකකට ගියෙම් නම්, කෙළෙහි ගුණ දැන්මුදු අත් හැරැපියා ගියා නම් වෙමි යි එ මැ කණාටුවෙහි සුණු කා හිඳැ තමන් ගුණෙහි පහන් ශක්ර්යාහට කෙළෙහි ගුණ දැන්මෙහි බණ දෙසා, ඒ ගුණෙහි පහන් ශක්රහයා සුජාතාව ලවා ගෙන්වූ අමාපැන් ඉස්වීමෙන් එ මැ ගස කප්රුකක් සේ සැදූ ; කෙළෙහි ගුණ දන්නා බුදුන් සරණ යෙමි යි බුත්සරණ යා යුතු. 16 කවුඩු වැ තමන් නෑයන්ට ඇති වූ විපත්ති දුරු කරණු පිණිස බරණැස් නුවරට වැදැ. සැටයොදුන් පමණ රක්ගල්තෙලෙහි හුන් යෙළසියක් යොදුන් ගරුඬරාජයා‍ෙග් තෙජසට අපහාස කෙරෙමින් බණ කියා, මුළුලොවට අභය දෙවා සුව එළවූ ; ගිජුලිහිණි වැ සිටැ තුඬින් ගොදුරු ගෙණවුන් මාපියන්a රක්ෂා කොට ඇල් සමයෙහි ගින්නක් දල්වා ඇල් දුරු කළ සිටානන්ගේ ගෙහි දුටු දුටු තැනින් වස්ත්රා්භරණ තුඬින් ගෙණවුන් ලා කෙළෙහි ගුණ දැන්මෙහි මුදුන් පත් වැ, රජ්ජුරුවන් බදා1 ගෙන්වූවිටැ එපවත් කියා බණ දෙසා මලින් ගැලවී ගොස් මාපියන්a රැකැ දිවි කෙළවරැ දෙව්ලෝ ගිය මහතානන් සරණ යෙමි යි බුත්සරණ යා යුතු. 17 මාණිචොරජාතකයෙහි තමන් ඇඹෙනියන් කෙරෙහි පිළි පිළිබඳ රජහු තමන් වඩනා රථයෙහි තමා පලඳනා මැණික ලවාපියා 'මැණික්සොරාය' යි තමන් අල්වා ගෙණ මරන්නට ගෙණ ගොස් දම්ගෙඩියෙහි හිස තබා හෙවා ලු කෙණෙහි
1. මු & III බලා a මවුපියන්
12 අමෘතාවහ නම් වූ [ප්ර කීණීක
තමන්ගේ ඇඹෙනියන්ගේ සත්යවවචනaබලයෙන් ආවා වූ ශක්රaයා ඇතුපිට හුන් සතුරුරජහු ගෙණ ගොසින්, තමන් හොත් දම් ගෙඩියෙහි හොවා. තමන් ගෙණ ගොස් රජහු හුන් ඇතුපිටැ හිඳවූ සඳෙහි හිස් කපන තෙනැත්තහුගේ1 හෙළන්නට නඟාගත් පොරොව රඳවා2 ගත නො හී රජු හිස කපාපු කල්හි, එතැන්හි මැ සිට ඇඹෙනියන් හා තමන්ට අභිෂෙක කොට රජ කරණ තරම්3 මහපිණැති එ හිමියානන් සරණ යෙමි යි බුත්සරණ යා යුතු. 18 වඳුරු වැ පොවා මිනිසුන් "අප සතු අඹුවෝ යැ. අප සතු- දරුවෝ ය. අප සතු රත්රන් අමුරණැ"යි4 කියන බස් අසා "මේ මිනිසුන්ගේ අඥනකම් ඉතා දැඩි5 නියා යැ , මොහු 'අපගේ රන්රන් අමුරණැ, අපගේ අඹුදරුවෝ යැ' යනාදීන් කියති. තමාගේ ආත්මය පවා තමා සතු වේ දැ?"යි මිනිසුන්ගේ නුනුවණට නින්දා බැණැ, ඒ ඇසූ තමන්ගේ6 වඳුරු පිරිස "නො ඇසියැ යුතු දෙයක් ඇසුම්හ. නො වදාළ මැනව නො වදාළ මැනැවැ"යි දෙඅතින් කන් පියා ගෙණැ. එබස් ඇසූ පහණට "ගර්හිතපාෂාණය"යි නම් තබා, ජාතිය මුළුල්ලෙහි එතැනට නො වදනා පරිද්දෙන් තුමු නුවැණැති ව, නුවැණැති පිරිස් ලදහ. එබඳු වූ මහනුවණැති වඳුරුකල්හි ද, සිංහකල්හි ද, සැ‍ෙඬාල් කල්හි ද, මහබඹකල්හි ද, සිහිනකල්හි ද, සක්දෙව්රජකල්හි ද, කවුඬුකල්හිද, ගුරුළුකල්හි ද, සදත්කල්හි ද, වටුකල්හි ද, පුරවිකෙවිලිකල්හි ද, හැම අත්බව්හි දහම් මෙනෙහි කොට, කරුණා තොර7 නො කොට, නුවණ වියෝ නො කොට, බුදු වැ සමතිස්පැරුම් මතුපත් කොට, තමන් වන් අමාමහනිවණට මුළුලෝ ගෙණැ යනු කැමැති වැ දහමට බැහැවි විසූ බුදුන් සරණ යෙමි යි බුත්සරණ යා යුතු. 16 කුරුරට රජ වැ පන්සිල් රැකැ උත්සව දවස් උත්සව පිණිස මලින් සෑදූ හීසතරක් සතරදිගට විදැ; තුන්දසාවකට විදි හීදඬු තුණු දැක,දියෙහි හුනු හීයක් නො දැකැ තමන් 'සතකු මරමි'යි යන සිතක් නැත ද, 'මසකු8 ඒ හීයෙන් විත් කෑව9 1. නෙතැත්තවූ-සමහර 6.තමන්ගේ පරාක්ර මයෙන් සමහර 2. IV V & VII නවතා 7.අනතුරු-සමහර 3. V .රජකම් කළ 8.මු & II යමකු 4. IV & V.රන්රVන්මසුරණැයි 9 මු II & IV කෑහ 5. II IV & V වැඩි a සත්යරක්රි යා
කාණ්ඩය] බුත්සරණ 13
යන හිමක් නැත ද, 'මා විඳි හීය මසකු ඇඟ ගත් නම්, මා ගත් සිල් බි‍ඳෙ'යි පශ්චාත්තාප කොට, සිල් රැක්මෙහි තප්පර වූ, පිරි සුදු සිතැති මහතානන් කයින් බසින් සිතින් ලොවට වැඩක් මැ සාධන පිණිස සාරාසඞ්ඛ්යයක්ලප ලක්ෂයක් මුළුල්ලෙහි මහා කරුණා යෙන් සසර ඇවි දැ, කෙළඅත්බැවැ බුදු වැ. සුවිසි අසඞ්ඛ්යයයක් සතුන් හා කැටි වැ අමාමහනිවන් වැදැ නිවී සැනහී, තමන් මන දොළ මුදුන් පත් කළ බුදුන් සරණ යෙමි යි බුත්සරණ යා යුතු. 20 ධමර්පාදලකුමාර වැ මහස්රයතාපරජහට පුත් වැ සත්මැසි වැ කිරිසුවඳ වහන ස්වභාවයෙන් මැ මහනෙල් මලකට බඳු වූ සුවඳ ඇති යහපත් ශ්රීයමුඛයක් ඇති වැ, මහනෙල්පෙති දෙකක් සේ දික් වූ නිල්පෙත්වැටි ගෙන්නා සේ ඉතා නිල් වූ ඇස් දෙකක් ඇති වැ. රන්පියුම්පෙත්තකට බඳු වූ සිවුමැලි රන්වන් පැහැ ඇති යහපත් රුවක් ලදහ. අන්තඃපුරයෙහි ඇත්තවූන් "බලත් ඇසට රසාඤ්ජනයක් බඳු වූ පුතුන් වැදුවෝ නම් චන්ද්රා්දේවිහ. පුතුන් ලද්දේ නම් මහාප්රපතාප රජ්ජුරුවෝ ය "යි එකපැහැර තුඬ තුඬ කියවූහ. ඔවුන් වඩා ගෙණ හුන්නා වූ ඒ දේවි1 රජ්ජුරුවන් දැකැ නැඟී නො සිටියෝ යැ. එරජ 'මෝතොමෝ 'පුතුන් ලදිමි' යි මනින් මා දැකැ නැඟී නො සිටියායැ"යි කිපී තමා ගේ මතුමාලට ගොසින් වධ්යනයන්ට වධ කරණ පුරුෂයාට එන්නට කී ය.
හෙතෙමේ කෂායවසත්රැයක් හැඳැ රත්මල් පැලැඳ පොරො වක් කරැ ලා යමෙකු සේ අවුත් සිටැ "කවර වරදක් කළ සතුරකු හට කවර වධයක් කෙරෙම් ද? වදාළ මැනැවැ"යි කීය. රජතෙම "මෙතැන්හි මට ධර්මඅපාලයා මුත් අනික් සතුරෙක් නැත. 'පුතුන් වැඳිමි'යි මත් වැ මා සේ වූ, රජක්හු නො හැඳිනැ හුන්තෙනින් නැඟී නො සිටි ඌ මව හඬවහඬවා , ඔහු සල්වසල්වා මොබ ගෙණෙව " යි කී ය. එකෙණෙහි ඒ "එසේ කෙරෙමි "යි නික්මිනි ල බෝසතානන් මෑනියෝ ද, "රජහු කිපියා වැන්නැ . කුමකින් කුමක් වේ දෝ හො!"යි සිතා පුතනුවන් සනහසනහා හොත්තු යැ ඒ ගොස් දෙවින් පිට අතින් පැහැරපියා බෝසතානන් දෙකකුල අල්වා ඇද ගෙණැ මතැනක්හු ගෙණැ යන මල්දමක් සේ සිගාව බිමැ ගසගසා සල්වසල්වා ගෙණ යේ ල.
මෑනියෝ ද ලෙහි පහළ අතින් පිටැ හෙළූ හිසනෙහෙයෙන් වැනෙමින් හඬමින් පසුපස්සෙහි යෙත් ල. "අනේ පුතනුවෙනි! රන්වන් කුමාරයෙනි! සිවුමැලි සත්මැලි සත්මැසි කුඩෙනි! අන්තඃ
3.රත් 1 දෙවිහු
14 අමෘතාවහ නම් වූ [ප්රිකීණීක
පුරයට ඇසක් වැනි රජ‍ගෙට ජීවිතයක්හි වැනි ස්වාමිදරුවා නෙනි! මා වැනි කම්කිළියක බඩට කුමකට අවු ද? මා එකළ කොට කොයි යවු ද? තොප කෙළේ කවර වරදෙක් ද? මා කළ වරදට තොප වධ විඳුනා පරිද්දෙන් කවර අකුසලයක් කළා දැ?"යි යනාදීන් හඬහඬා යෙන් ල. ඉක්බිති වධ කරණ තැනැත්තේ වල්යකක්හු ඇතැ හුනු කුකුළක්හු සේ පය අල්වා හිස බිම් බල්වා1 එල්වා ගෙණැ " මේ ද්රොේහියා ගෙණාමි යි, කුමක් කෙරෙම් දැ? "යි කී ල. 2 රජ "වධ කරණ කොළොඹූව ඇදැලා එහි හොවා ල" යි කී ල. වධ කරණ එතෙමේ එසේ උඩුතැල්ලා කොට හොවා "කුමක් කෙරෙම් දැ"යි නියොග කෙළේ ල. එබස් ඇසූ මෑනියෝ සිටියැ නො හී හඬා ගෙණැ බිමැ හී "මා කළ වරදට මා අත්පා කපව මපුතනුවන් හැරපියාව"යි බිමැ පෙරළිපෙරළී හඬත් ල.
බෝසතානෝ ඒ දම්ගෙඩියෙහි හිස තබා ගෙණ හෙවැ සත්මැසි වැ සිට මෙසේ සිතත් ල:- "අද මා මෙත්සිත් මුදුන්පත් කරණ දවසෙක් වන මාගේ ක්ෂන්තිපාරමිතා අද කුළු ගන්නා දවසෙක් මැ වන මම ඉදින් 'අත්පා කපව'යි යන මේ රජු කෙරෙහි ද, ඔහු කළ නියෝගයෙන් කපන මේ පුරුෂයා කෙරෙහි ද, මා කෙරෙහි කළ සනායෙන් හඬන මෑනියන් කෙරෙහි ද, මේ වධ විඳිනා මා කෙරෙහි ද සමසිත් නො වීම් නම්, බෝම‍ෙඬහි වජ්රාේසනයෙහි වැඩහිඳැ මාරපරාජය කොට සවාසනa කෙලෙ සුන් නසා බුදු වියැ නො හෙමි. එසේ කල්හි මෙ සසර මහදුක් විඳිනා සත්ත්වයෝ කා මුහුණ බලා ගැලවෙද් ද? ඔවුනට පිටි වහල් වන්නෝ කවුරු ද? එහෙයින් මේ ඇස මෛත්රීෙන් තෙමා මේ රජහු මුහුණත් සමසිත් වැ මා විසින් බැලිය යුතුය. අත පය නො කැපුවත් මා ලෙහි මෙත්සිතට ඛණ්ඩයෙක් වී නම්, එවිට මැ මා දිවි ගියා හා සම යැ අත්පා කැපුව ද , සියලඟ සුණුවිසුණු කොට තලඇට සා කපා දැමුවද, මාගේ මෙත්සිතට හානියෙක් නො වී නම්, බුද්ධරාජ්යුය b යෙහෙත් ගෙණ මා සරණ කොට ගියා වූ මුළුලොව යෙහෙන් ගලවා අමාමහනිවන්හි ලමි.මට සනායෙන් හඬන මෑනියන්ට ද වඩා, මා අත්පා කප්වවන මපියාණෝ මා ලවා තමන් කෙරෙහි මෛත්රීව පතුරුවා බුදුරජය ගෙණ දෙන හෙයින් මට සෙනෙහැති නම් වෙති"යි අත්පා කපන්නට නඟා ගත් පොරොව හිසැ අභිෂෙක පැන් වක්කරන්නට නඟා ගත් සත් රුවන්කෙඬියක් සේ සතුටු වැ බලබලා නිවී සැනහී හොවින් ල-
1.බල්ලා-සමහර, 2.මු.කිකල a සවාසන, b බුදුරජය
කාණ්ඩය] බුත්සරණ 15
ඒ වධ කරණ පුරුෂයා මහනෙල්මල්පෙති සේ අත්පා කපා හරී ල. කැපුකැපුඅත්පා ලෙහි ලා ගෙණැ මෑනියෝ හඬා "අත්පා කපාපුබැවින් මේ කොටපුතනුවනුදු මට දුන මැනැවැ. වැදු1 ලය නිවා රැකැ ගණිමි"යි රජ්ජුරුවන් වැඳැගෙණැ හෙවැ ඉල්ලත් ල. රජ "සැබව, තොප 'දරුවන් ලදුම්හ'යි අප දකැ නැගි නො සිටියන්ට පුතුන් පවා දෙම්හ!"යි කීපී "පොරොවින් තෙල සොරු හිස කපව"යි කී ල.
එබස් ඇසූ බෝසතානෝ කපාපු අත්පායෙන් වැහෙන ලෙහෙ යෙන් රැඳීපියා හෙවැ "හිස කපව "යි යන බස් අසා "මා කළ අකුසලින් මට මිනියාa දෙයක් වූ බව මුත්, මපියානන්ගේ වර දෙක් නැත. එහෙයින් මට වධ කරවන මේ මාගේ පියානෝන්, වධ කරණ පුරුෂයාත්, මාගේ අත්පා තුරුල්ලෙහි ලා ගෙණැ හඬන මේ මාගේ මෑනියෝත්, මෙයින් පිටත් හැම සත්හුත් නිදුක් වෙත්වයි, නිරෝගි වෙත්වයි, සුවපත් වෙත්වයි, මම ද මේ කළ මෛත්රිියෙහි අනුසසින් මට වධ කරවන පියානන් ඇතුළු වූ සියලු සතුන් අමාමහනිවන්හි ලිය හෙමිවයි; මෙසේ වූ දුකෙක් සියලු සතුන්ට නො වේවයි ; මේ කළ අකුසලින් මපියානන්ට කිසිදුකෙක් නො වේව"යි සිතා හොවිත් ල. ඔවුත් හොත්තවුන් මැ හිස පොරොවින් පැහැරැ එතැන මැ කපා හැරැපී ල. කපන හිස දුටු මෑණියෝ ද ලය පැළී හුනහු. ඒ අධර්මිෂ්ඨරජහු ද මහපොළොව සල්වසල්වා ගැලපී ල, එහෙයින් සත්මැසි වැ සල්වසල්වා ගෙණවුත් දම්ගෙඩියෙහි හොවා වධ කරවන රජු කෙරෙහි ද, වධ කරණ පුරුෂයා කෙරෙහි ද, සනායෙන් අඬන මෑනියන් කෙරෙහි ද, වධ විඳිනා තමන් කෙරෙහි ද සමසිත් වූ මහාපුරුෂයා නන් සරණ යෙමි යි බුත්සරණ යා යුතු. 21
මොනර වැ බැදු වැද්දා පසේබුදු කළ: වටු වැ මහාබ්රුහමයා
සේ සියලු වේද ගෙවා දත්: ලෙහෙන වැ මහමුහුදුදිය වල ගින් ඉස්නට පටන් ගත්: මහාජනකකුමාර වැ ගඬ්ඛබ්රායහ්මණ වැ පස්පියුම් පිපි විලෙක්හි කෙළනාක්හු සේ නො බා සත් දවසක් මහමුහුදු පිහිනු: සම්බවකුමාර වැ වීථීයෙහි වැලි කෙළිමින් සිටැ මිටින් ගත් වැලි දමා පියා දසදහසක් යොදුන් දඹදිවැ සියලුපඬිවරුන් කියා ගත නුහුනු ප්රසශ්නලයෙහි අථ බුද්ධැ විලාසයෙන් විසැඳු: හුරු වැ කී බණින් සැටදහසක් හවුරුදු සියලු දඹදිව බු‍දේධාත්පාදයක් සේ කළ: අස්රජ වැ නැව් බිඳි නොරට2 යන්නවුන් පිටින් ඇදැ තමන්ගේ රටෙහි ලා සුවපත්
1වැලිදු-සමහර 2.නොරටට, නොතොට-සමහර a.මෙනියා
16 අමෘතාවහ නම් වූ [ප්රිකීණීක
කළ: තෙසකුණජාතකයෙහි පක්ෂිො වැ සිටැ බුද්ධ විලාසයෙන් දශරාජධර්ම ය කියා සියලුසතුන් පවින් දුරු කොට රජ්ජුරුවන් හා සමඟ සියලු පරිවාර එක පැහැර දෙව්ලොව්හි ඇර1 සිටවූ; සුතසොම වැ සබවසට දිවි පුදා පොරිසාදයා ඇතැ හි දෙවතා වාට බිලියමට කපන පිණිස අත් විදැ නුගගස්හි බැඳැ එල්වූ මුළු දඹදිවැ රජදරුවන්ට ප්රාඅණදානය දෙවා, තුමු ද දිවි ලදින්, මිනිමස් කන ඒ දරුණා ද පන්සිල්හි පිහිටුවා මුළුලොවට ශාන්ති කළ ; ගිරා වැ කී බණට , මුව වැ කී බණට, හංස වැ කී බණට කාසිරට බරණැස්නුවර ආදී වූ රජයෙන් නුවරින් සේසතින් පූජා ලැබූ: ශඞ්ඛපාලනාගරාජකාලයෙහි භූරි බැලුම්මාත්රතයකින් මහමෙර-මඳුරු-මුළුපොළව -මහසයුරු එක පැහැරැ දවා හළු කරත් පොහොසත් වැ තමන් ගත් අටසිලට කැලලෙක් වේ දෝ හොයි මුයෙහි කෙළ එවැ බෙහෙත් ගෙණ මතුටැ දළ සිඳුන්, පොළොවෙහි අපුළා ඇට තුතු කරත්, පාවිළුඹින් තළා සියලඟ විලිල් කරත්, සියලඟ වේරැහැනින් හැදැ තඩෙහි2 බඳුන්, නසා විදැ රැහැන ලා තඩෙහි අවුණත් විස නැති දියබරණකු සේ ගරබොයකු සේ ඉවසඉවසා 'මේ රැකි සිලින් මේ කළ ක්ෂ මාවෙන් බුදු වැ මුළුලොව ගලවම්හ'යි යන අදහසින් මහදුක් විඳැ නො කළකිරුණු; මහමන්ධාලතු සක්විති රජ වැ මිනිස්ශරීරයෙන් ශක්ර යන් සතිස්දෙනකු හා කැටි වැ දෙදෙව්ලෝ සරීයේ බෙදා දිව්යිරාජ්යවය වැළඳු; සුප්පාරක කලැ වඩාබාමුඛයට වන් මහනැව තමන්ගේ සත්යජබලයෙන් පෙරළා පටුන්ගම් දක්වා, දිය ඇති තන්හි මැ නො රඳ දියෙහි දිටුවා සේ ගොඩෙහිත් දිවවා, නැවියාගේ දොරහි එළිපත් කඩෙහි ගෙණැ ගොස් සිටුවූ ; සිවිරජ වැ කණබමුණාට ඇස උදුරා දෙන සඳ කැපුනහරින් වැහෙන ලොහෙවතුරෙන් තමන්ගේ පාරමිතාගඞ්ගායෙහි තඹවතුර ගැන්වූ, සා වැ 'සාමි' යි ආ බමු ණාට 'මස් දෙමි'යි දුම්කඳ ගත් ගිනිකඳට පැනැ, මුවරද ලොල් වැ හඬා බස්නා බමරකැලයෙන් ගැවසීගත් පියුම්විලකට වන් රාජ හංසයෙකු සේ එගින්නෙන් තමන්ගේ රෝමකූප‍යදු නො දවා, එගුණ දැක පහන් ශක්රතයා ලවා තමන් රූ සඳමඬලෙහි කපක් දවස් මුළුල්ලෙහි සිටිනා පරිද්දෙන් අඳවා දන්පැරුම් පිරූ ,ගුණයට බැහැවූනු, දහමට සෙනෙහැති, මුළුලොවට රකවරණය වු, සියලු දුක් දුරු කරණ, සියලුසුව එළවන බුදුන් සරණ යෙමි යි බුත් සරණ යා යුතු.
1.හැරැ-බොහෝ 2.මු ද ෙඬහි
කාණ්ඩය ] බුත්සරණ 17
22 සදත් වැ අටදහසක් මතැත්කැල පිරිවරා තන්හි තන්හි තමා මැ තමහට ඇති වූ රත්සුවඳහැල් කමින්, පිරිවර ඇතුන් බිඳ ගෙණෙන මහහුණකඳ සා උක්දඬු කමින්, ඇත්දළ සා සුහුඹුල් කෙහෙල් පොකුරුමියෙහි ගලගලා කැමැති සේ කමින්,සඳුන් වෙළෙප්හි දළ ඇනැ වැගිරෙණ සඳුන්රස ෙසාඬින් උරා ඉසැ ඉසැ සියලඟ සුවඳ කෙරෙමින් , සරත්වලාකැල සේ දෙඇළයෙහි නිකුත් ඇතින්නන් සොඬින් සිඹැ සිත් සේ මනහරකෙළි කෙළි මින් තරුවැළයෙන් ගැවැසි ගත් අහසට වන් සුන්සඳක්සේ නන්මලින් ගැවැසී ගත් සදත්විලට බැසැ නොයෙක් තැනින් ඇතිනිඅඹුවන් කඩා ගෙණවුත් කුඹට සැලූ රත්පියුම්හි රෙහෙණු කුඹයෙහි වැගිරෙත් වැගිරෙත් සඳවලා හුනු රිදීගල්කුළක් සේ සැදී වනදේවත‍ාවන්ගේ ඇස් තමන් කරා ගසමින් b, ලවැදු1 ,සදත් පොව්වන් සොඬසුහින් දිය ඉස්මන් මවුන් c ඇඟ වහලින් කෙළිනා සිත්කලු දියකෙළින් බලමින්, දියට වන් විට කුඹුන් d ගෙණැ යැති2 ගිය දියෙන් වූ රළවැළ මැදෙහි මැඬිලි ලූ සඳමඬලක් සේ සිටිමින් වැසිදවස් රන්ගුහායෙහි වෙසෙමින්, ගිමිදවස් සදත්විල්හි රළින් නැඟී මුවරඳසිහිල්සුවඳදියබිඳු ගෙණැ හමන මඳමඳපවන් ඇඟ ගස්වමින්, නුගගසැ මුලැ සිටැ සඳපහන්හි ඝන වැ ගිය සඳපහන්පිඬක් සේ ඇතිනිකැල හා සමඟ සුදුවැලිතෙලෙහි සිටැ තන්හි තන්හි ගී කියන ලියකින්නර‍ාවන්ගේස මියුරු ගී හා හස්තිකාන්තවිණාවෙහි මධුරස්වර හා කණැ ඕමින්, ගමන් ගත් සර්විරජතමයකෛලාසකුටය සේ තමන් රුවින් සියලු හිමාලය හොබවමින්, කල්හි කල්හි පසේබුදුන්ට පාසිවුරු කුඹැ තබා අදිමින්, මිහිරි මිහිරි පලාපල අදිමින්, ලකෙහෙල්ගොප් සොඬින් ගෙණැ සලසලා ඔවුන්ගේ ගිම් නිවමින්, සොඬින් පය පිරිමැදැ එ අත ගෙණැ හිසැ තබා ආදර දක්වමින්, දෙදළ මැ ඇනැ වඳිමින්, නොඑක් සුවයෙන් නොඑක් පින්කමින් දවස් යවමින් එක් දවසක් තමන් නහන්නට ගියසඳැ සිටිනාන්හි වළ බිඳැ ගියට සිදුරක් තබා වළ වසා ඇතුළෙහි හෙවැ ගත් වැද්දා තමන් නඟා අවුත් සිටිසඳ පෙකෙණියෙන් වැටී හුනු දියබිඳු අනුසාර යෙන් විස පෙවූ ගීයෙන් පෙකෙණියෙහි විදැ ආසැ ගීසිස්3 දක්වාපු කල්හි වොදනායෙන් මහහඬින් හඬා, එ හඬ ඇසූ අටදහසක්
1.I & IV ලවැලු 2.යෙනි-බොහෙ
II . V. VI & VII ඇස්සිස්. මු. අහස්සිස් a සිහින්කෙන්ද. b හයවමින් c මෙවුන් මෙවුන්. d කුඹුට
18 අමෘතාවහ නම් වූ [ප්රැකීණීක
මතැත්හු සතුරා සොයා විසිරැ ගිය කල්හි ‘මෙ හීය බිමින් නැඟී අවුත් මා නාභියෙහි ගත.1 ඉදින් මම විදි තෙනැත්තවූ මෙතැනින් සොයා දිටිමි නම්, මා ඇළයෙහි සිටි මේ අගමෙහෙසුන් ඇතැනි ඔහු දැක මැරූ නම්, මාගේ මෙත් සිතට කලඩක වෙ’යි සිතා තමන් ඇඟ ඔල්බවා ගෙණැ සිටි ඇඹිනියන්ට “ඉතිරි ඇතුන් මාගේ සතුරා සොයා යා දී තොට සිටියා නො යෙදෙයි .2 තෙපිත් ගොස් සොයව” යි පසාර කියා දුරු කොට, සෙඬින් පෝරුව සොයා ඇළ කොට බලා විදි වැද්දා වළ සිටියහු දැකැ කෝපයෙන් 'මරා පියමි'යි සොඬ දික් කොට, තමන් පසේබුදුන්ට උපස්ථාන කරණබව දන්නා ඒ වැද්දා ආදී මැ ගෙණැ ගිය කසාවත් නඟා පානා මැ 'මාගේ ස්වාමීදරු වූ පසේබුදුන්ගේ සිවුරක් වැනි කඩෙකැ'යි සිතා, එ වැනි වේදනාව ඉවසා,ගින්නට දික් කළ අතක් හයා ගන්නා සේ සොඬ හයා ගෙණැ ගෞරවයෙන් පසු බැසැ 'කුමකට මා විද්දෙහි දැ?යි විචාරා 'දළ පිණිස යැ'යි කී කලැ "මාගේ මනදොළ මුදුන්පත් වී වනැ මෙ වල්හි මා අතින් යමක් ඉල්වන් නෝ නැතැයි සිතන්නාවූ මාගේ ලය අද සැනහී ගියේ යැ. තොප සේ වූ මට ඉෂ්ටමිත්ර්යෝ නැත. තොප සේ වූ මවුපියෝ නැත තොප සේ වූ මට නිවන් ගෙණැ දෙන්නෝ නැත. නැඟී එව ස්වාමිනි,ඇත්හු අවුත් තොප සුණු විසුණු කොටපු නම් නපුර වහා අවුත් දළ කපා ගණුව"යි වළෙක්හි හුනු පුතක්හු නඟා ගන්නා සේ සෙමෙන් සෙමෙන් ගොඩ නඟා, සිටිය හොත් උස් හෙයින් නැඹුරු වැa රිදීදමක් බදු සොඬ පිටින් උඩට නඟා සිටුවා ගෙණැ ඔහු කියත්පත දළමුලැ මස්හි ඔබා දළ කපත්, වැහෙන ලේ කවින දමදමා "මම ගැලවී බුදු වැ මුළුලොව ගලවමි"යි3 සිතසිතා 'දළ කපා දන් දෙමි'යි යන භවයෙන්4 හුනු මදයෙන් කපොලය ආර්ද්ර b කොට, 'දළ කපමි ' යි විඩා වැ ගිය වැද්දාට කන්තල නැමැති තල්වැට මදපොදින් තෙමා සලසලා විඩා හැරැ හැරැ, එසේ ද ඔහු දළ මහත්සෙයින් කපාගත නො හෙත්, සොඬ හා දළ හා දෙක මඬ්යමයෙහි කියත තබා සොඬ කෙළවකෙළවා දළ කපා හෙළා වැද්දා අතැ තබා සවණක් රස් විහිදුවා එදළ දෙක බලබලා "ම් නියා වේදනාවක් ඉවසා, විඳි වැද්දා කෙරෙහි මෙත්සිත් පතුරුවා සොඬින් මෙ දළ නපා දෙන්නෙම්, මට කිසි සැපතක් තකාc නො දෙමි. මෙහි පෙළෙන සියලුසතුන් අමාමහනිවන්හි ලා සුව
1.මු. II පිළිගත 3ගලවම්හයි-බොහෝ 2. II . IV & V. තෙපි සිටියාහ. I & IV සිටියාන. 4.මු V අදහසින් 5. II බෙලෙන් a ගැඹුරුවැ හෙව b අද්ද c පතෘ
කාණ්ඩය ] බුත්සරණ 19
පත් කට හෙම්වයි: මෙ මා කටින් වැගුරුණු1 ලෙහෙයෙන් මෙ බිම තෙත් වැ ගියා සේ. මෙ මා මුයෙන් නික්මුණු දහම්රසයෙන් සියලු සතුන් ලය තෙත් කට හෙම්ව යි ; තෝ මෙ දළ මාගේ ආනු භාවයෙන් සත්දවසකින් ඇරැගෙණැ තාගේ රටට මැ යා"යි නඟා යවා, මර්මඇයෙහි තුබූ සල්ලයක් ඇඟැ තුබුකලට වඩා නඟා හැරැපු කලැ බලබලා සතුටු වන්නා සේ, එ දෙදළ තමන් ඇඟැ තුබු කලට වඩා වැද්දා අතැ තුබු කල්හි බලබලා සතුටු වැ එකෙණෙහි මැ මියැ හී, මා ඇතුළු වූ සියලු සතුන් ගලවන පිණිස මෙ වැනි දුෂ්කරක්රිැයා කළා වූ බුදුන් සරණ යෙමි යි බුත්සරණ යා යුතු . 23 විධුරපණ්ඬිත වැ සැටයොදුන් පමණ කාලපර්විතයෙහි තමන් හිසැ පැහැරැ පළවා ලය පළා හදවත් ගන්නට සිටි පුර්ණ භද්රු නම් යක්ෂ යාට දහම් දෙසා ඔහු ලවා තමන්ට ලය දෙවා ගත් බුදුන් සරණ යෙමි යි බුත්සරණ යා යුතු. 24
තේමියකුමාර වැ අතැ පත්, පව් පුරා කරණ, රාජ්ය යෙහි කළකිරී සොළොස්හවුරුද්දක් මුළුල්ලෙහි සිතියමැ ඇඳි රුවක් සේ නිශ්චල වැ හෙවැ, වළ ලා පියන්නට ගෙණ ගිය තන්හි තමන් නොගොළු-නොපිළු-නොබිහිරිව හඟවා මහබිනික්මන් කොට සියලු ලොවට වැඩ සෑදු බුදුන් සරණ යෙමියි බුත්සරණ
යා යුතු
25 වඳුරු වැ අසූදහසක් වඳුරන් තමන් පිටින් ඇදැ දුකින් ගලවා අන්තයෙහි කෙළෙහි ගුණ නො දන්නා වඳුරා තමන් පිට පළාපු වේලෙහි පැණෙන්නා වූ පරාලඇටපතරින් තමන්ගේ කරුණා නැමැති ගඞ්ගාවෙහි රළවිලස් දැක්වූ : වළින් නැඟවහු තමන් හිස පහණින් පහළකල්හි මුහුණ වසා හුනු සමa අතින් වහවා ගෙණැ, වනදේවතාවන් "තෙල සේ වූ අසත්පුරුෂ‍යකුට මඟ නො පා"යි වළක්වවළක්වා සිටිය දී 'ඌ පහණින් පහළහ'යි මම රැහැණි වැ මහ නො පෑම් නම්, ඌ සිතින් මා සිතත් කරුණා නැති කල්හි, ඌ හා මා හා වෙනස්කම් කිම් දැ? යි , අද මා මොහට පානා මහ බුදු වැ සියලු සත්වකලොකයාහට මැ පානා නිවන්මඟට කාරණ වේව"යි පතපතා මඟ පෑ බුදුන් සරණ යෙමි යි බුත්සරණ යා යුතු.
1. & III වැහිරෙණ
a මස්. b මඟ නො පානෙයි
20 අමෘතාවහ නම් වූ [ප්රිකීණීක 26
ක්ෂ නතිවාදි වැ සැමිටියෙන් පහර ඔත්, අත් පා කන් නාසා කැප්පු, රජහු කෙරෙහි ක්ෂපමා කළ; වල්මි වැ සිටැ වර්චස් කොට හිසැ වටන් කොට අඟැ1 එලී ඔවිලි කෙළි දුෂටාවානරයා හා තපස්වී වැ කර පිටැ හිස පිටැ සිඳ මුඛචඡිද්රල-කණිචඡිද්ර යෙහි නොයෙක් විකාර කළ වඳුරා හා කරණ විකාර තමන් ප්රිරය පුත්ර ජාලියකුමාරයන් කරණ ලඳබොලඳ සුරතලක් සේ ඉවසා හුන් බුදුන් සරණ යෙමි යි බුත්සරණ යා යුතු. 27. සාමපණ්ඩිත වැ පිලියක් රජ විදි විෂපීතරශරයෙන් පහර කා හෙන2 කෙණෙහි දු, මවුපියන් දිසාව සලකා හිස ලා, ශර ප්රහහාරයේ වේදනාවන් නො හඬා "තමන්ගේ අන්ධා වූ මවුපියන් බලන්නන්3 නැතැ"යි හැඬු; මුව වැ තුඬින් තණ ගෙණැ අවුත් මවුපියන් රැකී ; ගිරා වැ තුඬින් කරල්මිටි ගෙණැ ඇරැ මාපියන් රැකී; ඇත් වැ කුඹින් පලවැල හුණුකොළමිටි කේල්කොළමිටි ඇදැ මාපියන් රක්ෂඇ කළ බුදුන් සරණ යෙමි යි බුත්සරණ යා යුතු. 28 කෙවිලි වැ බුදුතු‍ත් ඩෙකින් කියන්නා සේ ගැහැණුන්ගේ ආදීනව දැක්වූ, මහෞෂධපණ්ඩිත වැ රාහු ගත් සඳක් ගලවන්නා සේ බ්රුහ්මදත්තයා අත්පත් වූ වෙදෙහ රජු ගලවා සව්සන්නට සුව දුන් බුදුන් සරණ යෙමි යි බුත්සරණ යා යුතු. 29 වෙස්සන්තරකුමාර වැ මවුකුසින් බිහි වූ කෙණෙහි මැ “දන් දෙන්න‍ට වස්තුවක් දුන මැනැවැ”යි දොහොත දික් කොට දහසක් ඉල්වා ගෙණැ දන් දී නවනරෙකැ ලක්ෂන ලක්ෂූ වටනා පලඳනා කිරිමවුනට දන් දී අටහැවිරිදි වයසැ සහන්හි පලග් බැඳැ හිඳ “මා ඉල්වන යාචකකෙනකුන් නැතිහෙයින් මුත්, මාගේ හදවත උදුරාa දෙමියි ඇඟ මස් ලියා දෙමි යි, ‘ගැති වුව මැනැ වැ, යි කීව, ගැති වෙමි” යි සිතත් සිතත් මැ ඉවසා ගත නො හී සාධුකාර දෙන්නියක සේ වූ මහපොළොව ලවා හඬවා මෙරු මන්දකරාදි වූ පර්වපතයන් අතින් වැඳුම් ගත් ; නැඟෙන ඇතු දන් දී මහ පොළොව හැඬ වූ; සියලු වස්තුයෙන් සත් සත් සියක් බැගින් සත සතුමහදන් දී මහපොළොව හැඬවූ ; ‘ඇතු දන් දුන්හ’යි කිපී
1.ගත-බොහෝ 2. II . & V එන 3. II බලන්නෝ a ඉඳුරා
කාණ්ඩය ] බුත්සරණ 21
නුවර වැස්සන් නෙරපුකල්හි අඹුදරුවන් හා කැටි වැ රථයට නැඟී වල් යෙමින් හඹා ආ යාචකයන්ට අසුන් දන් දී රථය දී දරුවන්a දෙදෙනා උකුළෙහි ලා මද්රදදේවින් හා කැටි වැ වංකගිරිපර්වමතයට ගොස් ගැත්තන් සොයා ආ පුජකයාහට එදරුවන් දන් දී “මුළුසත්ලොව ගලවමි”යි ලය වහවා ගෙණැ සිටී, ශ්ර ක්රොබ්රාිහමණයාහට මද්රී දේවින් වැනි අඹුවන් දන් දී ලය වහවා ගෙණැ සිටි; ඇඟැ සඳුන් ගල්වන්නන් කෙරෙහි ද බොල්කෙගළ ඕනන් කෙරෙහි දු සමසිත් වු; එමහත් එවියත් එඋදාර බුදුරජය සෑධු අප මහාගෞතමසම්මාසම්බුදුන් වහන්සේගේ සරණ යෙමි යි බුත්සරණ යා යුතු. 30 සසරආදීනවයෙන් සොරකමට උයනට වැදැ ගස උඩෙහි හැලී හිඳැ, රජුහු උස හිඳුවා මිටිතැන්හි හිඳැ බණ කියන පුරොහිතයා දැකැ “සොරා යැ යි ගෙණැ කරණ චිත්ර වධ අද විඳිමි යි, දහමට කරණ නිසරු නො ලබමි”යි දහමට දිවි පියා ගසින් පැනැ හි “තෝ කවරෙක්හි දැ?” යි කී කල්හි “මම සොරෙකිමි” කියා “තා දිවියෙහිb ආසාවක් නැති වැ මෙසේ වූ සාහසයක් කුමට කෙළෙහි දැ” යි කී කල්හි, “මහරජ , ගස්හි හැලී හුන් මා දක්නෝ නැත් මැ යැ එතෙකුදු වුවත් මේ දහමට නින්ද කොට උස හිඳැ බණ අසා නිරෑ යන තොප හා, බිමැ හිඳැ බණ කියා, නිරෑ වදනා පුරෝහිතයා හා දෙදෙනා බලබලා අවවාද නො කියා, තොප දෙදෙනා නරකයෙන් නො නඟා මම මා දිවි රක්නට සිතිම් නම්, දහමට කවර පුජාවක් කළා නම් වේම් ද? සත්නට කවර කරුණාවක් කළා නම් වෙම් දැ? යි දිවි පියා ගසින් හිනිමි”යි බණ කියා , තමන් කී බණට රාජ්යමයෙන් පූජා ලද් බුදුන් සරණ යෙමි යි බුත්සරණ යා යුතු. 31 තමන් පියා වූ වසවත්මරහු බෝම‍ා ගඩෙහි පැරැදැ පැලෑc කල්හි ‘එපියානන් මුහුණැ ගැවුනු දැලි පියුම්හ’යි සැරහි තමන් සිල් බිඳිනට ආ, මල්බරින් නැමුනු වරලසින් බැලුබැලුවන් සිත් තමන් කරා අදිමින්, කණතට දිවන දිඟුපුල්නෙතුපු ලෙන් රසවතුන් සිත් තමන් කරා හයවමින්, ගැන්වූ ගනනිල් වරල්මහමේකුළු නැහෙත් කෙණෙහි බඳ දෙව්දුනු සෙයින් මනහර වූ බැමසහළින්, හෙළාලන ඇසින් බැලුබැලුවන් දිරිය හෙළවමින්d, දැල්වූදැල්වූ ඇසින් ලීලාවට දොර හරවමින්, තඹුරු තඹලවනත්හි වතළ දසනගරසින් සඳවලා වගල නවබග්eලසඳ
a දෙදරුවන් b ජිමිත්යියිහි cපලා d වියලමින්. E නවගබ
22 අමෘතාවහ නම් වූ [ප්ර කීණීක
කැලුම්හි මන් බිඳිමින්, ගෙලෙහි ලු දලමුත්හරින් නිවන් යනුවන්‍ ගෙලෙහි මල ලා තමන් පාමුලට අදිමින් ,අත්හි ලූ මිණිවළලු හඬින් “පිණැති කෙනෙක් මෙහි පහස් විඳැ සිත් සනහත්ව”යි රසවත්නට හ‍ලඩෝනික් බඳු,සුවට සිලුටු පිරි හිවි දෙතනයෙහි මහතින් බැලුබැලුවන්ට මෙලෝ පරලෝ දෙක සඟවමින්, මිටැ හැකිළෙන සිඟුවළඟින් , පිරිමින් මනදොළපමණින් මහත් වූවාක් බඳ වූ පුළුලුකුළෙන්, රන්කෙහෙල්කඳට නිගා දුන් වට සිලුටු කලවාසඟළින්, මඳමඳසිනාලසඳරස් ගත් මුවසඳමඬල උදා කරත් සුදුරස්කඳ නැමැති ජල වහන නියපෙළ නැමැති සඳකත්මිණිපෙළින් හෙබනා, ඇසට ලු මල බඳු, සිතට ලු උන්මාදඖෂධයක් බඳු, ධෛර්ය්ට යට සතුරු වූ, නිවණට හකුල් වූ, සසරටවහල් වූ, සුවයට නිධාන වූ, දොම්නසට විෂවු , රතියට ආකාර වු,ලීලාවට කුලගේ වු, ලජ්ජාවට දලවළ වු,1 යෞවනයට මඟුල්ගෙය වු ,තෘෂ්ණා යැ, අරති යැ ,රශා යැ යන මාරස්ත්රිුන් තුන්දෙනා අවුත් සිටැ,විලියෙන් හනා මිහිරෙහි ගලා බෙලඳන් මුසු කොට රසයෙන් ආර්ද්රුa කොට සෙනෙහෙන් සිනිඳු කොට බෙණෙමින්, “මේ එකළා වැ මහවල්හි මෙවැනි රුවක් ගෙණැ මෙවැනි යෞවනයක් ගෙණ අප ඇසට පැණුනු සේ ඉතා මැවැනි .හිමිසද, තොප රෑදැකැ වෙවුලුමි ගත් මෙ හදවත් මඳක් සනහත් යෙදේ. තොප යොවුන්තුරුහිb මහණ ධැමින් ගිනි නොලත් යෙදේ. මෙ වැනි බඳක් වසා පෙරෙවි සිවුරෙන් බලනුවන් ඇස්හි වස නො ලත් යෙදේ. රුවට මිඩි වූ තොප කරා ගිය ඇස් ඔස්සේc පසුපස්සෙහි ගිය මෙසිත් නිවා සනහන රසවත් බැලීමක් කෙණෙක්හි දු මෙදෙස්හි හෙළත් යෙදේ. ගල්හි නො කෙටුව, මැටියෙන් නො හැඹුව, පිදුරෙන්2 නො බැන්දා, ද‍ඩෙන් නො නෙළුව, මේ දුක් බලබලා නො මඬුයෙකැ තොප වැනි d කෙළියහළුකෙනකුන් නොලද් ගැහැ මත් රජහසුන් පියරැවු අසවු. සල්මල්හි හී ගුමනe බමරුන්ගේ අඳලගුම් අසවුත සුපුලඹැහි කුල්නා කෙවිල්ලන්ගේ පිය තෙපුල් අසවු.මොනරකිළියන් මැදැ පිලිසත් විදහා බැහැවුම් නැටුම් ගත් කෙකාළ මත් මොනරුන් බලවු. අංඅගින් සතයතා මුවමළින් මුවපෙල්ලන්f තෝරා ලැහැබට ගෙණැ වදනා වසත්
1.පලවැල වූ ඇතම් 2.විදුරෙන්-හැම a අදද b තොප යොවුන් තොප රුහි-හැම c හොස්සේ d සරි e ගුගුමනා f පොල්ලන් -හැම,
කාණ්ඩය ] බුත්සරණ 23
මත්මුවපොල්ලන් බලවු. සැදී සිටි ලියමඬුලු බලවු සුදෝසුදු වැලිතලා බලවු.ගලගින් හෙන මනා ගඟුල්හැලි බලවු. මල් මුවරඳබර ඇදැ හමන මඳමදපවන්හි මිහිරක් බලවු මේ හැම තොප වැනියන් හිඟි නොලද්දානට තැවුලියට මුල් වූ සේ බලවු වරෝ, හිමි, මේ දුක්පත් තොප මිඩියන් තොප තෙලෙ පුළුල් උරම‍ඬලෙහි ලා සනහව”යි බණන බස් අසා, තමන් කන් එදෙසට නො නමා, ඔවුන් කරණ ලීලාවිලාසය ජරපත්වැඳිරියන් පානා උසුළුවිසුළු සේ සළකා රාගයෙන් දුරු වූ බුදුන් සරණ යෙමි යි බුත්සරණ හා යුතු. 32 කොහොටුaමිටියක් බඩැ බැඳැ ගෙණ බඩ මහත් කොට සිවු වණක් පර්වතද් මැදැ, යුගඳුරුමුදුනෙහි දිලියෙන ලහිරුඬලක් සේ, තමන් දු චු කෘෂ්ණජිනායන්ගේ මියුරුතෙපුල් සේ අසා වැඩැ හිඳැ “මා සේ වූ තිලෝගුරු දෙවාතිදෙව ශක්රාසතිශක්ර බ්රැහ්මාතිබ්ර හම භගවත් අභීත් සම්මාබුදු මහතක්හට මෙ වැනි වියරු බණන්නේය”යි රැහැණි නො වැ, ඒ බොරු කී අකුසලින් තිරෑ වැදැ ඈ විඳිනා මහදුකට කම්පා වැ වැඩහුන්, වෙෂයෙන් දුරු වූ, බුදුන් සරණ යෙයි යි බුත්සරණ යා යුතු. 33 තමන් හිසට ගල් පෙරළූ දෙවිදත්හු අන්තයෙහි නිවන්හි හෙළූ වෙෂයෙන් දුරු වූ බුදුන් සරණ යෙමි යි බුත්සරණ යා යුතු. 34 ප්රයතීත්යවසමුත්පාදයෙහි පොවා, හෙතුප්ර ත්ය යාදී සුවිසි ප්ර ත්යන යයන් කෙරෙහි පොවා, රූපසකන්ධා දිපඤචසකන්ධහයන් කෙරෙහි පොවා දුඃඛසත්යාාදි සතර සත්යනයන් කෙරෙහි පොවා, චක්ඛා යතනාදි දොළොස් ආයතනයන් කෙරෙහි පොවා, චක්ඛුධාතු ආදී අටළොස් ධාතුන් කෙරෙහි පොවා, සති සමෙබාජක්ධාඞගාදි සතතවිධබොජක්ධාඞ්ගයන් කෙරෙහි පොවා, ශ්රතඩාබලාදිසපතවිධ බලයන් කෙරෙහි පොවා ශිලවිශුද්ධි ආදී සප්තවිශුද්ධින් කෙරෙහි පොවා, විතාර්කාිදිධ්යාවනාඞ්ගයන් කෙරෙහි පොවා , සම්යීග්දැෂ්ටි ආදි අෂ්ටමාර්ග ඞ්ගයන් කෙරෙහි පොවා, අණ්ඩජාදි සතර යොනි
1.විය්ය -සැම A කෝටු
24 අමෘතාවහ නම් වූ [ප්රුකීණීක
යෙහි පොවා නරකාදිපඤචගතියෙහි පොවා, එකනතකාය එකකතසඤ්ඤදි සප්තවිඥනස්ථිතියෙහි පොවා, නවවිධසතනාවාස යෙහි පොවා, සත්තිස් බොධිපාක්ෂිවකධර්මියන් කෙරෙහි පොවා, දෙසැට දාෂ්ටියෙහි පොවා නො මුළා වැ දහමින් දහම් තෝර තෝරා ශ්රිටහස්තයෙහි රෙඛා සේ පිරිසිඳැ දැන, මොහයෙන් දුරු වූ බුදුන් සරණ යෙමි යි බුත්සරණ යා යුතු. 35 “ශාක්යණකුලයෙහි උපන්මි තිලෝතුරු බුදු වීමි. දෙවිබඹුන් හිසට මා පාපියුම් මුදුන්මල් කෙළෙමි. දෙදෙවිලොවට අධිපති වූ සක්දෙව්රජ මඟුල්හි සක් පිඹිනා මෙහෙකරු යැ. සහම්ලති මහබඹ කුඩ ගන්නා වසී1 යැ සුයාමසන්තුසිතාදිදිව්යටපුත්රූයෝ මඟුල්හි තල්වැට චාමර අදනා මෙහෙතන්හ. මා පය ප‍ාළ වෙහෙ රෙහි රජස් පමණක් දෙවිබඹුහු තමන් මුදුනට ධාතු කොට සිතති. මා කපා හළ හිසකෙහෙ තව්තිසැ දෙව්ලොව්හි සිළුමිණි සෑදාගබ්හි තබා දෙවියෝ පුජා කෙරෙති. මා ඇඳැ හළ සළුසඟළ බඹලොව ගෙණ ගොස් සිළුමිණිසෑයෙහි තබා මහබඹහු පූජා කෙරෙති මා ප‍ියවර එබූ තැන් වැඳැ පිදු දෙව්බඹනට අමාමහ නිවන් දෙන බැවින් මනින් දුරු වූ බුදුන් සරණ යෙමි යි බුත්සරණ යා යුතු. 36 “සුවිසිඅසංඛ්ය යක් සතුන් මා පසුපස්සෙහි ලා ගෙණැ මම පළමු කොට නිවන් දුටු නුවණැත්තෙමි. රජදරුවන් පැහැරැ ගත නො හැකි, දියෙන් නො ගෙණ යා හැකි, ගින්නෙන් නො දැවිය හැකි, ශ්රනඞාධනශීලධනආදී වූ මහධාන ඇත්තෙමි හුන්සිටි තන්හි මා මුදුන් ඉද්දෙන් අකනිටාබඹලෝ දක්වා පක්ෂීින් කෙරෙහි පටන් මහබඹුන් දක්වා අහස්හි පොවා හසර කරන්නෝ නො වෙති. කුසල් නම් මි කියේ මැ යැ.අකුසල් නම් මා බිණුදෙයෙකැ දෙව්ලෝ යනුවෝ මා ගැතියහ. නිරෑ යනුවෝ මා කෙරෙහි සඳහන් නැතියහ. නිවන් දක්නෝ මාගේ ශාසනයෙහි සත්හැවිරිදි හෙරණපැවිද්දහ. දෙවියන් මරුන් බඹූන් සහිත මුළුලොවේහි මා කී බසට ‘මෙ කී සේ නපුරැ’යි උත්තරයක් දෙන එකද සතෙක් නැත. හැමසත්හු මාගේ පාමුලට වැදැ සැනහෙන්නට සිතති. සසර භය ඇති හැම
1.මහාසි
කාණ්ඩය ] බුත්සරණ 25
නුවණැතියෝ මා වසන විහාරයට වැදැ පැල් වැදැ එදුකින් මිදෙන් නට සිතති. මුළුසත්ලොවැ මාගේ නුවණට නො ඇතුළත් දත යුත්තෙක් නැත. කිහිඹිකුහුඹුවන් කෙරෙහි සිටැ සහම්පති මහබඹුන් දක්වා, මපුතනුවන් රාහුලකුමාරයන් කෙරෙහි සිටැ මා මරන්නට ප්ර යොග කළ දෙවිදත්මහතෙරුන් දක්වා මාගේ කරුණාවට නො ඇතුළත් එකද සතෙක් නැත. මාගේ සස්නෙහි මහණ වූ හෙරණපැවිද්දන් පා යට තමන් හිස් සඟවා පියන්නට නො සිතන මහබඹු නැත. මා නම කීවන් කෙරෙන්, මා කෙරෙහි පහනුන් කෙරෙන්, එක මලකුදු මට පිදුවන් කෙරෙන් එක් වේලෙක්හි දු මා කීවා කළවුන් කෙරෙන්, මියන වේලෙහි සදෙව්ලොවින් ගෙණා රථ බලබලා ‘වෙළෙහි නැඟී එ. මැටි පිඬු වැනි තෙල සිරුරු හැරැ දිව අත්බව් ලදින් නඳුන්උයන්හි කෙළනට එව’යි කැඳවන දිව්යැස්ත්රීනන්ගේ රූ බලබලා මරණ පොවා මිහිරි කොට නො මියන්නෝ නැත. මා වැනි දෙදෙනෙක්හු මුළුපොළොව උසුලා ගත නො හී, සමහරකලෙක්හි කප්ලක්ෂ යක් කලුදු කල්කෙළක් පමණ කලුදු කප් අසංඛයක් පමණ කලුදු මා වැනියන් මුහුණු නො හැඳිනැ මුළුසත්ලොව සතර අපාහි හී දුක් ගණිත. මෙ මුළුලොව්හි සුවපත්හු නම් මා කරැණ‍ා ඇසින් බැලුකෙනෙකැ”යි සිතා මානයක් නො කොට කසළ ගොඩට කළාල්1 කඬින් වසා දමාපු දරුවන් කෙරෙහි කරුණා කොට “උන් හොත්2 තැනට යෙමි”යි මියන්නට සිටි සැ‍ෙඬාල්ගමට දිවෙමින්,තමන් නිසා මහණ වූ පැවිද්දක්හු එන පෙරමඟැ කුඹල්හලකට දිවෙමින්, එන්සියවිසියොදනෙකැ සත්සියක් යොදනෙකැ දෙව්ලෝබඹලෝ යනාදී යම් දුරුකතරෙක්හි සිටි නිවන් දක්නට සුදුසු කෙනෙකුන් ඇත ද, එතැන්හි කැටපත්හි හෙන සේයක් සේ දිවැ3 ගොස් පෙණි තදින් මොළොකින් බණ කියා ඔවුන් සිත්හි කෙළෙසුන් නසා අමාමහනිවන්හි ලා නිවු සැනහී බුදුන් සරණ යෙමි යි බුත්සරණ යා යුතු. 37 රූ ඇති එකක්හු “අන්නු මා සේ රූ ඇති නො වෙත්ව”යි සිතන, ධනැතියන් “මා සේ අන්නු ධන ඇති නො වෙත්ව”යි සිතන, කුලැතියන් “අන්නු මා සේ කුලැති නො වෙත්ව”යි සිතන තේජස් ඇතියවුන් “මා සේ අන්හු තේජස් ඇති නො වෙත්ව”යි සිතන මෙලොව්හි,තුමු දෙවාතිදෙහි වැ ශක්රාිතිශක්ර” වැ බ්රිහ්මාති බ්රනහම වැ සිටැ, ගෝකුණෙහි හොත් පණුවන් කෙරෙහි පටන්
1.කළහල් 2.ඔත් 3 වැඳ
26 අමෘතාවහ නම් වූ [ප්රිකීණීක
බඹලොව්හි මහබඹන් දක්වා හැම සත්හු “සවසන1 කෙලෙසුන් නසා මා සේ මැ බුදු වෙත්වයි, මා සේ මැ දෙතිස් මහාපුරුෂ ලක්ෂමණ අසූ අනුබ්යිඤ්ජහන කෙතුමාලාබ්යහමප්ර්භායෙන් හොබනා රූ ලබත්වයි, මා සේ දෙව්බඹනට අගතැන් පත් වෙත්වයි, මා වන් අමාමහනිවන් දැකැ නිවි සැනහෙත්ව”යි නො සිතා තමන් සස්නෙහි මහණ වූ පැවිදිකෙනෙකුන් කියන බණ පවා මුළු රෑ සිටිපියෙහි සිටැ අසා,පහන් වූ සඳැ සාධුකාර දෙමින් දෙන්නවූන් හා සමඟ සාධුකාර දී “එක්රැයක් සේ අසත්, “අපට මිහිරැ”යි වදාරණ අනුන්ගේ යහපතෙහි සතුටු වන බුදුන් සරණ යෙමි යි බුත්සරණ යා යුතු. 38 උදයපවර්ත යට අසත2 පර්විතය සේ , මහමුහුදෙහි එතෙරට මෙ නෙර සේ, මහමෙරෙහි පත්ලට එහි මැ කුළුඅග සේ යට අජටා කාශයට උඩ අජටාකාශය සේ, සියලු කෙළෙසුන්ට තුමු දුරු වැ තමන් සිතට සියලු කෙළෙසුන් දුරු කළ හෙයින් රහත් නම් ලද බුදුන් සරණ යෙමි යි බුත්සරණ යා යුතු. 39 යහපත් කොට තමන්ගේ නුවණින් පිරිසුඳු “කුසල් නම් මෙතැකැ. අකුසල් නම් මෙතැකැ. විපාක නම් මෙතැකැ. ක්රිකයා නම් මෙතැකැ. සිත් නම් මෙතැකැ. සිත්හි උපදනා චෛතසිකයෝ නම් මෙතෙකැ; මහාභූතයෝ නම් මෙතෙකැ. ඔවුන් නිසා පවත්නා උපාදායරූපයෝ නම් මෙතැකැ. චිතනයට ලක්ෂ්ණ-රස-ප්රැත්යුැපස්ථාන-පදස්ථාන නම් මේ යැ. ස්පශීවෙදනා සංඥචෛතසිකධර්මණයන්ගේ වෙන වෙන ලක්ෂැණරස ප්ර‍ත්යුිපස්ථාන පදස්ථාන නම් මේ යැ. භූතොප‍ාදායරූපයන්ගේ වෙන වෙන ලක්ෂථණ රස ප්රයත්යූූපස්ථාන පදස්ථාන නම් මේ යැ. ශීල නම් මේ යැ, සමාධී නම් මේ යැ ප්ර‍ඥා නම් යැ විමුක්ති නම් මේ යැ. විමුක්තිඥානදශීන නම් මේ යැ. සතර ආය්යී මාගී මේ යැ. සතර මාර්ගම ඵල නම් මේ යැ. සතරමහසීවටන් නම් යැ. සතර සෘද්ධි පාදයෝ නම් මු යැ. සතරවෛශාරදායෝ නම් මූ යැ. මේ ධර්මමයෝ මෙනෙහි කට යුත්තාහ. මේ ධර්මරයෝ දුරු කට යුත්තාහ. මේ ධර්මහයෝ සතර අපායෙහි හෙළතී මේ ධර්මනයෝ දිව්‍යබ්ර.හ්මලොක යෙහි උපදවති මේ ධර්මඅයෝ නිවන්හි සිටුවා මුත් නො හරති
1 සවාසනා 2 හස්ත
කාණ්ඩය ] බුත්සරණ 27
අතීතයෙහිදු මේ ධර්මතයෝ මෙසේ මැ යැ. අනාගතයෙහි දු මේ ධර්මියෝ මෙසේ මැ යැ. මේ වැනි ගුණයක් ඇති සත්ව තෙමේ නිවී සැනහී මුත් නොනවත්වති. මෙබඳු ගුණයක් ඇති සත්ව තෙමේ මෙලොවින් පරලොවින් දුක් විඳැ මුත් නො නවත්ති. මෙවෙනි ගුණ ඇති සතක්හු හා එක් වූයේ අමාමහනිවන් දැකැ සුව1 විඳැ මුත් නො නවත්ති. මෙවැනි සතක්හු හා එක් වූයේ අචීවිමහානරකයෙහි දුක් විඳැ මුත් නො නවත්ති. මේ කට යුතුයැ. මේ නො කට යුතු යැ. මේ බිණියැ යුතු යැ. මේ නො බිණියැ යුතු යැ. මේ සිතිය යුතුයැ. මේ නො සිතියැ මේ කරණ සමයෙහි නො මිහිරි යැ, පසුවට මිහිරි යැ. මෙවෙනි දෙයක් කරණ සමයෙහිත් පසුවත් දෙ තැන්හි මැ මිහිරැ. මෙසේ මෙසේ වූ කටයුත්තෙහි මෙලොවින් මෙතෙක් ප්රියෝජන යැ. පරලොවින් මෙතෙක් ප්ර යෝජන යැ. මේ සත්හට ඇතිවූ මේ ගුණය මෙතෙක් කල්හි මුත් ඔබ්බෙහි නො පවත්ති. මේ ධර්මහය මෙතෙක් විපාක දෙන බව මුත් අඩු කොට හෝ වැඩි කොට හෝ විපාක නො දෙයි. මේ ධර්මොය මේ ධර්ම යට මෙතෙක් ලෙසින් ප්රවත්යකය වෙයි. මේ සිතට අනතුරු වැ උපද්දී. මේ සිත්හි චෛතසිකධර්මොයෝ මෙතෙක් ඇත. මේ සිත සොමිනස් සහගත වන්නේ මෙ සේ යැ. උපෙක්ෂාොසහගත වන්නේ මෙ සේ යැ. මේ සිත ඥනසම්ප්රයයුක්ක වන්නේ මෙ සේ යැ. ඥ‍නවිප්රවයුක්ත වන්නේ මෙ සේ යැ. සීලයට විසුද්ධි නම් මෙතෙකැ කලංක2 නම් මෙතැකැ සමාධියට විසුඬි නම් මේතෙකැ කලංක නම් මෙතෙකැ. විමුක්තියට උපාය මේ යැ. විමුක්තිඥානදර්ශෙනයට උපාය මේ යැ. සතර සතිපට්ඨාන ධර්මසයන් වැඩෙන්නේ මෙසේ යැ. අඩු වන්නේ මෙසේ යැ. සතර සම්යසක්ප්රැධානධර්මැයන් වැඩෙන්නේ4 මෙසේ යැ. සතර ආය්ය්මටදවංශයෝ නම් මු යැ ප්රකධානධර්මධයන් වැඩෙන්නේ4 මෙසේ යැ. අඩු වන්නේ මෙසේ යැ. සතරසෘධිපාදයන් වැඩෙන්නේ4 මෙසේ යැ.අඩු වන්නේ මෙසේ යැ. සතර මාර්ගදයන් සතර ඵලයන් උපදනා ක්රනම වේ යැ. සතරපටිසම්භිධායන් ලබන කුම මේ යැ. සතර යොනිය පිරිසිඳිනා නුවණ නම් මේ යැ. සතර ආය්ය්කුමවංශයෝ නම් මු යැ. ප්ර ධානාඞගයෝ පස්දෙන නම් වූ යැ.(සතර) පස් අනක් ඇති සම්යනක්සමාධි නම් මේ යැ. පඤ්චේන්රි ය යයෝ නම්
1.නිවන්හි පහරවා හුළු 2.කළකම් 3.වන්නේ 4.ටඩන්නේ.
28 අමෘතාවහ නම් වූ [ප්රේකිණික
මොහු යැ පඤචබලයෝ නම් මොහු යැ. පස් නිසසාරණීයධාතු නම් මොහුයැ. විමුක්ත්යාරයතනයෝ පස්දෙන නම් මොහු යැ. විමුක්තිය මුහුකරුවන ඥානයෝ පස්දෙන නම් මොහු යැ. සාරාණීය1 ධර්මකයෝ සදෙන නම් මොහු යැ. අනුසමෘතිස්ථනයෝ සදෙන නම් මොහු යැ. ගෞරවයෝ සදෙන නම් මොහු යැ.නිසසාරණීය ධාතු සදෙන නම් මොහු යැ; ෂඩ්විධ සතතවිහාරයෝ නම් මොහුයැ. අනුතත්රියෝ සදෙන නම් මොහු යැ. නිවේධභාගීය වූ නුවණ සය නම් මේ යැ. ෂඩිවිධඅභිඥ නම් යැ. අසාධාරණ ඥන සය නම් මේ යැ. ආය්ය් නමධනයෝ සත්දෙන නම් මොහු යැ. නො පිරිහීමට කාරණා වූ ධර්ම්යෝ සත්දෙන නම් මොහු යැ. ආය්ය්ො පධර්ම යෝ සත් දෙන නම් මොහු යැ .බෞදධ්ය ඞගයෝ සත්දෙන නම් මොහු යැ. සත්පුරුෂ ධර්මයයෝ සත්දෙන නම් මොහු යැ. නිදිශ2 වස්තු සත නම් මේ යැ. සංඥාවෝ සත්දෙන නම් මොහු යැ. දක්ෂිිණාභී පුද්ගලයෝ සත්දෙන නම් මොහු යැ. ක්ෂීහණාශ්රමවබල සත නම් මේ යැ. නුවණ ලැබීමට හෙතු අට නම් මේ යැ. සම්මතතධම්ම අට නම් මේ යැ. ලෝක ධර්මයෝ අටදෙන නම් මොහු යැ. ආමහසතු අට නම් මේ යැ. අක්ෂයණදෙශනා අට නම් මේ යැ. මහාපුරුෂවිතකී අට නම් මේ යැ. අහිභායතන අට නම් මේ යැ.අෂ්ටවිමොක්ෂඅ නම් මේ යැ. යොනිසොමනසිකාරමූලධර්මයෝ නවදෙන නම් මොහුයැ පාරී ශුඞ්ප්රනධානාඞග නම් මේ යැ නවසතතාවාස නම් මේ යැ. නව ආඝාතවසතු නම් මේ යැ. සංඥා නම් මේ යැ. නානාත්ව නවය නම් මේ යැ. අනුපූර්වසවිහාර නවය නම් මේ යැ . නාථකරණධර්ම යෝ දසදෙන නම් මොහු යැ. කසිණායතනයෝ දසදෙන නම් මොහු යැ. දශ අකුශලකර්මමපථයෝ නම් මොහු යැ. දසසම්මතතයෝ නම් මොහු යැ. දශආය්ය්ො වාසයෝ නම් මොහු යැ. දශඅශෛක්ෂ ධර්මතයෝ නම් මොහු යැ. මෛත්රීහ අනුසස් එකො‍ෙළාස නම් මේ යැ. ධර්ම චක්රශකාර දොළොස නම් මේ යැ. තෙළෙස් ධූතගුණ නම් මේ යැ. තුදුස් බුද්ධඥාන නම් මේ යැ. පසළොස් චරණ2 ධර්මතයෝ නම් මොහු යැ . ෂොඬෂවිධ ආනාපානාසති නම් මේ යැ අටළොස් බුද්ධධර්මණයෝ නම් මොහු යැ. එකුන්විසි ප්රුත්ය‍වෙක්ෂාමඥානයෝ නම් මොහු යැ සුසාළිස් ඥානවාස්තුහු නම් මොහු යැ. පරෝපණස්
1.නිසසරාණිය. 2.නිර්ජර 3.විමුක්තිපරිපාවනිය
කාණ්ඩය.) බුත්සරණ 29
කුශලධර්මනයෝ නම් මොහු යැ. සත්සැත්තෑ ඥානවාස්තූහු නම් මොහු යැ. සූවිසිකෙළලක්ෂ9යක් සමාපතතිහු නම් මොහු යැ.” යි සියලු දත යුතු ධර්මෝයන් ගුරුකෙනෙකුන් නැති වැ තමන්ගේ මැ නුවණින් පිරිසිඳැ, මුළුසක්වල ගඳකිළියෙහි ඇතුළුගබ සේ මා තමන් නුවණින් පිරිසිඳැ දත්තා වූ බුදුන් සරණ යෙමි යි බුත්සරණ යා යුතු. 40. තවද දහමට බැහැවෙන, සබවසට මැ නියැලෙන, කරුණා බට හිමි, ප්රිඥාවට අත්වැල්, මෛත්රීුයට කුලදෙවි, ක්ෂරමාවට කුල ශෙය වූ, ධෛය්ය් ද ට නිධාන වූ, සමෘතියට පරායණ වූ, සුභාෂිතයට ප්ර සවභූමි වූ, ප්රතශමයට ආකාර වූ තෙජසයට නිවාස වූ,කීර්තියට ජන්මාලය වූ මිහිරට පිහිට වූ, අධර්මටයට පිටි පෑ සත්වසයන් හික්ම වීමට තප්පර වූ, මුළුලොවට එක පිහිට වූ සියලු සතුන් කෙරෙහි දැනුම් පවත්වන ; සියලු කට යුත්නට උපදේශ කරණ, සියලු අපායට පිහිදොර වූ , සියලු සුගතියට හළදොර වූ, නිවණට පිළවෙත් කියන, අනාත්මයට උපදේශ කරවන, ස්පතවිශුඩියට විශුඬි දන්නා. දශබලයට පරම‍ාධාර වූ, අනාවරණඥානයට තමන් මැ පිහිට කළ, චතුවෛශාරදායට නො පිටත් කළ, ආශචය්ය්ව රුවින් අද්භූත වූ. පුරුදු කළ අපිස්බැවින් උත්තම කොට වැඩූ සතොස්ගුණයෙන් අසමාන වූ, විවේකයෙන් අසාධාරණ වූ, ශීල යෙන් අනුපම වූ,සමාධීන් අතුල්යය වූ, ප්රූඥවෙන් අප්රයතිරථ වූ, විමුක් තීන් අසදාශ වූ ;විමුක්තිඥානදර්ශනනයෙන් අප්ර තිසම වූ මුළුලොවට එක ඇසක් වැනි වූ, මුළු ලොවට ඒකඅන්ධ‍යෂටියක් බඳු වූ,මුළු ලොවට එකපිහිට වූ, මුළුලොවට එකත්රාධණ වූ, මුළු ලොවට එක ලෙන වූ, මුළුලොවට එකපරායණ වූ, මූළුලොවට ඒකදිව්යෞොෂධ වූ මූළුලොවට ඒකවර්ෂා,කර වූ , මුළුලොවට ඒකහෘදයාර්ද්රවකර වූ මුළුලොවට ඒකසනෙතාෂ‍ාචාය්ය් වූ, මුළුලොවට ඒකවිමොක්ෂෂ දෙශක වූ, මුළු ලොවට ඒකවිනතාමණික්යධ වූ, මුළුලොවට ඒකභද්රූඝට වූ, මුළු ලොවට ඒකමහොත්සව වූ, මුළුලොවට එක ශිශරොපචාර වූ, මුළු ලොවට ඒකමහොත්සව වූ, මුළු ලොවට ඒකවත්සල වූ, දැකැ පරණ නොවන්නා වූ, අසා පරණ නො වන්නා වූ , විඳැ පරණ නොවන්නා වූ, කියා පරණ නොවන්නා වූ අඥනයන්ට ප්රටඥෞෂධ වූ, දුඃඛිතයන්ට පරමානත වූ, සංසාර ගතයන්ට නිසසරණ වූ, දුර්දානතයන්ට විනයමූර්ති වූ,
30 අමෘතාවහ නම් වූ [ප්රතකිණික
ශොකින්ට හෘදයාශවාසකමන්ත්ර 1 වූ , දුඃඛවාෂ්පයට අවග්ර හනිදාඝ වූ, සනෙතාෂවාෂ්පයට ඝනාගමවූ, තමන් නො පහළ තෙනැ නිවන් නො පහළ වන, තමන් පහළ තැන අදහම නො පහළ වන, තමන් මුසු, තෙනෙකැ සසරවැසන් නුමුසු කරවන ; බුදු පරපුරෙන් ආ නුවණින්, බුදුපරපුරෙන් ආ,කුළුණින්, බුදුපර පුරෙන් ආ වැරසරින්, බුදුපරපුරෙන් ආ මැදහතීන්, බුදුපර පුරෙන් ආ නොපමාවෙන් , බුදුපරපුරෙන් ආ මැදහතීන් ,බුදුපර පුරෙන් ආ නොපමාවෙන්, බුදුපරපුරෙන් ආ බොධ්යීඞගයෙන්,2 බුදුපරපුරෙන් ආ පරාක්රමමයෙන් සම්පූර්ණ් වු ; කීවාක් මැ බස් වන , කළාක් මැ කට යුතු වන, හෘදයානන්ද්කර වූ, නයනානන්දැකරවූ, පරමාචාය්ය්ට වූ බුදුන් සරණ යෙමි යි බුත්සරණ යා යුතු. 42 තවද “මේ ශරීරය නම් මුත්තෙකින් මැණිකෙකින් මරාවකින් පබළුයෙකින් රණෙකින් රිදීයෙකින් නිමියේ නො වෙයි. ඇටින් සමින් නහරින් මසින් ලෙහෙයෙන් කෙළින් සෙමින් පිටින් වටනින් අසූචියෙන් හිසකෙහෙයෙන් ලෝමයෙන් නියෙන් දතින් වකුගඩුවෙන් හදවතින් අක්මායෙන් බඩ දිවෙන් දලබුයෙන් අතුණෙන් අතුණුබහනින් නොපැසුනුඅහරින් පුයායෙන් ඩහ යෙන් තෙලින් කඳුලින් සොටුයෙන් සඳමිඳුලෙන් හිස්මුලින් නිමේයේ යැ. බැලුබැලු සේ අසාර යැ.සිතුසිතු සේ පිළිකුලැ. නුවණ නැති නැති වූ සේ යහපත් වැ වැටහෙන්නේයැ. බුදු ඇසි නුදු බලා සාරයක් දක්නට නැතියා වැ හැම ලෙසින් මැ අසාර වැ සිටියේ යැ පෙණපිඬක් සේ දියබුබුළක් සේ විදුලියක් සේ ඉන්ර්ු ජාලයක් සේ සිහිනෙන් දුටු රූපයක් සේ අස්ථීර යැ . නො යාපත. නො සබා යැ දුර්ගෙන්ධකයට ආකාරයැ. අශූචියට පාත්රන යැ. මූත්රේයට භාජන යැ.ගඩක් වැන්නැ. පොළක් වැන්නැ. රොගයක් වැන්නැ. ඇවිදිනා අසූචියක් වැන්නැ. තෙමේ මැ තමහට සතුරු යැ. තෙමේ මැ විෂ යැ. තෙමේ මැ තමහට ගිනි යැ . ඇතුළෙහි අසූචි පුරා පිටතැ සිතියම් කළ කළයක් වැන්නැ. එකදවසක් නො නෑව, එකදවසක් නො ඉළුව, එකදවසක් දත් නො මැන්ද, පැයක් බුලත් නො කෑව තෙමේ මැ තමහට අසූචිවළක් සේ වැටහෙයි . කන්හි කාරදුලෙසින් සිටි අසූචි යැ, ඇස්හි මඬලෙසින් සිටි අසූචි යැ, නාසායෙහි සොටූලෙසින් සිටි අසූචි යැ, දත්හි මැලිලෙසින් සිටි අසූචි යැ, වටන්ලෙසින් වැහෙන අසූචි යැ, ස්වභායෙන් අධොමාර්ගචයෙන් වැහෙන්නා වූ අසූචි යැ, දත්හි මැලිලෙසින් සිටි අසූචි යැ. වටන්ලෙසින් වැහෙන අසූචි යැ, ස්වභාචියෙන් අධොමාර්ගචයෙන් වැහෙන්නා චූ අසූචි යැ යන මෙතෙක් අසූචියෙන් අතුරක් නැත්තේ යැ. රොගයට ආකාර යැ. ශොකයට ආකර යැ. භයට ආකාර යැ. උපද්රොවයට ආකර යැ. “අද නස්ස, සෙට නස්සි”
1. හෘදයස්යනසමන්ති-බෝහෝ 2.අබොධ්යංනගයෝ-සමහර
කාණ්ඩය] බුත්සරණ. 31
යන හිමක් නැත්තේ යැ. ආදී මවුකුස් මහනරකයෙහි වැසැ විඳුනා දුකට කාරණ වැ සිටියේ යැ. ඝොර වූ ජාරාදුකට පිහිට වැ සිටියේ යැ . මරහු මුවෙහි හී විඳුනා මරණදුකට පිහිට වැ සිටියේ යැ. තමාගේ පිළිකුල් තමාට මැ ඉවසා ගත නො හැකි දුර්ගයන්ධ. ඇත්තේ යැ. මළ එකදවසකදු ගෙයි ලැග්ග, ලැහි ගෙයි අමුසොහොනක් සේ කරණ පිළිකුලට නිදාන වැ සිටියේ ය. නො ගත හැක්කැ. නො දිය හැක්කැ. නො සිතිය හැක්කැ. එසේ වූ කුණු ශරීරය හා ඒ ශරීරය නිසා පවත්තා සිත මුත් අනික් ආනික් ආතමයෙක් නැත. මේ චිතතයත් මේ ශරීරයත් ඇති වැ නැති වන හෙයින් අනිත්ය. යැ නොයෙක් දුකට පිහිට හෙයින් දුඃඛ යැ. තමා කැමැති සේ නො පවත්නා හෙයින් අනාතම යැ යි”යි තමන් නුවණින් පිරිසිඳැ දත්තා වූ බුදුන් සරණ යෙමි යි බුත්සරණ යා යුතු. 43. තවද, කොපුයෙකින් කඩුවක් හයා ගන්නා සේ, රත්පලස් පස්යෙකින් මුත්හරක් හයා ගන්නා සේ, තමන්ගේ ශ්රීරශරීරයෙන් අනික් ශ්රීමශරීරයක් මවා , ඒ ශ්රී්ශරීරයෙහි දෙතිස්මහාපුරුෂලක්ෂමණ අශිත්යශනුබ්යශඤජනකෙතුමාලාබ්යා,මප්ර භා දක්වා, තමන් හා තමන් මැවූ බුදුරුව හා මේ දෙරුවින් බැලූබැලුවන්ට විස්මය එළවා ඒ විස්මයට පහන් වූ සියලු සතුන් අමාමහනිවන්හි ලන්නා වූ සෘද්ධි ඇති බුදුන් සරණ යෙමි යි. බුත්සරණ යා යුතු. 45. තුමු හුදකළා වැ සිටැ තමන් සේ වූ බුදුරූ දහස්ගණන් මවා මුළුලෝ සදා පහදා බොහෝ කොට පැණි යන්නා වූ, නැවත ඒ රූ හැම අනතර්ධාබන කොට හුදකළා බුදුරුව පෑ ලොවට විස්මය එළවන්නා වූ, එක් විටෙකැ ක්ෂාණයෙහි වඩාපු1 පහනක් සේ අන්තධාන වැ යන්නා වූ නැවැත එක්විටෙකැ වලායටින් නික්මෙන පුර්ණ්චන්ර්එක මණ්ඩලය සේ පැණි යන්නා වූ ; ‘එක්ලක්ෂි අටසැටදහසක් යොදුන් මහමෙරින් ඈතට යෙමි’යි සිතූවේලෙහි මකුළුහුයෙක්හි නො පැකිලැ යන මතැතක්හු සේ සක්මන් කට හෙන, මහපොළොවෙහි දු පොකුණෙක්හි කිමිදිනා සේ කිමිදැ යා හෙන, මහමුහුදුදියෙහි දු ඉඳුනිල්මණිඅතලෙක්හි සක්මන් කරන්නා සේ සක්මන් කට හෙන , මකුළුහුයෙකැ යටිපිටි දා උඩුපිට කළුවන් නො වන තෙක් බඹලොව්හි පැණි යන, අහසින් යන සඳහිරු දෙදෙනා ගෙන්වා තමන්ගේ ශ්රීන පාදයට බිසී2 කරණ බුදුන් සරණ යෙමි යි බුත්සරණ යා යුතු.
1මු I & II වසාපු 2.කිබිසි-සමහර
32 අමෘතාවහ නම් වූ [ප්රපකිණික
45. තවද, එක්තැනෙකින් වැඩැ හිඳැ මුළුසක්වළෙහි කිහිඹි- කුහුඹු-මැඬි-මඬු -ගිරා-මොනර -නා -ගුරුළු-දෙවි-බඹ-යක්-රකුසු ආදීන් බණන නොයෙක් බස්, පරසක්වළැ හිඳැ කියතුන්, තමන් වහන්සේට ශ්රීයකණීයට දන්වන දෙයක් සේ අසා, වෙන වෙන බස්හි අර්ථර දන්නා වූ බුදුන් සරණ යෙමි යි බුත්සරණ යා යුතු.
46. තවද, “බලමි”යි සිතූවිටැ අනනතාපරිමාණ සක්වළ අනනත සත්ත්වුයන් අතුරෙන් “මේ සත්වැතෙමෙ රාගචිනතයක් ඇති වැ හුන්නේ යැ. මෙතෙමෙ වෙෂ චිතතයක් ඇති වැ හුන්නේ යැ. මෙතෙමෙ මොහචිතතයක් ඇතිවැ හුන්නේ ය. මේ සත්ත්වත තෙමෙ රාග නැති චිතතයක් ඇත්තේයැ. මේ සත්ත්ව්තෙමෙ වෙෂචිතතයක් නැති වැ හුන්නේ යැ. මේ සත්ත්ව්තෙමෙ මොහ නැති චිතතයක් උපන. මොහුට රූපාවචර චිත්තයක් උපන. මොහුට අරූපාවචර චිත්තයෙක් උපන. මොහුට ලොකොත්තර චිත්තයෙක් උපන. මේ බුදුසස්නෙහි පහන් වැ හුන්නේ යැ. මේ සැදෑහැති වැ හුන්නේයැ. මේ කිහිඹිය සිතුයේ මෙවෙනි සිතෙකැ. මේ කඩිසින්න සිතුයේ මෙවෙනි සිතෙකැ . මේ සකසින්න සිතුයේ මෙවෙනි සිතෙකැ. මේ පණුවා සිතුයේ මෙවෙනි සිතෙකැ. මේ කුඩමස්සා සිතුයේ මෙවෙනි සිතෙකැ.මේ පක්ෂීනහු සිතුයේ මෙවෙනි සිතෙකැ.මේ නයි සිතුයේ මෙවෙනි සිතෙකැ. මේ ගුරුළු සිතුයේ මෙවෙනි සිතෙකැ.මේ යක්ෂයයා සිතුයේ මෙවෙනි සිතෙකැ. මේ රාක්ෂියා සිතුයේ මෙවෙනි සිතෙකැ. මේ ප්රෙැතයා සිතුයේ මෙවෙනි සිතෙකැ.මේ සිඬයා සිතුයේ මෙවෙනි සිතෙකැ. මේ විදාධරයා සිතුයේ මෙවෙනි සිතෙකැ. මේ ගාන්ධැර්වමයා සිතුයේ මෙවෙනි සිතෙකැ. මේ දෙවතාවා සිතුයේ මෙවෙනි සිතෙකැ. මේ බඹහු සිතුයේ මෙවෙනි සිතෙකැ.” යනාදීන් අනන්තාපරිමාණ සත්වඹයන්ගේ සිත් තමන්ගේ එක සිතින් දන්නා බුදුන් සරණ යෙමි යි බුත්සරණ යා යුතු. 47 “මම මෙයට දෙවනජාතියෙහි මෙනම් වැ උපන්මි . ඒජාති යෙහි මෙසේ වූ ස්වභාවයක් ඇත්තෙමි .මෙයට දසවන ජානියෙහි මෙනම් වැ උපන්මි .ඒ ජාතියෙහි උස් වීමි. මිටි වීමි. කඵ වීමි. හෙලලු වීමි.රජ විමී. බමුණු වීමි. තිරිසන් වීමි. මෙයට
කාණ්ඩය] බුත්සරණ. 33.
සියක් වන ජාතියෙහි, දහසක් වන ජාතියෙහි, ලක්ෂබයක් වන ජාතියෙහි, කෝටියක් වන ජාතියෙහි ප්ර,කෝටියක් වන ජාතියෙහි, අසංඛ්යහයක්1 වන ජාතියෙහි, මෙයට එක්වැනි කප, දසවන කප, සියක් වන කප, දහසක් වන කප ,ලක්ෂ,යක් වන කප, කොටියක් ප්රකකොටියක් වන කප, අසංඛ්ය්යක් වන කප, මෙසේ වූ ජාතියෙක්හි වෙනම වැ උපන්මි. එහි උස් වීමි. මිටි වීමි. කළු වීමි. හෙලලු වීමි. රජ වීමි. බමුණු වීමි.” යනාදීන් පෙර තමන්ගේ අතීතජාති තාක් මුළුල්ල ඊයේ කළ දෙයක් සේ සිහි කරණ බුදුන් සරණ යෙමි යි බුත්සරණ යා යුතු. 48 විශුඬ වූ දිව්ය චක්ෂු සින් අනන්තාපරිමාණ සක්වළෙහි පවත්නා සතුන් අතුරෙන් ‘ අද මේ ක්ෂුනයෙහි මෙතෙක් සත්හු උපන්හ. මෙතෙක් සත්හු මළහ.2 එයින් දෙව්ලොවෙහි උපන්නෝ මෙතෙකැ. දෙවෙනි තුන්වැනි සතරවැනි පස්වැනි සවැනි දෙව්ලොවැ උපන්නෝ මෙතෙකැ. බ්රපහමපාරිෂදාදි බ්රවහමලෝකයෙහි උපන්නෝ මෙතෙකැ.මිනිස්ලොවැ උපන්නෝ මෙතෙකැ. නරකයෙහි උපන්නෝ මෙතෙකැ එහි දු සංජීවනරකයෙහි උපන්නෝ මෙතෙකැ. කාලසූත්රරනරකයෙහි උපන්නෝ මෙතෙකැ. සඬ්යානත නරකයෙහි උපන්නෝ මෙතෙකැ. ෙරෟරවනරකයෙහි උපන්නෝ මෙතෙකැ. මහාරෞරවනරකයෙහි උපන්නෝ මෙතෙකැ. සාපනරකයෙහි උපන්නෝ මෙතෙකැ. ප්ර තාපනරකයෙහි උපන්නෝ මෙතෙකැ. අවිචිමහානරකයෙහි උපන්නෝ මෙතෙකැ අසූචිනරකයෙහි උපන්නෝ මෙතෙකැ ලොහොඹුනරකයෙහි උපන්නෝ මෙතෙකැ. හළුනරකයෙහි උපන්නෝ මෙතෙකැ. ඔසුපත්නරකයෙහි උපන්නෝ මෙතෙකැ. කිහිඹි වැ උපන්නෝ මෙතෙකැ. බලු වැ උපන්නෝ මෙතෙකැ.කවුඩු වැ පැණි වැ නා වැ ගුරුළු වැ ගැඩවුල් වැ උපන්නෝ මෙතෙකැ උස් වැ උපන්නෝ මෙතෙකැ. මිටි වැ උපන්නෝ මෙතෙකැ යාපත්වැ උපන්නෝ මෙතෙකැ. නපුරු වැ උපන්නෝ මෙතෙකැ.”යි යනාදීන් සියලු සතුන්ගේ චූති හා ඉපදීම හා දන්නා වූ මහ නුවණැති බුදුන් සරණ යෙමි යි බුත්සරණ යා යුතු. 49 “දුක් නම් මේ පඤචසකන්ධයය යැ. එදුකට කාරණා වූයේ පඤච කාවයෙහි කරන්නා වූ තෘෂණාව යැ. එදුකුත් තෘෂණාවන් නැති
1.කොටියක් ප්රණකෝටියක් අසංඛ්යතයක් 2. උපන්හ ඊළඟ
3
34 අමෘතාවහ නම් වූ (ප්ර්කිණික
වන්නේ නිවන් දුටු කල යැ. ඒ නිවණට යන්නේ මේ පිළිවෙනි නැ” යි දැන සියලු දොෂයන් කෙරෙන් තමන්ගේ සිත දුරු කොට පිරිසිදු කළා වූ බුදුන් සරණ යෙමි යි බුත්සරණ යා යුතු. 50 සවාසන කෙලෙසුන් නැසූ කල් තබා, බොධිසත්වසඅවස්ථාවෙහි අත්පත් සක්විතිරජය හැරැ අනොමානදීතීරයෙහි මහණ වැ මහබෝම ෙඬහි වැඩැ හිඳැ බුදු වන දවස් දක්වා මේ දෙ අතුරෙහි සාවුරුද්දක් මුළුල්ලෙහි කයින් සීලවිපත්තියක් කරන්නා තබා, තුඬින් නොසරූපයක්1 බණන්නා තබා නො වළකා ගත හැකි සිතින් පොවා ‘රාහුලකුමාරයන් හැර පියා ආමි’ යි ‘යසොධරා බිසොවුන් හැර පියා ආමි’යි ‘මට සිනෙහැති, මාගේ චක්ර වර්තී සමපතතිය බලන්නට දොළදොළා හුන් මපියානන් සුදෙවුන්මහ රජානන් හැරැ පියා ආමි’යි එකවටෙකුදු සිතිනුත් නො සිතා “සිල් රැකැ බුදු වැ මුළුලෝ ගලවම්හ” යන සිතින් දෙවැනි සිතක් නො සිතූ බුත් සරණ යෙමි යි බුදුන් සරණ යා යුතු. 51. තව ද, ඇසින් රුවක් දුට, කණින් බසක් ඇසුව, නාසයට සුවඳක් හැමුව, දිවට රසයක් හමු වුව, කයට පහසක් ලදුව,2 සිතට ධර්මා්ලම්බනයක් හමු වූව. රජ ගෙදොරට නො වැද්ද දෙනු මනා වුන්2 වළකන්නට සිටුවූ දොරටුගොව්වක්හූ සේ සදොර සිහනුවණ එළවා “මේ පඤචකාම්ගුණයෝ අනින්යරයහ. දුඃඛයහ. අනාත්ම යහ.අසාරයහ.අසර්ථයරයහ.ජාතිධර්මයයහ.ව්යා ධිදුකින් මරණදුකින් නොපිටත්හ.මේ පඤචකාමිගුණයෙහි හී සැබැවින් තබා සිහිනෙනුදු නිවන් දුටු කෙනෙක් නැතැ”යි සිහිනුවණින් යෙදී පඤචකාමයෙහි ලොභය හැරැ බුදු වූ මහතානන් සරණ යෙමි සි බුත්සරණ යා යුතු. 52 “ශක්ර යා දුන් දිව්ය භොජනය” යි වඩා නො වළඳා “කළ මඩිය පිළිගැන්වූ කුඬකැවුමැ”යි අඩු කොට නො වළඳා අහරෙහි පමණ දැන අනුභව කරන්නා වූ බුදුන් සරණ යෙමි යි බුත් සරණ යා යුතු. 53 “දැන් අමුතු වැ සාධන නිවණෙක් නැත. අළුතැ සාධා ගත මනා ගුණයෙක් නැත. අළුතැ යටත් කොට ගත මනා දෙවියෙක් බඹෙක් නැත. හැමසත්හු ම අප නම් ඇසූ ඇසූ නෙනැ වැඳැ
1.නොසරුවක් 2.හමුවුව 3.නො වැද්ද මනවුන්
කාණ්ඩය) බුත්සරණ. 35.
පෙරැළෙති. ඇඟින් රස් ගියගියතෙනැ සාධූකාර දෙති. මුළු ලොව කුලගැති කොට වැඩ සිටියෙමි. මෙවිට දෙවියන් දුන් දිවඅහර වළදා යෙහෙන් නිඳා හිඳ දවස් යවමි”යි නො සිතා රෑ දහවල් “කවරක්හු නිරෑදුකින් ගලවම් දෝ හෝ? කවරක්හු තිරිසන්දුකින් ගලවම් දෝ හෝ? කවරක්හු අමාමහනිවන්හි ලා ලම් දෝ හෝ? කවරක්හු නිරෑදුකින් ගලවම් දෝ හෝ? කවරක්හු තිරිසන්දුකින් ගලවම් දෝ හෝ?කවරක්හු ප්රෙනතදුකින් ගලවම් දෝ හෝ ? කවරක්හු අසූකාරයෙන් ගලවම් දෝ හෝ?”යි මිනිස් ලොවින් දෙව්ලොවට, දෙව්ලොවින් බඹලොවට, බඹලොවින් නාලොවට, නාලොවින් ගුරුළුවිමනට, ගුරුළුවිමනින් දඹදිවට දඹදිවින් ලක්දිවට, ලක්දිවින් දඹදිවට දිවෙමින් සතුන් පිණිස ඇවිදැ නො විඩා වැ දුක් ගත් බුදුන් සරණ යෙමි යි බුත්සරණ යා යුතු.
54 තව ද, සවනේ ගෙවා දත් බුදු වූ කල් තබා, මොනර වැ උපන්1 කල්හි පොවා “ලොකයෙහි බුදුහු ඇත. දහම් ඇත. කම් ඇත. කම්පල ඇතැයි, සියලු දුක් හා නුමුසු අමාමහ නිවනණෙක් ඇතැ” යි දැන, හැදහිලි කළ මනා තන්හි හැදහිලි කළ; “මාගේ ජාත්යාවදියට, මාගේ ආචාරයට මා ‘මුළුලොව ගලවමි’යි සිතන මහත් වූ අදහසට, මා ‘පුරමි’ යි පටන් ගත් සමතිස් පෑරුමට, මා කරන්නට පටන් ගත් පඤ්චමහාපරිත්යා ගයට ත්රිමවිධ වූ අථචය්යාට පටවට පවක් කරණබව නුසුදුසු යයි” තමන් තකා ජාතිජාතියෙහි පව් නො කළ; “ඉදින් මම පවක් කෙළෙමි නම්, පවක් සිතම නම්, මා කරණ පව් දිවැස් ඇත්නෝ බලා සිටිති. මා සිතූ පවිටුසිත් පරසිත් දන්නෝ දැන ගණිත්. එසේ දැකැ එසේ දැන ‘මුළුලෝ ගලවා බුදු වම්හ යි පතන තැනැත් තන් කරණ දැ බලව’යි මට ගර්භා කෙරෙති” අනුන් තකා ජති ජාතියෙහි පව් නො කළ ; බොධිසත්වභූමියෙහි සිටැ එක්දවසක් එක්සියවිසියොදනක් ගොස් සත්හැවිරිදි වයසැ එකරැයින් මැ දෙ‍ළොස්දහසක් මන්ත්රව ඉගෙණැ ගුරුන් පොවා නො දත් අඩුවැඩිය තුමු දැනැ ඔවුනුදු උගන්වා නැවැත අවුත්, තමන් හා විවාදයට සිටි බමුණන් පරදවන බහුශ්රැවත වූ ; බෝම ෙඬහි හුන් තැනට සියලු දෙවියන් බිඳැ ගෙණැ දිවැ ආ මහාවසවර්තිමාරයා නැඟි යෙළසියක් යොදුන් උස ගිරිමේඛලා නම් මහඇත්හු තමන් යෙළසියක් යොදුන් කෙශරසිංහයෙකු දුටු කැණහිල්මහල්
1.මු I,II, VI මොනර කිරිසන්.
36 අමෘතාවහ නම් වූ (ප්රකකිණික
ලකු සේ ලුහුබඳවාපිනයන පරාක්රවම ඇති; කළ කළ දෙයක් සිහි නැති නොවන; එක්අකුරක් බණත්, කපක් දවසුදු මියෙන්1 නොබැණ හිඳුත්; එකපියවරක් ඔබත් ; එකතැනක් බලත්, එකසිතක් සිතත්, හැමතන්හි ලෝවැඩ සලකා කරන්නා වූ නුවණින් සලකා හෙබි කට යුතු කරණ ; පළමු වන දෙවන තුන් වන සතර වන ධ්යාෙනයන් තමන් වසඟ බවට පැමිණවූ බුදුන් සරණ යෙමි යි බුත්සරණ යා යුතු.
55 තව ද, සුමෙධතාපසකාලයෙහි “ලොකයෙහි හුණක් ඇති කලැ එයට විපරීත වූ සිහිලසයකුදු2 ඇතිවන්නා සේ, 3 සසරදුකක් ඇතිකළ එයට විපරිත වූ නිවණකුදු ඇත මැනැවැ”යි අනුමාන යෙන් නිවන් ඇතිබව දැන, සියලු වස්තුව දානමුඛයෙහි හැරැ හිමාලයට වැදැ මහණ වැ පඤචාභිඥඅෂටසමාසපතති උපදවා ආකාශයෙන් වඩිමින් දීපඞකර සම්යඥක්සම්බුඬයන්ට ශුඬ කරන්නා වූ මාර්ග ය විචාරා දැනැ, මම ද එබඳු වූ ගුණ ඇති මහත්නට ‘මා සිය අතින් මෙහෙ කෙරෙමි’යි අහසින් බැස, කඳුරෙහි මෙහෙ කරමින් සිටැ බුදුන් වැසි කල්හි “සාරලක්ෂබයක් රහතුන් හා මේ බුදුන්වහන්සේ මා පිටින් වඩනාදැ ව”යි4 සිතා එබුදුරුවනට දිවි පුදා හෙවැ “අද මම මා සිතැ කෙළෙසුන් නසා රහත්ව අමමහනිවන් දක්නට පොහොසත්මි . එතෙකුදු වුව, වැදුදරු වන් ඇඟ මස් ලියා පලහා කා, ඔවුන් ඒ දුකින් හැඬිය දී තමැ සාදුක් නිවුවා සේ, ජාතිජරා ආදී වූ සියලු දුකින් පෙළෙන්නා වූ ලොව එදුකින් හැඬිය දී, සතර අපායෙහි හී මහාවිනාසයට පැමිණිය දී මම හුදකළා වැ නිවන් දිටිමි නම්, මාගේ කරුණාවට සුදුසුසෙක් නො වෙ”යි සිතා “බුදු වැ මුවලොව ගලවා නිවන් දකීමි”යි සිතූදවස් පටන් ගෙණැ කුසිනාරායමහල්හි වැඩැ හෙවැ පිරිනිවන් පානා දවස් දක්වා මෙදෙඅතුරෙහි සාරාසංඛ්ය කප්ලක්ෂරයක් මුළුල්ලෙහි සහ ඔටුනුහිස්5 කපා දන් නො දී, පස් පෑ දිස්නා ඇස් උදුරා දන් නො දී, තෙලියත්හි පෙළී ලේ දන් නො දී, සියලඟ ඇට දක්වා ලිය පියා එක්තැනෙකැ මස් ලියා අනික් තැනැ ‘සතුටින් රොම්භර්ෂි ගන්වමින් මස් දන් දී, උරෙ යිදා දුන් පුතුන් මස් කන රාක්ෂොසයන්ට නො දී, ගැතිකම් ගන්නා යාචකයන්ට නො දී, දිවි පියා සිල් නො රැක, සහඔටුනුරජය 1.මුයෙන්-ඇතම් 3මු. II. II & ඇතිවුව 2. II .IV & V ශීතලයකුදු 4.මු දැනමැයි. I & V ද්රසවනැති 5.සහ ඔටුනුපලන්හිස්-ඇතම්
කාණ්ඩය) බුත්සරණ. 37.
හැරැ මහණ නො වැ, මුයෙන් කිර නො හළ කල්හි මුළුලොව ගැති කරණ නුවණ නැති වැ. ලෙහෙන වැ මුහුද දිය චාලධියෙන් ගත්තා වූ පිනිබික් ඉස්නා සේ ඉස පියමි’ යන විය්යිෙ නැති වැ, තියුණු වූ පොරවින් කිළිල්කඩ කපා හරණා සේ අත්පා කපා දමන්නා වූ කලාබුරජහුගේ1 මුහුණ කිරිසුවඳ වහන අළුතැ නැඟී සුදෝසුදුදත්කැකුළු ඇති ලඳබොලඳසිනොවෙන් පිරී තුබූ ප්රින පුත්රුයක්හුගේ මුහුණක් බලන්නා සේ මෛත්රිවයෙන් හා ස්නේහ යෙන් බලන්නට සුදුසු වූ ක්ෂ මා නැති වැ, දිවි පියා ද සබා නො කියා, සියලඟ සුණුවිසුණු වැ යතුදු සෙණ දහස්සුවහස් හිසැ හෙතුදු ‘මේ කෙරෙමි’ කියා කළ අධීෂ්ඨානයට විරෝධයක් කොට , තමා ජීවිතය හා සියලු සතුන් ජීවිතය සම කොට බලන මෛත්රි යක් නැති වැ, සර්වා ඞගයෙහි ගිනි නසන්නන් කෙරෙහි දු අමාරස මැඩැ ඔනන් කෙරෙහි දු සමසිත් නො වැ එකපැයකුදු එක විනාඩිකාචකුදු නො යවා, හැමකල්හි මැ සමතිස්පැරුම් පුරමින් පඤචමහාපරිත්‍යවාග කෙරෙමින් ත්රි්විධ අර්ථකචය්යාා කෙරෙමින් නුවණින් යෙදී පැවැත්තා වූ බුදුන් සරණ යෙමි යි බුත්සරණ යා යුතු.
56 & 57 යහපත් වූ ගමන් ඇති බුදුන් සරණ යෙමි යි බුත්සරණ යැ යුතු. ඔවුන්ගේ ගමන් යහපත් නියාව කෙසේ ද? යත්:-ඉරගේ තේජස්,සඳුගේ සෞම්යවගුණ, මහමුහුදෙහි ගැඹුරුගුණ, අහසින් විසල්ගුණ, පොළොවින් පළල්ගුණ, මහමෙරින් උස්ගුණ, විදුලි යෙන් දෙව්දුන්නෙන් වෙසතුරු3 නකත්තරුගණයෙන් තානා ජාතියෙහි සත්රුවනින් නානාජාතියෙහි මලින් විසිතුරු පෑ හැම එකතැන්හි මැඩැ එවැ හනා මිහිරි කොට ලොවට දක්වාලු රුවක් සේ තමන් සවනක් ඝන බුදුරස් මුළුසක්වළ ඉස්මින් එ රුව දුටු මුළුලෝ සනහමින් වඩනා බුදුන් සරණ යෙමි යි බුත්සරණ යා යුතු. 58. මල් පිපුනු පරසතුරැකැ මුලැ එක පැහැර3 සතුටින් වැගිර ගිය දෙවියන් සේ තමන්ගේ මනහර රු දුටු සියලු ඇස් ඇති යන් තමන් පාමුල්හි එක පැහැර3 වගුරුවමින් යුගාන්තවාත යෙන් ඉපිල නැඟී සුණුවිසුණු වැ වැගිර ගිය එක්ලක්ෂතඅට
1.පියරජහුගේ-සමහර 2.විසිතුරු-සමගම 3එකපැතිර-ඇතැම්. නො කොට .
38 අමෘතාවහ නම් වූ (ප්රගකිණික
සැටදහසක් යොදුන් රුවන්මෙරෙහි සත්රුවන්සුණුකඳක් සේ තමන්ගේ ශරීරයෙහි තලඇටක් පමණ තැනින් නැඟී රස්කඳින් අහස්පොළෝ දෙක තවරමින් වඩනා යහපත් ගමන් ඇති බුදුන් සරණ යෙමි සි බුත්සරණ යා යුතු. 59 තවද, බඳුවදමල් සේ රත්වූ සඳවලා,* දහවත් තරු සේ සුදු වූ සරත්වලා, නිමල වූ අහස්හි නිල්පැහැ, රන්වන් වූ උතුරු සයුරෙහි රළවැල එක්තන්හි අඹරා වැළ කවා අහසට නැඟු තැනක් සේ තමන්ගේ ශ්රීහශරීරයෙහි නැඟී සවනක් ඝන බුදු රසින් සියලුලෝකුස පුරමින් හැසවමින් වඩනා බුදුන් සරණ යෙමි යි බුත්සරණ යා යුතු. 60. තව ද, මහමේ වස්නා සැරයුම් හඟවා දිවෙන විදුලිය සෙයින් තමන් වඩනා විලස් හඟවා පළමු දිවගත් බුදුරසින් ‘දැන් වැඩි දැ යැ. දැන් වැඩි දැ යැ ,යි සියලු ගම්නියම්ගම්රාජධානි එක හෙළා පෙරමඟට දිවවමින් වඩනා විසමයසහිත ගමන් ඇති බුදුන් සරණ යෙමි යි බුත්සරණ යා යුතු.
61. නව ද. නකතින් නකතට නො වරදවා එළඹෙන චන්ර් යා සේ නිවන් දැක්ක යුත්තවූන් ඇති ඇති තැනට කරුණායෙන් නො වරදවා එළ‍ෙඹමින් වඩනා බුදුන් සරණ යෙමි යි බුත්සරණ යා යුතු. 63. තව ද, “අප පෙරැ ඇසූ ගුණයට , වැඩිකලැ දුටු මනහර රුවට සිද්ධ කළ සර්වූඥතාඥනයට, බොහෝකලක් පුරුදු කළ කරුණාවට, උපන් ශාක්යයකුලයට, ලද බුද්ධරාජ්ය යට, පුරුදු කළ අපිස්කමට මැ සුදුසු යැ කොට වදාළේ” යි වන්වන් තන්හි සතුන් ලවා සාධුකාර දෙවමින්, ගුණ කියවමින්, සතුටුකඳුළු බහවමින්1 වැඩිමග්හි2 වැලිපිට පෙරළවමින් වඩනා බුදුන් සරණ යෙමි යි බුත්සරණ යා යුතු.
1.බාවමින්-සමහර 2.මු-වැඩිමනෙහි සැන්දෑවලා.
කාණ්ඩය) බුත්සරණ. 39.
තව ද හිරු ලඟ වූ නැන මලායන තරු සේ වැඩි වැඩි තන්හි තමන්ගේ ආනුභාවයෙන් සියලු දෙවිබඹුන් යටත් කෙරෙමින් නිෂ්ප්රආභ කෙරෙමින් සුළං අනු වැ යන මේඝයක් සේ කරුණාව අනු වැ යන බුදුන් සරණ යෙමි යි බුත්සරණ යා යුතු. 65. “පෙරැ වඩනා දුටු† විරෑම්හ. එ මැ ආශ්චය්ය් දුයට වැඩියෙක් නැතැ” යි පෙර දුටුවිරුන් ලවා නො සිතවා, අළුතැ දුටුවන්ට මැ සනෙතාෂ නො උපදවා , පිපාසා ඇති වූ විට ලද පැනක් සේ හැඳින නො හැඳිති සියලු සත්ත්විලොකය‍ා එක පැහැර තමන්ට ලොභ කරවමින් වඩනා යහපත් ගමන් ඇති බුදුන් සරණ යෙමි යි බුත්සරණ යා යුතු.
66. තමන් ගෙහි වළකා ඇත්ගමන්1 යන්නට පටන් ගත් මවුන් පසුපස්සෙහි හඬහඬා හුනු බාලදරුවන් සේ “සිටුව”යි වැළකුව ද, හැරැ පියා සිටියැ නො හී “නැවැත කවර දවසෙකැ දක්මෝ ද? ස්වාමිනී! නැවැත කවර දවසෙකැ වඩනේ ද? ස්වාමිනී!, නැවැත කවර දවසෙකැ මිනියා සිත්සැනහුමක් ලබමෝ ද? ස්වාමිනී!” යි පසුපස්සෙහි හඬා වගුල සියලු සත්ත්වදලොකයා කලට සුදුසු බසින් එතෙනට සුදුසු අවවාදයෙන් සන්හිඳුවසන්හිඳුවා2 වඩනා බුදුන් සරණ යෙමි යි බුත්සරණ යා යුතු. 67. දියෙන් නස්නා කපැ වැසි වට වට සේ වඩවඩා පිරෙණ සක්වළකුසක් සෙයින්, වැඩි වැඩි තන්හි සියලු සත්වුයන් වඩ වඩා කරණ පූජා ලැබෙමින් වඩනා බුදුන් සරණ යෙමි යි බුත්සරණ යා යුතු.
68. “නුඹගේ මනහර රූ දුටු හෙයින් ඇස් ලද්දමෝ නම් අපි මැ යැ. නුඹගේ කන්කලු බස් ඇස් හෙයින් කන් ලද්දමෝ නම් අපි මැ ය. නුඹගේ ගුණයෙහි මිහිරි විඳිනා හෙයින් සිත් ලද්දමෝ නම් අපි මැ ය. දිවි පමණින් ගැත්තම් හ. මේ ජාතියෙහි පටන් නිවන් දක්නා ජාති දක්වා නුඹ සරණ යම්හ” යන බස මුත් “කුමකට ආදැ ද? කුමකට වැඩි දැ ද?’
1.ඇත්ගම් ඇගම් ඈග්ගමන් ඈත්ගම්. ඈග්ගම්. 3.සන් හිඳව හිඳවා † පෙර දුටු.
40 අමෘතාවහ නම් වූ (ප්රගකිණික
යන නො දත්වණක් නැති වැ දුටුදුටුවන් ඇසුඇසුවන් බිණුබිණු වන් ගැති කෙරෙමින් සිනෙහැති කෙරෙමින් වඩනා බුදුන් සරණ යෙමි යි බුත්සරණ යා යුතු.
69. සඳ නැඟී අහසක් සේ වන්වන්තැන හොබවමින්, ඇස් උදුරාපු මුහුණක් සේ හැරැපියා ගියතැන් අශ්රී ක කෙරෙමින් වඩනා බුදුන් සරණ යෙමි යි බුත්සරණ යා යුතු.
70 මතැතක්හු පස්සෙහි හුනු කෙළිලොලුන් සෙයින් තමන් පස්සෙහි හුනු සිත්සැනහුම් කැමැතියන් සිත් නිවමින් සනහ මින් ; වෘෂභරාජයා පස්සෙහි ගමන් ගත් ගෝකුලයක් සෙයින් තමන්ගේ ශ්රීුපාදය බලබලා තමන් පස්සෙහි ගමන් ගත් මහණ බමුණුපිරිවරින් වඩනා බුදුන් සරණ යෙමි යි බුත්සරණ යා යුතු .
71. තව ද, කොදිව්-මහදිවි-මේරු-යුගන්ධමර-සක්වළගල්-මහ පොළෝ මුලිනිපිරි කෙළසුවහසක් සක්වළ එක පැහැර බමන කප් කෙළවරක් සෙයින් පසුපස්සෙහි හුනු දිව්යප බ්ර්හ්ම-නාග සුපණී ශ්රවමණ-බ්රහහ්මණ-භික්ෂණණී-උපාසක-උපාසිකාදින් විසින් හා ‘අවසරයක් ලද තන්හි දන් දෙම්හ’යි බඩු පුරා ගෙණැ යන සියදහස් ගණන් ගැල්සක්හඬින් හා, පිඹිනා සක්හඬින් හා, ශරණ ගතචජ්ර්පඤජර -පරදුඃඛිත-කරුණානිධාන-ත්රි-භූවනවුඩා මණි-ධර්මරභඞගාප්රඃවාහ-ධර්මාහභරණාලංකෘත-සර්විඥ-ශාක්ය ශිරොමාණික්ය්-යනාදී විරිඳු පිඹැ යන කාහලශබ්දයෙන් හා, දෙව්මිනිසුන් නසන මහිඟුබෙරහඬින් හා, වැඳැ වැඳැ පසු බැසැ බැසැ දෙඅත් මුදුනෙහි තබතබා තමන් රුව බලබලා සැනහී සැනහී යන මහබඹපිරිවරින් හා පරසතු මල් දමමින් මදාරා මල් ඉසිමින් තල්වැ‍ටචාමර සලමින් සතුටුවැ දිවසළු හිස සිසාර මින් පුද පිණිස නාත්ය‍ගීතවාද්යස පවත්වමින් එක්පසෙක්හි නික්මැ ගත් අනනතාපය්ය්් හනතදිව්යතපරිවාරයෙන් හා, පෙණ දහස් සුවහස් මවා කරැ බැඳි කණ්ඨමාණික්යතයෙහි ආලෝකයෙන් මුළු ලොව එකාලෙක කෙරෙමින් පෙරමගෙහි කඬුපුල්මල් වන වනා පෙණපතර බිමැ ඔබඔබා වඳිමින් පසුබස්නා අනේසුවහස් ගණන් දිව්ය නාගපරිවාරයෙන් හා, පඤචවණී පියා විදහා ඒ රුවෙහි කළ ලොභයෙන් හැරැ පියා යා නො හී ඇස පිය නො සොල්වා බලබලා පසුපස්සෙහි ගමන් ගත් යෙළසියයක් යොදුන්
කාණ්ඩය) බුත්සරණ. 41.
ගරුඬරාජයන් සියදහස්ගණනින් අහස්කුස වසමින්, එබූ එබූ පය පිළිගන්නා පිණිස මහපොළොව බිඳ නැඟී මහහැල් සක් සා පියුම් මඬුත් මඬුත් මැ පැනැ නැඟී රෙහෙණුකඳින් අකනිටාබඹලොව දක්වා සියලු සක්වළ සුවඳ ගන්වමි;ශ්රී පාදය දික් කළවිටැ මැ මහමෙර සේ වූ උස්තැන් එබී වළතැන් පිරී බිම සම කෙරෙමින් ; එබුඑබූ පයට පූජාපිණිස මහපොළොව පළා පැන නැඟී සත්රුවනින් වඩනා මහ කළුවරෑ තරුකැල පිපි අහස්කුසයක් සේ විසිතුරු කෙරෙමින්;ඩැහැ ගත් තණ මුයෙන් වැගිරෙන නො දැනැ. කර බිඳැ ගෙණැ ඇඟ නමා ගෙණැ ඇස් මරා ගෙණැ මිනිසුන් බව නො දැනැ පසුපස්සෙහි යන වල්මුවකැල සියදහස්ගණන් විසින් ; රන්වන්බුදුරස් දැකැ සතුටින් මිහිරිහඬ හඬ ා ආදරයෙන් ගල්උඩින් ගස්උසින් බිමට බැසැ පසුපස්සෙහි යන ගිරා-මොනර-සැළලිහිණි-සක්වා-රජ හස් ආදී පක්ෂීහන් සියදහස්ගණන් විසින්; වැඩිවැඩිතන්හි මුලැ සිටැ අග දක්වා පිපී ගිය ගසින් මල් ගෙණැ අවුත් අහස්හි වියන් කොට බඳනා සැදැ ඇති උපාසකයන් බඳු ඇඟට සුව දෙන පවනින් ; “අද සෙමෙන් වසිති. අද වෙළෙයි වඩිති” යන වෙනසක් නැති වැ ධර්මෂළඨ රජදරුවන් දවැස සම වැ පවත්නා සඳමඬලක් සේ
බුදු වූ දවස් පටන් ගෙණැ පිරිනිවන් පානා දවස් දක්වා අතුරෙහි
පන්සාළිස් හවුරුද්දෙහි එපයින් එපය දෙඅතුරෙහි කේලොමක්1 සා ද වැඩිඅඩුවක් නො කොට වඩනා මනහර ගමන් ඇති; වැඩැ හිඳැ වේව යි, වැඩැ සිටැ වේව යි, වැඩැ හෙවැ වේව යි, “යෙමි”යි සිතා නඟන විටැ කවරදවසකුත් නො වරදවා දකුණු ශ්රී;පාදය මැ දික් කෙරෙමින්, දණින් දණ නො ගටා, කලවා පසු නො බස්වා, නො දැඩි කොට, ඈතින් ඈතට නො කෙළවා, නැවෙක්හි තබාලු රන්පිළිමයක් සේ පෙකෙණියෙන් මත්තෙහි ශ්රී ශරීරය නො සොල්වා, දෙ අත නො දමා,ශ්රීීශරීරයෙහි ඩහ නො සොල්වා , උඩ නො බල, ඉතා කර බහා බිම් නො බලා, ශ්රීහමුඛය නමා ඈත් මෑත් නො බලා,බුදු වැ වජ්රාොසනයෙන් බැසැ පොළොව බැලූ දවස් පටන් ගෙණැ කුසිනාරායමහලැ පිරිනිවන් පානට වැඩැ හෝනා සල්ගස් දෙක බලන තැන් දක්වා දෙඅතුරෙහි නවවියතක් පමණින් අඩුයෙකැ වැඩියෙකැ ඇස නො හෙළා, මුළුලොව සනහමින් ; සැදෑහැතියන් වියරු හෙළවමින්; තීත්වොකයන් මන් බිඳිමින් ; වඩනා රූ දැකැ වොටුනු හා එක් කොට හිසකේ කපා රජය හැරැ මහණ වැ පසුපස්සෙහි එන රාජකුමාර පරිවාරයෙන් හා; අසූකෙළක් පමණ ධන හැරැපියා මහණ වන
.කෙහෙලුමික්
42 අමෘතාවහ නම් වූ (ලොකවිවරණ
බමුණුපිරිවරින් හා, මහානිධාන හැරැ මහණ වන වෙළෙඳපිරිවරින් හා නොයෙක්සුව හැර මහණ වන ශුද්ර පිරිවනින් හා ; අනු දහසක් හංසයන් පිරිවරා චිත්රැකූටපර්වරතයෙන් නික්මුණු රන්වන් ධාතරාෂ්ට්රනහංසරාජයාගේ විලාසය තමන් නියකන්නක් නො වටනා කොට, අටදහසක් මතැත්පොටුමැද නිකුත් සර්වනඞගයෙන් සුදු වූ සදත්මතැත්හු බැලුබැලුවන් ඇසට නො මිහිරි කෙරෙමින් ; තරුගණමැද දිලියෙන පූර්ණුචන්ද්ර‍යා තමන්ගේ ශ්රීෙපාදය පිස්නා බිස්සක් දු නො වටනා කෙරෙමින් සුවාසූ දහසක් මැණික් මැද තුබූ චක්ර වර්තීමාණික්යාරත්නය , නොයෙක් දහස් සක් පිරිවර මැද ගමන් ගත් දකුණුසකය යනාදී සියලු මධුරවස්තූන්ගේ මිහිරි තාක් තමන් ශ්රීුයෙන් පරදවමින්, බැලුබැලුවන් ඇසැ අමා ඔමින් ; සිතුසිතුවන් සිතැ අමාමහනිවන් මමින් වඩනා මිහිරි ගමන්; ඇති බුදුන් සරණ යෙමි යි බුත්සරණ යා යුතු. 72 තව ද බුදු වැ ධර්මතසක්පවතූන්සූනත් දෙසමින් “මෙමෙ, භික්ඛවෙ අන්තා පබ්බජිතෙන න සෙවාතබ්බා” යනාදීන් නඟා ගත් බසෙහි පටන් ගෙණැ පිරිනිවන් පානට හෙවැ “අප්පමාදෙන සම්පාදෙථ” යන්නෙන් නිමවා වදාළ බස් දක්වා මෙදැතුරෙහි එක අකුරුදු ව්ය ර්ථන කොට නො වදාරා, හැම ආදිකල්යාමණ කොට, හැම මධ්යයකල්ය ණ කොට,හැම පය්ය්ආදිවසානකල්යාිණ කොට,හැම නිවන්රසයෙන් මිහිරි කොට, හැම සත්ත්වමයන්ට වැඩ සාධන පරිද්දෙන්, මඬුවන් කණැ හුන, ඔවුන් ඒ ශරීරයෙහි හැරැ දිව්ය ශරීරයෙන් සිටැ එ මැ මුල් කොට නිවන් දක්නා පරිද්දෙන් මතැතුන් කණැ හුන, ඔවුන් සිටි සේ සිටැ පිය නො හී දළ බිමැ ඇනැ, ශ්රී,පාදයෙහි රත්පැහැයෙන් තමන්ගේ මුහුණ සින්දුර ගල්වාලුවා සේ රත් කෙරෙමින් වැඳැ නැඟී යන පරිද්දෙන් , මිහිරිබස් බණන සේ දන්නා; සියලු බුදුන් වන්, සියලු දුක් නො වන්, අමාමහනිවන්හි පසක් කළ බුදුන් සරණ යෙමි යි බුත්සරණ යා යුතු.
73. තව ද, “එකොලොකො; සබෙබ සනතා ආහාරධිතිකා . චෙ ලොකා:නා මං ච රූපං ච තයො ලොකා; තිසෙයා වෙදනා චතත්යොරො ලොකා චතතාරෙ ආහාරා. පඤ්ච ලොකා; පඤඬු පාදානකබන්ධාණ.ජ ලොකා; ඡ අජන්ධෙතතිකෘනි ආයනනානි. සතන ලොකා: සතත විඤ්ඤණටර්යලතියෝ. අඨ ලොකා: අඨ ලොක
කාණ්ඩය) බුත්සරණ. 43.
ධම්මා. නව ලොකා: නව ඝනතාචාසා දස ලොකා: දසායත නාති. දවාදස ලොකා: චාදසායතනාති. අටාඨාරස ලොකා: අටඨාරස ධාතුයො” යි තමන් සේ වූ බුදුකෙනෙකුන් මුත් අනික් කෙනෙකුන්ට නො හැ‍ඟෙන සංසකාරලොකය දත්තා වූ බුදුන් සරණ යෙමි යි බුත්සරණ යා යුතු. 74 තව ද, සියලු සතුන්ගේ ආශය-අනුශය-චරිතා ‘ධිමුකති ආදී වූ ගුණ තමන් සිත්හි ස්වරූපයක් සේ දන්නා හෙයින් සත්ත්ව ලොකය දන්නා වූ බුදුන් සරණ යෙමි යි බුත්සරණ යා යුතු.
75. තව ද, “එක්සක්වළෙක් අයමින් විතරින් දොළොස්ලක්ෂ තුන් දහස් සාර1 සියපණස් යොදනෙක. එ මැ සක්වළ වටින් සතිස් ලක්ෂ දසදහසක් තුන්සියපණස් යොදුනෙකැ”යි කියා තමන්ගේ නුවණ නැමති තරාදියෙහි ලා කිරා දත්තා වූ බුදුන් සරණ යෙමි යි බුත්සරණ යා යුතු. 76. තව ද, “එක් සක්වළෙකැ මහපස්පොළොව දෙලක්ෂ සතළිස් දහසක් යොදුන් පමණ බොල ඇත්තේ යැ. ඒ පස්පොළොව රැඳවූ දියපොළොව සතරලක්ෂතඅසූදහසක් යොදුන් පමණ බොල ඇත්තේයැ. ඒ දියපොළොව දැරෑ වා පොළොව නවලක්ෂිසැට දහසක් යොදුන් පමණ බොල ඇත්තෙ යැ”යි තමන්ගේ නුවණින් යටවුම් කොට පිරිසිඳැ දත් බුදුන් සරණ යෙමි යි බුත්සරණ යා යුතු.
77. තව ද, “මෙසේ සිටි මේ ලොවැ මහමෙර සුවාසූදහසක් යොදුන් පමණ සාගරයෙහි ගැලී සිටියේ යැ. සුවාසූදහසක් පමණ යෙදුන් නැඟී සිටියේ යැ. අයමිනිදු සුවාසූදහසක් යොදුන් පමණ යැ. විතරිනුදු සුවාසූදහසක් යොදුන් පමණ යැ.ඒ මහ මෙර පූර්වඟදිග්භාගය රීදීමය යැ . එසේ හෙයින් ඒ මුහුණෙහි පෑ පතළ ඒ දිගැ මුහුදැ දිය විරිව‍ාපී රිදී සේ සුදු යැ එ මැ මෙරුව දකුණු මුහුණ ඉන්ද්රදනීලමණීමය ය. එහෙයින් ඒ දිගැ මුහුද දිය නිල්පැහැ වෙයි. එ මැ මහමෙර පශ්චිමදිශාව පබළුමය යැ.
1.තුන්
44 අමෘතාවහ නම් වූ (ලොකවිවරණ
එහෙයින් ඒ දිගැ මුහුදැ දිය පබළුයෙහි පෑ සේ රතැ. එ මැ මෙරගල උතුරුදිගැ මුහුණ රන්මය යැ. එහෙයින් එදිගැ මුහුද දිය රන්වන් පැහැ යැ.” යි කියා මෙසේ අනුන්ගේ උදෙශයක් නැති වැ තමන්ගේ බුඬින් මැ පිරිසිඳැ දත් බුදුන් සරණ යෙමි යි බුත්සරණ යා යුතු. 78.
තව ද, “යුගන්ධ රපර්ව තය තෙමේ සුවාසූදහසක් යොදුන් පමණ
උස ඇත්තේ යැ.ඉන් දෙසාළිස් දහසක් යොදුන් පමණ ගැලී සිටියේ ය. දෙසාළිස්දහසක් යොදුන් නැඟී සිටියේ යැ. කරවිකපර්ව තය එක්විසිදහසක් යොදුන් පමණ උස ඇත්තේ යැ. ඉන් දසදහස් පන්සියක් යොදුන් පමණ ගැලී සිටියේ යැ. දසදහස් පන්සියයක් යොදුන් පමණ නැඟී සිටියේ යැ.සුදර්ශුනපවර්තහය දසදහස් පන්සියක් යොදුන් පමණ උස ඇත්තේ යැ. ඉන් පන්දහස්දෙසිය පණස් යොදුන් පමණ නැඟී සිටියේ යැ. නෙමින්ධදරපර්වහතය පන්දහස් දෙසියපණස් යොදුන් පමණ උස ඇත්තේ යැ. ඉන් දෙදහස්සසිය පස්විසි යොදුන් පමණ නැඟී සිටියේ යැ. විනතකපර්වනතය දෙදහස් සසිය පස්විසි යොදුනක් පමණ උස ඇත්තේ යැ. ඉන් එක්දහස් තුන්සියදොළොස් යොදුන් දෙගවූ පමණ ගැලී සිටියේ යැ. එක්දහස් තුන්සියදොළොස් යොදුන් දෙගවූ පමණ නැඟී සිටියේ යැ. අශවකර්ණ පර්‍වතය එක්දහස්තුන්සියදොළොස් යොදුන් දෙගවූ පමණ උස ඇත්තේ යැ. ඉන් සසියපණස් යොදුන් ගව්වක් පමණ ගැලි සිටියේයැ. සසිසපණස් යොදුන් ගව්වක් පමණ නැඟී සිටියේ යැ”යි කියා තමන්ගේ ඤාණයෙන් පිරිසිඳැ දත්තා වූ බුදුන් සරණ යෙමි යි. බුත්සරණ යා යුතු. 79. තව ද, ‘සුමෙරු යැ, යුගන්ධැර යැ යනාදී වූ පර්ව්තයන් අතුරෙහි මුහු ද සිදනාතසාගර නම් වෙයි. එහි පැන් මොනරපිලක් පවා ලුව හොත් ගැලී යන පමණ සියුම් බව ඇත්තේ යැ. එහි සුනෙරුපර්වතතයෙහි සිටැ යුගන්ධඇරපර්විතය අතුරෙහි සිදනන සාගරය සුවාසූදහසක් යොදුන් පමණ පළල ඇත්තේ යැ. යුගන්ධසරර්ව තයෙහි සිටැ ඊශධරපර්ව තය අතුරෙහි මුහුද දෙසාළිස්දහසක් යොදුන් පමණ පළල ඇත්තේ යැ. ඊශධරපර්ව‍ත
කාණ්ඩය) බුත්සරණ. 45.
යෙහි සිටැ කරවිකපර්ව්තය අතුරෙහි මුහුද එක්විසිදහසක් යොදුන් පමණ පළල ඇත්තේ යැ. කරවිකපර්වදතය සිටැ සුදශර්නපපවර්තැය අතුරෙහි මුහුද දස දහස්පන්සියක් යොදුන් පමණ පළල ඇත්තේ යැ. සුදශර්නඅපවර්තදයෙහි සිට නෙමින්ධදරපර්වවතය අතුරෙහි මුහුද පන්දහස්දෙසියපණස්යොදුන් පමණ පළල ඇත්තේ යැ. නෙමින්ධණරපර්වළතයෙහි සිටැ විනතක පර්වුතය අතුරෙහි මුහුද දෙදහස්සසිසපස්විසියොදුන් පමණ පළල ඇත්තේ ය. චිනතකපවර්තසයෙහි සිට අශ්වකර්ණඇපර්විතය අතුරෙහි මුහුද එක් දහස්තුන්සියදොළොස්යොදුන් දෙගව්වක් පමණ පළල ඇත්තේ ය. මෙහි සුනෙරුව පිරිවරා යුගන්ධගරපර්වඇතය සිටියේ යැ. යුගන්ධදරපර්විතය පිරිවරා ඊශධරපර්විතය සිටියේ යැ. ඊශධරපර්වයතය පිරිවරා කරවික පර්වවතය සිටියයේ යැ. කරවිකපර්වශතය පිරිවරා සුදර්ශකනපර්වයතය සිටියේ යැ. සුදර්ශයනපර්වපතය පිරිවරා නෙමින්ධරරපර්ව්තය සිටියේ යැ. නෙමින්ධයරපර්වදතය පිරිවරා චිනතකපර්විතය සිටියේ යැ. චිනතක පර්වනතය පිරිවරා අශ්වකර්ණපපර්වපතය සිටියේ යැ.” යි ගුරුකෙනකුන් අතින් අසා නො නො දැනැ, ශාසත්රායන් බලා නො දැන, තමන්ගේ සවයම්භුඥනයෙන් දත්තා වූ බුදුන් සරණ යෙමි යි. බුත්සරණ යා යුතු.
80 තව ද, “හිමාලයපර්වුතය පන්සියක් යොදුන් පමණ උස ඇත්තේ යැ. අසමින් විතරින් තුන්දහසක් යොදුන් පමණ ඇත්තේ යැ. වට නවදහසක් යොදුන් පමණ ඇත්තේ යැ. මේ හිමාලයපර්වනතය නම් සිසාර වැහෙන්නා වූ පන්සියක් ගඬගා වෙන් හෙබවී සිටියේ යැ. මෙහි අනචතප්තවිල දිගින් ද පළලින් ද ගැඹුරින් ද පණස්පණස් යොදුන් පමණ ඇත්තේයැ. මෙසේ මැ කණිමුණඬ නම් විල ද, රථකාර නම් විල ද, ඡදදනත නම් විල ද, කුණාල නම් විල ද, මන්ර් දදකිනි නම් විල ද , සිංහ ප්ර තාප නම් විල දැයි යන මේ විල් සය ද පණස්පණස් යොදුන් දිග පළල යැ. එපමණ ගැඹුර ඇත්තේ යැ. මොවුන් අතුරෙහි අනචතප්ත නම් විල තෙම සුදශීනකූටය, විත්රයකූටය, කාල කූටය, ගන්ධමමාදනකූටය, කෛලාසකූටය යන මෙ පර්වනත පසින් පිරිවරණ ලද්දේ යැ. එහි සුදර්ශතනකූටය ස්වණීමය යැ. දෙසියක් යොදුන් පමණ උස ඇත්තේ යැ. ඒ විල වසා සිටියේ යැ. කවුඬුතුඩක් වැනි සටහන් ඇත්තේ යැ. ඒ විල වසා සිටියේ යැ. චිත්රතකූටපර්ව්තය සවරත්නම යැ කාලකුටපර්වසතය තෙමේ අඳුන්වන්පැහැ ඇත්තේ යැ. ගන්ධ්මාදනපර්වවතය තෙමේ පස් ආදී යෙන් මිශ්රහ වැ තිබෙන්නේ යැ. ඇතුළතින් මුංවන්පැහැ ඇත්තේ ය.
46 අමෘතාවහ නම් වූ (ලොකවිවරණ
කළුවැල් ආදී මුලගන්ධතය, සඳුන් ආදී සාරගන්ධහය, සරල ගස් ආදී හරනැතිනෙනැ සුවඳ ය, සදොලමලආදී සුවඳ ය, තමලුආදී පත්ර ගන්ධු ය, නාමල්කෙසරු ආදී මල්සුවඳ ය, ජාතිළුල ආදී වූ එලගන්ධර ය, හැමපරිද්දෙන් සුවඳ ඇතිහෙයින් ගන්ධුගන්ධ ය යි යන දශවිධගන්ධධයෙන් බොහෝ කොට ගැවසී ගත්තේ යැ. නොයෙක් විභාගඖෂධයෙන් ගැවසී ගත්තේ ය. ගුණුපොහෝ දවස්හි දිලියෙන අඟුරුරැසක් සේ සිටින්නේ යැ.
එහි මැ නන්දයමූලක නම් පවර්තනයෙහි පසේබුදුන්වහන්සේ වරුන්දැ වසන තැන රන්ගුහා යැ, මැණික්ගුහා යැ, රිදීගුහා යැ යි තුන්ගුහායෙන් ඇත. ඔවුන් අතුරෙහි මැණික්ලෙන දොර යොද නක් උස යොදනක් පළළ මඤජුසක නම් ගසෙක් ඇත. ඒ වෘක්ෂසයෙහි1 දියෙහි ගොඩෙහි පුප්නා හැමමල් මැ පිපෙන්නේ යැ. එහි වි‍ෙශෂයෙන් හැම පසේබුදුන්වහන්සේ වඩනා දවස් මැ , සිසාරා සර්වනරත්නමය වූ මළුවෙක් වෙයි , එහි හමදනා වාතයෙක් කසළ හැමදැ දමයි එක්වාතයෙක් සත්රුවන්වැලි තනයි. දිය ඉස්නා එක්පවනෙක් අනචතප්ත විලින් දිය ගෙණවුත් ඉස්නේ ය. සුවඳ කරණ එක්පවනෙක් මල් අතුරයි.2 එහි හැමවෙලෙහි මැ ආසනයෙහි වැඩැ හිඳිනාසේකැ. උන්වහන්සේ වැඩැහුන් ඉක්බිති සෙසු පසේබුදුන්වහන්සේවරුන්දැ ද අවුත් පණවන ලද ආසන යෙහි වැඩැ හිඳැ එක්තරා සමාප්ත්තියකට සමවැදැ සමාපත්තීන් නැඟෙන සෙයෙකැ. ඉක්බිති හැමදෙනාවහන්සේට පළමු පසේබුදු වූ වහන්සේ, අළුතැ පසේබුදු වැ වැඩි වහන්සේහැමදෙනාවහන්සේට අනමොදනා පිණිස “තෙපි කෙසේ පසේබුදු වූ දැ?”යි කමටහන් විවාරණ සේකැ. එවෙලෙහි පසේබුදුන් වහන්සේ තමන්- වහන්සේගේ උදානඛ්යා කරණගාථා වදාරණ සෙයෙකැ. මෙසේ මේ ගන්ධේමාදනකුටය තෙම පසේබුදුන් වහන්සේවරුන්දැට වසන තැන වෙයි.
කෛලාසකූටය රජතම යැ. චිත්රනකූටය සියලු පර්ව තයෝ මැ සුදර්ශූනපර්වාතය හා සම වූ උස හා සටහන් හා ඇත්තාහ. චිත්ර කූටාදිපර්ව තයෝ හැමදෙන මැ අනචතප්තවිල සිසාරා වසා සිටි
1වෘක්ෂවයාතෙම-හැම 2.අතුරෙහි-බොහෝ † ගන්ධ
කාණ්ඩය) බුත්සරණ. 47.
යාහ . මේ හැම පර්ව තයෝ මැ පළලින් පණස් පණස් යොදුන් ඇත්තාහ. උසින් දෙසීයක් යොදුන් පමණ ඇත්තාහ. ඒ පර්වයතයෝ දේවතාවන්ගේ හා නාගයන්ගේ ආනුභාවයෙන් වැසී වස්වති. ගඞගාවෝ එයට මැ වදිති. ඒ සියලු ජලය අනචතප්තවිලට වදනේ යැ. හිරසඳ දෙදෙන දකුණුදිගින් උතුරුදිගින් යන්නාහු පර්ව ත අතුරෙන් ඒ විලට ආලොක කෙරෙති.ඉඳුරා මුදුනෙන් යන සමයෙහි ආලොක නො පතුරුවති. ඉඳුරා මුදුනින් යන සමයෙහි ආලොක නො පතුරුවති .එහෙයින් “අනට තප්තය”යි නම් වී. එහි රත්නමය වූ මනොඥ වූ පියගැට පඬකති ඇති මස්කැස්බන් නැති දැවණා සේ නිර්ම ල වූ ජල ඇති නහනතොට ඇති. ඔහු ද ඒ අනුභව කරන්නා වූ ජනායගේ සාධාරණ වූ කුශලකර්ම්යෙන් මනා කොට මවනලදහ. එහි පසේ බුදුන්වහන්සේ ද රහතුන්වහන්සේ නඟන සේකැ. සෘඬිමත් වූ සෘෂිවරයෝ ද නගති. එහි දේවතාවෝ ද යක්ෂසදීහු ද උයන් කෙළි කෙළනාහ.
ඒ අනවනප්තවිලෙහි සතරදිගැ සිංහමුඛය, හසතිමුඛය, අශ්වමුඛය, වෘෂභමුඛය යි සතරමුඛයෙහි වෙයි. ඒ සතර මුඛ යෙන් සතර මහාගඞගාවෝ පවත්නාහ. සිංහමුඛයෙන් හුනුවා වූ ගංතෙරැ සිංහයෝ බොහෝ වන්නාහ. හසතිමුඛයෙන් හුනු ගං තෙරැ ඇත්තු බොහෝ වෙති. වෘෂභමුඛයෙන් හුනු ගංතෙරැ අශ්වයෝ බොහෝ වෙති. තව ද,පූර්වහදිගින් නික්මුනු ගඟ අනෝනතනවිල තුන්විටෙකැ පැදකුණු කොට අනික් අනික් තුන්මුකයෙන් නික්මුනා වූ ගඟට නො වැද නැඟෙනහිරිදිගින් සමුද්ර්යට වන බස්නාහිරින් හා උතුරුදිගින් හා නික්මුනු ගංගාවෝ ද විල තුන් තුන් විට පැදකුණු කොට සෙසු ගඟට නො වැදැ බස්නාහිරින් උතුරු දිගින් ද මුහුදට මැ වදිති.
දකුනුදිගින් නික්මුණු ගඟ විල තුන්විටෙකැ පැදකුණු කොට තෙසු ගඟට නො වැදැ දකුණුදිගින් ඉඳුරා†ගලතල පිටින් සැටයොදු තක් ගොස් සරස සිටි පර්වදතය පැහැරැ නැඟි වටින් තුන්ගව්වක් පමණ ජලධාරාවක් වැ ආකාශයෙන් සැටයොදනක් පමණ තැන් ගොස් නියගගල නම් අතලගල හින. ඒ අතලගල ජලධාරා- වෙහි වෙගයෙන් බිඳුනේ පණස් යොදුන් පමණ තැන් පොකුණත් වියැ. ඒ පොකුණේ වියර බිඳැ ගෙණැ අතලගලට වැදැ සැටයොදුනක් ගොස් නැවැත ඝනපොළොව බිඳැ ගෙනැ උමඟින් සැටයොදුනක් ගොස් අවුරා සිටි වින්ය් ග නම් පර්වඟයෙහි
† ඉඳුවුරා
48. අමෘතාවහ නම් වූ (ලොකවිවරණ
ගැසී හසතතලයෙහි ඇඟිලිපස මෙන් ධාරා පසක් වැ පවත්ති. ඒ ගඬගා නම් වී යැ. ඉඳුරා1 සැටයොදනක් ආකාශයෙන් ගිය තැන කාලගඞගා නම් වෙයි. සැටයොදුනක් ආකාශයෙන් ගිය තැන ආකාශගඬගා නම් වෙයි නියගගල නම් පොකුණෙක් වී යැ.ඒ පොකුණ මියර බිඳැ ගෙණැ අතලගලට වැදැ සැටයොදු නක් ගිය තැනැ බලගඞගා නම් වෙයි. උමඟින් සැටයොදුනක් ගියතැන උමග්ගගඞගා නම් වෙයි. වින්ය්ඟි නම් සරස සිටි පර්වැතය පැහැරැ ධාරා පසක් වැ පැවැති තැනැ ගඞගා යැ යමුනා ය, අචිරවතී යැ, සරබු යැ, මහි යැ, යන පස්නමක් ලදු මෙසේ මේ ගඞඟාවෝ පස්දෙන හිමාලයපර්වයතයෙන් පවත්නාහ.
ඡදදන්න නම් විල මැද දොළොස් යොදුනක් පමණ තැන සෙවෙල් ආදී යමක් මැ නැති හෙයින් ඉඳුනිල්මණීරැසක් බඳු ජලය මැ සිටිනේ යැ. එයට ඉක්බිති යොදුනක් පළල ඇති හෙල්මැලිවනය ඒ ජලය සිසාරා සිටියේ යැ.එයට ඉක්බිති යොදුනක් පමණ පළල ඇති නිල්මහනෙල්වනය සිසාරා සිටියේ යැ. ඊට ඉක්බිති යොදුනක් පමණ පළල ඇති රත්මහනෙල් වනය සිසාරා සිටියේ යැ. ඊට ඉක්බිති වැ යොදනක් පමණ පළල ඇති සුදුමහනෙල් වනය සිසාරා සිටියේ යැ. ඊට ඉක්බිති වැ යොදනක් පළල ඇති ඇඹුලවනය සිසාරා සිටියේ යැ. මේ සත්වනයට ඉක්බිති වැ හෙල්මැලිආදියෙන් මිශ්රි වූ වනය යොදුනක් පළල වැ සිසාරා සිටියේ යැ. ඊට ඉක්බිති වැ ඇතුන් පොහොනා පමණ දියෙහි යොදනක් පළල ඇති රත්හැල් වනය යැ. ඊට ඉක්බිති වැ දිය කෙළවර පස්වනක් පැහැ ඇති මලින් ගැවසී ගත් කුඩා කුඩා ගසින් යුක්ත වූ වන යැ. මෙසේ මෙ කී දසවනය යොදුන් යොදුන් පළල පැතිරැ සිටින්නේ යැ. ඊට ඉක්බිති වැ සිහින්මෑවනය යැ. ඊට ඉක්බිති වැ මහ මෑවනය යැ. ඊට ඉක්බිති වැ ලබුවනය යැ. ඊට ඉක්බිති වැ නියධාරාවනය යැ.ඊට ඉක්බිති වැ පුවක්ගස් පමණ දඬුඇති උග්වනය යැ . ඊට ඉක්බිති වැ ඇත්දළ පමණ පක් ඇති කෙහෙල්වනයැ.ඊට ඉක්බිති වැ සැළ පමණ පක් ඇති
1.ඉඳිවුරා-ඇතම්
කාණ්ඩය) බුත්සරණ. 49.
කොසවනය යැ. ඊට ඉක්බිති වැ පැණියෙන මහදාකැති පමණ පලු1 ඇති සිනිඹලාවනය යැ. ඊට ඉක්බිති ගිවුළුවනය යැ. ඊට ඉක්බිති වැ නොඑක් නොඑක් ඵල ඇති ගසින් යුක්ත වූ මහාමිශ්රවකවනය යැ. ඊට ඉක්බිති වැ හුණුවනය යැ. හුණුවනය සිසාරා පර්වනතයෝ සත්දෙනෙක් සිටියහැ .
ඒ පර්ව තයන්ගේ පිට දිශවෙහි ආදී වූ පර්වයතය මුල්ලකාල නමැ දෙවන පර්වතතය මහාකාල නමැ ඊට ඉක්බිති පර්වහතය චන්ද්රවපාර්ශව1 නමැ. ඊට ඉක්බිති පර්ව තය සූය්ය් ප පාර්ශව2 නමැ . ඊට ඉක්බිති පර්වරතය මණීපාරාශව නමැ ඊට ඉක්බිති පර්ව තය රජතපාර්ශවය නමැ. සත්වන වු සත් යොදුන් උස ඇති ස්වණී පාර්ශවය පර්වමතය ඡද්දනත විල සිසාරා පාත්රසමුවවිටක් මෙන් සිටි යේ යැ. ඒ පර්වයතය‍ාගේ ඇතුළත ස්වණීවණී යැ. එයින් නික් මෙන රන්වන්පැහැයෙන් ජද්දනතවිල නැංගා වූ ලහිරුමඬලක් මෙන් හොබනේ යැ. පර්ව තයන් අතුරෙන් එක් පර්ව තයක් සයො දනක් උස ඇත්තේ යැ එක් පර්ව‍තයන් පස් යොදනක් උස ඇත්තේ යැ. එක් පර්වපතයක් සතරයොදනක් උස ඇත්තේ යැ. එක් පවර්තතයක් තුන් යොදනක් උස ඇත්තේ යැ. එක් පර්ව ත යෙක් දෙයොදනක් උස ඇත්තේ යැ එක් පර්වඇතයෙක් යොදනක් උස ඇත්තේ යැ.
මෙසේ සත් පර්ව්තයෙන් පිරිවරණ ලද්දා වූ මේ ජද්දනතවිලට ඊශානකොණයෙහි ජලකණිකාසහිත පවන් හමනා තන්හි මහත් වූ නුගයෙක් ඇත එ ගස කඳ වට පස් යොදනක් පමණ ඇත්තේ යැ. මුල සිටැ වෙළෙපට සත් යොදනක් පමණ උස ඇත්තේ යැ. සතරදිගට ගිය මහාශාඛා සයොදුන් සයොදුන් පම ණ යැ. උඩු බලා නැඟී මහාශාඛාව සයොදනක් උස ඇත්තේ යැ. එ නුගගස මුලැ සිටැ අගට තෙළෙස් යොදනක් උස ඇත්තේ යැ. උතුරුදිග අතුකෙළවරැ සිටැ දකුණුදිග අතුකෙළවරට දොළොස් යොදනක් පමණ ඇත්තේ යැ. නැ‍ඟෙනහිරැ අතුකෙළවරැ සිට බස්නාහිරැ අතුකෙළවරට දොළොස් යොදනක් පමණ ඇත්තේ යැ. අටදහසක් අරළුයෙන් හොබනේ යැ. එ වාක්ෂ ය මුඬු වූ ඉඳුනිල් පර්වසතයක් සේ හොටනේ යැ. ජද්දනතවිලට බස්නාහිරැ රන්පර්ව ත යෙහි දොළොස් යොදුන් පමණ රත්ලෙනැ ෂඩ්දනන නම් හස්ති රාජතෙම වමාසමයෙහි අටදහසක් ඇතුන් පිරිවරා සිටිනේ යැ. ගිම්සමයෙහි ජලකණීකායෙන් යුක්ත පවන් පිළිගණිමින් මහ නුගරුකමුලැ අරළු අතුරෙ හි සිටිනේ යැ. 1.පැණියෙන පලු 2.පාර්ශවපර්විත.
50. අමෘතාවහ නම් වූ (ලොකවිවරණ
ඉක්බිති මන්දාෙකිනි නම් විල මැදැ පස් යොදනක් පමණ තැන සෙවෙල් ආදී නැති වැ ප්ර සන්න වූ ජලය සිටින්නේ යැ. එයට ඉක්බිති වැ පා ගන්නා දියෙහි දෙගව්වක් පමණ පළල ඇති හෙලපියුම් වනය විල සිසාරා සිවටියේ යැ. එහි නෙලුඹුදැලි ගඟු ලිස් පමණ වෙයි. නෙලුඹල මහබෙර පමණ වෙයි. එහි එකීඑකී පුරුකැ ලාසු ලාසු පමණ කිරි ඇත. මල් පිපෙන සමයෙහි වාතය රේණුසලා නඟා නෙලුම්පතෙහි පිහිටුවන්නේ යැ. එහි ජලබින්දු හෙන්නේ යැ. ඉක්බිති අව්වෙන් පැසී යවට මෙන් දැඩි වැ පොකුරුමිහිකැටි තිබෙන්නේ යැ. එයට ඉක්බිති වැ රත්මහ නෙල්වනය යැ. එයට ඉක්බිති වැ සුවඳහැල්වනය යැ.එයට ඉක් බිති වැ කැකිරිවනය යැ. එයට ඉක්බිති වැ ලබුවනය යැ. එයට ඉක්බිති වැ දෙගවුවක් පමණ තැනැ පුවක්කඳ පමණ දඬු ඇති උග්වනය යැ. එයට ඉක්බිති වැ එකකු විසින් පක් දෙකක් කා නිමා කොට ගත නොහැකි මහත්පක් ඇති කොස්වනය යැ. එයට ඉක්බිති වැ අඹවනය යැ. එයට ඉක්බිති වැ දඹවනය යැ. එයට ඉක්බිති වැ ගිවුළුවනය යැ. එහි සංක්ෂතපයෙන් ඒ විල්හි අනුභව කටයුතු ඵලයෙන් මෙ නම් ඵලයෙක් නැතැයි නො කියැ යුත්තේ යැ. එහි දඹදිවට සලකුණු වූ දඹගයෙකුදු ඇති. එහි පමණ මෙසේ දක යුතු:-
කඳ වට පසළොස් යොදනක් පමණ පළල ඇත්තේ යැ. මුල සිටැ වෙළෙපට පණස් යොදුන් පමණ ඇත්තේ යැ. සතර දිශාවට ගිය සතර මහාශාඛාවෝ ද උඩු බලා ගිය මහා ශාඛාව ද පණස් පණස් යොදුන් පමණ යැ. උතුරුදිග ශාඛාග්රස යෙහි සිටැ දකුණුදිග ශාඛාග්ර යට සියක් යොදුනැ. බස්නාහිරි ශාඛග්රියෙහි සිටැ නැගෙනහිරි ශාඛාග්ර යට සියක් යොදුනැ සිසාරා තුන්සියක් යොදුන් පමණ ඇත්තේ යැ. ඒ මහා ශාඛායෙහි මහත් මහත් ගඞගාවෝ වැහෙති. එ ගඞගාවන්ගේ දෙ හිතති යෙහි මහදියකළ සා දඹපක් හුනු හුනු තැනැ රන්පැළ හට ගන්නී2 එ ස්වණීකූරයෝ ගඞගාජලයෙන් ගෙණැ යනු ලබන් නාහු අනුක්රළමයෙන් සාගරයට වදනාහ. එහෙයින් මැ ජම්බුනදී යෙහි උපන් හෙයින් ස්වණීයතෙම ‘ජාමෙබානදය’ යි කියනු ලැබේ.
1ඇත්තේ ය. 2.නඟුලිස්සා පමණ ඇතැම්
කාණ්ඩය) බුත්සරණ. 51.
මෙහි සත්වන සවණීපර්ව්තය අතුරෙහි වෙසමුණුමහරජහු විසින් අනුභවනීය වූ දිව්ය‍ඵලයෙන් යුක්ත වූ මුලැ පටන් ලොහො දැල් සතකින් පිරිවරණ ලද්දා වූ කෙළලක්ෂ් කුමහාණඬයන් විසින් පිරිවරණලද අබනනතර නම් අඹගසෙකුදු ඇත. දඹ ගසට කී යම් පමණෙක් ඇති නම්, අසූරයන්ගේ පලුගසටද, ගුරුළුන්ගේ හිඹුල්ගසට ද, අපරකොයානායෙහි1 කොළොම ගසට ද, උතුරුකුරුදිව්හි තප්රුකට ද, පූර්වහවිදෙහයෙහි මහරි ගසට ද, තව්තියෑහි පරසතුරකට ද එපමණ යැ: දත්තා වූ බුදුන් සරණ යෙමි යි බුත්සරණ යා යුතු.
81. තව ද, “සක්වළගල දෙයාසූදහසක් යොදුන් දියෙහි ගැලී සිටියේ ය. දෙයාසූදහසක් යොදුන් නැඟී සිටියේ යැ. සඳමඬල අයමින් විතරින් උසින් එකුන්පණස් යොදුනැ. මවින් එක්සිය සත්සාළිස් යොදනෙකැ. හිරුමඬල අයමින් විතරින් උසින් පණස් යොදුනැ. වටින් එක්සියපණස් යොදුනැ. සඳමඬල යන තැනට හිරුමඬල යොදනකට උස් වැ යන්නේ යැ. සඳමඬල ඇතුළෙන් මාණික්යද2 මය යැ. පිටතින් රිදීමය යැ. එයින් ඇතුළෙන් පිටතින් සිහිලැ. හිරුවිමන ඇතුළෙන් ස්වණීමය යැ. පිටතින් දැවාණමය යැ. එයින් ඇතුළෙනුත් පිටතිනුත් උෂණ යැ.මේ චන්ද්රය සූය්ය්. උ දෙදෙන එක පැහැරැ තුන් දීපය‍යෙක් හි ආලොක කරන්නාහු එකී එකී දිගින් නවලක්ෂඇයක් නවලක්ෂ යක් යොදුන්හි අන්ධනකාර නසන්නාහ.
ජම්බුදීපයෙහි උදයක‍ාලය පූර්ව චිදෙහ‍ෙයහි මධ්යාිහ්නය යැ.
උතුරුකුරුදිවෙහි හිරු ගලහෙන කාලය යැ. අපරගොයානයෙහි2 මධ්යාකය‍ාමය ය. පූර්වපචිදෙහ‍ෙයහි හිරු නැඟෙන කල් උතුරුකුරු දිවැ මධ්යාිහ්නක යැ. අපරගොයානයෙහි3 හිරු ගලහෙන කල යැ. ජම්බුවීපයෙහි මධ්යාමයාමය යැ. උතුරුකුරුදිවෙහි උදාකල් ගොයානයෙහි මධ්යා්හ්නය යැ. ජම්බුවීපයෙහි ගලහෙන කල යැ. පූර්වයචිදෙහයෙහි මධ්යාැමයාමය යැ.අපරගොයානයෙහි හිරු නැඟෙන කල් මෙහි මධ්යාහහ්නය යැ. පූර්ව චිදෙහයෙහි ගලහෙන කාලයැ. උතුරුකුරුදිවෙහි මධ්යැමයාමය යැ” යි මෙසේ දත්තා වූ බුදුන් සරණ යෙයි යි බුත්සරණ යා යුතු. 82. තව ද,සක්දෙව්රජහට නිවාස වූ තව්තිසෑදෙව්ලොව මෙර ගල මත්තෙහි දසදහසක් යොදුන් පමණ තැන පිහිටියේ යැ.
1. ගොධානයෙහි 2.නිල්මාණික්ය 3.ගොයානයෙහි.
52. අමෘතාවහ නම් වූ (ලොකවිවරණ
එහි නැඟෙනහිරිදොරටුව හා බස්නාහිරිදොරටුව හා දෙඅතුර දසදහසක් යොදුන් පමණ යැ. දකුණුදිගැ දොරටුව හා උතුරු දිගැ දොරටුව හා දෙඅතුර දසදහසක් යොදුන් පමණ යැ. ඒ සක්දෙව්රජහු වසන නුවර දොරදහසකින් යුක්ත යැ. උයන් හා පොකුණෙන් හොබනේ ය. ඒ නුවරැ තුන්සියක් යොදුන් උස ඇති දදයෙන් හොබනා සත්සියයක් යොදුන් උස ඇති විජයොත්1 නම් මහපහය පිටියේ යැ. එහි රන්මයයටෙහි මැණික්මය දද වන්නේ යැ. මැණික්මයයයෙහි රත්රන්මය දද වන්නේ යැ. පබළුමයයටෙහි මුතුමයදද වන්නේයැ. මුතුමයයටෙහි පබළු මය දද වන්නේ යැ. සත්රුවන්මයයටෙහි සත්රුවන්මයදද වන්නේ යැ.
ඔහුගේ විජයත් නම් රථය යෙළසියක් යොදුන් දිග ඇත්තේ යැ. එහි පසු කෙළවර පණස් යොදුන් පමණ යැ. මැද රථමැඳිරිය පණස් යොදුන් පමණ ඇත්තේ යැ. ඒ රථයෙහි යෙදනක් පමණ හෙළකුඩයෙක් සිටින්නේ ය. එකවියෙහි උතුම් අස්සු දහසෙක් යොදනු ලැබෙති. තෙසු අලඞකාර මෙතෙකැයි පමණ නැති ඔහුගේ දදය දෙසියපණස් යොදුනක් පමණ උස ඇත්තේ යැ. ඒ දදය පවනින් පහළ කල්හි පඤචාඩගිකතුය්ය්ර මයෙහි ශබ්ද සේ මිහිරි හඬ ඇසෙන්නේ යැ.
එ සක්දෙව්රජහුගේ ඓරාවණ නම් ඇත් යෙළසියක් යොදුන් පමණ උස ඇත්තේ යැ. දෙව්ලොවැ තිරිසනුන් නැති හෙයින් එක්දිව්යතපුත්ර යෙක් සක්දෙව්රජ උයන්කෙළියට නික්මෙන කල්හි තමාගේ ආත්මභාවය හැරැ ඓරාවණ නම් ඇත් වෙයි. එතෙම තෙතිස් කුඹක් මවගන්නේ යැ. එකීඑකීකු‍ෙඹක් වටින්මඬ්යහයෙහි සක් දෙව්රජහට සුදශීන නම් තිස් යොදුන් පමණ කුඹෙක් වන්නේ යැ. ඒ කුඹ මත්තෙහි දොළොස් යොදුන් පමණ රුවන්මඬුවෙක් වන්නේ යැ. එහි අතුරතුරෙහි සත්රුවන්මය වූ යොදුන් පමණ උස ඇති දද නැ‍ඟෙන්නේ යැ. කෙළවරෙහි රසුදැල් එලෙන්නේ යැ. එ රසුදැල් පවනින් සලනලද කල්හි පඤචාඬගිකතූය්ය්නැ යෙහි හඬ සේ මිහිරිහඬ ඇසෙන්නේ යැ. ඒ තෙනිස්කුඹුන් අතුරෙන් එකී එකී කුඹෙක් හි සත් සත් දළ වන්නේ යැ. එකී එකී දළ පණස් පණස් යොදුන් දිග වන්නේ යැ.
1.විජයත්
කාණ්ඩය) බුත්සරණ. 53.
එහි එකීඑකී දළෙක්හි සත්සත් පොකුණු වන්නේ යැ. එකීඑකී පොකුණෙක්හි සත්සත්පියුම් ගස් වන්නේ යැ. එකීඑකී ගසෙක්හි සත්සත්මලෙක් වන්නේ යැ. එකී එකී මලෙක්හි සත්සත් පෙති වන්නේ යැ. එකී එකී පෙත්තෙහි සිටැ නටන රඟමඬල වන්නේ යැ.
නන්දා නම් පොකුණ පණස් යොදුන් පමණ ඇත්තේ යැ. චිත්ර ලතා නම් වනය සැටයෙදනක් පමණ ඇත්තේ යැ. ඒ වනාහි දිවරුක්දහස්ගණනින් හෙබියේ යැ. නන්ද.නවනය ද ථාරුසකවනය ද එසේ මැ යැ. එහි සක්දෙව්රජ දෙව්දු1 සමූහයා විසින් පිරිවරණලද්දේ සැටයොදුන් පමණ ඇති රත්රන්මය වීථීයට බැසැ කෙළිදෙළෙන්2 නන්දනනවනය ආදියෙහි ඇවිදිනේ යැ. පරසතුරුක වනාහී හාත්පසින් යොදුන්සියක් පමණ වට ඇත්තේ යැ. පසළොස්යොදුන් පමණ කඳවට ඇත්තේ යැ. සියක් යොදුන් පමණ උස ඇති ඒ රුක්මුල්හි සැටයොදුන් පමණ දිග ඇති පසළොස් යොදුන් පමණ පළල ඇති පසළොස් යොදුන් උස ඇති බඳුවදමල් වැනි පැහැ ඇති පාණ්ඩුකම්බල නම් ගල් ආසනයෙක් වී යැ. එ මෙළොක්බැවින් සක්දෙව්රජහු හුන් කල්හි කයින් සමහරෙක් ගැලී තිබෙන්නේ යැ. නැඟී සිටි කල්හි එතැන පිරී යන්නේ යැ. සුධර්මාස නම් දෙව්සහය3 දිගින් ද පළ ලින් ද තුන්සියක් යොදුන් පමණ ඇත්තේ යැ. වටින් නවසියක් යොදුන් පමණ යැ. උසින් පන්සියක් යොදුන් පමණ යැ. එහි බිම දැවාණමය යැ. ටැම්තලා ද දැවවළලු ආදියෙහි4 සිංහරූප ආදීන් ගැසූ ඇණ5 මැණික්මය වී යැ. රත්රන්මයටැම් ඇති වි යැ. රිදීමයපේකඩ වී යැ සිංහාදිරූ මැණික්මය වී යැ. ගොනැස් සත්රුවන්මය වී යැ. සිචිනිපිටිපෝරු හා මුත්චත්6 ද සත්රුවන්, මය වී යැ. සෙවින්නෙහි උළු ඉඳුනිල්මැණික්මය වී යැ. සෙවින් නෙහි පිට රත්රන්මය වී යැ.කොත රිදීමය යැ. මේ හැම ගුරූපදෙශයක් නැති වැ තමන්ගේ මැ නුවණින් දත්තා වූ බුදුන් සරණ යෙමි බුත්සරණ යා යුතු. 83. ආසාවතී නම් එක්ලියකුදු ඇත. එහි මල් පිපෙන්නේ යැ යි දෙවියෝ දහසක් හවුරුදු උපස්ථනයට යෙති. පරසතුරුක මල් පිපෙන කල්හි ඒ දෙවියෝ එහි පත් පඬුවන් වූ තැන් පටන්
1.දේව, 2.කෙළි කෙළනේ ය, 3.සභාව 4 ආදිය ද, 5.ඇණ ද, 8 හොත්වස්-අමාවතුර 153
54. අමෘතාවහ නම් වූ (ලොකවිවරණ
සතුටු වෙති. පරසතුරුක හැමපරිද්දෙන් පිපී මල් ඇතිකල්හි හාත්පසින් පන්සියක් යොදුනෙහි රස් පැතිරෙයි. යටිසුළඟ සියක් යොදනෙහි සුවඳ පවත්නේ යැ. ඒ පරසතුරුක මල් පිපෙන කල්හි නැඟී වත් දෙහෙතිල්ලෙන් කැඬුව මැනැ වැ යනු නැත. කැඩූ මල් කරඬුවෙහි ලා ගෙණන මැනැ ව යනු නැත. මල් කඩන සුළඟෙක් නැඟී මල් නටුයෙන් කඩන්නේ යැ. පිළිගන්නා එක් සුළඟෙක් මල් බිමැ ගියැ නො දී පිළිගන්නේ යැ. ප්ර වෙශ කරණ එක් පවනෙක් සුධර්මමදෙර්ව සහය ඇතුළෙහි ලන්නේ යැ. හමදනා පවනෙක් පරමල් පරිද්දෙන් අතුරන්නේ යැ. සුධර්ම දෙර්වනසහය මධ්යකයෙහි යොදනක් පමණ රුවන්පලගෙක් බණආසනයෙක් වන්නේ යැ. ඒ මත්තෙහි තුන්යොදුනක් පමණ හෙලකුඩයෙක් නඟන ලැබෙයි. ඊට ඉක්බිති වැ සක්දෙව් රජහට ආසනයෙක් අතුරණු ලැබෙයි. ඊට ඉක්බිති වැ දෙතිස්දිව්යහපුත්රෙයන්ට ආසන අතුරණු ලැබෙයි. ඊට ඉක්බිති වැ සෙසු ප්රවධාන දෙවතාවන්ට ආසන වන්නේ යැ. සෙසු අප්රිධාන දේවතාවන්ට මල්කෙමි මැ අසුන් වන්නේ යැ.
ඉක්බිති වැ දේවතාවෝ සුධම්දෙව්සභයට වැද පිළිවෙළින් හිඳිනාහැ. ඉක්බිත්තෙන් මල්රෙහෙණු උඩට නැඟී කැණීමඬ ලෙහි ගැසී වැගිරෙන්නේ දෙවතාවන්ගේ තුන්ගවු පමණ ශරීර ලාරසයෙන් තවරණලද්දාක් මෙන් කෙරෙයි. ඔවුන්ගේ ඒ කෙළි සාරමසෙකින් නිමවන්නේ යැ යි ස්ව‍යම්භූඥානයෙන් පරොප දෙශයක් නැති වැ දත්තා වූ බුදුන් සරණ යෙමි යි බුත්සරණ යා යුතු.
84.
තව ද “සිනේරුපාමුල්හි දසදහසක් යොදුන් අසුරපුරය වී යැ. ශක්රම තමාගේ පුරයට අසුරයන් නො එන පිණස මෙරැ පළමුවන සිමායෙහි නයින් සිටීවි යැ. පස්වන සීමායෙහි සතරවරමුන් සිටීවි යැ. මේ අසුරයන් වසන භවනය ද දසදහසක් යොදුනැ. අවිවිය ද දඹදිව ද මෙසේ මැ දසදහසක් යොදුනැ. අවිචියැ ඇතුළ දිගින් පළලින් සියක් යොදුනැ. යට ලොහොපොළොව යැ. ලොහොමයසෙවිනි යැ. එකී එකී බිතන්1 නවයොදුන් පමණ යැ. මෙසේ මැ නැ‍ඟෙනහිර භීත්තියෙන් නැඟී රස් බස්නාහිරිබිතත්
1.භිත්තිය.
කාණ්ඩය) බුත්සරණ. 55.
පැහැර එයින් විදැ ගෙණැ පිටතින් සියක් යොදුන් පමණ තැන පැතිරැ සිටින්නේ යැ. බස්නාහිරින් නැඟී රස් නැඟෙන හිරිබිතන් විදැ ගෙණැ පිටත යොදුන් සි‍යයක් තැන පැතිරැ සිටින්නේ යැ. මෙසේ මැ උතුරු දිග හිතතියෙන් නැඟී රස් දකුණු දිග භීතතිය විදැ ගෙණැ පිටත සියක් යොදුන් තැන පැතිරැ සිටි නේ යැ. මෙසේ මැ දකුණුදිග භීතියෙන් නැඟී රස් උතුරු දිග බිතන් විදැ ගෙණැ පිටත සියක්යොදුන් පමණ තැන පැතිරැ සිටිනේ යැ. ජ්වාලා පැතිරෙණ තැන් ඇතුළුවැ අයමින් විතරින් තුන්සියඅටළොස් යොදුන් පමණ ඇත්තේ යැ. ඒ ඇතුළෙහි සියක් යොදුන් පමණ තන්හි කොටා නළෙකැ පිරූ මල්තුඹ1 සුණු සේ සත්වනයෝ අතුරු නැති වැ සිටැ එහි පැසෙති.දඹදිව දිගින් පළලින් දසදහසක් යොදුන් පමණ ඇත්තේ යැ. එහි සාරදහසක් යොදුන් පමණ තැන් මුහුදු වී යැ. තුන්දහසක් යොදුන් පමණ තැන් මිනිසුන්ට නිවාස වි යැ. නැවත තුන්දහසක් යොදුන් පමණ තැන් හිමාලයපර්වසතයට අවකාශ වී යැ.”යි දත්තා වූ බුදුන් සරණ යෙමි යි බුත්සරණ යා යුතු.
85. තව ද,අපරශෝයානය සත්දහසක් යොදුනැ. පූර්වහචිදෙහය සත්දහසක් යොදුනැ. උතුරුකුරුදිව අටදහසක් යොදුනැ. මෙහි දඹදිව ගැලැත්තක් වැන්නැ. සයානුකෙළ ලක්ෂනයක් පමණ පටුන්ගම් ඇත්තේ යැ. පණසක් රුවන් ආකාර ඇත්තේ යැ. නවානුලක්ෂඇයක් පමණ ද්රොසණමුඛ ඇත්තේ යැ.එක්ලක්ෂණ නවානුදහසක් පමණ නුවර ඇත්තේ යැ. තව ද, අපරගෝයානය කැටපතෙකැ සටහන් ඇත්තේ යැ. උතුරුකුරුදිවයින පීඨයෙතැ සටහන් ඇත්තේ යැ. ඒ ඒ විපයෙහි මිනිසුන්ගේ3 මුහුණු දු ඒ ඒ විපයෙහි සටහන් මැ ඇත්තේ යැ. ඒ ඒ විපයෙහි සත්ත්ව යන්ගේ ස්වභවය මෙසේ යැ” යනාදීන් සියල්ල ඇතැඹුලු සේ දත් බුදුන් සරණ යෙමි යි බුත්සරණ යා යුතු.
86. තව ද, “මේ සතරවාපයෙන් එකී එකී විපය පිරිවරා ක්ර්ු ද්ර වීප පන්සියෙක් පන්සියෙක් වන්නේ යැ. මෙසේ මහදිව් හා කොදිව් හා ඇතුළු වූ එක්සක්වළෙක් එක් ලොකධාතුවෙක් නම් වෙයි.
1.පිරෑ තුඹ. 2.III. V. ගොඩාන 3.සත්ව යන්ගේ-සමහර
56. අමෘතාවහ නම් වූ (ලොකවිවරණ
මෙසේ වූ සක්වළ තුණක් අතුරෙහි ලොකානතරික නම් නරකයෙක් වන්නේ යැ. ඒ නරකය අටදහසක් යොදුන් පමණ මහත ඇත්තේ යැ.ඒ නරකයෙහි යටින් පොළොවක් නැත මත්තෙන් දෙව්ලොවක් නැත. ඇසට පැණෙන ආලෝකයෙක් නැත. එහි අලොකයෙක් ඇති වන්නේ බුදුන්ගේ උත්පතති ආදී වූ මඟුල්දවසෙකැ මැ යැ. ඒ ආලෝකය ද විදුලියආලෝක යක් සේ ඒ නරකයෙහි පැතිරැ ගොස් එහි සත්ත්වෝයන් ‘මේ කිම් දැ?’යි බණන්නට වන්කල්හි මැ අනතධාන වෙයි.එහි උපදනෝ මවුපියන් ආදීන්ට වැරැද්දේ යැ. අනවතරයෙන් සතුන් මැරීම් ආදී වූ පව් කළෝ යැ. ඔවුන්ගේ ශරීරය තුන් ගවු පමණ යැ. ඉතා දික් වූ නිය ඇති වෙති. වවුලන් මෙන් සක්වළගලැ නියෙන් එලී ගෙණැ හොවිති. එහි ඔමමින් ඔවුනොවුන් ඇඟ අත් ගැටී1 ගිය කල්හි ‘ගොදුරු ලදුම්හ’යි කියා ඔවුනොවුන් කරන්නට වදිමින් ගිලී ගොස් ලොව ධරා සිටි දියෙහි හෙති.හී විරෙති. ඔවුන්ගේ පාපකම්බලයෙන් එකෙණෙහි ඒ දිය කර වෙයි යනා දී මේ සියල්ල උපදෙශයක් නැති වැ තමන් ගේ නුවණින් පිරිසිඳැ දත්තා වූ බුදුන් සරණ යෙමි යි. බුත්සරණ යා යුතු .
87, තව ද, “මෙසේ වූ සක්වළ අනනත යැ. එහි සත්ත්වකයෝ අනන්තයෝ යැ.”යි කියා එසේ මැ අනන්ත වූ තමන්ගේ නුවණින් පිරිසිඳැ දත්තා වූ බුදුන් සරණ යෙමි යි. බුත්සරණ යා යුතු.
88. තව ද, “සංවතී යැ, සංවතීස්ථායි යැ, විවති යැ. විවතීස්ථායී යැයි කප් සංවතීස්ථායි යැ. උපදනා කප් විවතී යැ ඉපිදැ සිටිනා කප් විවතීස්ථායි යැ. එහි කප නස්නාකලැ ගින්නෙන් හෝ දියෙන් හෝ පවනින් හෝ මේ තුණීන් නස්නේ යැ.එහි ගින්නෙන් නස්නා කලැ තෙජසින් ආහස්සර නම් බඹලොව පහරවා එක හෙළා නස්සි. දියෙන් නස්නා කල සුභකිණ්හක නම් බඹලොව පහරවා නස්සි. දියෙන් නස්නා කැල වෙහපථල නම් බඹලොව පහරවා නස්සි. විතරින් තුන්සංවතීයෙහි මැ එක් බුදුකෙනෙක් නස්සි.බුදුන්ගේ කෙත් තුණෙක් වෙයි: ‘බුදුන්ගේ ඉපදීමට ෙක්ෂ.ත්ර ය, ආඥාවට ෙක්ෂ ත්රවය, විෂයට ෙක්ෂරත්රසය’යි2 එහි දසදහසක් සක්වළ උත්පත්තියට ෙක්ෂ ත්රආය යැ. කෙළලක්ෂර
1.ගෑමි 2.”බුදුන්ට ෙක්ෂ‍ත්ර තුණෙක් යැ”-අධිකයෙකි
කාණ්ඩය) බුත්සරණ. 57.
යක් සක්වළ ආඥවට ෙක්ෂ.ත්ර‍ය යැ. අනනතාපරිමාණ සක්වළ විෂයයට ෙක්ෂ‍ත්ර‍ය යැ” යනාදීන් තමන්වහන්සේගේ ඤාණබල යෙන් උපදේශයක් නැති වැ දත්තා වූ බුදුන් සරණ යෙමි යි බුත්සරණ යා යුතු.
89. තව ද, ‘නැවත පළමු කප නස්නා කලැ මහවැස්සෙක් නඟා ගෙණැ කෙළලක්ෂ‘යක් සක්වළ එක පැතිරැ වස්නේ යැ. මිනිස්සු ඒ වැසි දකිමින් සතුටු වැ ගොස් ගොවිතැන් කෙරෙති. ගොයම් ගෙරින් කන අවස්ථාවෙහි එක බින්දු වකුත් නො හෙයි. එදා සිඳිති මැ යැ. වැස්සෙන් ජීවත් වන සත්ත්වියෝ පරිතනාභාදිබඹලොවැ උපදිති.පුෂ්පයෙන් ඵලයෙන් ජීවත් වන දෙවියෝද මේ පරිතනාභාදිබඹලොවැ උපදිති. මෙසේ කල් යන්නා හා ඒ ඒ තන්හි පැන සිඳෙන්නේ යැ. ක්රේමයෙන් මස්කැසුබුන් ආදී සත්ත්වෙයෝ ද දිව්ය්ලොකයට ගොස් එහි ලද් ධ්යාරනයෙන් බඹලොව මැ උපදිති. හේ කෙසේ ද? යත් :- කප නස්නට ලක්ෂමයක් අවුරුද්දෙන් මත්තෙහි අවමඞගල වෙශ ගත් කාමාවචරදෙවතාවෝ මිනිස්ලොවට බැසැ ‘නිදුක්නි, මෙයින් හවුරුදු ලක්ෂ යකින් මත්තෙහි කප නස්නේ යැ මවු පියන්ට කරණ උපස්ථානාදී වූ සියලු දෙය නො පමා වැ කරව’යි කියති. එබස් අසා මිනිසුන් හා බුමාටුදෙවතාවන් ආදී වූ සත්ත්ව යෝ පින් කොට දෙව්ලොවැ ඉපැද එහි දී ලබන ධ්යා්නයෙන් බඹලෝ යෙති. අපායෙහි සත්ත්වීයෝ ද අපරාපය්‍ර්යග වෙද්යවකර්මනයෙන් දෙව්ලොවැ ගොස් එසේ මැ ධෑන ලදින් බඹලෝ යෙති. අපායෙහි කිසි සත්ත්වොකෙනෙක් නස්නා ලොවැ නරකයෙන් නොනස්නා ලොවැ නරකයට යෙති. එකාන්තයෙන් මිථ්යාසදෘෂ්ටි ගත්තෝ ඉන් මියැ පිට සක්වළැ උපදිති. වැසි නොවට පස්සෙහි බොහෝක‍ෙලකිනදෛවෙනි හිර පහළ වෙයි. පඤචමහා ගඞගාවන් තබා සෙසු ගඞගාවෝ වියලෙන්නාහැ. පසු වැ කලාතුරෙකින් තුන්වැනි හිරෙක් නැඟෙයි ඒ නැඟෙයි.ඒ නැඟීකලැ මහාගඞගාවෝ ද වියලෙන්නා හැ. නැවැත සතරවන හිරෙක් නැඟෙයි. එයින් අනචතප්තවිල ආදී සත්මහවිල් වියලෙන්නේ යැ. පසු වැ පස්වන හිර නැඟෙයි.එයින් මහමුහුදත් වියැලී යෙයි. පසු වැ සවන හිර නැඟෙයි. එයින් මහපොළොව දුමා යන්නේ යැ.
58. අමෘතාවහ නම් වූ (ලොකවිවරණ
සත්වන හිර නැඟිකලැ සියල්ල මැ දා යන්නේ යැ. පොළොවින් යට අහස හා පොළොවින් මත්තෙහි අහස හා දෙක එකඅහස් වැ යන්නේ යැ. ලොව පසු වැ මහඇඳිරි වැ යන්නේ යැ. මෙසේ එක් අසංඛ්යයයක් ලොව මුළුල්ල කිසිවක් නැති වැ එකහෙලි වැ සිටිනේ යැ.පසු වැ ලෝසටහන්වැස්ස වස්නේ යැ. ‘පළමු හිම බාන්නා සේ වස්සි. පසු වැ සුන්සාල් පමණැ,පසු වැ දළසාල් පමණ යැ’යි මෙසේ මැ ක්රවමයෙන් වැඩි දහසක් යොදුන් පමණ ධාරා වස්නේ යැ. නොනට බඹලොව පහරවා එක හෙළා දිය පිරී සිටිනේ යැ. ඒ පැන් යටින් මත්තෙන් වාතයෙක් නැඟී ඝන කොට සිටී ඒ පවනින් පිඬූ වැ ගොස් ක්රපමයෙන් සිඳිසිදි බස්සී බට බට සොයින් ක්ර්මයෙන් දෙව්ලෝ බඹලෝ පහළ වෙයි. සවුමහරජය හා තව්තිසෑදෙව්ලොව හා දෙක පොළොව හා සම්බන්ධය වැ සිටිනා හෙයින් පොළොව නොතුබූ ඉද්දට දිය ආකල්හි මිහිරිපැන් සිඳී ගෙණැ යන්නේ යැ.මත්තෙහි රසපොළොව උපදවා ශ්රීාමහාබෝධින්වහන්සේගේ ස්ථානය පළමු කොට පහළ වේ. ආහසසරබ්රරහමලොකයෙහි පළමු උපන් සත්ත්වපයෝ ආයු හා වින් හා නැති වැ ගොස් එයින් සැවැ මෙහි තුමු මැ අවුත් පෙණී යෙති.සෘදධි ඇති වැ රසපොළොව රස කන්නට පටන් ගණිති. එයින් ශරීරයෙහි උපන් පැහැයත් නැති වැ යෙයි. පසු වැ ඒ සත්ත්ව යන්ට හිරසඳ පහළ වේ. නකත්තරු ආදිය ද පහළ වේ. යමසේ තණසාලේ බත් පැසෙනකලැ සමහර තැන බිබුළු නැ‍ගේ ද, සමහර තැනෙක් ගොඩ ගොඩ වේ ද, එසේ මැ පොළොව ගොඩ ගොඩ තැන් ගල් වෙයි. සත්ත්වඩයන් එසේ පොළොව කනකලැ සමහර කෙනකුන් ශරීරවර්ණසය යහපත් වෙයි. වර්ණ ය යහපත් සත්ත්වෙයෝ වර්ණා නපුරු ඇති වන් වන් රසපොළොව අන්නධාන වෙයි. පසු වැ නො සෑ1 නො වපුටැ තමා මැ තමහට උපදනා හැල් ඇති වෙයි. ඊ බත් කන්නට වදනා මැ මලමුත්රා ඇති වැ ගන්නි. ඒ මලමුත්ර යන්නට මුඛ ද ඇති වෙයි. පසු වැ රාග බලවත් වෙයි. එසේ වූ කලැ ස්ත්‍රීලිඟු පුරුෂලිඟු පහළ වෙයි . පසු වැ ස්ත්රීි පුරුෂ යන මොවුන්ගේ ඔවුනොවුන් හා සමාගම ඇති වෙයි. පසු වැ මුවාව පිණිස ගෙවල් කෙරෙති ඒ දොෂයෙන් පසු වැ හැලුත් නැති වැ යෙයි. පසුවැ බෙදුම් ඇති වෙයි. පසු වැ අදනතා
1.නො සා
කාණ්ඩය) බුත්සරණ. 59.
දානය ඇති වෙයි. පසු වැ ඔවුනොවුන් අතින් ද‍ෙඬන් පහරති1 පසු වැ සත්ත්ව යෝ තමන්ට නිග්රවහ අනුග්ර්හ කරන්නට එක්කහු රජ කොට ගණිති. රජහු ඇති වූ කල්හි බමුණුකුලයෙහි යැ, ගොවිකුලයෙහි යැ කියා ඇති වෙයි.
මෙහි කප නස්නා මහවැස්සෙහි පටන් ගෙණැ ගින්නෙන් නට තැන් දක්වා මේ සංචතීඅසඞඛ්ය්ය යැ. ඒ ගින්නෙන් නට තැන් පටන් ගෙණැ සමපත්තිකරමහාමේඝය දක්වා මේ සාවර්තටස්ථායි අසංඛ්යාය යැ. ඒ මහාමෙඝය නිම්තැන් පටන් හිරසඳ පහළ වූ තැන් දක්වා මේ විවර්තමඅසංඛ්ය ඇතුළෙහි සූසැට අනනැ කල්පයෙක් වන්නේ යැ. සෙසු අසංඛ්යංයෙහිත් මොසේ මැ සූසැට සූසැට අනතඃකලපයෙක් වන්නේ යැ”යි යනාදීන් දත්තා වූ බුදුන් සරණ යෙමි යි බුත්සරණ යා යුතු.
90. “යම් කපෙක් දියෙන් නසී ද, එයිත් යට කී ලෙස මැ යැ. ඊ වෙනසෙක් නම් :දෙවන හිර පහළ වූ කලැ කරදිය ඇති මහ වැස්සෙක් වස්සී.ක්රනමයෙන් සියුම් වැ වැසැ පසු වැ මහාධාරායෙන් කෙළලක්ෂ්යක් සක්වළ පුරා වස්සී එහි පහළ පහළ තැන් මැ විරෙයි. වාතයෙන් පැන් ධරා සිට කලැ සුභකිණණක නම් බඹලොව පහරවා මහපොළෝ පර්වයත ඇතුළු වූ හැම මැ විරෙන්නේ යැ. පොළොව ධරා සිටි දිය හා එදිය එක් වැ යෙයි . මෙසේ කප නස්නා මහවැස්සෙහි පටන් සමපන්තිකර මහාමෙඝය අනත වන තුරු මේ දෙඅතුර සංවතීස්ථායිඅසංඛ්යස යැ. එතැන් පටන් හිරසඳ පහළ වූ තැන් දක්වා මේ දෙඅතුර විවතී අසංඛ්යනය යැ එතැන් පටන් කප නස්නා විපන්තිකරමහවැස්ස දක්වා විවතීස්ථායිඅසංඛ්ය්ය යැ”යි කියා මෙසේ තත් වූ පරිද්දෙන් උපදේශයක් නැති වැ දත්තා වූ බුදුන් සරණ යෙමි යි බුත්සරණ යා යුතු.
91. තවද, “නැවැත පවනින් ලොව නස්නා සමයෙහි දෙවන හිරු පහළ වූ කල්හි කප නස්නා වාතය නැඟී සියුම්වැලි යැ. මහවැලි යැ. හකුරු යැ, පහණ යැ යන මේ ආදිය අහසට නඟා
1.පහරති
60. අමෘතාවහ නම් වූ (ලොකවිවරණ
ක්රැමයෙන් මහාපර්වවතගල් උදුරා නඟා ක්රේමයෙන් මහපොළෝ සක්වළගල් මෙරුපර්ව්ත හිමාලය යුගන්ධනරාදී පර්වයතයන් හා සදිව්යලලොව හා බ්රරහ්මලොක නවයක් දක්වා මේ සියල්ල සුණු විසුණු කොට වෙහපථල නම් බ්රතහ්මලොකය පහරවා එක හෙළා නසා පියා තෙමෙන් නස්සි. මෙහි දු කප නස්නා මහවැස්සෙහි පටන් කප නස්නා වාතය අනන වන තුරු මේ දෙඅතුර සංවතී අසංඛ්යපය යැ. එතැන් පටන් සමත්තිකරමහවැස්සෙහි අනත දක්වා සංවතීස්ථායිඅසංඛ්යවය යැ. එතැන් පටන් කොට හිරසඳ පහළ වීම දක්වා මේ දෙඅතුර විවතී අසංඛ්ය්ය යැ. එතැන් පටන්
නැවැත කප නස්නා විපත්තිකරමෙඝය දක්වා විවර්ත ස්ථායි
අසංඛ්යවය යැ. මෙසේ මේ ලොකවිනාශයට මුල් වූයේ එ මැ සත්ත්වවයන්ගේ කුශලය යැ” යනාදීන් මේ හැම සියල්ල බලා , පිවා සේ, කිරා පීවා සේ, මැනැ පීචා සේ තත් වූ පරිද්දෙන් තමන්වහන්සේගේ නුවණින් පිරිසිඳැ දත්තා වූ ලොකාචාය්ය්පීච වූ නිරාචාය්ය්ගේ වූ ජලදානන්ද්ලොචන වූ ත්රෛ ලොක්යා ධිපති වූ ත්රෛචලොක්ය්චූඩාමාණික්යජ වූ ත්රෛලලොක්යූස්වාමී වූ මගේ ස්වාමිදරුවානන් වහන්සේ සරණ යෙමි යි බුත්සරණ යා යුතු.
92. තව ද, මෙරට වැඩි උස් පර්විතයක් නැත්තා සේ, මහපොළො වට වැඩි පළල් අනික් වස්තුවක් නැත්තා සේ, දියපොළොවට වැඩි ගැඹුරු අනික් ජලාධාරයක්1 නැත්තා සේ, දියපොළොවට වඩා ගැඹූරු අනික් සුව දෙන දෙයක් නැත්තා සේ, සිතට වැඩි වහා පෙර‍ෙළනදෙයක් නැත්තා සේ, ආකාශයට වඩා අනික් සිස්තැනක් නැත්තා සේ, ජීවිතයට වඩා අනික් ප්රිොයවස්තුවක් නැත්තා සේ, නිවණට වඩාමිහිරි අනික් මධුරද්ර ව්යරයක් නැන්තා සේ, කුශලයට වැඩි අනික් සුව දෙන දෙයක් නැත්තා සේ, සිතට වැඩි වහා පෙරළෙන දෙයක් නැත්තා සේ, කර්මරයට වැඩි මැදහත් දෙයක් නැත්තා සේ, ප්ර්ඥාවට වැඩි පිටිවහලක් නැත්තා සේ, සබවසට2 වැසී සිතට සුවයක් නැත්තා සේ, හිරුමඬලට වැඩි ආලොකයක් නැත්තා සේ, ගින්නට වැඩි දවන දෙයක් නැත්තා සේ, පැනට වැඩි පිපාසා නිවන දෙයක් නැත්තා සේ ධ්ය්නයට වැඩි ධනයක් නැත්තා සේ, මවුපියන්ට වැඩි උපකාර කළවුන් නැත්තා සේ, මෛත්රිදයට වැඩි අනුන්ට තමා ප්රිේය කරණ දෙයක් නැත්තා සේ, ‘අනිත්යතය, දුඃඛය, අනාත්මය’ යන භවනා- වට වැඩි නිවන්හි සිටුවා ලන දෙයක් නැත්තා සේ, ශීලයට
1.ජලධාරාවක් . 2.සබාවට
කාණ්ඩය) බුත්සරණ. 61.
වැඩි සිත සකස් කොට ලන දැයක්නැත්තා සේ, සුවයට වැඩි සිත් සැනහුමක් නැත්තා සේ, සත්ත්වවයන්ගේ ආයුශ්ශක්තියට වැඩී යුහු වැ දිවන දෙයක් නැත්තා සේ, රාහුඅසුරිඳුට වැඩි මහා ශරීර ඇති ප්රා ණියකු නැත්තා සේ, දහසක් යොදුන් ආන්න්දම නම් මත්ය්ඇතියාට වැඩි මහත් මනස්යසජාතියක්හු නැත්තා සේ , යුගාන්ත යෙහි ආභසසරබ්ර්හමලොකය දක්වා එක පැහැරැ කෙළලක්ෂායක් සක්වළැ ඇවිලි ගිනිකඳට වැඩි අනික් ගින්නක් නැත්තා සේ කෙළලක්ෂඇයක් සක්වළෙහි මහපොළෝ මෙරු මන්දසරාදී පවර්තතයන් එක පැහැරැ උපුරා මකුළුහුයක් සේ නැඟු මහපවනට වැඩි අනික් පවනක් නැත්තා සේ, පරමාණුවට වැඩි සිපුම් වස්තුවක් නැත්තා සේ, අප්ර,මාදයට වැඩි අභිමතාත්වීව සාධන දෙයක් තැනක් නැත්තා සේ, තෘෂ්ණාවට වැඩි දුක් උපදවන දෙයක් නැත්තා සේ, ප්රරතීත්යැසමුත්පාදය‍ට වැඩි නො දැන ගත හැකි දෙයක් නැත්තා සේ අඹුදරුවන් කෙරෙහි ස්නෙහයට වැඩි බන්ධ්නයක් නැත්තා සේ, සාදුකට වැඩි රොගයක් නැත්තා සේ ජරාවට වැඩි දුර්ව්ල කරණ දෙයක් නැත්තා සේ, ශරීරය‍ට වැඩි පිළිකුල් කරණ දෙයක් නැත්තා සේ, නෙවසඤඤායතන යෙහි සිතට වැඩි සියුම් සිතක් නැත්තා සේ ලොකවිෂයයට වැඩි අවිනන්යි වූ විෂයයක් නැත්තා සේ , දහමට වැඩි කට යුත්තක් නැත්තා සේ, නිවණට වැඩි රක්ෂායස්ථානයක් නැත්තා සේ,තමන්ට වැඩි කිසි සත්ත්වවයන්ටය වැඩි සිටි බුදුන් සරණ යෙමි යි බුත්සරණ යා යුතු.
93. තව ද, “දහසක් ඇඟිලි කපා ගුරු පූජා කෙරෙමි”යි මහතට1 බැස යමයාගේ දළ සේ භයඞකර වූ කඬුවක් ගෙණැ වාතවෙග යෙන් දිවැ මිනිසුන් මරා ඇඟිලි කපා ගෙතු ඇඟිලි කරැ ලිමෙන් “අංගුලිමාල”යැ යි ප්රකසිඬ වැ “මම යැ අංගුලිමාලයා”යි කී හඬ
1.මු. I & V. මහවනයට
62. අමෘතාවහ නම් වූ (අඞගුලිමාල
ඇසූවිට මහසෙනහඞ ඇසූ මුවපොල්ලන් සේ, කෙසරසිංහ නාද ඇසූ ඇත්පැටවුන් සේ මනුෂ්ය්යන් තතුණුවමින්, මනුෂ්යී රූප ගත් කලපාන්තවහ්නියක් සේ ඉතා චණ්ඩ වැ හිස සිසාළ කඩු වෙන් යුකත වැ දිවෙන භයඞකරවෙශය බලා ඉවසියැ නො හී: දෙ අතින් ඇස් පියා මුහුණින් හුනු මිනිසුන් මරා ඇඟි කපමින් ඇතුන් හඹා දිවැ වාලධියෙහි ගෙණැ ඇදැ රඳවා කඩුපහරින් දෙකඩ කොට අසුන් ලුහුබැඳැ විරිතියෙහි1 ගෙණැ හිස සිසාරා පොළොව අපුළා තු තු කෙරෙමින්;ලෙහෙයින් රත් වූ අතැති වැ ගම් නොගම් කොට, නියම්ගම් නොනියම්ගම් කොට, නුවර අනුවර කොට ඇවිදිනා කල්හි, මේ පවත් ඇසූ කොසලයන් තමන්ගේ සිවුරඟසෙනඟ ගෙණැ ‘මම සෙට ගොස් ගන්මි”යි නිශ්චය කළ දවස්, එපවත් ඇසූ ඒ සොරහුගේ මවු බැමිණිය “මම ගොස් මපුත්හු මරින් ගලවා ගෙණෙමි”යි සිටි කල්හි, බුදුහු එදවස අලුයම්වෙලෙහි මහාකරුණාසමාපත්තියෙන් නැඟී “අද මාගේ සඞර්මසය අසා අමාමහනිවන් දක්නට සුදුස්සෝ කවුරු දෝ හො?”යි සියලු ලොව නුවණැසින් බලා අංගුලිමාලයා දැකැ, අද මම ඒ සොරු කරා නො ගියෙමි නම්, හෙතෙම තමා රක්නට ගිය මෑනියනුදු මරා ඇඟිලි කපා ගෙණැ,බුදුදහසකුදු ගලවා ගත නො හැකි පරිද්දෙන් අවීචියෙ හී නස්නේ යැ. මා සේ වූ මහාකරුණා ඇති ලොවට සිනෙහැති සවනේ ගෙවා දත් සත්පුරුෂයක්හු සිටියැ දී මෙහු මෙසේ නස්නාබව නො සුදුසු යැ. මම ඔබ ගියෙමි නම්; මාගේ ආනුභාවය නො දැන ‘මයිදු මරා ඇඟිලි කපා ගන්මි’යි තෙමේ මැ දිවැ විඩා වැ ඇභි මානශුන්යු වැ මබස් අසා මා බුදුබව දැනැ කඬුව දමා මා පාපාටැ හී කළකම් ගෙවා වැඳ මාගේ ශාසනයෙහි මහණ වැ කෙලෙසුන් නසා2 රහත් වැ, තමා බිණු පිරිත්හි අනුහසින් කෙළෙලක්ෂ යක් සක්වළැ සතුන්ට උපද්රාව දුරු කොට පස්වාදහසක් මුලුල්ලෙහි හිරුසඳු මෙන් ලොකප්රුසිඬ වෙ”යි සිතා වදාරා, කලට සුදුසු වූ කළ මනා බුඬකෘත්යරය කොට අනඳමහතෙරුන් වහන්සේ සේ සිනෙහැති සව්වන් නො කැඳවා, සැරියුත් මහ තෙරුන් වහන්සේ සේ නුවණැති සව්වන් නො කැඳවා, මුගලන් මහතෙරුන්වහන්සේ සේ සෘඬි ඇති සව්වන් නො කැඳවා අනුරුධ මහතෙරුන්වහන්සේ සේ දිවැස් ඇති සව්වන් නො කැඳවා, රාහුලකුමාරයන් වැනි පුත්රුවන් නො කැඳවා, නන්දැ කුමාරයන් වැනි දෙබිහින්නන් දරුවන් නො කැඳවා, සෙසු,
1.චිරිත්තියෙහි 2.කඩා
දමනය) බුත්සරණ. 63.
නොඑක් ගුණයෙන් වැඩි සිටි ඒ ඒ ශ්රා3වකයන් නො කැඳවා,තුමු මැ තමන්ගේ පරාක්ර ම තකා පාත්ර3චිචර ඇරැ ගෙණ බුදුරුවට සලකුණු වූ දෙතිස් මහාපුරුෂලක්ෂතණ අශීත්ය නුඛ්යමඤජන කෙතු මලාබ්ය මප්රමභා සනවා ගෙණැ සඳැස්පිල් හකුළුවා ගොදුරුබිම්හි යන ස්වණීමයූරර‍පාජයා සේ තුන් යොදුන් මඟට බැසැ ඒ සොරහු වසන වල්කඩට නුදුරුතන්හි හෝතෙරකට පැමිණියෝ ලු.
මහතැහි1 දුටුදුටු දර ගෙණෙනුවෝ තණ ගෙණෙනුවෝ ඔවුන් දැක,’වහන්ස, ඒ මඟ නො වැඩියැ මැනැව. ඒ නුඹ ඉදිරියේ වල්කඩැ මුවන් නො හඳුනන පියන් නො හඳනන ශ්රරමණබ්රා හ්මණයන් නො2 හඳුනන මෙලෝපරලෝ නො දන්නා දුටුදුටුවන් මරා ඇඟිලි කපා එයින් මාල ගොතා කරැ ලැන කප්ගින්නක් සේ රළු වූ අංගුලිමාල නම් සොරෙක් ඇත. ඒ වාතවේගයෙන් දිවන අසුනුදු ලුහුබඳවා ගන්නේ ය. මෙසේ සංසිඳී නැවැත්ත මැනැවැ”යි කියත් ලු.
බුදුහු තමන් නො හැඳන කියන ඔවුන් බස් අසා “වටු වැ ගිනි නිවුම්හැ. සහ වැ ගිනි හෙල්මැලිකලප් කළම්හැ. සිටු වැ ගින්නෙහි පියුම් පිප්පුම්හැ. මුව වැ ගිරා වැ හංස වැ මොනර වැ බැදුවන් ලවා මැ අප ඇතුළු වූ ලොවට අභය දෙවුම් හැ. කැහැ රොළ වැ පවා ව්යාඅඝ්රූයන් උගුරට වැදැ යෙහෙන් ගැලවෙන උපා දතුම්හැ.උස්ගලින් හුනු තන්හි තිරිසන්ගොයින් තමන් පිටින් පිළිගෙණැ සුවපත් කළම්හ. මැදමුහුදැ හී මණීමෙඛලා නම් දෙව්දුව තනමඬලෙහි සැතැපුනුම්හැ මහෞෂධ වැ එක්සත්හු ඇගින් මැස්සක බොන ලෙහෙ නොසොල්වා අටළොස් අ‍ෙක්ෂෟ හිණියක් පමණ සෙනඟ මනත්ර ණයෙන් බුනුම්හැ3 කුසරජ”යි හඬ ගහා අප අත් පෙළූ හඬ දසදහසක් යොදුන් දඹදිවැ පතුරුවා සතුරුරජදරුවන් සත්දෙනෙකුගෙන් සිවුරඟසෙනඟ බිම්හැපිළියා4 කළම්හැ. වඳුරා වැ අප කන්නට ආ උදකරාක්ෂිසයා ඇස් ගොළු ගොළු5 කොට සිටියැ දී ඔහුගේ විලට නො බැසැ හුණුනළින් පැන් බී ගැලවුනුම්හ. විඳුරපණ්ඩිත වැ සැටයොදුන් පමණ කාලපර්ව තයෙහි අප හිස් පැහැර කඩා ලය පළා හදවත් ගන්නට සිතූ පූණීභද්රු නම් යක්ෂපසෙන‍ාධිපතීහු මුදුනට අප පා මුදුන් මල් කළම්හැ. පඤ්චායුධකුමාර වැ සිලෙයලොම නම් යක්ෂහයා
1.මහවනෙහි 2.පෙර ම හො 3.තන්ත්රයබුහුවහ-සමහර 4.මු බිඳලුම්හ 5.ගොළිය ගොළියා-සමහර
64. අමෘතාවහ නම් වූ (අඞගුලිමාල
මන් බිඳැ අප කුලගැති කළම්හැ. සුතසොමරජ වැ සියලු දඹදිව් රජදරුවන් මරා යක්හට බිලියම් කරන්නට සිටි පොරිසාදයාට බණ කියා ඔවුන් ඒ ජාතිය මුළුල්ලට හුදී කොට කන මිනිමස් හැරැවූම්හැ. මේ අප කෙළේ නො මුහුකළ නුවණින්. මුදුන්පත් නො වූ පරාක්ර්මයෙන් දැන් වනාහී දෙවාතිදෙව වැ ශක්රෘ තිශක්ර- වැ බ්රවහ්මාතිබ්රයහ්ම වැ සිටියමු. ගොස් ආවක් මැ දකුම්හ”යි සිතා හොය පැනැ වල්කඩට නැඟී වැඩියෝ ලු.
එවෙලෙහි කඬුව බිමැ ඔබා එකක් අඬු දහසක් ඇඟිල්ලෙන් මාලාවක් කරැ ලා සිටි අංගුලිමාලයා “මම ඉතා මිනිසුන් ලුහු බඳවා දිවැ විඩා වැ ගියෙමි. බොහෝකලක් නො නෑමෙන් කිලුටු වැ ගිය ශරීර ඇත්තෙමි. අදට මා පිරුව මනා දහසක් ඇඟිල්ලට අඩු එක ඇඟිල්ලෙකැ. එහෙයින් මා වැදූ මවුපියනුදු දිවීම නම්, මේ කඬුයෙන් දෙකඩ කොට ඇඟිලි කපා දහස පුරා ගුරුපූජා කෙරෙමි” යි සිතසිතා සිටියේ, දුර වඩනා මහණරුව දැකැ සතුටු වැ “මා විඩා වැ ගිය අතට දිවියැ නො හෙන මහණකු සමහව වූ සේ ඉතා මැ ඇඟිලි කපා ගන්මි”යි ලුහුබැඳ ගත.
එසඳෙහි බුදුහු රාහුඅසිරිඳු දිවැ ගත ද තමාගේ ගමනින් යන සඳ සේ තමන් වඩනා සන්සුන් ගමනින් මැ වඩිති. “කඩු ගත් සොරෙකැ. හෙ ද මහබලවතැ අප මරම්භ යන අදහසින් මැ දිවෙ”යි යන සැකයක් නො කට පස්සෙහි තමන්වහන්සේගේ පාත්රැය අල්වා ගෙණැ වඩනා අනඳමහතෙරුන් වහන්සේ කෙරෙහි යම් සේ සැකයෙක් නැද් ද, එසේ මැ සැක නැති වැ සෙමෙන් වඩිති.
සොර වාතවෙගයෙන් දිවෙන්නේ ද හඹා ගත නොහේ ලු . ඔහු දිවැ ගෙණැ ගොස් එක්පියවරක් දෙපියවරක් තබා ගියසඳ මහපොළොව හෝ කඩා ගෙණැ ගොස් අසූ අනූ රියනක් පසු බහවා පියයි. නැත, බුදුන්වහන්සේ හා ඔහු හා දෙමැද අවිචිමහ නරකය සේ වූ වළෙක් හෝ පැණි යෙයි. මහමෙර සේ උස් ගලෙක් හෝ පැණි යෙයි. දිවැ විඩා වැ කට වියලී ගොස් නහවා ගෙණැ වැගිරෙණ ඩහදියකඳින් තෙමී ගොස් විස්මය පත් වැ “මේ දිවන සෛන්ධයවයන් සිසාරා අවුරා තුන්සතරවටෙකැ දිවැ පියා අල්වා ගෙණැ පොළොව අපුළාපියමි. අද මා පෙරැ දිවන
දමනය) බුත්සරණ. 65.
ජවයට ශතසහඝ්ර)ගුණයෙන් වඩාත් දිවන්නේ1 නමුදු, මෙ විය දඬක් පමණ තැනින් වඩා නො බලා පියවරින් පියවරට මිහිකත සනහසනහා මෙසේ සෙමෙන් යන මහණහු හඹා ගත නො හෙමි. මේ කිමෙක් දෝ හො”යි විස්මයෙන් සිටැ2 නැවැත ගොස් “මහණ,නො යා, සිට”යි කි යැ.
එවෙලෙහි බුදුහු “මෙ වේලෙහි මොහුගේ ජවය ද දථීය ද
සිඳී ගියේ යැ. මෙවිටැ මා මොහු හා බණන්නට සුදුසුකලැ”යි සිතා වදාරා “ඇපි සිටියම්හ. තෝ සිට” යි වදාළාහැ එබස් ඇසූ සොරතෙම “මහණ, තපස්වීහු නම් බොරු නො කියන්නාහැ. තෝ යෙමින් සිටැ මා සිටි තැනැත්තවුට කුමක් පිණිස ‘ඇපි සිටී යම්හ තෝ සිට’යි කියයි දැ?”යි බිණී යැ. එබස් ඇසූ ස්වාමිදරු වානෝ “මෙවිටැ මා වූ නියාව හඳුන්වා බණ කියම්හ2” යි සිතා වදාරා මතැතක්හු පෙරැළී සිටිනා සේ පෙරැළි සිටැ “බණ කියමි” සිතූ සිත හා එක් ව මැ නොයෙක් වණියෙන් යුකත වූ සිතියමින් ගැවැසී ගත් පෙත්තක් විදහා පා ලන්නා4 සේ ස්වර්ඞනගයෙහි සඟවා ගෙණැ වැඩි දෙතිස් මහාපුරුෂලක්ෂනණ අශීත්යතනුබ්ය්ඤජනකෙතු මලාබ්යැම්ප්රහභා,එක පැහැරැ සඳස්පිල් විදහන සවණීමයුර රාජයා සේ, එක පැහැරැ විදහා බුදුරුව දක්වා ඔහු ඇස් නිවා, දැල්වා ශ්රීෙමුඛයෙන් නික්මුනු සුගන්ධුයෙන් සියලු වනලැහැබ එක සඳුන්කරඬුවක් සේ එකකපුරුවිතක් සේ සුවඳ කෙරෙමින්, වන දෙවතාවන් කරණ සාධූකාරයෙන් සියලු වනය එකකොලාහල කෙරෙමින් බණට පටන් ගත්හැ. ඒ මිහිරිරුව ඇසූ හෙත්5 මැ , ඒ මිහිරි හඬ කණැ හෙත් මැ දකුණතින් ගත් කඬුව බිමැ වැටි හෙනබව නො දැනැ, වමතින් ගත් පලඟය වැටී හෙනබව නො දැනැ, දෙක දෙඅතින් හෙළා ශ්රීපපාදයෙහි වැඳැ වැතිර ගොස් “දනිමි ස්වාමීනි, හැඳින්නෙමි සවාමිනි, මහාමායාදෙවීන්වහන්සේ පුතනුවන්වහන්සේ නුඹ ද? සුදෙධ‍ානරජ්ජුරුවන්වහන්සේගේ පුතනුවන්වහන්සේ නුඹ ද? ගැත්තවූ කරණ පව් ස්වාමීන් ඇසට පැණිනි ද? මෙතෙක් තැන් වැඩියේ හුදකලා ගැත්තවූ කෙරෙහි කළ කරුණායෙන් ද? දිවිපමණින් සරණ වන්මි. ඇස නිවී ගියේ6 සිත සැනහී7 ගියේ. කළ පව් ගෙවී ගියේ.ගැත්තවුන්ට කරුණා කොට වදාළ මැනැවැ”යි යත්8 ස්වාමීදරුවානෝ සන්යාා වලාපටයෙකින් විදුලියක් ඇදැ ගන්නා සේ, තමන් පෙරෙමි රත්සිවුර යටින් රන්වන් ශ්රීවහසතය 1.දුවන්නේ. 2.සිටි 3.කියමි 4.විදහා ලන්නා 5.මු 11 වැකෙත් 6.ගියේය. 7.සැඟව. 8.කියැ එවේලෙහී-ඇතම්
5.
66. අමෘතාවහ නම් වූ (නාලාගිරි
ඇදැ ගෙණැ දික් කොට “මහණෙනි, මෙසේ එව”යි යෙත් ල. වදාළ බස හා සමඟ මැ ඉන්ද්රාජාලයෙහි රුවක් පෙණී ගියා සේ අංගුලිමාලයන් ඇඟැ මහණරුව පෙණී ගියේ1 කෙසේ වූ සන්හුන්කමෙක් ද? කෙසේ වූ විනීතකමෙක් ද? ස්වාමිදරුවෝ තමන්වහන්සේගේ පාත්රහවිවර උන් අතට දීලා තුමු පළමු වැ ගෙණැ උන් පසූ කොට ලා, අළුතැ පියාසර උගන්නා ගරුඬපෝත කයා පස්සෙහි ලාගෙණැ අහස්හි නික්මුනු යෙළසියක් යොදුන් ගරුඩරාජයා සේ, සිංහපොතකයක්හු සේ ඇත්පොව්වකු පස්සෙහි ලාගෙණැ නික්මුනු මදයෙන් මනොඥ වූ ගමන් ඇති ෂඞ්දනත හසතිරාජයා සේ සිතූ පස්සෙහි ගල්වනට පළමු වැ නික්මුණු සත්රුවන් මහනැවක් සේ, සිතූ සිත මසතකප්රා පත කොට ගෙණැ ජෙතවන විහාරයට වැඩැ ක්ර,මයෙන් ඔවුන් රහත් කොට ඔවුන් බිණු පිරිතින් පස්වාදහසක් මුළුල්ලෙහි කෙළලක්ෂියක් සක්වළට ආඥ පවත්වා සත්ත්වහයන් දුකින් ගලවති. මෙසේ බණ කියා ගැලවියැ යුතු සත්ත්වහයන් නිරෑදුකින් ගලවා අමාමහනිවන් ලන සේ දන්නා බුදුන් සරණ යෙමි යි බුත්සරණ යා යුතු.
94 තව ද, තමන්වහන්සේ කෙරෙහි නිෂ්කාරණයෙහි වෛර බැන්දා වූ දෙව්දත්හු තමාගේ නුනුවණින් “බුදුන් මරා බුරා වෙමි”යි සිතා අජාතශක්රැදරජ්ජුරුවන් පහදවා ගෙණැ ‘තමන්වහන්සේ විදිනට යැ”යි කියා දුනුවායාන් මෙහෙයු කල්හි. ඔවුන් තමන් වහන්සේගේ බණ අසා අමාමහනිවන් දුටු කල්හි, එසේ ද සිතැ ඇත්ත සාධා ගත නො හී, තව ද ගිජ්ජූකූටපර්වසතයෙහි සක්මන් කරන්නා වූ තමන්වහන්සේ සිඟාවට මහත් ගලක් පෙරළා, එ ගල සිගාවට ආසතන වූ කල්හි මහපොළොව පළාගෙණැ දෙගලක් නැඟී, හෙන ගල නො හියැ දී ආකාශයෙහි මැ රඳවා උපද්ර්ව නො වියැ දුන්කල්හි, හැම පරිද්දෙන් මැ තමා සිතැ ඇත්තා සාධා ගත නො හී “බුදුගුණ නො දන්නා බුදුරුවෙහි2 රස නො දන්නා යහපත නො දන්නා මදයෙන් තමා නො හඳුනන තිරිසනක්හු ලවා ඔවුන් මරවමි”යි සිතා අජාතශත්රැදරජ්ජුරුවන් කරා ගොසින් “මහරජ, තෙපි තොප සිතැ ඇත්ත සාධා තොප පිණැති හෙයින් පියානන් මරා රජ වූහැ. අප පින් මඳහෙයින් බුදුන් මරා බුදු වියැ නො හෙන්නෙමු ඇපී වමෝ දැ”යි මැසවිලි3 කියා
1.ගියේයැ 2.බුදුරුවනේ-ඇතැම් 3.මැසිවිලි.
දමනය) බුත්සරණ. 67.
රජ්ජුරුවන් විසන් “වහන්ස එයට කට හැකි කිම් ද? නුඹ1 මැ හිසට පෙරළා ලු ගල් පොළොවින් දෙගලක් නැඟී පිළිගත. අප යවු දුනුවාවෝ2 භයාගත් හීදඬු හැරැපියා නො හී පිළිගත. ඇන්දා සේ සිටැ ඔවුන්ගේ බණ අසා අමාමහනිවන් දුර්වපගැ. අපත් නුඹත් කළ යත්නයෙන්3 තුබුයෙක් කිම් ද? ඉනිබ්බ කීවක් කරම්හ”යි කී කලැ “ මහරජ,එසේ නො විදිවිදියන් සිත් පිණවාපියැ හෙන රූපයක් ඇත්තාහැ.එහෙයාත් ඇස් ඇති මිනිසෙක් ඔවුන්ගේ රුව බලබලා උන්ට දොහයක් කට නො හෙයි. තොපගේ නාලාගිරි නම් මතැන් බුදුගුණ නො දන්නී.බුදු රුවෙහි රස නො දත්නි. දැන් මද හී සිටියේ. ඔහු උන් සිඟා වඩනා මහැ මෙහෙයා මරවා ගණුම් හැ”යි රජ්ජුරුවන් ගිවිස්වා ඇත්ගොව්වන්ට සම්මත4 කරවා ඔවුන් අත අල්වා ගෙණැ රජගෙන් පිටත් වැ “අප සිතැ ඇත්ත සාධා දුන් කලැ, තොප සිතැ ඇත්තක් සාධා දෙන්න‍ට අප පොහොසත් බව දන්නවු5 ද? සෙට ශ්රපමණ‍ගෞතමයන් මැරුව හොත්, රජ්ජුරුවන්ගේ සේසත තබා ඉතිරි කැමැතියක් ඉල්වා දෙම්හැ. පෙරැ ඇතු බොන රා රට කළයට දැන් දියුණු සොළොස්කළයක් පොවා මත් කොට කොහොලින් ඇනැ කුප්පා බුදුන් සිඟා වඩනා මඟැ මෙහෙයා උන් මරවා අපගේ මනෝරථය සිද්ධ කරව”යි ගිවිස්වූහැ.ඒ අසා ඇත්ගොව්වෝ සෙට අප කරණ දස්කම් බලා සිටියැ මැනැවැ”යි සැහැයි ගෙණැ ඇත්හලට ගියහැ.
එබස් ඇසූ උපාසකවරහු වෙළුවන‍මහ‍ාවිහාරයට ගොස් සිවුවණක් මහපිරිස්මධ්යවයෙහි අසාධාරණ වූ බුඬවිලාසයෙන් සියලුලොව සනහමින්,අසන කණ‍හට සුව කොට,විදුනා සිතට මිහිරි කොට.ඉහලොක දක්වමින්, පරලොක දක්වමින්,නිවන් මඟ හෙලි කරමින් ,මහ‍ාකරුණායෙන් යොදා,මහාප්ර ඥයෙන් සියුම් කොට,වදාරණ බණ අසා නිවී සැනහී,ශ්රීමපාදනඛරශ්මි නැමති අමාහැල්ලෙහි ගැලී වැඳැ ගෙණැ හෙවැ එකත්පස් වැ සිටැ “ස්වාමිනි දන්වන්නෙක් ඇතැ”යි කියා “කියව”යි කීකලැ “දෙව්දත්හු අජාසත් රජ්ජුරුවන්ට පහදවා ගෙණැ සෙටැ නුඹ වහන්සේ සිඟා වඩනා මඟට නාලාගිරි නම් ඇත්හු මෙහෙයෙති ඒ ඇත් මද හී සිටියේ චණඬ යැ. පරුෂ යැ. බුඬරත්නය, ධර්ම්රත්නය, සඬඝරත්නය යන ත්රි.රත්නය නො හඳුනයි.
1.ඔහු -ඇතම් 2.දුනුවායන්-හැම 3.කරණ සත්නයෙන්-සමහර 4.සම්මාන 5.දන්නවා
68. අමෘතාවහ නම් වූ (නාලාගිරි
ස්වාමීන් ආනුභාවය දන්නා කෙනෙකුන් වුව හොත් හික්මවා ගැත්ම ස්වාමීන්ට පිළිවන්බව දනුම්හ. මේ වූ කලී මදයෙන් අන්ධම යැ. මෙ තිරිසනැ. ගැත්තවුන් සෙනහයෙන් පක්ෂනපාත කමින්1 දන්වන බස්බැවින් සෙට සිඟා නො වැඩැ විහාරයෙහි මැ වැඩැ හිඳැ ගැත්තවුන් ගෙණා දත් මොබැ දී මැ වළඳනබව යහපතැ”යි දැන්වූහැ.
එබස් අසා ස්වාමිදරුවානන්වහන්සේ “සෙට මුළුලොවට අපූර්වස වූ බුදධශ්රීනයක් පහළ වන වනැ2 බොහෝදෙනා මා කරණ පෙළ හැර දැක අමාමහනිවන් දක්නාහ”යි නියත කොට, නො බැණැ මැ ඉවසා උපාසකවරුන්ට සමු දී වදාරා, රාත්රිවයෙහි දිව්ය බ්ර‍හම නාගසුපණීයන්ට බණ වදාරණ‍වේලෙහි බණ වදාරා,සක්මන් කරණ වෙලෙහි යහනෙක්හි තබා ලු රන්පිළිමයක් සේ නො සෙල්වී වැඩැ හෙවැ සැතපී. සූවිසිකෙළලක්ෂියක් මහා කරුණාසමාපතතියට සමවැද නැඟී,”මාගේ ධර්මලදෙශනා අසා නිවන් දක්නෝ කවුරු දෝ හො!”යි එදවස් වන ලොකාත්වීාය නිශ්චය කොට වදාරා,අනඳමහතෙරුන්වහන්සේ කැඳවා “ආනන්ද්ය, අද මම මහාසඞඝ පිරිවරා සිඟා යෙමි. මේ වෙළුවනවිහාරය සිසාර සිටි අටළොස් මහාවිහාරයෙහි මහණුන් මා හා කැටි වැ එන්ට කියව”යි වදාළසේකැ.
එබස් ඇස් අනඳමහතෙරුන්වහන්සේ විහාරයෙන් විහාරයට ගොස් “ස්වාමීදරුවෝ ‘අද මහාසඬයා පිරිවරා සිඟා වඩුම්හ’යි වදාළසේක. එබැවින් හැමදෙනා වහන්සේ මැ වෙළුවනවිහාරයට රැස් වුව මැනැවැ”යි වදාළසේක. එබස් අසා සන්නාහ ලු මතතහසතීන් සේ මහාශ්රා”වකයෝ වෙන වෙන මැ කැටි වන්නට වන්හ.