"උග්ගල් අලුත්නුවර/උග්ගල් අලුත්නුවර" හි සංශෝධන අතර වෙනස්කම්

බෞද්ධ සැදැහැවතුන් සියලු දෙනාම දේවාලය ද වන්දනා කර දෙවියන්ට පින් දෙන අතර දේවාලයේ වතාවත්වල හෙවත් රාජකාරියේ යෙදෙන සියලු දෙනාම ද චෛත්‍යය, බෝධීන් වහන්සේ හා විහාරගෙය වන්දනාකර බුදුන්ට මුල්තැන දී දේවාල කටයුතු වල නිරත වෙති. දෙවියන් ඉදිරියේ යාතිකා කරන කපුමහතා පන්සිල් ගෙන බුදුන් වඳිමින් කරණීයමෙත්ත සූත්‍රය සජ්ඣායනාකර දෙවියන්ට පින් දී දේව යාතිකා කරන බව අදත් දක්නට හැකි ලක්ෂයකි. පෙරහර පිටත් වීමට පෙර පිරිත්නිළය භාර ස්වාමීන්ද්‍රයන් වහන්සේ පෙරහරින් වැඩම කරවා පිරිත් ස්ජ්ඣායනා කරවීම ස්ථාපිත පෙරසිරතකි.පිරිත් කියා දෙවියන් සතුටටපත්කර පෙරහර කරවන බව රාජකාරි ඇත්තෝ පවසති. එහෙයින් කතරගම දෙවියන් ශාසනාරක්ෂක වරම් ලැබූ මහේශාඛ්‍ය දෙවියන් සේ බුද්ධාගම රැකගනිමින් බෞද්ධ වූ තමන්වද මෙලෝ වහයෙන් රැකගන්නා බව බැත්මත්තු විශ්වාස කරති. නිතර පින් කර දෙවියන්ට පින් අනුමෝදන් කරවිය යුතු බව අදහති. '''මේ සඳහා දේවාල මළුව තුළ ස්ථාපනය කර ඇති චෛත්‍යරාජයාණන් වහන්සේ ඇතුළු ත්‍රිවිධ පූජාවස්තූන්ට කිරි ආහාර පූජාකිරීම උදය හා දහවල ද හවසට දැහැත් ගිලන්පස ද ත්‍රිවිධ බෝධීන් උදෙසාම පූජා කිරීම සාමාන්‍ය දෛනික පිළිවෙත විය.''' 1870 කොමසාරිස් ලේඛනයේ දැක්වෙන අන්දමට පිරිත් නිලය සඳහා පූජ්‍ය හේවාදිවෙල ධම්මානන්ද ස්වාමීන් වහන්සේ කටයුතු කළ අතර '''පූජ්‍ය ගංගොඩඅරාවේ ධම්මානන්ද ස්වාමීන් වහන්සේ ගේ කටයුතු ලෙස දක්වා ඇත්තේ “විහාරයේ නිතර රැඳී සිටීම හා උදය දහවල කිරි ආහාර පූජා කිරීම හා උදය සවස මල් පහන් පූජා කිරීම”''' වශයෙනි. එහි අංක 6 යටතේ '''මෙම විහාරයේ නඩත්තුව සඳහා වෙන් කර ඇති ඉඩම් පංගු ද දැක්වේ'''. රජමහා විහායක් වශයෙන් වෙන් කළ විශාල විහාරගමක් නුවූවද ඉහත කී ලෙස 1870 දී ද විධිමත්ව ලේඛනගතවී තිබීමම විහාරයේ පැවති ඓතිහාසික වටිනාකම පෙන්වා දෙනු ලබයි. මහනුවර රාජධානිසමයේ ලියැවුනු '''අත්තරගම රාජගුරු බණ්ඩාරයන්ගේ''' කෘතියක් හැටියට සැලකෙන '''“විහාරඅස්න”''' හෙවත් '''“නම්පොත”''' ලංකාවේ මහනුවර යුගයේ පැවති අධ්‍යාපන කේන්ද්‍රස්ථාන වූ පන්සල් හෝ පිරිවෙන් වල භාවිත වූ '''මූලික පෙළ පොත විය'''. හෝඩිය ඉගෙනීමෙන් පසුව ශිෂ්‍යයා “විහාර අස්න” හෙවත් “නම් පොත” වනපොත් කළ යුතුවේ. ඒ සමගම නම් පොතේ අඩංගු සිද්ධස්ථාන ගැන හැදෑරීම එවන් ස්ථාන වැඳ පුදා ගැනීම පිණිස වන්දනාගමන් යාම මගින් සාරවත් අධ්‍යාපනික අත්දැකීම් ලබා ගැනීමත් සිදුවිය. මේ වන්දනාගමන් යනු සිය උරුමය හදාරන සිසුවාට අධ්‍යාපන චාරිකාවන් බවටපත්වුනා නිසැකය. නමි පොතේ එකල ප්‍රකටව පැවති සිද්ධස්ථාන නාම 267 කි. ඒ අතර “උග්ගල් අළුත්නුවර” ද අන්තර්ගත නාමයකි. මේ අනුව විහාරය හා සමග දේවාලය ද මහනුවර සමයේ (උග්ගල් අලුත්නුවර බිහිවූ යුගයේ සිටම)දිවයිනේ ප්‍රකටව පැවතුනු සිද්ධස්ථානයක් බව නිගමනය කළ හැකිය.1815 මාර්තු 02 දින අත්සන් කළ උඩරට ගිවිසුම තුළ බෞද්ධාගම හා දේවාගම ද රැකගන්මින් පෝෂණය කරන බවට ඉංග්‍රීසි අධිරාජ්‍යවාදීන් පොරොන්දු වුවද පොරොන්දු ලේඛනවලට පමණක් සීමාවෙමින් පෙරසිරිත් උල්ලංගනය වන්නට විය. එහෙයින් සෙසු සිද්ධස්ථාන මෙන්ම උග්ගල් අලුත්නුවරට ද උදාවූයේ නරක කල දසාවකි. 1833 කෝල්බෲක් ප්‍රතිසංස්කරණ වලින් පසුව සම්මත කර පනවා ක්‍රියාත්මක කළ මුඩුබිම් පනත් මගින් "සාම්ප්‍රදායික රාජකාරිය" නොසලකා හැරියෙන් උරුමය නන්නත්තාර වීමට හේතු ඇති වුවද මෙහි වැසියා පෙරසිරිත උල්ලංඝනයට සූදානම් නොවූ බව බොහොමයක් අදටත් නිරුපද්‍රිතව තිබීම නිසා පැහැදිලි වෙයි. 1870 විහාර දේවාලගම් ආඥා පනත අනුව ලබාදියයුතු සේවය වෙනුවට නියම කළ මිල ගෙවා රාජකාරියෙන් ඉවත්වීමට ප්‍රතිපාදන සැලසුවද සිය අභිමානවත් උරුමය අතහැරයාමක් වැසියාගෙන් සිදු නොවීය. එම ලේඛනයේ විහාර‍ෙය් වතාවත් වෙනුවෙන් හා දේවාලයේ පිරිත් නිළය වෙනුවෙන් වෙනම දෙනමක් වැඩ සිටි බව දැක්වේ. විහාර වතාවත් වෙනුවෙන්ම පූජ්‍ය ගංගොඩඅරාවේ ධම්මානන්ද හිමියන් වැඩ සිටියහ. උන්වහන්සේ ගෙන් පසුව රජමහාවිහාර කටයුතු සඳහා වැඩම කර ඇත්තේ මාමල්ගහ ජිනජෝතිකාරාමයේ විහරාධිපතිව සිටි '''අති පූජ්‍ය දික්කාපිටියේ සීලානන්ද හිමි පාණන්වහන්සේ වෙති'''. උන්වහන්සේ වසර 17 ක් පමණ එම කටයුතු කර ඇති බව ජනප්‍රවාදයේ කියවේ. 1883. 08. 08 දින පැමිණි සබරගමුවේ සුදු දිසාපතිවරයකු වූ '''එච්.වෙස්ගේ''' දින සටහන් වල උග්ගල් අලුත්නුවර රජමහා විහාර‍ෙය් බුදුපිළිමය හා විහාර ගෙය ගැන තොරතුරු හමුවන්නේ එය එවකටත් පූජනීය ස්ථානයක් සේ බැබලුනු බැවිනි. 1940 සංශෝධිත මුද්‍රණයක් වූ '''හපුතලේ අඟලේ සිතියමේ උග්ගල් අලුත්නුවර සටහන්ව ඇත්තේ "උග්ගල් අලුත්නුවර රජමහා විහාරය" යන නම අවධාරණය කරමිනි'''. 1900 පමණ ආනන්ද කුමාරස්වාමි විද්වතා මධ්‍යකාලීන සිංහල කලා කෘතිය කරද්දී ලංකාවේ ඇති ටැම්පිට විහාරවල වාස්තුවිද්‍යාත්මක ලක්ෂණ පෙන්වා දෙන්නේ උග්ගල් අලුත්නුවර විහාරය ඇසුරෙනි. 1915 ඇතිවූ මරක්කල සිංහල අරගලයේදී යුද්ධනීතිය(Marshal low ) පනවා පෙරහර තහනම් කළ අවදියක් වුවද රටේ පැන නැගී තිබූ ජාතික ආගමික ප්‍රබෝධය නැංවීමේ ව්‍යාපාරය නිසා සිද්ධස්ථානවලට ඇති වූ හානියක් වී නම් ඒ ඉතා සුළුය. 1933 පත්ව ආ බස්නායක නිළමේවරයා වූ සිඩ්නිඑල්ලාවල මැතිතුමා පරිසරය නැවත ගොඩනගා රාජකාරි කරුවන් සොයා ගොස් පුනරුත්ථාපන කටයුතු වල නිරත වී ඇති ආකරය පූජ්‍ය කිරිඇල්ලේ ඤානවිමල හිමිපාණන්වහන්සේ සිය '''“සපරගමුවේ පැරණ ලියවිලි”''' කෘතිය මගින් පැහැදිලි කරති.(සිඩ්නි එල්ලාවල යුගය ගැන පරිචේඡෙදය බලන්න) එයින් පැහැදිලිවන්නේ 1915 සිට එළඹුන වකවානුව තරමක් අභාග්‍යසම්පන්න කාලයක් වුවද සිය උරුමය රැකගැනීම සඳහා ප්‍රාදේශීය සිද්ධස්ථාන ද නගා සිටුවීමට කැපවූ වීරවරයන් ලැබීමට තරම් රට භාග්‍යමත් බවය. රජමහා විහාරය හා දේවාලයේ පිරිත් නිළය වෙනුවෙන් වෙන් වෙන්ව සිටියයුතු මහසඟරුවන දෙනමක් වියයුතු වුව ද ඒ දෙනමම මේ වනවිට ඉවත්ව තිබිණි. සිඩ්නි එල්ලාවල නිළමේතුමා සහ ගමේ දැනුමැතියන් ද එකතුව උළුගල රජමහා විහාරයේ වැඩ සිටි '''අති පූජ්‍ය මුරුතවෙල ධම්මරතන හිමිපාණන්''' වැඩම කරවා රජමහා විහාර‍ෙය් බෞද්ධාගමික වතාවත් මෙන්ම දේවාලයේ පිරිත් නිලය ද පුනරුත්ථාපන කර ඇත. මොළමුරේ නින්දගමට අයත් දේවාලයට ආසන්න ඉඩමක් සඟසතු කොට පූජාකරන ලදුව එහි සිය ලොකුහාමුදුරුවන්ට පන්සලක් ඉදිකරවා දුන් බව පැරැන්නෝ පවසති. මෙලෙස ගමට මහා සංඝරත්නයේ මගපෙන්වීම නොඅඩුව සැලසීමට පියවර ගත් බව 1933 සිට 2004 දක්වා සිටි අත්තනායක මොහොට්ටාල මෙන්ම අතපත්තු මොහොට්ටාල නිළමේවරයකු වූ ඒ.එම්.එස්.එම්. පුංචිබණ්ඩාර මහත්මා ඇතුළු වැඩිහිටියෝ පවසති. අතිපූජ්‍ය මුරුතවෙල ධම්මරතන හිමිපාණන් වහන්සේ විසින් උළුගල රජමහාවිහාරයට '''කීර්ති ශ්‍රී රාජසිංහ සමයේ පූජාකරන ලද කිරිගරුඬ බුද්ධ ප්‍රතිමාව''' ද උග්ගල් අලුත්නුවර රජමහා විහාරයට වැඩමවා තැන්පත් කර ආගමිකවතාවත් වලට ඉඩ කඩ සලස්වන ලදී. මේ විහාරස්ථානය හා හිමිපාණන්වහන්සේ ගේ ක්‍රියාකාරීත්වය ද බස්නායක නිළමේතුමාගේ කීර්තිමත් වැඩ පිළිවෙලද රටේ කෙතරම් ප්‍රචලිතවී ඇද්ද යනවග පැහැදිලි කෙරෙන වැදගත්ම සාධකය වන්නේ '''ශ්‍රී පාදස්ථානයේ ගිහි භාරකාරත්වය සිඩ්නිඑල්ලාවලයන්ටත් පැවිදි භාරකාරත්වය උග්ගල් අලුත්නුවර රජමහාවිහාරයේ වැඩසිටින ධම්මරතන හිමිපාණන්ටත් පැවරීමට තරම් තත්වයක් ආණඩුවට පවා ඒත්තු යාමය'''. උග්ගල් අලුත්නුවර රජමහා විහාරය තරමක් අබලන්ව තිබූ හෙයින් විහාරගෙය අලුත්වැඩියා කර කිරිගරුඞ පිළිමවහන්සේට අමතරව නව බුදුපිළිමයක්ද තනවන ලද බව අද විවේකාරමය වශයෙන් ප්‍රසිද්ධව ඇති එකල ධම්මරත්න ස්වාමීන්ද්‍රයන් වහන්සේ වැඩසිටි පනස්ල පිහිටි විවේකාරාම විහාරස්ථානයේ වර්තමාන විහාරාධිපතිව වැඩසිටින '''අති පූජ්‍ය ශාස්ත්‍රවේදී උනපාන සරණංකර මහහිමිපානෝද ප්‍රකාශ කරති.''' මේ අනුව බෞද්ධ ප්‍රබෝධය හා දහම් අධ්‍යාපනය ද ගම තුළ නැවත පුනරුත්ථපනය වීය. මේ විස්තර අනුව උග්ගල් අලුත්නුවර උග්ගල් අලුත්නුවර රජමහා විහාරය ද ප්‍රකට පුරාණ බෞද්ධ සිද්ධස්ථානයක් සේ දැක්විය හැකිය.