ගිරා සන්දේශ විස්තර වර්ණනා-19

181

අර්ථය - එකිනෙකාට පසු නොවී වහා අවුත් මී අඹ වලු අතින් ගෙන කඩමින්. ඇද ඇද ගස් පන්තිය එකට එක් කරන ආකාරයෙන් රංචු ගැසී එන රිළවුන් සන්තෝෂයෙන් බලව.

විස්තර - (1) මෙද කලින් පද්යත දෙකටත් වඩා අපූරු චිත්රදයක් ඉදිරිපත් කරයි. වඳුරන් රංචු ගැසී ගසින් ගසට පැනීම ඒ ගස් ඇද ඇද එකට එක් කිරීමක් වැන්න.

(2) ගළපන - එකට එක් කරන

රොද බැඳ - රංචු ගැසී

182

අන්වය - නිති තුරු හිමියන් වැල - ලා ගෙන, එන බමරුන් පලු පත් අතිනි දැහැ කුල අඟන මෙනී සිටි පිපි ලිය දැක, සකි ලස නොව තොස වඩමිනී යව.

අර්ථය - නිතරම වෘක්ෂ නමැති සැමියන් වැලඳ ගෙන, එන්නා වූ මීමැස්සන් දළු කොළ නමැති අත්වලින් පලවා හැර කුල ස්ත්රීසන් මෙන් සිටියා වූ (මල්) පිපි ලතාවන් බලා, මිත්රුය, ප්රිමාද නොවී, සන්තෝෂය වර්ධනය කරමින් යන්න.

විස්තර - (1) මේ කැලයෙහි ලතාවෝ කුල කාන්තා‍වන් වැන්න ඔවුහු නිතරම සිය සැමියන් වැළඳගෙන සිටිති. තමා වෙත මී බොන්නට එන බමරුන් නමැති පර පුරුෂයන් අතින් ගසා පලවා හරිති.

(2) දැහැ - දුරු කොට

පලු පත් අතිනී - පල්ලව පත්රර නැමති අතින්

183

අන්වය - මහ වන ගැබා ගිරවුන් ලොබ කොට දුන් තුඬු පබා අසු කොට නොහැරම ඇතුළත තබා බිඹු වැළ සුබා පිටතට පෑ අයුරු ත නෙතට පෙනෙනුය.

අර්ථය - මහා වන ගර්භයෙහි ගිරවුන් ආශා උපදවා දුන්නා වූ හොටෙහි, ස්වභාවය අල්ලා අත් නොහැර ඇතුළත තබා ගෙන කෝවක්කා ගෙඩිවල විලාසයෙන් පිටතට පෙන්වූ ආකාරය ඔබේ ඇසට පෙනෙන්නේය.

විස්තර - (1) ගිරව් කෙම් ගෙඩි කැමට ආශා කරති. ඒවාත් ඔවුන්ගේ තුඬුත් පැහැයෙන් එක හා සමානය. මේ සමානකම ගිරවා ගෙඩි කෑමට ගැසූ තුඬ හසු කළ කෙම් ගෙඩිය ඒ පැහැය උකහා ගෙන ඇතුළත තබා ගෙන පිටතට පෙන්වීමක් වැන්න.

(1) තුඬු පබා - තුඬු ප්ර භාව, හොටෙහි පැහැය.

බිඹු වැළ - ඉදුණු කෝවක්කා ගෙඩි

184

අන්වය - වෙනේ නිකසළ වැලිතල, පිටුවල වෙන වෙනේ පිල් අඹල සිකි කැන් ලෙස, රොන දොළ බිඟු මුළු රැඳි පැහැදුල මල් කස තුරු පෙළ තැන තැන පෙනේ.

අර්ථය - කැලෑවල පිරිසිදු වැලිතලා මත වෙන වෙනම පිල් විදහා ගත් මොනර සමූහයන් මෙන් ‍රොනට ආශා කළ මී මැසි සමූහයා සිටි, පැහැයෙන් බබලන මල් (සහිත) ගස් තන්හි තන්හි පෙනේ.

විස්තර - පිල් අඹළ - පිල් විදහා ගත්

රොන දොළ - රොනට ආශා කළ

185

අන්වය - නිමල් වන දෙව් කලා මනකලා දිසි මිණි මෙවුල් ලෙස රැඳි මිදෙල් මල් කැන් බලා කොඬොල් මිණි සිරි උසුලා යව.

අර්ථය - නිර්මල වූ වනය නමැති දෙව් ලියගේ සිත් ගන්නා, දෘශ්ය මාන මණි මේඛලාව වැනිව රැඳී ගත් මිදෙල්ල මල් සමූහය බලා මැණික් කුණ්ඩලාභරණයක සිරි උද්වහනය කර යන්න.

විස්තර - වන දෙව් කලා - වනය නමැති දිව්යන කාන්තාව

මිණි මෙවුල් - පුරාණ කාන්තාවන් ඉණෙහි පැළඳි ආභරණයකි.

කො‍ණෙඬාල් මිණි - කුණ්ඩලාභරණ

186

අන්වය - ඇති සැ‍ටියෙන් වුවද ගත හැකිය.

අර්ථය - වන දෙව් ලියන්ගේ පයෙහි ලතු තැන තැන තැවරුනු ආකාරයට බැබලුණා වූ කැලයෙහි ගස් මුදුන්වල රැඳුණ ළපටි කොළ (දළු) එකල්හි සිත් සතුටු කර බලන්න.

විස්තර - ලා - ලතු, අත් පාවල ගාන රතු පාට ආලේපය.

ළදලා - ලපටි කොළ, දළු

187

අර්ථය - ආකාශයෙහි පැතිරුණා වූ සූර්ය රශ්මියට බියෙන් ඒ කැලයෙහි සැඟවෙමින් සැලෙන්නා වූ අන්ධකාර කැටි ආකාරයෙන් එල්ලෙන්නා වූ වවුල් සමූහයා පෙනෙයි.

විස්තර - සූර්ය රශ්මියට අන්ධකාරයද වවුල්ලුද බිය වෙති. හිරු පායා එන විට අඳුර කැටි ගැසී වෙව්ලමින් ගස්වල එල්ලි සිටින්නාක් මෙනි, වවුලන් පෙනෙන්නේ. මෙද චමත්කාරජනක වර්ණනයකි.

188

අර්ථය - යහළුව, ඒ වනය නමැති රජුගේ මහත් වූ තේජස් සමූහය අවට හැසිරෙන විලාසය ඉතා අලංකාර ලෙස පෙන්වා විල් අසල හැසිරෙන්නා වූ වලි කුකළු රංචු ඔබේ හිතේ හැටියට බලන්න.

විස්තර - විල’ස - විල් + අස; විල අසල

ත-මන ලෙසට - ඔ‍අබේ හිතේ හැටියට; ඇති තරම්

189

අන්වය - සබඳ, අවට තුරු යට නොමඳ රැසින් රැඳුණු කරඳ කුසුම් දැක, විලඳ වෙදැයි සිත සැක කොට ගොසින් නිවට නොවන්.

අර්ථය - කිසි සේත් දුෂ්කර නැත. ‘නිවට නොවන්’ යනු ලජ්ජාවට පත් නොවන්න යනුයි.

190

අන්වය - ගඟුලැලි ව‍ැදේ විසිර හෙන මල් මුවර‍ෙඳ් තවර ගෙන බමර රැව් මඳ ම‍ෙඳ් ඇද පැතිර එන මඳ නල වි‍ෙඳ්.

අර්ථය - ගඟුල් හැලි වැදී විසිරී වැටෙන මල් රේණු තවරා ගෙන මී මැසි නාදය ටික ටික ඇද පැතිරී එන්නා වූ මඳ සුළං (සුවය) විඳ (මතු සබඳි)

විස්තර - මඳ සුළඟ ගඟුලැලිවලින් උකහා ගත් කුඩා දිය බින්දුවලින් යුක්තය. ඒවා සුළඟට එක් වනුයේ මල් රේණු සහිතවය. මේ නිසා සුළඟ සිසිල්ය. සුවඳවත්ය. එසේම ගීතවත්ය.