|
උග්ගල් අලුත්නුවර විටෙක කුඩාකතරගම දේවාලය වශයෙන්ද තවත් විටෙක රජමහාවිහාරය වශයෙන්ද තවත් විටෙක කුඩාකතරගම දේවාලය හා රජමහාවිහාරය යන අංග දෙඅංශයෙන්ම ද බැතිමතුන් අතර වන්දනාවට පාත්‍රවූ සිද්ධස්ථානයක්ව පැවති බවට සාධ හමුවේ. ඉදි කළ වකවානුවේ රජතුමාවිසින් දාගොබක් විහාර ගෙයක් කරවා දේවියන් උදෙසා තෙමහල්පායක් කරවා පළමුවරට ඇසල පෙරහර පැවැත්වූ බවද දේවාල පරිපාලනය සඳහා විදිමත් වැඩපිලිවෙලක් සැකසූ බව ද දැක්වේ එකල එය ප්‍රධාන වශයෙන් වැදගත් වී ඇත්තේ කඳසුරුඳුන් උදසා කළ දේවාලය වශයෙනි. 1712 කන්දකුමාර සිරිත ලියද්දී ද දේවලය ඉස්මතුව කැපී පෙනෙන සිද්ධස්ථානය විය. උග්ගල් අලුත්නුවර පළමු පෙරහරේ ධාතුකරඩුවක් වැඩමවූ බවට සාධක නැත. එහෙත් කීර්ති ශ්‍රී රාජසිංහ සමයේ වැලිවිට සංඝරාජයාණන් වහන්සේගේ මැදිහත්වීමෙන් උපසම්පදාව නැවත පිහිටුවා මහනුවර දේවාල පෙරහර අතරට පෙරමුණෙම ගමන්ගන්නා දළදා පෙරහර ස්ථාපනය වීමේ ආභාසය උග්ගල් අලුත්නුවරට ද ලැබී ඇති බව පෙනේ. දාගැබ විහාර ගෙය හා ශ්‍රීමහා බෝධිශාඛාව නිසා මේ සිද්ධස්ථානයේ ආගමිකවතාවත් මලදීම හැඩ ගැසී තිබුණේ බෞද්ධ වත්පිළිවෙත් මුදුන්මල් කඩ සේ සලකමින් බැවින් ධාතු කරඩුවට මුල්තැන දී පෙරහර පැවැත්වීමේ සම්ප්‍රදාය ඇතිවීම නිරායාසයෙන් සිදු වුනා වැනිය. කෙසේ වුවද උග්ගල් අලුත්නුවර වැසියන් ගේ ආගමිකවතාවත් විමසනවිට අදද කැපීපෙනෙන ලක්ෂණයක්ව ඇත්තේ බෞද්ධාගමිකවතාවත් වලට මුල්තැන දීමකි. කතරගම දෙවියන් මෙහිදී සැලකෙන්නේ හින්දුසමයේ සැලකෙන කන්දසාමි දෙවියන්ට වඩා ශාසනාරක්ෂක කතරගම දෙවියන් ලෙසය. බෞද්ධවත් පිළිවෙත්වලට පටහැනි වූ ශරීරයට වදහිංසා දීම බිලිපූජා වැනි තත්වයන් කිසිකලෙක තිබූ බවට වාර්තාවක් පුරාණ තොරතුරු අතර හමු නොවේ. ගින පෑගීමේ හා ශරීරයට කටු ගසා වදදීමේ පුද පිළිවෙත් ඇතිවී ඇත්තේ 1970 දශකයෙන් පසුව බව පෙනේ. 1870 විහාර දේවලගම් පනත යටතේ සකසා ඇති ලේඛනය පරීක්ෂා කරද්දී ද ඍජු හින්දුවත් පිළිවෙත් හමු නොවන අතර 1712 කන්දකුමාර සිරතේ කවිවලද බුදු බැතිය මුසුවී ඇති සැටි මනාව පෙනේ. '''මේ හේතූන් නිසා අපූරු ආගමික සහයෝගීතාවක ලක්ෂණ උග්ගල් අලුත්නුවර ආගමිකවතාවත් අතර කැපී පෙනෙයි. දේවලයේ කටයුතුවලට සිංහල බෞද්ධයින් සේම දෙමළ හින්දු බැතිමතුන්ද කිසිදු භෙදයකින් තොරව අදත් සහයෝගය දෙති. වැඳුපිදුම් කරති'''.
== ''' සැළසුම් කළ පුරාණ ඔසු උයනක්.......? උග්ගල් අලුත්නුවර ...! ==
ස්වාභාවික නොඉඳුල් වන ගහනය නිමවන සීමාව පුරාණයේ වැවූ කළැවැනි තත්වයකට පත්වන ආකාරය හැකි මේ පුරාණ දේවාල පරිශ්‍රය ළංවද්දී දක්නට හැකිය. අතීතයේ සිට දේවාල පරිශ්‍රයට ආසන්නයේ ළඳු කැළෑවල බහුල වශයෙන් කැකුණ, පේරවර්ග, කොතල හිඹුටු, හිඹුටු, “නෝනපලං” යනුවෙන් හැඳින්වූ පැෂන්පෲට් වැල්, කැළැ කෙසෙල් හෙවත් ඇට කෙහෙල් වැල් වැල්රුක් අත්තන හා මාවේවැල්, හීන් වේවැල් ද බහුලවූ අතර, දෙල්, කොස්, කැළෑ දෙල්, ගොරක, පොල්, තල්, පුවක්, අඹ, සුදුහඳුන්, කෙසෙල්,නාරං වර්ග, හල්, දොඩම් සහ මුරුංගා වැනි දේ අතරින් සමහරක් සෘජුවම ආහාර සඳහා ද ඖෂධ වර්ග වෙනුවෙන්ද පලොල්, රණවරා, ඇහැළ, නා, කහට, නෙල්ලි, අරළු, බුළු, දෘතරාෂ්ට්‍ර,වල්ලපට්ට,කුඩුදවුල, මී,තල්, පොල්, පුවක්, උක් , කොහොඹ, රුක්අත්තන වැනි විශාල ඖෂධීය ශාඛ වශයෙන් ප්‍රයොජනවත් ඒවා ද විය. දේවාල පෙරහර මගින් සීමාවන පූජාභමි පරිශ්‍රය ද අඩි 3ක් හෝ 4 ක් පමණ ලඳු කැළෑවකින් වැසී තිබෙනු දක්නට හැකිවිය.මේ තත්වය 1980 දශකය දක්වාම විය. පෙරහර නිම වීමෙන් අනතුරුව ඊ ළඟ වසරේ පෙරහර එනතුරු කුඩා ලන්දක් වැවෙයි. එහි දක්නට ලැබුණේ හෙල වෙදකමේ දී මහත්සේ උපයෝගීකරගත් ඖෂධීය පැළෑටි පමණක් බව පෙනී යයි. මෙහි සෑම ගෙවත්තකම දක්නට හැකිවූ කැකුණ ගස්වල ගෙඩි වලින් ලබාගත් තෙල්, ගෙවල් අඳුර දුරු කරන පහන් සඳහාත් පෙරහර මග එළියකරන පන්දම් වැටි සඳහාත් උපයෝගී කරගත් බව කියවේ. කැකුණ පන්දමේ ආලෝකය ඇස්වලට ගුණදායක ඔසුවක් වන බව මෙහිම සිටින පුරාණ වෙදදුරන් පළකරන වැදගත් මතයකි.(කළකට පෙර වියෝ වූ පුරාණ පාරම්පරික අක්ෂි වෛද්‍ය මැණික් අප්පුමහතා ගේ ප්‍රකාශයකි.) මේ ශාඛ සමගම සර්වාංග හෙළ වෙදවරුන්, හෙළ වින්නඹුමාතාවන්, යම්යම් රෝග සඳහා විශෙෂඥ හෙල වෙදුන්ද විය. එම වෙදකම් තවමත් සුරැකි තිබීම ඇතැම්විට වාසනාවක්. එහි නරක ලක්ෂණය වී ඇත්තේ නිධානවේදය පිරිහී යමින් ඔෂධ වට්ටෝරු පමණක් ඉතිරි වන ලකුණු ඇති බවය. කලින් සඳහන් කළ අක්ෂි වෛද්‍ය මැණික්අප්පු මහතා සතුව තිබූ රෝත නිධානවේදයේ සමහර කොටස් අතුරුදහන්ව ගොසිනි. එතුමාගේ දියණිය පියාගේ ඇවෑමෙන් අදටත් රත්නපුර ආයූර්වේද රෝහලේ විශේෂඥ අක්ෂිවෛද්‍ය සේවයේ නියැලෙන්නීය. ඇයට සිය පියාගේ රෝගනිධාන සෙවීමේ ක්‍රමය තමා ලාබාලව සිටිහෙයින් සම්පූර්ණයෙන් ලබාගන්නට අවස්ථාව නොලැබුණ බව කියන්නීය. මේ වෛද්‍යවරයා අතිපූජ්‍ය අග්ග මහා පණ්ඩිත බළන්ගොඩ ආනන්දමෛත්‍රෙය මහ නාහිමි සමිඳුන් සිය ඇස් සඳහා වෙදකම් ගෙන ප්‍රශංසාවට ලක්විය. මහනාහිමිසඳුන්ගේ අනුදැනුමෙන් රත්නපුර ආයූර්වේද රෝහලේ විශේෂඥ සේවයට පත්ව වයෝවෘද්ධව අභාවප්‍රාප්ත වනතුරුම මේ වෛද්‍යවරයා සේවයේ නිරත විය. මේ හැර නොයෙකුත් රෝග පිළිබඳ විශේෂඥ වෛද්‍යවරු ද ප්‍රදේශයේ වූහ. හෙල සම්ප්‍රදාය අනුව ප්‍රසූතියේ දී විශේෂ සමත්කම් දැක්වූ කාන්තාවන්ද 1960 දශකය වනතුරු වූහ. දැනටත් ඔවුන්ගේ දස්කම් පිළිබඳ ජනතා මතකයේ ඇති දේවල් හාස්කම් වැනි ඇදහිය නොහැකි දේවල් වේ.
# බහුලව හීන් බැවිල සහ මහ බැවිල වශයෙන් හඳුන්වන බැවිල වර්ග
# බහුලව හීන් තෝර සහ මහ තෝර ඇත්තෝර වශයෙන් සියලුම තෝරවර්ග
# බහුලව හීන් බොටියා සහ මහ බෝටියා
# බහුලව කටුතම්පලා සහ රත්තම්පලා වැනි තම්පලාවර්ග
# බහුලව ගෙඳ හා බිම් හීන් කූර මහකූර ඇතුළු කූරවර්ග
# මුකුණුවැන්න වර්ග, ගොටුකොලවර්ග
# ගොඩ කොහිල, නික, රට එඬරු
# වේලා, කටු අනෝදා සහ වල් අනෝදා
# සන්නිනායම්, මදුරුතලා සහ රටතලා
# වැටහිර හෙවත් පත්පාඩගම්
# ඉරවේරිය හා ඒකාවේරිය
# උඩහළු වැල් සහ පෙනෙල වැල්
# පින්න
# ගොකටු
# මෑල්ල
# බිංපොල් හා බිංතල්
# දැනට ඉතා දුර්ලභ බිංකොහොඹ
# එළවරා
# පිල වර්ග
# කරල්හැබ
# සම්මැට්ටිය
# හීන් රත්මල්
# වල්ලූණු
# හෙන්දිරික්කා
# කොහිල ගාල්
# බුත්සරණ
# සියලුම හබරල වර්ග
# රත්මල්
# හෙන්දිරික්කා
# සමන්පිච්ච,ගැටපිච්ච ඇතුළු පිච්ච වර්ග
# ඉද්ද වල්ගම්මිරිස් කුඩුමිරිස්
# නිදිකුම්බා
ආදි රාශියකි. ඊ ළඟ ඇසළ මස තෙක් වැවෙන මේවා පෙරහර කිට්ටු වනවිට ඵලදරා නව පැළෑටි ජනිත කිරීම පිණිස මැලවී යමින් තිබෙනවා වැනිය. අත්තනායක මොහොට්ටාල නම් වූ දේවාලයේ විධායක මණ්ඩලයේ ප්‍රධානයා හැර අන් සෑම රාජකාරි ඇත්තන්ටම පෙරහරේ සාම්ප්‍රදායික විශ්ෂිත රාජකාරියට අතිරේකව තවත් කටයුත්තක් පැවරී තිබූ බව 1870 කොමසාරිස් ලේඛනය ද පෙන්වා දෙයි. මෙය පංගුරැහිම යනුවෙන් හැඳින්විනි. “පෙරහරට පෙරාතුව වීදියේ හත්රියනක් රැහැලා සුද්ද කිරීම” යනුවෙන් නියමව ඇත්තේ ඉහත පැළැටි සහිත බිම පෙරහරට සූදානම් කිරීම පිණිසය. පෙරහරින් පසුව එන වප් වැස්සත් සමග බිම වැටී සුදුසු පරිදි පදම්ව තිබූ ඉහත කී ඖෂධ පැළෑටි දළුලා නවමු ලෙස වැඩීම සුලභ ලක්ෂණයක් වශයෙන් තිබූණි. ගැමියන්ට මැල්ලුම් හා සලාද වර්ග පිළිලෙ කිරීම පිණිස අවැසි දෑ ද වෙදැදුරන්ට බෙහෙත් වර්ගද නෙලා ගැනීමට අවස්ථාව ලැබෙයි. 1980 ට පෙර වසර වල මෙසේ ඵලා නෙලන ගැමියන්ද ඖෂධ වර්ග නොලා ගන්නා වෛද්‍යවරුන්ද දේවාල පරිශ්‍රයේ සුළභ විය. මෙතෙක් විස්තර කළ තොරතුරු අනුව දේවාල පරිශ්‍රය “පැරැන්නන් ඇති කර තිබූ ඔෂධ උද්‍යානයක් විය හැකිය” යන නිගමනයකට පැමිණීම අපහසු නොවේ. බිම්මට්ටම හෝ අඩි 3 ක් හෝ 4 කට වඩා උස නොයන ඔෂධීය පැළෑටි පූජා භූමියේද දෙමට, පලොල්, කහට, අරළු, බුළු සහ ගම්මාළු වැනි වනස්පති ඔෂධීය ශාඛ තදාසන්න වතුවලද වවා තිබුණා වැනිය.
|
