ත්‍රිපිටක පොත් වහන්සේ/සූත්‍ර පිටකය/මජ්ක්ධීම නිකාය/සමණ මණ්ඩික සූත්‍රය
1. මා විසින් (මේ සූත්‍රය) මෙසේ අසන ලදී. එක් කලෙක්හි භාග්‍යවතුන් වහන්සේ සැවැත් නුවර අනේපිඬු සිටුහු විසින් කරවන ලද ජෙතවනාරාමයෙහි වැසූහ. එකල්හි වනාහි සමණ මණ්ඩිකා පුත්‍ර වූ උග්ගහමාන නම් පරිව්‍රාජක තෙම ආගම් පිළිබඳ කථා කරන්නාවූ තිඹිරි ගස්වලින් වටවූ හෙයින් තින්දුකාචීර නම් වූ මල්ලිකා දේවියගේ උයනෙහි කරවන ලද හෙයින් මල්ලිකාරාම නම් එක සාලක නම් ශාලාවෙහි සත්සියයක් පමණ වූ මහත් පරිවාජක පිරිසක් සමග වාසය කරයි. එකල්හි ( ආයුධ පසක් ඇති හෙයින් ) පඤ්චකඬග නම් වඩුතෙම දවල් කාලයෙහි භාග්‍යවතුන් වහන්සේ දැකීමට සැවැත් නුවරින් නික්මුනේය. ඉක්බිති පඤ්චකඬග නම් වඩු හට මෙබඳු සිතක් වූයේය. තවම භාග්‍යවතුන් වහන්සේ දැකීමට සුදුසු කල් නොවේ. භාග්‍යවතුන් වහන්සේ පලසම යුක්ත වූයේ වෙයි. සිත වැඩීමෙහි යෙදුනාවූ භික්‍ෂූන් වහන්සේලාගේද දැකීමට මෙය කාලය නොවෙයි. සිත දියුණු කරන්නාවූ භික්‍ෂූහුද ධ්‍යානයන්ට සමවැදී වාසය කරති. මම සමයප්පවාදක නම් වූද තින්දුකාචීර නම්වූද මල්ලිකාරාම නම් වූද එකසාලක නම් ශාලාව යම් තැනද සමණ මණ්ඩිකා පුත්‍රවූ උග්ගහමාන නම් පරිව්‍රාජක තෙම යම් තැනෙක්හිද එතැනට පැමිණියේය. එකල්හි වනාහී සමණමණ්ඩිකා පුත්‍ර වූ උග්ගහමාන නම් පරිව්‍රාජක තෙම උස්හඬ ඇත්තාවූ මහත්හඬ ඇත්තාවූ අනේකප්‍රකාර තිරිසන් කථා කියන්නා මහත්කොට ශබ්ද කරන්නාවූ මහත්වූ පරිව්‍රාජක පිරිස සමග හුන්නේ වෙයි. එනම් රජුන් පිළිබඳ කථාය, සොරුන් පිළිබඳ කථාය, මහඇමතියන් පිළිබඳ කථාය, සේනා පිළිබඳ කථාය, භය පිළිබඳ කථාය, යුඬ පිළිබඳ කථාය, ආහාර පිළිබඳ කථාය, බීම් පිළිබඳ කථාය, වස්ත්‍ර පිළිබඳ කථාය, සයන පිළිබඳ කථාය, මාලා පිළිබඳ කථාය, සුවඳ පිළිබඳ කථාය, නෑයන් පිළිබඳ කථාය, රථ පිළිබඳ කථාය,ගම් පිළිබඳ කථාය, මහගම් පිළිබඳ කථාය, නගර පිළිබඳ කථාය, ජනපද පිළිබඳ කථාය, ස්ත්‍රීන් පිළිබඳ කථාය, සූරයන් පිළිබඳ කථාය, වීථි පිළිබඳ කථාය, දිය ගෙනෙන තැන් පිළිබඳ කථාය, මියගියවුන් පිළිබඳ කථාය, නොයෙක් දේ පිළිබඳ කථාය, ලෝකය පිළිබඳ කථාය, සමුද්‍රය පිළිබඳ කථාය, දියුණුව පිළිබඳ කථාය, හානිය පිළිබඳ කථාය යන කථායි. සමණමණ්ඩිකා පුත්‍ර වූ උග්ගහමාන නම් පරිව්‍රාජක තෙම එන්නාවූ පඤ්චකඬග නම් වඩුවා දුරදීම දුටුයේය. දැක ස්වකීය පිරිස තැන්පත් කෙළේය. ´ පින්වත්නි, නිශ්ශබ්ද වෙත්වා, පින්වත්නි, ශබ්ද නොකරව්, මේ ශ්‍රමණ භවත් ගෞතමයන්ගේ ශ්‍රාවකයෙක් වූ පඤ්චකඬග නම් වඩුතෙමේ එයි. ශ්‍රමණ ගෞතමයන්ගේ ගිහිවූ සුදුවත් හඳින්නාවූ යම්තාක් ශ්‍රාවකයෝ සැවැත් නුවර වාසය කෙරෙත්ද, මේ පඤ්චකඬග නම් ථපති තෙමේද ඔවුන්ගෙන් එක්තරා කෙනෙකි. ඒ ආයුෂ්මත්හු වනාහී ස්වල්ප ශබ්ද ඇත්තෝය. ස්වල්ප ශබ්ද ඇත්තවුන් විසින් හික්මවන ලද්දෝය. ස්වල්ප ශබ්ද ඇත්තවුන්ගේ ගුණ කියන්නෝය. ස්වල්ප ශබ්ද ඇති පිරිසකැයි සිතා මෙහි පැමිණීමට අදහස් කරන්නේ නම් මැනවැයි ´´ කියා පිරිස සන්සුන් කෙළේය. ඉක්බිති ඒ පරිව්‍රාජකයෝ නිශ්ශබ්ද වූහ. එකල්හි පඤ්චකඬග නම් වඩුතෙම සමණමණ්ඩිකා පුත්‍ර වූ උග්ගහමාන නම් පරිව්‍රාජක තෙම යම් තැනෙක්හිද එතැනට පැමිණියේය. පැමිණ සමණමණ්ඩිකා පුත්‍ර වූ උග්ගහමාන නම් පරිව්‍රාජකයා සමග සතුටු වූයේය. සතුටු වියයුතුවූ සිහිකටයුතුවවූ කථාවකොට නිමවා එක් පැත්තක හුන්නේය. එක් පැත්තක හුන්නාවූ පඤ්චකඬග නම් වඩුවාට සමණමණ්ඩිකා පුත්‍ර වූ උග්ගහමාන නම් පරිව්‍රාජකතෙම මෙසේ කීය.
2. ´´ ථපතිය, මම කරුණු සතරකින් යුක්තවූ පුරුෂ පුද්ගලයා සම්පූර්ණවූ කුසල් ඇති උතුම් වූ කුසල් ඇති උත්තම පැමිණීමට පැමිණියාවූ වාද කොට සෙලවිය නොහැකි ශ්‍රමණයා යයි කියමි. කවර සතරකින්ද යත්? ථපතිය, මේ ලෝකයෙහි කයින් පව්කම් නොකොර්ද,ලාමක වූ වචන නොකියයිද, පවිටු වූ කල්පනා කල්පනා නොකෙරේද, ලාමකවූ ජීවිකාවෙන් ජීවිකාව නොකෙරේද, ථපතිය, මම වනාහි මේ කරුණු සතරින් යුක්තවූ පුරුෂ පුද්ගලයා සම්පූර්ණ කුසල් ඇති උතුම් කුසල් ඇති උතුම් පැමිණීමට පැමිණියාවූ වාදකොට සෙලවිය නොහැකි ශ්‍රමණයායි ප්‍රකාශ කරමියි ´´ කීය.
ඉක්බිති පඤ්චකඬග නම් ථපති තෙම සමණමණ්ඩිකා පුත්‍ර වූ උග්ගහමාන නම් පරිව්‍රාජකයාගේ කීමට සතුටුද නොවීය. ප්‍රතික්‍ෂේපද නොකෙළේය. සතුටු නොවී ප්‍රතික්‍ෂේප නොකොට හුනස්නෙන් නැගිට භාග්‍යවතුන් වහන්සේගේ සමීපයෙන් මේ කියමනේ අත්‍ර්‍ථය දැන ගන්නෙමියි, (සිතා) ගියේය.
3. ඉක්බිති පඤ්චකඬග නම් ථපති තෙම භාග්‍යවතුන් වහන්සේ යම් තැනෙක්හිද එතැනට පැමිණියේය. පැමිණ භාග්‍යවතුන් වහන්සේට මනාකොට වැඳ එක් පැත්තක හුන්නේය. එක් පැත්තක හුන්නාවූ පඤ්චකඬග නම් ථපති තෙම සමණමණ්ඩිකා පුත්‍ර වූ උග්ගහමාන නම් පරිව්‍රාජක සමග කථාබහ යම් පමණ වීද, ඒ සියල්ල භාග්‍යවතුන් වහන්සේට දැන්වූයේය. මෙසේ දැන්වූ කල්හි භාග්‍යවතුන් වහන්සේ පඤ්චකඬග නම් වඩුවාට මෙසේ වදාළේය. ´´ සමණ මණ්ඩිකා උග්ගහමාන නම් පරිව්‍රාජකයාගේ කීම පරිද්දෙන් ථපතිය, පුත්‍රවූ එසේ නම් ලදරුවූ බාලවූ උඩුකුරුවූ සයනය කරන කුමාර සම්පූර්ණ කුසල් ඇත්තෙක් උතුම්වූ කුසල් ඇත්තෙක් උතුම් පැමිණීමට පැමිණියෙක් වාදකොට සෙලවිය නොහැකි ශ්‍රමණයෙක් වන්නේය. ථපතිය, ලදරුවූ බාලවූ උඩුකුරුව සයනය කරන්නාවූ කුමාර තෙම වනාහී පව් කිරීමට තරම් ශරීරයක්ද නැත, කෙසේනම් සෙලවීම් මාත්‍රය හැර කයින් පව්කම් කරන්නේද, ථපතිය, ළදරුවූ බාලවූ උඩුකුරුවූ සයනය කරන්නාවූ කුමාරයාහට වනාහි වචනයක්ද නැත. කෙසේ නම් හැඬීම පමණක් හැර වචනයෙන් ලාමක වචන කියන්නේද, ථපතිය, බාලවූ ළදරුවූ උඩුකුරුවූ සයනය කරන්නාවූ කුමාරයාහට කල්පනාවක්ද නැත. කෙසේනම් සිනාසීම් මාත්‍රයක් හැර පවිටු කල්පනා කල්පනා කරන්නේද, ථපතිය, ළදරුවූ බාලවූ උඩුකුරුව නිදන්නාවූ කුමාරයාහට වනාහී ජීවිකාවක්ද නැත. කෙසේ නම් මවගේ කිරි බීම හැර ලාමක වූ ජීවිකාවෙන් ජීවිකාව කරන්නේද, ථපතිය, මෙසේ ඇති කල්හි වනාහි සමණ මණ්ඩිකා පුත්‍රවූ උග්ගහමාන නම් පරිව්‍රාජකයාගේ කීම පරිදි ළදරුවූ බාලවූ උඩුකුරුව නිදන්නාවූ කුමාරතෙම සම්පූර්ණ කුසල් ඇති උතුම් වූ කුසල් ඇති උතුම් පැමිණීමට පැමිණියාවූ වාදකොට ජයගත නොහැකි ශ්‍රමණයෙක් වෙයි.
4.´´ ථපතිය, මම වනාහි කුසල් නැත්තාවූද උතුම් කුසල් නැත්තාවූද උතුම් පැමිණීමට නොපැමිණියාවූද වාදකොට සෙලවිය නොහැක්කාවූද තවද මේ ළදරුවූ බාලවූ උඩුකුරුව නිදන්නාවූ කුමාරයාට වඩා විශේෂවූ කරුණු සතරකින් යුක්තවූ සම්පූර්ණවූ පුරුෂ පුද්ගලයෙකු ප්‍රකාශ කරමි.
´´කවර සතරකින්ද යත්, ථපතිය, මේ ලෝකයෙහි කයින් පව්කම් නොකෙරේද, ලාමක වචන නොකියාද, ලාමකවූ කල්පනා කල්පනා නොකෙරේද, ලාමකවූ ජීවිකාවෙන් ජීවිකාව නොකෙරෙයිද, ථපතිය, මම වනාහි මේ කරුණු සතරින් යුක්තවූ පුරුෂ පුද්ගලයා සම්පූර්ණ කුසල් නැත්තාවූද උතුම් කුසල් නැත්තාවූද උතුම් පැමිණීමට නොපැමිණියාවූද වාදකොට සෙලවිය නොහැක්කාවූද තවද ළදරුවූ බාලවූ උඩුකුරුව නිදන්නාවූ මේ කුමාරයාට වඩා විශේෂවූද ශ්‍රමණයෙකැයි ප්‍රකාශ කරමි.
5. ´´ථපතිය, මම වනාහි කරුණු දසයකින් යුක්තවූ පුරුෂ පුද්ගලයා සම්පූර්ණ කුසල් නැත්තාවූද උතුම් කුසල් නැත්තාවූද උතුම් පැමිණීමට නොපැමිණියාවූද වාදකොට සෙලවිය නොහැක්කාවූද සම්පූර්ණ කුසල් ඇත්තාවූද උතුම් කුසල් ඇත්තාවූද උතුම් පැමිණීමට පැමිණියාවූද වාදයෙන් නොසෙල්විය හැක්කාවූද ශ්‍රමණයෙකැයි ප්‍රකාශ කරමි.
´´ථපතිය, අකුශල ස්වභාවයෝ කවරහුදැයි දතයුතුයයි කියමි. ථපතිය, මේ අකුශල ස්වභාවයෝ කුමක් හේතුකොටගෙන හටගත්තාහුදැයි දතයුතුදැයි කියමි. ථපතිය, මේ අකුශල ස්වභාවයෝ කොතැන්හි ඉතිරි නොවී නිරුද්ධ වෙත්දැයි දතයුතුයැයි කියමි. ථපතිය, කෙසේ පිළිපදින්නාවූ තැනැත්තේ මේ අකුශල ස්වභාවයන්ගේ නිරෝධය පිණිස පිළිපන්නේ වේදැයි දැනගතයුතුයයි කියමි.
6. ´´ථපතිය, මේ කුශල ස්වභාවයෝ කවරහුදැයි දතයුතුයයි කියමි. ථපතිය, මේ කුශල ස්වභාව කුමක් හේතුකොටගෙන හටගත්තාහුදැයයි කියමි. ථපතිය, මේ කුශල ස්වභාවයන් කොතැන්හි ඉතිරි නොවී නිරුද්ධ වෙත්දැයි දැනගත යුතුයි කියමි. ථපතිය, කෙසේ පිළිපදින තැනැත්තේ මේ කුශල ස්වභාවයන්ගේ නිරෝධය පිණිස පිළිපන්නේදැයි දතයුතුයයි කියමි. ථපතිය, මේ අකුශල කල්පනා කවරහුදැයි දතයුතුයයි කියමි. ථපතිය, මේ අකුශල කල්පනාවෝ කුමකින් හටගන්නාහුදැයි දතයුතුදැයි කියමි. ථපතිය, මේ අකුශල කල්පනාවෝ ඉතිරි නොවී කොතැන්හි නිරුද්ධ වෙත්දැයි දතයුතුයැයි කියමි. ථපතිය, කෙසේ පිළිපන්නාවූ පුද්ගලතෙමේ මේ අකුශල කල්පනාවන්ගේ නිරෝධය පිණිස පිළිපන්නේදැයි දතයුතුයයි කියමි. ථපතිය, මේ කුසල කල්පනාවෝ කවරහුදැයි දතයුතුයයි කියමි. ථපතිය, මේ කුසල කල්පනාවෝ කුමකින් හටගන්නාහුදැයි දතයුතුයයි කියමි. ථපතිය, මේ කුසල කල්පනාවෝ කොතැන්හි ඉතිරි නැතිව නිරුද්ධ වෙත්දැයි දතයුතුයැයි කියමි. ථපතිය, කෙසේ පිළිපන්නාවූ පුද්ගල තෙමේ මේ කුශල කල්පනාවන්ගේ නිරෝධය පිණිස පිළිපන්නේදැයි දතයුතුයයි කියමි.
7. ´´ථපතිය, අකුසල ස්වභාවයෝ කවරහුද, අකුසල්වූ කාය කර්‍මය, අකුසල්වූ වාග් කර්‍මය, ලාමකවූ ජීවිකාවය යන මොහුයි. ථපතිය, මොවුහු අකුසල ස්වභාවයෝයයි කියනු ලැබෙත්. ථපතිය, මේ අකුසල ස්වභාවයෝ කුමක් හේතුකොටගෙන හට ගන්නාහුද? ඔවුන්ගේ ඉපදීමට හේතුව කියනු ලැබේ. සිත නිසා උපදින්නාහුයයි කියයුතු වෙත්. සිත කවරේද? සිත වනාහි බොහෝ වැදෑරුම්හ. නොයෙක් ආකාරය. ඒ සිත රාග සහිතද වේ. ෙවෂ සහිතද වේ. මොහ සහිතද වේ. මේ අකුසල ස්වභාවයෝ මේ සිත නිසා හටගත්තාහුය. ථපතිය, මේ අකුසල ස්වභාවයෝ කොතැන්හි ඉතිරි නැතිව නිරුද්ධවෙත්ද ඔවුන්ගේ නිරෝධය කියනු ලැබේ. ථපතිය, මේ ශාසනයෙහි භික්‍ෂුතෙම කාය දුශ්චරිතය හැර කාය සුචරිතය වඩාද, වාග් දුශ්චරිතය හැර වාග් සුචරිතය වඩාද, මනො දුශ්චරිතය හැර මනො සුචරිතය වඩාද, මිත්‍යා ආජීවය හැර යහපත් ජීවිකාවෙන් ජීවිකාව කෙරේද, මෙහි මේ අකුසල ස්වභාවයෝ ඉතිරි නොවී නිරුද්ධවෙත්. ගෘහපතිය, කෙසේ පිළිපදින්නාවූ පුද්ගල තෙමේ අකුසල සීලයන්ගේ නිරෝධය පිණිස පිළිපන්නේ වේද? ගෘහපතිය, මේ ශාසනයෙහි භික්‍ෂුතෙම නූපන්නාවූ ලාමකවූ අකුශල ධර්මයන්ගේ නොඉපදීම පිණිස කැමැත්ත උපදවයිද, ව්‍යායාම් කරයිද, වීය්‍ර්‍ය පටන්ගනියිද, සිත ඔසවයිද, වීය්‍ර්‍ය කරයිද, උපන්නාවූ ලාමකවූ අකුශල ධර්මයන්ගේ දුරුකිරීම පිණිස කැමැත්ත උපදවයිද, ව්‍යායාම් කරයිද, වීය්‍ර්‍ය පටන්ගනියිද, සිත ඔසවයිද, උත්සාහ කරයිද, නූපන්නාවූ කුසල ධර්මයන්ගේ ඉපදීම පිණිස කැමැත්ත උපදවයිද, ව්‍යායාම් කරයිද, වීය්‍ර්‍ය පටන්ගනියිද, සිත ඔසවයිද, උත්සාහ කරයිද, උපන්නාවූ කුසල ධර්මයන්ගේ පැවැත්ම පිණිස, මුලානොවීම පිණිස, වැඩිවීම පිණිස, මහත්බව පිණිස, දියුණු කිරීම පිණිස කැමැත්ත උපදවයිද, ව්‍යායාම් කරයිද, වීය්‍ර්‍ය පටන්ගනියිද, සිත ඔසවයිද, උත්සාහ කරයිද, ගෘහපතිය, මෙසේ පිළිපදින්නාවූ පුද්ගලතෙමේ ස්වභාවයන්ගේ නිරෝධය පිණිස පිළිපන්නේ වෙයි.
8. ´´ගෘහපතිය, කුසල ස්වභාවයෝ කවරහුද? ගෘහපතිය, කුසලවූ කාය කර්මයද, කුසලවූ වාග් කර්මයද, පිරිසිදු ජීවිකාවද, මම සීලයයි කියමි. ගෘහපතිය, මොවුහු කුසල ස්වභාවයෝයයි කියනු ලැබෙත්. ගෘහපතිය, මේ කුසල ස්වභාවයෝ කුමක් හේතුකොටගෙන උපදින්නාහුද, ඔවුන්ගේ උත්පත්ති හේතුව කියනු ලැබේ. හිත නිසා උපදින්නාහුයයි කියයුතු වෙත්. සිත කවරේද, සිත බොහෝ වැදෑරුම්ය. නානාප්‍රකාරය. ඒ සිත පහවූ රාග ඇත්තේද, පහවූ ෙවෂ ඇත්තේද, පහවූ මෝහ ඇත්තේද වෙයි. කුසල ස්වභාවයෝ මේ සිත නිසා හටගත්තාහු වෙත්. ගෘහපතිය මේ කුසල ස්වභාවයෝ කොහිදී ඉතිරිනොවී නිරුද්ධ වෙත්ද? ඔවුන්ගේ නිරෝධය කියතහොත් ගෘහපතිය, මේ ශාසනයෙහි භික්‍ෂුතෙම සිල්වත් වේද, මින්පසු රැක්කයුතු තවත් සීලයක් නැත්තේද, යම් තැනක ඔහුගේ ඒ කුසල ස්වභාවයෝ ඉතිරිනොවී නිරුද්ධ වෙත්ද, ඒ අර්හත්ඵල සමාධියද ඒ අර්හත්ඵල ප්‍රඥාවද තත්වූ පරිද්දෙන් දැනගනියි.
9. ´´ගෘහපතිය, කෙසේ පිළිපදින්නේ කුසල ස්වභාවයන්ගේ නිරෝධය පිණිස පිළිපන්නේ වේද? ගෘහපතිය, මේ ශාසනයෙහි භික්‍ෂුතෙම නූපන්නාවූ ලාමකවූ අකුශල ධර්මයන්ගේ නොඉපදීම පිණිස කැමැත්ත උපදවයිද, ව්‍යායාම් කරයිද, වීය්‍ර්‍ය පටන්ගනියිද, සිත ඔසවයිද, උත්සාහ කරයිද, උපන්නාවූ ලාමකවූ අකුශල ධර්මයන්ගේ දුරුකිරීම පිණිස කැමැත්ත උපදවයි, වෑයම් කරයි, වීය්‍ර්‍ය පටන්ගනියි, උත්සාහ කරයි, නූපන්නාවූ කුශල ධර්මයන්ගේ ඉපදීම පිණිස කැමැත්ත උපදවයි, වෑයම් කරයි, වීය්‍ර්‍ය පටන්ගනියි, උත්සාහ කරයි, උපන්නාවූ කුසල ධර්මයන්ගේ පැවැත්ම පිණිස, මුලානොවීම පිණිස, වැඩිවීම පිණිස, මහත්බැව් පිණිස, දියුණුව පිණිස කැමැත්ත උපදවයිද, ව්‍යායාම් කරයිද, වීය්‍ර්‍ය පටන්ගනියිද, සිත ඔසොවයිද, උත්සාහ කරයිද, ගෘහපතිය, මෙසේ පිළිපදින පුද්ගලතෙමේ ස්වභාවයන්ගේ නිරෝධය පිණිස පිළිපන්නේ වේ.
10. ´´ගෘහපතිය, අකුසල කල්පනාවෝ කවරහුද? කාම කල්පනාය, ව්‍යාපාද කල්පනාය, විහිංසා කල්පනාය, ගෘහපතිය, මොවුහු අකුසල කල්පනාවෝයයි කියනු ලැබෙත්. ගෘහපතිය, මේ අකුසල කල්පනාවෝද කුමකින් හටගන්නාහුද? ඔවුන්ගේ හටගැනීමට හේතුවද කියනු ලැබේ. සංඥාව නිසා හටගන්නාහුයයි කියයුතුවෙත්. සංඥාව නම් කවරීද? සංඥාවද බොහෝ වැදෑරුම්ය, නානාප්‍රකාරය. කාම සංඥාවෝය, ව්‍යාපාද සංඥාය, විහිංසා සංඥාය, යන මොහුයි. අකුසල කල්පනාවෝ මේ හේතුකොටගෙන හටගන්නාහු වෙත්. ගෘහපතිය, මේ අකුසල සංකල්පනාවෝ කොහිදී ඉතිරි නැතිව නිරුද්ධවෙත්ද, ඔවුන්ගේ නිරෝධයද කියනු ලැබේ. ගෘහපතිය, මේ ශාසනයෙහි භික්‍ෂුතෙම කාමයන්ගෙන් වෙන්වම අකුශල ධර්‍මයන්ගෙන් වෙන්වම විතර්‍ක සහිතවූ, විචාර සහිතවූ, විවේකයෙන් හටගත් ප්‍රීතිය හා සැපය ඇති ප්‍රථම ධ්‍යානයට පැමිණ වාසය කරයි. මෙහි මේ අකුශල සංකල්පනාවෝ ඉතිරි නැතිව නිරුද්ධ වෙත්. ගෘහපතිය, කෙසේ පිළිපදින පුද්ගල තෙමේ අකුශල සංකල්පනාවන්ගේ නිරෝධය පිණිස පිළිපන්නේ වේද, ගෘහපතිය, මේ ශාසනයෙහි භික්‍ෂුතෙම නූපන්නාවූ ලාමකවූ අකුසල ධර්මයන්ගේ නොඉපදීම පිණිස කැමැත්ත උපදවයි. වෑයම් කරයි. වීය්‍ර්‍ය පටන් ගනියි. සිත ඔසවයි. උත්සාහ කරයි. උපන්නාවූ ලාමකවූ අකුසල ධර්මයන්ගේ දුරුකිරීම පිණිස කැමැත්ත උපදවයි. වෑයම් කරයි. වීය්‍ර්‍යය පටන් ගනියි. උත්සාහ කරයි. නූපන්නාවූ කුශල ධර්මයන්ගේ ඉපදීම පිණිස කැමැත්ත උපදවයි. වෑයම් කරයි. වීය්‍ර්‍යය පටන් ගනියි. උත්සාහ කරයි. උපන්නාවූ කුසල ධර්මයන්ගේ පැවැත්ම පිණිස, මුළානොවීම පිණිස, වැඩිවීම පිණිස, මහත්බැව් පිණිස, දියුණුව පිණිස, කැමැත්ත උපදවයි, වෑයම් කරයි, වීය්‍ර්‍ය පටන්ගනියි, සිත ඔසවයි, උත්සාහ කරයි. ගෘහපතිය, මෙසේ පිළිපදින පුද්ගල තෙමේ අකුසල කල්පනාවන්ගේ නිරෝධය පිණිස පිළිපන්නේ වේ.
11. ´´ ගෘහපතිය, කුසල සංකල්පනාවෝ කවරහුද? නෛෂ්ක්‍රම්‍ය කල්පනාය, අවිහිංසා කල්පනාය යන මොහුයි. ගෘහපතිය, මොවුහු කුසල සංකල්පයෝයයි කියනු ලැබෙත්. ගෘහපතිය, මේ කුසල කල්පනාවෝ කුමකින් හටගන්නාහු වෙත්ද, ඔවුන්ගේ හටගැනීමද කියන ලදී. සංඥාව නිසා හටගන්නාහුයයි කියයුතු වෙත්. සංඥා තොමෝ කවරීද, සංඥාවෝද බොහෝ වැදෑරුම්ය, නානාප්‍රකාරය. කාම යන්ගෙන් සිත නික්මවීම පිළිබඳ සංඥාවය, අනුන්ට වෛර නොකිරීම පිළිබඳ සංඥාවය, හිංසා නොකිරීම පිළිබඳ සංඥාවය යන මොහුයි. කුසල කල්පනාවෝ මේ සංඥා නිසා හටගන්නාහු වෙත්. ගෘහපතිය, මේ කුසල සංකල්පනාවෝ කොහිදී ඉතිරි නැතිව නිරුඬ වෙත්ද, ඔවුන්ගේ නිරෝධයද කියන ලදී. ගෘහපතිය, මේ ශාසනයෙහි භික්‍ෂුතෙම විතර්‍ක විචාරයන්ගෙන් සංසිඳීමෙන් ඇතුලත පැහැදීම ඇති හිතේ එකඟබව ඇති විතර්‍ක රහිත වූ, විචාර රහිතවූ, සමාධියෙන් හටගත් ප්‍රීතිය හා සැපය ඇති විතීය ධ්‍යානයට පැමිණ වාසය කරයි. මෙහි මේ කුසල කල්පනාවෝ ඉතිරිනොවී නිරුද්ධවෙත්. ගෘහපතිය, මෙසේ පිළිපදින්නේ කුසල කල්පනාවන්ගේ නිරෝධය පිණිස පිළිපන්නේ වේද, ගෘහපතිය, මේ ශාසනයෙහි භික්‍ෂුතෙම නූපන්නාවූ ලාමකවූ අකුසල ධර්මයන්ගේ නොඉපදීම පිණිස කැමැත්ත උපදවයිද. වෑයම් කරයිද. වීය්‍ර්‍ය පටන් ගනියිද. සිත ඔසවයිද. උත්සාහ කරයිද. උපන්නාවූ ලාමකවූ අකුසල ධර්මයන්ගේ දුරුකිරීම පිණිස කැමැත්ත උපදවයි. වෑයම් කරයි. වීය්‍ර්‍යය පටන් ගනියි. උත්සාහ කරයි. නූපන්නාවූ කුශල ධර්මයන්ගේ ඉපදීම පිණිස කැමැත්ත උපදවයි. වෑයම් කරයි. වීය්‍ර්‍යය පටන් ගනියි. උත්සාහ කරයි. උපන්නාවූ කුසල ධර්මයන්ගේ පැවැත්ම පිණිස, මුළානොවීම පිණිස, වැඩිවීම පිණිස, මහත්බැව් පිණිස, දියුණුව පිණිස, කැමැත්ත උපදවයි, වෑයම් කරයි, වීය්‍ර්‍ය පටන්ගනියි, සිත ඔසවයි, උත්සාහ කරයි. ගෘහපතිය, මෙසේ පිළිපන්නේම කුසල කල්පනාවන්ගේ නිරෝධය පිණිස පිළිපන්නේ වේ.
12. ´´ගෘහපතිය, මම කවරනම් කරුණු දසයකින් යුක්තවූ පුරුෂ පුද්ගලයා සම්පූර්ණ කුසල් ඇති, උතුම් කුසල් ඇති, උතුම් පැමිණීමට පැමිණියාවූ, වාදයෙන් නොසෙල්විය හැකිවූ ශ්‍රමණයයි ප්‍රකාශ කරම්ද? ගෘහපතිය, මේ ශාසනයෙහි භික්‍ෂුතෙම අශෛක්‍ෂවූ (රහත්වූ) සම්‍යක් දෘෂ්ටියෙන් (යහපත් දැකීමෙන්) යුක්තවූයේ වේද, අශෛක්‍ෂවූ (රහත්වූ) සම්‍යක් සංකල්පනයෙන් (යහපත් කල්පනාවෙන්) යුක්තවූයේ වේද, අශෛක්‍ෂවූ (රහත්) සම්‍යක් වචනයෙන් (යහපත් වචනයෙන්) යුක්තවූයේ වේද, අශෛක්‍ෂවූ (රහත්) සම්‍යක් කර්‍මාන්තයෙන් (යහපත් කිරීමෙන්) යුක්තවූයේ වේද, අශෛක්‍ෂවූ (රහත්) සම්‍යක් ආජීවයෙන් (යහපත් ජීවිකාවෙන්) යුක්තවූයේ වේද, අශෛක්‍ෂවූ (රහත්) සම්‍යක් ව්‍යායාමයෙන් (යහපත් උත්සාහයෙන්) යුක්තවූයේ වේද, අශෛක්‍ෂවූ (රහත්) සම්‍යක් ස්මෘතියෙන් (යහපත් සිහියෙන්) යුක්තවූයේ වේද, අශෛක්‍ෂවූ (රහත්) සම්‍යක් සමාධියෙන් (යහපත් සිතේ එකඟබවෙන්) යුක්තවූයේ වේද, අශෛක්‍ෂවූ (රහත්) සම්‍යක් ඥානයෙන් (යහපත් නුවණින්) යුක්තවූයේ වේද, අශෛක්‍ෂවූ (රහත්) සම්‍යක් විමුක්තියෙන් (යහපත් මිදීමෙන්) යුක්තවූයේ වේද, ගෘහපතිය, මම වනාහි මේ කරුණු දහයෙන් යුක්තවූ පුරුෂ පුද්ගලයා සම්පූර්ණ කුසල් ඇති, උතුම්වූ කුසල් ඇති, උතුම් පැමිණීමට පැමිණියාවූ, වාදයෙන් නොසෙල්විය හැකි ශ්‍රමණයෙකැයි ප්‍රකාශ කරමි.
භාග්‍යවතුන් වහන්සේ මෙය වදාළ සේක. සතුටු සිත් ඇත්තාවූ පඤචකඞ්ග නම් ගෘහපති තෙම භාග්‍යවතුන් වහන්සේගේ වචනය සතුටින් පිළිගත්තේය.
අටවෙනිවූ සමණමණ්ඩික සූත්‍රය නිමි.
උපුටා ගැනීම - උතුම් ශ්‍රී සද්ධර්මය ( dahamsithum.wordpress )