ත්‍රිපිටක පොත් වහන්සේ/සූත්‍ර පිටකය/දීඝ නිකාය/පායාසි සූත්‍රය
1. මා විසින් මෙසේ අසන ලදී. එක් කලෙක ආයුෂ්මත්වූ කුමාර කාශ්‍යප සථවිරයන් වහන්සේ භික්‍ෂූන් පන්සියයක් පමණවූ මහත් භික්‍ෂුසංයා සමග කොසොල් ජනපදයෙහි සැරිසරා වඩින සේක් කොසොල් ජනපද වාසින්ගේ සෙතව්‍ය නම් නුවරට පැමිණියහ. එහි වූකලි ආයුෂ්මත් කුමාර කාශ්‍යප සථවිටයන් වහන්සේ සෙතව්‍ය නම් නුවරට උතුරු දිශාවෙහිවූ ඇට්ටේරිය වනයෙහි වසන්නාහ. ඒ කාලයෙහි පායාසි නම් (උප රජු) පසේනදි කොසොල් රජු විසින් දෙනලද සෙතව්‍ය නම් නුවර අධිපතිව වසයි.
2. එකල්හි පායාසි (උප රජුට) මේ මේ කාරණයෙන් (මෙලොව මිස) පරලොවක් නැත. මැරී උපදිනා (ඹපපාතික) සත්වයෝ නැත්තාහුය කුසල අකුසල කර්මයන් ගේ ථල විපාකයක් නැත්තේයයි මෙබදූවූ ලාමක දෘෂ්ටි්‍යක් උපන්නේ වෙයි.
සෙතව්‍යා නුවර වැසි බ්‍රාහ්මණ ගෘහපතිකයෝ රාශි රාශිව සමූහ සමූහව සෙතව්‍යා නුවරින් නික්ම උතුරු දෙසට හැරී ඇට්ටේරිය වනයට පැමිණෙත්, ඒ බව අසා පායාසි උපරජ තෙමේ සෙතව්‍යා නගර වාසි බ්‍රාහ්මණ ගෘහපතීන් විසින් පිරිවරන ලදුව ඇට්ටේරිය වනයට පැමිණියේය. පැමිණ ආයුෂ්මත් කුමාරකාශ්‍යප සථවිරයන් වහන්සේ සමග සතුටු වූයේය. සතුටු වියයුතුවූද සිහිකට යුතුවූද කථාව කොට නිමවා එක පැත්තක උන්නේය.
3. එකපැත්තක උන්නාවූ පායාසී උප රජ තෙමේ ආයුෂ්මත් කුමාර කාශ්‍යප සථවිරයන් වහන්සේට මේ කාරණය කීය. ´´පින්වත් කාශ්‍යපය, මම වනාහි මෙසේ කියන්නෙමි පරලොවක් නැත්තේය. මැරී උපදින සත්වයෝ නැත්තාහ. කරන ලද කුසල අකුසල කර්මයන්ගේ ථල විපාක නැත්තේය කියායි´´.
´´කෙසේ නම් මේසේ කියන්නේද?, උපරජ එසේ වීනම් මේ කාරණය තගෙන්ම අසන්නෙමි, යම් විධියකින් තට වැටහෙන්නේද ඒ වධියට උත්තර දෙව.´´
´´උපරජ, මේ චන්ද්‍ර සුය්‍යයෝ මේ ලොකයෙහි හෝ වෙද්ද? පරලොකයෙහි හෝ වෙද්ද, ඔව්හු දෙවියෝ හෝ වෙද්ද? මනුෂ්‍යයෝ හෝ වෙද්දැයි´´ ඇසුහ. එවිට උපරජ තෙමේ ´´පින්වත් කාශ්‍යපය, මේ චන්ද්‍ර සුය්‍යයෝ පරලොකයෙහි වෙත්. මේ ලෝකයෙහි නෙවෙත්. මේ චන්ද්‍ර සුය්‍යයෝ දෙවියෝ වෙත්. මනුෂ්‍යයෝ නොවෙත්යයි කීහ. උපරජ, මේ කාරණයෙන්ද පරලොවක් ඇත්තේය.´´
4. පින්වත් කාශ්‍යපය, සතුන් මරන්නාවූද, සොරකම් කරන්නාවූද, වැරදි ලෙස කාමයෙහි හැසිරෙන්නාවූද, බොරු කියන්නාවූද, පරුෂ වචන කියන්නාවූද, හිස් වචන කියන්නාවූද, විෂම ලොභය ඇත්තාවූද, ක්‍රොධ සිත් ඇත්තාවූද, මිථ්‍යාදෘෂ්ටි ඇත්තාවූද, මාගේ දන්නා අඳුනන අයද, සහලේනෑයෝද ඇත්තාහ. මොව්හු මරණින් මතු සැපයෙන් තොරවූ නරකයෙහි උපදින්නාහුයයි කියන්නාවූ, මෙබඳු දැකීම් ඇත්තාවූ, සමහර ශ්‍රමණ බ්‍රාහ්මණයෝ ඇත්තාහුය. ඔව්හු මැරී ගොස් නැවත අවූත් නොකියත්. පණිවිඩකාරයෙකු හෝ නොඑවත්. පින්වත් කාශ්‍යපය, මේ කාරණයෙන්ද පරලොව නැත්තේය, මැරී උපදින සත්වයෝ නැත්තාහ.
5. උපරජ, මෙහි තාගේ පුරුෂයෝ අපරාධ කරන්නවූන් අල්වාගෙන මරණ තැන හිඳුවන්නාහු නම් ඒ සොරා සොරු මරන්නන්ට, ´´පින්වත් චෝරාතකයනි, අසවල් ගමෙහි හෝ නියම් ගමේහි හෝ මගේ දන්නා අඳුනන්නෝද සහලේ නෑයෝද ඇත්තාහුය. යම්තාක් මම ඔවූන්ට දක්වා එම්ද ඒතාක් නවතිත්වායි´´ කියා නම් ඔහුට ඊට ඉඩ ලැබේද?´´
´´පින්වත් කාශ්‍යපය, ඔහු අවකාශයක් නොලබන්නේය. එකල්හි ඔහු විලාප කියද්දීම චොරාතකයෝ හිස සිඳීන්නාහුය´´යි කීය.
´´පින්වත් කාශ්‍යපය, පරලොවක් නැත්තේයයි මට මෙබඳු සිතක් ඇතිවේද, ඊට කාරණයක් ඇත්තේයයි´´ කීය.
´´උපරජ ඒ කවර කරුනක්දැ´´යි ඇසූහ.
´´පින්වත් කාශ්‍යපය, මරණින් මතු යහපත් ගති ඇත්තාවූද දිව්‍ය ලෝකයෙහි උපදින්නාහුයයි කියන්නාවූ, මෙසේ දෘෂ්ටි ඇත්තාවූ සමහර ශ්‍රමණ බ්‍රාහ්මණ කෙනෙක් ඇත්තාහුමය.
´´පින්වත්නි ඉදින් මරණින් මතු ස්වර්ග ලෝකයෙහි උපදින්නාහු නම්, ඔවූහු නැවත මා වෙත අවූත් නොම දන්වත්, පණිවිඩකාරයෙකුත් නොම එවත්.
පින්වත් කාශ්‍යපය, මේ කාරණයෙන්ද පරලෙවක් නැත්තේය,
6. උපරජ, එසේ වීනම් තොපට (මේ කාරණය ගැන උපමාවක් කරන්නෙමි).
උපරජ, යම්සේ පුරුෂයෙක් අසූචි වළක වැටී සුඞකර ඒ පුරුෂයාට මාහැඟිවූ මල්ද, මාහැඟිවූ සුවඳ විලවූන්ද, මාහැඟිවූ ඇඳුම්ද ගෙන දී ප්‍රාසාදයට නංවා පස්කම් සැප සුදානම්කර දුන් කල ඒ පුරුෂයා නැවතත් අසූචි වළෙහි ගිලෙන්නට කැමති වන්නේදැයි ඇසූහ. ´´පින්වත් කාශ්‍යපය, එසේ කැමති නොවන්නේය.´´ උපරජ, එමෙන්ම මනුෂ්‍යයෝ දෙවියන්ට අසූචියක් වෙයි, දුර්ගන්ධ වෙත් උපරජ, යොදුන් සියයක් දුර මනුෂ්‍ය ගඳ දෙවියන්ට පීඩා කරයි. මේ කාරණයෙන්ද පරලොව ඇත්තේය. පස් පවින් වැළකුණාවූ මරණින් මත්තෙහි යහපත් ගති ඇත්තාවූ ස්වර්ග ලොකයෙහි තව්තිසා වැසි දෙවියන් හා එක්ව උපදිත්යයි කියන්නාවූ, මෙසේ දෘෂ්ටි ඇත්තාවූ සමහර ශ්‍රමණ බ්‍රාහ්මණයෝ ඇත්තාහුය.
කරන ලද කුසල අකුසල කර්මයන්ගේ ථල විපාක ඇත්තේයයි මට නැවත ඇවිත් නොකියත්. දූතයෙකුත් නොම එවත් පින්වත් කාශ්‍යපය, මේ කාරණයෙන්ද පරලොව නැත්තේය, මැරී උපදින සත්වයෝ නැත්තාහුය.
7. උපරජ, මනුෂ්‍යයන් පිළිබඳ යම් අවූරුදු සියයක් වේද, ඒ අවූරුදු සියය තව්තිසා වැසි දෙවියන්ට එක් රැයක් හා එක් දවාලක් වෙයි. අවූරුදු දහසක් තව්තිසා වැසි දෙවියනගේ ආයුෂ ප්‍රමාණය වෙයි ඔවූන්ට ඒ ගැන ඇවිත් කීමට ඉඩ තිබේද?
´´පින්වත් කාශ්‍යපය, ඔවූන් එනවිට අප මැරී බොහෝ කල් වන්නේය.´´
´´තව්තිසා වැසි දෙවියෝ ඇත්තාහුයි කියා හෝ මෙසේ තව්තිසා වැසි දෙවියෝ දීර් ආයුෂ ඇත්තෝයයි කියා හෝ කවරෙක් මේ කාරණය පින්වත් කාශ්‍යපයන්ට කීයේද? පින්වත් කාශ්‍යපයන්ගේ වචනය අපි විශ්වාස නොකරමු.´´
´´උපරජ, යම්සේ උත්පත්තියෙන්ම අන්ධවූ පුරුෂයෙක් පාට රූපයෙන් නොදක්නේද, ඉර හඳ නොදක්නේද, උත්පත්තියෙන් අන්ධවූ ඒ පුරුෂයා මෙසේ කියන්නේය, ඉර හඳ දකින්නෙක් නැත. මම මෙය නොදනිමි, (ඒ නිසා) එය නැත. උපරජ, මෙසේ කියන්නාවූ ඒ ජාත්‍යම්ධ පුරුෂයා ඇත්තක් කියන්නේදැයි´´ ඇසුහ.
´´ඔහු ඇත්ත කියන්නේ නොවේයයි´´ කීය.
´´උපරජ, තොප ජාත්‍යන්ධයෙකු මෙන් මට වැටහෙන්නේය´´
´´උපරජ, තොප මේ මස් ඇසින් දකින්නාක් මෙන් පර ලොව නොදත යුතුයි. උපරජ, යම් ඒ ශ්‍රමණ බ්‍රාහ්මණ කෙනෙක් ඉතා දුරවූ වන සේනාසනද සේවනය කෙරෙද්ද, ඔවූහු එහි අප්‍රමාදව, කෙලෙස් තවන වීයර්‍යයෙන් හුක්තව, තමා ගැන ආලයක් නැතිව වසමින් දිව්‍ය ඇස ලබත් ඔවූහු මනුෂ්‍ය ඇස ඉක්ම පවත්නාවූ පිරිසිදු දිවැසින් මෙලොවද පරලොවද මැරී උපදින සත්වයන්ද දකිත්.
8. මේ කාරණයෙන්ද පරලොව නැත්තේය.
´´පින්වත් කාශ්‍යපය, මම මෙහි සිල්වත්වූ යහපත් ධර්ම ඇත්තාවූ ජීවත්වීමට කැමතිවූ, මැරෙන්නට අකමැතිවූ, සැපට කැමතිවූ, දුකට පිළිකුල් කරන්නාවූ ශ්‍රමණ බ්‍රාහ්මණයන් දකිමි, පින්වත් කාශ්‍යපය, එසේ දකින්නාවූ මට මෙබඳු සිතක් වෙයි ඉදින් සිල්වත්වූ, යහපත් ගුණධර්ම ඇත්තාවූ, පින්වත් මේ ශ්‍රමණ බ්‍රාහ්මණයෝ මෙලොවින් මැරුණාවූ අපට පරලොව සැප වන්නේයයි මෙසේ දන්නාහු නම් මේ ශ්‍රමණ බ්‍රාහ්මණයෝ විෂ හෝ කන්නාහුය, බෙල්ලේ වැල්ලාගෙන හෝ මැරෙන්නාහුය මෙලොවින් මැරුණාවූ අපට පරලොව සැප වන්නේයයි මෙසේ නොදනිද්ද, එහෙයින් ශ්‍රමණ බ්‍රාහ්මණයෝ තමා නොමරත්යයි කියයි. පින්වත් කාශ්‍යපය, මේ කාරණයෙන්ද පරලොව නැත්තේය.
´´උපරජ, සිල්වත්වූ උතුම් ගුණධර්ම ඇත්තාවූ ශ්‍රමණ බ්‍රාහ්මණයෝ ඉතා දීර් කාලයක් සිටිත්ද, ඒ තාක් ඒ ඒ ආකාරයෙන් බොහෝ පින් රැස් කෙරෙත්.
9. ´´යම්සේ පින්වත් කාශ්‍යපයෝ මෙසේ කියද්ද, එසේ නමුත් පරලොව නැත්තේය, මැරී උපදින සත්වයෝ නැත්තාහ.
පින්වත් කාශ්‍යපය, මෙහි මාගේ පුරුෂයෝ අපරාධ කරන්නාවූ සොරෙකු අල්වාගෙන ස්වාමිනි, මේ ඔබවහන්සේගේ (අණට විරුද්ධව) අපරාධ කරන සොරෙකි මොහුට යම් දඬුවමක් දෙනු කැමැත්තේ නම් එය දෙනු මැනවැයි දක්වද්ද, එකල ඒ පුරුෂයන්හට මම මෙසේ කියමි පින්වත්නි, එසේ වීනම් ජීවත් වන්නාවූම (පණ තිබෙද්දීම) මේ පුරුෂයා හැලියක දමා කට වසා තෙත්වූ සම්වලින් වෙලා තෙත් මැටියෙන් නව ආලේප කොට ලිපේ තබා ගිනි දල්වත්. යම් වේලාවක අපි ඒ පුරුෂයා මැරුණේයයි දනිමුද, එවට හැළිය බා කට ඇර බලමුද අපි පිට වෙන ඔහුගේ ජීවිතය නොදකුම්හ.
පින්වත් කාශ්‍යපය, මේ කාරණයෙන්ද පරලොව නැත්තේය.
10. උපරජ, තොප දවල් නිදාගන්නට යහනට ගියවිට සිත් අලවන්නාවූ උයන්ද වනානතරද පොකුණුදැයි යන මේවා ගැන සිහිනයක් දුටු බවක් මතක ඇත්තේදැයි´´ ඇසුහ. පින්වත් කාශ්‍යපය, ඒවා සිහිනෙන් දැක මතක ඇත්තෙමි´´යි කීය. ´´ඒ වේලාවෙහි ස්ත්‍රීහු තොප ආරක්ෂා කිරීමෙහි යෙදී සිට්යාහුදැයි´´ ඇසූහ. ´´පින්වත් කාශ්‍යපය, එසේමය´´. ´´ඒ වේලාවෙහි ඒ ස්ත්‍රීහු ඇතුල්වන්නාවූද, පිටවන්නාවූද, තොපගේ ජීවිතය දකිත්දැයි´´ ඇසූහ. ´´පින්වත් කාශ්‍යපය, මේ කාරණය නොවේමයයි´´ කීය.
´´උපරජ, ජීවත්වන්නාහූ ඒ ස්ත්‍රීහු ජීවත්වන්නාවූ තොපගේ ඇතුල් වන්නාවූද, පිටවන්නාවූද නොම දකින්නාහු නම් කීමෙක්ද තොපි මැරුණ තැනැත්තහුගේ ඇතුල්වන්නාවූද, පිටවන්නාවූද ජීවිතය කෙසේ නම් දකින්නහුද? උප රජ, මේ කාරණයෙන්ද පරලොව ඇත්තේය.´´
11. ´´මේ කාරණයෙන්ද පරලොව ඇත්තේය.´´
´´පින්වත් කාශ්‍යප, මාගේ පුරුෂයෝ අපරාධයෙහි හැසිරෙන්නාවූ සොරකු අල්වා ජීවත් වන්නාවූ මේ පුරුෂයා තරාදියෙන් කිරා දුනු ලනුවෙන් බෙල්ල වෙලා හුස්ම ගැනීම නැති කොට මරා නැවතත් තරාදියෙන් කිරා බලයි.´´
´´යම් කලක ඒ පුරුෂයා ජීවත් වේද, එකල ඉතා සැහැල්ලු වූයේද වෙයි. යම් කලක ඔහු මැරුණේද, එකල්හි ඉතා බර වූයේද වෙයි. පින්වත් කාශ්‍යප, මේ කාරණයෙන්ද පරලොව නැත්තේය.´´
12. ´´උපරජ, එසේ වීනම් තොපට උපමාවක් පෙන්වමී. රත්කරන ලද්දාවූ, ගිනිගෙන ඇවිලෙන්නාවූ යකඩ ගුලියක් තරාදියෙන් කිරන්නේද, පසුව සීතලවු නිමුනාවු ඒ යකඩ ගුලිය තරාදියෙන් කිරන්නේද, මේ අවස්ථා දෙක අතරින් කවර අවස්ථාවක ඒ ගුලිය ඉතා සැහැලලූ වූයේ හෝ වේද?´´ ඇසුවේය.
´´පින්වත් කාශ්‍යප, යම් කලක ඒ යකඩ ගුලිය ගිනි සහිත වුයේ වේද එකල්හි ඉතා සැහැල්ලු වූයේද වෙයි.´´
´´උප රජ, එමෙන්ම මේ ශරීරය යම් කලක ආයුෂ සහිත වූයේ ද, උෂ්ණය සහිත වූයේ වේද එ කල්හි ඉතා සැහැල්ලු වූයේද වෙයි. යම් කලක උෂ්ණය සහිත නොවුයේද, විඥානයසහිත නොවූයේද එකල්හි ඉතා බර වුයේද වෙයි.´´
´´උප රජ, මේ කාරණයෙන්ද පරලොව ඇත්තේය.´´
13. ´´මේ කාරණයෙන්ද පරලොවක් නැත්තේය.´´
´´පින්වත් කාශ්‍යපය, මෙහි මාගේ පුරුෂයෝ අපරාධ කරමින් හැසිරෙන්නාවූ සොරෙකු අල්වාගෙන වද දුන් කල ඒ පුරුෂයා නොමළේ වේද, උඩුකුරුකොට හෙලත්. මොහු ගෙන් නික්මෙන්නාවූ ජීවිතයක් අපි නොදකුම්හයි කියත්.´´
´´පින්වත් කාශ්‍යපය, මේ කාරණයෙන්ද පරලොව නැත්තේය.´´
14. ´´උපරජ, එසේ නම් තට උපමාවක් දක්වන්නෙමි.´´
´´එක්තරා සක් පිඹින්නෙක් හක්ගෙදියක් ගෙන ගොස් ගම මැදදී වේගයෙන් තුන්වරක් සක් ගෙදිය පිඹ, එය බිම තබා, එක පැත්තක උන්නේය. උපරජ, එවිට ඒ පිට්සර පළාතේ වැසි මනුෂ්‍යයෝ රැස්වී ඒ සක් පිඹින්නාට මේ කාරණය කීවෝය.´´
´´පින්වත,මේ ශබ්දය යමෙකුගේද?´´
´´පින්වත්නි, එය වනාහි සක් ගෙඩිය යන නම ඇත්තේයයි´´ කීය.
´´එවිට ඒ පිටිසර ජනපද වැසි මනුෂයෝ පින්වත් සක් ගෙඩිය නාදකරව,පින්වත්සක්ගෙඩිය නාදකරවයි කියමින් නැවත නැවත සක් ගෙඩිය උඩු අතට පෙරලුවාහුය. ඒ සක් ගෙඩිය ශබ්ද නොකළේමය. උපරජ, එවිට ඒ සක් පඹින්නාහට මෙබදු සිතක් වූයේය. මේ මනුෂයෝ මෝඩයෝ වෙත්. (ඔවුහු) කෙසේ නම් නුනුවණින් සක් හඩ සොයන් නාහුදැයි කියයි.
´´(එසේ සිතා සක් පිඹින්නා) ඔවුන් බලා සිටිද්දීම සක් ගෙඩිය ගෙන තුන්වරක් සක් ගෙඩිය පිඹ, සක් ගෙඩියත් රැගෙන ගියේය.
´´උපරජ, එවිට ඒ පිටිසර ජනපද වැසි මිනිසුන්ට මෙබදු සිතක් වූයේය. පින්වත්නි, යම් කලෙක මේ සක්ගෙඩිය පුරුෂයෙක් සමග (එක්ව) පැවැත්තේද, උත්සහය සමග පැවැත්තේද සුළග සමග පැවැත්තේද එකල්හි මේ සක නාද කරයි.´´
´´උපරජ, එපරිද්දෙන්ම මේ ශරීරය ආයුෂ සහිත වූයේද, උෂ්ණය සහිත වූයේද, විඥානය සහිත වුයේද එකල මේ (ශරීරය) ක්‍රියාකරයි. උපරජ, මේ කාරණයෙන්ද, තොපට මෙබදු සිතක් ඇති වේවා. මේ කාරණයෙන්ද පරලොව ඇත්තේය.´´
15. පින්වත් කාශ්‍යපය, මේ කාරණයෙන්ද පරලොව නැත්තේය.
´´පින්වත් කාශ්‍යපය, මෙහි මගේ පුරුෂයෝ අපරාධ කරමින් හැසිරෙන සොරකු අල්වා ගෙනවුත්, ඔව්හු ඒපුරුෂයාට වද දෙත් අපි මේ පුරුෂයාගේ ජිවිතය නොදකුම්හයි කියත්. පින්වත් කාශ්‍යපය, මේ කාරණයෙන්ද පරලොව නැත්තේය.´´
16. ´´උපරජ එසේ වී නම් තට උපමාවක් දක්වන්නෙමි. පෙරවූ කරුණක් කියමි. ගිනිදෙවියා පුදන්නාවූ එක්තරා ජටිලයෙක් ළදරුවෙක් ආශ්‍රමයට ගෙනවුත් ඇතිදැඩි කළේය, යම් කලෙක ඒ ළමයා දස අවුරුදු හෝ දොළොස් අවුරුදු වයස් ඇත්තේද, එකල ඒ ජටිලයාට ජනපදයෙහි කිසියම් කටයුත්තක් උපන්නේය. ඒජටිල තෙම ඒ ළමයාට කථා කොට ´´පුත්‍රය, මම ජනපදයට යන්ට කැමැත්තෙමි පුත, තෝ, ගිනි පුදව . තාගේ ගිනි නොනිවව. නිවුහොත් මේ දරය, මේ ගිනි ගානා දඩු දෙකය, ගිනි උපදවා ගිනි පුදව´´යි කියා ජනපදයට ගියේය ඉක්බිතිවඒ ළමයා ගිනි ගානා දඩු දෙක වෑයෙන් සැස්සේය. හෙතෙම ගිනි නොලැබීය. ගිනි ගානා දඩු දෙක කැබලි කැබලි කළේය, වනෙහි ලා කොටා මහා සුළගෙහි පිඹ හැරියේය. හෙතෙම ගිනි නොලැබුයේමය. ඊට පසුව ගිනි පුදන ජටිලතෙම තමන්ගේ ආශ්‍රමයට පැමිණියේය. පැමින, පුත්‍රය, කිමෙක්ද, තාගේ ගිනි නොනිවුනේදැයි ඇසීය. ´´පියාණෙනි, මෙහි මා සෙල්ලම් කරමින් සිටිත්දී මාගේ ගිනි නිවියේය.´´ ඒ ජටිලයා මේ ළදරු තෙම අඥානය කෙසේ නම් නුවණින් ගිනි සොයන්නේදැයි සිතා ඔහු බලා සිටියදීම ගිනි ගානා දඩු දෙක ගෙන ගිනි උපදවා, ඒ ළමයාට මෙසේ කීයේය. ´´පුත්‍රය, මෙසේ ගිනි ඉපදවිය යුතුය. අඥානවූ අදක්ෂ වූ තොප මෙන් නුනුවණින් ගිනි නොසොයන්නෙහිය´´යි කීයේය. උපරජ, එපරිද්දෙන්ම අඥානවූ අදක්ෂ වූ තෝ නුවණින් පරලොව සොයන්නෙහිය.
17. ´´කෙසේ හෝ පින්වත් කාශ්‍යපයෝ මෙසේ කියති. ඒසේ වී නමුත් මේ ලාමකවූ දෘෂ්ටිය හරින්නට නොහැකි වෙමි, පසේනදී කොසොල් රජතෙමේද වෙනත් රජවරුද ´´පයාසී රාජන්‍ය තෙමේ මේ කාරණයෙන්ද පරලොව නැත්තේය මැරී උපදිනා සත්වයෝ නැත්තාහුය, යන වාද දෘෂ්ටි ඇත්තෙකැයිද, දනිත් . පින්වත් කාශ්‍යපය, ඉදින් මම මේ ලාමක දෘෂ්ටිය හරින්නේම් නම් ´´පයාසිරාජන්‍ය තෙමේ අඥාන වෙයි, අව්‍යක්ත වෙයි, වරදවා ගන්නා ලද්දක් ගන්නෙක් වෙයි ඔවුහු කියති. එකට එක කිරීමක් වශයෙන්ද මේ දෘෂ්ටිය ගෙන හැසිරෙන්නෙමි´´ කීයේය.
18. ´´උපරජ එසේවීනම් තට උපමාවක් කියන්නෙමි. පෙරවූ දෙයක් කියමි, එකෙක් ගැල් පන්සියයකටද, තවත් එකෙක් අනික් ගැල් පන්සියයකටද ඒ ගැල් සමූයෙහි ගැල් නායකයෝ දෙදෙනෙක් වූහ. ඒ ගැල් නායකයන්ට මෙබදු සිතක් ඇතිවිය. අපි යම් මාර්ගයකින් යන්නමෝද, ඒ මාර්ගයන්හි තණද දරද, දියද අවසන් වෙයි, අපි එක් කොටසකට ගැල් පන්සියයබැගින් මේ ගැල් සමූහය දෙකට බෙදන්නෙමු නම් හොදයයි සිතීය. එක් ගැල් නායකයෙක් බොහෝ තණද දරද, දියද ගැල්වල පටවාගෙන ගැල් සමූහය පැදවූයේය. දෙතුන් දිනක් ගියාවූ ඒ ගැල් සමූහය මඩ තැවරුණ වූ රෝදවලින් යුක්තවූ යහපත් වූ රථයකින් ඉදිරි මාර්ගයට එන්නාවූ රතුපාටවු ඇස් ඇති දරන ලද දුනු ඊ තල ඇති බෙල්ලෙහි පළඳින ලද මානෙල්මල් මාලා ඇත්තාවූ තෙත්වූ වස්ත්‍ර ඇත්තාවූ තෙත්වූ ඉසකෙස් ඇති කලුපාටවූ පුරුෂයකු දුටුයේය. දැක, ඉදිරි කාන්තාරයෙහි මහා වැස්සක් වැස්සේය, පාරවල් වතුරෙන් පිරී ඇත. බොහෝ වූ තණද, දරද, දියද ඇත්තේ වෙයි. පින්වත, පරණවූ තණද, දරද, දියද අහක දමව්. සැහැල්ලු බර ඇති ගැල්වලින් යුක්තව වහ වහා යව්, ගවයන් මහන්සි නොකරව්යයි´´ කීයේය. ඒ ගැල් සමූහයේ සිටි පුරුෂයෝ පරණවූ තණද, දරද, දියද අහක දමා ගැල්වල බර අඩු කරගෙන පැදවූහ. ඔවුහු නවාතැන්වලදී තණ හෝ දර හෝ දිය හෝ නොදුටුවාය. ඒ සියලලෝම මහත් විනාශයට පැමිණියාහුය. මනුෂ්‍යවූද තිරිසන්වූද යම් කෙනෙක්ඒ ගැල් සමූහයෙහි වූවාහුද, ඒ සියල්ලෝම අමනුෂ්‍ය වූ යකුන් විසින් කා දමන ලද්දාහ. ඇට පමණක් ඉතිර කළෝය. දෙවන ගැල් ප්‍රධානියා එකල බොහෝ තණද දරද දියද ගැල්වලට පටවාගෙන ගැල් සමූහය පැදවුයේය. මේ ගැල් සමූහයද, තුන් දිනක් ගිය පසු හෙමෙ ඉහතින් ආ පුරුෂයා දුන් අවවාද පිළි නොගත්තේය.
´´ඔවුහු නවාතැන්පොළවල්ද තණ හෝ දර හෝ දිය හෝ නොදුටුවාය. මහා විනාශයට පැමිණියාවූ ඒ ගැල් සමූහය දුටුවේය.´´
´´පින්වත්නි, එහෙනම් අපගේ ගැල් සමූහයෙහි අඩුවූ අගය ඇති යම් භාණ්ඩයෝ වෙද්ද, ඒ භාණ්ඩයන් අහක දමා මේ ගැල් සමූහයෙහි වැඩිවූ අගය ඇති යම් භාණ්ඩයෝ වෙද්ද, ඒ භාණ්ඩයන් ගනිව්යයි´´ කීයේය.
´´පණ්ඩිතවූ ඒ ගැල් නායකයා යම්සේ ඒ කාන්තාරය සැපසේ එතෙර කළාහුද, උපරජ, එපරිද්දෙන්ම අඥානවූ අව්‍යක්තවූ නුවණින් පරලොව සොයන්නාවූ තෝ මහා විනාශයට පැමිණෙන්නෙහිය. උපරජ, මේ ලාමකවූ මිථ්‍යා දෘෂ්ටිය දූරුකරව, තොපට දීර් කාලයක් මුලුල්ලෙහි අහිත පිණිස දුක් පිණිස නොවේවා.´´ උපරජ ඉහත මෙන් දෘෂ්ටිය දුරුකළ නොහැකි බව කීවේය.
19. ´´උපරජ එසේ නම් තට උපමාවක් දක්වන්නෙමි. ඌරන් ඇති කරන්නෙක් අන් ගමකට ගියේය. ඒ ගමෙහි දමනලද බොහෝවූ වියලි අසූචි දුටුයේය. හෙතෙම උතුරුසලුව දිග හැර බොහෝවූ වියලි අසූචි අහුලා පොදියක් බැඳ හිසෙහි තබා ගෙණ ගියේය. අතර මග මහත් අකාල වර්ෂාවක් වැස්සේය. මනුෂයෝඒ පුරුෂයා දැක මෙසේ කීවාහුය. කිමෙක් ද බොල තෝ පිස්සෙක්ද විකල සිත් ඇත්තෙක්දැයි´´ ඇසූහ. ´´බොලව්, මේ කාරණයෙහි තොපිම උම්මත්තකයෝය, විකල සිත් ඇත්තෝය එසේද වූවත් මාගේ ඌරන්ට කෑම නැත්තාහුයැයි ඔහු කීය. උපරජ, තෝ ඒ පුරුෂයා වැනියයි වැටහෙන්නේය, උපරජ, මේ ලාමකවූ මිථ්‍යා දූෂ්ටිය දූරුකරව, තොපට දීර්ග කාලයක් මුලුල්ලෙහි අහිත පිණිස දුක් පිණිස නොවේවා.´´ කීවේය.
´´කිසිසේත් පින්වත් කාශ්‍යප තෙමේ මෙසේ කියද්ද ඒසේ වී නමුත් ලාමක දූෂ්ටිය හරින්නට නොහැක්කෙමි´´ කීයේය.
20. ´´එසේ වී නම්තට උපමාවක් දක්වන්නෙමි. උපරජ, පෙරවූ සූදු කෙළින්නෝ දෙදෙනෙක් දාදු කැටවලින් ක්‍රීඩා කළෝය එයින් එකෙක් පරාදවන පරාදවන දාදු කැටය ගිලියි. ඒ දූ කෙළින්නා ඒ දෙවැනි දූ කෙළින්නාට දාදු කැට දුන්නේය ඉක්බිත්තෙන්ඒ දෙවැනි දූකෙළින්නාද දාදුකැට විෂයෙන් යොදා ඒ දූ කෙළින්නාට මෙසේ කීයේය. යහලුව, එව,දාදු කැටවලින් ක්‍රීඩා කරන්නෙමුයයි කියාය යහලුව, එසේය කියා ඒ දූ කෙළින්නා දෙවැනි දූකෙළින්නාට පිළිතුරු දුන්හ. දෙවනුවද ඒ අක්‍ෂධතීකයෝ දෙදෙන පස ඇටවලින් ක්‍රීඩා කළෝය. දෙවැනි වතාවේද ඒ අක්‍ෂ ධතික තෙමේ පැමිණි පැමිණි පරාජය ගුලිය ගිලියි, ඒ අක්‍ෂ ධතිකයාට මේ ගාථාව කීයේය. ´´තියුණුවූ විෂයෙන් ගල්වන ලද පස ඇට ගිලින්නාවූ පුරුෂ තෙම නොදනියි. එම්බල පුරුෂය, ගිලුව. පාපීවූ ධතීකය, ගිලපිය. පසුව තට දරුණුවූ විපාක වන්නේය.´´
´´උපරජ, එපරිද්දෙන් තෝ දූ කෙළින්නෙකු වැනියයි වැටහෙන්නේය. මේ ලාමකවූ දෘෂ්ටිය අත්හරුව.´´
´´කිසිසේත් භවත් කාශ්‍යප තෙමේ මෙසේ කියන්නේය. එසේ වූයේ නමුත් මේ ලාමකවූ දෘෂ්ටිය අත් හරින්නට නොහැක්කේ වෙමි´´ ඉහතදී මෙන් කියේය.
21. ´´උපරජ, ඒසේ නම් තට උපමාවක් කියන්නෙමි. යහලුවෝ දෙදෙනෙක් ජනපදයකට පැමිණියාහුය. එහි දමන ලද බොහෝවූ න වැහැරි දුටුවාහුය. ඔහු දෙදෙනම සණවැහැරි මිටි ගෙන දියුණු ගමකින් ගමකට යෑමේදී තවත් ගමකට පැමිණියාහුය. එහි දමන ලද හන නූල් හණ පිළි තවත් ගමක දමන ලද කොමු වැහැරි නූල් කොමු පිළි, කපු පුලුන් කපු නූල් කපු පිළි, යකඩ තඹ සුදු ඊයම් රිදී දුටහ.´´
´´ඔහු දෙදෙන (තවත්) දියුණු ගමකට පැමිණියහ. එහි දමන ලද බොහෝ වූ රන් මසු දුටහ. යහලුව, එහෙයින් තෝද හණමිටිය අහක දමව, මමද රිදීබර අහක දමන්නෙමි. දෙදෙනාම රන් මසු ගෙන යන්නෙමුයි´´ කීය.
´´යහලුව, මේ හණමිටිය මා විසින් බොහෝ දුර සිට ගෙනෙන ලද්දේද, මනාකොට බඳනා ලද්දේද වෙයි´´. ´´මට එයින් ප්‍රයෝජන නොවෙයි. ඉඳින් තෝ ගනු කැමැත්තෙහි නම් ගනුවයි´´ කීයේය. ඊට පසුව යහලු තෙම රිදී බර අහක දමා රන් මසු බරක් බැඳ ගත්තේය.ඔහු දෙදෙන තමන්ගේ ග්‍රාමය යම් තැනකද එහි පැමිනියාහුය. එහි යම් යහලුවෙක් හණ මිටිය ගෙන ගියේද, ඔහුගේ මවුපියෝ අඹු දරුවෝද යාලු මිත්‍රයෝද සතුටු නොවූහ. ඒ කරණකොටගෙන හෙතෙම සැපතටද සතුටටද නොපැමිණියේය. යම් ඒ යහලුවෙක් වනාහි රන්මසු මිටිය රැගෙන ගියේද,ඔහුගේ මවුපියෝද අඹු දරුවෝද යාලු මිත්‍රයෝද සතුටු වුවාහුය. ඒ කරණකොටගෙන සැපතටද සතුටටද, පැමිණියේය. උපරජ එපරිද්දෙන් තෝ හණ මිටිය ගෙන ගිය පුරුෂයා වැනියයි වැටහෙනනේය. උපරජ මේ ලාමකවූ දෘෂ්ටිය අත්හරුව. තට දීර් කාලයක් මුලුල්ලෙහි අහත පිණිස, දුක් පිණිස නොවේවායි´´ කීයේය.
22. ´´මම පළමු උපමාවෙන්ම පින්වත් කාශ්‍යපයන් කෙරෙහි සතුටු සිත් ඇත්තේ විශෙෂයෙන් පැහැදුනෙමි. එසේද වූවත් මම මේ විසිතුරු ප්‍රශ්න වැටහිම් අසනු කැමැත්තෙම් මෙසේ මම පින්වත් කාශ්‍යපයන්ට විරුද්ධව කරුණු දැක්විය යුතුයයි සිතුයෙමි, පින්වත් කාශ්‍යපය, ධර්ම දේශනාව ඉතා මැනව, පින්වත් කාශ්‍යපයන් විසින් නොයෙක් පරිද්දෙන් ධර්මය ප්‍රකාශ කරණ ලද්දේය. පින්වත් කාශ්‍යපය, ඒ මම ඒ භවත් ගෞතමයාණන් වහන්සේද නවලෝකෝන්තර ධර්මයද ආර්යයභික්ෂු සංයාද සරණකොට යමි. භවත් කාශ්‍යපයන් වහන්සේද අද පටන් දිවි හිමියෙන් සරණගියාවු උපාසකයෙකැයි මා දරණ සේක්වා. පින්වත් කාශ්‍යපයයන් වහන්ස මම මහා දානයක් දීමට කැමැත්තෙමි, පින්වත් කාශ්‍යපයයන් වහන්සේ යමක් මට දීර් කාලයක් මුලුල්ලෙහි හිත පිණිස, සැප පිණිස වන්නේද එසේ මට අනුශාසනා කෙරේවායි´´ යි කීයේය.
23. ´´උපරජ, යම් බදුවූ යාගයෙහි නොයෙක් ප්‍රාණීහු විනාශයට පැමිණෙත්ද මිථ්‍යාදෘෂ්ටිය ඇත්තාවු මිථ්‍යා සංකල්පනා ඇත්තාවු මිථ්‍යා වචන ඇත්තාවු
මිථ්‍යා ව්‍යායාම ඇත්තාවු,මිථ්‍යා ස්මෘති ඇත්තාවු මිථ්‍යා සමාධි ඇත්තාවු දන් පිළිගන්නෝ වෙද්ද උපරජ, මෙබඳුවූ දානය තෙම මහත් ඵල ඇත්තේ නොවෙයි. මහානිශංස ඇත්තේ නොවෙයි මහත් බැබලීම් ඇත්තේ නොවෙයි. දානය මහත් පල ඇත්තේ නොවෙයි. මහානිශංස ඇත්තේ නොවෙයි මහත් බැබලීම් ඇත්තේ නොවෙයි.
´´උපරජ, යම්බඳුවූ දානයෙක්හි නොයෙක් ප්‍රාණීහු වුනාශයට නොපැමිණේද්ද, සම්‍යක්දෘෂ්ටික ඇත්තාවූ සම්‍යක් සංකල්පනා ඇත්තාවූ, සම්‍යක් වචන ඇත්තාවූ, සම්‍යක් ආජීවය ඇත්තාවූ, සම්‍යක් ව්‍යායාමය ඇත්තාවූ, සම්‍යක් ස්මෘති ඇත්තාවූ, සම්‍යක් සමාධියෙන් යුක්තවූ දන් පිළිගන්නෝත් වෙද්ද, උපරජ, මෙබඳු වූ දානය තෙම මහත් ඵල ඇත්තේ වෙයි. මහත් ආනිශංස ඇත්තේ වෙයි. මහත් බැබලීම් ඇත්තේ වෙයි, මහත් පැතිරීම් ඇත්තේ වෙයි.´´
´´උපරජ, යම්සේ ගොවියෙක් මනාකොට තවානෙහි දමන ලද්දාවූ බීජයන් වපුරන්නේ නම් වර්ෂාවද කලින් කල මනා කොට වර්ෂා කරන්නේ නම් කිමෙක්ද, ඒ බීජයෝ වැඩීමටද දියුණු බවටද, විපුල බවටද, පැමිණෙන්නාහුද ගොවි තෙම මහත් ඵල ලබන්නේ දැයි´´ ඇසීය.
´´පින්වත් කාශ්‍යපය, එසේය´´යි කීයේය. ´´උපරජ, එපරිද්දෙන්ම ඉහත දැක්වූ දානයෙ තෙම මහත් ඵල ඇත්තේ වෙයි, මහානිශංස ඇත්තේ වෙයි´´ කීයේය.
24. ඊට පසුව පායාසි උපරජ තෙමේ ශ්‍රමණ බ්‍රාහ්මණ දුගී මගී යාචක යන මොවුන්ට දානය පිහිටෙව්වේය. ඒ දානයෙහි වනාහි උත්තර නම් මානවකයෙක් කටයුතුවල යෙදුනේය. හෙතෙම දන්දී මෙසේ නැවත නැවත කියයි. ´´මේ දානයෙන් පායාසි උපරජ සමග මේ ලෝකයෙහි එක්වූයෙමි. පරලොව ඔහු හා සමග එක් නොවේවා´´යි කියාය.
ඒ වචනය පායාසි උපරජට අසන්නට ලැබුනේය. මේ වචනය කුමක් සඳහා කියන්නෙහිදැයි ඇසීය. ඉක්බිතිව පායාසි උපරජ තෙමේ සකස් නොකොට දන්දී සිය අතින් දන් නොදී අගෞරවයෙන් දන් දී සිය කැමැත්තෙකු මෙන් දන්දී මරණින් මතු චාතුර්මහාරාජික දෙවියන් හා එක්වීමට ගියාවූ සිස්වූ සෙරිස්සක නම් විමානයෙහි උපන්නේය. උත්තර නම්වූ යම් මාණවකයෙක් ඒ පායාසි උපරජුගේ දානයෙහි ව්‍යවෘත වූයේද හෙතෙම සකස්කොට ශ්‍රද්ධාවෙන් භේදයෙන් මරණින් මතු යහපත් ගති ඇති දිව්‍යලෝකයෙහි තව්තිසා වැසි දෙවියන් හා එක්වීමට පැමිණියේය.
25. එසමයෙහි වනාහි ආයුෂ්මත් ගවම්පති ස්ථවිර තෙම නිරතුරුව සිස්වූ සෙරිස්සක විමානයට දිවා විහරණය සඳහා වඩින්නේය. ඉම්බිතිව පායාසි දිව්‍ය පුත්‍ර තෙම ආයුෂ්මත් ගවම්පති ස්ථවිර තෙම වෙත පැමිණ ආයුෂ්මත් ගවම්පති ස්ථවිරයන් වැඳ එක පැත්තක සිටියේය. එකත් පසෙක සිටියාවූ පායාසි දිව්‍ය පුත්‍රයාට ආයුෂ්මත් ගවම්පති ස්ථවිර තෙම මේ කාරණය කීයේය.
´´ඇවැත්නි, තෝ කවරෙක්වූයෙහිදැ´´යි ඇසීය.
´´ස්වාමීනි, මම පායාසි උපරජ වෙමි´´යි කීයේය.
´´ඇවැත්නි, තෝ මේ කාරණයෙන්ද පරලොව නැත්තේය. මැරී උපදනා සත්වයෝ නැත්තාහුය. කුසලාකුසල කර්මයන්ගේ ඵල විපාක නැත්තේය යන මෙබඳු දෘෂ්ටි ඇත්තෙක් නොවේදැ´´යි ඇසීය.
´´එසේය, ස්වාමීනි, එහෙත් මම කුමාර කාශ්‍යප ආර්යයන් වහන්සේ විසින් මේ ලාමකවූ දෘෂ්ටියෙන් මුදනු ලැබූවෙමි.´´
26. ´´ඇවැත්නි, තාගේ දානයෙහි ව්‍යවෘතවූ උත්තර මාණවක තෙම කොහි උපන්නේදැ´´යි ඇසීය. ´´ස්වාමීනි, මාගේ දානයෙහි යෙදුනාවූ උත්තර මාණවක තෙම මරණින් මතු මනා ගති ඇති ස්වර්ග නම් තව්තිසා වැසි දෙවියන්ගේ එකී භාවයට පැමිණියේය. ස්වාමීනි, මම වනාහි මරණින් මතු චාතුර්මහාරාජික දෙවියන්ගේ එකී භාවයෙහිවූ සිස්වූ සෙරිස්සක නම් මේ විමනයෙහි උපන්නෙමි. ස්වාමීනි, ගවම්පති ස්ථවිරයන් වහන්ස, එබැවින් නුඹ වහන්සේ මනුෂ්‍ය ලෝකයට ගොස් මෙසේ දැන්නුව මැනවි. ´´සකස් කොට දන් දෙව්, සියතින් දන් දෙව්, සිතින් ගුණ සලකා දන් දෙව්, නිරතුරුව දන් දෙව්. පායාසි උපරජ තෙමේ සකස් නොකොට දන් දී සිතින් ගුණ නොසලකා දන් දී, අහක දමනු කැමැත්තෙකු මෙන් දන් දී මරණින් මතු චාතුර්මහාරාජික දෙවියන්ගේ එකී භාවය වන සිස්වූ සෙරිස්සක නම් විමානයෙහි උපන්නේය. උත්තර මාණවක තෙම වනාහි ඒ පායාසි උපරජුගේ දානයෙහි යෙදී සකස් කොට ශ්‍රද්ධාවෙන් දන් දී, සිය අතින් දන් දී, සිතින ගුණ සලකා දන් දී ශරීරයාගේ භේදයෙන් මරණින් මතු මනා ගති ඇති ස්වර්ග ලෝකයෙහි තව්තිසා වැසි දෙවියන් හා එක්වීමට පැමිණියේය.´´
ඉන්පසු ආයුෂ්මත් ගවම්පති ස්ථවිරයන් වහන්සේ මිනිස් ලොවට අවුත් ඒ ගැන දැන්නුවේය.
උපුටා ගැනීම - උතුම් ශ්‍රී සද්ධර්මය ( dahamsithum.wordpress )