කාව්යශේඛර-පසළොස්වන සග

ප ස ෙළාස් වන සග

1 බුදුරහතන්1 නෙයෙ ක්

මෙ කියනු දෙසූ තෙපුලෙ ක්2

අකුරු විසිසතරෙ ක්

ෙව්ය සැපතට ෙමාකට ක්

2. පළමු බුත් සර ණා

ෙදවැනි3 ව දහම් සර ණා

ෙතවැනි4 සහ සර ණා

ෙමෙෙතකි පරෙලාව බියට5 සර ණා

3. මහකුලුෙණන් නුමු ත්

සමතිස් ෙපරුම්6 කුළුග ත්

සියල් දතයුතු ද ත්

නිෙදාස් බුදුහුය අනැඟි රූප ත්

ප ස ෙළාස් වන සග

1. මෙ කියනු - ෙම් කථනය කරනු ලබන්ෙන් , ෙනාෙයක් බුදු

	 රහතන් - අෙන්ක බුද්ධක්ෂීණාශ්රෙවයන් විසින්, ෙදසු - ෙද්ශිතවු,

තෙපු‍ෙලක් - ලපිතයෙක, අකුරු විසිසත‍ෙරක් - (“බුද්ධං සරණං ගච්ඡාමි - ධම්මං සරණං ගච්ඡාමි - සඞඝං සරණං ගච්ඡාමි “ යන ) අක්ෂර චතුර්විංශතියක්, සැපතට - (භව) සම්පත්තියට ද, මොකට- (භවනිරෝධයවු) මෝක්ෂයට ද , එක් පිහිට වේය. - අසහාය ප්රෂතිෂ්ඨාව වේ.

2 පරලොව බියට - පරලෞකික භීතියට, සරණ - ප්රදතිෂ්ඨා වුයේ, පළමු - ප්ර තමවැ බුත්සරණා - බුද්ධශරණයැ, දෙවැනිව- ද්විතීයවැ. දම්සරණා - ධර්මශරණයැ, තෙවැනි - තෘතියවැ, සඟසරණා - සඞඝශරණයැ (යන), මෙතෙකි - මෙපමණෙකි.

3 මහකුලුණෙන් - මහාකරුණා (ඥාන)යෙන් , නමුත් - අමුක්තවු, සමතිස්පෙරුම් - සමත්රිං්ශත් පාරමීන්ගේ, කුළුගත් - මස්තකයට පැමිණියාවු , සියල් දතයුතු - සකල‍ෙඥය (ධර්ම )යන්, දත් - ජාන නය කළාවු, නිදොස් - (රාගාද්යේශේෂදෝෂවිගමනයෙන්) නිර්දෝෂවු, අනඟිරූපත් - (ද්වාත්රිංුශද්වරමහාපුරුෂ ලක්ෂණ අශිත්යෙනුව්යංදජන සඞඛ්යාපත) අනර්ඝ රූපශ්රී්යට ප්රාරප්ත වුවාහු. බුදුහුය - බුද්ධ නම් වන්නාහු. 1 රහතුන් 2 තෙලලෙක් 3 දෙවනු - මුද්රිත 4 තෙවෙනි 5 බයට 6 පෑරූම්

4 සෝවාන් මඟප ල සෙදගැමිනැගැමි මඟප ල මොක් රහත් මඟප ල බණ ද යන මේ දස දහම් බ ල1

5 සෝවාන් මඟප ත් සෙදගැමිනැගැමි මඟප ත් රහත්මඟ2 එසපැ ත් මෙ අට සඟගණ සමඟ පලස ත්

6 මිට දිවි පිදුමු ත්3 මෙමැ පිහිට කොට ගැන්ම ත් වැදුමතවැයි බව ත් මෙසිවුසැටියක සරණ ගැනුමු ත්4

4 සෝවාන්මඟපල - ශ්රෝ තආපත්තිමාර්ගය හා ඵලය , සෙද ගැමි - සකෘදාගාමි (මාර්ගය හා ඵලය), අනැගැමිමඟපල - අනගාමී මාර්ගය හා ඵලය, රහත්මඟපල - අර්හත්මාර්ගය හා ඵලය , මොක් - නිර්වාණය, බණ ද යන - (පය්යාය ග ප්ති) ධර්මය ද යන, මේ දස - මේ (නිර්දිෂ්ටවු) දශකය , දහම් - ධර්මත (නමැති), බල - නිරීකෟෂ ණය කර.

5 සෝවාන් මඟපත් -ශ්රෝනතආපත්තිමාර්ගප්රාකප්තය, සෙදගැමි- සකෘදාගාමි (මාර්ගප්රාිප්ත), අනැගැමිමඟ පත් - අනාගාමිමාර්ග ප්රාාප්තය, රහත්මඟ සැපත් - අර්හත්මාර්ගප්රා්ප්තය, පලපත් සමඟ - (සතර) ඵල ප්රා-ප්තයන් හා සමග්ර්වැ, එ මෙ අටගණ - ඒ මේ අෂ්ටාය්ය් ම යන්ගේ සමුහය, සඟ - සඞඝ (නම් වන්නේය).

6 මීට - මේ (බුද්ධ ධර්ම සඞඝ සඞඛ්යා ත වස්තුත්ර ය)ට, දිවි පිදුමුත් - අත්මසන්නිය්යාුද් තනය ද , මෙම - මේ (වස්තුත්රනය) ම, පිහිට කොට ගැන්මත් - පරායණ කොට ගැනීම ද , වැඳුම් - ප්රගණී පාතය ද , අතවැසි බවත් - ශිෂ්ය භාවෝපගමනය දැයි , සරණ ගැනුමුත් - සරණසමාදානය ද , මෙසිවුසැටික - මේ සතරප්රඞකාර යෙක් (වේ).

1 පල - මුද්රිත 2 අරහත්මඟ 3 පිදුමත්

7 දැන තුනුරුවන් ව ර ගරු කොට සිත‍ා පෙම් කැ ර සිත1 පහදා නිතො ර

8 නෑකම් ගුරුකම ට සරණ ගතහොත් බයක ට එ නොවේ පරලොව ට දෙතී භියසැප2 නිසිය පුදය ට

9 සලකා මෙ තිසර ණ සැක මිසදිටු ද නුනුව ණ දුරු කැර කිලුටු ගු ණ දරා කැර කිලුටු ගු ණ

7 වර - උත්තමවු, තුනුරුවන් - රත්නත්ර ය, දැන - ජානනයකොට, ගරු කොට සිතා - ගෞරවයෙන් චින්තනය කොට, පෙම් කැර - ප්රේකම කොට, සිත-චිත්තය, පහදා-ප්ර සන්න කොට, නිතොර- නිරන්තරවැ, සරණ ගිය වර-සරණගතවූ කල්හි, උවසු නම් වෙති-(ඔවුහු)උපාසක නම් වෙත්.

8. නෑකම්-ඥාතිත්වයක්(පිණිස හෝ),ගුරුකමට-ආචාය්ය්ග ත්ව යක් පිණිස(හෝ), බයකට-භය (පරිත්රාුණයක්) පිණිස (හෝ), සරණ ගතහොත්-ශරණසමාදානය කළහොත්, එ-ඒ ශරණගම නය, පරලොවට-පාරලෞකිකාර්ථයට පිණිස, නොවේ-නොවන් නේය, හියසැප-හිසුඛය, දෙතී-දානය කෙරෙතීයි, පුදයට- පූජනයට, නිසිය-යෝග්යයයැයි-(තුන්කවකින් කුලකයි)

9. සලකා-සංලක්ෂණය කොට, මෙතිසරණ-මේ ශරණත්ර්ය (සමාදන්වැ), සැක-ශඞ්කාව ද, මිසදිටුද-මිත්යාැදෘෂ්ටිය ද, නුනුවණ-අඥානත්වය ද(යන), කිලුටුගුණ-ක්ලිෂ්ටගුණයන්, දුරු කැර-වර්ජිත කොට, පන්සිල්-පඥචශීලය නැමැති, අනගි- අනර්ඝවූ, අබරණ-ආභරණයන්, දරා-ප්රැසාධනය කොට-

1 සිත්-මුද්රිත 2 හිතසැප 15 සර්ග-ය සංජීවනී ව්යාැඛ්යාච 301

10. අතිස1 දුක් අනහ ත් තිලකුණු බවා පැනව ත්2 එළැඹැ ඇදුරන් වෙ ත් කරව සඟමොක් සැපත් අත්ප ත්

11. නිවන්පුර වන් මු නි අවුරුදු දෙසියසතිසි නි3 මහබෝ ගෙන යෙහෙ නි පැමිණි සිරිලක කුලන් සමගි නි

12. දම්සෝ නිරිඳු පු ත් මිහිඳු මාහිමි දියකො ත් මයිල් වන රිවිගෝ ත් සුමිත් කුමරුට මහත් ගුණ්යු් ත්4

10. අනිස-අනිත්යකය, දුක්-දුඃඛය, අනහත්-අනාත්මය දැයි, තිලකුණු-ත්රි-ලක්ෂණය, බවා-භාවනා කොට, පැනවත්-ප්ර ඥ යෙනි, ඇදුරන් වෙත්-ආචාය්ය්ා න් සමීපයට, එළැඹැ-උප ගතවැ, සඟමොක් සැපත්-ස්වර්ගමෝක්ෂ සම්පත්තීන්, අත්පත් කරව-හස්තප්රාපප්ත කරව්.

11. නිවන්පුර වන්-නිර්වාණපුර ප්රෂවිෂ්ටවූ, මුනි-(ශාක්යන) මුනි හුගේ(වර්ෂයෙන්)හෙවත් බුද්ධපරිනිර්වාණ වර්ෂයෙන්,අවුරුදු දෙසියසතිසිනි-දෙසිය සතිස්වර්ෂයක් ඉකුත්වීමෙන්, මහබෝ- (ශාකා) මහබෝධිය, ගෙන ග්රෙහණය කොට, කුලන් සමගිනි- පරිවාරකුලයන් හා සමග, යෙහෙනි-සුවසේ, සිරිලක-ශ්රීගලඞ්කා ස්වීපයට, පැමිණි-සම්ප්රා ප්තවූ-(කව එකොළොසකින් කුලකයි)

12. දම්සෝනිරිඳු පුත්-ධර්මාශෝක නරේන්ද්රවයාහට පුත්රඑවූ, දියකොත්-ජගතිකේතුවූ, මිහිඳු මාහිමි, මහෙන්ද්රක මහාස්වාමීන්ට, මයිල් වන-(ඥාතීත්වයෙන්) මාතුලවූ, රිවිගොත්-සූය්ය්්ව වංශ ඇති, මහත් ගුණයුත්-උදාරගුණාන්විතවූ, සුමිත් කුමරු-සුමිත්රන නම් කුමාරයාහට- 1 අනිස් 2 බව මරණ පත් 3 සතිසෙනි 4 ගුණවත් 02 කාව්යතශේකරය 15 සර්ගසය

13. නමින් ජයමග ලේ තනතුරා දෙවන මඟු ලේ විජයිඳු රජකු ලේ දෙවනපෑතිස් නිරිඳු එක ලේ

14. ගත සව්බරණ සැ දී බලමින් ඉස සෙවෙළු බැ ඳී කිරුළ ද තම පැළැ ඳී තබා ඔහු මුදුනතෙහි සිරි රැ ඳී

15. මගුලැතුට නං වා සේසත් තුනම නං වා මහත් යස පෙන් වා නමඳවා බෝ1 වෙතට පෙන් වා

13. ජයමහලේ නමින්-ජයමහාලාන යන නාමයෙන්, තන තුරු දෙවන-ස්ථානාන්තර දානය කරවන්නාවූ, මඟුලේ-මඞ්ගල යෙහි හෙවත් උත්සවයෙහි, විජයිඳු රජකුලේ-විජය නරේන්දු යාගේ රාජාත්වයෙහි, එකලේ-තත්කාලීනවූ, දෙවනපෑතිස් නිරිඳු-දේවානම්පියතිස්ස නම් නරේන්ද්රායා විසින්-

14. සව්බරණ-සර්වාලඞ්කාරයෙන්, සැදි-සජ්ජිතවූ, ගත-ශරී රය ද, සෙවෙළු බැඳි-ශ්වේතවේෂ්ටනබද්ධවූ, ඉස-ශීර්ෂයද, බලමින්-අවලෝකනය කෙරෙමින්, තම පැළැඳි-තමා විසින් ප්රිසාධිතවූ, කිරුළද-කිරීටයද, සිරි රැඳි-ශ්රීෂ රඤ්ජිතවූ, ඔහු-ඒ (සුමිත්රව)කුමාරයාගේ, මුදුනතෙහි-මස්තකයෙහි, තබා-ප්රරතිෂ්ඨිත කොට-

15. මඟුලැතුට-මඞ්ගලහස්ති(පෘෂ්ඨයට)ට, නංවා-ආරූඪ කරවා, සේසත් තුනම-ශ්වේතච්ඡත්රතත්රපයම,නංවා-ආරෝපිත කරවා, මහත් යස-මහදෛශචය්ය්්ෙ ය, පෙන්වා දර්ශනය කරවා,බෝ වෙතට-(ශාකාමහා)බෝධිසමීපයට, ගෙන්වා-ආනයනය කරවා, නමඳවා-නමස්කාර කරවා 1 නැමඳ මාබෝ

16. යළි මගද රටි නා සම්මිත් තෙරිනි වස නා වෙහෙර උන් සුම නා යෙහෙළි මොහුගේ මොහුට දෙමි නා

17. මහබෝ රකින ලෙ ස සැලසූ බෝකලක් වැ ස එමහබෝ අබි‍ෙය ස විසූ කුලයෙන් මෙලක මුල්බැ ස

18. සිරිසඟබෝ නිරි ඳු විකුම් වැඩි මහසෙන්ර දු කිත්සිරිමෙ නිරි ඳු බුජස් මහනම් කුමරදස් ර දු

16. යළි-නැවත, මගද රටින් ආ-මගධ ජනපදයෙන් ආගතවූ, සමමිත් තෙරිනි-සඞ්ඝමිත්රා් ස්ථවිරාවන්, වසනා-වාසය කරන් නාවූ,වෙහෙර-විහාරයෙහි, උන්-වාසය කළාවූ, මොහුගේ යෙහෙළි-මේ (සුමිත්රී) කුමරහුගේ සඛීවූ ,සුමනා-සුමනා (නම් කුමරිය), හමාහුට-මේ(සුමිත්රර කුමාරයා)හට, දෙමිනා-(පාණි ග්රරහණවිධියෙන්)දානය කොට-

17. බෝ කළක්-බොහෝ කාලයක්, වැස-වාසය කොට, මහබෝ-(ශාකා)මහබෝධිය, රකින ලෙස-රක්ෂාකරන පරිද් දෙන්, සැලසූ-නියුක්ත කරනලද, ඒ මහබෝ අභියස-ඒ මහාබෝධි සමීපයෙහි, මෙ ලක -මේ ලඞ්කාද්වීපයෙහි, මුල් බැස-රූඪමූලව, විසූ-වාසය කළාවූ, කුලයෙන්-(රාජ)වංශ යෙන්(ප්රමවෘත්තවූ)-

18. සිරිසඟබෝ නිරිඳු-ශ්රී- සඞ්ඟබෝධි නරේන්ද්රකය, විකුම් වැඩී- වික්රධමයෙන් වෘද්ධවූ, මහසෙන්රදු-මහාසේනරාජය, කිත්සිරිමෙ නිරිඳු-කීර්තිශ්රීුමේඝ නරේන්ද්රරය, බුජස්-බුද්ධදාස(නරේන්ද්රන)ය, මහනම්-මහානාම (නරේන්ද්රඝ)ය, කුමරදස්රදු-කුමාරදාස නරේන්ද්ර-ය 304 කාව්යහශේකරය 15 සර්ගයය

19. අග්බෝ1 විජය බා මහළුපැරකුම් මහ බා කුලයෙන් ආ සු බා සවුලු විජබා රජුගෙ2 සසො බා

20. ලමැණිකුල පිවිතු රු ජයමහලාන මනපි රු3 ගුණ ගණ මිණි සයු රු සියල් නිරිඳුන් මුදුන්මල් යු රු

21. පැරකුම්බා නිරි ඳු සිව්තිස් වනු මෙ හවුරු දු කව්සේකර පසි ඳු සපිරි පවසා බසින් පිරිසු දු4

19. අග්බෝ-අග්රාුබෝධි(නරේන්ද්රග)ය, විජයබා-(මහා)විජයබාහු (නරේන්ද්රඅ)ය, මහබා-මහාබාග්යග ඇති, මහලු පැරකුම්-මහාපරා ක්රරමබාහු (නරේන්ද්රරය යන රජුන්ගේ), සුබා-ශෝභනවූ,කුල යෙන්-වංශයෙන්, ආ-(අසම්හින්නවැ)ආගතවූ, සවුලුවිජයබා රජුගේ, ශාක්යසවිජයබාහු නරේන්ද්රමයාගේ,සසොබා-ස්වස්වභාව ඇති හෙවත් ආත්මජවූ-

20. ලමැණිකුල-ලම්බකර්ණු(ශාක්යග)වංශයට, පිවිතුරු-ආභරණ යක් වැනිවූ, ජයමහලාන-ජයමහාලාන(ක්ෂිත්රියයෝත්තම)යා ණන්ට, මනපිරූ-නන්දනවූ හෙවත් ඖරසපුත්රකවූ,ගුණගණ- (ත්යා,ගසත්යවශෞවාදි) ගුණසමූහ නමැති, මිණි-මාණික්යුයන්ය, සයුරු-සාගරය බඳුවූ, සියල් නිරිඳුන්-සකල නරේන්ද්රගයන්ට, මුදුන්මලු යුරු-මූර්ධමාල්යෞයක් වැනිවූ-

21. පැරකුම්බානිරිඳු-පරාක්රකමබාහු නරේන්ද්ර යාහට, සිවුතිස්වනු- චතුස්ත්රිංයශත්තමවූ, මෙ හවුවැදු-මේ සංවත්සරයෙහි, කව්සේකර පසිදු-කාව්යිශේඛරාඛයවූ (මේ මහාකාව්යනය), පිරිසුදු බසින්-පරි ශුද්ධ(සිංහල)භාෂායෙන්, පවසා-ප්ර්කාශ කොට හෙවත් රචනා කොට, සපිරී-සම්පූර්ණ, නෙළේ.

1 අක්බෝ-සමහර 2 විජයබ නිරිඳු-මුද්රිත 3 මුනුබුරු-හැම 4 පිරිසිදු 15 සර්ග-ය සංජීවනී ව්යාරඛ්යාද 305

22. ලියන කියවන ලෙ ස දන්නා මගද හෙළු1 බ ස විසිතුරු නුවණරැ ස සොඳුරු ගුණ යස පතළ දසදෙ ස

23. සසිරි ලක සිරිස ඳ උලකුඩය රජදු සො ඳ2 පදබැඳ කියන ල ද මෙබණ ඇසුවෝ වෙමින් මනන ද

24. සිරි පෑ හිරු3 තරි ඳු තෙද යස4 දියත පසි ඳු මතු වන බුදුර දු සැරදෙ5 තොටගදුවෙහෙර නති ඳු

22. ලියන කියවන ලෙස-ලේඛනයද වාචනයද කරන පරිද් දෙන් හෙවත් පදරූපසාධනය ද අර්ථවාචනය ද කරනසේ, මගදහෙළුබස-මාගධ භාෂාව හා සිංහල භාෂාව, දන්නා-ජානනය කරන්නාවූ, විසිතුරු-විචිත්රවවූ, නුවණරැස-ඥානරාශි ඇති, සොඳුරුගුණ-කල්යාතණගුණයෙන්වූ, යස-සත්කීර්තියෙන්, දස දෙස-දශදිශාවන්හි, පතළ-ව්යාරප්තවූ-

23. ලක-ලඞ්කාද්වීපයට, සසිරි-මූර්තිමත්වූ, සිරිසඳ-ශ්රී කාන් තාව බඳුවූ, සොඳ-සුන්දරවූ, උලකුඩය රජිඳු-ලෝකනාථා නම් රාජදුහිතෘ කාන්තාවෝ, පදබැඳ කියන ලද, පද්යාිබන්ධනයෙන් කථිතවූ, මෙ බණ-මේ ධර්මය, මනනඳ වෙමින්-මනෝනන් දිත වෙමින්, ඇසුවෝ-ශ්රයවණය කොළෝ-

24. හිරුතරිඳු-සූය්යා ධ චන්ද්ර-මස්, දෙදෙනාගේ-සිරි-ශෝබාව, පෑ-ප්රුකාශකොට, තෙදයස-තේජසින් හා යසසින්, දියත- ජගත්හි, පසිදු-ප්රධසිද්ධවූ, මතු-අනාගතයෙහි, බුදුරදුවන-බුද්ධ රාජවන්නාවූ, තොටගමුවෙහෙර-තිර්ථග්රාාම විහාරාධිෂ්ඨිතවූ, නතිඳු-නාථසුරේන්ද්රතය, (යුෂ්මත් තෙම) , සැරදෙ-චිරකාලයක් ජීවත්වෙහිවා!. 1 එළු 2 සඳ 3 සිරිරුසිරු;සිරිපෑසිරි 4 යසතෙද-මුද්රිත 5 සැරද-හැ 306 කාව්යාශේකරය 15 සර්ගසය

25. මෙතුන්ලොව සව්ස ත

මෙත්සිත් කැර උනුන් වෙ ත

වැඩෙමින් ඇති සැප ත

නිදුක්වෙත්වා ලැබ නිවන් සෙ ත

26. සදහම් පවති වා

යෙහෙන් රජ රට රකි වා

කලට වැසි වසි වා

ලොවැසි සමඟව දිගා වේ වා

ඉති පසළොස්වන සග කව්සේකර නිමි

25. මෙතුන්ලොව-(ස්වර්ග මර්ත්යර පාතාල සඞ්ඛ්යාාතවූ) මේ ජගත්රසයෙහි, සව්සත-සගළසත්වයෝ, උනුන්වෙත-අන්යෝ න්ය්යන් කෙරෙහි,මෙත්සිත් කැර-මෛත්රීලචිත්තය කොට, ඇති- (තමතමාහටඅභීෂ්ටවැ)විද්යෙමානවූ,සැපත-සම්පත්තියෙහි, වැඩෙමින්-වර්ධිත වෙමින්, නිවන්සේත-නිර්වාණසුඛය, ලැබ- ලබ්ධවැ, නිදුක්වෙත්වා-නිර්දුඃඛ වෙත්වා.

26. සදහම්-සද්ධර්මය තෙම, පවතිවා-ප්රිවෘත්ත වේවා, රජ- නරේන්ද්‍රතෙම, යෙහෙන්-සැපසේ, රට-රාෂ්ට්රවය, රකීවා- රක්ෂණය කෙරේවා, කලට-(යෝග්යු)කාලයෙහි, වැසි-වර්ෂ-ය, වසීවා-වර්ෂණය කෙරේවා, ලොවැසි-ලෝකවාසී(ජන)තෙම, සමඟව-සමග්රයවැ, දිගා වේවා-දීර්ඝායුෂ්ක වේවා.

පඤ්චදශසර්ගේ ව්යාේඛ්යාහව නිමි

කාව්යශශේඛර සංජීවනී ව්යාඛඛ්යාවනය සමාප්තයි