ප රෙ වි ස න්දෙශ කාව්ය වර්ණනා-මාර්ග වර්ණ නා-5

128 සැ ක ම න් කරන නාගනයයි රුවිනුදු ල

මු ක ර න් පියුම තුළ අඟනන්ගෙ මනදො ල

ස ක ම න් බමරු මෙහෙයා රැඳි සලෙලු කැ ල

දැ ක ය න් මිතුරෙ පෙර මග නාග කෝවි ල


ප: යො:- උදුළ රුවින් නාගනය යි මන් සැක කරන ‍මනදොළ අඟනන්ගෙ මුකරන් පියුම තුළ මන් සක බමරු මෙහෙයා රැඳි සෙලෙලු කැල පෙර මග ‍නාගකෝවිල දැක මිතුර යන්. ප: ග: ස:- උදුළ රුවින්, උජ්චලිත රූපශ්රීොයෙන්; නාගන ය යි, නාග මානවිකාවන්ය යි; මන්, සිතෙහි; සැකකරන, ශාඞකා උපදවන්නා වූ; මන දොළ, චිත්තාභිලාෂී වූ; අඟනන්ගෙ, කාන්තාවන්ගේ; මූකරන් පියුම තුළ, චක්ක්රෙ නමැති ස්වර්ණු පද්මාභ්යාන්තරයෙහි; මන්, චත්තයෙන්; සක බමරු, අක්‍ෂීන් නමැති භ්රුමරයන්; මෙහෙයා, යොජිත කෙරෙමින්; රැඳි, රඤ්ජමාන වූ ‍සලෙලු කැල, සල්ලාල සමූහයා ඇති; පෙර මග, ඉදිරි මාර්ගායෙහි වූ; නාගකෝවිල, එනම් දේවස්ථානය; දැක, දර්ශනනය කොට; මිතුරෙ මිත්රගයා‍ණනි; යව, ගමනය කරන්න.


129 ක මි න් පියුම් රාමිණි සමුදුර බඩ ම

බොමි න් දිය මියුරු වන නිල් මිණි කඩ ම

සෙ මි න් ඇතුළ වැද වැඳ ගණිසුරු ‍ඉඩ ම

එ මි න් පිටත ලැගගන් වැල්ලේමඩ ම


ප: යො:- සමුදුර බඩම පියුම් රාමිණි කමින් නිල් මිණි කඩම මියුරුවන දිය බොමින් ගණිසුරු ඉඩම ඇතුළ සෙමින් වැද වැඳ පිටත එමින් වැල්ලේමඩම ලැගගන්. ප: ග: ස:- සමුදුර බඩට, සමුද්රාමසන්නයෙහිම හෙවත් මුහුදු බඩම; පියුම්රා මිණි, පද්මරාග මාණික්යවයන්; කමින්, අනුභව කරමින්; නිල් මිණි කඩම, නීල මාණික්යම ඛණ්ඩයක් වැනි වූ; මියුරු වන, මධුර වන්නා වූ; දිය, ජලය; බොමින්, පානය කරමින්; ගණිසුරු ඉඩම, ගණේශ්වරාධිගෘහිත ස්ථානයෙහි; ඇතුළ අභ්යාන්තරයට; සෙමින්, සීඝ්‍රුතාවයෙන්; වැද, ප්රමවිෂ්ටව; වැඳ, නමස්කාර කොට; පිටත එමින්, පිටතට ආගමනය කොට; වැල්ලේමඩම, එනම් ස්ථානයෙහි; ලැග ගත්, නිවාස ග්රොහණය කරන්. (64) සන්‍්4මඩ ා


130 දැ හැ නන් දිගත පිහි කුළු ගනදුරු පුව ළ

ප හ ර බරින් මෙන් සියමඬුලැතුළු ක ළ

ස හ සකර වැටෙත පැහැසී සයුර ර ළ

ප හ ළෙව් පෙනේ පිටතට වළබ ගිනි සි ළ


ප: යො:- නන් දිගත පිහිකුළු පුවළ ගනඳුරු දැහැ පහර සියමඬුලු ඇතුළු කළ බරින් මෙන් සහස කර රළ පැහැසී සයුර වැටෙන වළබ ගිනි සිළ පිටතට පහළෙව් පෙනේ. ප: ග: ස:- නන් දිගත, නානා දිගාන්තයන්; පිහිකුළු, ප්රෘති වජනන කළා වූ; පුවළ, ප්රෞ ඪ වූ; ගනඳුරු, ගනාන්ධ්කාරය; දැහැ, දුරුකොට; පහර බරින් මෙන්, ප්රෞහාර භාරයෙන් මෙන්; සිය මඬුලු, ස්වකීය රශ්මි මණ්ඩල‍යන්; ඇතුළු කළ, ඇතුළු කළා වූ; සහස කර, සහශ්ර කිරණයා හෙවත් සූය්ය්ැහැයා; රළ, තරඞගයන් හා; පැහැසී, සංසන්‍දනයව; සයුර, සාගරයෙහි‍; වැටෙත, පතිතවන කාලයෙහි; වළබගිනි සිළ, වඩබාග්නි ශීඛාව; පිටතට, බාග්යෙභාගයට; පහළෙව්, ප්රාෙදුර්භූත වූවාක් මෙන්; පෙනේ, දෘශ්ය මාන වේ.


131 වි ය ලනු සිය කරින් යුගතෙහි මහ සයු ර

සි ය කුල පෙර සිරිත් කරුණෙන් සහස ක ර

දි ය කඳ අතර එහි මෙතෙකැයි ඇති ගැඹ ර

වී ය ගිලුනෙව් බලනුව විමසා එව ර


ප: යො:- යුගතෙහි සිය කරින් මහ සයුර වියලනු සිය කුල පෙර සිරිත් කරුණෙන් සහස කර එහි දිය කඳ අතර ඇති ගැඹුර මෙතෙකැයි බලනුව එවර ගිලුනෙව් විය. ප: ග: ස:- යුගතෙහි, යුගාන්තයෙහි; සිය කරින්, ස්වකීය රශ්මියෙන්; මහ සයුර, මහ සාගරය; වියලනු, ශුෂ්කත්‍වයට පැමිණවීම; සිය කුල, ස්වකීය පරම්පරාවෙහි; පෙර, පූර්වුයෙහි; සිරිත් කරුණෙන්, චාරිත්ර ගත කාරණයක් නිසා; සහස කර, සූය්ය්, ගයා; එහි, ඒ සමුද්රචයෙහි; දිය කඳ, ජලස්කන්‍ධයාගේ; අතර ඇති, අන්තරයෙහි විද්ය්මාන වූ; ගැඹර, ගම්භීර තාව; මෙතෙකැයි, මේ ප්ර මාණයයි; බලනුව, අවලොකය කරනු පිණිස; එවර, ඒ සන්‍ධ්යා, කාලයෙහි; ගිලුනෙව් විය, නිමග්න වූවාක් මෙන් වූයේ ය.


132 නුබයා මඬුලු සඳෑ වෙල ලපලු පැහැප ත

උදයග රුක සඳ මල් කැනෙක සිරි ග ත

කර පතරින් සැඳදර තර පහර දෙ ත

අවගත එව් බියෙ නැලවෙමිනි දස අ ත


ප: යො:- නුබ සා මඬුලු පැහැපත සැඳෑ වෙල ලපලු උදයග රුක කැනෙක සිරිගත සඳ කර පතරින් පහර තර දෙත සැඳඳර බියෙන් ඇලවෙමිනි දස අත දවගත එව්. ප: ග: ස:- නුබ, ආකාශ නමැති; සා මඬුලු, ශාඛා මණ්ඩලයෙන් ද; පැහැපත, ප්රනභාප්රාඳප්ත වූ; සඳැ වෙල, සන්‍ධ්යාඩ වලාහක ‍නමැති; ලපලු: ලාපල්ලවයෙන් ද යුක්ත වූ; උදයග, උදයපර්ව ත නමැති; රුක, වෘක්‍ෂයෙහි; කැනෙන, පුෂ්ප‍සතබයක; සිරි, ශොභාව; ගත, ග්රැහණය කළා වූ; සඳ, චන්‍ද්රෙයා; කර පතරින්, රශ්මීන් පැතිරවීමෙන්; පහර, ප්රෙහාරය; තර, මහත්කොට; දෙත, දානයකරන කල්හි; සඳැඳර, සන්යා කා න්‍ධකාරය; බියෙන්, භිතියෙන්; ඇලවෙමිනි, අංශයකට පාත් වෙමින්; දස අත, දශ දිශාන්තයට; ‍දව ගත එව්, දිවගත්තාක් මෙන් වූයේය.


133 පු ලා කමල මුවරද පිණිස වැසි දි නා

ම ලා ගියෙන් දදරද මෙරද වැ‍දගෙ නා

ලොලා වෙමින් බමරුන් තම වෙතට එ නා

බ ලා ‍වෙනේ ලිය ගත මල් මුවෙනි සි නා


ප: යො:- දදරද මෙරද වැදගෙනා පුලා කමල මලාගියෙන් මුවරද පිණිස දිනා වැසි බමරුන් තම වෙතට ලොලා වෙමින් එනා බලා වෙනේ ලිය මල් මුවෙනි සිනාගත. ප: ග: ස:- දදරද, චන්‍ද්රවයාගේ; මෙරද, මරිචිය හෙවත් රශ්මිය; වැදගෙනා, වැදගැනීමෙන්; පුලා, පිපීගියා වූ; කමල, පද්මයන්; මිලාගියෙන්, මිලානත්වයට පැමිණියෙන්; මුවරද පිණිස, මකරන්‍දයන් සඳහා; දිනා, දවහල් කාලයෙහි; වැසි, උපවිෂ්ට වූ හෙවත් පැමිණ සිටියා වූ; බමරුන්, භ්රගමරයන්; තම වෙතට, තමන් සමීපයට; ලොලා වෙමින්, ලොභොද්පාදනය කරවමින්; එනා, ආගමනය කරන්නවුන්; බලා, නිරීක්‍ෂණය කොට; වෙනේ ලිය, අරණ්ය් නමැති කාන්තා, තොමෝ; මල් මුවෙනි, කුසුම නමැති මුඛයෙන්‍; සිනාගත, හාස්යනග්රනහණය කරන්ට වන්නීය.


134 හැම ගනඳුරු බොන වර නිසයුරා ග ත

පහන් බැවින් පිටතට සස ලෙසින් ව ත

පුල් නිලුපුල් යව්වන කතට වුවන ත

කලදෝ කැට පතක දිසි වැනි පැහැ දිමු ත

ප: යො:- නිසයුරා හැම ගනඳුරු බොන වර ගත පහන් බැවින් පිටතට සස ලෙසින් වත පුල් නිලුපුල් පැහැ දිමුත යව්වන කතක වුවනත කලදෝ කැටපතක දිසි වැනි. ප: ග: ස:- නිසයුරා, චන්ර්කැටයා; හැම ගනඳුරු, සකල ඝනාන්‍ධකාරය; බොන වර, පානය කරන කාලයෙහි; ගත, ශරීරය; පහන් බැවින්, ප්රනසන්න භාවයෙන්; පිටතට, චන්‍ද්රත මණ්ඩලය කෙරෙන් බාහාරව; සස ලෙසින්, සසක විලාශයෙන්, වත, යුක්ත වන කල්හි; පුල් නිලුපුල්, පිපී ගිය නීලොත් පලය බඳු; පැහැ, ප්රිභාවෙන්; දිමුත, දීප්තිමත් වූ; යව්වන කතක, තරුණ කාන්තාවකගේ; වුවනත, චක්ත්රතය; කලදෝ කැටපතක, කලධෞත දර්පණ තලයෙක්හි; දිසි වැනි, දෘශ්යකමාන වූවාක් වැනි වේ.


135 වි‍ සේ සවන සර තුළ එවෙත වන ප‍ සේ

තොසේ බමරවැල හෙන පුල් කුමුදු දෙ සේ

ල සේ නොව ගුවනඳුරු බිඳුතු සේ රැ සේ

දි සේ එයින් විසිරෙන අඳුරු බිඳු ලෙ සේ


ප: යො:- එවෙත වන පසේ විසේස වන සර තුළ පුල් කුමුදු දෙසේ තොසේ හෙන බමරවැල සේ රැසේ ගුවන අඳුරු ලසේ නොව බිඳුතු එයින් විසිරෙන අඳුරු බිඳු ලෙසේ දිසේ. ප: ග: ස:- එවෙත වත, (ඉහත කී වැල්ලේමඩම) ඒ සමීප වතයෙහි; පසේ, පාර්ශසවයෙක්හි; විසේස වන, විශිෂ්ට වන්නා වූ; සර තුළ, තඩාගාභ්ය,න්තරයෙහි; පුල්, පිපී ගියා වූ; කුමුදු දෙසේ, කෞමද පාර්ශිවයට; තොසේ, සන්තෝෂයෙන්; ගෙන, ඇද වැටෙන්නා වූ; බමරවැල, භෘඞගාවලී තොමෝ; සේ රැසේ, චන්‍ද්රේයා; ගුවන, ආකාශයෙහි; අඳුරු, අන්‍ධකාරය; ලසේ නොව, අප්රනමාද භාවයකට නොපැමිණ; බිඳූතු, බිඳහරින කල්හි; එයින්, ඒ අන්‍ධකාරයෙන්; විසිරෙන, විස්තීර්‍ණ වන්නා වූ; අඳුරු බිඳු ලෙසේ, අන්ධ්කාර බින්‍දුන්ගේ විලාශයෙන්; දිසේ, දෘශ්යූමාන වන්නී වේ.


136 ම ල වල වරල් යුතු සඳුනෙන් සිහිල් ග තුන්

ම ල විය කෙළිය පැළඹෙන මොළ සලෙල ක තුන්

ගෙ ළ රැව් ‍අසා හඬයයි සිය පරෙවි ක තුන්

ක ල රැව් ගොසින් නො රැවට පහර පිය ප තුන්


ප: යො:- මල් අවල වරල් යුතු සඳුනෙන් සිහිල් ගතුන් මල විය කෙළිය පැළඹෙන මොළ සලෙල කතුන් ගෙළ රැව් අසා සිය පරෙවි කතුන් හඬය යි ගොසින් නො රැවට පිය පතුන් පහර.

ප: ග: ස:- මල් අචල වරල් යුතු, කුසුමාකුල කෙශකලාපයෙන් යුක්ත වූ; සඳුනෙන්, චන්‍දනයෙන්; සිහිල් ගතුන්, ශීතල ගාත්ර් ඇත්තා වූ; මලවිය කෙළිය, අනඞග ක්රීරඩාවෙහි; පැළඹෙන, ආලායෙන් හැසිරෙන්නා වූ; මොළ, චණ්ඩ වූ; සලෙල කතුන්, සල්ලාල කාන්තාවන්ගේ; ගෙළ රැව්, ග්රි‍වයෙහිරාවය; අසා, ශ්ර වණය කොට, සිය පරෙවි කතුන්, ස්වකීය පාරා පත කාන්තාවන්ගේ; හඬයයි, නාදයයි; ගොසින්, ගමනය කොට; නොරැවට, මුළාවට නොපැමිණ; පියපතුන්, පක්‍ෂ පත්ර යන්; පහර, ප්රයහාරණය කරව.


137 ලිය වෙස් උපුල් මල් තවසුන් ද දැහැති නි

පිරිහුණු කෙ‍රෙති ඉන් එම පැහැපත් ගති නි

දැක ලිය පරෙවි දිනැසට වර රති සෙයි නි

ලොබ නොකරම එහි නිදිගෙන රිසි ලෙසි නි


ප: යො:- ලිය වෙස් උපුල් මල් තවසුන් ද දැහැතිනි පිරිහුණු, කෙරෙති ඉන් එම පැහැපත් ගතිනි ඇසට වර රති සෙයිනි ඉඳින ප‍රෙවි ලිය දැක ලොබ නොකරම එහි රිසි ලෙසිනි නිදිගෙන. ප: ග: ස:- ලිය වෙස්, කාන්තාවන්ගේ වෙශය ඇත්තා වූ; උපුල් මල්, උත්පල පුෂ්පයෝ; තවසුන්ද, තාපසයන්ද; දැහැතින්, ධ්යා්නයෙන්; පිරිහුණු කෙරෙති, පරිහානියට පත්කෙ‍රෙති; ඉන්, ‍ඒ හේතුවෙන්; එම පැහැපත්, ඒ ප්ර්භාවයටම පැමිණියා වූ; ගතිනි, ශරීරයෙන් යුක්ත වූ; ඇසට, නෙත්ර යට; වර, උත්තම වූ; රතී සෙයිනි, රතී නම් දිව්යංටගනා‍ව‍ගේ විලාශයෙන්; ඉඳින, වාසය කරන්නා ‍වූ; පරෙවි ලිය, කපොත පක්‍ෂි ධෙනුන්; දැක, දර්ශඉනය කොට; ලොබ නොකරම, ලොභ නොම උපදවාම; එහි, එම ස්ථානයෙහි; රිසි ලෙසිනි, රුචි වූ පරිද්දෙන්; නිදිගෙන, නිද්‍ාක්ග්රනහණය කර.


138 වි ඳ මුළු රෑ රති සැප සමහන් දියු ණු

ම ද නග නේ අඟනන් ඇඟ සන්සිඳු ණු

ම ඳ පවතින් මලිගිය රොන් සුණු වැකු ණු

සෙ ද දිලිහිනි යලි පෙර නැගුමට අරු ණු


ප: යො:- මුළු රෑ සමහන් රති සැප දියුණු විඳ නේ අඟනන් ඇඟ, සන්සිඳුණු මදනග මලිගිය රොන් සුණු වැකුණු මඳ පවතින් අරුණු නැගුමට පෙර යලි සෙද දිලිහිණි.

ප: ග: ස:- මුළු රෑ, සකල රාත්රිනයෙහි; සමහන්, සමාන භාවයෙන්; රති සැප, නිධවන සෞඛ්යසය; දියුණු විඳ, විඟුණු ලෙස වින්‍දනය කොට; නේ අඟනන්, අනෙක කාන්තාවන්ගේ; ඇඟ, ශරීරයෙහි‍; සංසිඳුණු, ආශ්වාසිත වූ; මදනග, කාම නමැති ගින්න; මලිගිය රොන් සුණු, මාලතී පුෂ්ප රේණු චූර්ණ යෙහි; වැකුණු, තැවරුණු; මඳ පවනින්, මන්‍දමාරුතය කරණ කොටගෙන; අරුණු නැගුමට, අරුණොද්ගමනයට; පෙර, පූර්වනයෙහි; ය‍ලි, නැවත; සෙද, ශීඝ්ර ව; දිලිහිණි, ජ්වලිත වුනේ වී.


139 වෙ ත ව න පහළ නඳ කො‍ලහලින් දද රැ සින්

න ඳ ව න මුහුන යුතු හැම දිග’ගනන් වි සින්

බ බ ල න කිරණ දිගු ලණු බැඳ නොයෙක ලෙ සින්

ගොඩ ල න රන සැළෙව් දිවයුරු සයුර කු සින්


ප: යො:- දිවයුරු වෙත වන දද රැසින් පහළ නඳ කොලහලිනි නඳවන මුහුනු යුතු හැම දිග් අඟනන් විසින් බබලන කිරණ දිගු ලණු නොයෙක ‍ලසින් බැඳ සයුර කුසින් ගොඩලන රන සැළෙව්.

ප: ග: ස:- දිවයුරු, උදය සූය්ය්නඳ තෙමේ; වෙත ‍වන, සමීප වනයෙහි; දද රැසින්, පක්‍ෂි සමූහයාගෙන්; පහළ, ප්රානදුර්භූත වූ; නඳ කොලහලිනි, නාද නමැති කොලාහළයෙන්; නඳවන, ප්රී;ති වන්නා වූ; මුහුනු යුතු, වද නොපෙත වූ; හැම දිග් අඟනන් විසින්, සකල දිශාංගනාවන් විසින්; බබලන, භ්රාිජමානවන; කිරණ දිගු ලණු, රශ්මි නමැති දික් රැහැන්; නොයෙක ලෙසින්, අනෙක ප්රකකාරයෙන්; බැඳ, බන්ධ නයකොට; සයුර කුසින්, සාගර කුක්‍ෂියෙන්; ගොඩලන, ගොඩට නංවන්නා වූ; රන ‍සැළෙව්, ස්වර්ණුමය තාලියක් මෙන් විය.


140 ප සි දු රාමසන්දර වෙසිඳුගෙ නමි න

ග ණි ඳු විමන අලුයම් බෙර ගන ගොසි න

පු බු දු දෙමළ කිවි මියුරන් සහතොසි න

සි නි දු කෙකානද වන් කියු ගී කිය න


ප: යො:- පසිදු රාමසන්දර වෙසිඳුගෙ නමින ගණිඳු විමන අලුයම් බෙර ගන ගොසින පුබුදු දෙමළ කිවි මියුරන් කෙකානද වන් නියු ගී සහතොසින සිනිඳු කියන. ප: ග: ස:- පසිදු, ප්රනසිඬ වූ; රාමසන්දර වෙසිඳුගෙ, රාමචන්ර් කු නම් වෛශ්යෙ න්‍ද්රියාගේ; නමින, නාමයෙන් යුත්; ගණිඳු විමන, ගණෙශ්වර විමානයෙහි; අලුයම් බෙර, ප්රා,තඃ කාලයෙහි හෙරිනාද නමැති; ගන ගොසින, මේඝ ඝෝෂාවෙන්; පුබුදු, ප්රනබුද්ධ වූ; දෙමළ කිවි, ද්ර විඩ කාව්යපකාර

නමැති; මියුරන්, මයුරයන් විසින්; කෙකානද වන්, කෙකාදධ්වනීන් වැනි වූ; තියු ගී, සතුති ගීතිකා; සහතොසින, සන්තෝෂයෙන් යුක්තව; සිනිඳු, සනිගධ කොට; කියන, කථනය කරනු ලබන්නා වූ.


141 පෙ ර දිගු සර සැපත් දිවයුරු රන් තිස ර

‍ත ර සර තුඩින් ගනඳර සෙවෙල’දනව ර

ඇ ර නෙත නින්ද නැගිසිට මිතුරිඳු එව ර

ව ර මුනි ගුණය සිහිකර වඩන මගතු ර


ප: යො:- පෙරදිගු සර සැපත් දිවයුරු රන් තිසර තරසර තුඩින් ගනඳර සෙවෙල් අදනවර නෙත නින්ද ඇර නැගිසිට මිතුරිඳු එවර වර මුනිගුණය සිහිකර මගතුර වඩන. ප: ග: ස:- පෙරදිගු සර, පූර්වර දිශා නමැති තඩාගයට; සැපත් සම්ප්රා්ප්ත වූ; දිවයුරු රන් තිසර, සූය්ය්,ය යා නමැති ස්වර්ණය හංසයා; තරසර තුඩින්, ස්ථිර සාර රශ්මීන් නමැති තුණ්ඩයෙන්; ගනදර සෙවෙල්, ඝනාන්‍ධකාරය නමැති ශෛවාලය; අදනවර, ඇදලන වාරයෙහි; නෙත, නෙත්රතයෙහි; නින්‍ද, නිද්රාාව; ඇර, දුරුකොට; නැගීසිට, නැගිටී ඉඳ; මිතුරිඳු, මිත්රෝත්තමය; එවර, ඒ සුය්යා; ැතදයාසන්න කාලයෙහි; වර මුනිගුණය, උත්තම සර්වතඥ ගුණය; සිහිකර, සමරණ්ය් කෙට; මඟතුර, මාර්ග න්තරයට; වඩන, ගමනය කරන්න.


142 ව ඩු තු’ පු ල් සුරරද - සුයුරති’නෙදින මිහිකත

ලු පි ය වි ලිය සිරිගත් - යාගන් මඟුල්වැල්ලෙන්


ප: යො:- උපුල් සුරරද සයුරතින් එ දින වඩුතු මිහිකත ලූ පියවිලිය සිරිගත් මගුල්වැල්ලෙන් යාගන්. ප: ග: ස:- උපුල් සුරරද, උත්පලවර්ණය දිව්යිරාජයා; සයුරතින්, සාගරාන්තයෙන්; එ දින, ඒ දිනයෙහි; වඩුතු, ආගමනය කරද්දී; මිහිකත, මහිකාන්තාව විසින්; ලූ, ලන ලද්දා වූ; පියවිලිය, පාදපට්ටයාගේ; සිරි, ශොභාව; ගත්, ග්ර්හණය කළා වූ‍; මඟුල්වැල්ලෙන්, එනම් වාලුකා භුමිප්රතදේශයෙන්; ‍යාගන්, යාත්රාණග්රවහණය කරන්.


143 ස ඳ න ‍ව නේ කිසල කැනේ සසල කොට

ම ල ය ගි නේ මද පවනේ එන වෙ තට

සි හි ල සි නේ දැහැ ගිමනේ සෙමෙන් සිට

නු බ ව ද නේ පළමු වෙ‍ නේ වෙහෙර තට


(70) ප: යො:- සඳන වෙනේ කීසල කැනේ සසල කොට මිලය ගිනේ වෙතට එන මදපවනේ සිහිලසිනේ ගිමනේ දැහැ සෙමෙන් සිට නුබ පළමුවනේ වෙහෙරතට වදනේ. ප: ග: ස:- සඳන ‍වෙනේ, චන්‍දන වනයෙහි; කීසල කැනේ, පල්ලව සමූහයා; සසලකොට, චඤචලකොට; මලයගිනේ, මලය පර්විතය කෙරෙන්; වෙතට එන, සමීපයට පැමිණෙන්නා වූ; මදපවනේ, මන්‍දමාරුතයාගේ; සිහිලසිනේ, ශීතල භාවයෙන්; ගිමනේ, ග්රී,ෂ්මය; දැහැ, දුරුකොට; සෙමෙන් සිට, ර්ශේඝ්‍මිභාවයෙන් ස්ථිතව; නුඹ, යුෂ්මත් තෙමේ; පළමුවෙනේ, ප්රෙථම කොට; වෙහෙරතට, විහාරාභ්යින්තරයට; වදනේ, ප්රරවේශ වන්නෙහිය.



114 ඇ ම දා සිතු පැ හැ දා වඳින ලොවැදු රු

මු නි දා පෙර ස ළු දා වැඩු සෑ අයු රු

සු බ දා ලෙස සු ස දා ඇඳි සිතුරු තු රු

ව ට දා ගෙය තු ළ දා ගැබ වඳු මිතු රු


ප: යො:- ලොවැදුරු ඇමදා සිතු පැහැදා වඳින මුනිදා සළුදා පෙර වැඩු සෑ අයුරු සුබදා ලෙස සුසදා ඇඳි සිතුරු උතුරු වටදා ගෙය තුළ දාගැබ මිතුරු වඳු. ප: ග: ස:- ලොවැදුරු, බ්රතහ්මයා විසින්; ඇමදා, සියල් දින යන්හි; සිතු පැහැදා, චිත්ත ප්රසසන්නතාවයෙන් යුක්තව; වඳින, ප්ර ණාමය කරන්නා වූ; මුනිදා, මුනීන්‍ද්ර්යන් වහන්සේගේ; සළුදා, ශාටක ධාතුන්‍; පෙර, පූර්ව්යෙහි හෙවත් මහාභිනිෂ්ක්ර මණ‍ දිනයෙහි; වැඩු, නිධානගත කළා වූ; සෑ අයුරු, සළුමිණිසෑ නම් චෛත්ය යාකාර වූ; සුබදා ලෙස, ශුභදායක පරිදි‍; සුසදා, සුසර්ජිත කොට; ඇඳි, අඳනා ලද්දා වූ; සිතුරු, චිත්රෑ රූපයෙන්; ඉතිරි, උතුරා ගියා වු; වටදා ගෙය තුළ, වෘත්තාකාර ධාතු ගෘහාභ්යභන්තරයෙහි වූ; දාගැබ, ධාතු ගර්භයය; මිතුරු, මිත්රයය; වඳු, චන්‍දනය කර.


145 ගු ණ බෝ මුනිරජුට මුළුතුන් ලෝ කිරු ළු

පෙ ර ලෝ ඇදුරු පුදනුව බැරම ලොවිනෙ ළු

ක ල දෝ සමග බඳ නිල්මිණි සත එක ළු

වැ ඳ බෝ දුමිදු මොක්පුර සිරි ලබ යහ ළු


ප: යො:- මුළු තුන්ලෝ කිරුළු ගුණබෝ, මුනිරජුට පුදනුව පෙර ලෝ ඇදුරු කලදෝ සමග බඳ බැරම ලොවින් එළු නිල්මිණි සත එකළු බෝ දුමිදු වැඳ මොක්පුර සිරි යහළු ලබ. ප: ග: ස:- මුළු තුන්ලෝ, සමස්ත ත්රිුවිධ ලෝකයටම; කිරුළු, ක්රී:ටායමාන වූ; ගුණබෝ, ගුණයෙන් අධික වූ; මුනිරජුට, සර්වරඥයන් වහන්සේට; පුදනුව, පූජෝහාර පිණිස; පෙර, පූර්වජයෙහි; ලෝ ඇදුරු බ්ර හ්මයා

විසින්; කලදෝ සමග, කලධෞතමය කොට; බඳ, බඳනා ලදුව; බැරම ලොවින්, බ්රෝහ්මලොකයෙහි; එළු, එලවුවා වූ; නිල්මිණි සත එකළු, නීලමාණික්යම ඡත්රකයකට බඳු වූ; බෝ දුමිදු, බෝධිද්රැබමරාජයා; වැඳ, ප්රමණාමයකොට; මොක් පුර සිරි, නිර්වාිණපුරශ්රිධය; යහළු, මිත්රණය; ලබ, ලැබගණුව.


146 සූ වි සි අසෙකි සතලා අම නිවන් පු රා

සෑ සි සි මුනිඳු සැපසේ සැතපුණු අයු රා

පෑ දි සි රිවි කිරණ ගෑ විලස මනහ රා

තෝති සි ලෙසින් වඳු ඔත් පිළිම හිමිව රා


ප: යො:- සූවිසි අසෙකි සත අම නිවන් පුරාලා සෑසිසි මුනිඳු සැපසේ සැත‍පුණු අයුරා රිවි කිරණ ගෑ විලස මනහරා පෑ දිසි ඔත් පිළම හිමිවරා තෝ නිසිලෙසින් වඳු. ප: ග: ස:- සූවිසි අසෙකි, චතුර්විංශති අසංඛ්යා‍යක්; සත, සත්‍වයන්; අම, අමෘතමය වූ; නිවන් පුරාලා, නිර්වාමණ පුරයට පමුණුවා; සෑසිසි, ශාක්ය සිංහ වූ; මුනිඳු, මුනීන්‍ද්රරයන් වහන්සේ; සැපසේ, සුඛාශ්වාසයෙන් යුක්තව; සැත‍පුණු අයුරා, සැතපීවදාළා වූ ආකාරයට; රවි කිරණ, සූර්ය්යා රශ්මිය; ගෑ විලස, ආලිප්තකළාක් මෙන් වූ; මනහරා, මනොහර වූ; පෑ, ප්රූභාව; දිසි, දෘශ්ය මාන වූ; ඔත් පිළිම හිමිවරා, ශයනප්රාාප්ත ප්රමතිමාවහන්සේ; තෝ, යුෂ්මතා; නිසිලෙසින්, යොග්ය පරිද්දෙන්; වඳු, ප්රනණාමයකර.


147 සැ ඬ ලෙ ටි මරු පැරයු ඉඳ බෝතුරු ල ගෙහි

දි ඩ දි ටි රුවෙල් කසුබන් ලූ අට ම ගෙහි

මැ ඩ පැ ටි කරන දිටු පව්දුර සතන ගෙහි

වැ ඩ සි ටි පිළිම හිමි වඳු සිටි පිළිම ගෙහි


ප: යො:- බෝතුරු ‍ලගෙහි ඉඳ සැඬලෙවි මරු පැරයූ දිඩදිටි උරුවෙල් කසුබන් අට මගෙහි ලූ සතන ගෙහි දිටු පව් අඳුර මැඩ පැටි කරන සිටි පිළිම ගෙහි වැඩසිටි පිළිම හිමි වඳු. ප: ග: ස:- බෝතුරු ලගෙහි, බොධිද්රැයමරාජයා වෙතේහි; ඉඳ, වැඩ ඉඳගෙන; සැඬ, චණ්ඩවූද; ලෙටි, දරුණුවූ ද; මරු, වසවර්තරති මාරයා; පැරයු, පරාජිත කළාවූ; දිඩදිටි, දෘඪවූ දෘෂ්ටියෙන් යුත්; උරුවෙල් කසුබන්, උරුවෙළ කාශ්යචපාදීන්; අට මගෙහි, ආය්ය්න්ු අෂ්ටාංගික මාර්ගෙයෙහි; ලූ, පිහිටුවා වදාළ වූ; සතන ගෙහි, සන්තාන නමැති ගෘහයෙහි; දිටු පව්, දෘෂ්ටි පාප නමැති; අඳුර

අන්‍ධකාරය; මැඩ, මර්දගනයකොට; පැටි කරන, සාක්‍ෂාත් කරණයට පත්කරවන්නා වූ; සිටි පිළිම ගෙහි, සර්ථදතාකාරයෙන් සකස්කළ ප්රතතිමා මන්‍දිරයෙහි වූ; වැඩසිටි පිළිම හිමි, සර්ථනත ප්රයතිමාවහන්සේ; වඳු, නමස්කාරය කර.


148 ස ල තු රු ටැඹින් සුලකළ තුන් මහල් යෙ දූ

නී ල තු රු කිකිණි බඳ රන් දද පෙළ සුසැ දූ

දු ල තු රු වැලෙව් පලගෙහි මුතු‍ලැල් සිනි දූ

ග ල තු රු මුල පායෙහි මහ සඟන ව ඳූ


ප: යො:- සලතුරු ටැඹින් සුලකළ තුන් මහල් යෙදූ කිකිණි බඳ රන් දද පෙළ නිලතුරු සුසැදු දුල තුරු වැලෙව් පලගෙහි සිනිදු මුතුලැල් ගලතුරු මුල පායෙහි මහ සඟන වඳු. ප: ග: ස:- සලතුරු ටැඹින්, ශෛලස්තරණයෙන් යුත් ස්තම්භයෙන්; සුලකළ, මනාලෙස අලඞකෘත වූ; තුන් මහල්, ත්රි භුමක වූ; යෙදූ, යොදන ලද; කිකිණි, කිංකිණිකයෙන් යුත්; බඳ, බඳනා ලද; රන් දද පෙළින්, ස්වර්ණුධ්වජ පඞකතියෙන්; නිලතුරු, නිරන්තරව; සුසැදු, සුසර්ජිත කරන ලද්දා වූ; දුල, ජ්වලිත වූ; තුරු වැලෙව්, තාරකාවලියක් මෙන්; පලගෙහි, ඡදනාග්රමහයෙහි; සිනිදු, ස්නිග්ධ වූ; මුතුලැල්, මුක්තා ලතාවන් ඇති; ගලතුරු මූල පායෙහි, ශෛලාන්තර මූල ප්රාුසාදයෙහි; මහ සඟන, මහ සංඝයා වහන්සේ; වඳු, නමස්කාරය කර.



149 දු ල ස ක් ව න් පිරිසිදු සිව් සිල් සොඳු රු

ත ල ස ක් ව න් බිඳි මිසදිටු තුරු පඳු රු

ස ල ස ක් ම න් තරකර විසු තෙරනැඳු රු

බ ල ස ක් ම න් රත්පත් සුලුපා මැදු රු


ප: යො:- සක් වන් දුල සොඳුරු සිව් පිරිසිදු සිල් මිසදිටු තුරු පඳුරු බිඳි නල සක් වන් සක්මන් තරකර විසු තෙරනැඳුරු අසළ රත්පත් සුලුපා මැදුරු බල. ප: ග: ස:- සක්වන් දුල, සඞඛාකාරව ජ්වලිත වූ; සොඳුරු සුන්‍දර; සිව් පිරිසිදු සිල්, වතුපාරිශුද්ධ ශීල බලයෙන්; මිසදිටු, මිථ්‍යාදෘෂ්ටි නමැති; තුරු පඳුරු, වෘක්‍ෂ ගුල්පයන්; බිඳි, භග්න කිරීමෙහි; නල සක් වන්, මාරුත චක්රිය (සුලි හුලඟ) ක් ආකාර වූ; සක්මන්, චංක්රජමණය; තරකර, ස්ථිරකොට; විසු, වැඩවාසය කළා වූ; තෙරනැඳුරු, ස්ථවිරාචාර්ය්ිරීවරයන්; අසළ, ආශ්රරය කළා වූ; රත්පත්, රහතුන්ගේ ප්රා්ප්තිය වූ ස්ථානයෙහි පිහිටුවන ලද; සුළුපා, චූළ ප්රාවසාදයන් හා; මැදුරු, මන්‍දිරයන් ද; බල, අවලොකනය කරව.


150 හ ර ස ර පෙතැලි රූ කැටයම් කළ පි ඩුව

ත ර ස ර ලකළ නිල් මිණි ටැඹින් සමනි ඩුව

පු ර ද ර සබායුරු දැක මහවත් ම ඩුව

පු ර ව ර බලා එන ලෙස පරෙවිනි ව ඩුව


ප: යො:- හරසුර පෙතැලි රූ පිඩුව කැටයම් කළ තර සර ලකළ නිල් මිණි ටැඹිනි සමඩුව පුරඳර සබා අයුරු මහවත් මඩුව දැක පරෙවිනි පුරවර බලා එන ලෙස වඩුව. ප: ග: ස:- හරසුර, ඊශ්වර දෙවයාගේ; පෙරතැලි රූ, පොත්ථලික රූපයන්; පිඩුව, පිණ්ඩිතව; කැටයම් කළ, කැටයම් කරන ලද්දා වූ; තර, රශ්මියෙන්; සර, සාර වූ; ලකළ, අලඞකෘත වූ; නිල්මිණි ටැඹිනි, නීල මාණික්යල ස්ථම්භයන් කරණකොටගෙන; සමඩුව, සමාඨ්ය ව; පුරදර, ශක්ර යාගේ; සබා අයුරු, සුධර්මාස නම් දිව්ය; සභාව හා සදෘශ වූ; මහවත් මඩුව, මහවත් නම් මණ්ඩපය; දැක, අවලොකනය කොට; පරෙවිනි, පාරාපතය; පුරවර බලා, නගරය බලාලා; එන ලෙස, ආගමනය කරන පරිද්දෙන්; වඩුව, ගමනය කරව.